Skip to main content

Full text of "Malleus maleficarum"

See other formats








£ 











< . 








•tnakfiicarum 

\ 

’ % 









/ 5 . 




Slpologia auto;i0 in malle» maleficar^#' 

J IBm (ntcr mcntfs fccoU' calamftdte^tquas p^obdoloz non tam legfm^ $ 
Ac I paflKm ejcperimur:vctaa 02 (cns oamno fucroine irrefragabili oiliolwt^,: 

^cclcfia qua ribuug oticue bo %p5 iefus ^fperfione fui fanguinis fecuda^ 
Ditdicet ab initio varqo berelinl contagionibus inficere nd Ctifat ♦ tu precf^ 
pue in tempe bis conaf:qn mundi vefpcre ad occafum oeclinante t malicia bo^ 
itiinu ejccrefcente nouir in ira magna:vtlol5.in Wpoca.teftaf fe modicu 3 temp^ 
babcre,(0uare t infoliramquandaberte^pzaultateitiin agro Dominico fuc^ 
crcfccre fecit: berefim inquo malefica? a p:indpalio 2 i in quo vigere nofeif fejcii 
©enotando.iBuc ou 3 innumeris macbinaf infultibnsiboc tn in lingulis: quod 
cogitatu ter 2 ibile:oeo nimiu abominabileir omnibus ]cpifideUbus adibile cern£ 
tar:opcrlbu6 cpplcf.€p pacto em cum inferno t federe cu moue fctidilTimc fer^ 
uituti jp ea? p:auis e^rplendis fpurciajs fe rubijciimt^l^Jererea ea que in quotiV 
dianis eruni6:bominib^:inmcnti6 z terre frugib^ab eis oeo pmitrente z virtute 
oftnonu concurrente inferunf«lnter que m 3 la:nos inquifitores iacob’ fpreger 
vna cum carilTimo ab apoftolica fede m eeferminiu 3 tam peUffere berefis focio 
t>cputato:licet inter oiuino? cloqttio?^fefro:e9 fub predicato? oidine militans 
tium minimu^pio tfi ac lugubri affectu penfantes quid remedu: quid ve fola-' 
minis mortalib^ipfis p 20 falutari antbidoto foret adminiilradu 3 buic dphi pre 
cunctis olfis remedfis pios rubmitterebumerosuignum iudicauimus: confifK 
tc melliflua largitate ilU^qui oat otfiibus affluenter«t qui calculo fumpto oe al 
rari forpice tangit z mundat labia impfecro?:in finem optatu cuncta perducere 
Iterum cuih operibus bominunil fiat adeo vtilet licitum: cui non poffiraliql 
pernicies irrogari^lngeniola etiS noflra ad acumen no pueniut verifatis:nili 1^ 
ma alterius prauitatis;plurimu fuerint abrafa«ldeo qui De nouitate operis nos 
redarguendos eUimat:ad certamen illius pftdenter accedimus, ^ciat tamen & 
fpfnm opno noun elfe fimnl z antiquu:breuejpariter zjpUjctnnMntiquum certe 
materia z anctorifate:nouu vero partin compilatoneearumcp aggregafi6e*^rc 
Dexter plurimo? ancto? in breuem pftrictone 3 :longom nibilominus propter 
tmmenfam materie multitudine z maleficia? imprcriuabilem maliciam.l^ec 9 
pidmus cetero? auctoru feriptis prefumpmofe Derogando noUrnnit^ opus ia> 
ctanter z inaniter cictollendorcnm ce nollro ingenio pauca z quafi nulla fint ad 
dita.'^nden6 nollrum opus:fcd illo? potius cenfef quo? ce Dictis fercfunt-fiti 
gula conteeta.(0ua (Tmul eecaufa nec poemata condere nec fublimestbeorias 
cepimus eetendcrc:fed cecerpto? more procedendo/^d bonorem fumme trinf 
ratis -r indiuidne vnitaiisrfnpcr tres partes princip3lcs:originem:progrefTnm t 
finerfirjlgaIefi'c3?;m3Ueom[tr3ct3mm nuncupando aggredimur. HccollecUoV 
nem operis fociorceeeutone vdo bis quibus tudicium Dnrilfimu 3 iniminet:eu 
qp in vindictam maIo?:laudem vero bono?conilituti cernunf a oeorcui omnis 
f^onoutglorid in fecula fcoilomm Wtncni 




CeiToi bullc apoftohce aducrfua bercfim maleficarum cu5 ap> 
probatonc z fubfCTiptduc Docto;: almcTuiucrfitati^ Colomefi^ 
in requeutem tractatum ^nci^it feliciter, 

§nnocenriii0cpifcopusfemnsfemo?jbd. 

ijlld fumram reimcmoziaj.^^Summis oefiderates affecribuea^utpaftowlis fol- 
licitttdinis cura requirit:vtfide0 catholica noftris potilTimc tcmpo2ib’ vbiq^ au 
geat z flozeatrae omio beretica pwuitas oe fiitibue fideliu pellatur ea libc 

ter oeclaram’ae etiam oe nouo pcedimuo p q bmoi pium oefiderium noftrum 
votiuumfomatur effectumtcunctifcp pzopterea per noftre operat^nio miniaert 
um quaii per 4)uidi operatozis farculum:crro2ibus e]ctirpati 9 :eiafdem fidei 5c 
luo z obferuamia iu ipfotum co^da fideliu fotfiuo imptimaf. ^ane nup ad no^ 
Uram uou fiue ingenti molefiia peruenit auditum qp in nonnullio partibuo ala^ 
manie fuperiotiomecnon in jfi^aguntincn.Colonien^Creuerenfi^fBaltsburge. 
z i^:emen.a>uincii0:ciaa3tibu9:terri9:loci0t oiocelibuo ^pliireo vtriuftp fc]c^ 
uo perfone:apnefalutioimmemo2eo z a fidecatboUca oananteo. cum oemo^ 
nibuo incubio z fuccubio abuti ac fuio incantatonibuotcarminibuo z piuratio^ 
iiibuo aliifc^ nefandis fupftitqsi: fomlegtf0:c^cefribuo:crimmibu0 z oelict[mtt 
lieru partU0:animaliu fetu0:terrefruge0: vinearum vuao et arbojum fructus: 
iiecno bomine0:muliere0:iumenta:peco:a:pccudes z alia oiuerfo:jt generu ani 
malia. tincas quocp pomeriarpjatatpafcuarbladatfrumenta z alia terte legu/ 
mina perire:fuffoc9ri et ejctingui facere z p:ocuratc:ipf9c^:bomine0: mulieres: 
iumenta:peco 23 :pecude 0 et animaliamiris tam intrinfecis ^ ejctrinfecis oolotl 
bu0 et totmentio afficere et e^ccruciaretac eofdem bomines ne gignere et rnulie^ 
reo ne conciperc:virofe^ ne vjcotibuo et muliereo ne viris actuo coniugales red^ 
dere valeanttiinpcdire» IFidem pterea ipfam quam in facri fufeeptone baptifmi 
fufeeperunt 026 lacrilego abnegare.?l!lia(B wlurima nefandaicjcceffus z crimi> 
na inff igante bumani generis mimico committere z perpetrare non verentur iit 
animarum fuarum periculum ;oiuine maieffatisoffenfam acperniciofu5 c)cem^ 
pium et fcandalum plorimomm,(Buodcp licet oilecti filii l^oni ici inflitoiio in 
piedicrio partibus'^lamaniefuperiotionn quibus eriaptouincietciuitatestter* 
retoiocefes.-ealia locabuiufmotep^tbenfa foteccnfenturmecno lacobuo fp:6 
ger per certas partes linee rbenfiotdinio fratrum p:edicat05*r tbeologie ptofef^ 
foscstbereticeptauitatis inquifito:e6:p literas apoftolicas Deputati fuerinttpto 
ut adbuc e)cillut:tamen nonnulli clerici ct laici illarum partium querentes plu' 
ra rapere $ opou:eat:p:o eo q? in literis Deputatoms buiufmodi^uincie: ciuita'' 
tesiDiocefesrterre et alia loca ptedictanllarucp perfondae ejcceflus bmoimomi 
natim z fpedfice efpteffa nonfuerutnlla fub eifdem partibus minimi contineri 
t^fcrea pjefatis inquifiroubus inpuinciistciuitatibusioioccribus^terris et Io-j. 
cis piedicris binoi inquifitionis officium e)cequi non licere:-: ad perfonarum ea 
rumdem.fuperejccefTibus^ criminibus antedictistpunirionemtincarceratioiic: 
et coueetonem admitti non Debere pertinaciter afferere non erubefeunt, *p:op£ 
quod in piouinct}s:ciuitatibus:Dioccribus:terris locis piedictis cjcceflus z cri 


m(n3 bmol non fine anfmaii? carondcm cofdenri lactora t crernc f3lnrt0 ofipcrf" 
dio remanet impumta.i^oe Csitur impedimenta quelibec que p lpro:p inqutfico 
ru5 olficq cj:ecufio quomolibei retardari pofiet oe medio fubmouere.-t ne labes 
beretice prauitatis allozuc^ e^cefiuum bmol m perniciem aUo:p innocentU5 fm 
venena oiffundattoponunis remedijs ptontnollro incnmbit officio pjouidere 
volentestfidei 5clo ad boc majcime nos impeUenteme piopterea coringat: ^26 
uincias:ciuttare6:Diocef.rerras‘zloca p^edicta fub eifdem partibus'^lamanie 
fuperioris oebiro inquifitonis officio carere eifdem inquifitonbu9:in illis offid 
um inquifitonis bmoi ejcequi licere z ad perfona? earudem fup e|ccefTibus z cr^ 
mintbus pzedictis cozrectonemtincarceratione z punitione admitti oebc^er^ 
inde in ofhibus z per omia ac fi in literis p2edictispuincie:ciuit9te0:oioce .terre 
z loca ac perfonc z eiccelTus bmoi nominatim z fpecifice e)cp2efl3 fo2ent: auct02( 
tate apftca teno2c p2cfentiu ftatuimus.*p20cp p0tio2i cautela literas z oeputati' 
onam p 2 edicta 9 :ad p20uinci39:ciuitates:t)ioc.terr3S z locamecnon perlonas z 
crimina bmoi e)ctendenie 9 .^ 2 cf 3 tis inquifitoiibustqb ipfi z alter eo;2: accerfi^ 
to fccu Dilecto filio Jobanne gremper clerico Conllan.oioc.magiffro in artibus 
co^: moderno:feu quouis alio notario publico per ipfoo z quemlibet coT^p tem 
pote Deputando in ptouincijstciuitatibustDloc.terris z locis ptedict^ ptra quafi 
cunc^ pcrfonas cuiufcuq^ condifionis z peminentie fuerint: bmoi inquifitionia 
offici»5 eicequiiipfafcp perfonas quas in ^miffio culpabiles repetierint. iu|:ta ea 
rum Demerita co2rigere:incarcerare:punirc z mulctarc.l^emon in fingulis pao 
nincia^ bmoi parocbialib^eccleffio verbu Dei fideli populo quotiens ejepedierit 
ac cis vifum fuerit ponere z p2eaic9re:omi9c:p alia z fingula in ptemilTis er cir^ 
ca ea ncceffaria z opottuna facere z fimiliter cjcequi libere z licite valcant:pleni 
ac liberam eadem auctoritate De nouo concedimus facultatem .€t nibilominuf 
venerabili fratri nollro (Epo ?Orgcntin.perapoffolica feripta mandamus quate^ 
nus ipfe per vel aliu feu alios pzemiffatvbitquando z quotiens eepedire cogno 
uerit fueritt^p pte inquifito;: bmoi feu altcri^eoy legitime redfit^ folenif publi 
cans:non pmittat eos p quofcuncp fuper boc contra ptedicta;:^ ptefentiu Utera? 
tenorem quauis auctoritate moleftari:feu alias quomodolibet impediri.]iBolc 
flatores z impidientes z cotradictores quofiibet z rebelles cuiufcut^ Dignitatis: 
llatustgradusipreeminenticinobilitatis et ejccellcntie aut conditionis ftjennt z 
quocucp e)ccmptionis priuilegio fint muniti/per eiccoicatonis: fufpenfionis et 
interdicti:ae alias etia formidabilioresiDe quibus fibi videbil fattentiasicenfu^ 
ras z penas orni appellatonepodpofita copefcendo:et etias legitimis fup bie p 
cum feruandis^ceffibusifententias ipfas quotiens opus fuerir aggrauare z rc^ 
aggrauaretauctoritatenollra procuret, ^nuocato ad boc fi opus fuerit aucilio 
braebii fccularis.i^on obffantib^pmiffis ac conllitutcnib% ordinatonib^apo^ 
flolicis contrarfis quibnfcunc)^.'^ut fi aliquibus pmunii er vel Diuifim ab apo-' 
fiolica fit fede indulti q infdictu:fufpendi vel ejccoicari no pofTint p literas apo^ 
flolicasinon facientes plenam z ejrpreiTam ac De verbo ad verbuiDe induito bu^ 
iufmodi mentionem z qualibet alia Dicte fedis indulgentia generali vel fpcciali 
cuiufcuncp tenoris epiffatrper quam prefentibus non ejcprelTam vel totaliter no 
infertam effectus buiufmodigratie impediri valear quomodolibet vel Differri: 
ct Dc qua cumfep toto tenore babeda fit in nfte Iris mentio fpecialis.^ulli ergo 

9? m 




•mnfffd bomfrtom liceat baiic paginam noUre &cclarat5nf3te)ttcitlTonl0:c5cer' 
ftoins zmandati infringere: vcl ei anfu temerario conrrairc»^i qnio autem boc 
«tfempcareptefnjtjpferiwndignartonem omnipotenria oei ac bearomm petrl 
« Pauli apoftolomm eina feiiouerit incnrfumm* Batnm rome apud fanctum 
“Petrum, jimno incarnatoniu cominicc ^HiUerirnoquadringentcfirnooctuagc 
firaoquarto^l^OD.ocarab/pontifTcatao nollri jinno p:iino» 

Sequitur in (cqncntcm tractatumlappzobatio 
ctfubfaiptio ooctommalme vmuerfitutiaColo 
nieflaujcta fozmam publice inihnmmti, 

nomine Domini noflri iefn cbriltu 

^OmeUf^ouerint vninerii pzefens publicum inllrumenm5 Icctu^ 
ru^Piruri^audituritd^bannoa natiuitate ciufdemoninoftriJH* 
cccci)C)C)cvii.lndiction.quinta.Bie vero fabbati:oecimanona mei» 
-llaitiaqiboja quinta p^meridie vel quaf^witificat’ ^anctilTiml 
^ T oni noflri ouiJ[nnocemn oiuinapuidetia pape octatti:?Onno»{i|\ 

jn mci notarii publici % tefliu infraferipto;? ad boc fpaliter vocatop z rogato:» 
pntiatpronaliter pflimtuo: Generabilis et religiofus frater Neuricus mitito:i(5 
facre tbeolpgie^fcfToz ozdinis pdicato 9 beretice pwuitatis inquflito:: ?0 fancta 
feaeapftcaivna cu Generabili z religiofo fratre^acobo fpzenger etia facre tbc® 
logie^fefTozeiac puenrus pdicatoip Colon.pzioze collega fuo fpaliter oeputatuu 
p\ez Dicto collegafuo^ofuitate^ oiicit q modernTumm’pontife)cXDns,3ln^ 
•^®^^u.papa pfatu6:p vnam patente bulla comifit ipfis inquiiitozib’. t^enrico 
«jacobo ozdinis pdicato^j z facre tbeolobiepfeffozib^pdictis facultate 3 inqni' 
rendi apoflolica aucto:itate:fup quafcuq^ berefes:pcipue aute 5 fup berefim ma 
lencariim modernis tempibus vigdntemrz boc p quinep ecclefias metropolita' 
nastvidelicet jfHoguntina.Colon.Creucren.^altsburgen.z Jpzcmcn.cu omni 
facultate corra tales pzocedendi vfcp ad vltimu ejcterminiu: iujeta tenozem bub 
leapollolice:quam fuis babebat in manibusifsnamiintegram: illefam z n6 vi' 
^aramifed omni pzozfus fufpition.caren. Cuius quidem teno: bulle ITc incipit* 
jnnocenrius eps femus feruop oei. Hd futuram rei memoziam fummis oeii^ 
rantes affectibus.pzout paflozalis follicimdinis cura requirit vt fides 'eaibelica 
noilris porilfime tempibus vbic^ augeatur et flozeat zc. ]f init antem fic.G3tn5 
|\ome apud fanctum 'Petrum ^nno incarnatonis oominice ^^illefimoqua 
wringenrefimooctuagcfimoqnarroinonas oecembris.pontificatus noflri 
no pziino. Ct quia nonnulli animarum rectozes z verbi oci pzedicatozes publl 
ce iu eozmii fermonibus ad populum alTerere z affirmare non verebantur male 
neas no effe.-aut q nibil in nocnmcnm creatura^z quacnmcB opatonc efficere pof/ 
quibus incautisfermomb^nonnun^fecularibzacbio ad pnniendubu 
fUimodi maleficas amputabaf facultas z boc in mapimum augmentum malc' 
ficarumei confpztationcm illius bererio.'5deo pzcfatiinquifitozes totis eozum 
cfiucns periculis z infultibus obuiare volcnresrtractamm quenda 5 n5 
tam dudiofe $ z laboziofe coUegernt. lu quo no tam buiurmodi pzedicarozu 3 
ignozantia,p catholice fidei conferuatdne repellere nifi funttquanmm etia in eje 
malefieap oebitoo niodoo fententiaijdi % cafdem puniendi iujcta picte 




6 Olle teno:^ z facro^? canoHo liiftitttta (abo:arut. Wt 0 ^ prenom moni c(l vr m 
qoe COI vtilitatc fiuttcUa c6( appjobatone oocro;: robojcnf-^dco ne pfati' recra 
res oifeoU z pdicatozes facrap Utera? Ignart eftiarem poicm tractam lic vt pmfc 
tit coUecm:mmti 0 bene oocto? octermtnar6nib’« fcnfenttis f«lcitn:eBnde 5 ab 
me vntnerfitart ColoBtefi,fett nonrtulUs (bidcm facftt pag^ne^fc^^oJ^bB0.ad ob 
rcuttendum^e collatlonandu obtulernt:vt fi qua rcpbenfibtlia z a catboHca ve^ 
rttate ot^Tona reperUcnf:eo 2 um,mdice fic rcfutarenr:qt5 tn cofona catbolice veri 
tdti app:obarcnbqt}od fobfcrtptis modis factam fuit. 

Jn pjimis.€sregiu 6 ons Ifambertus oc monte manu foa^Ua fc fabfcrrpfTc 
jpnt fcquif.Cgo lamb erras oe monte:f3cre tbcologie bumilis ^feflTot. ^ecm^ 
pio tempe facultatis facrepagine eiufde5(tudn CoIonieB. fateoi bac manu mea 
piopiia iftum tractam rriperriramip me luftram5 et oiUgenter collarionatu qno 
ad cius partes piimasmibil continere faltem meo bumili iudicio qb fit ptrailu 
aut fententiis no errantia pt 5 o?: 3 Ut ?tra vcritate5 fancte catbolice apKce fidei; 
aut contra ooao? oeterntinatones a fanaa ecefia sppiobato? aut admilToram, 
Cercia etia psvticpfoflinenda z appzobanda 4 ad illo? berenco?punironesoc 
quib%actaf in^um facris canonib^no repugnat.ltcru pprer eppimenta iboc 
tractatu nanatara viic^^ter fama tanto? viro? peipuo? ena inquiiTto? crediV 
tur efle vera. Coniu!endn5 tn videf q> ifte tractatus ooctis z viris 3 eloris:q e)c e^ 
fana varia z matura pfilia in ejctcrminid malefica? coferre pfitcoicetnr.* fimul z 
ccclcfiarum rectolibus timoiatis confeientiofis oumtaicat ad quo? ooctiinain 
fubditozum coida in odiu tam pelltfere berefis incitari poterut:ad cautelam ba 
noram pariter z maloram inejccufabilitatem atep punitonemtvt fic mifericoidia 
in bonis-e iullicia in malis luce clarius pateatr-i in omnibus oeus magm^etur 
ipfo pzeftante cui laus z glozia. 0 cinde ad idem venerabilis magtfter jfacob^ 
©c ilralen etiam,tpzia manu fua fcfubfCTipfit in bunc modum. Cgo iacobus oc 
Oralcn facre tbeologfc,prcl!bz minimusipoft vifltatonc tractatus mcmozati ferv 
tio confozinitcr per omnia bis que p veuerabilem magifiru noilru Xainbermnt 
©c monte cecanum facre tbeologic fuperius annotata fut:quod atfciloz bacfcrl 
ptura manusmee ad ©ci laudem, l^arifozmiter cjcimius magifter ^ndree& 
©c ocbfcnfurt etiam propzia manu fefubrcriplTt vt infra. Confozmiter mibi ?Cn^ 
drec be ocbfcnfurt facre rbcologie pzofcffozi nouiiTimo viderur cenfendu oe mat 
terta oblari tractatustquamum pzima,facie apparuit*qb conreffoz manusmcc 
feripturarad finem in eodem eppzefTum^jmouendum. Conrcquenter autem 
egregius magifter Cbomas oe fcociatrimilitcr fe pzopzia manu fua fubfcriplie 
pzom fequiftifgo ^ bcuias oefcocia faae ibeologtc ooctoz licet immeritus: cd^ 
fozmiterfentio peromia venerabilibus magiftrionoftrispccdcutibus in mate^ 
ria ^fati tractatus p me cpaminatiiqb atrclfoz manu pzopzia mea. i^Bbfcqof^ 
ter z feba fubfcripno coufra pfatos pdicatozes incautos fic acta fuit. Jn ptimfs 
pofiri fuerutarricuU^ut feqmt.pzimo tnquifitozes bcreticc pziiuifatisocpura^ 
tos auctozitate fedisapofioliceiujcfa fozma5 canonum pmendat mgfifacreibe> 
ologie fHbfcripri z bozranf q? oignenf,pfcqui cura 3elo co? officiu, ^ecudo ^ 
maleficia poiTe fieri prailTioneoioina ejccooparioneoysbbfip maleficos ara ma 
leftcas uon efi contrarm fidei catbolicc:fe(f confonum ofetis facre feripture: im^ 
monecelTariu efi;iui;ra fnla^ Oocto?rfancto? IH^ quandec^ pofiefieri admittere*. 

«fis 


Cerdo p 2 edi'carc ergo malefida noit pofle fierf er:onc5 cftt qofa fTc ^dfcante# 
(mpcdluc quatttu in eio eH opue pium mqutUto;: tu pteiudiciu falutie animais 
recreta tn que qnc^ ab tuqu(lTto:ibU 0 audiunt nou funt omnibud reuelauda* 
'0lnmo ejebonaudi vcniyt orna pziiicipes z quicuutp carboUci vt alTiftcre o(^ 
gneumr tam pqs votia mquifito?ri) DcfenIToncfanctc catboUce fidei» J^emuj 
vero fubrcripri z fup:afcn'ptl ooctoteo pzediae facultatis tbeologle Imaulbus^p^ 
pms fe fubfcrlpfcrut:^ut egoHrnoldus notatius lufrafcrlplus cp reuelatloe bo 
ncfiljfobannls vo:da oe ^Becbllnla alme vnluerfltatls (L'oionlen.bedelll lurati 
qui mlbl boc retulit audlultz vc cp manibus etiam fupta z infraferiptis apparu 
It vidl In buc qui fequif modum.€ijo 'iLambertus oe monte:facre tbeologie bu 
mllls ^felTo: Ita fentlo vt pteferibif: teftebac manu mea ^pjla ^ tempe oecan’* 
€qo lacobus oe ftralen:facre tbeologle^fefTo: minim’ Ita fentlo vt fup:a fcrl^ 
bimrtqd teftlfico: manu mea^na» (Ego ;^dalrlcus kridivlf oc eflingen fa^ 
cre tbeologie pjofelToj noulirimu6:vt pteferiptum cft Ita fentlendum bacjman’ 
p 2 le fcrlptura cenfeo. (Et ego conradus oe campis facre tbeologie ptofeli 02 btt 
mlllmus piout fupza cum malotibus meis In Idem concurro ludiclum. (Ego 
Cotnellus oe bteda mlnlm^ptofelTo: Ita fentlo vt pteferiptu eft:qfi teftifico: ma^ 
nu mea ptoptia. (Ego Cbomas oc feocla:facrctbeologie^feffo: licet Immen'^ 
tus pfotmiter fentlo venerablllbus^fcITotlbus ptefcrlptls: teftc manu mea p 20 ^ 
pria* (Ego Cbeoderlcus oe bumel facre tbeologie bumlllmus ^feflbz Ita fen> 
tlo flent feriptum efl: per maglllros meos prcfcrlptos:qt5 teitoa manu mea pro^ 
p:la. Jn alTertonc articulo^:pteferipto? confotmis ludicll fum cum veneran^ 
dismaglllris noftris pteceptotlbus mels:ego?Endreas oc ocbfcnfurt facre tbeo 
logice facultatls^felTo: ac tbeologo^r vniucrfitatt Colonlcn.collcgq minimus. 

J^oullTlme aut z finallter lam olctus venerabilis et rellglofus frater l^cnrlc’ 
fnlllt02ls Inqullit02,babult z tenuit In fuls manibus quanoa aliam llteram pga 
mencam $crenilTlml regis iRomano?. figillo fuo rubeo rotundo In capfa cer^ 
glauce ImptclfanmptelTula pgameni Inferius Impendcn.figlllatamtfanam z lU' 
tegrammon viclatammon cancellatammec^ In aliqua fui parte fufpecta5 omf 
p202fus viclo z fufplclon.caren^^ta ^In faciliorem ejepeditonem bulud negocii 
fidei Idem ^erenllTImus oominus 8iomano:pre)cp2cfatuslpfam eandem bub 
lam apollollca fupra tactam tan^ icplanllTimusprinceps meri et oefendere vo^ 
luit atep vulttet Ipfos Inqulfitores In fuam omnimoda protcct6nc5 fufcIpIt^T^a 
dans z preciplens omtbus z fingulls romano Imperio fubditis vt In cpccmcnc 
talium negoclo:p fidei IpITs Inqulfltorlb^omnem fauorem z alTIflentlam c)cblbc 
snt:ac alia facla5 prout In cade la plenius continetur et babetur» Cul^ quid C5 It^ 
tere regalis prlnclpluz finis bic Infra annotanf In buc modu JHajcimlllan^oma 
fauente clementia ^oma.rejc femp augufius: 5 Ercbldu)cauflrie: oujc li>urgun. 
'^otbanlirabantlefjlymburglc luc5enbur» et (gclrlc.Comes flandric zc. ji 
nis vcro.Bam5ln oppido nollro l^rujcellen. nollro fub figillo: mefisnonem- 
brlsolcfejctatWnno oomlnl IBIllefirnoquadrlngetefirnoocmagcfimorcjcto rc^ 
gni noflrldUnno primo. Bc et fuper premIfTIs omnibus ^ fingulls lam olctus 
venerabilis z reglofus frater l^cnrlcus Inquifitor pro fe z collega fuo antedicto 
Ipfis 3 me notario publico fupra z inffaferipto fieri et confici vnu vel plura pu* 


blicrnn feti poblica fnftromentu «inftromenta (n mcUoji fo:ma perift. 5 fcta'fut 
bec Colon.tn ooni 6 babltation» venerabilis magiftri lambeiti oc monte predi^ 
crt infra ciuitatem ecclefiie fancti ?fndrce Colofi,lit[in camera negociomm ^ ftti 
dij eiufdem magiftri'Jlambcrtiinferias^ub anno oomini.mdictton«mcn!is; 
tiebons er pontiftcamqoibus fupta: ptenientibus ibidem ptedicris magiOro 
■^lamberto etj^obannebedellotl^ccnon boneilis viris Nicolao cuper oc'feen^ 
roide:venerabili0 curic Colonien.notario iurato. z Criftiano ivint5en oe cnfkir 
cben clerico Colonien^oiocefis teilibns ad ptemifla fidedignis rogatis et requi/ 
fitis. 


(Et ego Srnoldus koUcb be enPkircben clericds ^olon.iora^ 
tns.( 0 uia premiffis omnibus et (ingulis oum (Tc vt p:emi^ 
timr iierent z agerentur vna cum ptenominacis teOibus pte 
fensfui* (Ea^ficiicrt vidi et vtptefertur cjc relatione bedelli 
audiui: 3 ldcirco pjefcns publicum inilrumentU5 manu mea 
ptopria feriptum et ingroflatu ejeinde coufeci:fubfcripii pu^ 
blicaui et in banc publicam fotmam redegi: ^ignoco ct no^ 
mine meis felitis eteonfuetis Itgnaui rogatus et requiitms 
(n iinent z tcflimoniu oim z fingoloip ptcmiiToit* 

^eqoif tabula fubfc^ 

qoentis opis reutracut*. 



%^bnUfec\viens 

piefcntis opBfcuU continet 
primo oiuirioiie5rotiu0 libu 
in partee.et poftboccuiufU- 
betpartia queftioneofiueca 
pitula.beiirdemimerum 
ncjcuni qui ofteudit folium iu 
quoqucUbetqueflio fiuec^*^ 
puulumiucipiattc^ 


/<^iBper bullam 

/A 5 ” » ocenti) betaut 

1 V uerfoe bcrefim maUficam 

m noullTlmeemartaia qoiice ' 

' q^ragintaocto oifcorr^dettna pjiti/' 
clpallfcr babentDeclarare ♦ ^rirao 
o: wmem ♦feco n do pwgrcITu^.tefciO'' 
finale remediu, I 0 :iginem A ad mul 
tipllcatloncm: finale rcmedia5 qno 
0d llUus berelio c)crcrmluium« 'pH 
ma pa26 fuper tria que ad maleficia- 
!cm effectum concurrunt vt funt dc^ 
monjmaleficus-toiuina permifiTo» 
Continet in numero qnclllonis dc^ 
cem ^ octo quarum quatuo: fup po 
tentias oemonum relique fuper ca:^: 
©pcra.Cft autem prima -i totl^ope> 
rto Intro dBctoria/ofn afferere malefi 
C30 dfe‘^a cenfetur catbolicu 5 <$ el’ 
oppofim pertinaciter oefendere om 
nmofitbereticu.foUo primo» 
fecunda an catbolicU 5 fitalTera^e q^ 
ad effccmm maleficiakm fcmpba-' 
beat Dcmon cum maleficio coiicur> 
rerevel qp alterum fina adminiculo 
fllteriuo talem effectum poffit ^dU' 
cere* foUo»iiqV 


Cercia ^ catbolfcn5 ITt afferere qp bfl 
lufmodl effectus per Incubos-t fuc^ 
cubos Dcmones ficpTOCurantur qf 
etiam vcrl bo mines iu nmluplicart' 
onem et originem maleficorum per 
tales ocmones procreanf ,fo.^nq. 

(Buarta au catholicum fit aiTercre q^ 
actus incuborum z fuccubo^rDemo- 
mum tautumodo infimis fpiritib^ 
?neniat»folio»)cj» 

(B.nimrMn qnoquomodo poifitea^ 
tbolice cenferi ^ origo et multiplica 
tio maleficorum operum qc Innueii 
tiis procedat corporum cele(liU 5 ab^ 
fcu adminiculo Demonum feu a fub 
ftauujs feparatis vt fnnt motores or 
bium cclcitium.^eu «135 a malleis 
bominum [coucurrerfte ad voces et 
verba quacunc^ virtute ifcllarum fo 
lio.jciu» 

^e)cta quo ad maleficos cum oemo^ 
nibus concurrentes»Cur mulieres 
' "ampliusiitncniumurbac berefUn^ 

. fecte ^ viri»Cuiufmodi etiam rnulP 
eres pre ceteris funt inuolurc Dccls/ 
ramrpcrquinqjfequentes qucllio»' 
nc0.folio.)cvm* 

Scptimfl:'^n|inalefice virmto Demo-- 
imm mentes bominum ad odluvel' 
amorem inordinatum initare vale/ 
antetDemodoproponedi buiufma 
di materia5 in fcrmonibiis ad poptl? 
Ium»folio»)C]Ci» 

^ctana an generatiuam potentiafett: 
actum Venereum impedire et malefi 
ciarepoiTunt cum quadamcidenta^ 
li queilionetcur interdum acms ille 
Impeditur refpecru vnius et non re?- 
fpecm alterius pfone,fo»)c)ciii|» 

|^ona:?fu preifigiofa illufione mem" 
bra virilia qua fi ITm a corporibus e- 
uulfa auferre folenttcum certis alqs 
an«e)cis olffiailtatibus,fo.)qcviV 


i^cfmatanbomfncsiU belWalesfo^ 
mas poffint rranfmutarc cum (uci^ 
^cntali aUa t)ifficultate.foUo,)cppli|* 
'Undecima: oe obftctricibue malefio 
cis conceptus in vtcro ct e^tra Dlucr 
_ nmode mtcrlmcntcs.fo»ic;cjc« 
l^uodcclma fuper permilTionem Diu( 
nam qiicad oemonem z maleficam 
babet c©ncorrcre:an oiulnam pnuP 
fionem In bis operibus malcficaruj 
commendare Ita fit catboUcu qp eiuf 
oppofirom fcllicetlUam redarguere 
omnino fit beretlcum.folio, )c]c)c, 
OTredecima etia inctdentalis fuper o» 
asoiuinas permilTionescirca carB5 
bfaboU etpnmozum parentum e)c 
quibus cuncta maleftconim opera 
lufte pmittunf.folio ♦)c)c)ctu\ 
<Buartadecima an ptcmilTisnon ob/ 
ftantibuspeccatamalcftcotum grO' 
uiotafinrpeccatis malomm ange^ 
lotum a ptimotum parentum: z eft 
• rota materia pzedtcabilia cum rccla 
ratione q grauilTimas merentur pc^, 
nas etiam in ptefenti vitra ornes fl 3 ' 
gitiofas mudi.fo,]C]C)cui|. 
d^uitadecimatan ptopter peccata ma 
leftcozum innojcti fepe maleficiatur. 
foIio.)C)cjcv|, 

^ejtadecimatan berelTs [maleficaruj 
oms alias fupftitionis fpecies ejccc' 
dattfolio^jcjcicvu.in fine, 
3 ^ccimafeprlma eft oeclaratiua quar* 
redeciine grauitatem criminis i ma^ 
leficis ad peccata quecancgocnionu 
comparando.folio, )c)c)cl)c, 
l^ecimaoctaua contra qainc^ atgume 
ta laicotu q ocus tion permittit tan¬ 
tam potellatem oyabolo et malcftcj 
(Et in bac materia coniungitur finis 
fuoptincipio oum bec vltimaquc^ 
fiio anneaif.p:iine,f0,]cl» 


Biuirro 


55ecundaparsope- 

ris continet fedecim capitula I ub Of» 
abus que(lionibus,^aarum vna i 
ptincipio z altera in ponitur, (Et 
ptima fuper remedia maleficia amo 
uentia. dapimla autem intermedis 
modum ptocedendi maleficom5in 
maleficiis inferedis pertractit, 
ma queitiot^n quis polTit p bonos 
angelos ita beneficiari q a malcficf 
oemonibus non poifit lualeficiari» 
folio,)clq, 

<t^apitulam primum oeoinerfis me^ 
dqs quibus oemonesad augmen^ 
cum illius perfidie alliciunt per ma^ 
leficas innojcias z bonefias puellas 
folio,]clv» 

iTapitulum fecundum bemodo facrU 
lege ptofelTionia earum cum oecla^ 
ratione bomagi) picilandi oyabolo* 
folio.jclvH, 

t apfiulum tercium fuper modu quo 

• Oe loco ad locum cotpotaliter tranf 
fcrunmr,folio,l, 

(Capitulum quartam oe m^do quo fc 
incubis oemontbus fubiiciuntin^ 
etiam tractatur qualiter e)c bis mul^ 
tiplicantur ct an femper cum oecifi/* 
one feminis incubus maleficam ag^ 

' greditur:et au potius vuo tempore 
altero ct fimiUter oe loco: z an vi> 
fibiliter illas fpurcicias agitant cu5 
maioti vel minoti venerea Delectati 
one:et an incubi tantum odo mulic^ 
res e)c earn fpurcicijs pjocreatas ag- 
grediunrur.foUOtlH, 


g-ap(folam QOiiitum ocmodo gmc' 
raUquo ad facramenta eccleficfua 
malcfida ciccrccntctoc fcjcmodiad 
bu0 omnibus crcatuns co 2 po 23 lib^ 
©emptis co2po:ibus celcllib’ veras 
infirmitates Ucer no veras fanitates 
virtute naturali Inferte polTunt^fo^ 
lio.lv* 

(j^apitulu fejctu oe modo quo vim gC' 
ncratiua impedire folent.fo.lvq* 
(j^apitulu feptimum oe modo quo mi 
bravirilia aufer2e folent quia ea que 
(n p2ima parte tacta funt rupcfpote" 

' riam faciendi iam per modos opaii 
dioeclaranftvndenon efl: virobiip 
materia.folio.lvii* * 
Capituluoctauumoemodo quobo^ 
mines in belliales fotmas tranfmu^ 
tant.folio.lijc* 

Capitulu nonu3 oe modo quo oemo^ 
nes intra cotpota line lefione ejciftut 
quando pltigiofas oganf tranfmuta 
tiones*folio*l)c* 

Capitulu oecimu oe modo quo oemo 
nes fubllantialitcrper maleficarum 
operationes bomines lnbabitat.fo>- 
lio.l)ciii* 

Capimluvndecimuocmodo quo om 
ne genus infirmitatis inferre polfut 
■ boc tamen in generali tractatur, fo^ 
lio.ljcvj* 

Capitulu ouodecimu oe modo in fpe^ 
ciali quo bominib^grauioies infir^ 
mitates inferut.fo.ljcvii'. 

Capitulu tredecimum fuper modum 
quo malefice ©bftetricespre omni^ 
bus alqs mai02a oamna inferunt in 
fantes aut interimendo aut oemoni 
bus offerendo.fo.l)ci]c. 

Capitulu quartudecimu fuper modn 
quo iumentis varia nocumenta infc 
rut.folio.l]C]c. 

Capitulu quintudecimu fuper modn 
quo grandines z tempeftates concie 


' tare ac fulgura fulminareYolcnt.fo^ 
lio.Ii:]citi. 

Sejctudecimu capitulu fuper tres mo 
dos quo viri reperiunf maleficiis in 
fecti-t no moliercs.€t ptimo oe ma^ 
leficis fagittariis. Cdcoo oe incanta' 

< ro2tbus qui per carmina facrilega ar 
ma lefiuaptraquecucpnocumetain 
cantare fciunt ^ boc p verba.Ccrcio 
qui p bjcuia fcripta.fo.ljcjciiij. 

555 quoad remedia 

maleficia amouctiatqb eft fcdm pn/ 
cipale bui^febe partis, ^timo poni 
rurquellio.^tru fit licitu maleficia 
aut p illicita tolIere.Ct babet capitu' 
lanoue.fo.ljcicvii. 

Capituluptimil fuper remediu ecclc' 
fiallicum cbtra incubos zfuccubos 
oemones.fo.ljqc). 

Capitulu fcdm fup remedia ptra vim 
generatiuamaleficiata.fo. l)C}C]ct). 

Capitulu terciu fuper remedia contra 
maleficiatos fup amote vel odiu iti' 
otdinatu.folio. Ijcjcjcui}. 

Capitulu quartii fup remedia vbip:c/ 
fiigiofa artemembia virilia auferun 
tur:et vbi bomines in belliales fo^' 
mas tranfmBtanf.fo.l^:)t)cv. 

Capitulu quin tu fup remedia ptra ob 
felTos e)c maleficio.fo.ljcjcjcvi. 

Capimlu fejctu fup remedia ?tra quaf 
cuq^ infirmitates a maleficis illatas 
c b p licitos ejcotcifmos.fo.ljcjc^cviq. 

Capitulu feptimu fup remedia contra 
grandines z fulmina z etiam fup iU' 
menta malcficiata.fo.jccq. 

Capitulu octauu fup remedia'qDeda5 
occulta ptra quafda5 occultas oemo 
num infefiationes.fo.jcciiii'. 

Capitulu nonum fuper remedia jp iV 
lisquife oemonibusintuitu alicii/ 
ius comodi tempalis totalier oeuo/ 
uilTenf.folio.jccv. 


Smifioterdepartie. 

Cermp^rs Operis 

fupcr remedia vlrimano tamcotra 
cac opera $ pronas malcficaru fiip 
Iplo;: ejetermmiu: prinet tres partes 
principales rc5 modii ineboandt p 
ceriumiudictitzmodu prinuanditi: 
modii fentenriandt pniriendtetplc^ 
aendi.€t primapars ptinet qnellio 
nes quinq^.^ecuda «ici}.Ccrcia.]cijc* 
(Et prima z omiriu fcquam'U5jmtro' 
ductioria queriiondell. '} 0 trumale 
fice % earum faatojcs receptatozes z 
oefenfozesrita rabqcianf tam ecclefi 
oiiico ^ ciuilt iudicio <$ earu5 tn 4 (i^ 
rionevaleantbcrerice pzauitatrsirj' 
quifitozes effe ejconcrari.i^cinde fU/ 
per modii mcboandi pzocefTumfo' 
Uo iccv.tfequftib’* 

^zima quellio.<l^uisfit modus co^ 
petens iudici ad ineboandum pzo^ 
ceflru5 fidei pira maleficas folio.Ci. 
©c 6 a queitto.Cerae partis efl oc nu- 
mero teilinm fo.cq. 
dTcrcia qucflio. '^txn indcjc tefies pof 
fit compellere ad lurandii oe oiceda 
veritate m caufa fideit quotiens pof 
fint ejcaminari folio.ci}« 

(Quarta queflio oe conditone tefiium 
folio.Ci^. 

Quinta quefiio.Wn inimici capitales 
ad teflificandu admittanf.fo. Cii}, 
l^upcr fecundam partem qualiter 
ceifus talis e(l continuandus zcftq 
ftio fc)cta.€t pzimo qualiter teftes ft 
citandi t interrogandi folio.Ciq. 
nterrogatozia fup teftes.fo. Ciii}. 
nterrogatozia generalia fuper male/ 
ficam aut maleficum. Ct eft primus 
actus.folio.Ciii}. 

Jnrerrogatozia particularia fuper eof 
dem folio eodem. 

Septima quefione varia Dubia fuper 


refponfionesnegatiuas maleficarii 
Declarantur et quando poteft incar^ 
cerari.quando etiam pzo manifefifc 
Depzebenfainberefi maleficarusfit 
babenda z ell actus febs fo .Cv. 

^ctaua queftio quomodo fit capieda 
^ incarceranda erit actus terciusfo" 
lio.Cv.in fine. 

^ona quefiiolfnDeponentiu nomia 
fint ei poft captionem manifeltands 
z eft actus quarms fo.€v}. 

I^ecima queftiozqoaliter Dcfenliones 
fint pceaendccu5 oeputatone aduo 
ti:acnis quintus fo.Cvq. 

l^ndecima qucftto quid faciet aduo^ 
catus cum fibi teftiu nomina n6 pu 
blicanf :actus feems fo.Cvfi. 

I^uodecima queftio magis Declarati 
na quo fit capitalis inimicicia inter 
Delata tteftesinueftiganda ete act’ 
feptimus.fo.Cvti}. 

Crcdccima De bis que iudejcbabet aa 
uertere ante locum carceris et toztu^ 
re q» non fit facilis ad cjcponendum 
maleficam tozmentis^ter malefici 
um taciturniiatis.z eft actus octau’ 
folio.Ci]c. 

39 ccimquarta'quclh'o De modo fentc' 
tiandi odatam ad queftiones ■rlqua 
liter, pzima oie fit quefttonanda z a^ 
cmsnonus.fo.Cic. 

(^mniadectma quomo tozmenta fint 
cdfttinuMa. Ct oe fignis eje quib’ 
maleficarcognofcif -t quomodo fint 
abradende. Ct oe vari}3 cautelis fu^ 
per maleficium taciturnitatis et eft 
actus Dccimus.fo.Cic}. 

Becimafe)«a queftio. Betempoze et 
Dcfd^undp mo interrogandi Dc cau 
telis cjctremis a iudicc. obTeruandis 
teftactus.]c|.fo.CiciiV 

£5nper modos vero 

fcnriandi.icic.fi* numero eft pzima 4 
ftis et Dccimarcptuua ui ozdinc. 5 lii 


ftiQ t%mtn et (isd^dn catideiirfd fer/ 
fi Tbt ad niud appellam polTtnt kti' 
untiarufoUo.^fiUti* 
^ccudaocblsquc generaliter mdejc 
oebet obferuate tam circa fententias 
(ntcrlocutotiad $ ollfiinnuae e oe 
cimaociaua<no 2 dincfo*C)cv* ' 
drerctaquotmodidmde]c potefloela 
tiim babercfufpecwm et fuperqn^ 
bu6 poteft facere fenrentla z eft^jcijc* 
. (tt o:dinc/oIio,C)cv|. 

(Buarea quomodo fit fententia fcreu' 
dafuperperfonamtfed immaneto^ 
taliter.er efl: qo^jcjc.fo Xicviq» 
<0uinta qltter fitfer^da fup Delatam z 
trtffamata generaliter z eft q6»jc)cj» in 
otdine^foUo.Cicviii. 
l^ejcta qualiter fup Delata Diffamatam 
queftonibiio tameu ettojmentio e)c 
ponendas aUqnaltter et ell in otdine 
,)C)ci|\fo.C]cii:. 

Septima qualiterfuper fufpectajDc 
lita berefi leuiter z eft in otdine.jcjciii 
qucftio«folio»(r)C)c. 

IBaaua qliter fefpecta vcbcmfter 

(£t cll q6,]C]ciiq.in o 2 dine.fo; (TW* 
^ona qualiter fuplfufpectas violenter 
; z ,efl q6.)C)cva'n o:dine.fo.C]C]ci|. 
I^ecima qualiter efl ferenda fup Diffa^ 
mati Tfufpectas* et eft queftio.jcjcvf* 
(no 2 dine,foUo,t)e]cu|'. 
Il^ndecimarqualiterfup pfelfam fllay 
berefimfednonrelapfam « penite^ 
tem z eft*)c]cvu.in o:dine.fo«t)C)eiitf# 
i^nodecimard^ualiter fup confeflam 
berefim -i penitentefed relapfam 
babiliter et eft qo*)C]eviq.fo.C)c)cv* 
dTrcdecima fup modum fementiandl 
bercltm confcfTamifed fmpcnitentS 
z tamen relapfam z cft, )e)ci]C4(iue(ho 
:fno 2 dinc.folio*C)C]cvij* 
^ccimaqnarta fuper berefim confef' 
fam z relapfam z impenitentej t dl 
jtnctin o:dinc»fo«Cjc)cvii# 


(Buihtadecimarupcortofcmm «Dep; 
benfum omnia tamen ne^ntenuet 
efl: in 02dme,)C)c,ci.q6.fo.C jcjcviif. 
^ecimafejcta fuper conuictum z fugi^ 
rtuum vel fc! contumaciter abfenta^ 
tem er cll*)c)c)cq.in o2dine.fo^)c)cic. 
IDecimafepnma fuper perfonam Dela 
tas ab alia malefica incin erata vel in 
dneranda qualiter fit fententianda* 
ctcfi.)c]c)ciqln o:dtneJo,(Cjqc]cj\ 
^ecimaoaauafupmodum fententii 
di maleficam maleficia tollentc« Jn 
fuper etias fuper maleficas obfietri^ 
ces z maleficos fagittarios,et pjijC' 
iinan 02dine.fo.(E]C)C)ciii* 
l^ecimanona z vltima bui^rercicpap 
tis z*]c)c|cv,tofiu0 fuper modos fen^ 
tentiandi maleficos quofcucpfrius' 
le aut etiam iUfie appellantes» folio 





*Par3 prima ^uefliop:ima I 

/ L0pm0 buiU0 mima par0 opcKib^oyabpU.l^mirca (d q6fab($ 
MCipUfcUcitcr;^ cctvirmrtcoipaUnonbabctvlrmt^ 



^ t' lmpj(mendlinco:po2a. Sed Dcmdcs 

(aucino♦! ♦ <^dont virmtibpg ftcllarn qn^pa. 


-jj"--i^Qnni virronoQgiic uaro qooapa* 

r HC co^^ceitnnamaroiearp^ 




ere maleficoeeffefit 
deo catbolicnqfci’ 
ppofinj5 prtnadter 
crenderc omofitbe 
icam«(Er aranti 9 
ifcrerc* 


tioncdlDeterminatadad innocandunt 
pemones obferaant.ergo non babent 
virmtem imptimendi aliquid in co:^ 
pota.^ncmnltominng malefice. 
temonee non operanl niii per artem^ 
S edargnonpot eil oare vera fomtl » 


/ 


quamcre«uraW#ffi^<reV 5 chfif 


ue tranfmurari.ant in alia fpeciem vel 
fimilitudmem traniTotmari $ ab ipfo 
ommu creato2e.pagano er infideli oe^ 
rio2 cfi. Calia aura cum referunl fieri 
a maleficia ideo talia affcrere no efl ca 
tbolicnm fed berettcu. ‘pjeterea nnl^ 
luo efiectuemaleficialio efl in mundo 
^2obal. d^uia fi e^r opatoe pemouu 
neret. Sed afierere q? oemoneo pof^ 
fint cozpotaleo tranfmutatoeo aut im 
pedire aut etficere no videt catbolicu5 
quia ficp^ecirnercpofl entto m mudu. 
'pzeterea omnioalteratio cotpotalto 
puta circa infirmitateo autCanitatef^ 
curandae reducil in motu locale, pa^ 
tet c)c fcptimo pbrficotum. (Buojum 
cuncBcfimot^celi.SedPcmoneo mo 
tum celi variare non pnr. ^yonifi^ in 
cpiftolaad *Polic 3 rpu.( 0 uiabocfo/ 
line oei cfi.erco videl ^ nulla trlfmu' 
lationem ad min’ veram in coipoiib’' 
caufare pofTunt.et necefie fit buiuf' 
modi tranfinutatonee m aliquam cau 
fam occultas reducere, ‘pteterea fkui 
opueoeiellfottiue ^opue oya^oli: 
Ita z ciue factura .Sedmareficunfcr 
fct in mundo eflTct vticpopuo oyaboli 
contra facturas od.ergo licut illicitus 
cfiaiTcrere facturam fupfimofam oya 
boli ejccedcre opue oei.ira illicitum eft 
credere vt creature et opera oei in bo' 
muiibue z iumenue valeant viciari ct 


rantee verae qualitatee fanitatfaut in 
firmitatie inducere non poffunt.fed (I 
vae funt babent aliqua aliam caufam 
occulta abf(^ opere oemonu er malefio 
C 09 . Sed ?tra in oecre.)C]C]cifi.q.j.fi q' 
foniariae aup maleficae artee nonun^ 
^oeculto iufiooei iudicio pmittente 
f Diabolo ppatante ^.loquil oe impe 
dtmento maleficiali 4 ad acme piu^a>' 
lee tria pcurrere.r.malefic§.ovabolu z 
oei pmifiionem.l^jeterea fom’ agere 
pot in id qt> efi min’fo 2 tCiSlviit^/ 
ffionis efifoitiot virtute cotpali iob.jcl 
0on efi ptae fup terram que ei valeat 
ppari.quicreameefivt nemine time^ 
ret.iinfio.^ic impugnandi funt trea 
errotee berericalee qufb^reptobStJ ve/ 
ritae patebit.^am quida iujcta ooctff 
n3m.f.drbo.in.iii][.oi.e]dit[.vbi tractat 
oe impedimento maleficiali conati fut 
affercremaleficiunibil eflein mundo 
nifi in opinione bominu que natura/ 
lee eifecme quotus caufe funt occulte 
malcfictfe,'imputabant, 'dilii qui male 
ficoe pcedunt fed ad maleficialee eifc/ 
ctueilloe tantumodo.imaginarie z f5 
tafiice peurrere aflerut. Cerctj' qui effe 
ctue maleficialee olno oicunt elfe fan 
tafiicoe etimaginarfoe.licet oemo cit 
m3lcfi;ca’rcaliter concurrat.^o^t erto 
ree fic occlatanf ? reptobanf.^a ^ml 


/v 4 ti 


















oftfo^c bcrcfinotanfper ooctdJfdftl 
UM.pfata t)i.^dpuc pa fanem Cbo.tti 
tiiAr,z <n co2po:e.q.oicm0 illa opin^ 
ontm effc oino cotra aucfo:itatc0 fan 
co? z p20ccdcrc eje radfcc infidditarC* 
(Sini vbl anctas fcripmre facre ofeit q 
t)craoncs babftpotcllatc fnpia coapa 
Ua z fnpaa fma$fnat 5 e 5 bsim qn a 6 o 
pmltmnf. vt cjc mnltfs fcripmre facre 
|>a(rib^nota(.ideo ilU 4 oiene malefi^ 
^in Dibll ee (n mndo nili In edlmatloc 
^boim.<£tla no crednt ee oemones nllt 
<n clllmatonc vnlgftth vttcriojcs 4 ® 
bo flblplt facit CJC fna edlrnatloc Impt) 
rct oemonl.Ct i etla eje Imaslnatlonc 
vcbcm^iall^fiSurcappcnt ifcnfn ta 
Ics qks b 6 cogitat q z tne crednnf be 
mones videri olcam^vel etia malefici* 
(Etqmbecvera fides repudiat pqu 35 
ingios oc cclQ cccldllfc z oemoneseS 
crcdlm ’»55 z fatemur Ipos c)c fubtllf 
latcfne nature multa pplfe 4 nos noti 
poflum^* €t Illi 4 eos ad talla facleda 
Iptdumt ma lefici ?oc 3 nf.l 5 lbl,(tiuia 
ffolnnddltas i baptizato bereP noiat 
<0 tales t> befcli rcpbendunf*?i^li| ouo 
Icrrozcs oemones z co?t naturale pote 
tla no negites § Inter fe d ad effectum 
tnaleficlale^ Ipam malefica Dlfiidetes 
Initum vn^pccdlt malefica realY coo' 
perati ad effectu no m verii § fantaftl^ 
eu/?!lf Q puu5 effeau rcale In Icfo 
pcedes ^ malefica fantaillce putat co^ 
oparl.l^undamenm erjctlscp ouob’ 
pafTlb^canon.d babenf .)c)cvl.q .v* epf. 
fumpferut.vbl p repbendunf mflercs 
4 credut fe cu opna vel bcrodlana no 
ctunils bo:l0 eqtare* f nfpiclaf Ibl ca^ 
jinon,€t qz fepe fantaftlce z imaglnafie 
rtalla fplumodo ftut.ldeo et Illi errates 
b omnib^aliis effectib^^ita fieri indicat, 
Sc? 5 e.( 0 ul 3 Ibi continetur q qui cre^ 
dlt vel afferlt polfe fieri aliqud creatU' 
ram aut in meli^oeterlufue immutari 
8 Ut cralTpzmarl In alia fpeck vel firim 




puma 

dinem $ a Oeo omnlu creatote.fnfidc' 
lis cfi: et pagano oetcrlo:. 19 nde p:o^ 
pter bocqnod ibi olclf oetcrlnfuelm'- 
mutazi olcunr illum effectum non elTc 
realem in malcficlato fed tantummo' 
do fantalllcu5.^cd q^bl errozes berc^ 
(imfaplantzcontra fanu Intelfcetum 
canonis mllltant.ollcndifpzlmo tam 
per legem olulna Retiam ccclefialW^ 
eam et clnlk^et boc In generali, oemu 
in fpcciall verba canonis eicpzlmcndo 
licet etla In feqncnti qucHlone clarius 
boc oeduccref.^am Icjc oinlna in ple 
/rlfcp locis pzcclplt maleficas non folii 
4 cITc vltanaaszfcd etla occidendas, cu^* 
^ ittfmodl penas non imponeret (i nori 
veraciter et ad rcalcs effectus et lefio^ 
nescttoemonlbus cocnrrcret.JRozs 
eift^Pipojailsnon inftlgif fine cozpo> 
raJLzjtaulpeccato lice t aliu d oc mor 
tcajmcqncc^fantaTticainuTTonc fei| 
etid imtatipe oziri pot.;^ec eff femen 
tfa fancti a[:bo.(n.fi.or.vq.ln queftonc 
i^n vrf aujclUo ocmonu ITt malu 5.09 
I 0 euf .|cvll|.picciplf oms maleficos et 
incantatozes intcrfici.lculti. etid.^i;:* 
oicif*iSnima que oeclinaucrit ad ma^ 
gos et ad ariolos et foznlcata fuerit in 
M cis pona fack mea ptra c 3 ct Intcrficii 
^ ea oe medio ppfl mei*€t iteu.jcfc* l^lf 
vel mulier in qulb^pbitouic’vd oinl^ 
nnsfpus fuerit moziaf lapldlb’ obzu^ 
cntcos*€tolcuuf pbltoucs In 4 b’oe^ 
mon operaf miros cffcctus.l^zcrcrca 
bec fnnt ^^ter boc petm ocbo 5 l 30 In 
firm’mortu^ftilt.lii|.f\cgu.|.ctfaul.|. 
l^arallp.]c.Blulno;z oenlc^ eloquio^ 
traaatozes 4 d aliud lu eo;r fcrlpt^ fup 
M.ol.vq.et.vlii.tradlderur oe poteftatc 
ocmouu et magicis artibus cozu fcrl-* 
pta miplclanf cuiiifcuqj ooctozlsfup 
ijMi.fenf.et Inueuiet nullo olferepante 
magos z maleficos ^tutc ocmonu p/ 
mittcic oeo miros cffect^uon fantafti' 
cos poffei)duc?.^acco oc vazqs allja 





\ 


V 


04 }clliop:imd 


II 


lods (n qoib^fano^ tbo, tCffttfcbmoi 
®pcr(b’ptr«ctar vt in famma ?tra gcn 
d.U.tn*cf .'zat.m pzlma ptc,q,c)t(iii,an 
Kq.Ct in fcda fc5c.q6»)ccq.t.)cciM. 
rpicianf ocnic^ poftillato:c 0 aglofato 
res oe magis pbaraonlsCjco.vq.^n' 
fpldari! z olera ?r'US.)cvllj.oc clui* oei 
ca.jcvq.lEtlnfcdooeooctrma jcplana 
similiter alio;: oocto^r qnibuo omni 
buc conrraolccre valde abfurdnm cft 
nec a vlcio berefis ejccufarl pet Immo 
In lure|bcrctiai9 ccnreJjqolin^mt 
I n ejepofiit one fa^ f^pm re«gglln;q j 
j 3 eKn 0 ,(ft giilcucp aUtmentitbbiscJ 
fidejLpccrnut $ romana tenet ccmx< 
fT-r.q.Bec eft fides q oenicp ptra fanu 
IntcUccm canoni0»millt9tondl0 pet le 
gem cccttafllca^^am z canonn oocto 
res fup.ca. pfottlarlas z maleficas 
arte0»)C)cuii.q.i*'i cj: oe frigidis z maU' 
fidatls.qd aliud ptendut nlfi oe male^ 
ficlall Impedlmcto drea act^plugales 
Declarare quo olrlmlt ptractu aut pbc 
dfr mrlonlu.^lcut eni fient z Cbo.lii 
llll.vbl Tupta.q? fi malefidli fuptlenlar 
ttirlonio an carnale copoll«tuc fi efi p 
petuu Impedit z olrlmlt mflonlu ptta 
ccu.culufmodl fnia no oaref fnp lllnfo 
rlu fantaftlc» effectu vt oefe p 3 , 10 i' 
deat Bolh.ln fumma coplofa* fillter 
(fiotfrl.':'^xa^qnl ena nullibi legunt 
oifficuUaffc,?ln talis effect’ poff5 ceiv 
feri Imaglnarl^-t no rea!(s«^boc tan^l I 
p fe notu rcUnqbant.(£t quo pon 3 ccti^ 
feri ppetuus vel tempalls oeclarant It 
p^trlennlu ourarer nec oubltabantan 
Imaginarlep malefica feu lllnfotle In^ 
rromltteret.^ed q vere z reallter pot 
talis oefcct^^urarl '^tuteoemonlsp 
pter pactu cu eo Inltu.vel etl5 p Ipfum 
ocmorK 5 abfc^ malefica. I 5 b rarlfflme 
fiat In eccfta vbl facfm mflonfi' merito 
rlu e,cllllt.§ q» Intc: Infideles b ptlngat 
bo^ ell q: luffo tltulo.illos pofflderefe 
cernit vt petr^oe paUtde In fwo qrto re 


A 


citatocfponfo 4ocrporaoeratidoluni''^ _ ^ 

«nlbllomln^ptrajceratctt quadaluuc ^ 

cula.qua tn cognofeg no ^ter oyabo^ 

lu qui Icmp fe in cotpe affumpto Inter 

pofuerat.cu5 tn in ecclefia oyabol’ co^ 

naf portus per maleficas^ter fuu Itt' 

cru In pdltionc aiap tales effert^lntro; 

roltere.t qualiter boc facere pot z qul^ 

bus medfis infcrl^oeclarablt.vbl 6 fC' 

ptem modis nocendi boib’p pfifes eP 

feo^tractabif .€)c all|s etla queftonlb^ 

quastbeologl ercanonlffe circa banc 

materia monent boc lde5P5* otfcutl^ 

tes qu5 pofflt tolli Z eplkltu fit p alia 

malcftclu tollere« 4d fi malefica mov 

tua fit p qU95 malefidu eft Immlffum, 

Bcld caftt (Eiotfrldus In fua fuma m^ 
rione facit oe qulb^ln quefilSlb’ tercic 
ptispateblt.Cnroenl^tam olllgeter 
canonlfie vai*ias penasA^mulgalTenc 
olfflngu^do oe occulto z malfello pec 
cato maleficop feu poti’ oiuinatop ca 
no)rta fupftitlo varias beatfpcs vtlr f)* 
nototlu llt eucbarlftla oenegef. SI ocl 
cultu pnla.]d.01ertt,oc pfe.oi.ii'. fi olM 
crtone*ltem fi clericus q> oeponed’ er; 

In monafferlo octrudcnd’.Si laycus 
c)cc5lca«d’,)t)cv|.q.v.^6 o^,Jte q ta^' 

I es Infames oebeat cenfcrl et 4 ad eos^ / 
concurrit fmo nec ad accufatones ocy 
admltrt.fi.q^vlq.qulfquls nec. S5 . 
a per legem duUem boc idem offendf] 
ror.^am H^onin fumma fuper.l)c4lT 
bto Codicis liobrlcaoe malefids 4« 
poltcomell8m.oeficcarfis7 bornlcl^ 
dis oldt * SdendU5 cp ornes illi quos 
vulgos maleficos vocat z etla5 IIU qui 
attem olulnandifcluntpatlunf capita 
lem pena5*vtJ*nemo.C*oe maleficis. 
jtem tnferntpenam.l. cnlpa.l muli’. 

em leges bis verbis vmuf .^eml 
nl permittitur oluluarealloquln fup/ 
plidum capitis gladio vltote feret 
, liratus z fubdlt.Sut et alq 4 arte ma.-» 
glca vite Innocenti Infidlanf animo^ 

i H 










mDlferii ad Kbidint dectur. t bibefhjfd 
obijdunt vt co*C.l.nittlti.Beccrnant 
ctia leged q ad eo;; accoTacdtiem autti 
bet admittat licut z csnon.in ca* in fi' 
Df2cm-ddci.lib20.v|.bc berf*10n fab/ 
dimr ibidem 3 d baitc accufat6e5 qui 
libet admittit quali m crimine lefe ma 
,il ieltaria^^plam e^^pemqdumpul 
fant roaieftatem oima^«3ltem q» qiie' 
ftionib*ad (ntcriogandu Tubqciat fub 
dit*^r quilibet nullauignitate obltan^ 
te quelhoni fubticit z qui conuincitnr 
ivel fi oetegat facin^fuum fif cculeo oc 
sdimo vnguIifc^Tnlcantib^atera perfc/ 
Tat penae «ignas fuo facmoti vt eo*€ 
l.fi et.c^«i^ota olim ouplici pena ta 
lie plectebantxapitld % vngulia ad ti 
laceratonem co2po2i0reu ad oeuotau/ 
dum beiliie obtjciendo. ^am autcre^ 
mant forte propter femineu fe^.'|te5 
probtbent participatoes* 10nde fubdi 
tur.reo tiec permiuant taleo ad limen 
alterius accedere alioquin concrema^ 
tur bona.nec aliquis D^eos fufcipevel 
confulere alioquin oeporta^inJHiU' 
lam z oiniaboiiapubJicanLl^icnota 
T fur pena eeilit cnm amiffione omnin5 
j bouoru qui calesconfulut aut fufcipi^ 
] nnt.^ao penas vbi ptedicatorea po' 
^ putis et rectoribus terraru publicant* 
plus aduerf’ maleficas ^ c|c aliis fcri^ 
ptura:}; allcgatonibus marcefcut.‘p2e 
terea z p leges commendant qui eoru 
maleficiis obllant* l^nde vbi fupra.l* 
eorum* W aut qui faaunt id ne labo 
Tesbominuventorugrandinift» lapi^ 
datione ftemunt* non pena: fed ^mio 
tigni rnnc*(0ualiter aut fit licitum ta 
lia impedire inferius patebit vt pri’ ta 
ctU5 eft.l 0 mnia aut becnegare aut fri 
uole illis refifterequomo poteftfcru^ 
' pulo beretice prauitatis C3rere*‘^ud^ 
cet vnufquifcp nifi fortalfis eum igno^ 
rantia e^ccufabit.^cuiufmodi ignoran 
tia ejccafet (lati inferi^patebir« Conciti 


prima 

dendo t% oibibus pmifils catbolicaj c 
;m 11 Tim 5 affertoQ q malefici funt qui 
yt)cmonu auxilio ipter pactu cu eis mi 
tum maleficiales reales effea^pmine' 
^ te oeo^urar^t no cjccludendo quf 
z ^ftigiofos effectae famallicos etiam 
p media pnigiofa^ducere valeat. ©5 
quia pfens fpeculatio fup maleficialef 
etfecrasverfat qui plurimam abalfis 
tifferfli.ideo p boc nibil adfljofitum* 
cnm tales potius fortilegi vel incanta 
toresticunt^ malefici* Bemu5 quia 
fundamentu fui erroris capiute)c ver 
bis canonis prccipucouo vltimi erro 
res no loquendo te primo quireipru5 
pdemnat tum nimiu contra vcntate5 
icripture c)corbirat*‘^deo ad fanum in 
tellcctu canonis efi procedendu*'e pri 
mo contra primu errorem ticentj me^ 
diu efie fantalticu § extrema effe realia 
10bi notandu5 q tum qtuordeim fut 
fpes capitales in genere fti^fiitiois qs 
recitare caufa breuitatisno e]cpedit*tfi 
qr clare recitanf ab vfidoro.viij.etimo* 
z feda febe per fanctu Cbo* qo.jcdj.tn 
etiam quia infer^vbi de grauitatebU' 
iusberefis tractabitur Iteipfis m^tio 
erit.zboc quefiionevltima bui’primc 
pti0*(£t fpecies fub qua b’moi mulie<' 
res continent' vocat fpecies pbitonn5 
in quib’ temon vel loquitur vel mira 
opat.€t eft fepius prima i ordic* ^pe 
cies aut fub qua malefici continentur 
vocat fpecies malefico?. (Et qr inter fe 
plurimu5 tifiant* nec oportet q qui in 
vna fpecie laborat q etid fub alijs pp ' 
bendaf.^dco ficut canon te illis mu' 
Herculis mennon^ facit z no te malefi 
cis*ita falfe canoni interpretat q bmoi 
imaginariae teductones co2poru5 ad 
totu genus fuperfiitionis z ornes fpe^ 
des ei’reducere velint vt fic ille mulic 
res imaginarie folu ita z oes malefice 
^rafferant .-i Qampli’canonc5 falfificat 
illo argnC vellet malefica folumd 


QmefHopiim^ 


111 


fma^fnarfc ad cffcctfi malcfidalc egrt 
mdiDle vcl mo2b( pcur:ere* 'Pzeterca 
tales fic crratcs pampU^rc^xndumr 
ttt extrema coccdut realiaX t)cmonc5 
opanrc z effectu mo:bi reale.medmm 
8 utinllrumct(,f,pfona malefica oicut 
fanrafflce cocurrere cu tft medm femj? 
natura ptlcipat c)ctrcmo?2*0ec V3I5 ^ 
Dlcaf q' ctia fantafia fit quid reale qt (t 
cur fantafia vt talis ull pot efficer e nec | 
concurrere ad Pe monisopatl onc nlfii 
per pactu initu cujxmone ln'quo pa^^, 
ctb malefica fe tota obtulLmafirln^tj 
oyWoto vere z reatlRfTnon fantaffl' 
ce z imaginariefolu.lta etla opo:tet q^ 
cooperef oyabolo vere-r cozpallf. ^a 
«ad.bocfuntomlamaleficoipopa vbi 
femper aut per pactu aut per vlfu «aut 
per locutione feu per alicuius malefio 
ci) Inllrumenrl repofiti fub limine 00^ 
mus opatlone fua maleficia ejcercent* 
^ut In fequcnti queltloe patcblt«^:c 
terea fi quis verba cano.olllgcnf infpl 4« I 
cletconfidcrabltqtuo2 que pdicatotef 
«facerdotesp ecclefiasfibl comlffas 
oml cu inflantia populo pdlcare oebe 
rent.f.^ eictra vnu oefx nemo arbitref 
aliquid effe numinis vel olulnltatls* 
©cbo q c 6 oyana vel berodlade equi 
tare e(l cu Dyabolo qui fe ita fingit? no 
minattrafmearc.Ccrclo <$ talis edta' 
tura fit tuc fantafllce.auando oyabol^ 
mente p Infidelitate fibl fublectas agi' 
tat taliter vt ea q folo fpirlm fiant^cor^ 
potallter fieri credunlj. Enarro taU 
Dfie babeat In omlbus obedire.'^nde 
ad maleficialcs actus bec verba eicten 
dereeftabfurdumxufintoluerfe fpe^ 
des» 5 Cnautc malefici etiam localiter 
tranfferanf In fiia fpecle fupflltonls vf 
folum imaginarie licut pbltones* tra^ 
ctablf oe illo In capitulis fet^e ptis ca^ 
pltulo terclo q vtroqj modo.lf t fic fC' 
eundus erroj cum p:imo eliditur quo 
ad fitudameiuu ^ fanu Intellectum ca^ 




nonis.Ccrclus Infup qnl verbis ca 
nonis effectu maleficlale afferlt fanta^* 
fheu qi verbis canonis ctia elldif. 
in eo q ©icit 4 credit poffe fieri allqua 5 
creatura aut in melius oeterlufue trif 
mutati aut In alia fpeclemvel fimlllta 
dine tranffozmari^ ab Ipfo omnium 
creatote ««infideli oeterlo: e«^c tres 
partes fi nude Intelllganf funtjatra^' 
ceffum fcrlpmre z oetermln3tone3 00 
cto^.^am poffe fieri allqs creaturas 
a maleficis vtpote vera animalia imp 
fecta«inrplclaf feques canon.nec mirit 
'‘oft allegam cauon.epl.quld Stuguf, 
eterminat ©e magis pbaraonls 4vir^ 
gas In ferpentes verterunt infpiciatur 
glo.fup illud (E)cob«vii(.10oc3Ult pba 
rao fapletes.lnfpiciaf z alia glo« ffrabi 
q ©emones ©ifeurrut p mudu qn p ixu 
C3ntat6e3 malefici p eos aliqd efficere 
conanf z coUigut ©luerfa femina, z eje 
co^zadaptonepHt^rupeoluerfe Ipcs 
Jnfpiciaf z 'aflb.in ©e aialib^.lnfpicl 
af i.6.drbo.i.p.q.c.)ciln.ar.lit|. (Buo^ 
©icta bjenitat^ca obmltmnf.folu b fup 
efl: vt intelligaf ibi fieri^crcari.$ct5m 
etl§ qin mcli’©cteriufne valeat tranf^ 
nmtari Intelligaf fblumodo a^co atp 
ctojltare t ad co:rectoe 3 f^etll pun(4 
ribne.f^i^tn iffa mifterio ©emonu 
crcenf.irt fidit ©e ^ © 2 .©ns peutit ? ip i 
feni^ctz ego occida z ego viaefacii 
^ta ©e febo ©: imiffion^p anglbs ma^ 
los vt fup:atacmm c. Jn pfato ©enit^ 
ca.necmiru infpiciaf f ba aug.q ©Icuf 
malefici z culnfmoi eou opatones qfi 
boib’lnfdu n folu ifirmitatef § et mot 
te infeFt.Ccrciu it fane intelllge eppc' 
dit cu moderni malefici fepiusjope ©c 
monu traffozmaf i lupos z alias befff- 
as.^3 cano loqf ©e reall traffotmatoe 
z editiali ? n ©e pftlgiofa 4 fcpPfit.d q 
et ?tug.]cvll|'.©eci.©cl.c.]cvn.mult3 re' 
fert vt©e famofiffima magaclrces.? 6 
focqs oyomedis z ©c pre plfatlj'. Be q 

9 it) 


A:-c 





*0ir0 




materia in pri« patebft.Ct 
fpfumpfitee vel abntes malefiet ctan 
fllafo:maoyabol’aflrumatveI tpfcbo 
p jjjridcaf talie ca.vi.-r.vfi^ 

q2fc6ap0 qoirieotc cpbi0 
K \foppofim alfcrSpriemaffitbere 
x-,V^cu.(0ueri0.antl'e0 ocbcatbfi 
tanep manifefte oepbefi i berettea pia 
oitare^vel fota vt oe berefi vebemfter 
farpcctt.(Et rr <$6 moma bern, in glo* 
cjdmaria m.cad ab 9 leda.§'.pntttT 
t>epbcafi,cjc bberc 4 nibflomm’ 
ozdmattoc r 9 nctm?;«>t| 4 cuc^ manifefic 
facrii ta berefi oc^^cafi zcoeclaratq? 
trtb^modia 40 ccn^<^ maifefte ocpbc-' 
ra0/actt vtc5 euidett|.puta q: publtce 
pdteat befim vel Icgtrima^batde p tC' 
, ftee.vtejc faa pfeflioe.CEt qualef publf 
, ce pdicat fea tem pfata oia fe oppo/ 
I nut afferltee maleficas n ec.aut nui 
/lo movaieat boib^nocedo ran^ manf 
^ fefieoepbcnfi in tali pzauftate lub bac 
viiliaaoe ptinenf/f^o eond^ et fcnfn^ 
i emfde bern,gl, fitcejccolcam’* febo 
fiip fbo oepbenfi publice/:^d fd^ ct(y 
am facft.c.fup« 4 bufda.ejc oe t^fig, Jn 
fp iciat ibide lecto:.c,? replet veritate5 
©3 ?tra .q: b nimis ouru vf.tu^f pe- 
na aneica q notat in.c.ad abolendas.:^, 
pnti.e^ oe bere.vbi in clerico ponit otf 
gradatio.-r q^recalartrelinquaf arbifer 
ptaris fecular^aiiadncrfione oebira pu^ 
niend^tu etia^teriftrantiat multi' 
tud ine co:^: 4 culpabir i tali erro2c cer^ 
nit.f t cp multitndie tali rigot iullicic 
cll tpand^.oi.jcl.vt pllitneref. j6in.(ro5 
nrafit intentio potias a vicio berefis 
bmoi pdicatozes jp poife cpcnfaze m i' 
cafare ca vt ol eje oe pfnmp.cdras.f .4 
circa.mandam^qten^ca^terfola fii' 
fpit6e5 ^ais vebemente nolum^ illa5 
oe tamgraui crimie pdwari tc.vbi gl» 
f«p ver.pdena2i«'p:ocedi pt pfra tafe5 
ITc vebementer rufpecturfi no 05 ^te' 
fiea pdcmodriunfi aflit vt ibide5 oecla/ 


ptiina 

rator violenta fafpitio.attamen q: fh' 
fpitiouem ejccludere nopolTunms. et 
boc ptoprer friuolas eornm alTertoncf 
itcontra fidei vcritatem.(£t cum boc tri^ 
/)/Jplc)c fit fafpitio.leois vebemens.t vis 
/icnta.oe quibus in ca.accufatus.et ca* 
) cum cdtumacia.li.v|.oebcre* epnota 
ta p arcbidyaconum z Job. andre fun 
' ca>ccufatus z verbo vebemens.e oe p 
fump^ca Jiteras*Be violcta etia loqui 
rorc 9 non.oifi)c]c)ciii|.quo 2 unda 5 . 16 s 
querenda cuiufmodi fufpitoni talis p 
dicas fubiacer. €t quidem cu talia 00 
gmatisates no eqnaliter fe ad bmoi er 
rozes babere nofeunteo q» alid cp fim 
plici ignozantia iuris oiuini.aliqui eri 
am fttfficieier mfotmati adbuc flnetu' 
antfacillado splene affentire nolunt* 
2 cum eriiitin mete bereticum non fa^ 
Iciat nifi alTitpcrnjjacfa voTutait.bpo:' 
itit etiam oicere ad fulpTrionem firp 
'I crimen berefis^ton fe cqualiter babc> 
Canf.?gttamenquia per ignorantia pn* 
tantfe poife enadere.?!ducrtant pau' 
Iulum ^ grauiter peccat qui:ep buiuf' 
modi ignorantia oelinquut.^am lic5 
multiplejc fiXignorantia. tamen in rc' 
ctorum animarum ignorantia queeu' 
fittUon potell oici ignorantia inuin" 
'fljcibilie feu ignorantia particularisfm 
pbilofopbos que a iuriilis z tbeologf 
oicitur facti.^ed cenfetur in eis igno 
yrantia vniuerfalis que eft ignorantia 
/iuris oiuini. quia elt eorum que quis 
Loe iurc eje lege oiuina fcire tenetnr oi' 
ftincf .jdiq.^icolaus papa.Bifp enfa-' 
tio celeftis feminisuobisiniuncta elt* 
10C fi no afperferimus.^e fi tacueri^ 
mus. ^Ij^enf em babere feientiamfa' 
cre feripture oifiin.jcjcjcvf. p totum. Cc 
ad boc ad fubdito^r animas informan 
das eadem oiftin.capi.ij.S^.ecce.z.^.li 
quisvult.licetfm^ay.^olli^.drbo* 
non requiratur q^babeatfeientia emi" 
nentem«fcd bibeat ppctente3 id eft 

i' 





0inelh'op:ima 


IIII 


ad fuu olT(ciu5 c)cequendu. 
nttamen p:o copaUquaU confolatio 
ne Dummodo oamiia pzcccdeuria lu^ 
cris fcquentib‘'oemccp3 rccomperatit 
cft eia ad verteudu5.j£^bec it):no:at(a 
(une iHct Dicaf mterdu5 affectata craf 
faz fupma. Bictftameu affectata idle 
voluntaria Dupliciter. (0uia interdu5 
cum fcientia intcnt6ui9.^ntcrdu5 cu5 
(gnorantia tent6ni0.'p:im3 licet i nui 
Io eiccufat fed Damnat. Be qua ‘Pfal. 
noluit inrelligere vtbene ageret. ^Be^ 
eunda tamen Diminuit voluntarium: 
(taer peccatum.(0uia fit quando de 
tenet aliquid feirePed uefeirquod tene 
amr.(0ue etia fuit inl^aulo.j.Cimoi 
(.'iHifericotdid pfccuiue fumtq: igno 
rane feci in incredulitatc.ld^i tamen 
Dicif affectata indircae.q: ptopter al^ 
03 occupationee negligit addifeere ea 
que feire teiief.nec vultjabo^arc in ftu 
dio ad feiendu illa z ejccufat no a toto: 
fed a tanto.yf t eti§ iujcta '^mbzorium 
fup illud i^oma.ij. tflnignozas q^be^ 
nignitae Dei ad penirentia te adducit. 
Dicit 0:auiffimj^,ecc30 fi ignozaej- 
fnffimejd ®alde periculoTe.^deo p 
fertim iam in tempib^ad fuccurtendu 
anima;: periculie onme ignorantia re 
pellam^c Duriffimum iudicium quod 
nobie imminet fuper Diffriaa ratoncj 
z talentu nobie creditU5 femp p:e ocu. 
tis babeamue ne ipfa ignorantia etiaj^/ 
(n nobie notcf craffa vel fupina pmc^/;/ 
tbapbora boie craffi vel Tupitii qm uot 
videt etia ea q cora ipfo funr.i^icit em ’ 
cancellarPin rtorib^regitla^ moraliu/ 
z in feba rcgula.g^ culpabilte ignoran 
tia iurie Diuini no cadit in facienrentc 
qb in fec.lib cff.{0uf3 fpuffanct^ta!^ 
boiemDcneceffariiead faluteq viree 
ci^c]ccedut Docereimediate patuecft. 
?l[d primu argumentii folutio p5 p fa^ 
fiu inreUectU5canonie.?!d febm Dicit 
'pef .Dc tbara.pinKret vtiq? eje magna 


fuaiuuidia qaduerfuebote5 agitaf. i!l 
a Dco pmittereP.g» aut oeue pmittit fi^ 
bi aliquat aliq no.boc cedit in maiorcy 
ipfi^Draboliptumelia z Difplicentiant^ 
q> De’in omibue vtif e© ptra fua volu^ 
tatem ad manifcft3toe5 gloric fne. 
tcrciuDicff alterafone? egritudinie 
aut alteriue effecme maleficialie alidf 
motue localie in^tnm Demon p male 
ficam colligit Determinata actiua que 
vic5 ledere poffunt z apponit Detemia^ 
tie paffiuie ad inferendu Dolorem vel 
nocumentu aut actu aliquem fpurcifff 
mu.€t fi querif an mot^jUej-eru a oe^ 
mone localie reducaf in motu celcffej: 

Bicendu eff q> non.(0ura non mou^ 

tpr eje virtute naturali rfedmbucnf c)c 

obedictia naturali d fubqciunf virtuti 

Demonie qui babet boc ejcjvirtute na^ 

turciiieq^poteff fupra corpora. ' 06 t 

Dfeo non:q> poffft influere rebue mate 

rialibue aliqua forma vel fubffantiaic 

vel accid^talem abfcp aminiculo alteri 

ue rei naturalie. ©ed quia poteft De« ' 

pmirtenfe ree localiter mouere mejere 

bue pmnetie oolo^ vel aliquam quar^^^^^XlS^ 

Iitarcm^ducerc./)0nde effecme male nl 

ftciahenon fubqcff motui celific nec / T T 

ipfe pemon licet reeille z inffrnmenta 

fubqcianf.?td quartu Dicendu.Spue 

Dei pot ope Dyaboli viciarf^ut ad pne 

loqmur De effectu malificiali. ^3 qr ^ 1 

no pot niff Dina pmiffione.ib no fequl 

tm Dyabol^ fit dco fortior. Demu^ 

tio viefat opa Dei p vtoletif culTcSi^ 

qeffrue poiTct.^Bo^m itmpfr notu ^ 

qrcorpa:celeftia no bntfmrcimi?meii 

dt i DemoHee cu nibil agat vitra fua ^ 

tufe^^amagraduocatifbcertapffer aa , 

latoe venin t Ditplia et ca b fac^ videf 

“primo qr feiut 'Stlite illi^pifciratoms 

(unare ad cffeau que magi optdt.^e4 ^ ) 
cildo faciur vt boice inducarad vene^ > 

radu alfqb numc i ffelf.cjc q veneratoc 
ec an tpa r«^tdolarrie^ceint.?^d vlti^ 

a ut| 


Du $tu ad termmoe ar^^timeri fap ad 
m alcblmlcd. t)t5m f m fcrm CboUii.ii 
fofonc vni^ar^umctt.vbi oc' 
clarat oe ^mte oemonu i opaiido.]£^ 
I5^da5fo:cfa5ale0 parte inducipoP 
fint tote naturafagen^vt gn fo:a is' 
nie Induclf p arte t Ugnu b tn no pt ne 
ri vtV co ($ ars no f>i iuemre Cq feu plii 
gcrc^ppua acttU3^:i|s palTiuis pot tn 
faeS alidd fire z (ic alcblmifle faciut ali 
dd CiYc auro $tu ad accidecia cjcterioia 
^ tn no faciut ven auru»qi fola fubalis 
auri no e p calo:^ ignis q vmnf alcbi^ 
mide ^ p caloie folis i loco Determina 
10 vbi viget '{«tus mineralis.ct ibo taie 
aurii no b5 op3t6e5 pnte5 fpem z (il'c c 
oc alijs eo|i opatoibV^d^oiit u» Bc 
mones opanf p arte circa effcct’malc' 
ificiales z io abfc^ aminicTo alteri^ age/ 
/iis nulla foimS fubalevel accid^talem 
indneS pnt z q: no oicim’^ maleficia i 
ferat ptc5 abfcpaminiclb alteri^agentj 
46 etia cu tali dminiclb pt veras qlita^ 
5 tes egritudis aut alteri^paiTiois indu/ 
cere.g qliter 5 aminicra feu aminidra^ 
tionis indFoip bnt ad effectu maleficia 
lem cu Demonib^concunere vel no pa 
tebitperfequcntia. 

0Mc(Uo fecunda: 


piiim 

dft Demo p fc abfcB maleflcfcocitrrente 
tifimo Diuina pmiffione opat^e.^ a liH 
in alqs d maleficis aferibunf .par 5 z oe 
vij.virffarei«ginis 4® oemon occidit, 
'^zeterca dedd p6t'{>ms inferioiabfcp 
dminiculo <>tut^fupions pot zvirt’ f» 
perioz abfcp aminiculo totis inferio^ 
ris*S 5 <>ms inferioz pot cocitarc gra^ 
dines z inducere infirmitates abfc^ au 
jcilio totis fupiozis.Bicit em albert’ 
De^zietatib^reru <v faluia putrefacta 
certis modis vt ibide ponit fTpiecta fu 
erit in fonte mirabiles pcitabit in aere 
tempedares.^pzetcrea ii oicatur.gp oc 
mon vtif maleficio noster indigenti 
am §<ipter eius qua querit pditionem 
Contra tffrido.ii), ctbico;r* JBalicia c 
voluntariu^qd^batp bocq«null’opa 
mr iniude volutarie novelle iniudum 
effc*<volutaric dupzantes no velle iu^ 
continente ce,z p boc etia legidatozes 
puniut malos qfi volutarie mala ope^ 
rantes.Bcmon ^ fi opaf p maleficam 
operaf tan^ p indrm. z cu indrm oc' 
pendet ad voluntate ^ncipalis agent^ 
z no voluntarie agit n cocurrit no erit 
ei actio imputada nec p pns punteda, 
& ptra ($ nibil poffit efficere in inferi 
ozib^abfc^ maleficis* l^zimo oegenc^ 
latone. S mis actlo_eltp^tactu^Ctjqi 
no ed alidspta^sijem tos ade^]^ 
^ cuunibn beat cum cis c6e*g vtif alidm 

fp beat oemon cu malefico u itrumeto illi infiucdb tote ledendt p 
"peurrS vel q vn^fine altero vt oemo li ?tactu*^u]ct3 b etia 5 q maleficia pof 

ne malefico vel ecooerfo tale effectum iint fieri abfcp ope oemonu .^bat p te^ 

poflit^ucerc.(£t arguiF d 9? fi- )ctumzglo*ad (5al3tb.ii|.0 infenratc 

ne malefico.?fug*in li4l)c)c)ciq*q*0la d pallate quis vos fafcinauitverirati no 
viribirrfiutctiapinfcriozesptatis aC' /[|Jobcdire*glo. quidam Ibabcnt oculos 


—rrr^catbcUcuiit . 

ffir^^ad effectu maleficia'^ cuunltefl beat cum cis c6e*gvtifali^ 


ris fieri poffe creduF *^5 oia nocumc' 
ta cozpalia no (t inuifibilia ^ poti’ (cti' 
fibili3,igif etiam a oemonib’fieri pfit* 
l^zeterea e)c fcriptur^nocnmeta iob il 
lata vbi ignis oe celis ceadit z famflia 
cugregib’peco:{zvno impem cofum' 
piit z turbo oemu oeqces liberos occi 


vzentes quifolo afpectu inficiut alios 
z majeime pueros.Cd ad boc etia aui 
cen.v).naturalium.li.ii|.ca*vlti *ita oi^ 
cens. JHultotiens aut ala opaF in coz^ 
poze alieno ficut in^zio quemadmo^ 
dum edopus oculi fafcinatisz edima 
tionisopamis.Ctcandem fententia^ 



Qucftio fecimda V 


ertS ponft ?f5a5cl fao pbi?(Tcom5 

cad)c*'| 0 utat ctia 'alalccnrta Ucct no te 
neaf (n Ulo ($ '^>m0 imaginatlua cna5 
•bfcp vifupolTit e)ctrancaco2paimtt' 
rare, vbi nimis cttcndit vlrmte Imagi^ 
nanua.t capi'm’blc vlitntc imaginari 
uam n 6 initum oiftingnif contra ali 
os virtutes fcnfiriuas intcrioics vt ell 
fcnfus communis z fantafia et citima 
tio.fcd initum includit onis illas vir 
rutcs inrerio2cs,0ed bene veru taf 
^ <>tus imaginatiua pot trafmutaie co:^ 
' pus pmnctum.fciliccr illud in quo eil 
ITcut bomo potcil ambulare fupza tra 
bem q eft in medio vic» ^i f o pofita 
fiueritfupcraqoa^pfundam non aude 
bit ambulare fuper ea5.eoq? imagina 
bitur in eins anima foima cadendi ve 
bementer impzeiTa cui obedit materia 
cius z virtus mcmb:o?: eius z no obe 
diunt eius conario.f. ad Directe ambu 
landum.^nbocergo puenit becimu 
tatio cum oculo fafeinantis inqntum 
imutaf co2pus^2iu piimo § non coi' 
pus alienu De q imutatoe ia5 lodmur* 
l^tctcrca (i oicaf q talis fmuratio cau 
faf a co2pe viuo mediante aia in aliud 
co2p^viou.Contra.q2 ad pntiammtcr 
fecto2i0 manat fanguis cp vulneribus 
occifi ^ eria abfc^ virtute cie cotpa pnt 
mirabiles cfFectus^ducere^lftcm bo^ 
mo viuens -t.ipe cadauer bomis occili 
tranilens ctia no fentiedo illud adbuc 
cerroie peutit pterea iic res naturales 
bnt quafda5 i^tutes occultas qua? ra^ 
tio ab boicaiTignari no pot«fic q ada^ 
mas trabit ferru z multa q ■^ug.enu^ 
merat.jcic.oc ci.oei* mulieres ad i' 

mutatones faciendas in corpib^alieis 
certis reb^vti pnt.abfcp auicilio Demo^ 
num que etia noitra ronem cjccedunt* 
(Etqr c]ccedufnon oebem^^terea oc- 
monib^quafi c% maleficis inftmul c 6 ' 
uerfantes afcribere.l^reterea malefici 
certis vninf imaginib’^ reb^ inltrume 


talib^quas interdU5 ponut fub limine 
ollii oom^autad certa loca* vbi pecu' 
des pueniut ant etia bofes 4 maleficii 
tur z interdii mo2iun0.$?5 qr bmoi ef^ 
fecfpnt eucnire e)c imaginib^illis in^ 
tumbfitquafdainfluctiasa corpib^cc 
leilib^recepias.^baf.l^aj ficut corpa 
namralia fubdunf corpib’ celellibus* 
ira z artificialia, ^ed corpa naturalia 
pftt recipe qfda5 <>mte 6 occultas.g zc. 
z artificialia.vnvidef q eo? opa poifft 
p tales impifiones piacticari a no per 
Dcmoncs.*P 2 eteiea fi '^a miracfa pfit 
fieri e]c piate nature in eo q opat. ita et 
mirada z fiupeda opa eje icture nature 
^baf.^d greg.oicit. fi.oyalo. pancti 
miracula faciunt aliqn cp pcc.aliqn eje 
ptate.etemplu oaf oc vttoq^.^petrus 
orado lufcifauit tbabita mo2tua.?ln8^ 
nia z fapbira mentietes morti increpa 
do tradidit abfcp pce.ergo -i bo p virni 
tem ale fue poterit materia co2po2alc5 
in altero etia tranfmutare feu imurarc 
De fanitate in infirmitate z ceonuerfo. 
“^reterca co 2 p'T?um 3 nu eft nobili’^ 
alia corpa infcriora.fijptcrappbenfio 
nem aic buane imutac corp^bumanii 
ad calori z frigus vr5 in irafcerib’ z ti' 
mentib^.imo etiabccimutatio pertin 
gitqfK^ vfc^ad egritndinei mo2te5.$ 
multomag^pot fua *^^tutc materia cor 
p02aletmutQre.©5 ptra e.^uba fpua 
lis no pot imprimere aliqua forma nl 
fi amimcnlo alteri^agentf vtfupra ta^ 
ctu eil.vn zaug.inpfato li. 0 o cfi pu^ 
tandu illis trafgrell o* 5 ib’agdis ad nuj 
tu reruirc'bac vifibiliu reru materia5.®J’ 
foli Dco.ergo multominusbo e)c potej 
liate n aturali efficere pot effect’ male ) 
ficiales.iandendo qr no Defunt erran^ 
tes in bac materia maleficas ejccufan^ 
tes z Demones tantummodo aut icub 
pantes aut dbufda naturalib^afmu' 
tatonib^ca? facta aferibetes .^deo bo 
ru falfitas ondif primo per Dcfcriptio 


nem maicfkor.S)c qua yfid.viq.ctb^ 
nio.c.i^:..IBa(cficit>icu»i ob facmom 
Imasrnmdme.r.mala ^ aleris inalcfa' 
^torib’effici€ini'a.vn fubdtribi elcmcii 
ja peutiunt opere.f.ocmonU5 ad 
Tduics t tenipcftatcs pdtadas, U' 
‘ cit, 'iBcp^s bpjniniis tujblnniriligc 
ad amcu ni odiu z 3mo:e in ojdfuamy 
^ItcmTuDdu^tc finc^vllb veneni bau^ 
ftu violenria tanm carminis aias ime^ 
rimut.M idcm.)c]cv|;q.v.c.nec mirn* 
a fnnt verba Sug.in oe cini.rici.vbi oc 
claraf 4 oicunf ma<i:i et malefici. 
gi funt 4 vulgo Dicunt malefici z ob fa 
cino:p magnitudine fic nuncupant bi 
funtd pmiflboci elemcta pentiut. bo^ 
tninu turbat mentes min’ pfidentiU5 
In bo ac fine vllo veneni baufiu viole^ 
Cia tanm carministnterimut bomies. 
>05 z lucan^, lilQens baulli nulla fa 
nie polluta veneni incancataperitoe^ 
inonib^em accitis audent ventilare et 
quoufe^ fuos pimat malis artibus ini 
micos.(E]c qutb’p5 ($ in bmoi operib’ 
femp bnt oemones cu maleficis peur- 
rere.Scbo q: cu quadruplices elfect’ 
penales alTignare poflTum^.f. mifteria 
les.nojciales.maleficiaks z naturales 
11 minifieriflles oicunf 4 miflcrio bo^ 
||no:(z angelo^z ficut no)cialcs malomm 
ijpirituu immittunt }l^oyrcs em egy^ 
^tu in.jc.plagis minilterio bono:;: per^ 
KuflTit vbi magi in.ijc. tanm per malos 
(^us cocorriltet tridua pelte5 propter 
peccatu oauid circa numeratonej pO' 
puli pmiiTum.-z be.l]C]cti.mil(b’bom^ 
nuvna nocte^llratis oe eicercim ^eti 
nacberibvticB bic q angelos oomini.i. 
p bonos oominu venerantes z cogfce 
CCS peracta fuerum. ^>o]ciales ^o effc 
ctus cum in fcripmris nominantem 
milTiones per angelos malos fm qs 
populus ille in oeferto fepe peraifiiis 
fiait. (Jft malcficiales efFect^ oicunf qn 
pcraon 2 maUfteosT g magos ogatfi 


prima 

ebr z naturales 4 cp influentijs corpo^ 
ru celefiiu in iflis inferiorib^circa mo: 
talifates fierilitates terra? z grandies 
z bis fimilib^c9Ui^nt€t inter bos et 
fecms magna fit oria.ideo cu iob nojcl 
ali plaga fuit a oemonc peufius z non 
maleficiali ideo mbil ad^pofimm.^l 
quis ^{jo curiofi’ infiarer ficut plerum 
cb bec materia curiofas patif a malefio 
caruoefeuforib^inltatias.rp in corttee 
verbo? aerem verberantes-i medulla 
veritatis nu$ penetrares, (Eur iob no 
maleficiali effectu p oemone ficut nojcl 
ali pculTus fuit, ^fs curiofe etiam re^ 
fponderi por q^iob fuitpculfus a oya^ 
bolo folu.etno mediante malefico vel 
malefica.iBuia boc gcu^fnpllitoio \f 
nondu erat inuentu.vel fi erat inuen^ 
mm.oiuiua tam^ ^uidemia voluit vc 
potefias oemonis mudo ad precauen 
oum ci^iufidias^ oci gloria innotefcc 
ret cu nibil nifi a oeo pmiifus efficere 
p6t.€toetempcquid^quo primuge 
rms fupfiitionis inuentu fuit. (Et oico 
primu gen^qno ad oemonuiuocat6e5 
no quo ad pura ydolatria .^icit 7 din 
cenrius in fpcc.byilo.allegans plures 
ooctores prim^innentor arris magi' 
ce z matbemacc fuit 5orafireo qui oici 
,tur fuilfe Cbam filius ^oe 3 fm 
gulfinus oe ciui.oci.forrifitnarccndo 
« boc no nifi ope oyabolfi laic eria cu 
clfctreic fupcrat^efta ^ino filio beU4 
ediftcauitnimua. vel ampli^fub 4ce' 
pit regnu alTyrioru tempe '^brac.^ic 
cti 3 Irinus ob inordinatu amore5 pa-' 
tris fecit fieri imaginem patri mortuo 
ad qua qutcucpconfugiebant malefa' 
ctores liberi erant ab omni pnnitionc 
oebita,(Et cjc boc ceperut bolcs imogi' 
neo adorare vt oeoo.fcd boc pt^primi 
ctatc.qr fub illo tpe non erat ydolatria. 
^ter rccentc memoria creatonis mu/ 
oi.vtoicit.s.Cbo.fcba fcbe,q,]ccv, ar* 
liij.vel ctil incepit 9 ^€rob:otb».4:cof 





Gtucfho fecunda 


VI 


1 ' 




fcbatboice Ignem adorare.ctlTcfn fc' 
ennda ctate incepit ydolatrta.ij eft p:f^ 
n! / tnngen^rnpifttonigJi CPt DTutnatioTe 
/Ib S c undu.t o brer nantia taciu« 3 Malefico 
^ rn aut ritueT^ociE ad rc5m gen^i^up^ 
ftitioniaXad t)ium3t5e5 Que fit p c)cpf 
fam oemoim muocat6e5.cui’ ctia funt 
tria genera.fcil5 nigromatia^planetam 
feu poti^matbematici.-r oinatio p Ibm 
nia.bec ideo p ofui vt p2i^ leaoz mtelii 
gatnojciaa illae arxee no fubiro fed^^ 
ceflTo tempis fuilTe inuentaencc abfo^ 
num elfe afferete maleficae tpc^ob no 
fuilTe.^icur ern p incrementa tempo^ 
ru vt (fiicgo.in moralibus oicit aenit 
fcietia fancioip ita etno)cic artes oemo 
uiop.€t ficut iara repleta elt terra feie 
tia oni (£faie.)c/. Jta 133 madi vefpcre 
ad occafura oeclinantcxraalicia boim 
cjccrefcente z cbaritate refrigefccte fup 
abundat omnis malefico:^: iniquitas. 
3pre tn 502aitres cum elTet intentus il- 
tis actibus z folumodo coniideratoni 
ailroru a Dyabolo fucceniTue elt ^ec 
vbifup 23 .Bctempeautquo malefici 
!egunf cu oemouib^^ad maleficia infc» 
renda puemiTe tactu cit fupra:-: babef 
(Ejtod.vq.quo ad magos ^baraonis 
qui in plagis fuper egyptu oemonum' 
«ffillentia ITcut moyfes minifterio bo/ 
no? angelo^: figna plurima pperrarut 
10nde concludif veriras catholica vi^ 
delicet (p 3djffectu_mjii3Mcialeri?c5 
4non adeffectu no)cialcm femperj^5 
r maleficutrcum oemoiu cocurrcie.^t 
I pcrb^^mxhdo adargumeta. ^35 
ad p2imu no negaf quin effectus no)ci 
aleo qui vifibiliter cernunf fup bomi^ 
nes iumenta terre frugea.-t que etiam 
c% influcntijscorpoy celelliu fepe p20 
ueniut etiam a oemomb^oeo pmitten 
te infcrunf.Bicit em ';^ug.m. oe ciui. 
]©emouib^rubrunt ignis^ aer quantu 
cis a oco pmimmr^patct z per glofam 
fuper illud.ImmiiTiones per angelos 


malos que bicif.Beos punit perma 
los angclos.(£)c quib’eria patet r^fpo^ 
lio ad fet^m oelfob.T cjc bis que prius 
tacta funt oe initio artis magicc.(Etao 
terciu oc faluia putrefacta z in puteu5\ 
ficeta oicif.q' licet fequaf effectus nsj / 
)cialis3bf(^au]cilio oemonis licetnoitv 
abfc^ influentia corporis ecleitis.loi 
mur;aatem oe effectu maleficiali -vno 
non elt iimile/^d qnartu oicif verum 
etfe q^ oemones vtunf maleficis tantu 
modo propter eorum perditonem. (£t 
cum infertur quod.uon elteiu puuien 
^Uqnlz concurrunt tan^ inllrumcnta 
que mouenf ad nutum uou propriu3: 
fed principalis agentis, ^ndef q fnntX 
iuitrumenta animata z libere agcnria. 
z licctpolt eicpreffum pactu inUueum 
oemonib’ uo iam fiiu fue libertatf.qs 
vt ejc canfaifionib^accepim^.z loquot 
oe mulierculis combuilis ad plurima 
maleficia coacte fi verbera oemonum 
fubterfogere volut cooperant.prima 
tn pfeifione q fponrc fc ocwouib^fub' 
iecerur manent ligate* 

^ alia f 0 argumctafnquibus 
^af maleficialcs effect^poife 

__ ^^bfcp opere oemonn5 a vetulis 

^curari.Bicendu5 q eje vno ^rtcularl 
pcludere vniucrfale elt oilfouu rationi 
€tcum in tota vt videf fcrtpmra facta 
no iuucnif tale nifi bicvbi agif oc fafcl 
natone fcu inuultuatonevetulay.lfdo 
no valet pboc concludere q’femp ba^ 
beat ita cucuirc.'f nfup efl ctia oubius 
p glofam.?fn 3 br(p ^erc oemouuta> 
lisfafcinatio fieri poflit co q eje gloiis 
ibi elicif q> fafeinatio capitur triplicif. 

■^no modo oicif ludiftcatio f enfuum ^ 
d fit p artem m 3 gfc 35 z fic pot fieRmil/W^**^^ 
nilterio oemonum. nifi probibeanmr/ 
a oco immediate mediante vclmini'f 
iterio fancto^ angeloru5.^ecudo mo 1 
do pot oici inuidia.vt ibi 'dpfus oi)ctc^ 

<!^uis vos fafeinauit id efl tanto odis f 











pfccoftjs cft.Ccrcfo q c]c tali odio flat 
imutatio ad malu Oi cozqc alicui^ per 
oculos alterluo afplcieiuts in eum.€t 
De fafematone boc modo oleta pinuui 
icr loquunt ooctoics Pm quc3 modu5 
etiam '^ulccnna z ?llga3€l vr in argu 
nieufls ocducitlocutl fuut. t fam 
cms ibom.banc farcuiatoiiem oecla 
rat piima parte.q.]ccvij.p buc modum 
(E)c fo:tl inquit Imaglnartonc aie imu^ 
tant rplritu0co:po:l3 conluncfl.dgluc 
quidem imutatlo fplrlruu majclmcfit 
In oculis ad quos fubtlUotes fpus^^ 
ocnlut.0cull einlnficlutaerem conti 
i>uu vfcp ad octermlnamjfpadum per 
quem modu fpecula fi fint nona z pn 
ra contrabutquandd Impuritatem e)c 
flfpectu mulieris menfiruate. vt ariflo 
teles olcltiUbio oe fomno -rvlgiff^lc 
Igitur cum aliqua amma fuerit vebe^ 
inenter pmota ad mallclam ficut ma^ 
|clme vetulis ptlnglt cfRclf fm moduj 
ptedlctu/^rpectus eius venenofus et 
no]clus z maelme puerC qui babet cor 
pus tenerum ‘locfacill receptluu lm> 
p:elTlone.Subdit tamen q polTlblle c 
ctla q oel pmllTionc vel e)c aliquo oc^ 
culto facto coopeturadboc maligni' 
tas oemonu cu3 quib^fojtilegc vetule 
pa^ dllq^ b ab ent. 
xj^lEd^ ampliori Intellectu folutl 
A ^T^nu aliqua oubla monenf c)c 4 
i\^>mm folutone veritas magr pS' 
neblr,'0ldetur em obfiare pnmo lUuD 
quod fupcrlns olctu efi.iSb fubfiantlc 
fplrlmalcs no polTunt tralmuflre^ 
pdra ad allqtla natural em fo imainlg^ 
. n afninldilo alteri’ agentis erao muP' 
Eiomrnuj? boxpoter/t efficere imagina 
Ilo quamtucuncp fortis I anrmaTpie/ 

/ icrea^ 1 t 3 trlculus condemnatu ple/ 
rtfep vnluerfitatlbus preclpue tamen 
parlfienfi.cp Incajfator aliquis proqclt 
camelum In foncamTolo ^u eo $ 1 ^ 
cttt inteUlgemleruperlor^ imprimut 


prima 

(nferlorcs.fic anima Intellectlna Im^ 
mlt (n alia z etiam In anlmS fenfitlua, 
l|tem ad boc eft articulus pdemnat’* 
q materia eicterlor obedit fubflantlc 
fpuall fi Intclllgaf fimpliclf z fm om/ 
n^ modu tranfmutat6nl0.(Bula fic fo 
ll oeo vt prius patuit obedlt^lf^^ls vlfif 
fafcinatlo oe qua lodmur qualiter fit 
poffiblUs z qualiter no.occlaraf^^ort 
emefipoffibllcbominlq^p n3turale5 
virtutem anime fne p oculos tale vir/ 
tutem emittat que no mediante tranf/ 
mutatlone^rti corpls neq^ medt) no/ 
cumentu Inferre poffit corpori bomis 
4d afplclt matlme cum 9 m opinioni 
?munlorc3 vldcam’tntra fufclplentes 
nibll ejetra mittentes.j^o efi ctla pofln 
bile bomlnl q virtuti naturale aie fuc 
fi volutate fua tranrmutloe3 fadt Ima 
gtnado In oculis fuls 4.mediante traf 
mutatonemedq.fiaerls poffit corpus 
bois que afplclt ln;allqna3 trafmutare 
qualitatem 9 m quod fibl placuerit.Ct 
quia fm bos ouosmodos predlctos 
non poteff vnusbomo allU5 fafclnare 
cum niri bomlnu poteft Ineffe realls if 
tus per naturale virtute5 aie fue.^deo 
velle probare quod maleficlales effe* 
ctus poffent prodlrl e]c naturali allq ^ 
tute fup ad Infrlugertdu opa malefici/ 
orum 4 virtute oemonu fifiteff pluri' 
mu allenu a verltate.qr etiam f m bos 
DUOS modos fafcinatlo reprobat ficut 
z pfatl ouo'artlcull4(Bualiter tn fit^Tof 
fibllis Ilctt fupcrl’tactu fit tame clari' 
usfic oeduclt ^oteff em contingere 
q^bomovel mulier afpldeno corpus 
allcul’pucrl moueatl^m mediante vi 
fu z Imaglnatone vel allq pafflone fen 
fibllfiCt quia pafflo fen fibllis eft cum 
quada imutatioe corporali z ocullTut 
teuerrlml propter qb fuut Imprcffiols 
multu reccptluli jfdeo quandocp ptin 
git aliqua pafflone Interiore tranf' 
mutanf.ocitUiln aliqua mala qualum 





(aoeftio fecunda VII 


tem ma)c(me cooperamesdboc alfq 
(maginatione cuius impicffio cito re* 
dudat (u oculos z pzopter C09 tenerH 
tudinem z pjoptcr vtcmitarem radlcj 
Tenfuuparttcularlu ad imaginattouis 
'otganu.Cum aiir oculi funt tranfmu' 
taci in aliqui qualitati nociua contiii^ 
gcrc pot qd tranfmutcnt acrem fibi co 
c(gnu aliqua qaalitate5 mala et illa ps 
•lique z (Tc ad aerem ptiguu ocu" 
lis pueri c| afpicifz tlle aer ptiguus po 
cerirquidoc^ in materia Difpofitam $ 
non oifpofita cui confdnat tranfmuta' 
re oculos ipfius pueri in alia qualita^ 
rem malit mediantibus oculis ipH^ 
pueri aliquas alias partes interiores, 
l^de nec cibu oiger? nec in membrC 
fortificari autaugmentari poterit.yf ]e^ 
perimentu bui^rei manuduaiuus e(I. 
(Eiuia videmus bominem patiente in 
oculis quandoc^ tj: afpecm fuo ledere 
oculos eu afpicientis qb coringit e)c b 
^ oculi mala qualitate infecti infici' 
unt aerem medium et aer infectus in^ 
ficir oculos oireaosad oculos mfir^ 
mos eo q» fm recta lineas infectio illa 
oeriuaf in Directu ad oculos infpicien 
tiu cooperante ad bec multum imagt^ 
natdne ei^qui afpiciendo oculos infir^ 
^ mos imaginaf fe ledi. "IBlttra pofTent 
c)cempla manuductiua adduci q breui 
' tatis caufa obmittunf. Concordatbis 
' queda glo.fup illud pfab(0ui timet te 
‘ videbut me i Ic.oicensJl^agna ^tus 
In oculis ell q6 in namralib’apparet 
animal em vifum^deilyctericis prior 
videns lupis vocem aufert vel ric.l^a 
filicus 0 prior videt occidit iiprior vi- 
det occidif. (f t ratio quare bafilic’ vi^ 
dendo occidit bomines niii q ep afpc- 
ctu z imaginatone ejccitaf in eius co:^ 
pore materia venenofa perquam ocu' 

' Ii primo infreiunf et Demum aer conti 
guus z ite alia z alia pars aerisvfc^ ad 
•erem bomini ptiguu queaer^p afpl^ 


Tatonemcubomoattrajcit intojcicaf« 
morif.^rior autvifus abbomicvbl 
bomo volens bafiltfcu oaiderc circu 
munit fe fpeculis ep quib^^Dum bafili^ 
fc’ infpicit cp rcuerberatone aer infici^ 
mr z (ic vfcp ad balilifcu ptingit et oed 
dif.^edDubiu.Curbooccifo: beftic 
no morif z bic occulta quanda caufas 
opinari ncceiTeeft/^ec fine piudicip 
t temeraria aflertone Dicta funt tantii' 
modo Dictis fancto? inberftes catljo/ 
Iic3mvcritateconclud3m''q6adma^ 
leficiales eff ectus De quib*^ ad unslo^ 
mur malefici cus pemonib^ femp con ^ 
cufrere z vnum fine altero nibi l pofle 
effrcerc.?53^argumenta patet rerpofioT 
b^feinatone ad primu. ?§d fecundu 
Dicifrfu)cta ^incai.in fpecu .natu.c* 
piii tQi vulnus infectu fpiritib’ inter^ 
ficicntis ep forti imaginatone illt5vul< 
nus trabit aerem infectu tranfeuutem 
iam interfectore fanguis ebuliens cp^/t/ / 
tra manat.quia ad prefentiam interfe^^^'^!;^ 
ctoris aer inclnfus in vulnere ficut ab^^ 

. interfectore intrauit.]^ta ad cius pkn 
tiam pmouef e;c qua pmotioe fanguis 
erumpit.^unt quida alias caufas al^ 
legantes quafi illa ebullito fanguinfo 
- fit ei^cl amor De terr a fup feo mictdaffr 
bicntem .z boc pr opter maledictione^ 
prime bomicidecayn.ad ill 6 tc b^ro 
rc^Dicendu bpe q bo tranfiens^e cz' 
daucr bois occifi bozrorc pcutiafdiceC 
illud no fentiat.bocikejcfpu quantu' 
lamcuc^ infectones redpiente z ea ani 
me repntante. $5 bec nibil cocludunt 
aduerfus opera malefico:^ cu omia il^ 
la naturaliter vt Dictu efi fieri valeant. 

Wd terciu ficut Dictu eft fupra malefio 
COE ritus Dcducunf ad febm gen^fup/ 
ftitonisqb Dicif Diuinatio.rcb’i>o fup 
ftitiofevtiinobfcruatqs 4bufda redi» 
cif ad terciu geuMdeo argumento no 
cfi fiTc.Demu etiaq? reducunf non ad 
qualibet 0inar6e5:g ad illa q fit p cppf 










p:ttna 


fami>emcnB(nuocflt6c5*(Efbocct(95 3'nrpfdaffoInt(orccDd< argtimcnrtf^ 

oimnWomoDfeficNpolTfrXpntsro/ fatcqSnrs.JnartronomWeto fip^ 

imli.acomamias.wromantJam ^c. 


ni 9 mli.gcomamfa 5 ,„__ 

'Jnfpimf fe.fe.q^iccv.ar.v. Jdco B o< 
ulnatto malefico:;! vb(malefta |0 fum 
intcnK. ficin ftipmu gradu m flagitiia 
fciret fia t afiud (ndfiiom oc eo cdftft 







rent refi^uaturalS^ad ali^e cffcct^ua 
turafcoejcnaniraU fmtcicedcndofl 
B Iicim fo:et vt oc fc p 5 « 10c\ erti pce^ 
dcndo q It intenderer fupftfi^ofe reb’ 
natttraUb’,vtporcreb’bm6( certas ca 
/racteree vel alicf nola ignota infcrlben 
cdo«t iUis^ aegrenda fanfiate vel am< 
J cicia 'ip afiq vriKtate t no ^ nocume^ 
Ito 9!i4 Inferedo vt^ntme lice t abfcg eje 
'^fla pemqnu innocatoite' I tolio afagl 
icfia fieri iifa poiTent t il limog^i^ 
3uia tn bec t bie ririaredoen^adter 
ciu gen''rnpfiitoni0X9d obreriKjnti95 
vanitaru vt oictu efiadeo nibil ad^ 
fim 5 .rap berefim malefico:? fowificaf. 
€ti9 folHtio q>buic terco generi qmor 
«ffignanf fp^s.cBuia vel vti0 obfer 


aa^acita.t ideo nullalnocatio nifi foj 
taflie t9cita«put94pter fignra? z cara^ 
cter» figna fteis infcribnntt ftc? ima 
ginee nigromlticc vel finnt fub certia 
pftellatonib^ad recipiendoj certoe iiv 
flu]cu6 z impiTiones celeiliu cotpojD^ 
etta certis figurie t caracterib^ufignt^ 
tivt in annlodapidevel aliq peiofa ma 
tcria.vel fiut (impYr*Qbfc^ obfernantis 
pftellationfi.^indiffercterct qcacu» 
materia ctia vili ad inferenau 5 malen^ 
eiavbitqftadalidioca rcponunf.(& 
t>e bis effectib^cn fuis tmagiuib^ iat» 
fernio e t no ce alt)s,5deo argnm w 
no facitad.}pofitu.(0U9lii oeniqj cev' 
te imagines fupllitiofe.oe quib’' tacta 
cft nulla bnt efficacia in$mm funt ar^ 
tificilia roln.l 5 fotte materialia i eis pi; 
derata poffenr bzc efficaci! fi z initus 
bf ent narural! aliqua iftnti tjt im^ffi- 
one cozpo? celeffiui^ficui placet* oa 
ctoz^ ibide mfpici9t,<Sp tn bidt ce fll| 
citfi imaginib^vti* imagines mn' 
leftc9?9bfcp naturali aptiiudincad ef 
fecm fiut,foiumm6 aiit eje iaffti ©em® 
“u repoimt z applicat vr manualif ad 


nanrqsadfciamacqrendavel adeoie ** manuaiiiau 

cturas fumidas fommro? vel info:m_^ tffectfi peurzat in maiote cotumeliam 


Itio?.vel ad fwfpcitones facro? ^bo:»] 




vfad cozpa fmurada f meli’, wn z no 
ranf fanct’Cbo,in ti.ilfo qonis vbi d' 
rfi.jjln obferuatones otdinatc ad coz^ 
po?imut3toe5 fintlicifc.q.]ccvi. in 
ma fifata.ar.q.addit.putaad fanitates 
cbreru3t6nesgmalefieo?cBbic locu 
bnt fcd vt oictd eft fub fcdo genere pri^ 
nenf fnpfiitionis rdeo nibil ad ^pofi/ 
tum.(Et bis eria ad quartus argumcu- 
tum rcfpondef.qp quia onplices ibis 
obferHatns fieri pofruiiriniagines nt' 
gromantice tafironom ice T inter B ta 
lis efi oifferenria. ^ in nigroinanric^ 
fempfiut etpzelfeinuocarones oemo^ 
ou i^er wzcfrapaaacum.cis inita* 


creatojis vt z pampli^irritafmalam fl 
erimflgirio? taliu vindicti ampli’p^ 


_...ipl 

mitrar.^n z facrattozib^ani tpio’ bn> 
iufmodi fien^curat. ?|d quintu bt5ni 
q (5teg. ibi intellcjcitptatem gfcnon 
nature. ;^n t ibidem fubdit.iBui filq 
oei ptate funt vt ob.oidr.^uid mi- 
rfi li figna e? ptate faciut* M vlimus 
t)^m q fitirudo no valet, q: alta c acto 
aie circa coip^ pp2iu,ZQUa circa cozp’ 
alicnn.^am qz cozpijpfio vnif aia vt' 
fozma.-e appetfi’fenritiu’c act^allcui’ 
ezgani co.-^palis.^jdeo ad appzebenfio 
nc aie buan e p6t pmoucri appetit’fcn 
fitiu’cu aliq imutatoite cozpali caloze 
z frigustveletil vfqj ad moztc* 'Md c?.- 







•erfoia "^0 co:pa (mmotanda’nuna ap 
p:ebaiRo aic bfiaiic fuffidt niili mcdU 
ante imutatone^zij corpt? (icur ^ h' 
fcinatoiie oicru cft. 'feno z malefiet eje 
nulla ptacenamraU ^foltimo aujctlto 
©cmonum. z tpfi oemoneo amtntculo 
tUc’alteri’ rei vt p fptnaa ofla crines U 

g ia fcrrtt 5 z bmot qn intromitmt. aut 
fifmaltqt5rcponiuvtrucceirtuc pa^ 
tebtt maleficiales cffcct’ ^curant» 

O Einde mag[i fp^U' tenofibul^ 
e aprtee inberenao pfiderandu 
rfioe otigtnemalefico^t et eom 
nulfipltcatone» e p oe ipisma 


0udh'o fecunda VIII 

cobia cemoii(b%ltftJ 4 «i* Wni a\ie 
na ab ol intrate z figmita fo:et otcenda 
^umoecde atatalabe infeaonis cjct' 
(lererimunis.cuimbeuobfiatz apft^ 
ce fedis p bulla oeimiatio vep z epoti 
t(a rep mgra 4 nos cpjppiiie cap farno 
nib''ac flagteus ppetratfwtm ccrttfica-» 
uit q abfc^ Difpcdio^tie falutf 105 ab 
co:p (nqutlifoib^oefiftgnequtm’. J60 
ve illopo 2 tgtnee mulriplicatoe pefit^ 
fcratractatun.q: labonofu cjctllir. io s 
legetib^ fic fuma cu otUgftia iingfa fi 
pferutada q z admitreda q ront pfona 
t fcrtpmra:^: tradttoib^no oiflbna luc^ 


lefici3.fc?3o oe eop opib^^bt notan^^ niunf.(£t q: inter oms actus ad|mulrf* 
du ^;q: ad bmoi effectu tria bnt peur^ pUcar5c3 eo? oeferutentib^ ouo eom5 


rere.f.oemon.malefi ca.i Dtmha mni u 
no,jc;c§^qqnT? lomartas. olug.ctiam 
nicit q ep pellifera facietate boim z oe 
monu bcc rupfiitiofa inanitas adinu^^ 
ca eft.^Jdco ongo z multiplicatio bui^ 
berefis ep pefiifera bac facietate fumif 
9 ]etia ep ali/s elicif. ^ attento q bec 
berefis .malefico:^: no folumoiffertab 


plurima coopanf.f* incubi et fuccubi 
oemones z infantiu facrilege oblatio^ 
nes*lo oe ipfis fpaliter tractabimus» 
ita tn vt oe ipfis oemonib^ febo oe 
ipfis maleficis.t tercio oe ipfa oina p/ 
milTione mentio beaf.€t q: oemone» 
p intdlectu z volutate opanf z potius 
iub vna cofiellatone^ fub altera ad b 


alus berefib ^inge r ipl^p^aaa ncduiij, vtfemen ad^plis ^crcatoe 5 vigozemr 


cjcf fia.vqu^a 5 placita aefederata m 
pmn^ creatons acttf e creat uray cotu^ 
melia z nocum^ infanit cu 5 tu .ornes 
alie fimplices berefes p nnllU5 pacru5 
tacitu vel ejcbflum cu oemonib^ initu 
licet no abfm infimem fatotis ois infi' ^c6o an ne p ppatone 5 ad co:p'a ede^ 

die.erronb^p oitficultat^ credendo? Ilia q cui caufe ff buano? actuu cotil 

tflcntiut.^^crueria oiffert ab loifii p o^ opa polTint vigotari. Cercio an ne per 


^nquirendu erit oe ipfis pfiellatto^ib^ 
a ocmonib^obferuatC.Ct ita piincipa- 
liter querunf tria.l^iimo an b berefif 
p ppar5c5 ad oemones incubos z fuc^ 
cubos pofiitofiginaliter multiplicari 



no mea m^fidendoTm male oe fide 
feutfen doTibivrurpatvt pti^taoueli ; 
'i^tt?to ctia^Milios ocPbutp aug^ 
mento illi’pndic qmo: eperccre vic 5 ,fi 
dem catboUca in toto vel in pte ote fa> 
crilego abnegare fcipfos in co:pe z ait 
©cuouere*lnfantea nondum renatos 
ipfimaligno offerrefpnrticqs oyabo^ 
licio p carnalesact^f U 5 ;incobi 0 z fac^ 

/ 


feba qo puncipalisXoe influetqs cot^ 
po? celefiiu»z bocpp oecente piinuat i 
on^ fug opa malefico?. Circa ptimuj 
tres erut oifficultates.'0na generalis 
oe incubis illis oemoiubVjlltcra fpc^ 
cialis a quib^ocmonfb^moi act^ejcct 
cenf .Cercia fingular[4 ad ipfas malc^ 
ficas oeraoiiib^ie fubijcientibua* 











- r ■ 

vCCTci»'^e(lio prime jjarriff 

f^^pzinmsvide^ 

l\ ) 'Itiir^no fit catboUcum aflc' 
fi X-izLjmc p incubos et fuccuboa 
^ cemoneG^ffintboiespcreart.^crca 
I no boim mftfima eft an pctm a oco In 
l bocQ>bommi'muUere(n adiutonum 
S)e cofia fo:mauit.(0uib’t oijcfi. frc' 
fcitc t malt(plicani(ni (^en.i» €t itcm 
‘:^dam mfpiratus oi)cir« (Erunt ouo (ti 
came vna.cEkn.fij.Simflitcr« p^^pec 
idfu in lege nature oletum ell ao ^oc 
Crefcltc t mulnphcamlnl.(5en.nono 
3 [n tempe etiam nouc legis a )c6o bec 
plunalo pftrmata.I 1 ^ 3 t 5 .)cl]c« ^on Ic 
glftls ^ ab Initio qui fecit bomies ma^ 
foilu i femina fecit eos.g alfi modi bo 
mlnes^creandl non oebentalTlguarl* 
Siblcafq^oemoncs cocurrutnonvt 
ptlnclpla naturalia g vt artificialia qn^ 
do fiudlefe coopanf.ad naturales con 
ceptus boim femen recipiendo* -t Ite^ 
cranfYundendo. Corra. i 0 ula am boc 
, poflTet oyaboHn orni fiam vlC5 matri' 
monlali z ejctra.ant in vno tanm^.^o 
primo modo* q: tuc opus oy^aboll elTs 
fonlus ^ opus oel dquellbet fiatum 
infiitultautpfirmauit.puta ptlnentlfi 
t plugaro:p*|l^ec fct 5 c modo, qj b boc 
nullubl legitur In fcrlpturls rt eje vno 
fiam z no eje altero bmolbomlnu fie^ 
retpcrcaib.preterea procreare bomf 
nem cfi actus vlul corporis, fed oemo 
nes affumptls corplbns non oamvlta 
quia illa tanmmmodo formallterfiuic 
ab anima que e act^ corpor^ pblfici or^ 
ganlcl potentia vitam babentis. q.oe 
anima.ergopbulufitioi afiumptacoi 
pora opera vite cjcercere no polfunt,fii 
olcaf^alTumutcorpusnovtvltl tri' 
bnantred vt femen naturale retineant 
z tranffudant.Contra.Jn operlb^an' 
gelorum bonorum et malorum ficut 
nibll ell fuperfionm nec etiam in opc' 


p;una 

rlbusnamre.^iedcum oemonnam^ 
rali virtute qua etiam omne virtutem 
corporis epeedit polTlt Imilfiblllter z fc 
men colligere z Iterum applicare. Jgl 
mr aut ratio oabitur.qp non polTlt Inui 
fibillterbocfacere.autfi poteft altern 
eriHuperfiuii.fortlficatur ratio, ^ani 
in libro ve caufis Dicitur. ^ virtus IH' 
telllgentie cfi infinita Inferius ^uls fit 
finita fuperlus.fed omnia corporalia 
funt infra Intelllgentias ergo etinfini' 
tate fue virtutis potefi ea qualltercurt 
<$ vultimurare.^ed Intclligentie fuc 
angeli fine boni flue mali.ergo polTut 
abfcn boc <$ corpora afiumat tranfmu' 
rationes In feminibus facere. ^retC' 
rea femen recipere ab vno a tranffun' 
dere in aliu fieret p motu localem, fed 
Demones no polTunt corpora monere 
locallter.^baf.?Enimae(l fnba fpda* 
lis ficut z Demon:§ ala non pot locaU 
ter monere oorp^tlfi a fe vlulficatum» 
l^nde fi allqb memb:p mortlficef red^ 
ditnr immobile ergo z oemones allqb 
corpus monerelocaliter.nifi ab eis vi' 
nlficam non poffunt. I^lctu efi antem 
z qnafi per fe notu q Demones non vf 
ulncant aliquod corp^ ergo nec femS 
porerut monere localiter De loco ad lo 
cnm.l^reterea.omntsactio efi pereo 
taetnm vt Dlclf primo De generatione* 
^on vldef arit q polTit elTe alids cota' 
ctus Dem onis ad corpora cu nibll ba/ 
beat cu eis coe.Cum ergo femi immlt 
tere z monere localiter fit qnoddS age. 
re vldef q Demones Illa facere no pof' 
fint.^reterea Demones no pntmonc 
re corpora magls^lnqulora eis Inoi 
(fine natnre.vt funt celefila, $ncc alia 
magis Dlfianna.iglficedens probamr* 
(0nia cu mones z motu fint fimul.if* 
pbffico^.^equeref q Demones mO' 
nentes corpa celefila eent in cclo.q>nc 
f$ fm nos ne(^ fm plaronicos b5 veri 
tate^^ed conira.'SngfimMij.De trl^ 



0jieftiotcrm IX 


nftatc» Bcmoiaes collidunt femina q 
adbibent ad cojpales effectueiboc an 
tem fine motu locali fieri non poteft: 
ergo ocmonerpofTumfemina recepta 
ab aliquibua in alioa tranffund^. ^te 
glofa lirabi fuper iftud (E]co,vii "^oca 
uit pbarao fapientes 'ic.Bicit q oemo 
nca oifcuri nt per mundn z colligut oi 
uerfa feminatz cjc cou adaptione pof ^ 
funt ^rumpere oiuerfe fpes, IBidczt 
etia glofa ibidem fuper illa verba^^o 
canit pbarao^lte (gen* vi.fuper illud 
■^ideutca filii oci filias bominum te 
glofa ouo Dicit, *pamo q p filios oei 
filii ferb inrclliguntur: z per filias bo^ 
minu fiUc cayii .‘•oecudo Dicit q non e 
incredibile non ab boibns ($ a qnibuP 
damDcmonibusqui nuiUcribnffunt 
impzobi buinfinodi bomines id eft gi 
gantes eflTe ^creatos:De dbus in Utera 
oicitnr.igisantes ant erant fuper ter^ 
ram.d^nia z polt Dilnniu cotpa no fo 
luni viro^ § etiam mulierum incredi^ 
bilis pulcritudiuis eictitcrunr ♦ ixe ^ 
fponlio.(0uia De potefiate ac operib^ 
Dpboli circa maleftciales effectus pln 
ra opottet caufa b:emt3ti6 obmittere: 
ideo pio Icctozi tan^ per fe nota reliu 
quuturrvel ad minus li nofccre velit i 
feripris Docto fuper.i|\fen*Diffiu,v.fiiv 
gula ad vnguem clucidata inueniet* 
5.'onfpiciet em q c uncta opera fuapcr| 
iiiKll ectum z voluntatem pemones 
cquuntiir.^tem q bec oata naturaliaj 
non funtimmutata, ^ed iujcta Bio') 
nifiu.Uii.ca.Dc Dfinomunanferunt in 
tegra z fplcndidiffima quis eis vti ad 
bonu 5 virtutis non valeant^lnuemet 
etiam quantiiad intcllectU 3 q triplici 
acumine fcientie vigenr.fcilicetffubti/ 
litate nature ecpicni:ia tempo:?: z rcue 
latoe fupno:;r fpirituuUnuenier etia in 
quibus z qualiter codictoes z natura 
les botm ipzeifiones c%. influenis co: 
po? celelliu pdominates agnofciit vn 


z eliciant ali^s magis elTe Difpofiw^i 
ad maleficia ejcequenda quoj alios 
etiipeet erisad buiu fmodi e)ceqn€qg^ 
magisTiifeffant.(Bu3ntu vero adeinf 
volutate reperiet ipam immobilif ma 
lo inberere femper peccare pcccatisffn 
perbie: in uidie z fumme oifplicentic 
qb Deus p fui gloua eo vtitur contra 
fuam volunt3tc5. dognofeet qualiter 
ec bis Duobus fc5 intellectu z voluu ^ 
ta te mira operatur ita q non ell pote ^ 
lias in terra que eis poteft compararr* 
lob.)cl).06 eft fup terra poteftas que 
ei valeat compa ri* qui factus eft vt nc 
minem timet.vbiglo* (ftlicetneminc 
timet meritis tanie fancto» fubiaceti 
ueniet etia qualiter cognofeit cogitati^ 
ones cozdiii noftro^ qualiter etia poP 
fit tranfmutare cozpa adminiculo al ^ 
terlus agentis fubftantialiter z accide 
taliter:qualiter etia ppffit monere coz^ 
flbza localiter immutare etia fenfus eje 
teriozes z interiozes ad aliquid cogita 


dum qualii etia^ polTit immutare bo^ 
minis intellectu z voluntatem licet in 
directe que omnia licet ad pfenrc 5 nO' 
ftrani Deferuirentfpeculationcs^volU'' 
mus tamen e,t illis folummodo co:u 
^pzietates concludere vt ad queftiois 
oifculTionem pzocedatur. Sut aute 
4 )p2ietatc5 a tbeologis affignate q fut’ 


fpiritus impuri: licet non immund 
c|c narura.q: m eis f^m b 7 oni!iU 5 ineftl 
furo: irrationabilis ames concupiTce 1 
ttafantafiapzoteruaintellige quo ai : 
peccata eo^fpiritualiaXfupbiamtin 
uidi35 iram.l^nde funt bumani ge, 
neris mimici mente rationales'abfqj 
tamen Difeurfu intelligentes in nequi^ 
ciarubriles nocendi cupidi femper in 
fraude noni immutat fenfusnnqnant 
Qffcctus:vigilantes turbat :Do:mictes 
p fonia inqetat:mo 2 bos inferutuepe^ 
ftates cccitatu lucis angelos fe traffo: 
mat femp infernu fccu po 2 tat:erga ma 





Icficos Mumu cultu fibi vfurpaiittma 
glce artes p eos fiunt fuper bonos oo 
minari appetut -t ampb«r ^ poffe infc 
ftat electis ad ejcercltiu oant femp fini 
bois inlTdlanJ * (£t licet mille nocendi 
babeant modos z artes.jcvj.q.i). vtpo 
tc d conaf a | 3 nciplo ruine fuc vnltatC5 
ccclelTc refclndcrc cbarltate vulnerare 
feto^ opcB ou Icedinc inuldie felle lU/ 
(iceret-roibus modis buanum genus 
cuertere z pturbare^ptas tn eius i Ium 
bis z vmb ilico manet* Job penl'.quia 
videlicet p lUFuna carnis multu onan 
turboibus:fedesem lu)curiein viris 
cil in lubis:q: inde Deciditur femen li 
cut mulieribus ab vmbilico/|5is p:e- 
Tuppofitis ad intellectu quellionis De 
incubis z fuccubis Demon ib^ Dicedu 
^ affert p incubos z fuccubos Demo ^ 
nes boies interdu ^creari intantu e ca 
tbolicu^ ei’oppolitU5 eftalTerere ne 
dum Dictis fanctoijt ^ z traditoi facre 
feripture ptrariu qb iic Deducif*^am 
5^ugultin9 bic queftione5 no ddem 4 
ud maleficos ^ qntu ad ipas opatioes 
2)emonu z ad fabulas poetaru in vno 
loco mouet-tfub oubio reliquit* JJc^ 
poftea ^tu ad ^ceflTum facre feriptu ^ 
re Determinat, j^a lib:o,li|.De ciui.Dei 
ca.iJ.Dlci^^^tru potuerit ven^ ec coii 
cubim anebifis eneam parere In me ^ 
dio relinqmus.^am pene talis qllio 
in fcrlpmrts ozif qua querif.;^tru p ^ 
i}aricato:es angeli cum filiabus boim 
c6cubuerut*^n natis gigantib^ id ell 
nimiu grandibus z fontibus viris tuc 
terra repleta eft.^5 libjo*v.c 3 pi*)C]cii|* 
quellionera Determinant in bec verba 
Creberrima fama eft multiq^ fe oeper 
tos vel ab eis qui ejeperti erat De quo:^? 
fide Dubitanduno eft fc audilfe confir 
mant filuanos z faunos quos vulguf 
incubos vocat imp:obas ejctltilTe mu 
Heres ac earu appetiiTe ac pegilte con- 
cubim.igt quorda5 Dcmon^p quo$ ou 


p:ima 

(Tos gallitiu cupam afiiduc bac imudi 
Ciam z temptare z efficere pluries t« ^ 
lefc^ alTcu erant vt boc negare impud^ 
tie videaf .!l^ec ille* *polle 3 ibide3 oc 
terminant febam queflionc5 videlicet 
q illud (geri* 10 identcs filii Del id ell 
fetb filias bominu id ell Cafnmon Dc 
incubis folu intelliglf .(0uod aure in' 
cubos clTcno fit^redibilcMd illb ib(>' 
dem ell glofa q fic Dic vt p:iU3 tactum 
ell.^6 ell incredibile non ab bolbus 
g ab angdis vel dbufdam Demonibuf 
4 mulieribus funt imptobi eiufmodi 
bominestid ell gigantes elfepcreatof 
De quibus in Ira Dicif.(glgantes aut£ 
erant fuper terra qui z poli Diluuiu z£ 
vtfup:a*?tdidem ell glofa (£faie.|ciii* 
vbi.^Ba Defertiouc babiloniceciuita 
tispdicitz monllralnea habitanda 
;ibi in4t bltabunt llrutiones z pilolT 
ibi faltabut.Bemones intellige ibi lo 
co pilolT* 10 n glofa Dicit* ^ilofi funt 
filuellres bomines:bifpidi:4 incubo^ 
nes vel fatiri certa genera Demonuiet 
(f falc*)c]c)ciiii.fuper illo vbi ^betat dc 
folatoem terre idumco:p4 pfequeban 
tur iudeos * €rit inqt cubile Draconu5 
z pafcua llrutionu z occurrent Demo^ 
nla.(glofa interllnealis id ell monllra 
Demonu'adlnuicc.(gt glofa btl (greg* 
ibidem.(Bui alio pflofi nolc figurant 
non bii quos greci panos latini vero i 
cubos vocant*'?lld idem ^btus "Ifido 
rus lib:o.vlq.ca.vltimo ITc Dicc6*^i^ 
lofi 4 grece paniti:latine incubi appei 
lantur*^n z incubi Dicuntur ab incti 
bando boc e llup:ando «Sepe eifi im 
p2obi ejcillut etiimulieribus z earu 0 
agutconcubitU5quos Demonesgalll 
Dufiosnuncupat:q: alfidue bac pera 
gut lmudltia.(0ue aut vulgo incubo^ 
nem vocat:bucromanifaunu ficariu 
Dicut.'^d quem S:atiu6 Dijeit: faunc 
nympbarn fiigicntiU5 amato: p meos 

% 9pn'ca rm Imlf inccda^Jnfii 


^tteftidterm 


X 


per fllud apofloU pau. p:ima (Cbo:nT 
tb(02um viidccimoJBulier ocbctba 
bere velamen fiiper cspiu fuu ptopter 
8ng:do0 JBulti caiboUd eicponutqd 
fequif ^f,anglos.i.incubo0.?Ed Ides 
cll j! 5 cd 3 lnbiflo:q 0 anglo2U5.1te!n 
(guiPdn lib:o oe vmuerfo pte vliitra^ 
cta. v)«mulnpl{citcr. *P:e^ea b oeter> 
minar fetua oocto: pma prc.q.jcv, (Et l 
fcdo fcrlpto^oidln.vlq. (Er dllbcr-vii|» 
q.]c.at 0 fup (Efalam capimUs.^clq. -r» 
jc )c)dli|*} 0 ft talla negare plc Cbomas 
ipindentlc elt^ld em qb nuiLtisjfldfeJ 
no po^cll oino fal fum clTe fm philof a 
pbu IndeTbmno z vigilia tn fine z i 


(Badbdmu Cboma oenltp brabanti'^ 
niim in libro q be aplbuf intlmlaf/?[fd 
argumenrn* ^Id bmn oe nali ^ppagarf 
OHC Inllirnta a oeo Inter mares-r femf 
n% olcd* llcoel pmlfltoncracrame 
mmmatrlmomipotell opere olaboK 
vlclanpcr maleficia vtfupra patuit* 

5ta a fimill z a fortiori In quollbs alto 
actu venereo luter mare z fcmlna *^5 
li querif ♦ donare potius In actu z fuo 
actu vencreu olabolo permlttlf maleS 
clactercere ^fuper alios bumanooQ ^ 
act^i^iciflc^ mnltlplejc caufa afflguab ^ ' 
a ooctorlbus oc quibus Infcrfus fub if 
Ia parte vbl oe pmllTione olulna olfcti 




«BicdT^lleo oe bllto^s multis z au JimrMd pns fufflclt caufa q prius ta ^ 
ctentlcls ta ca s bolicoru ^ etbnico:p'd /^cta ell fes ($ potellas oemonls e In lu 
Incubos efTe pala afTeuerutXaufa a^ bis bominu. (Buta Inter omnia certa ? 
qre penipjiesJjLi ncub os faclufvffuc^ mina ouriora funt pUa tcrtamlnls vbi \ 


cubos no oelegatlolsTcaula cu fpgs 
carricVbn^nobatot^gs bec e potiT 
(ima vfplu^url^Taus vtrlufi^ bq|s 
naturaledaritdorglsvidelicet z aievt 
(le advola vfcla boies ^nlbrc^s ejrflfant 
l^ec oiibld 4n tfub certis c6lteUatio> 


continua pugna et rara victoria* 0ccJ 
valet vbl olclf :q' tuc opus Olaboll elTs 
fortl^ ope oel cu actus mrlmomalea a 
oeo idltutos pofTs vlclarl :qr no vlclat 
p violentlaumo cus nlbll valeat inftcg 
nlfl a oeo pmllT^lo magis p boc emf 


nibusfemia vlgorarerclntfub qb^bo/li Ipotentla cocludlt ^d fcbmrve? effi 
mines etla concepti femp mallcqs ejcl ^ ^create boiem e act^ vlul corpls 

(lunt oeprauatu^ri et enueratlsp al^ cu olclf q> oemones no pnt oarc vlfa 5 
tlirimu multis luturle vlcns a qulbuf qr illa fluitformaliter ao aia. it:;: ve» 
fuu populu mundii effe voluit z 4buf ell ^ qr mallter olfclndit a femine z oc 


Infideles Irretici crat*alt Xeultlcl.jcvlq 
0c polluamini In oibus bis dbus co 
tamlnate funt getes quas ego el)ciam 
ante cofpeau vFm e 4buf polluta e ter 
ra culus fcelcra ego vlfitabo «Blcglo 


mon Incubuf illud imirtere potefl: oeo 
pmlttentepercoaum-tnon tan^ ab 
co oeclfum: bper femen alicuiusbo^ 
minis ad boc acceptu vt olclt fanems 
ooctor In prima parte*q.l|.ar.lt|*vtpO' 


fa fuper verbo gentes*Bemones Inqt ^^cquod Idem oemon qui ellfuccubuf 
4 ^ter multitudini olcunf getes vnlf ad virum fiat Incubus: ad mulierem 
iicrli 4 eu oi peccato gaudent: belpue (Tcutetiam aliarum rerum femina af 


tn fornlcatoe z Idolatrla qr In bis z co: 
pus z ala maculaf z totus b6 4 terra 
olclf “ —“ -- 
ct 


fnu^cc^.^TcuiTlbet Intueri blflorl 
«3 oe incubis z fuccubls Infplciat vt 
fupra )§cdam In blflorqs anglorom z 


fumunt ad aliquarum rerum genera / 
tloncm vt '^uguflinus olclt.iii oe trl 
nltatc. ^nde li querlmr culus ftilus 
fle narus eiclfllt* patet ^ non ell filluf 
oemonls fed Illius bomlnls cutusell / 
femen acccpru:$ cu Initatur quod nl ^ ^ 
bll ell fupfmu In operibus angelo? 









»1 

/P 

r, 


cut ^ nature concedif. ^3 cum fnferlf 
^ oemon potcft inuifibiUter fcmc 7 re 
cipere z infundere veru efl-:boc aut po 
n'u0 operaf vifibiUter vt fuccubue et 
Uicubu0vt fic per tale fpureitiani mfi 
ciat CO2PU0 7 anima z m vri oq^ bomt < 
ne muUeri0 fc5 z viri vt i corpote. q.ta 
emm clt, ^2etcrea plura polfent ce' 
moneo inuifibiliter qui tamc non per 
mittunf etiam fi vellent c]cercere:pmit 
mnmrautviftbiUtcrvel in c]ccrcitiu5 
bono» vel correctionem malo». *pof 
fet oenic^ contingere q loco oemonio 
fuccubi alter femen reciperet ab eo : z 
incubu loco alteriuo oemonto fe face^ 
ret 7 bo c triplici eje caufa. ^ uta qr oe 
monoeputatuo mulieri reciperet fe^ 
men ab a Itero oemone oeputato viro 
vt iic vnufqft^ circa fibi a p:incipe oc^ 
onio» comifTum babeat inaleficiu5 
cjcercere cum vnicuicp^pjiuooepute 
tur angcluo etia a malio vel ^ter fcdi 
ratem actu0qua3 Demon vnu 0 facere 
abborreretteum vtin fequenti qucilio 
ne patebit certi Demoineo eje nobilita" 
te nature certoo acmo z fpiircitiao fa^ 
cercabbozrerenttvel qp inuifibiliter lo 
co viri feminio fini femen id eft q icu" 
bu0 recepit inuifibiliter fe interponen 
do mulieri intromittat: qua Interpofi 
rionem facere non cll contra eiuo na" 
turam aut virtutem:cum etiam in C02 
po:c alTumpto inuifibiliter 7 incontie 
ctabiliterfeinterponere porellfic fU" 
p:a Dc illo iuuene qui ydolu Defponfa 
«erat patuit. ?fd terciu/l^oc qb Dici 
rur q virmf angeli ell infinita refpecru 
fuperiog :boc ell quia ciuo virtuo co / 
p:cbendi non potell ab inferiozib’ eju 
feinp fupeicccdit ea5 ita q non limitaf 
ad vnil effectu tantu.(Et boc iotqtfup ^ 
ma in entib^ babet ^tuteo m^ie vni" 
uef fale^o. 10 n ^ter B q ell infinita fu 
peri’ no potell Dici q polTit indifferen 
ter in oem effectu iUu ad ^ducendum 


p:ima 

quia fic etia Diceref infinita inferiurfif 
fupiu0.i2>cmu q: inter ageno z patias 
Debet ciTe ^o:tio:7 nulla potell cc 
ponio inter fubllanna pure fpualem z 
co:palem:l6 nec ipi Demoneo polTent 
in alique effectu nifi mediante aliquo 
alio pneipio actiuo. jnde e q femibuf 
reru vtunl ad effcctuo ^ducendoo: iu 
jcta 'alug^.in.De trini. 10 h B argurneu 
tum redundat in pccdeno nec p illud 
foztifical nifi quio vellet Declaratoem 
ciU0bre: quare intelligenticafferunl 
babere i^tuteo infinitaa fupiuo z non 
inferiu0:7 Darei fibi c]c otdine re» co: 
pozaliu 7 co:po» celelliu ei fim fe i plu 
re0 7 infinito© effectu© influere polTet 
IB0C ailt non fit ^ter Debilitatem iii" 
ferios.Cocludil q Dcmonco licet abfi 
boc q cotpa alTumant poffint tranf 
mutatoeo in feminibuo facere: boc nl 
bil arguit contra boc qb bic inteditur 
De incubio 7 fuccubi© quozu actu© e» 
erccre nonpoffunt nifi in affumptis 
cozpibu© fm q fiip:a tactu 5 ell. Hfd 
quar tu q Demone© non p olTunt mo" 
uere co:po2a localiter: vn nec femen zZ 
^baturc^ ibi De anima per fimilitudi 
nem ♦ Biccndnm aliud ell loqui dc 
fubllamia fpirituali ipius angeli aut 
Demoni 0:7 aliud De ij 3 a anima. *| 3 oc 
em q anima non potell mouere cozp® 
localiter nifi viuincatil ab ea vel p cou 
tactu co2pi© ad aliud co2pu© no viuifi 
catu:b ell q: tenet infimu gradu in 02" 
^ine fubllatia» fpualiu: eje quo etia c5 
/ tingit q illud co2pu0 qb babet moue" 
Q re etia p contactu oportet fit^po2t< 
u onatu:n6 fic aut ell De Demonibu© d» 
ftu© omnino co2p3lem '«?tutc eicccdit 
Md qntu Dicendu q cotactu© Demo 
ni© ad co2p^femi© vel cuiucuq^ alfius 
'no ellcotact^corpali© 1$ ttuali© et fit 
, fm ^02ti6em coueniemeta mouemi 
qua mobili ita qb illud cotpu© qb mo 
uef nb e;:ccdat j?po2tbcm virtuti© dc 





Qn^oterda 



inoitfe fatit celefha: z to 
ca«rerra vel elementa mund(.€t qnare 
Illa e^cednnc Dicere pofTumna vtoi^ 
fctfedCbomas in queUionib^Dcma^ 
lo.q.)c.De oemonibuD * ^ boc eft vel 
4prer conditoem natare: vel ^ter Dl 
tiatoem calpe.(£lt em o:do re? fic fm 
natura ipa?:ita z fm momm:z fif fu 
perfora corpa celeflia mouenfafapio 
ribU 0 rubilanti |9 fpualibus vt funr atr 
^eliboni * lea inferiora corpa mouer 
ptita fubdatije fpualibud inferiortbuf 
vt funt Demonee*^ liquide boccon^ 
tingit eis Pm conditoem namre:Pm q^ 
aliqui ponebat oemones n5 elTe e|c il ^ 
lis fupioribus angelis* ^5 er illis que 
perficiunt a Deo buictcrreftrf ordinivt 
erat pbilofopbo? opinio: vel etia fi co 
tingit cp pena peccati vt tbeologo? fi' 
tentia efl:tunc a celeilibus fedibns Dc 
truli in buciaerem tan^ ad penam no 
pfit ipm aut terra c 6 mouerc*t^ec ad^ 
dita funt ^ter duo argumenta que ta 
cite foluutur:fc 5 De corpibus celeftib^ 
^illa etia poffent mouerc* ^i polTcntl 
corpora localiter mouc:qr funt eis ma l/j^ 
gi 9 ^inqua:vt etia vltimu argumeni 
tum ptendit*llifidctur em q^nonval^ 
qrilla corpora eeceduntportionem 
virtutis co?:fTqdem prima opinio lo^ 
cum baber.^i vero non § feba tiic it? 
non polTunt monere ^pter pena peces 
ri.€ft etia ad argumentum vbi qs ob/ 
liceret:^ idem eft motus totius-totis 
licut totius terre z glebe in.iq.pbiiico. 
10nde ii Demones poftent mou 6 par 
temterre:poflcntetil mouere terram 
no valet vt patet intuenti oiftinctionej 
Colligere aut femina reru z applicare 
ftd certof effectus no eiccedit co? virm 
tem naturale 5 Deo eis pmitrente vt dc 
fc patet* lumarie cocludaf non ob 
liante qb ddam Dicut: ^ Dcmoes in af 
fninptj corpibuf nullo modo pofle gc 
naare; et filios Dei ilgnificenf iili| 


XI 

fetb « »5 angeW fncubi (iizp filias bo 
minu* Uc que dc ftirpe Carn oefcende 
rant. ^uia tu ?rium a multis vt pani 



mdetblc#? e in fine DC fqno z vigilqs 
iaffi cHambacfflirtemporib ane ^ 
ftanf facta z Dicta malcficaru talis vc^ 

Ve z realirer e]tcqucntia*ldco Dicimuf 
tria.l^rimo q» p tales Dcmones (puiwW 
ciffimi actos vencreinb Delectatoisf 
infectionis ale z corporn quibus fuc 
cubunt aut fticubot caufa ejcerccnntr • 
fecundo ^ per talem actum coplett 
conceptio z generatio a mulierib^ fic * 
ri poteft:in^tu fem^ bumami5 appo 
nere polTunt in Icco conucnieun vw' 
tris mulieris ad materiam pportions 
tam ibidem pe)ciftente 5 .?S fimilirficec 
femina aliaru rern colligere pofTut ad 
coplendu 5 aliquos effeans* Cercio q^ 
Demonibus attribuil in taliu generati^ 
oue illud tantum ^ eft motus localis 
no aut i^a generatio aiins {Aucipium 
nou eft virtus Demonis aut corporis 
sb eo fnmpci:§ i^tus illius cuius femi 
fuit:vn z genitus no Dcmonis ^alicu" 
ius bominis filiuf cft.€t per bcc patet 
refponfto ad argnmeta vbi quisargo 
ere vellcr:q> oemones generare no pof 
fcntppter Duo.^rimo q^generatio co 
picl per <>tDtc formatiua ^ eft in femic 
corpe vino rcfoluto.Ct corp^a Demo^ 
nib^affumpturqr no eft tale g 
tet rnfiorqr Demo ftute fcniis formati 
uam reponit ad locu oebitu -tc.Scbo 
fi Dical femen non babei ^tut^gene 
randi nifi ^diu calor ate in co rctmcf: 
que tn c)calare neccITe eft p magn35 di 
ftantia Delatu. (Eft eni rnfio q Dcmoes 
polTunt aliqua reponere ad couferua / 
ttouem feminis necalor vitalis euapo 
rct.^cl etiam quia vclociffime mou^ 
rur jffft victoris mouctisfup remota* 
Ideo no potent cuaporari ta 5 factlif * 

b iit 







0.u9r(aquelHo<> quibuff t>e 
monib^^bntufmodi ejcrceittur 

— xCmmcatboli^ 

V Icu fit aficrerc <$ acms (neu ^ 
pojr t fttccubo:^: ocmonu ci' 
Oeniat oibiis fpfiitib’ iniuiicKd indif' 
fermter z equalitcr ♦ (Et videt fic: q: 
oppofim alierere cflTet o:d(n^ quenda 
bonu inter cof affirmare:<pb3t^icui 
^ roncni boni prinet tnadug z otdo; 
'ifu^ilib:o~Pc natura boni:tta a^a 
tione maU gtinct mo 2 dmario,$>cd in 
aii^clia bonla nibil efl; inozdinatuier^ 
{>b I in malia nibtl potefi ciTe otdina ^ 
tum^^Bnindiffcrcnfbmoi actibuiba 
bent infiltcrc* Inde etiam iUud*Bbi 
nullus otdo ^ fcmpitcrn’ bo:ro 2 iba ^ 
bitat i terra videlicet miferie z tenebra 
rum* 3ob*)c* pzetereafi n5 o^s indif 
terenf bis aaib’ mfiftut B eis copetit 
vel cp natura vel cfc culpa vel penamd 
ep naturatq: poli peccatum omnes in 
differenter vt in.pcedentt queftisnc ta 
cmm eil t funtin natura ipo^i fpirttea 
impuri licet non fmddt quantu ad oi^ 
minutione naturaliu b©nop*ln ned' 
da fubtiles nocendi cup(di:per fuper^ 
biam tumidi zJc* ct^ copetir eis q ad 
cttlpd vel penaratCuc fic. )@bi c ma^ 
|02 culpa ibi maio: penaffed fuptores 
•ngdima^speccauerut: ergo in eo^ 
peni magis bis fpurcttiis bnt infide ^ 
re*^ibocnon edroabif ratio aliatcur 
non illis actibus indiffereuf infidanr* 
l^tefea vbi non ed fabiectio z obedid 
eia ibi omnes indifferenter operantur 
^iuoemonib^ nulla edfubiectio t ob 
cdtentia:pbatur.( 0 uia illa fine edeor 
dia baberi non poffunt:^ in oemont ^ 
buo nulla ed caucozdia* *^20uerbiop 
jdiMnter fuperbos femg funt mrgia. 
■^jeterea ficut equaWtd* omnes ^ter 
culpipod Diem iudicq in infemu5De 
trudenturtda z ante illud temp^ in ae 


pzmia 

re caliginofo ^tcr officium coi^beH ^ 
nenf nec legif effe iucqualitas cp par j 
temancipationistergo nec inequaUtaf 
ep parte officii z temptati6i04^5 
tra glofaq.ad (ToF.jCv. d^uadtn ourat 
mundus angeli angelis bomines bo ^ 
niinibu 0 :Dcmoncs Dcmontbus pfunt 
Jtem ^ob.)cl*Dicitur De fquamif lenia 
roan p quas membra Diaboli fignifieS 
tur ^ vna vni adberetiergo inter cos i 
Dinerfitas a ordinis z actionis» ^nci ^ 
dentaliter querif. a bonis angelia 
ipfi Dcmoncs ab bmdi co^rfpurcitiia 
cjcequendis interdu impedianl vel no 
jEtDicendu^qrptates DicunfangcK 
^uo?r Ditioni i^tutes aduerfc fubiecte 
jfunt vt <grego»Dicit z tri* 

^Spns vite Defertoratep peccator regf 
«ur p fpiritu vite rdnalem pinm ct iU' 
llum.tt ficut ille creature fug alias iit 
fiuentilbntqucruutpfcaiorcsT Deo 
;lpinquiores eo totus ordo platibfa 
primo z originaliter ed m Dcotit fitici 
pai a creaturis f m q? ei magis propiti 
quat»^deo eti§ boni angeli 4 majeime 
appropinquat Dco 4 pter eius fruirdcf 
qua Demones carent fup ipfos Dcmo^ 
nes bnt piationem -t per cos regunf« 
(Et cu indaf ^ Demones prcmlffis me 
dt}s multa mala faciant:aut ergo nott 
impediunf qr nd fubfunt bonis angelf 
qui eos impedire peffentaut fi fubfuc 
tunc cum ad negligcntiajprefidcntia 
pertinere videtur ea que per fubditos 
male fiunt» '^idef cp in angelis bonis 
fit aliqua negligentia»ibierpddetur 
fancti angelo funt minidri Diuine fapi 
entie»10n ficut Dluina rapientia pmit 
tit aliqua mala fieri p malos angelos 
vel botes ^ter bona quf e|: eis elicit« 
Ita «boni angeli non totaliter cobi/ 
bent malos a nocendo fiue boies fiue 
Dcmones.Enfio catbolicu cft affercre 
/^ucnd35 ordind actionu intcrlo^r« c)c 
^ terio^;eaapquandl piationem cffel 




€Lud!io quarta XII ^ 

©«monlbod, 10n z e[dam fpurcitic qb actfotiib^ z motffjfts celeUin co:pp2U$ 
alidbus infimis ppctraniur a dbus fa ^ q: vr oictu cft ocmoes nali ozdinc ii| 

■ pio 2 es nobilifate 5 nature fccludii terfe Differnt.idea erit nalibus actiq^ 

tur.(£r occlarat boc p:imo generaliter nibus intrinfccis z eictrinfecis pfcrtini 

z triplici congruentia qua talia cogru in bm 6i fpurcitiis pagendt6«(B,r 4buf 

tint cou nature oiuine fapic z flaiicnc coclud if q quia bmoi fpurcitic pluri/* 

quitie/Bemu magifm rpeciaU.€)cna mu p 2 eternobilitatc 5 angelice nature 
tura quidc 5 . i^a confiat*^ a pjincipio ejcercenf cu ctia in actibus bnmanis V 

creato is femper qda 3 alijs fuperiojes fimi z fetidifiimi actus in fe quid^ coti 

fuerunt e)c natura cu inter fe Differant fiderando non quantu ad officiu nati? 

fpecic nec duo angeli vnius fpeciei ctl re z ^creationis reputanf ♦ Bemu cii 

fiant comunioze opinionem fequedo De quoslibet otdine aliqui cccidiffe cre 

4 etia Dictis pbou cocojdat z Bionifi i duntur non ell inconueniens affererc 
»6 qui ponit«)c«ca .celeftis ierarcbie in^^^ <jp illi ocmones qui Dc infimo cbo:o ei: 
eodem o:dine effe jamos medios z vl/ 
timos:cui etia neceffario opottet affe/ 
tirc:tu ee immaterjalitate eo;: m ctia 5 
e)c in co:paUtatc. jnfpiciat qui vult Di 
ctaDoctozisiu.ij.bi.ii.iptq: peccaram 
natura no tolUt.-t Demonespoft C 8 fu 5 
oatanaturalia non amiferut vt fupta 
tactu efi;^ opatoes rcu fequfitur nam 
rales ca? cSditioes: i6 ficut in natura 
Ac z in opationibus funt varif z multi 
plices.Congniit etiam boc Diuine fa ^ 
pienne vtea que ab ipfo fint otdinata 
fint.t\oma.)ciq. cBue a oeofunt otdi^ 
nat3iunr«€t quia Demon es fint a Deo 
oepntati ad ejcercendu bomines et ad 
puniendum oamnatos*^deo in qccr' 
ciliis eo;: ab ectra 4 ad bomines funt 
varii z multiplices, ^^gruit etiam z 
nequitie ipfo:p.iBuia em bumano gc^ 
neri aduerfanrur:idco cu o:dinatcini 
pugnant:ideo magis bominibus no' 
cerc efilmant ficut faciunt.^^nde con 
fiat fpnrcitiis illis ncpbandiffimis no 
equaliter infifiut qt5 etia magis fpecifi 
carar tali ronc. ^a cum opatio fequif 
Ii3tura3 rei vt Dictum eft :qu o:ucunc g 
font natrae fubozdinate: o ponetcye ti 
am opatoesJibimuicerubotdidS^ 
p^ in rebqs cotparibus.dSnlaennrc^ 
rio 2 aco:panafio:dincfut infra cotpa 
celelliaactoes^ momscoq^ fobdunf 


iterum illi qui infimi in illo ejcifiunt 
bis fpurcitijs z ab alfis Deputantur ec 
infifiunt, Boc etiam plurimus cftail 
uertendum: q> licet De incubis z fucc» 
bis mulieribus infefios feriptura trs-* 
dlt: tamen nuf$ legitur in vitqs qui/* 
buftutp cotra natura loquendo n5 fo^ 

Iu5 De fodomitico g eiia De 4cnc^ alio 

peto eje vas Debitu perpere agendo (i 

icubos -t fuccubos fcciffc,3n 4 majcia 

illo;: peccaminu fno2mit3s ondif cuj 

indifferenf oes Dcmones cuiufcuq^ or 

dinis illa pagere abbotret z verecudui 

cfiimSt.(£r b videf velle glofa fup isc 

cbiel^.|ci)c,vbi j52,Babo te in man’ ps 

leftino3j,i.Dcmontt:4 etia crubefeunt 

Dc via tua fcclerata viciu cotra natura 

intelligestt intuenti patet:q> dc Demo 

nib’ opottetauctatem intellige.i^ul' 

lu em petm ta fepe oe^ reptoba mo 2 Ce 

in mulff cod^nauit.^iait etia no nu! 

li-t^acitcrcredif^ nullus talis vici| 

pofi^tepusmoztafviteicpiqbadaii^ 

nos.]ct]cit|.c)ctedif in b fcel€ pfeueris/^ _ 

occefferituifi fpali gra redeptotif pote 

rif liberari qt5 eje eo prs octogenartjs 4. W 

z cetogenerqs illo crimie iueniuf fepe 

irretiti 4bus t^o )cpi q: vire mo:?: Difcf 

plina fuit:^ io illo fptete vi]c vn^ fine 

Difficultate pmaicia ab b fcelecotiebit 

% z^q 02do fit iter eos etia ad officiaec 

b ‘ifii ‘ 






«crtota 4 Cptt0ii4(5e0t)em 
rum nom(5a«^8m Ucetvunf (de nO' 
men.r.Dtabol^muldpKcifer eicp 2 (mat 
<n fcr(prur (0 Dtacrfae eoni 5 

^2(€racc0.Cn bie imundie opcribuf 
• vn’p:c(! dcre iii fcripmrle tradit (Tcut 

tt\^% ccrti 0 al(t0vttq0»€(l cm vfus fert 
prnrc t locuton(6 queUbet imundum 
Tpum noUrcDtabolba oya qbe ouo 
% bolus qt5 cIT: mo^fellus^q: ouo occi' 
oirXcozp^-: aniaru.^ fm ctbimolocjfS 
licct srccc (ureif ra0 olabol^claufus cr 
^ fiafenio 1 boc nb( conocnlt cu no per^ 

' itiitt(f fib( noccre cj^vtUct.lBcl oya 
^bolus qfi Ocduls.q; oeflu]c(t.(.co2rB4t 
vf fpcciaUtcri local(rcr.i^om(ua0 etiam 
t)cmou.(.fap(cns fuper fartgu(ne 5 . ^cl 
I ) j (J<MiS«ineus.f.fupcr peta 4 fititcpiocu 
ieluKK yat tripUci fcia qvigetXfbtiUtate nam 
re c)cp(ent(a tempo:;:^ reuclatoc bono 
/ ru fpuum*0ommaf etia belial qt5 inf 
/ ' I j pjctaf abft^ (ugovel abfcp oTilo q: p:o 
polfc pugnat ptra cu cn( oeberct ec 
icrtMBocaf erta bccl 5 cbub qd (ntcrp 
tat vir niurca:p«(«ania^ pcccanttu que 
rcU4rutvc:p Tponfum %pm* Jte fatba 
na64.3docrrariM0n«K^e.'t|.?5duer 
fanasvr oiabolus Circuit tc. Jtem vc 
bcrtiotb.i,bcma.q 2 facit boies beilia* 
Ics.^pctft oemon foznicatoniszpnn 
ceps illius fpurcicii Or afmodc^.qO in 
J A icrp:etaf factura indicii, q: .tpf bmoi 

n i?ic(u fscw fiiit terribile iudiciu fuper 

fodomae qtuoj aliis ciuitatib^.^ic z 
eemon fupbie t ^2 Icuiatban.qt) inipzc 
fatur additamenta eos. q: z lucifer te 
iasp:imo 0 pentes oe fupbia p:omiitt 
cis additam cnttt oiuinitatis. Bc quo 
< per Cfaia ons.l^irifabo fuper leuia 
t]5a fcrpcntcvetcrctt 02 ruofu 3 .z ocmo 
•uaricicz oiuitia:p oi mamona. (0u^ 
t|:^ 0 m euagelio cepielfit iBatb.vi. 
I^npoteftia oco fuirc zcMd argum 
M^ad^Jiitiii^crqzbonupofell innent 
rlitne^loJcdmalu} nun^inucnit 


prima 

(Tncboiio.qifiindaffop crearftrifliii 
fe bona cft.€t|i6 oemonco inqnanraj 
bnt natura bona ordinati fnnt \ nani' 
ralib^c ineopactionib^.adillbjob 
jc.pt oici. q oemonc 0 ad c)cercitiu Oe^ 
putati no funt i inferno § illo acrc.ca^ 
ligtnofo.l0n 5 bnt ordini iter fc quc5 
tuc in inferno no bebunt.l0el ctia.O^ 
ci potcll qr[ctia iam 010 oido in cis cef 
fa t quo ad i^am btitudint pTc^ndant 
cti a tali ordine irrecupabilif cecidefr» 
(Et oici poted q^ etia in inferno erititi 
ter eos ozdo ptatis‘t penap afflict6nif 
inqntu alid ad afdtgendu anias oeptr 
tabuturcnoalM.^edb ordo magis 
erit a oeo $ ab i^ia Itcut etiic eo:p tot 
menta.‘;^d terciu cu oF q^ fupiores oe 
mone 0 «qr magis peccauerutc magis 
puniutur etid bis actib^irnudif ampli 
•jcoebcrcnnnfiflcre. Eefpondef. da 
culpa ordinafppcnacnS per namrc 
actufeu opattonemao non inltilur iit 
imudicqs^ter nobilitate nanire n$ 
^ter eo:p culpa aut peni.(Et licet oFs 
um fpus tmptint ao nocendu copidi 
tn vnus amplius altero inqntu potio^ 
ra naturalia funt obrencbrara.i^d qr^ 
tum oicitur q^ eH concordia inf oems 
nes no amicicie g nedtie e]c qua boies 
odiutc oei iuilicie repugnat cptil pnf* 
Calis cm concordia mter impiof repi 
mrvt eis fe adiugate fubijcidt ad ^prf 
am nequitia ejccqnda ds potioreovirl 
busvidet. 3fd quintum licet carcerat 
macipatio ommb^ eqliter ocputcf t$ 
iu acre z poft in inferno, no tn c)c b na 
ruralia in eis funt eqliter ad eqlcs pe-* 
nase officia cqlia ordtata.irao $to fnt 
nobiliores in namrae potiores tn oif i 
cio.tato em graniori fnbiecti tormeto 
'^n,^apie.v|* potentes potenitoi 
menta patientur* 

£ft ergo qacftio fuper (nflul 
«30 cotpo;; celcftt6 m qu9 treC 

' 1 *^ 



CLueftio quinta 

«Uj crroxte rcp:obimr ♦ t 
caino;dme« 

^cd p 9mp«o:( ^miflTo? occlararf 
ene ctii obutada dbufcatu^ pictcrtlia 
©b(ccrfonCb’.(Bticrif oc malcfico2n5 
epibua ^ ad dntuplice cam. qmot 
lllid rcpzobado e)t qnibue induere no 
poifnnt.qnintavero pclud^do.f.virrit 
rem Inteleaiua eje qua fluere but ^ et 
licet bona ftt 9 m namrS.ell tn mala 9 $ 
volutatem.quatuoj aut caufe repzobi 
rur ^ illoo 4 aui maleflcao aut eomm 
epa efle negant.z funt co2po:p celefliu 
lnfluenrfc.ilIo:p co2po:p z o:biu moto 
rc0 monentia boinucjccrercenomaU 
cfo.7 ymagina ac caracte^ 11 erbo2U5 
clficacid* 

-r^fl^poflitqtto^ 

^ ll qnomo catboUce cenferi <p 
^ i.jJLl^igo t multiplicatio maletf 
(o;;tope^ce(rerite]c influenttjd coi 
tozpo^ celefliu feu cp fupabudati ma\ 
licia boimz no cp rpurcinfe incuboiuj 
1 fuccuboy ocmonu.-iiridef ep piO' | 
p2ia maltcia.i^l aug*in lidjtjcjtiii.q.oi 
cit q» ad boiovoluntate ci oepiauatio 
nis ei^redK flue ali4 flue nullo fuad£ 
re oepiauata iit.^ed maleflc’ oepia^ 
tiaf p pctm.ergo c 5 illi^no efl oiabol’ 
gvolutae buana/i!d ide oicit oe libe, 
arb.q» dli bet efl ca fuc malicie. qt 5 etii 
^baf r6ne.‘Pctifi bois cp li.arD.<pce'” 
Pir4 oiabol^no pot li.ar.mouerc*boc 
cm libertati repugnaret.erso oiabol’- 
no poteft elTc ca.nec illi^cuiurcunc^ al 
rcri^^pcti.^i^jeterea in li.oc eccleflafli'- 
cisoogmattb^pf.^onoes cogitatio 
nesnremalea Diabolo ejccitamr fed 
tliquori^s cp nri arbitrij motu emcp 
giit .^emu q' et influetns cojpou CC' 
Icflmpoffintojiri^noa oemonib^<p^ 
batnr.^icuf ois multitudo reducimr 
tdvnu.ita ocmulrifotme reducitur in 
«UqdTnifoimc ^cip]u»^d act^ btt 


XIH 

maniflmtvariizmultifoimcs tam ai 
vicia ^ ad ^tutes.crgovidef q reduca 
mr in aliq pncipiavnifo:miter motat 
mouftia»$cd talia non put aflTignarl 
nifi cp motib^celeftiu 4 futvnifozmee 
ergo illa cozpa funttaliu actonu caufe 
•picfea. fl celeflia co 2 p 3 no centbiia- 
no:p actuu ad^tuteftvicia caufe.aflro 
logi no adeo fre^ntervera pzedicarcnt 
oe bello? cuetib’t alijs bumanis acti 
bus.funt ergo aliquo mo ca. *p:efca 
C05)02a celeflia mouetura fubftatijs 
fpualibus fm theologos t pbos oes. 
feed illi fpus fontfu^oics aiab^nris 
fleutt co^a celeflia coipib^nfis.ergo 
ambo iniitbntimpumere in animant 
c cojp^bots ad caufanda 4 i‘cu(B ^ctuf 
buanos, ^2Cf erea coipa celeflia put i 
piimere in ipos oemones ad cauradn 
certa maleficia.ergo a fojtioii in ipos 
boics, 5 l(rumptu;pbaJ cp trib^.^am 
certi boies 4 lunatici oicutur infeflat 
0 oemonib^plusvno tpe q alio quod 
no faceret fed poti’omni tpe molefls 
rent nifi in certis lunat 6 ib’etia ipif oc 
mones initiaretur ad inferedu bmof 
^baturetia cp nigromaticis 4 certas 
pflellaroesobreruatad inuocandum 
oemones q> no facerent nifi fcirent il-* 
los oemones co2pib’celeftib’ efle fub 
iectos.*^2obaf etia cjcillo q ocmoes 
fm augdn.)c,oe ci.nci.quibufda co2pl 
bus inferio2ib’arcef.f.berbi6, lapidi- 
bus.animatib’.t fonio quibufda cer> 
ti 6 tvocib’t figuratoib’. ^ cu C02p02S 
celeflia rinrvirruofio2a ^ co2pa inferi 
02a.3deo multomagis acroib’ co2po 
ru celcflium.€t ire? amplius malefio 
ci fubiiciunturvt eo? opa cp influctqs 
ill02umco2po?tno etalTiflentia fpi 
rituum malo? ^ueniant♦ JPoitificaf 
argumeniu eicq.£xeg.c.)cvi.vbi faul 4 
ve]cabatur a oemone alleuiabatur qn 
Oauid cytbaram percutiebatt:o2a5 eo 
tqp recedebat rpintus malus.^ed c 6 
tr 3 «impoiribfle efl effectu iiue cauia 









fna p:oducere,fcd opera malcffco:ii5 
funt talu q> uon polTtmt nlfi opere oc 
nicnu fieri* patet ejeoeferiptoe operu 
malefico».e,e Hfido.libzo.vit). etbijf». 
3Halcfici oicumr ob magnitudinem 
fadnop.*|3i em elementa concutiunt 
me.iteo bominum turbamz abfc^vUo 
veneni baufiu folavi carminu animaf 
interimut tc.lldmoi aut effccmo non 
polTunt c)c influentiio cotpomm cele^ 
ftiu mediante bominccaufart.^ptetc 
reapbd inetbi. i^ifficile inquiritdd 
fit pjincipiu operatdnio in anima.itt 
ofiendit q opo 2 tet effe aliquod ejctriti 
(ccn.Bmnc eifi quod incipit oe nouo 
babet aliquaj cam. Incipit em bomo 
epari q: vult.lncipit autvelle. q: pco 
ciliatur.il autpjeconciliatur ^ter ali 
quod conciliu ptecedens.aui ergo eft 
p:ocedcrc in infinitum, aut optet po^ 
nere aliquod ptincipiu ejctrinfecu qt5 
p:imo monetbominem ad concilian 
bum nifi fo:te aliquis oicat qpboc ^ a 
foimna e)c quo fequeref omnee actus 
bumanos elTe fo 2 tuito 0 .quod i abfur 
bum/ptincipiu ergo in bonis ad bo 
na Dicit effe Deum qui non eil ca pctl. 
3 n malis aut cum bomo incipit age^ 
revelle-z conciliari ad peccandu opoz' 
tet q bui^ctia fir aliqua ca eictrinfeca. 
c non poteft ciTc alia nifi oiaboluspze 
fertim in maleficis vt fup:a patuiuqa 
coipus ccleile non potcll ad tales act^ 
inftucre.ergo patet veritas, 'pzcterca 
cui^poteftati fiibiacet motiuu.ei’po.> 
tefiati rubiacetz'motusqui a moriuo 
caufatur.iBotimi aut voluntatis eit . 
aliquid apptebenfum pcrfenfumvcl 
intellectum quommvtrnncp fubiacet 
potcftart Diaboli. Bicit ei V^ngullin^ 
in lib 20 ,l!c)c]ciif.q.^erpit boc malum 
fciUcet quod e(l a Diabolo per omnes 
addit^cnfnales.DatfeciTc figuris ac^ 
comodat fecolotibus adberet Tonis* 
latet in im ^ faUacta Termoms. odo^ 


p2ima 

rib^Te fubifeit infundit f3po2ib’.‘e qnf 
bufdamnebulisjmplct oes meatus 
(ruclligcntie.crgovidetur q in potefia 
te Diaboli cft mouere volutarem ^ ell 
Directe ca peccati.‘|^ 2 etcrca omne qt5 
fe b 5 ad vtrulibet indiget aliquo oeter 
minare ad boc q eiceat in actu ^ li.arb. 
bois advtrulibct fe b 5 .f.ad bonu-t ms 
lu.ergo ad boc qb ejeeat i actu peti in- 
Digct q ab ali^ oetermiaT ad malum* 
>Ba]cimcautbocvtde0 fieri a oiabo^ 
lo ptefertim in opertb^malefico:^ cum 
ei^voluras ell Determinata ad m3lu5 
ergo videtur q malavoluras Diaboli I 
ca malevolntaris ptecipue i maleficis 
z poteft fo 2 tiftcari ro per boc q (Ic bo> 
n^angel^reb 5 ad bonn.ira mal^angc^ 
Ins ad maln.^ed.illc redneit bomiea^ 
ad bonu.ergo ifte ad malu. eit em Dic 
Dfonifi^lejc Dininitatisimobilirer fia 
bilitavt yma a fummis perfiaantur. 

ixefponfio.qt qfiio qiio ad 02(gtnc5 
malefico^ operu fundatnr.fuper iflu^ 
entiam luminariu celefiium ofiendif 
per reprobationem trium errorum 4 
boc afrcrcrc conamur.f.plauctario 2 U 5 
gcneraliacorum z fatalium ordine po 
nemin boc non effe pofiibile quo ad 
p2imum.0am fi querif au cp impref 
fione luminariu cclefiiu caufef in bo^ 
miufDUs vicium malefico» tunc ad DI 
ucrficatem moip attcndendotvcritatS 
fidei falnando oportet fub Difiinctbne 
iDiffererevidclicet q mores bominum 
(/k fideribuscaufaritpotcft mtelligiD» 
fpMcitcvMnt necefiario z TuflFicienter. 
i ?Butoifpofirtueetcontigenter.^i dI 
i catur primo modo tunc no» folum l 
talTum immo beraicum. co q criftia^ 
ne religioni adeo repugnat q etiajvc^’ 
ritas fidei intali errore faluari non ps’ 
tefi.liatio.Bnm eintJonitomnia a (1 
Dcribus necefiario cnenire. iam tollit 
meritum etperconfequcns Dcmcritd 
d:olin et gratiam et fer conTequene 


(2Utdftoqmttta 


XIIII 


Slo:{am.Ct}mqa(abonefta0 mo:^ p 
Dunc erroicm pieiadidu patif od coi 
pz pcccancte In ffdcra refunditur lfc5 
tfa malcficicdf fine rcptebcnlTonc co' 
cedltf bomo ad otatidumt colendus 
fydcralcornatar*^ta»t^fcaf metes 
bomfnu a oiTpolTtoib’ f^de:}? varfarfi 
Olfpofitiuczcontingenterflcpot bFc' \ 
verftatc qt nec rof n ec fidei repugnatJ1 p 
*planu em cfl qf oif politio cotpis va^') 
ria multum facit ad varianonem alfcjb 
ct(onutmo?eaic.vtplurimucifi aiua 
complejcdnes emotis imitatur.vt t>l 
<n fcjc (Sncipq 0 * 10 n t colcrici font ira 
cundi.z fanguineirontbaugni. z me 
tancolici font inuidi.fiegmatict pigri, 
boc aut non cft neceffario. anima cib 
efiatur fuo cotDit maieime qn c adiu 
ta per gram.]i@ultod cmvidemuo co 
Icricoo manfuetoe z melancolicos bc 
nigrtos.^uoniacrgovirtos cotpom 
celefiiuopaturadmijetion^e qualtta 
tem complejcionum. ;^inc elt p co 
requensquodamoopaf ad qualitati 
mo^rvaldc th oc longin4»i^loe ««im 
facit ad qlitat^ ^plejcionis virt^nam 
reinferiotio^Wrtusfideris. >3n au 
gu.v.oc ci.oei.in folutoe cuiufda que 
Itionie &c ouob^frib^q rif infimiaban 
mr z curabamr.cu qoerebafvn.de boc 
eft magis comfdat r6cm ypocratif^ 
allronimi. Ipocras cifi rndit q? b erat 
;fiprer fimilitodine coplejciSis. t aftro 
nomus rerpondit^ erat ^tcr id^pti 
tarc confiellatoniStHiaelr em refpon 
Oit pbific^q: c5m reddit magis ^na 
« magis ^inqua.^ic ergo oieendos 
iS imptelTiones fyderu aliquo modo 
nifponunt ad maltciam pialeficomm 
fiqoidem aliqua infiUentia in eoeum 
cotpotibusptedominaturpotius ad 
bmoi nepbanda $ ad alia opera qcu 
c^vidofa feu virtuofa. d tn Difpofitio 
non oebetoid neceffaria ^jcima z fnf 
^cns4'ed remota et contingas. 0xc 


valet fi qois obijccrct pBm li.be ^:ic 
tatibos elementom.vbi Dicit q regna 
vacua facta font et terre oepopolato 
apud conionaionem iouis et famrni 
arguendo qoafi:qt talia e]e libero arbi 
trio Dependebant bominum ergo ctii 
mfluentic luminarium fuper li.ar. ba 
berent eflficadam.l^efpondctur enint 
q^pbUofopbuspcr boc Dictum ne» 
vult innuere ($ bomines illi non pote 
rant refillere illius iufluentie conllel' 
lationis ad Diffenfionem inclinantis, 
f^ed qma noluerunt quia ficut pbtolo 
meus in almagelli. Rapiens bomo 
Dominabitur allris.^ui 6 em coniun^ 
ctio iouis z faturui co fatuntus ba^ 
bet influentiam melancolica etmalas 
et iupitervalde bonam poifit ad rijcas 
vel Difcotdiam bomines inclinare.iUi 
tamen inclinatont bomines per liber 
tatem arbitni pofTunt refillerc z valde 
faciliter cum adiutoiio grane Dci. ntc 
itcrnmvalcc fi quis obqcerec Dictu Da 
mafce.li.u.c.vi.vbiDtcit.conlWmutur 
multoticns comete ct figna quedam 
mortis rcgnm.lxcfpondctur eib 
am fequendo opinionem Bama. qui 
fuitvc patet in predicro libro comrarie 
opinionis vicpbilofopbicefiue non: 
nibilpcrbocconclndirarquo ad nc' 
cefiitat^aemu bumanoip. opinaf ei^ 
l^ama.q» cometa nec namralitcr ge* 
neramr nec eftvna Dc ftellis i firmatu 
to pofit^vn nec ci’ fignificatio eil na^ 
mraf nec ifluetia. Bic ei q comete n$ 
ffit et bis q a ^teipio genita futaftra. 
g Diula inlTione Pm ipm tps pllimunf , ^ 
etrnrfus Diffolniimr.^ec Bamafce. 
^renuciat afit De^p tale fignu inort^ 
regis mag[ ^ alio:? tu qr e pfona cois | 
tu qr pt ep boc oriri turbatio regni, dc / 
cuPcullodia magis folUciratnr ageli j 
$pl c 6 e bonu etia minilferio et ge; 

neranft oiflroluumr.S 5 ntc pbornmi 
opinio obfiat q Didit g ftella cleta fit 


V 




7 ^ 

‘A/^ 


frtip:e(Tio caUda z (Tcca generata In (a' 
pcrioa' pte aeris ;ppc tgne:ct cuios v« 
po:e calido z ficco globus illius vapo 
ris adunatus apparet coip*^ ftellc.par 
tes aut illius vapoiis oifeotinuate cir-^ 
ea illu glebu z longu ptenfe iu fuis cp 
tremitatibus illi globo couiuuete fuut 
qli cius come;z fm banc politoem 
gnifteat z caufat no per fc fed per acci ^ 
dens mo nalitatc ^uenientem c]c infir 
mitatib’’ calidis z iiccis.igtq: vt plu^ 
rimu oiuites nurriunl^ calidis z ilccis 
;|deo illo tpe multi oiuitef motiunmr 
inter quos mots regum i: ^ncipu5 eit 
magis notabilis:^bec pontio nccoi ^ 
(tat a poiTtoe i^ama:^i bene coltde 

ratmifi d ad opationem z coopationd 
angeli quanecp&icjccludere polfunr 
imo vbi vapores nii^ in foa iiccitate t 
caliditate ad generandu cometa cocur 
rcrent adbuc opatione angeli fepe con 
currere bnt cauits predictis ilcut z Itet 
fa qucfanctiCbomeooctoris tranii^ 
m indicauit que vti^ no eic fuperis iti 
tirm amento pofttis p:onii)t gopatde 
angeli eje materia aliqua piacente for^ 
C7 ^^Tmata z officio pacto refoluta fuit,, 
/."■i ^ ' ni IBh videmus q» fm quacuc^ illa:p opi 
^ nionu nullu penitus babent celi lum( 
naria Dnium fup li.arbitriu5 ♦ 10n nec 
cofequenf fup malicias z mores bomi 
nnm. i^ota infuper quare allronomi 
vt fepiur vera ^dicunt z q co:p iudicis 
vt plurimu fup vna quincta autgetej 
vnius terre eueniut. 'Buius ro eit: qr 
cm fua iudicia fumut eje ailris d etiam 
bfit maiore influentia capiendo ^ba ^ 

] biliote non neceflitante in actibusta^ 
^^mature ^ volutatis z \ actib^ boim in 
' , gcneralib^ fle vni’gentis vel^uinefe 
1 05 in pricularibus vnius pfone: qr m^ 

I ior effectus ltella:p iprimif in tot®|“ 
I gen tc ^ in vnu bofem:-: qr mafor parf 
geiirip magis fcqutf affectuslnatif 
lalcs corpis ^ vuus fitigraris boino; 




p:ima 

Ideo tc.^ b incidcntalif eit tactfl. 
cuda via pfqua pfata nra catholica af ^ 
fertio Declarat eit p reprobatoem erro 
ru genitaliaco:;: z DeS forrune colenti» 
matbematicoip.Be quibus ,vii|. 
ctbi.c.iic.genetaliaci Dicunf ipf natali 
um coflderaroem flderu d vulgo ma ^ 
tbematici Dicunt* Jortuua vero vt ibi 
y dem Dic*c 4 *a fortuitis nome bre Dicit 
qft Dea quandd res buanas varqs cail 
bus z fortuitis illudente.^n z cecant 
appellant eo qpaffim iu quoflibct in^ 
currens flue vllo ejcaniiiie mcritoir ct 
od bonos z ad malos venit.bec jffldo 
rus*^5 tale Dca credere aut q Icflocs 
(n corpibuf z creaturis d maleflcorn 
opibus tufernntno ab ipis maleiicis 
fj, ab ipa Dea fomme pueniret: fleut er 
fdolatriatica z aiTercre maleflcas i^as 
ad boc naras vtcalia p eas in mudo 
ejccrceri poffint fllt a fide afieim ejcillit 
Cmo z 3 coi pl 5 o;r'traditoc fi cui placet 
infpiciat Doctore3 fanctu li.iit.fume fi' 
dei ptra genrtle 3 .q.l]c]c)cvi|*r fequenti 
bus: ctinncniCt pluradicet b vnicum 
eos d fortafiis copia libro:p no ba 
bentnon videt obmittendu:q> quia in 
bole tria fuut vt ibi notat que a tribus 
celeftibus caufis Dirigumur:volutatf 
actus itellectns actus z corporis actuf 
quo:;: t>nctpin a Deo tm z imediateifC' 
cudu ab angeloterciu a cclefii corpe 
Dirigit* 0 a electoes z voluntates ime 
. diate a Dco iu bonis opibus Dirigunt* 

I j, Dicfte feriptura ^uerb* m* Cor regis 
Jupplc:q5maiori potetia viDct pofle 
freflficreeo minus alij non polfunt: q? 
iu manu Dfii ct quocuuep voluerit in ^ 
clinabit illud* Cr aptus* Bene cfi qui 
opamr iu nobis velle z perficere^ bo 
na voluntate* Cognitio vero bumana 
inrcllectiua a Deo mcdiaunbus ang^ 
ordinaf.Ca ^0 d ad corpalia ptin ^"(U 
ucflntejcterioraliuc interiora ivfnm 
bois venii^a a Dco mediitib^agelis % 












Ctuedioquu 


cdedib^cojpib^DiilpertranmrBicitei 
briis oionifi^iiij.oe oiuinis iiomim* 
q? coipa celcftia fmit caufe eo;r que iii 
bocmfido fiut: no mneceffitatc infe^,,i 
rentia.Ctcumbomo iit ozdinat^fm'^ 
cozpusfub co:eibu3 celeftibus.fm in\ 


t)a .jpter incoucmemia ^ neceflario fe 
querctur ♦ vr rup:a tactum elt ctrca rc 
pzobationem p2imi erroats.qz videl^ 
cet tollcrcf ratio meritlz oemeriti imo 
gFezgfiezqp oe^maloc uFo:^ aucto: 
ectzpraaUa/Jofatiific oino refutat 


F 


tellectuvero fub angelis, fm volutate j q: nibil e,fc6m que accept65 etia (5zc 


aut fub Dco porefl: cotingere q bomo 
fp:et3 infpirarione oei ad bonii z illu/ 
minatoeboniangcli oucaf affectone 
co:p 3 li ad ea ad que influentia lumia 
riuccliinclinant vt z licta volutas ^ 
intellectus malitiaz errotib^inuoluar 
j^on ell aut polTibile bmoi erronbus 
quib’ malefici irretiti fimt ec influen' 
rqs luminariu celi inuolui licet ad fu- 
Dcndum ranguine5 vel furta aut latro 
cinia vel etia incontinentias peflTimas 
perpetrare polTit quis e)c illis inclina 


go,oicit i omef.epipb. atblit a fidcliu 
co:dib^vt fatu alic|d ce Dicat z I5 15 opi 
nio videaf cade ee cu pzia q e plaetari- 
o:p,z b ,fpF cade icoucnicnria q vtrobi 
cp cernutur.tri funt Diucrfe qntu inter 
fe oiuerlificarur vis fide?: z influe^ gc 
neralis fepte planeta^,^! aute elliec 
fatu ee fm quada Dirpofito5 flue ozdi 
natos ca;: feoa:^ ad ^ducedu effectus 
Diuinit^puifos.l^oc mo fatu vere ell 
aliqdeoq^puidctiaoeip caufas me 
Dias cjceqf fuos effect’, l^n illis videU 


ri lient etia ad alia quedam naturalia ^^ipet q feois cauf fubduf I5 i aliis no vt 
(Etiavt guil.in oe vniuerfo oicit. p <^e crcatio.aiac gfificatio z gFe collato. 

oepientias babetur li meretrijc nititur^ 
platareoliuamnon cffici ur fructife¬ 
ra que tamen per caflam plantata fru 
ctifera elficif.Ct aliquis etia medicus 
in fanando.z agricola in plautado. et 
miles i ejepugnado aliqua eic imp:cf- 
fione celeitis corpis efliciut q ali| eria 
eafdem artes bntes efficere no polfut 
dTcrciaviafumiturecrepzobatoefata 
lium effectuu. ^bi notandum fatii 
elfe aliquid vnomodo catholice alTe- 
nt,?Slio modo alfcrere e omnino be- 
reticum,^i cin fatu eflimetur eife 
eflimatiouem quoiuuda gentiliu z eti 
am quomnda matbematico:g q puta¬ 
bant ^ eevi politionis lidcru caufare 
t ur infallibilirer Diuerlitar mos.ita <$ 
talis efficeref nccelfario malcftcusvel 
virtuofus in moribus q: talem eu elfe 
caufaret vis q in oifpolitoe lide;i fub 
qua talisvel conceptus vel natus eet 
ppbendercf. €t illam vim vocaucrut 
noie fati,$ed q: illa opinio no tm ell 
falfa immo bcrcticaz omnino oerella 


licet etia angeli ad gFe ifuliones coo 
perari pnt intdlcctuzvolutatis capaci 
tate illuminadoz oifponedo.z lic qda 
ordinatio eifectuiivnaz eadeoF P^oui.^ 
oetiaz etia fatu,§)i em cofideraf 
l oeo.lic DF^uidctia,ri at fm ^ e i cau, 
fis medijo oidiatis a oeo ad eifect^ali 
qs^duccdo3ficb5r65fafi,(£tb mo 
]|)oeci^ioqucs De fato.iiij,De pfof.oir* 
]Faru ell reb^mobiUb^ inbercs Difpo 
litio p qua ^uidetia fuis qq? nectit 0: 
DiniD^^ed m feti Doctores b nomic 
vti recufaueFt ^rer cos 4 iUd advini 
politonis fidc^ retorqbat,^n aug.v* 
oe ciui.Dei Dicit.^t ^rerea quife^ ref 
bumanas fato mbuit.qr ip nn Dei vo 
luntatcvcl poteftatefatuvocat fniain 
teneatz lingua corrigat, pater etia ep 
premilfis tacita rerponfio ad qlliones , 
an omnia fato fubd arur.z an etia m a 
leftcorumopa lUifubdaf.d^uia lifa 
tiim Dicitur ordinatio cau fccuda 
rum ad effectus Diuinirus prburfos.u 
vbi oeus oirpofuit p caufas fecundas 




*0ars 

^duccrc effectus talcs^flc (u$ fubduE 
faro.hfubdutur caufis fcbfs: ITc a oco 
G 2 dinatfstt fuut mflucutie cojpoir ce 
left:iu,€a vero ^ imediatea oeo fiunt 
vt eft creatfo rc:;:* 0 io 2 fficatfo fUbarum 
tpualiu-z aha bmoi non fubdut* ( 5 t ^ 
cftqbofcitl5oetf’vbiTup:a^ca que 
! 'futpnme oeitari ^ppinq fatalis 02 dis 
”jmobfUtate ejccedur.^^n maleficomm 
t opa q? no fubfunt fc^fs caulis cu tfia 
I pier curfum coemz oidine nature euc 
nfur*Jdeo nec fato ficaufisalqs quo 
ad eoyojfgmencceliario fubdunrur* 
/ ^nfe^nter ^ nec bmof malefi 

Ic Mco:^opapofTfnto 2 trtautcauf 3 
/Vf a fubltatiis fepans ^ funt mo 
tojis ozbiu feu cozpo;: ccleftmicums 
opmfonis fuft '^fmcen«z fm fequaces 
bac roe moti.q: em fubllltie Ule fepa^ 
te altiojis funt f>tutis aniabus nris z 
ab fpa ala fnterdu cu fuerit m fua ima 
ginatoc ad fola quada appiebenfion^ 
interfoic circa aliqb ejctrinfecu imura 
tur cojp^^^iiu.lnterdu etla allenu feu 
cKirlnfecn.vbl gra* 5(!li4s ambulans 
fupia trabe In alto pofita cadit oe fa^ 
clli.q: imaglnaf cafum c]c tlmoie.nou 
ante caderet fi elTet trabes Illa pofita 
fup terravbl cafum timere non polfet* 
'%tc ad fola appzeben/ione anie incale 
felt cojp^vt In CGCUplfcetib^vel Iratis: 
aut etia tnfrlgldaf ficut In tlmetibus* 
poteft etla imntarl ad aliqua egrltudl 
nem puta fcbie vflepja eje fo 2 tl imagl 
nationem app:ebefione ad talef cgritu 
clnes^-t ficut circa coip^^num ita et 
circa alienuvt Illud unuitf ad fanlta^ 
temvcl egritudlne* z 5 ponit caufam 
etla fafcinatols oe qua fuplus tactu e* 
^t q: rct5m Ifiam pofitlonem effectus 
malefica^ haberet reduci ad mototes 
ojblu licet no pclfe ad lpa| co:pa cele^ 
fila/Jdeo vltra iUa ^ Ibi tacta fut,^l- 
camus adhuc q talla fic contingere e 
impofiibile.qKumoto:esoiblu fim 




p:ima 

fubfiatle Intellectualeo-r bone non ta$ 
fm natura $tfni voluntate q6 patet 
cp opatonlbus ad bonii toti^vni' 
uerfi^lUa aut creatura cui^ ope rnagl 
ce opatones ftunt.t: fi fit bona f m na^ 
tura no m potell cITe bona febm volu^ 
tatem*^deo no pot elfe Idem ludlclu 
oe ambab^fublfatlis.tf t ^ non potell 
elTebonafm voluntate pbaf.^am 
pilare proclnlu all^bus In bis q fut ^ 
rlavlrmtlno efiallcul^lntellect^benc 
oifpofitl:talla aut fiunt In bmol opati 
onlb^maleftco:p.fiutcin vtln feda pte 
opis pt^^ltplurlma bornlcldla/om^ 
catlones.puero^z lumcnto? ocdfio 
nesz alia maleficia peuratur» vn vteii 
tes blsarrlb^maleficl a malefaciendo 
votanturmo ell ergo bene olfpofita fc 
cuduvirtute talis Intellectualis natu 
ra culus aujclllo bmol artes malefica 
ru Innltuf.licet fit bona fm natura, q? 
b) effez Illud oia appetutvtcuilibet i' 
tuenti patet.lte no ell intellectus be* 
ne olfpofitl familiarem elfe fceleratls 
z eis patroclnlu e)cblbcrez no qulbufi 
O3mvirtuofis.'^ul^auroplbu0 male 
fico^vtunturbonifiies fceleratl quia 
3 fructibus eonim cognofeuntur. '^u 
elllo aut fubflantlarum oibes moueu 
tlnm:lnbonum quellbetcreatura icU 
natur a narara.licet coirumpatur per 
accidens fepe.ergo ille fubftantlenou 
polfunt elfe originalis ca maleficaruj 
^:ctcrea Intellectus bene oiTpofttl ^ 
reducere bomines in ea que funt bol 
^rla bona que quidem funt bona ro 
nis.abducere ergo ab IfUsz pertrabC' 
re ad alia minima bona ell Intcllectuf 
indecenter oifpofitl.l^er bulus autf 
artes non adlpifcutur bomies allquc 
profectum In bonlf rationis que funt 
fclentletvlrtutes fcd In qulbufd35 ml 
I ^Imls vc funt ocprebenfioncsz eperct 
‘"xiz latronumz mille nocumento^r. er 
^0 origo non eft a fabftantqs feparat^ 


CtttCllio quinta XVI 


fcdabftlicjDaaliavirmtcnonbcne oi' 
fpofita fcDmvirtutcm.*Ptetcrca no e 
bene oifpolimsfm intellectum qui p 
aliqua fcelera comifla piouocatur ad 
au]cllium alicui ferendum» 33 oc aute 
fit in illis artibus,'malefico^ma vt pa 
tebit in ejcecutione ba;t fides abnegat 
innocentes pueros occidur»^ubllau 
ticemfepatequefunt oibium moto^ 
res:,jRpter fuam bonitatem no bis ma 
Icftciis aujciliu piellant» (Concludedo 
^bmoiartesficutnonpolTunta co: 
po:ib’cclcllib^ita nec ab co:p motoii'' 
bus oHrLz cu necefle bflt o jiri eic aliq 
i>mtc alicui creature collate. z illa eti 
am no pot efle bona fct 5 mj voluntates 
licet fit bona fcbmnatura.-rbmoi cre 
ature fint ipi oemones* relinquitur g 
eo^zvirmtc bmoi fiant nifi foualTifad 
buc obdat friuola edimatio ^ eje bois 
malicia concurrente fuper malefico» 
verba cominatonat (imagines repofi 
tas ad certu locu virtute quadam dcl 
la:p fedrcntvt verbi gratia.qn malefio 
cus oiceret imaginem aliqua repone 
t)o»facil te cecam aut clauda et b eue^ 
niret.Cunc ideo eueniret talis a fiia 
natiuitate ci:virtutc della;: foitiref p 
ceteris bominib^talemvirtufem.qua^ 
tucucp alij' talia verba pioferrent et ei^ 
fentindructiperoifciplinam ad 
rendu.adbuc tn efficaces in bmoi ope 
ribus effe no poffcnt/;^d que fingula 
refpondendo Declarabitur, "piimo q 
eje malicia bominu bmoi effectus cau 
fari no pnt.^ecudo q^^nec e)cvocib ^4 
rucuncp bominu concurrente quacu^ 
9 condellatidne etiam ad quafcunc^ 
imagines» 

I dT piimo qnon eje malicia qn 
tucuui^ bumana polTint oziri 
__ tooi maleftcozus opera fic oc 
claratur.s^am malicia bominis fiuc 
fit habitualis inquantum quiscjc fre 
quentati^ daibu$ acquirit babitu iclf 



nantem ad perpetradum peta non c)c 
ignozatia nec infirmitate.vnde cenfef 
peccare c)c malicia ♦ ^el fit actualis 
malicia que Dicitur ipa mali electio q 
etiam ponitur peccatum in fpiritum^ 
fancwmmun^potcd circa ifm male 
ficum tantum emcere q talia operavt 
funt immutationes elementomm et 
lediones circa cozpoza indifferenter ' 
bominumz iumentozum abfc^affidc 
tia alicuius altiozisvirtutis pzoueni^ 
ant quod Declaramr pzimo eje parte 
caufe.fecundo eje parte effectus male^ 
ficialis.^as boc quod non poted bo 
mo efficere abfcp malicia puta per fua Iti 
naturalia imminuta: minus potedp 
ipfa naturalia iam Diminuta. 'patet 
cum iam fitvirms actiua etiam Dimi' 
nuta.^ed bomo per peccata qualiter 
cunc^ per malitiam comiffa Diminui' 
tur in bonis naturalib^ pzobatur aii ^ 

ctozitate et rone. ^am Bronifi^diu. 
ca.De Diui.nomi.Dicit.IBalus ed effe ^ 
ctus naturalis habitudinis], z loquiP 
De malo culpe.^ndeetncmp nolcef 
malum operatur illudlqubd fi opera 
tur e)c Defectu operatur. Jiatio fic. 
cutfe habet bonum gratic ad malus 
nature.ita fe babet malum culpe ad 
bonum nature.fed,per gratiam Dimv 
nuitur malum nature vt fomes qui c 
inclinatio ad culpam.ergo per culpas 
a foztiozi Diminuitur bonum nature* 

^ec obdatur fi Dicatur Dc fafeinatio' 
ne que interdum pzocuratur cp inuul 
tuationefeuinrpectione alicuius ve^ 
tule maliciofe puerum afpicientisvu' 

De puer immutatur'tfafdnatur. quia f / 
ficutfupza tactum ed.boc tantum mo 
DO contingere poted circa pueros 
pter teneram complejcionem. ^ic 
autem loquimur dc cozpozum quo' 
rucucp hominum etiumentomm ac 
ctia elemetoi^z ad gradines imutatoes 
^i quisvelit latius intelligere: ifpicf 


ars 

ct oocro:cm fanctum in qucUfonfbos 
oe malo.^^^tru pcccam poflKt cojrum 
pere tom bonu nature parte oe 

mc^ elTcctuu malefidaliu oeclarat nl 
e)c etfectibue oenemtur incoi5nin'onc5 
caufe* ^nde ficut ilU effectus quo ad 
nos qui fiunr p:eter ordinem nature* 
create nobis note pervirturc creature 
nobis icjnotedtcet non fint ^ne mira 
cula ficut illa que ftunt pteter o:dine 5 
totius nature create qualia fm potC' 
flatem operatur ille qui eil fup:a oem 
otdinem totius nature create qui eil 
cieu6benedictus:rct'm qua 5 acccpto 5 
oicifur.Cu es qui facis mirabilia ma 
gna folusdta-t maleficiales citectuf oi 
cuntur miraculoli inquantu fiunt ab 
aliqua caufa nobis ignota-t pteter 02 ^ 
oinem nature create nobis nore,(F)c <\ 
bus elicitur q^virtus cozpotalis bois 
ad buiufmodi opera caufanda non fc 
c)ctcndere potefl que femper boc bs n 
caufa CU 5 fuo effectu naturali nota fit 
naturaliter abre^admiratoe, 1 gp effe^ 
ctus maleficiales poffunt aliquo mo' 
co Dici miracula inqoanmm noticia5 
bumanam ejccedunnpatet ejcfe ipfis 
cum naturaliter non nunrpatet z per 
omnes ooctotes * pteferti '^fuguilinu 
in lidjcvidij^q^Ybi Dicit.^£^ magicif ar 
ttbus fiunt miracula pleruq 3 fimilia 1 ! 
lis miraculis que fiunt per feruos oei 
(£r iterum in eodem Dicit,‘jBagi facf 
I ^ unrmiracul3perp2iuatos contractuf 

-Viboni crifliani per publicam iulliciam 
mali criiliani per figna publice iulli> 
cie que omnia fic Declarantur,0a iu- 
(licta Dinina eil in toto vniuerfo ficut 
lep publica in ciuitate, Wrtus autcre 
ature cuiuflibet invniuerfo fcb3vtvir 
tus alicuius ptiuate pfone in ciuttate. 
;f deo boni crtlliani inquantu p Diui^ 
nam iulliciam miracula faciunt Dicu^ 
rur facere miracula per publicam iu^ 
rnciQm.JH9iFKsauiC5q2opcr3tttr ej: 


ptiina 

pacto inito cum oemonetoicitur ops 
ri per pjiuatum contractum quia opa 
turperoemonem quifua naturalivir 
tute potell facere aliquid pteter 02 di^ 
nem nature create uobis note per ^^tu 
tem creature nobis fgnote.-t erit mira 
culum quo ad nos fcd non fimplicif. 
quia non potell operari p:ctcr otdui^ 
totius nature create er per oesvirtutef 
creaturarum nobis ignotarum, $>ic 
em folus Deus Dicitur facere miracula 
^ujeta illud.dTu es dcus qui facis m( 
rabilia magua folus.?Bali aut criilia 
ni facmiir per figua publice iullicie. d 
cutiuuocando nomen crilli vel ejebi^ 
bciido aliqua facramenta.fi cui placet 
iurpiciatranctum Cbomam in ptima 
parte.q.c;i:i.ar,i{i).porefl etiam attede 
re ea queiu fecunda parte operis.c.v) 
Deducentur inferius. Confeqnf ^ nec 
pervoces zverba concurrente virtute 
ildlqrum, 

mum q» nec e)c vocibus qu® 
ucunq^bominum concurreii 
_ quacuuc^conllellationc fup 
quafcunqp imagines. 0am cum intel 
lectus bominis buius Difpofitois eil* 
^ cius cognitio cp rebus caufatur CU5 
intelligentem neceife fit faurafiuata 
fpecu lari.^on ell eius conditio q> cp 
fua conceptione feu intellecmali ope 
ratione intrinfeca vbi illam folam per 
'^ba epptimeretres ab eptra beat cau 
fare.aut q conceptio intellectus eppP 
fa perverba baberent cotpota immu^ 
tare.Cales em bomines qui tale3 ba 
;j{berentvirmtcnon elTcnt uobifeu vni^ 
/fpecieitfed equiuoce Diceretur boies* 
VPteterea ii Dicatur q illa efficiut per 
j;^erb3 concurrente virtute ilella:^: a m 
tiuitate vude contingit q pzc cefis bo 
■ miuibus Dum ^ferimtverba q per il¬ 
la aliqd etficiut cu in aUj etia ^fcrctcs 
eade no polTent aliqua trafmutat6ne5 
cfficeie.qtvirt^iicUa^a natiuttateets 


tteuarmr 

A 

4 c 


l 


Cutdlio quinta 


xvn 


Ito ocfcmft. qc ^ccdcntft»’ rtla ci 

falfa e]c rcpzobatione triom orop.pla 
netar^oi^.gertetiUaco;;*! fatalem o:d< 
nem ponentia.l^teterea ca5 verba e)C 
ptlmant mentio conecpm.et cozpota 
celedla non pofTunt impnmete Intelle 
ctu5 nec etiam eo:p mototee nlli per fe 
ebfc^ motione co:po:p cclcftm intelle 
cmm vellent lllomlnare z boc folum^ 
modo Heret ad opa bona« quia ad ma^ 
la perpctrada no lllumlnaf Intellect’: 
l|obumb»f qbno edolflclu bonozu 
fplrltuu § malo^.ldco patet q> It ver 
ba eo:(z aliquid emclutboc non ed vl^ 
Cpie allculuo co:pla celcdlo ^alTlden 
tla allculuo vlrtutlo Intellectlue ^ ctl^ 
am ‘t n Iit bona f m natura no tam pt 
ede bona fcbm voluntatem Inquanm 
femp ad malum macblnatz talte erit 
oemon»vt fupta odcnfu3 ed»(Et <$ nec 
per ymaglneo podlnt talla efficere qfl 
cojpoza celedla fup l^af aliquid Indu 
erent quia bmol ymaglneo quantum 
cunc^ caracterlbuo z dgurlo Itnt lnli{3 
nite funt effectue bomlnls operantis 
perartcm.Celedla autc5co:po:a effe^ 
ctus caufant naturales culufmodl no 
funteffectus malelico:pqul olcnntur 
maleficlales.vfpote In malum creatu 
rarum pteter confuetum otdlnc nam 
ptofillentcstvnde nibll ad ^olitnm* 
l^zetcrea fupta od^fum ed ena ^jou' 
pilees funt vmasiies.adrologlce z ma 
glce.que etiam ad bonu aliquod p:^ 
natum obtinendu z non ad cotruptlo 
nem otdlnantur. >Baleffco?!atyma' 
glnesfunt omlno alterius cum femp 
ad nocumentu cremra^t z c)cocmonu 
ludn ad allque locum occulte reponu 
tur vt ocfup ambulantes aut oomtlc^ 
tes ledanf vt ipe malefice fatenf.vnde 
z ab l^ls oemolbus cfflclut 4c4d cau^ 
fanttno ejtcotpo:^: celediu Induetqs 
?!d argumeta/tfOd ptlmu olctu'^U0u 
dlnl cd mteUlscndu q caufa oeptaua 


tlonls bots redit ad bois voluntatem 
(tent ad eaura 5 effectu pficlente^ p:o^ 
ptleolclf e^ caufamoikaut edeaufa 
effectu pmlttentc vel oiTponentc 5 vel 
coclllanteaut ^Iplent^dbusmodls 
f,pclllatlue,olfpontltte. z ^ceptlue 
abolus Dt caufa pett z oeptauatlonls* 

^e’ aut folumodo pmldlue 4 mala q 
mittit ^ter bona. Jujcta 52ug.i eneb* 

Byabolus at olfponlt Interi’ fuggerc 
do pfuadlt Interi’ z ejcterlus aenus IM 
mulando.^zeceplt aut bis 4 cl totali 
ter fe fubdlderut vt funt malenci;4buf 
no ed opus Interl^lndlgarl ^ tm ejcte' 
rlus zc.€t p boc etla ad fct55 ^ qulllb 5 
ed caufa fue mallde olrecte intelllgeu 
do.^t ad ^batlones patet eade rerpott 
ITo.qula IIC5 repugnat libero arbitrio 
moneri p modu pclplentlsmo autem 
p modu olfponentls.^Bd tercld. 
tus ad virtutes aut ad vicia oirpofitl^ 
uepoffunt caufarlablnduentliscot^ 
po:;rcclcdlu.‘tcaplfmot’p quadana 
turall Inclinatione ad virtutes buma^ 
nasTvlcla.opaautmalefico:;: qzejcce 
dunt coem 02 dlne nature.ldeo lUls Iti 
fi uentffs fublacere no poffunt. ';^d qr 
tum Ide p3t5. q: funt caufebumanoi^s 
actuum co;pa celedla. ^ Illa opa notf 
funt bumanlt’ adlnuentl. Md 4ntum 
q>moto?cf otblu pofflnt Imptlmere lif 
animas fi Intelllgaf Immediate fic im 
pzlmunt lllumlnado ad bonu^t no aci 
maleficia vtfupta tactu ed.^l aut In^ 
telllgaf mediate tuc lujcta Infiuctlam 
co 2 po:p celediu Imptlmut Indirecte et 
olfpofitlue.M fe)ctu.boc <$ oemones/ 
fm certa augmenta luneboief veicanc, 
ptlnglt ^ter ouo/pnmo 4dcm ad b v^- 

vt Infamat CTcamra t)cl.f.luna.vt l^lg 
ro.r Crlfodo.olcut. Sedo qi cum no^ 
pofflnt oparl nlfi medlantlb^ nallbusT 
ttutlb^ vt s.olctu ed. Ideo pfiderant 
cotpopaptltudlnes ad effect’Induci ' 
dos z qt cereb^ ed bumldlfflmu olm 

c 





/J 


Pars 


partiu comfs vt t n^mra 

lC 9 oc 0 *ldfo majcimc fubijaf opatto 
ni lunc 4 eic fua ^:ictatc b 5 mone bu 
nio:es. Jn cercbzo at pficiuntur vires 
«iales.^ft ideo oe mones f m certa aU' 
gmenta lune pmrbat bois fantafiam 
qn pftderant cercb:;: ad boc oirpoiitii* 
^d aliud <¥ oemortes aduocati in ccr 
tie pftellarionib’ aduenidt.faciut p:o 
pter ouo.^no vt boies in bunc erro^ 
rem inducat ^credut aliqb numcec 
;in ftellis.Scoo qt pfiderant Pm aliqs 

maglS 

'^‘"'‘^idTeoifpoiitam adeffect^^dbusad' 
kocanf/atd terciu q fient oicitWug^ 
J>t)c]cvf.t)cciui,t)ei,*pervaria genera la 
pidu5berba;t ligno:;: aialtucarminu 
, -tinilrumcnto:;:mulTco:pt)emone 6 al 
liciunf no vt aialia cibis ^ vt fpus ftg' 
nis inquanttt.f«bcc cis ejebibef in fig- 
num omini bonojif cuius ipi funt cn 
pidi* Camen q: fepe obiieit q oemo^ 
Ites pofTunt impediri p berbaf z armo 
Hias a vejtatoe bominu vt in argnm^ 
to allegaf ocfaul p armonia citbaris. 
10 nmtttnf oefenderc q alidpoflTcnt 
^eems malcficialcs^ducere pcerraf 
berbast occultas caufasabfcp au]c^ 
Ko oemonu tmmodo|e)c influftfa cot' 
po;r cclcftin que pluo polTunr imp:^ 
mere in bmoi res coipalcs ad effectuf 
cozpales qua in ipof oemones ad pio 
ouceudu bmoieffecmsmakficiales. 
Jdeo latius cu (it refpondendu eil ad 
nertendum q^berbe vel armomenon 
poifunt fua narurali^race totaliter e]c 
dudere vejearion^ qna Dyabolus poP 
fit bominem vejeare fi fibi pmittere? s 
oeo vd angelis bonis^pofTunttamen 
illam veicanone mirigarect ita paruo 
poiretciTevcicatiotlla q^poflTenteSpe 
nitus crcludcrc.^ boc faceret no ag^- 
do in ipm oemonem cu iit fpus fepa- 
tus in quem no pot naturaliter agere 
qtiodcotui cotpus.logedo io ipuu» 


pjima 

, vejcatom a oemone.gimnis eifi cabfa 
fjlJimtme inane ^ducere pot effectum 
iintenfiojcm in materia oifpofitam m 
{non oifpoiita^cui z pfonat illud 
'jLf.oc aia* 5 Bctus actiuo;: funt in pati^^ 
’ te ptediTpoiito.Bcmo aut eft agens Ii 
mitate trutis.g vejeatione intenfio:^ 
facere poteft oyabolus in boie oirpofii 
to ad illa vejcatione fiue ad illt> ad qd 
oiaboluo intendit adducere q in boie 
oifpoiitionis contrarie* "puta oyabo 
Ius potcftve)care inteniius paiTioc me 
lancolica bomine oifpcfitu ad illam 
^ boiem ptrarie oirpofircifirerm cfk 
auiq>bcrbeetarmonie multupoifut 
imutare oifpo (itione cojpis, z eje pnti 
motos fenfnalitatis.boc p5!oc berbis 
cu quedam inclinant ad leticia quedi 
\ad trifticia*-: fic oe alijo. I^oc etia ptj 
. /t>e armoniio per pbm.viij.polii.vbf 
^'^vulr q^oiucrfc armoniebabent^oo ^ 
care biucrfas paifiones in boie. I^oc 
etia5 refert l^oerius in mu(ica fna. €t 
auto: oe onu feientia;: vbi loqucs oe 
vtilitate mufice oicit q^valct ad curari 
dum vel alleuiandu oiuerfas infirmi 
tates.if t ita patere pt q ceteris parib^ 
fit veeario oebiliot.l^on atvideo qu 6 
berbevelarmonic pofTint in bomine 
Oifpo fitione aliqua caufa repter qu 3 
bomo nullo mo pofTeta oemoneve- 
)cari (i tamen pmittcref* quia oyabol’ 
monendo folum motu locali vapores 
z ipfos fpiritus inordinato motu pof 
fet bomine multu ve)care. Bcrbe aut 
vel armonie nulla oifpofitione caufs 
re poifent in bomine fua naturali ❖m 
te per qua ^bibef ocmon predicta c 6 
motionem facere.Cotingittameqnc» 
q oyabolo no pmittif bomina vejcarc 
nifi vejcatione ita parua q p aliquam 
fortem oifpoiitione ad cotrariutollc^ 
rctur totalitcr.-z tunc aliquc berbe vel 
armonie poffent corpuf bois ita ad ca 
(tatiUQ) oifponcrc q illa veitatio toes 


queflio ferta 


XVIil 


liter amoocref.verbi gratia.l^f abol’ 
qfia pofTctbominJ vejearr vejeatione 
trimeieitaoebiUter^ p aliqaaeber^ 
baevel armomaequebaberctit cau' 
fare oilatarioti^ z oirtultoncm rptrica 
um 4 fuftr motus prrarij.trifticie tota' 
liter ammoueref tlla rri(licta.£^ aut^ 
?lug.li.M\oe,t)octri.cb:ifti.?<iemu8rli 
gamrastquedaalia oe^busibiDif' 
fufiuo fertbit boc attribueno arti ma^ 
gicc.boceft$tum ad illud q^uopof' 
fimt c)c fua naturali ^tutc.qb patet c)c 
boc ^ oicit nc,?Ed bo c genua ptinent 
orneo ligature ate^ remedia que medi 
C09 ^emnat oifciplina.^n quo fatis 
parer qp illa condemnat ^tum ad vfu5 
refpectu cutuo nonbabent aliqua cfTi 
eatiam eje fua naturali virtute. <0uan 
tum aut ad illud qb.|.6icgu.ca^.jcv|, 
babef .iCb iaul 4 vepbaf a oemoe al' 
leuiabamr q 5 oauid citbara peutiebat 
coiS eo « qi» fpirit’ mal’ recedebat zei 
i^iendum ^ bene ve^r cil q» p tactU5 
cibare ttute naturali ilUuo armonic 
alleuiabaf aliquantulu afdiaio faulif 
fnquanmilla arm 5 ia aliqualiter oul' 
cojabat appetitum eiuo per auditum 
perquam Dulcozationem reddebatur 
minuoaptuo ad illam veration^. ^5 
q> fpirituo malua recederet quado os' 
uid cytbarifabat boc erat propter vim I 
crucio quod fatio erpreffe Dicif in glo ^ 
fa vbi fic oicitur.(Erat oauid in caticio 
itiuficio erudituo oiuerfo^fonomm 
rationabilia moderatufeo concenma. t 
'^nitatc5 elTentic fignificat que varqf > 
modio quotidie refonat. ^auid mali i 
guumfpiritumiucytbara compefeu^ 
fttnon quia tanta eitet vio in cytbara: f 
$ in ligno crucio qui in ligno crucio t < 
co2da:p ejctenlione id eft venarum gc' 
rebaturquciammuc pcmonco eifU' 
0ebar* 


. ©equitur quo ad ipfae male 
ftcaa oemouibue fe rubqaeu' 
tibu0.£tefe)ctaquo ad qucftC 
ou^ z fecuudum membra. 

/f( "pioiermetm^ 

I meica Difficultate quo ad ipfao 

f maleflcao oemonibuo fe fubqcientib^ 
plura fuper mo dum aggrediendi bU' 
infmodi fpurcitiao pouunt oifficulta' 
ri.^primoe^rpartc oemoniozcorpio 
ab eo affumpti ep quo elemento Iit il¬ 
lud formatum, ^cbo eje parte actus, 
an femper aim infuitone feminia ab 
altero rccepto.Cercio c]c parte tempo 
rio z loci an potius in vno tempore $ 
in altero eieerceat. (Quarto an vilTbiU 
ter quo ad circumffanteo fe agirat.€]c 
parte mulierum an tantummodo ille 
que c)c buiufmodi fpurcitqo procrea^ 
tura oemonibuo freqaentantur.^C' 
eundo an ille que ab obffetricibuo te¬ 
pore partus oemonib’ offeruntCer- 
Cio an remiffior (tc in talibus (pa vene 
rea oelectatio. ild que omnia ad pUs 
cum non (Ic refpondendu eo ^ tantU' 
modo generalitati ffudem^-iinfecu- 
da parte operio illa ftngula p eo^ ope 
ra e)cplananror vt patebit i quarto ca^ 
pitulo vbi oe lingulis modio fiet mc- 
tio.ideo ad fcdm principale tendam’ 
(£t primo cur in tam fragili feicu boc 
genua perfidie inuenitur amplius ^ 
in virio.^t erit queffio prima genera' 
lio quo ad conditiones generales ma 
lierum. fecunda fpecialic- toiufmo' 
di mulieres amplius inueniuntur fu- 
perllitiofe z malefice. Cercia fingula 
rio quo ad ipfao obffetriceo que oms 
alias in malicia ejecedunt. 

100 ad primum.cur in fejcuti 
fragili mulie:pmaior mmtudo 
tnaleficair repit $ inter viros a 








«inMem (ncontrarfu argum?MOcdtt> 
ccrc no c)cped(t;cu tpa c)cpcr(enf(a pjc 
icr verbo:p z ftded(gno|r tcftfmonla ta 
lia fadt crcdibnia«&kam’ fcjcu no oc 
IbCcfendo bi quo oeusip magna fecit 
fo2t(a vtpfundcr.q^oiuerfc a omcrfla 
f^up bcc alTignanf roncs^^emp tamS 
(n pimdpaU' pcozdates^vndc z p mU' 
antfameto ipa materia bene I p:c 
dicabiUo atfcctanrc^ audire vt ejcperi^ 
cntia fepe oocult oumodo olfCTctc p' 
ponatur* ^am aUd uoctojea banc ra 
cioncm tradunt* Blcut eifi tria effe tn 
m; natura*lingua.ecclelIalllcu0 z fe 
tnlna.quemedlu In^bonltateautm^ 
llcla tenere nefclunt*^ vbllimites fuc 
pdltlonia e]ccedut*lbl quenda apicem 
z fupzcmu gradu In bonitate aut ma^ 
Itcla vendlcat*ln bonitate ddem qua 
do a bono regunJ fplrlm vnde z opti' 
ma funt*3n mallcla i>o qH a malo fpl 
ritu regunJ vnde z pelTlma efficiutur. 
|0e lingua em patet cum eluf mlnllte 
rlo pluria regna iidel ]cplane funt fub/ 
tugata vn z apfls ppi in Igneis liguls 
fplrltulTanctnsvlffle elt*l^t3 z In alqf 
rapl^lbuspdicatotlbuequotidle Utt 
gua canu vulnera z vlcera languentis 
labari llngentc6*lu)cta lllud*lllngua 
canu ruo;z ejc Inimicis animas eriple^ 
tes.l0nde z t>u;c z pater ptedlcatom3 
otdlnls tn Hgura cattull latrantis z ac 
cenfam facula In ote gellantts pmoti 
Urams eH vt fuo latratu vfc^ In pfens 
babeat lupos beretlcos arcere a gregi 
busoulu]cpl*'patet ^ejc quotidiana 
cjcperientla ^ vnlus viri pmdetls lln^ 
gua Interdu infinito? bomlnu ftragef 
ptepedlf* ^ter que non Immerito In 
cius pmendatlone <5alomon ^uer* 
t>ccimo*plnra ceanit*3n labijs faplc^ 
tis Inucnltur faplcnti3*(Et ite?.' 5 !rgC' 
tum electum lingua lulll: co: Impio? 
pio mbilo* 3 lterum*labla lufil erudi' 
ont plurimos; qui aute5 indocti funt 


p:ima 

fn coidls egefiate mo 2 lenf*Cnlur cao 
fa ibidcm*)cvi.rubdif.da bominlseft 
I f piepararc anlmu z eeu gubernare Uti 
^guam*Bcmala toUngua iuuenies 
Ecci*)c]cvlii*linguatercla multos cs' 
moutt z oifperfit illos a gente in geii' 
tem*cluitate 0 munitas t>efiru)cit*c oo 
mos magnato? efibdlt*(£t olclf ligua 
tercla eo? 4 inter ouas ptes cotrarlas 
incaute vel maculofe loqulf* 30e fe^ 
cundo*f*ecclefiallicis itelllge clericos 
. et religlofos in vtroqjfejtn. Crlfo.fup 
illud* (Eleclt vendentes ^ ementes oc 
, templo* $5lcutom[n^nu a facerdo 
Hj, tipita^mnjem3Tuab'^egredif*^ic 
ro*in epfa ad 0epocima*0egociato 
rem clerlcu er Inope oiultem er Igno^ 
biU glonofum quafi quanda pelle lU' 
ge, (Et beatus Sern*omcl’*rriii«fuper 
(L'ant*loqucs oe elerlej olclf*Sl infur 
geret apertus beretlcus mltteref foiaf 
et arerccret*li violentus Inimicus ab' 
feonderet fe foifitan ab eo boni* ^uc 
I vero quo abi)cient aut quo abfcondft 
' Ce*^mnes amici z tamen oes inimici 
omeeoomeiUciznulli pacifici ornes 
ptorlml r omnes que fua funt qrunt* 
i & alibi nolln ptclati facti funt pilati. 
J noitri palloies facti funt tonfotes* ^t 
loqulf etla oe pielatls rcUglofo?quf 
onera grania Inferioiibus Imponunt 
Digito 5t fuo minimo no tangerer* ^t 
(5rcg*lnpallo*Diclt.^emo amplius 
inecclefianocet^dpuerfe agens no 
men vel otdlne fanctitatis babettoelw 
quentem nacp buc redarguere nullus 
ptefumlt.-t Injerempld culpa vebemp 
ter ertendlf qn p:o reuerentia otdlms 
peccatot bonozaf* ^e religio fis etlai 
Dicitbtus '^ug.3d l^incentitt Dona» 
tlltam*^impllclter fateoz caritati vc' 
Ure coza bno Deo nro 4 tellis efl fuper 
anlma3 meam er quo Deo ferulre cepi 
quoniam Difficile fum erpertus peio' 
res ficut z non meliores $ qui in mo/ 


queftio fcm 


XIX 


na(lcn|0 ocfcccrunt antp:ofcccmnt. /m rtouo tedamfto in feminie chracit 
©c moUc^z i>o maUcla oilTcrif, €ccd/ vtm i>guiibas 'i alijs faneris fcitiin^a 
ppv, ^on cft caput ncqnfns foper ca* ^ pfiidas gentes -t regna ab ydolatric 
put coIubrC.-i non cft ira fup iram muj enim ad jepiana religione oedu)ccrur. 


iieri 0 .(r 6 ino 23 ri leoni z Draconi plus 
placebit^ babirarc eu muliere nem, 
(Et inter plura que fequunf et pcedut 
ibidem oe muliere nequa5 concludit. 
g>:eui 9 cft omnis malicia fup malici 


Si40 inlpicerc velit l^inc.in fpe.by 
fto.li,)C)cvj.c 9 .i]c.De regno vngaric per 
gilll icpianiiTima.Ct oe regno franco^ 
rum p lotblidc virgine z clodouco dc 
fponfata infpiciat-i mira inueniet. vft 


am mulieris.^inc (Trifofto.fup I lBa quecunc^ vitupationes legunf in coit 
tbcu.j:ijc.^on c^pcditnubere,d§tnTcn cupifeentia carnis interptari pnt vtfp 


aliud cft mulier ni ij ami citie iiUmica./ 
^ iUdfUgatntfsij ena m eccllailirm aTii m 
riffuYaitsrrrmraffd: trcMdabil^^^ 
rtfta0;DOtficft(cujjericu^ 

Ic bctrtmcntu. malu nature bono cp" 
lote DtPict a.ergo ii biinitter e Uia p'gg 


mulier fi carnis peupifeto intelliga 
tur.f ujeta illt>, Inncni amariot^ mot 
tcmulierc.-r bona mulier fubiccta car 
nis concupifcetia.Sutc alij alias ro' 
nes alTignates cur in maiotc multitu' 
dinc repianf femine fupftitiofe ^ vir< 


^catumeframo^j^ vc^j z oicuteftetrescaufas.#:im3eft4« 

Jiloaii«u neaflpiaeft; vt aut DimiH fine funt ad crededu. z qt pticipalitcr 


t^ntes ^ulFcfia faciamus aut quotis 
djandff puguars babcariius.Culli^ t>c 
niqjairfbctdticc oicit, Biros ad vnu- 
quodep maleficium iingule id cft plu 
res cupiditates impellut.muliercf ad 


Demo qrit cozrupe fide.ideo poti*' eas 
aggredit. Bft z€cci.]ci)c.(Bui cito cre 
dit Icuis cft cotde z minotabif, ^c6s 
caufa cft q: a natura ^ter flu)cibilit3'- 
tern pplepionis faciliotis funt irnptef 


cupiditas vna Ducit .iconis ad reuelatoes capiendas pim- 
muliebtiu em vici^oim fundamciv/ pteffione fepato^t fpirituu qua pplcpi-^ 
tum ^auaricia.t Senc.in fuis trage oiic etia cu bencvtunf mulm bonefut 
dijs./iut amat aut odit mulier nibil)ff cu male peiotes funt. Cercia caufa q: 
tcrciu DcdtfTc cft: flere f^ina eft men j lubtica bnt lingua.t ea q mala arte fd 
dacium.Buo genera lacbtymaip ba^ ' unteis coparibus feminis vit celare 
bentur in oculis femina?, veri Dolotiff polTunt.fecp occulte cu vires 116 babe- 
vnu.infidia? aliud.mnlier cu fola co */ ant p maleficia vindicare querut faciU 
gitannala cogitat, ^c bonis aut mu'^ tcr.BnCccl.eicv.vts.Comotarileo 


lieribus tata laus eft vt ctia beatificaf 
fe viros Icganf z falualTe gentes tertaf 
z vtbcs.Batct DC Inditb Belbota et 
*l 4 )cftcr. Bine aprus.iXotint.vq.Si 
qua mulier babet vi? z bic cofentit ba 


ni z Draconi plus placebit^ babitate 
cu muliere ne^.breuis pmis malicis 
fup malicia mulieris. ^te5 pot z addf 
illa cu flujcibiles funt id citius puerof 
Dcmonibus offerre pnt ficut z faciunt 


bitare cu illa non Dimittat vi?:fanctifi ^fit z tercij alias rdnes alTignates qs 
catus cft em vir infidelis p muliere fi' pdicatotes caute oebetrponete z vice 
deleni. Ideo (Ecci.j:^:vi,o:. lEulicris rc.g? licet in veteri teftamcto feripture 
bone btus vir nuer^ em anor Dnplc]c. vt plurimu mala loquaiif dc mulieri- 
JHUlta ibi narrat laudabililfima p tp bus z boc ^tcr ptima puaricatricem 
IU pene capim DC etcclletia bona?.<Et mulierem.f.cuam z imitatrices ei’ ta 
4 )ucr»vlno* BcmTierifojti.qpiactia incucjcpoft in nouotcftamcntopto- 

c iii 






ptcr nuitatione nommis vt cwa i auc« 
(f t VI ait Iniero, Com qt5 iiunlit ma^ 
M maledictio euc: tonimabllriIitJ?ene 
dictio maric«'^nde plu:ima z femper 
laudabilia fuut oc ipis pjcdicada.^s 
quia adbuc modernis tempibusbee 
perfidia amplius in mulieribus ^ in 
viris inucni^ vr ipa ejeperientia oocet 
curiofiuscaufam inueftiitando vitra 
p:cmiiTa oiccre polTumus q^ in omni' 
bus viribus tam animem co:piGcu 5 
imt oefcauofe non mi>: n plura male 
fteia in eos quos emulanf fieri p:ocU' 
ranr4(]prum em ad intellectu feii ad in 
tclligendum fpiritualia alterius vidc^ 
tur elTe fpeciei a virj cui auctomas et 
ratio cum varijs feripture eccplisal' 
ludit.dEberenri^ait. Tl^uliercs ferme 
\^ueri leui fententia funK(£i lactan 
tTu6.u).infiitutionu» ^un^ ali^ mu^ 
lierem pbilofopbia fciuilTe nifi terne 
lle 6 .€t‘p 2 ouer,jci.quali oeferibens 
muliere oicit. (Eli circulus aureus in 
nanbus futs: mulier pulcbra z fatua, 
hiatio naturalis efi. qa plus carnalis 
viro eiciftit vt patet in multis carnali' 
bus fpurciti|6.qui etia Defectus nots' 
tur in fotmatione pjime mulieris cu 5 
De cofia curua fotmata fuit id efi i5 co 
fta pect 02 is que efi tona z quafi corra 
ria viro.€]c quooefectu etia p«>cedit 
Q cu fit animal imperfectu fp oedpif. 
‘pjopter qt5 fp occipit Otbo infirurt 
iufidias lacbtymas 'tc.€i illud.Bu fc 
mina plotattvi^ occipe labo:at.*pat 3 
tn vro 2 C ^ampfonis que multu infc' 
lians cum ad oedarandu fibi^bleu' 
ma^ypofitumfodalibusabco ejcpoii 
tum ds rcuelanii-t fic occepit. ^>afer 
t in prima muliere q e)c natura mino 
rem babent fidem cu oiicitferpcnti rn- 
terrogantf.quarenon ederent oe omf 
Bgno paradifi. refpondir.oe omni zc^ 
iicfo 2 tc moziamnr i quo oftedit fe ou' 
bitarc^ non fide babere ad verba od: 


p2ima 

qoc omnia etiam etbvmologia nomi' 
nis ocmonfirat. ^^l enim femina a fc 
‘zminus.quia fpminotcm babet -tfer 
nat fidem z boc e)c natura quo ad fide 
litate.licet e]c gra fimul z natura fides 
in beanlTima virgine ntin^ oefeccrac 
cum tamen in omibus viris oefcdlTct 
tpe palTionis )cpi. ^Bala ergo mulier 
e;t natura cu citius in fide oubitat etii 
citius fidem abnegat q6 efi fundamc^ 
tiim in maleficis,feu3ntu5 ocnic^ad 
aliam potentia animc.f.voluntatem. 
eje natura cu odit alique que pzi^ama 
uit tunc efiuat p iram z impatientia 5 . 
z ficut marif efius fp bulit z currittfic 
falis efi rota impatiens, 'illudit butc 
rationi anctotitas oiucrfa (Eccfi.jcjcv. 
I^on efi ira fnp ir3niulicr^(Et$)enc. 
tragefi.vii).|0ulla vis flamc tumidic^ 
venti tanta nec teli metuenda t 02 ti qn 
ta cum coniunjc viduata redis ardet cr 
odir.paret in muliere que falfe accofa 
uit rofcpb z icarcerarefectt. q: noluit 
fibt in fcelusconfentire adulterii.(5c' 
nefis.ytrjc.iEtreaera potilTiraa caufa 
oeferuiens in augmentu maleftcatu i 
oolo 2 orum oucllum inter maritatas 
z non maritatas feminas z viros imo 
z inter ipas feminas etia fetas: 4d roc 
oecereris.l0idc6 em in (gcn.qnanta 
fuit impatidia z iunidia fare ad agar 
pofi^pccpit(0cn.)c)ci.do3ta raebet 
ad lyam^ter filios quos no bebat 
racbcl 0cn.]C]C)c.(Bnata anne ad fene 
nam fccnndam ipa fterili ocntc.i.^C' 
gnm.i.(0uara marie ad moyfen.^u^ 
mcrt.)ci|. 10n murm orauit z ocfrajcit 
moyfi ^tcr qd efi Icpta pcufla.'(0u5 
ramartbeadmagdalcnaipfa fedente 
z martba miniftrante lucc.p. 10n ct 
(Ecci.]cic]cvrf.Cr3cta cn muliere oe bis 
que emulaf.qfi otcatrnon efttractadu 
cu ea q 2 fp cmnlatio id efi innidia e in 
mala mulicre.lEt que inter fe ficagita^ 
(or c^uato mag^aduerfiis viros.(&U9 



qnefHoJ^xt^ 


re etiam vt narrat 10 alcrm 0 . 5 ^o:ony^ 
us rc)c grcco^ t)(c qua moztuus eit 
)cit 'i.coiicio fratri fuo,ad fnmma feli¬ 
citatem nibll mibi oceiTet fi mibi fem 
per v)co: oefiulTet. Coi leoncius* €t 
quo v)co: obdat felicit3ti.€t illc.HlRta 
riti boc om« fciunt.(Et Socrates pbs 
fnterrogatus (i t)Uc«Jda elTet vjco:. J\e 
fpondit.Sinon capiee foUtudo arbi 
trans cjccipiet. bic generis interi’ bic 
beres alicnuf.Sed fi cepis illic pctpc 
tua follicitudo: conquell^ querularu: 
botis cjtptobratio affiniu grauc fuper 
cilium:garrula focrus ligua.fucccfToz 
alieni matrimonii' incermf liberomm 
cuenms.bec cijcit vt ciyjertus.^a vt 
aiCl^iero.p 5ouinianu/Bic focratef 
buas babuit vjcozes quasingenti pati 
entia fullinens no 'potuit tn ab ea:;! co 
mmelqs clamoribus t vitupationib^ 
liberari.^ndc quada oie ipisqueru- 
lanribus cotra eu t i^c oomu egrelTuf 
VI ea:p molcftiaf euitaret t ante oomu 
federet: jaiccerunt ille mulieres fuper 
CU 5 aqua immuitda.fup quo ipfe non 
pturbatus quia pbus ait.Sciebam ^ 
pqdtoniirua pluuicfcquercnf. (Etoc 
quodategif culus vjeonubmerfa erat 
in fluuio cy cuqucrerctcadauerei’ad 
educendu oeaqua ibatp fluuiu cotra 
aqua:z interrogatus caufam cum res 
graues oefcendaiu infra t n5 fupza q 
re quere:et p aqua. jfVefpodit.K^ulier 
irta in vita fp fuit ptraria oictis z factf 
(lue mandatis meis.ideo quero cotra 
rio mo fi foztc etia monua contraria 5 
voluntati vitra pfuetu tenuiflet. €t 4" 
dem fiattejcpzimooefcctn intelligen 
ric abnegationc fidei facilt^viris Ccur- 
runt. Ifta e)c fcbo.f.inozdinatis affecti 
onibns z paffionib’ varias vindictas 
querunt e]cco$itat z infligut fine p ma 
kficia fiue aliis quibufcunc^ mediis. 
)0ndenon mi?r tanta multirndinem 
malefica;! in boegenere ejci(lere»)^uq 


XX 

tum infnp oefectu in memozariua po 
tentia cum boc fit in eis e)c natura vi • 
Cium nolle regi fi fuos fequi impetus 
fine quacuncp pietate ad boc ftndet z 
cuncta memojata oifponir. '05 Cbc 
opbraftus.Si tota oomu ei pmtferis 
feruiendu:-t fi aliqd tuo arbitrio refer 
uaueris etia minimu vel magnu fidej 
iibi 3 dl>iberi non putabit z iurgia c6^ 
citet ei nifi cito pfuleris parat venena 
aurufpices z ariolos coruHt.ccce ma- 
leficia.S3 quale fit oominiu mulieru. 
audi Culliu in paradojca. ^uquid il j 
le liber eff cui mulier impat leges im-i 
popitpfcribit iubefvetat qtjei videf f 
nec ille imperant aliquid negare por? 
vel audet.(£go iftum non naodo fiuuj 
fi nequiffimu feruou appellandu pu¬ 
to licet amplilTima familia natus fit. 

z Seneca in perfona furiofe me- 
dee.quid amodo ceffas fcquere fdicc 
impetu ps iffa vltois qua gaudef quo 
ta eft -ic.vbi multa ponit offendens ^ 
mulier no vult regi fi fuo impetu pro¬ 
cedere etia t oamnu fuu ficut ©c mul¬ 
tis legif mulieribus q vel ob amo:cm 
vel oolor^.qz vindictas facere non po 
tHcrunnfeipas occiderunt ficut et oc 
laodice narrat Siero.fup Banielem* 
que eiciffens Vito: regis ?intiocbi re¬ 
gis fifrie.3cl3ns ne plus amaret bero- 
nte^ qua ec bd>at vjcore beronice z fili 
um ei^ cc oco antioebo |!>’ fcc occidi z 
p’ reipa 5 Vcncno occidit» qz n vult 
regi z fuo ipetu ^cedere, ^deo (Trifo* 
non immerito oicit. B malum omni 
inalo peius mulier mala fiue Ttlrp au 
^irniuc oiiKS.Srenimvjcoz^omita 
fit udu ceflat nocte i oievi:p calliduntf 
ftimularefcrmonibus blanda neqrer 
-limpoztuua violcnter.Si^o paupe' 
rem virum babet ipfum quo(^ ad ira¬ 
cundiam ^rijeas incitare nouoefinif, 
€t fi vidua fit ipa per fcmetipfam om 
nesocrpicit paffimet ad omnem au- 

€ iii| 







*P3rs 

dfldam fpirim fiipbfe jnfllmat (Bue 
ramu0 mucnmiue fere otfila miidi re 
^ 1 003 «tpter mulieres fuilTc cuerfa.lBd 
—*^«rij(fnum cmg? fuitregnu 5 fcliic.f.Croyc 
^ ^terrapramvni^femincXbelcueoe 
I Irrucmm cft multis milib^grccoy oc 
cifis.jffxegnuiudeo;: multa mala z cjc 
terminia babuit ^ter peflTima rcgiua 
<e 5 abeU filia cius ?ftbalia 3 regina in 
regno iude q occidi fecerat filios filii 
vt eo monuo ipa regnaret § vtracp oc^ 
cifa.llegnu romano:;; multa mala fu 
llinuit ^ter Cleopatra regina egypti 
peflTimS muliere.-r ITc oc aliis* "^nde 
^110 mi:p fi mundus iam patif ob ma 
liciam malic;r*^cmu infpicicdo cOt' 
potis ipius carnalia oefideria* ;^nde 
iunumera nocumeta vite bumane c6 
tingunt vt merito cu catboncvticen* 
oicerc polTlm^ Si abfc^ femia polTit 
e(Te mundus puerfatio nofira no eflet 
, abfqj ofis cu reuera fi muliet: no eent 
n l nequicie etia tacendo oe maleficis ad 
bucab innumeris periculis mundus 
remaneret epomams^^aleri^ad |\u 
finum.Cbimera muliere elTc nefeis § 
fcircoebes^ monfiru illud trifotme 
(nfigni venufief facie leois oletis ma 
culetur ventre capte virulente cauda 
Mvipercarmetunvult oicerci£^cafpc 
^ ^ ctus eius pulccr-tactus fetidus*puer 
natio mottifera.’^udiamus z alia pto 
1 ptietatem p voccm*^3 ficut ell mem 
daicinnaturaficetin loquela* ^am 
pungit z tamen oelectat*vn z ea;t vop 
cantui fyrena:;t alTiratur que oulci me 
lodia tranfeuntes attrahunt et tadem 
occidunt*!0ccidunt 4dem qt z marfu 
pia euacuant*vires auferut*^ oeu per 
dere cognnt*;|tet: l^alerius ad Eufi 
num*^ec loquens placet oclectatio: 
z pungit oclictu*flosvener[ rofa e(l*qt 
fub eius purpura multi latitat aculei* 
*Ptouer*v* Nitidi’ oleo guttur ei’ id 
cll locutio iiouiiTima ei^ amara qfi ab 


p:ima 

fintbeom. 'jfudiamus z aliS in 
ceffu flatu z babitu ibi efl vanitas va^ 
nitatum*l^6 ell bomo in mudo;4 tm 
(ludet placere oeo benigno ^tu 5 mU' 
lier etia mediocris fuis vanitatib’ flu 
det bolbus placerc*j0e quo ejcemplu 
in vita pelagie qn Dedita mudo oiicur 
rebat p antbioebia ornata iiimis:qui 
fanctus parer nomius noie videns fle 
re cepit et oijcit fociis q> toto tepe vite 
fne tanta Diligentia nun^adhibuerat 
Deo placere tc. que Demu o:6nib’ei* 
conuerfa efl* 'I5ec efl d qua (£ccle*vi|» 
z oe qua iam ecclefia lamentaf ^ter 
ingentem multitudinimalefica;:*lri 
ueni amariori morte muliere q laque 
us efl venato? fagena cor eius*vincu^ 
lafunt manus cius:4 placet oeo fugi' 
et illa*4 at peccator tfl capietur ab ea« 
5?marioremortc id efl Diabolo,'?Fpo 
caf.vj^^omen illi mors* 09 licet Dia 
bolus indujcit eua 5 ad peccandu: euai 
tamen feduicit adam.Ct ficut peccatu 
eue non indujcifiet nobis mortem ani 
me z corporif nifi fubfecuta fuiffet cui 
pa in adam ad qna indujcit eua z nott 
Dvabolus*ideo amarior mortc*3terii 
amarior morte.qr bec naturalis z ime 
rimittm corpus g peccatum a mulie 
re inchoatu occidit alam priuado gra 
tia z corpus fimiliter in pena peccati* 
te? amarior mortc*quia morf corpa 
lis efl inimicus manifeflus z terribif* 
§ mulier inimicus blandus z occult^ 
€t ideo amarior z peticulofior laque 
usiam non oicif venato? % Demonu* 
quialam capiuntur homines nonfO 
Ium per carnalia oefideria eas videti 
do audiendo cum ea? facies fit vetuf 
vrens z voic ferpentis fibulus* ;ju]cta 
li>ernardum*'0crum etia innumerof 
malcficiendo homines z iumeta *^3 
gena Dicif cor eius.i.infcrunbilis ma 
licia que in cordibus earum regnat * 
manus funt vincula ad Detineud^^ 


quellio (cxu 

vbi manu ad maleddmdu creaturam 
apponut tuc otabolo coopante b etfici 
unt qb p:ctedut«(r6clud9m’*0mia p 
carnale pcupifcentil.CI qz tn eia e(l ifa^ 
nabi!i0/02oiierb.penuf.Crla funt lu 
fariabiUa tc.t: qrm qb nun^ oidt fnf' 
clt fc5 00 vulue.^ft z CU5 oemonibu0 
caufa ecpledc libldmlo fe agitat.‘plii 
ra bic Dcduct polTent:^ mtelligmbua 
fatl0 apparet.nomiru q plurc0 rcpcrl 
unt infecti berefi malcnco^ muUere0 
^ viri. z pnr bcrelio oieenda c no 
malefico:;:^maleficaruvta potiofi fi- 
at Dcnoiatlo.iEt bndtccuo altiffimus d 
vlnlcrpccic a tanto flagltlo vfc^ in pnf 
fic pferuat in dvtic^ cup nobio nafei z 
pati voluit:idco ^ipm puilcgiauit. 

Cuiufmodi muUerea ampU^ 
.mueuiarurruperHitiofe^ male 
fice* 

V "X 100 ad fccudii cuiufmodi mfi- 
4 q Wlieres pccterie tnueniunf fnpilj 
tiofe malcficno infectc.Bicedu 
i vt C)C pccdcnti quellioc patuit. q> quia 
«ria generalia vicia.fc5 infidelitao. am 
/ bitio f lu)curi 9 .pcipuc in malio mulie 
^ ribua regnare videnf.Ideo ille p cete 
^ rismaleftciiointcndutqpte ceterioii 
li0 viciia oedite funt.^teru quia inter 
illa tria vltimu ampli’ ^dominaf.ibo 
qz infatiablle -ic.ideo z ille inter ambi 
tiofao ampli’infecte fut d<P ecplendia 
fui0 p:aui0 cocupifcctiio ampli’ inar' 
ocfcut vt fut adultere foznicarie z ma^ 
gnato:: cocubine.z b e)c fepteplici ma 
lertcio vtin bulla tangif.vcncreiiactu 
z conceptU 0 in vtero vari )0 inficiendo 
maleficiie.pzimo menteo boimadi 
ozdinatu amozem zt, imutando. ©c^ 
eundo vim gencratiuam impediedo. 
Cercio m^:a ilU actui accomoda au^ 
ferendo.iBuarto boieo pzeftigiofa ar^ 
te in beilialeo fozmao mntido. dSluin 
fo vim generatiua quo ad femelUa b' 


XXI 

ftrucndo.^ejcto abozfum ^curando* 
Septimo infanteo oemonibua offert 
t)oabfq^alt} 3 aialibu 0 t terre frugib^ 
dbus varia nocumeta inferut.oe dbuf 
in fequetibu0 tractabit^ ad pfia o no 
cumetio boim ocmu0 rbnea.ift pmo 
coclufiofup eoa quo0maleficium ad 
amotem.vel odiu inozdinatu z poli ca 
oem materia pmaiofi intelligetia m 
oifiiaultate e oifcutienda.coclufio aut 
bec efi.l^am fetua Cbo.in.iii|.t)i.]C]C]c 
iiij.oe impedimeto maleficiali pertra 
ctana ficutoftedit quare pmittif oya^ 
bolo 9 beo maio: ptao maleficfi fuper 
actue vcnereo0 boio ^ fup alioo: rati 
onea alTignadn.lta oicere a fimili op 
tet ^ be mfterca ampli’ infeftant que 
bie 9 ctibu 0 ampli’oefcrttiut Biciten? 
q? q: cozruptio peti pzima p quam b 5 
factU0ellferuu0byaboliino0p actd 
generante ocuenit.ldeo maleficij' po^ 
tefiaa pmittif oyabolo a oeo in b actit 
magis $ in alnazficut etiam in ferpeiv 
tibu0 magis ofiendif virtus malefici^ 
omm vtibicif ^ in alfis aialibus. quia 
p ferpente oyabolus tan^ p fufl ifiru" 
mentu muliere rept 9 Uit.;Bn etiam vt 
poilea fubdit.l 5 mdtrimoniu fitopua 
t>ei tan^ ab eo infiitutu. adbuc p opa 
byaboli.interdu oellruit.i^on quide5 
p violentia q:cenfereEfic foztio: oeo. 
^ed eje oiuina_p.miirionepcurado im 
pedimentu actus coiugalisvel tepota 
Ic vel perpemu.e)c 4bu0 boc quod e]c> 
perientia oocct:oicamus qp bmof 
fpurclcias ejcplendas ta ergafe cp z fc' 
culi potentes cuiufcuucp etiam ftatus 
t conditionis innumera maleficia per 
tractant eo:p animos ad amozem be^ 
reumvel pbilocaptionem adeo immu 
tando vt nulla confufione autpfuafio 
ne ab eis oefilterevaleant.(£)c dbus ett 
am et etterminiu fidei feu piculnm in 
tolerabile quotidie iminet q* cozu ani' 
mos imutare taliter feiunt qpeis nul^ 






Ium nocumcntu ITuc g fe (tue ab aU |9 
fieripmirraiit ficcp quotidie crefeunt. 
(£t vtina cpperientia noe minime edo 
cuilTetamo-i odia talia etii in facrame 
to matrimonn piunett fufeitata p ma^ 
Icficia t fifr infrigidatones gcneratiuc 
potctic.vt nec redditione nec eicaaio^ 
jiem oebiti matrimonialislocu^ ,pjc 
foaberevaleant^^cdqtamot-t odiui 
eia ejciltunt qua etia ocmon intrare ne 
qoitme alicui bec quaft incredibiliavi 
peanf fub qucitione funt oifcutienda 
cn etia oppolita iujcta fe polita magis 
ducefeunt» 





^ueftiotart maleftce metee 
boim ad amo:cm vel odm va^ 
leantlmutarc.etelireptima m 
vi^inc, 

J erif anbeino 

^ ^nee p ipas maleficas metes bo 
inuadamoj^vflodiu ino:dinatU5 
lutare z incitare valeant* OEt argmt 
no fm piemifla.Cria fum in bomic 
)luta6.intellectus z co:pus.‘Pnmtt 
ceus fic babet p fe regereiquia coi rc' 
p;is in manu oni.ita fecunou p angeln 
illuftrare z ipm cozpns p influjcus ce^ 
felliu coipo» oirigere.pieterea intra 
coipa ocmones no polTunt effe illa im 
mutando.ergo minus infra aiam ei’ 
potentifs odiu vel amoiem imitendo. 
'patet pfequentia.qi gc natura maiO' 
rc 5 babentpoteftate fupia coipoialia 
^ fupia fpualia.z ddem no poflTunt 
Imutare fupia patuit in plerifq? locis* 
qi nullam foimas fubftantial^ vel acci 
Dentale inducere polTuntnifi admini' 
Mlo alicui^alteriusagcntis.licut etia 
nqmlibet alius artifcjc.eft etia 3 ad idem 
^ C]ci:v|.q.v.epi.mfi.(aui credit aliqua 
creaturam polTc tranfmutari in meli^ 
vel in Deterius mfi ab ipo oim creato^ 
feijilideli z pagano Oeterip; cft, pie- 


tcrea orne agens c» polito cognofefr. 
fuu cfTcctu.^i igif Diabolus 00(15 mS 
tes bominu imutare ad odiu vel amo 
rcmipolTct internas cogitationes an< 
me videre qb efl: cotra illud q6 in K.dc 
eccleitafticis Dogmatibus Dicif. I 0 y 3 - 
abolus internas cogitatones non por 
vidcre.(£i iteru ibid^.i^on ornes cogi 
tationes noftre male a Dyabolo e;fxita 
tur:§ aliquotiens e» noftri arbitrii mo 
tu emergunt.pietcrea amoi z odiU5 
funt circa voluntati que radicaf in ani 
ma.ergo no poJfut caufaria Dyabolo 
quacunc^ artc*tenct cofequentia.quia 
illabi aie*vt Dicit Mu^AWi foli cft poP 
libilc d eam creauit^picterea.fi DicaC 
q potcftmsuere fenfitluas interioies 
z iic confequenf voluntate non valet, 
quia vis fenlitiua ell Dignioi ^,vis nii 
tritiua,Sed Diabolus non poteft foi^ 
mare actu virtutis nutritiue vt foimet 
carne aut os,crgo etia n6 potell caufa 
re aliqui actum interio» viriu5 anime 
f'^ed contra .l^yabolus no folu vifibi 
liter § etia inuifibiliter boies tempta^ 
re Dicif *b aut falftt5 cfTet nifi interi^ cir 
ca aiam z eius potentias alidd caufa*' 
repolTet.pieterca l^amafc.in fuis fi 
t£ntiis.0mis malicia z omisj imundi 
da 3 Diabolo ciccogitata funt.iEt Dyo. 
tii).c.De Dimo.multitudo bmonii cau^ 
fa omniu maloiu z fibi z alqs eft.jf\C' 
fponlio.l^icpiimo Danda ell Diftin' 
ctio De caufa,z fecudo qualiter potelt 
interioies potentias aie imutare que 
Dicunf fenfitiue interioics,z lic tercio 
concludef ^oritu*(^uo ad pimu cd' 
fiderandum eft q caufa alicui’potell 
aliquid Dici Duplicitcr.^no modo di 
recte ':^lio modo indirecte. Indireac 
quidem (icut cu aliquod agens caufat 
aliquam Difpolitione ad aliquem effe 
ctum Dicif eflTe occalionaliter z tndirc 
cte caufa iUi’effectus.(icut fi Dicaf q 
ille dfecat ligna ed occafio combudio 


Qiieltiofeptiina 


XXII 


!)(0 ipo^r.tboc modo t>icac polTuin’ vcl .ppomt ad ^ntellccm vel ^taj 
Q?,t)Y3boIii9 eft caufa oim pcto^z nro^ ad feiifum intejio:e.vel ^tu ad fcnfUj 
qj ipfc mWgauit pnmu boiem ad pec c]ctcn'o:c,^0^tu ad intellectu quide 5 * 
candu e)c cul^pcto confecuta cft in to^ 1 q: intellccmc bumanns poteft adiu-^ 
td genere bumano quedam p:onita 9 uari ab angelico intellectu bono vfalt 
ad omia peccata.i fic intelligcnda fut /i/ cognofccndu p modu illutninatio 


verba i^amafc.T oyo.iDirecte aut 014 
citur alidd elTe caufa alicui^ inquatU5 
opaf Directe ad illud.-t boc modo| Dya 
boluo no efl: caufa omie pcti.^ou ein 
omia pcta comittunf oyabolo indiga^) 
te fed qucdaj cp libertate arbitrii z car / 
nis co:ruptione. 0 ^uia vt iBuge.Dicie 
(ftiam fi oyabolus no edet boieg ba^ 
beret appetitu cibi z venerco^ z bmoi 
circa que inozdlatoes multe cotingut 
nifi p rone talio appetitus refrenef* et 
ma]cime pfuppofita co2rupt6ne natu 
re»iiefrenarc aut z ordinare bmoi ap 
petitufubiacetli»ar,fap que etia5 Dya 
bolus minus babet poteft 3 tc»Sed q: 
p banc Didinctione no poflum^oifcer 
nere qualiter interdii amor bereos ftu 
pbilocapao ^curari pot. €d vlterius 
aducrtenduioyabolus l5non podit 
ede caufa ilU^inordinati amoris oire' 
cte cogendo bois voluntate peted ta^ 
men ede p medu^fuaderis.f t b item 
oupliciter»fc5 vifibilirer z inuifibiliter 
IBidbiUtcr dcutcum in aliqua fpecie 
bois fenfibilif apparet etia ipis malc^ 
ficis cis fenfibilit loqud z pfuadcr 
pctm.ficutteptanit primos parentes 
in padifo in fpeferp^s.jcpm n oefer 
to in aliqua fpe vifibifr ei appares»(f t 
qr no cd putandii q> folu5 fic pfuadeat 
boiem.qr fequeref q nulla alia pcta fi 
erent et indructionc oyaboli nifi'que 
Dyabolus vifibilit appares pfuaderet 
Ifdco oieendii cd q etia3 inuifibifr iti' 
digat boiem ad peccandii. quod qu(<^ 
fitouplicitcr.p modu pfualionisct p 
tnodu Difpofifoi0.‘per modu pdiaf^ 
onis ficut cu ^onif aldd tuti cognl 
Huc vt bonii.t p pot fieri triplicircr»q?/^ 


nis cuiufda. vt Byo.oicit.liatio qr (v 
cut intelligere fm pbm ed quodda pa 
ti.^deo pot imprimere in mtellectU 5 
aliqua fpecie.vfi actus intelligendi eli 
cit.ijfr fi Dicat q etia 5 Dyabolus b facc / / ^ 
re podet fua intute namrali q no cd Di^ 
minuta.vtpt3C]cpcedentibus. iBicen ^ T/ 
Du q no potcd p modu illuminariois^^ 
fed p modu pfuafionis.^\atio:qr Intel 
lectus bois cd idi^condirionis:^ ^to 
magis illuminat tanto magis cogno^ 
fcit verut-t cj^to magis cegnofeit veril 
antomagispStfibicaucrea Deceptio ; 
nc»€t qr banc Deceptione Dyabolus fi 
naliter intendit.ldco quecunqi eius 2 
fuafio no pot Dici illuminatio liC3 poP 
Iit Dici reuclatio initii p impredione 
quanda in vires fenfitiuas inreriorefir 
aut cjcteriores vbi vifibiter pfuaderet 
aliqd im^mcret.vn intellecruafcognf 
tio pfuaderet ad alique actu ctercedii 
qb qfr fieri pot vic5vr in vires interior 
rcs.alidd im| 3 mcpodit.? 0 ducrtcdu 5 ^ / 
q qr corpalis na nata e n^r moneri lo 
calit3 fpuali.*pt3 b in corpib^nris q 
ab aiab^mouet fdr i corpib^ celcdib’* 

^6 e aut 0 pt 3 nata formari ab ea ime 
oiate z lo4mur peipue b formis a for^ 
manedo no ab iformado vn 03 q pcur 
rat aliqb corpalc ages.vt 4)bat m.vij* 
metb.i^Bateria corpafn^r obedit bo 
no vfmalo angelo ad motu localc3 4 
date qr bmoes fic p motii locale femi- 
nacolligere pnt z coiugcrcfen adbibe 
re alidb^cdectib^mirabdr faci^disvt t 5 
magis pbaraonis ptigit vbi ^dnjccrt 
ferpcntes-ivcra animalia vbi Debita 
actiua Debitis padiuis coiungebant* 
Idcoquecuncpe^rmom locali mate^ 



rtc co:p5li accfderc pfit nibil .pbibct p 
Dcmoncs ficti n(noi'ii(n(ta9 impcdia 
tur.(0uo iterii ftantc fi volum’intelU 
gere qud por faiuafia bois ^ iincriojef 
potcfiao fetifitmas uKitare ad appart 
tioiies z imperuofos actus p mom lo 
calein.^otandu ^ ficut pbs in Ub.oe 
fom.T vigU.aflignatcaufa 5 apparitio 
nis fomnio? p motu locaU eje eo ^ cii 
Qial t)o:mit oefccndcnte pluriuio faiv 
guine ad puncipiu fcufitiuu fimul oe 
fcendut motus fiue impITiones relicte 
ecreufibiliumotionibus p:eteritiset 
ejuc coferuate fuerat iu fpiritibus fiue 
Tirtutib^feufibilibus interioiib’ q fut 
fantafiarcu imaginatio que idem fut 
. fm fetm Cbo,vt patebit:(£ft em fanta 
JfTa fcu imaginatio qfi tbefaurus dda 5 
I fotmaru p reniU3 acceptarB,10n cotin 
1 git ita mouet p:incipiu appiebcnfi^ 
uum.i.potcntia coferuatotta fpecieru 
apparet in fantafiis ita rccetcr ac fi 
cuc piincipiu fenfitiuu a reb^ipis cjcte 
rioiibus fecenf imutarcf.l^eru cft q^ 
no oes B intelligut.fi fi 40 fc occupare 
vellet cofiderarebaberetnumeru z of 
ficiu renfau iiueriom.d fim ?t^uicen.iit 
lib.Dc aia.licet oicat effe 4 nc^.rc 5 fenfu 
coem.fantafia.imagitiul.eetimatiua. 
mcmona.Came Pm btm Cbo.i pma 
ptc.q.l]C)ci)c.oicit efle qmo: tm eo q> po 
tentia imaginatiua t fantafiam ponit 
vna:timefU>li)citasido obmittif oecla 
ratio.co q> ctia qt in plerifcp loc[ b bis 
ptractaf:tantumodo boc qt5 oictU 5 eft 
fantafia eflTe tbcfaui u foimarut alicui 
videref mcmoiatiua elTe bmoi. oifiin 
guc.q 2 fantafia cfl tbefaurus feu cofer 
uato:iu fo:maru p renfum acceptarum 
memoiia aut tbefaurus intentionum 4 
fenfu no accipiunf. 0ui3 em vidcs.lu 
pu fugit fio ^ter indecetia colojf aut 
ftgure 4 fut fojme recepte a feiifib^eic 
terioubus z repofite in fantafia, fi fU' 
git q: inimicus naturex boc babet per 


pzima 

quada intentione z appicbcfionem eic 
efiimanua 4 appiebendit vt nociuum 
z canevt amicu.ficoferuatotiu illarum 
intentionu efi mcmo:ia.q: recipe z re 
tinere in coipalib’ rcducun t ad oiuer 
fapiincipiama bumida bene recipiuc 
7maleretinet4(f cotrario aut cil oe fic 
cis.?Bd^ofitu boc q6 cotiiigit in 001 
mietibus oe apparitioib^ fomnio:p ej: 
ijpirituu.ufperu in coferuatouis repo^ 
fitaru z boc ejc naturali motu locali p 
ptercomotionefanguiszbumoip ad 
piincipia illa.i.adi^tutes fenfitiuas iti 
terioies.z oicim^motu locali intrinfe 
co in capite z in cellulis capitis. :^oc 
etia pot accidere e)c cofifi motu locali 
p ocmones^curato.': no tm in t>o:mf 
entibus fi z m vigilatibus in 4bus. oe 
mones pfit admouerc z comouere in^ 
terioies fpiis z bu motes z fpes cofer 
uate in conferuatonis educanf oe tbe 
fauris ad ptincipia fenfitiua.i. ad '{’tu 
res illas imaginatiua fantafiicam ft 
res aliqs babeat talis imaginare:'^ ta^ 
lis oicef interiot t^ptatio z no miru ($ 
oemon b pofTit fua naturali i»rutc cum 
4libet bo p fe vigilans z vfum ratonis 
babes p voluntaria comotione fpecic 
ru pferuataru educere pot oe fuis tbe^ 
fauris fc 5 coferuatotiisbmoi fpecies 
vt res aliqo ad fuu placitu imaginef 4 
(tante Ytiam clare intcUiglf materia 
oe amotebereos. 0 a 5 qt oemones vt 
oieme comouere pfit bmoi (pes^c. 
faciut i(ta oupfr .'^liqn abft^ ligamlc 
vfus ronis.vt oe teptatoe oictu e(t t p 
cjccmplu oe volutaria adbefione 4 in^ 
terdu fit.?l1iqn aut q» totafr vfus rois 
ligcf.-i b etia pofium^ejccmplificare p 
naturales 4rda cefectus vt in freneticj 
z ebajs.frgo no miru <$ oemones fic 
ligare poffuntoeo pmittente vfum ra' 
tionis.-r tales oicunf arrepticii z indc 
arrepticius ab arripio arripis.qma ar 
reptum a oemonc.ctboc oupliciter. 


qneflto Tcptim^ 

?d abfcB malefica t maleficio: tcl cn^ 
caabfcgmalcficio.qivtpBa fn pjefa^ ,v 
IO Ub.olc!tQ?aU43jnj)afrione ej:fll^' 
tmodlca rifimdlne moueftfic amano 
e]c modica fifimdine amaci.^ (?c etia5 
odiobabenri.jdeo oemoneodc act’ 
boim e)cpcrmnf:(ibu0 palfionib^ma^ 
0i0 fubdunf illo0 ad bmoi amo:emvl! 
od(uiiio:d{ttatuitifiigat:eofo:ciu0 iti 
imaginatione z cfiicatina imi^me 
00 boc qd intendut qnato etia td faci^ 
lina pnt. JaciU^antpolTunt qnato ctl 
em amana facilinofpecie refernatam 
od ptincipin renfitinud.imaginatione 
edncit:'t in ei’ cogitatdne oelcctabiU’ 
motatCu maleficio f o qn talia p ma 
leficaa z ad maleficarn inllantia ^ter 
pactu initu cu eiapcnrattOedbna enn 
metare pte multitudine tam in Ipuali 
bua a fecularib^o c poflTibile^cBuot 
em adulteri pulcerrimaavjcotea oimit 
tentea in fetidilTimaa aliaa inardefeut 
^ouim’vemlam trea fucceflTiuc abba 
tea vt publica oim fratru fama in illo 
monafierio acia in bodiemu oie refert 
no folum in bia tnaleficiaife fi z inta' 
emiirec:^ quarm iam itHi modo oeme 
tatTe qdi: ipfa pnblicavocc fatef neeve 
retur Dicere feci z facio:nec oelilterca 
meo amote poterut:qttantu oe meia 
ilercotibua comedcrntmritat^ p 
fum btacbitt oemollrando JFateo: an 
te q: nobia no aderat tlcifcendi z in4 
rendi fup eam facultaa:ideo adbuc fu 
pert il* 0t qt oictu fuit in ptincipio oi 
(linctionia ^ inuifibiliter infligat oya 
bolna botem ad peccandu no folu per 
modii pruafionfa vt oiau elltimo etia 
p modu Difpofitoio.ls non oeferuit ad 
^ofitu tfi fic oeclaraf* “per pfires em 
admonitoem rpirituutbumo;: facali 
quoa magia oifpofitoaaa irafcendu5 
vrpcupifc^dutvfad alidd bmoi.X^a/ 
nifcilu ell em q> cotpe aliqualif oifpo^ 
lito ell bd magia <pnuaad cdcupifceti 


xxm 

') tiam"«frdmtbmoipa(rionc0‘4b^iiv 
furgentibuabo oifponif ad confenfit^ 
^ed qtpcedentia Difficile eilpdicare; 
ideo facilioti modo p pptl anifametv 
tofutoeclaranda^^ quibna remedii^ 
poifint talea maleficiati liberari tracta 
mr in tercia parte* 
flfeodus apponendi premiffa 
t)eamoie bcrcoe infermoib^ 

a epulum, 

medicato: Dcfuptadictjficmo 
uet qucllione. ?fn catholicum 
iit aiferere q malcficevaleat ad 
alienaru feminaru ino:dinatU5 
meutea boim imutare z eo? co:da fic 
fuccenderevt nulla cofufione plagia* 
verbia aut factia ad Dcfillcndu valeat 
cogir-t fimiH ad odiu inf matrimonia 
l «er coiuuetoa iucitarc:vt nec re dditl-' 
ouia nec cjcactionia Debiti matrimoni 
alia locu h ple babere valeant«qniu^ 
mo interdii eoa optet currere ad ama** 
fiaa mtcpellenoctia fileutio p inulta 
terrarufpacia.^up que fi voluerit ar 
gumdta aliqua cp p:ecedeti quedione 
fumat.fi no^Dicattatumodo q» quelh^ 
onea ille patiunf Diificultatea propter 
amo:d z odiurd tn fundanf iu volun^ 
tate que iu fuo aau fp libera emec co^ 
gi p6r p aliqua creaturam nifi a Dco 4 
eam regere pot.vnd nec Demon vfma 
lefica eiua ^mte ad amoti vel oditim 
voluntate cogere videf «^tem q: volii 
laa ficut z intellectuafbiccriue eriilut 
in aia:*z illabi aic illi foli ell poffibile 4 
eam creauit.ibo Difficultate patif que 
ilio 4 3d veritates enucliandaa iu fuia 
ptibu0,bi0 tn no oblldtibna oiccndu5 
cil primo fnppbilocaptionli: odimfe 
cudo fup maleftcin generatine poten^ 
tic.©e primo q licet in intellectii z vo 
luntatc boia imcdiate Demon nequeei 
opari^tfi f m ola Doctorea tbeologoa i 
H.ren»De tmte oemonia in opando Iti 


‘Pars 


p:ima 


C 3 :pua t m potitize coiplQ IToc co:p( 
aUigataoiflnc fi[ntfcnra6intcrio:c0 il' 
iic cjiurioKv pnurtfrc oco agere val^t 
230C pbaf aucte t rone e)c pcedent( ^ 
flioue fi placet iue^le^iT nott.oicat au 
ctojiratc z ronc, totJ 4 »Bcmoul oijclt 
t)CU 9 .(Eccelumanu ma.l.ln ptite cft 
3 ob,'t b erat 4 ad cojpua.qb pt^.qt in 
0iam uoluit oarc»vn oi!clt*^erutamc 
aiam ci’rerua.UUcfa 5 feru 3 .fiatio qa 
«mocditmcotpuoocdltetia fup oea 
potctlascozplalllgataa.vr fuut quic^ 
c)Ctcrio:cs z quatuot mren'o:e 6 «fC 5 feu 
rus cols.facada (lue tmagtuadtta«e(l(^ 
itiatma z memotariua/i n 5 pot aliter 
Declarari &ef oe potcisz ouibus eicem 
plu.vbi potci p memotatiua redire W 
|unt:z oucs lupu z canem oifcemut e)c 
^ naturali imaginatoe.vnu tan^ inimi 
^ cu.alteru tan^ amicu fue nature»Co' 
I fcqucnf cu ornis nollra cognitio intcI 
|e(tiua o:tu babet a fenfutcu intellig^ 
tcn\ iujc pi?m in.q.Dc aia.ncccITc fit fa^ 
farmara fpecnlari, Ideo fient oemou 
p6r interiotc fantafiiirantare-.fic erii 
intellectu obtencb2arc*(Et 15 quidc no 
erit imedwte agere in aiam:§ median 


me ale fic accidit qn pofipofiris^tfi# 
vr oina aliena negotia curat feducltur 
cofuctudiiie z fit vna itate fenfus cu 
illicitis.^e fct5o q» ctia abfcp malcficf 
oiizt interdii cu teptatione ocmonum 
ptincipaliter ficocclaraf. ^am amoii 
fotot^ fuam tbamar rpcciofiifima ada 
mauit z oepicrat in ca valde ita vt^ppf 
cius amo 2 ^ cgrotarct.iiM^eg.)cii|.|i^5 
em intantu facin^fiup:! 4s .pfiUrct tU' 
fi in toto cozruprnsT a oiabolo graui^ 
tcptatus*^n glo.ibidc 5 ,tf 5 oc monet 
nosttideo oe^pmifitvtfp cante aga^ 
musneviciainnobiaonenN pneepf 
peti qui falfam pac^ piclitatibus fpou 
Detmos patos inuenies imptouife tru 
cidet.j^ebocfcbo genere amoris re^ 
fertus eil liber fetop patrnj 4 refert g? 
licet ocm t^ptatione carnalis ccatpi^ 
fccntie fibi mbtra)ciircnt tn vitra $ cre 
Mpottemptabanf aliquoties amo 2 a 
tnulieru.^nde e4»Cop.]cij*aprus ol 
cit.l^ams cft mibi ftimnl^carnis mee 
angelus fatbane 4 me co japbi 5 et. vbi 
glo.Ceptando p libidine catus c mi^ 
^bi.C^tatio aut cui no cofentif no efi 
pctifi^ materia ejccrcedc virtutis.et 15 


libus fantafmarib’ 3 rc 5 q? nibil amaC «J intclligif oe teptar6ne 4 ab bolle no a 
Bifi cognitu.oenfeicemplaad placitu ^'^carne que fpefi: ad minus petm venia 
De auro qb amat auarus: q: [intelligit /ie etia fi ei n6 confentiaf .*poterit pdi^ 
ci’virture ^34eo obtenebzato intel p cato: aliqua cjcempla oeduccre fi pla^ 
lectu obtenebiaf z volutas in fuisaffe cuerit.]©c tercio q» amo: bereos jjue 


etionibus.iacc aut pot facere cemon 
t abfq» malefica z cum maleftca.imoe 
accidere pnt eje fola incautela oculozu 
t oe lingulis tradem^eicempla.^a vt 
5laeobi.i.oicif.^nof4rcp teptaf a co' 
cupiTcetia fua abl&aaus t fflect^^Bc' 
fitae cocupirce^ cu cocepitparlt pec^ 
C9tu.pctm ifo cu confnniatu luerit gc 
nerat mo:te,^ic iTcbem cfi vidilTi oi^ 
nam cceuntead videndu mulieres re 
^ionis adamauit ca z rapuit z oo:mi' 
uit cu ca z coglutinata cll anima eius 
cum ca ,c^cn* jci^jciiij.z fm glo3fifir^ 


niat c]c maleficiis ocmonu oifcuiru ell 
rup?a.7 oc bac loquimur tept9ti6c.€t 
fi quis olceret quo poir 5 oifccrni q no 
cp oiabolo g folu e)c maleficio talis a^ 
motino:din9tU9<pccdit,Bicendu3 qf 
e)c multis*1^:imo fi taliter teptat^ pul 
eram t bonefii babeat v)co:e z oppofi 
tu confiat oe altera zc-Sebo fi indici' 
um ronis oino ligaf q nullis plagis 
feu verbis aut factis aut etii confufio 
nibus ad ocfifiendu ab ea oucivalear* 
€t tercio potilTimcqniecotinerc nou 
potefi 4n interdu inopinate fe etiam p 


(aucftiofeptimS XXIlH 


lortgfi fpadom no obllantc afperitatc 
fttnerte ^ut cp taUu cofcITione ( 4 fc^ fi' 
rtrc pot fc tranffcrrc babeat fiuc oe oic 
fine t>c norte*0a3 fic oicit Cbiyf/up 
>H3tb,r)C.t>c afina qua )cps cqtauit.q^ 
cu ocmon volutate bois peto poflTidet 
q(i ad libitu trablt 4 placer, ejcemplus 
oans oc naui In mari pdito guberna^ 
culo que ad libitu venti ^nclf.-; licut 
q eqno porenf in lidet t ree t^»ranni ba 
bens poire(none.»0uarto olfcernit m 
eo q> inopinate z fnblto vebunt z imu 
tanf iiuerduvt nlbll eis obftare poflTlt, 
(bliclf etia ep ipl^pfoneInfamia,t en^ 
re^ ad vlrerlo^e qone oe maleficqs cir 
ca potetia gnatiua^ccdam^q etla an^ 
neea ell:^mo folnenda fut argumda. 

©cquumr foluttoixes argu^ 
mencozum 

^"7 1 raiirgamenta aut refpodendo 
n if^9{dp:lmuq» volutas bomis re 
a oeo fteut intellect^ab art' 
gdo bono.‘|i^t3 rolutio.;|ntellect^cm 
(icut riimmodo llluUraf ab angelo bo 
no ad cognitione vcrl.vn fequlf amo: 
bonl.q: veru z ens couerttmf.lta etlas 
Intellectus pot a malo obtenebmi in 
cognitione veri apparetis:^ b p cofu^ 
lione3rpccleru pnnclpqs fcnlitiui0.C 
virtutibus -tpotetiisfenlTtluls Interi' 
cjlbus repfentatls.vn fequtf amo: In^ 
o:dlnat^apparetls boni puta coipalls 
Delecrarols qua etla tales querm,?ld 
fecuduargumentuqp intra coq^a non 
pnt elfe Illa imutado,ptlm Averti ptlm 
no.-t b A 3d triplici imutatlonc, 0cn 
cmplitillatmutare^mad eductlone 
elicul^fo:mcliuc Tubil^lalls itue acci 
©entalls q^ctll potl^olccnda eft ptodu 
ctloA^ imutatlo fine adminiculo ali' 
cul^alterl^agentlsaut etla line olulna 
pmllTione.^iaut loqmur oe tmutati 
one qllficatiua vt oe fanltate z infirmf 
u(cMcytef:p(cditib^ptSpntyirf96 i 


firmitates etla vl^ ad llgame ronisC^ 
mlttere.-z ficodiu z amo:e io:din 3 tU 5 
pcur3re.'^6t etla3 adcfl terefa imuta^. 
tlo A fit qn angel^ bon^ vf mal^lllabib 
cojpl lic oiclm^q? oe^tatumo llblf aic 
.i.cenrle aie,^3 olclm^q» agel^lllJ 
blf co2pl pclpue mal’vt i obfeflif Ibl H 
lllablE infra terminos elTentle co:pi0, 

q:licillefolumodoAoarelTefc 3 ocus 

creato: Illabi pot i: ptlneftan^ qui ba ^ 

bet lntrlnrec35opatloncaic«BiclE tn ^ 

llllabi co:pi qn aliAd opaf circa coipuf 

q: Ibl elt vbl opaf.vt olclt Bam.-i, mc 

|opaf infra termios C 02 p 3 lis ^tltatlsc 

sinfra terminos elTcnric co:pl0.10ft ell 

icif q> co:p’b3 terminos Duplicis rois 

^Itatf z ecntle, (£t e ollllnctlo lic ln6 

fuppofltuznatura.vn licco:pi Illabi 

pnt Itaz potetijfalfl)cis o:gal0 cotpalf > 

btts z p pfis pnt lmp 2 e(Tidcs facere in 

pot^tias vn p accides talis opatlo z i' 

p 2 elTlo refultat in Intelleau cu el^oblc 

ctii Iit farafma lic colo: vlf «'vt t>: Llq.d 

aia.c pnr p accides vfc^ ad volutate q: 

volutas fuu oblectu rclpit ab itellectu; 

fb rone boni fm q? Intellect^appbedli: 

allAd in rone boni veri-t appardt.^tdi 

tercluargum^cogfcerc cogltatlocs 

co:dls i oupfr.vfin ftto effectu vf vt (t 

inlnrellectu.*p:momonofoluangc, ^ 

Ius % etla bo co^fcere pot:l 5 angeP 
fubtllt«'vtpateblt. ^33 interdii cogit»' 
tlo cognofclf no folup aetnm e)cierlo 4 
rem fed etiam ptmuratlone vultns.ct' 
etla medici aliquas affectiones animi 
p pulfum cognofcerepnt, IBn aug.ln 
llb.oe Diulnatione Demonu Dicit q^ alf 
qnboimDifpofltlonesno folu vocc^ 
fatas $ etla cogltatoe cocepras cum ll 
gna queda ejc animo ejcpnmuur In coa 
po:e tota facilitate pdircm,A^uls In li' 
b:o retraaatlonu boc Meat no elfe alTc 
rendum.qud b fiat cftlmo retractae 
Qfi 40 Diceracum fenlilTc q^cogitari» 
ottcd ocmon cognofccrcr in intcUcc»» 





||({omd(Idj)o(runtcdgnord cogftati 
oncsput fut m lmcllccm:t affcctioe» 
fut (u volutate,-! (ic folus oc’ co^ 
gitatloco co:diu z atfcctiocs volutaro 
cognofcere pot,Cui’ ro cll.q: volutas 
creature roualis foU oco {^incdiz Ipfe 
Inc3folu0op3rlp6t:4 cll puuclpalc 
cl^oblectuz vlrim’ftni0,T Ideo ea ^ Ui 
volutate l^uut vel ejcvolutate fola oepe 
Deut:foli' oeo funt nota. IBauifeltU5 i 
aut (p e)c fola volutate oepSdet q» aero 
allqs aliqua plideret.qKualids bab5 f. 
bablm fcletie vel fpes itclUgibiles i eo 
cjcillctcs vtlf cis cu vult.‘p:ob 3 f etli 
€K bls que oleta funt,q: augcl'^6 pot 
Illabi 3ie:§ no poteftp natura5 videre 
ca que fut In aia:^ $dlu fut In Intimo 
eie,10ftqfiargulf.feemonno potvl^ 
^ere eogltatoes co!dln:g non pot eot 
oa feu m^tes boim ad amozevel odlu 
inciuxtJBicil q (Tcut cognofa't!re5 p 
ctfeetuse fubtaiotl modo $ boilta eti 
om fubtlllotl modo poted imutare ad 
odld vel amot^ comouedo fantafma^ 
ca z fntelleero obteneb:ando«€n:etla5 
•ll4d tlmotods cofelentqst vlrtuofis 
p tOTf, confolatloe aduertendu q imit 
catlo ienliblUs e]cterlo: z cotpalls q eo 
comltaE cogltatones [bots qnq^ ell Ita 
c]clltstIndeterminata^ oi^abolus p 
cam In certam cognitione cogltatonls 
mniit no p6t.p2cfertlm qn ftudqs aut 
/ bonlsoplbusvacant Intcrpellatlm.t 
^ tales tue in fomnls plusvejcat.cjcplen 
^ tla bec oocet,(0ncB eft Ita foztls z vei' 
minata ^p illa pot cognofeere cogita 
rionS cjptd ad fpecl^vt q cogitat oe In^ 
uldla vel oe lujcurla,^ an p cam pofflt 
certltndlnallter cognofeere ^tum ad 
ornes clrcuftantla 3 ,vt vlc5 fup talevel 
talem fub oublo olmlttam^flc z repe" 
rlmus.rilli qt 5 verd c q tales drculta^ 
tlas ee aalbus pofhuodu cognofeere 
pot/^d qrtu pt5 qi I3 illabi aic tm con 
iicnlat oco,m illabi cojpl z p pns pote 


tt}salfi]clsce2pl modo dipta tacto.tt 
pot puenlre angelo ITuc bono flue ma 
lo,vnamo2zodlulntall bole caufari 
pofTunt.'^d Illud q -{^tus fenlTtlua fil 
0lgnl02 $ nutrltlua q tfi no pot imu^ 
tari ab eo.l^lcendu q imo fupvlm ntt 
trltlua etla poflet Ita vt all 4 d clri^ vel 
tardius olngef In os vel In carne, fed 
ad Illud no coopa{ Itcut ad Impedlen 
Ou vel agltandu vires fcnlitluas Inte^ 
yio2es vel c)ctcrlo2cs:t boc ^ter fuu5 

//lucru qt 5 et fenfuu occeptlone z Intel 
^cems lllulioncVfliuu peurat* 

@ueftiooctaua*ati generati 
ua potentia feu actu venereu5 
malefice ipedire poflut quod 
makfidu Iu bulla cotmetur. 

i ^^aldo cade veri 

^ >s^Was fc5 q adultcrc fotnfcarlez?. 
%mplluse)ct(lntmaledceollcndll per 
Impedlmentumaledclalefnpactu ge 
neratlnc potatlc:z vt veritas mag^elci 
cefcat arguit p2lmo,q^ no lit pofTiblle* 
q2 n tale malelicln elTet polflblle poff5 
etla maritaris ptlngcrc q 6 li cocedlmr 
tue cu matrlmonm lic opus oel z ma^ 
Icficlu opus oyaboIl:fo2ri^erlt op^oy^ 
aboll ope ocl,@l to coccdif q tantu^ 
modomtnlcartiszno maritaris mne 
redibit opinio q maleficlu nlbll fit in 
rctfed tm In opinione boim cul^oppo 
litu In p2lma,q.tacm efl:,aut oablt ra^ 
tlo cur Illis z no Illis cotlngcre polfot 
z cu no videt fbelTc alia ro nlfi q2 op’ 
ocimatrlmonlu e)clllit,<Et lllaro fm 
theologos no cocludlt vt5 ln,lli).ollt. 
iq:)clli|,b Impcdlmeto malcft'clali,ma' 
net adbucargumenmq» opus oyabo 
ll erit fo2tlns opere t)cl,z eri boc lit c 5 
nenlcn0alTcrerc,crgo etla incouenl^s 
ell alTererep maleficium polTc Impc' 
olrl.' 3 ctum Venereum.Item byaboUi» 
non potell Impedire actus aUaru virlu 


QMcfHobct^ni XXV 

natftraUo5 vt comedendi ambuland< « nfebrtomfitfts comitat ea faaeca^ 
cn'gcndi:q6 videt efle vera ep eo qttla la aec ^ter boc poterat ea cognofeere 
Intcrfmere poflent tora mundd* 10:c ^cbo modo boiern iflamare ad acta 
lerea cu actus veaereuf equaUter fe ba flla vel erta refrigerare ab actu lUo ad 
bet ad omne muliere (i Impedlfnmpc bibendo occulte i>tutef re:p quas optf 
dlf ctla ad omne muliere: § boc eft fal me noalt ad boc validas. Cercio mo^ 
fumrergo z p:lmu : q falfum ftt oocet do turbado elllmatlon^ z Imaginatio 
ejcplentla cu tales qui olcut fe malefio' nem qua reddit muliere ejcofam quia 
elatos funt potentes ad alias: licet no pored vt olctu e(l In Imaginationem 
ad Illas quas cognofeere no potell :q: lmpnmcrc.<Buarto repnmendo oirc 
videlicet no vult: vn nlbll poteU In re, cte rlgoie membzl frucrlfrcatoi cogm^ 

Jn prlii z p veritate efl:.c.<5l p fonla ^ enti llc etla motu locale repilmere po 

rl3s.]cc)c(i) .q.vilf. Itc oim tbeolog®:}^ teft.(0ulnto pblbendo mllTionc fplrl 

t canonlftaru fententla vbl tractat oc mu ad membta In 4bus ell fjtus moti 

maleficlali (mpedlmento matrlmonif ua quafl Intercludendo vias femis nc 

Jtem ratio alludit cu 3 malo: fitpote. ad vafa generatols oefcendatvfnc ab 

ftas oemonls^ bominls:z bo Impe ^ eis recedat:vel ne ejccldat vITcmlttaf z 

dire poteft potentia generatlua fluep multis alqs modis. Ct fubdlt boc qt5 

bcrbasfrlgldKfimasfiucpallaipedl' fupiaactuellabaltis ooctoilbuscoa 

menta zc. vt qfcp imaginari potell g z coidando olcens. “^lus em permlttlc , 

oemonqulacutloils fclentle ejcillitU ©ens fuperbuc actu per que |^upec|^/V ^ 

facere pamplluspotefl. En Ilo ejcouo catU50lffandlmr^fuper3lios actusK,, 

bus q fupia tacta funt^ltas fatis pa ^ bumanosifl? z fuper ferpentes 4 ma^? ^ 

rene potell licet modus Impediedi n5 gts Incantatioibus oeferulnut^ alis 1 

(it fpeculatlue oeclaratus.fea tactum aialla:^ poflpauca oicir. Jdc ctia 5 oe 

cfl q maleficia non e(t folu In opinlne muliere ell:q: potcll:lmagin3tl6e5 ei?\ 

boim quafi nlbli;in re:lmo effectus la fic oementare vt cjcofum babeat viru 5 

numeri maleficlales accidere pfit vere q» p:o toto mudo no pmlttlt fe cogno> 

c realiter oeo pmlttente. 0 ffenfU 5 ell fcl. "poli vult oareronem quare pluo 

ctla q oeus amplius pmlttlt fup vim maleficlunf vlrl circa talem aaum ^ 

generatlua ^tcr maiote ei’ coiruptlo mulieres:^ oie q^ quia ta le Impedlmc 

nem ^ fuper alios acms bumanos.. tum fit Interdu per obllrufionc vafis: .^L 

^5 oemodoquo raleimpedlmentuj vel ctlap motu localem repilmedo ri^ ^ ^ 

ijcuratur ell aduertendii q no ^urat go:cm mcmb:i:quc potius z facilius 

folu circa vim gencr3rlua5 ^ etla circa In viris contingere pfu; 16 plurcs vlr| 

vim linaglnatlua fcu fanrafia z fuper maleficlanf ^ mulieres. l^offct etlaj 

boc notat.^Pc.oe palu.ln fuo.llij.olll. 4s oic^c qid q: plurcs muleres fup / 

)C)C)cllit .quin:^ modos.Blc em q quia filtlofe funt ^ vlrlr-r potius allicere cu 
oemon eje boc q ell fplrltus babet po^ plunt viros q mulieres: vel ctla In De 
teffate fuper creamra cotpalem ad mo fpcctU5 boc faclut mulieres comete vt 
tum localam pbibcndu vel facienda, vtroblcp faaat occaflon| adulterandi 
3dco poteil co:p 3 Impedire nc fibl ap ©u vir alias cognofeere pt z no ppiias 
ptoplnquantDlrectcvfludlrecte Inter -rfifrvjco: etla alios babeat quei^ams 
ponedo feqii^lncotpeairumpto: fle fo:cs.'^ddltctlaq^De’pmltntampll'^ 
acdditfponfo 4oaponfaiurat^dolu 5 fcnlrcln pccato:cs #ln lullos. 




p:inia 


angelus Mjcir Cbobic*'^n illos 4 libi>; 

^ Sini vacat accipit oemoniu ptatem» U 
/pca ctia aliqn miuftosficin ^ob:^n 5 
0 circa vim gcneratiua ^tcr que oebft 
facere cofelfionec z alia bona ne ferro 
manente in vulnere frullra ITt medici 
n35 apponere.bec "l^e.^ w Smotione 
talio effect’ patebit in tercia pte opis. 

3 ncidcnt aliter aliqua Dubia 
declarantur. 

l^cidentaliter ^oifi qrit .(0ua 
ili re actuo ille aliqin impedit re ^ 
il ij«ctuvm’mulieris z norefpc 
ctu alterius. Jinlio fm ^onauc.bcc c 
vfqz fottilegus feu malefica ad boc rc 
fpectu pfone Determinate Diabolu im 
-v. - mutauit:vel qiDc^refpectu pfone cu^ 
^ 7?^ufUbet ipedire non pmittit.0ccultu5 
cf...»iudiciu bic latetivt pt5 in v)cozc 
tbobie.(£taddit:fi^rifquo Diabolus 
b facit, j^icendu g^ipedit generatiui 
no impedimento ejetrinfeco lededo ot 
ganu 4 eptrinfeco impediendo vfum, 
l0n q: c impedimentu artificiale non 
naturaletio ^t impedire ad vna qt 5 no 
ad alias: vel tollendo ejtcitatoem peu- 
pifeentie ad illa z non ad aduerfus ali 
em « boc p -i^tut^ ^na vel berba vfla 
pidem vel p aliqua natura occultam» 
€t bec coueniunt cti Dictis “pe* Dc pa 
ludc»^?etcrea cu in potItia talif act’ 
benc(5 c% frigiditatenature feu natura 
li Defectu ptlnginSi t[rif quo pt Difcer 
ni q^eicmalificio vel non maleficio co 
tigerit» ^xndit l!aofiien»infuma:licet 
boc no fit 0dicandu5 publice qn virga 
nullaten’ mouef^nu^ potuit cogno 
)fcere b efi fignu5 frigiditatis:^ qfi mo' 
\] L net z erigit pficerc aut non poteft efi fl 
( gnu maleficii. i^owndu infup ^ non 
I folu fit maleficiu ne quis actum illum 
cjccrccre valeat:^ etia aliquando fit nc 
mulier cocipiat vel vt abotfum faciat» 
&cd nota fm canon» fanctione3:q? q 
<{ptcr vaidictc libidinf ejtplendi; 


vel »ppter odiiJ alidd fecerit viro vrmU 
licri »pptcr quodno pofiet generare vT 
concipere rcpnrat bomicida» e^ Dc bo 
mi^.fi alids» nota coit loquit *c • 
oe amatoUburrcculi qui fuis amafiis 
per pocula nc ?fufion£ incurrant talia 
^curanvcl etia p certas berbas natu ^ 
ra nimiu fufrigid^tes abfi^ aujcilio oc 
monu:vnpenitete0 fiebomicide funt 
puni^di»]fealefici aut ^ maleficia ta ^ 
lia^curatesfuntfm leges vitimo fup 
plicio puniede vt fup:a in |?ma quefii 
onc tactu cit»(Et ^ folutoc argumeto^ 
vbi oifficultat an mrimonialit coniun 
Ciis talia edtingere poflfint»(£ft vltcri^ 
aduertendng’licet ejc bis q tacta fune 
no pateat ftjp boc veritas tn vere z rea 
liter illis in mFimonio fic t eje cotinge 
re pnf»€t pmdens lecto: 4 copiam Ifi 
b:o:p babet inueniet tam apud teolo ^ 
gos $ canonifias pcipue»er»‘t in ma >• 
teria oe frigib z malcftciatf z in.iiti.Di' 
fitn.]C]C)ciii).mutuo coco:dates:t cnos 
erro jes rep:obates:pfertini circa mPi^ 
monialiter cdiuctos 4 fentirc videban 
tur ^ tale maleficiu no polfet cotinge^ 
re inter mrimonialiter coiunctos mo 
tis illis ronib’ ^ Diabolus non poffet 
opera DeiDefirnere»(Et pUmus error 
qui ab cis reptobatur efl: contra .illos 
qui Dicebant maleficium nibil elTeiii 
mundo: fcd tantum effet in opinione 
boim 4 ep ignozantia caufa;: occulta^? 
^ quas ctia 5 nullus boim feire poteft 
aliquos effectus nales maleficiis ipn' 
tabant:qfi illos efficerent non occulte 
caufe 4 Demones per fe vel maleficos* 
€t bic erro: licet ab oibus alijs Docro' 
ribus fub fimplici falfitate reprobatur 
tn a feto dTbo.a crius impugnatur vbl 
ifm tan^ berefim codenat Dicens: qp 
bic erro: ep radice infidelitatis ^ccdit 
i^tquia infidelitas tn irpiano berefis 
Dicit: ideo tales vtberctici merito fut 
fufpecri * qua tamen materia etia^ 


0iicllio6m»a XX vi 


in ^ma queftiotic tactu e(l:Ucet ibt no 
taliter fit oeclaratu* fi quis alia oi 

cta ooctons fancti in alijs locis pfide / 
rattrones inuenit qrc afferit talem er ^ 
ro:em c)c radice infidelitatis ^cedere* 
in qftionibus oe malo vbi; tra^ 
ctat oe ocmonib^ z in.q.i.an ocmonef 
babcantcoiga naturaliter fibivnita. 
3 ntcr alia que ibi recitant m^tio oe il 
Iis d fingulos effectus ad ❖tutes celc/ 
(liu co:pom qbus z fubeffe Dicebat oc 
cultaf caufas effectuu inferior Dicens 
Confideraudu efl: q> peripatetici arifto 
telis fectatozes no pofucrut oemones 
effe:g ea q artribuunf Demonib^Dice ^ 
bant^uenire e)c ❖tute celeffiu co2po:{r 
z aliaijtnaturaliu re^^^^n ^^us^Dicit 
)c*De ciui,Dci.po 3 pbirio vifum fuiffe ^ 
berbis z la pidibns z aiantibus ac fo 
nis certis z vocibus ac figurationibus 
atep figmentis dbufdam etiam obfer ^ 
uatts in celi conuerlione motibui fide 
rum fabJicati in terra ab boibus pote 
(lates fideru idoneas varijs effectibus 
cjcequendas. (£]c apP 3 r 5 erro: ($ 
omnia reducebant in caufas occultas 
fideru z oemones tmmodo fab:ic 3 re^ 
tor e]c opinione bominu*©5 gp bec po 
fitio fit falfa manifelle ^bat fetus rbo 
mas.eic boc ibidem: <$ repiunf alique 
opatione6oemonu5quenullo modo 
pht c)c aliqua naturali caufa p:occde ^ 
re» puta qp aliquis obfeffusja Dcmonc 
loquatur linguam ignotam:^ multa 
alia inueniuntur opera oemonu tam i 
arreptitijo ^ nigromanticis artibus d 
nullo modo pnt nifi e]c aliquo intelle^ 
crup:ocedere:ad minus bona^m na 
turamtlicet mala 9 m voluntatem. (Er 
ideo coacti fuerunt ^ter incomtnil 
tia tacta alfi pbi ponere oemones effe 
licet poli in varios errozes inciderunt 
alifs putantibus animas bominum a 
co:po:ibus eieeuntibus oemones fieri 
l^nde f multi aurifpices pueros occi 


derunt vt alas eo:^: fuos cooperatoje» 
babcrenr:z plures alii ibi errozes reci 
tanf.^n patetqpno immerito oocto; 
fetuf oie tale opinioni e)c radice ifidelf. 
tatis ^cedere.^i cui placet legat Wu 
gulli.in.viii.x.i)c.oe ci.oei fuper vari 
03 errozes infideliu circa naturam oc 
monu:quarc etia cois ratio omniu oo 
cto? que in ^fata oillinctoe aliegatur 
contra bmoi errantes fc5 qui malefici 
um aliquid effe negantef magne ell ef 
ficacie in fententiazlicet bzeuis fit i ver 
bis: vbi oicuc qi qui maleficiu nibil eP 
fe in mundo affernnnprianf omm oo 
cto?r fententiis z facre feripture oecla^ 
raris oemones effe z oemoes bre pote 
liate fupza cozpa z fnpza imaginatoes 
bominu3 oeo pmittente: vn z fup cos 
malefici mira opari poffunt circa creo 
turas.l^n z meritoipo^z oemonu in ^ 
flrumenta z ad quo^z inilantia oemo ^ 
nes interdii ad creaturazz nocumenta 
opanf malefici oicui 1 l.(Et dd^ni qp p«r 
rep:ob 3 t 6 c 5 bui’( 3 mi errozis a oocto 
rib^ non fit mentio oe mrimonialil co 
iuncis:tame p repzobatoem febi erro ^ 
ris boc patet, j^icut em qp alio;z erroz 
erat q licet maleficiu effet z abundaret 
in mundo ena contra carnale copula5 
tn qz nullu tale maleficiu pt ceferi per 
petuu:i 6 nun*^ Dirimeret mrimoniU5 
iam c 6 rractu.(Eccc cp mentio fitoe ma 
trimonialiter coiuctis. ^mpzobando 
aut buc erroze: licet b oecla rare no oc 
feruiat ad 4pofitu:tn ^ter eos d cop^ 
am libzo:;: no bnt.^tadu q ipzobant 
per^boc q talia afferere oicunt effe coii 
tra e]cpimenm5tcontra iura antiqua 
z noua. "Budeoant tale5 catholici oo 
crozes oillinctionem q impotentia ec 
maleficio pzocurata aut ell tempozalif , / 
aut perpetua. $i tempozalis mne no ^ 
impedit.Cunc autpzefumit effe tem^ , ' 
pozalio qn infra fpaciu triu §no^z coba 
bitates z qntu piit opera oantes fiue g 

0 ij 


'^ars 

ccclcfiaft(c8 facrmita iiat per al(a rt' 
media fanari' prit.Si vero non fanenf 
altqno remedio eicruc pfumit eife ppe 
tua:T mc aur pccdit mrimonii con tra^ 
ctione z cofumationem iz (Tc impedit 
mrimoniu prrabendu z oirimit ia con 
tracm:aatfcquif mrimoni) ptract6e5 
^ non columatocm z fic ctii vt Dicunt 
aliqui oirimitmrimoniu iam ;xracfu 
Dicif cifi.]c)c|:ii|,q.|.c.|.^ coiugiu cofir^ 
maf officio fc5 carnie:vt glofa aut fe 
quif mfimoniu confummatu: z tunc 
vinculti mPimonialcno oirimit plura 
ibi notanf.cjc oc frigib zc,q B^ollien. 
t (^offre.-: Doctojca ctia5 tbeologoa 
vbi rup2a,?0d argumcnta.Hd p:iinu) 
fatis pt5 eje bis oicta funt. ^33 i^mo 
q oei opa pnt oeltrui p opa Diaboli ii 
malcficiu poiT zt inter piugabs conti ^ 
geremo valet inllatia: imo opporit05 
patet cu nibil polTit Diabolus nifi oeo 
pmtttcntc*ltc q: no p violentiam De^ 
Itruit vri tyfanus:^ per quanda artem 
cjctrinfeca vt fupta pmitMd fc63 pa^ 
tuit fnpia quare potias dc^ permittit 
fuper buc actu venered $ fuper alios 
actus :pt etia fup alios qfi Deus pmit' 
tit.lBh no valet q pimat mundii. 
terciu fifr patet e)c Dictis. 

(aueftio nona an malefice 
pftigiofa lUuftone opantur cip 
ca mcb:a viriUa quafi illa omo 
fim acozpibug euulfa, 

7^\i:rao eadem ve 

K I ritasDcclaraf perDiabolicaf 
A. /Vcfiatoes circa memb;r virile: 
cniurrei veritas vt magis elucefcat ^ 
ritur.?tn malcftccvaleant mebia viri 
lia virtute Demonu vere z realiter vel 
folumodo predigiofa apparitoe aufer 
reitarguif vere -i realiter p argumc 
tu a fottiori. ^^aiota pntoemones vt 
boies occidere vf localiter trafferre n 


piitm 

Ibpja pataitDe iob z tbobie. vif. vfrte 
occifisrergo etia pnt membra bois ve 
re t realiter aulfcrrc.’{l^iercrea glo.ftt ^ 
per illud.ps. Jmmiffiones p angelos 
malos.l^eus punit p malos angelos 
fic populn ifraeliricn fepe punmir va ^ 
rqs langnorib ’ vere z realiter corpib’ 
immilfis ergo z bmoiinfirmitates cir 
ca memb^r tale imittere ^t.^i oicarar 
q poteft Diuina pmiffione tuc fic in p' 
cedentibus Diem c itiq Deus amplius 
pmittit vim generatiuam molcficiari 
«fpter j 3 ma corruptoem peccari que^p 
actu generante tn nos Dcueuing cti 35 
amplius permittit fup memb^r illius 
poientic generatiuc vt i^m totalif an 
ferat, ‘prctcrca maior fuit conuerfio 
Vitoris lotb in dama faU6.^cn,)ci)c.^ 
auferre memb^virfic: fi illa fuit vera 
z realis z no appares conuerfio: qr ad 
bucvifibilitcrvt brfuped illa datua* 
(Et facta fuit per malu angclu vr coa ^ 
cti a bonis d prius cccitatc eos gculTc 
rant vt bodiu Domus inuenirc no pof 
fent fic etia alie punitoes fodomitarn 
qr z glo.ibide afferit ipam etia illo vi ^ 
Cio infcctamtcrgo z ida facere pofTunt 
^rctcrtatdcuc^ptinducerc formam 
nalemfttillaauferre. ^3 Dcmoncs 
formas namrales pluries indu]ceruc 
vt pt5 De magis pbaraonis d '{>mte Dc 
monu ranas z ferpenteo feccrut .^tc5 
^lugudi.in li.l]C|C]cii|.q.Dicit q oia que 
vifibiliterfiutctia p inferiores ptates 
acri 9 .'|dcc non abfurde fieri pofTe cre 
duntur: fiboc podunt facere boies vt 
aliqua arte vel incifione memb? aufe^ 
ramrrergo z Dcmones ida facere inuf 
fibiliter qt 5 alfi vtfibilitcr pnr. ^5 ptra 
fiug’icvitj.De ciui.Dcii^on ed creden 
du etia bois corpus Demonu5 arte vel 
ptare iu bediali lineamm poffe coucr 
ti:g etiam a fifi non pt auferre b q55 ad 
veritati corpis bumani Dcfcrnit. ltc$ 
triniwtc Dicit» ^on ed putandii 


0.iiemonoita XXVII 


ffli 9 tr%rcfro 2 ibn 9 angelis adnttm5 
fcruirc bac vifibiUu rcru materia § iV 
li oco.fxufio .^ulli oubiu qn maleft ^ 
ce ^dam mira operani circa m^2a vi 
rilia vt c)c vifis z auditio plurimo^r im 
mo icjcipapnblicafama pilat ocbq? 
p ferifum vifus aut tactus veritas illi¬ 
us mcmba cognofcebaltqb qliter fie¬ 
ri potcil. jDiccndU5 ^ licet oupfr fieri 
poiTitXvcre z rcalitcr vr argumeta pa 
ma tetigcrut z piligiofa opatoe: ea tti 
que 3 maleficis fiut circa bmoi non fi¬ 
unt nifi plligiofa illulionc:q tn illufio 
no babet locu in imaginatoe patiftis: 
q: imaginatio eius ^t vere z rcali£ eili 
mare aliqua rem no elTc prentemdicet 
p nulla3 opationem fenfus c)cterio:is 
fc5 vifum aut tactu percipit efre pfente 
potcil oici vera ablatio membri 
e]c pt e imaginatio is patientis licet no 
c)c ptf rei qo qliter fit funt plura notan 
da.'p:imo ouo modi quibus iila fieri 
pnt .^6 miru Diabolus fcufus bna- 
iios e]cterio2es Decipere fit:qui interio 
res Dc 4 bus fupza tactu eil Uludere pt 
fonnas referuatas educendo ad ^nct - 
pia fua rennciua:Decipir aut eof in fua 
na(ioparde:vcqb vifibileeilfit illi iui 
fibilcuangibile intangibile audibile in 
audibilc:z fic Dc alijs.^^cc aut veritaf 
Ita nibil po nit eje pte rei oia fiunt cjc 
(mmutatoe 02gano:p Dcilruentium ad 
vifum auditu -ic. vt funt oculi z mau’ 
dbus imutatis iam fallmenfus indici 
um**poiriimu 6 iila ejcnwibusqbuf- 
dam Demonltrarcmam fic viuu Dulce 
;fprer iiifectocm Ungue in febricitante 
videi ama^rrvn guil^oecipit no eic pte 
rei § ejc pte bnmo|r. jita z ibi nulla De 
ceptio eje parte reiidn ibi fit virga ad - 
bcrens:§ Deceptio et; pte organi fenf^. 
jjrcru fic fupra Dictu eil dc vi genera - 
fiua illi impediendo p impofitionem 
alicui^ alterius corpis ciufdcs coloris 
t apparemierita t aliiib corpus plaim 


figuratu colore carneo iterponere put 
inter vifum z tactu oculo:p z manuu5 
z inter ip m veru5 corpus patientis ira 
q fuo iud icio nibil valeat videre t fen 
firenifi c orpus planu^ z nullo mebro 
interrup tu.l 0 ideal Dicta fert Cbome 
in. ii.Dilltn.vii|.arti\v,De plliogisillu^ 
fionibnsrz fifr f a q.tci*t in queilio 
nib^ De malo:frcquenf allegans illud 
Hug’ .in U.l)c]ctiibq.ferpit boc m 3 lu 5 
Demonis p oee|addirus fenfuales Dat 
fe fignris:accomodat fe coloribusrad- 
beret 5onis:odoribusfe fubtjat:infu- 
dit fe faporibus. I^retcrea alludit ra' 
tio ^no folu per iuterpofitoe5 alicui^ 
corpis plani non membrato: talis illu 
fio plligiofa in vidente z tangente fiat 
imo z p modu quo certi fpus feu fpes 
referuati educuui ad fua pneipia feu ^ 
fitiua interiora fc5 ad imaginatoem et 
fautafiamtvn cotingtt alidd tmagiuarf 
ac fi primo eliciatur et fenfu etteriori« 
^a vtin ^cedenti queilionc tactu eil 
Remones tmtc^riapnt localif coj 
pora mutarcret trafmutatione autem 
fpirim z burno:? ctia fm nature opera 
tione cotingut: aliq ^m imaginationi 
vel fenfum videri naliter Dico: quia et 
pbs in De fom.z vigif.atTignans caufi 
apparitiois fomnio:^ Dicir,q cnm aial 
DormicritDcfccndente plurimo fagui 
ne ad ^ucipiu fenfitiuu 5 fimul Defccu- 
dunt morus fiuc imprclTiones rcUctc 
eje fenfibiUu motionib^ t| in fpirirtbus 
feufibilibus conferuaul. Cermiui fuc 
rut fupius Declarari ira q tunc aliqua 
appareat ac fi tuc ^mo a reb^etrcriori 
bus fenfus imut 3 rel»€t natura fa 
cerept a fortiori Diabolus formas feu 
fpes corpis plani z no mebro virili 02^ 
ganifato educere potefi ad vim fatua - 
flica z imagiuatiua z inde fenfus iudi 
cet ac fi in re:p <>it 3 tc ita cflT^p bucetia 
niodu 3 vt patebit inferi^ boies vident 
aialia cum tnuo» firw iu reru veritate* 

V iii 


T^ars 



.(Ecundo notadi futitali) mod< 
^mUio:e0ad intdlismdu tp' 
\ dicaiidu.^am q: pfngiuiuNl 
'aliud c(t f m ^Tt^.vdj.crbimor.c.lic. ^ 
fcnruii dda5 odulio z ^fcrtim oculo:?* 
10fi z t>2 a ^flrmgo q: aciem oculo2i^5 
^llriugititavt res videant alif e(Te$ 
Imt.it vf alepandcr oe ales Mc pte 4i|. 
'pieffigiu ^lic fumptu eft illulTo oe' 
monis que no babet caufa e)c pte mU' 
tatois rei:f| folumodo e? pte cognofe^ 
tisdt>cludit:(iueqntu5 ad interiotes 
fcnfus:iTue quatu5 ad ejcteriojcs* 10 h 
01 genere loquendo etia oebumana p 
(ligiofa arte otcamus* Cribus modis 
pt fieri* “©na abfcp oemonibuo: illa 
potius ocluftotq: artificiali! fit agi' 
tatoebolm ofiendentiu vel occultanti 
iim aliquas res: fic fir in traiectioibus 
p ioculatotes vtp mimo0*'tf!li’modus 
m cria fine ❖tute oemonu vtpote nalif 
i>mre co:po? naliu vtetia mincraliu 
4 babcf poflunt fim quanda5 virtutem 
bmoi rebus indita rem ofiendere vrfa 
ccre apparSnon fic efl:,'©n Cbo*|>m3 
pte *q.c)ciuj*arti*iu|*z fm alios plures 
^da5 berba fuccenfa fcu accenfa fiimi' 
gans facit trabes apparere ferpentes. 
Cercius moduf oelufionis ell 4 fit per 
oemones oeo tn pmittente.l^nt enim 
oemones cp natura vt patuit qnda po 
ce(late5rup quarda5res inferiotesqs 
pnt cjcercere circa illas qn oeus finit ve 
tunc ctia5 res appareant aliter ^ fint ♦ 
^20 quo notandu terdo <$ oemo 6t 
<!lnc0 modis illudere aliquem q^iuai/ 
cat rem aliter ^ eft * *pnmo artificiali 
tratectione vt Oictu eft :quia quicquid 
bomo fdt per art^ melius ipc fcire po' 
teft* ^cbo modo naturali applicatoe 
alicuius rei vt oictu eft per interpofiti 
onem alicuius cotpis vr alte^ occulte 
tur vel etia c% fantafqs boim illas per 
turbando*Cercio modo vt qn in affiV 
co eo:pe oftenditfe elTe aliqua rc5 que 


pziina 

noiic(l:licat<Br£f.(n pi(mo0(alos» 
rummarrat oemonialt^ comedit la¬ 
ctuca que tamen vti^e oemon faftus 
fuerat lactuca no ^ oemon in lacmcc 
fpe aut in i^a lactuca erat:vel etia con 
tigit VCntbonio in mafTa auri qua 5 iti 
oeferto repperittvel etia qn bominem 
veru tegit z facit vt bzutu animal vide 
atur 4 ^utiam oicef* (Buarto modo vt 
qn turbat 02ganu3 vifus vt vidcaf res 
nubilofa que eft clara vel ecouerfo vt 
vetula appareat iuuencula* z poft 
fletu apparet aliter lume ^ ante.dSlui- 
to modo vtinimaginatiua potcntia 5 
0pando z trafmutationefperum fenfi 
biliu p comotionc bumo ? vt fupta ta¬ 
ctum eft faciendo vtme quafi recetes 
z noue apparitoes in ipis potentijo (i 
fitiuis caufenf *(£t fic trib’ vltimis mo 
dis ocm 5 Illudere pt pftigiofa arte feti 
fus bols:^ etia febo modo. 10 n nulla 
oifficultas 4 n memb:? virile occultare 
^ftigiofa arte velit * (Euidens indiciu5 
iiue e]cpimcntum qb nobis in officio 
inquifitois eiciftentib’ reuelam fnit in 
fra ponef vbt oe bis z altjs factj plura 
rcciranf iu feba parte tractatus* 

• Quomodo malcficm a pc^ 
ectu naturali ptMfcerm* 

C—-^T^cidentalis queftio cu5 certis 
U I alqs oifficultatibus.nS^ fi qri£ 

,_t-*.^ctro ablatu eft memb? tgno 

rat aut au p maleficiu feu alias oiuina 
pmilTione p oemonis potcntia5 fit ab¬ 
latu funt ne modi cognofcedi z oifcer 
neudi inter ifta.Enderi pt ($ fic.^no 
9 tales quibus accidunt vt plurimum 
lunt adulteri feu alias fotuicarii* IBti' 
de oum amaffis nou ad nutu feruiunt 
feu eas relinquere volunt alfis adbere 
do tunc in vindictam talia procurant: 
aut alias potentiam illius membri am 
putant. Scendo cognofeitur per boc 
nou eft ourabile * |^am fi non fit q: 


Qxidtiobtdmi XXVlil 


nulcfido tone non ell t!>nrabilc:^ qnl 
4 oc^ rcdibit.^cd bic ke? fubo:it ou^ 
bOat(o an boc fit c)c natura malefidj 
non fit Durabtlc»t\ndemr q poteft cf' 
feppctuii z ourarc vf(^ ad mo:rcm:fic 
etia oe tmpedimento malefidaU i ma 
trimomo. 5 od(cant canomllc z tbeo ^ 
loguQ^reperit tempalez perpetuum« 
^am olcit ( 5 offre 4 n fuma» Maleftcf. 
um non poteil fofut femper p filu qui 
fecit:vel quia eOmonuue: vel quia ne 
feit Delere ipm:vel quia maleficiu5 elt 
perdim.l 0 n a fimili Dicere poffumus 
inaleficiu petro illarum erit perpem 
ttmrvelgnia illa malefica que fecit no 
poteOeu fanare.^unt em malefice in 
triplici $encre.0a5 quedam fanant et 
ledunt.^ueda ledut:^ fanare nebunt 
( 0 ueda tmmodo fanare videnf.i.lefio 
neo ammouere vt inferiae patebit: fic 
entnobie cotingit.^am Due malefice 
mutuo rt]cantee bum vna alteri ipzo ^ 
pcrarct:vn 3 Di)cit.^on fum tam peffi^ 
ma fic m quia quoe ledo fanare fcio« 
“^cl etia Durabit vbi ante eiuf fanatio 
ne malefica Difcederet vel locu mura ^ 
do vel ab bac vita cifcedendo. ^35 et 
fetuo Cbo.Dicit* Maleficium qblibet . 
Ita pt elTc ppetnu ($ non pt babere bu^ 
manu rcmediu:q? z fi babetrcmcdiu5 
no efi tn boebomini notu vel licitu: U 
cet oc’ polTit pilare remediu p fanctU 5 
flugeluDcmonc licet non malefica co, 
gendo» 10 erutamen fummu rcmed]u|j j 
ptra maleficiu ell penitcntiefacramcni ‘ 
tum.c)ctra dc frigid, ^am z infiruitael 


b omince: ita et membmm illud fm 
alia auferre pnt vere z realirer «^3 tuc 
Demonee no opanf p maleficae dc qui 
bu 8 ia mentio babel, (f t p bec eti 35 ad 
febm pt3 folotio*S 3 *d illud q> q: De ' 
ueampliue pminit vim generatiuam 
malertciart ^pter zc, ergo etias pmittif 
vt illud memb? vere z realiter aufera^ 
mr:non palet vt femp boc fiat: q: non 
eifet p modu maleficfi boc fieri :nec eti 
am malefice boc affectat DU3 talia ope 
ranl q non babeatptatcm reilituendl 
memb^r qft volnt z feint^^;: quo patet 
q no verc:§ plWgiofa arte aufert« 
terciu De conuerf'ione vjcotie lotb Dici 
tnue vera fiiit z no piligiofa arte:nunc 
ant lodmur De arte blligiofa. ?l[d quar 
tnm q Demonee poffum inducereali'' 
quae fo:mae fub(latialee:g etia aufer 
re^Bicif quanm ad magoe pbaraonif 
q fecerunt veroe ferp enree» z poifnnt 
Demonee circa aliquae impfeaaecre 
a turae ad miniculo alicui^ alteri^ age 
tie aliquoe cifecme ^ducere que non 
pofTuntcircaboieeoe quibuf Deo ma^ 
gie eflcura.^ujcra illud«^un 4 d Deo 
cura efl dc bobue/polTimt rn femper 
vt Dictu eil Deo pmittente boibue crii 
nocere vert z realiter:ant etia filigiofa 
arte:z per bec ctia3 patet folutio ad vl^ 
timum argumentum^ 

^.ucftio Decima an male 
fice operantur circa bomineor 
in beftialeo fotmas pzeftigio 
fa arte 1IIO0 tranfmntando/ 





co2p3li6fcpe^uen(ic)cpeccato«e)ctraf / 

DC peni.cii infirmita 6 : 4 liter etia malC' | fl w yci I 

ficia fint aufereda patebit in tcrcia ptel \ ^Dcclararar vbi etiam 
tract3t’:zinfci53pte.capitulo,v|*tr€0 minee tranffo:mant in belli^ 

«Ue Diffcrcntie tangtmtnr. ' .arguitur q uott 

/j l P v^rtt ad bmu.^ nullt Dubiu 4 n / %cnfi . (Buifquie credit poife fieri ali 
Deo pmittente occidere pnt/ quam.crcamram aut meliue aut oc - 


D iU} 


L> ' 


'y 
"L '• —c' 
/ ‘ 




T£>ars 

ttrfnelmotarf ant trafTozmaK fn 31^35 
fpem.vf alia in fimilimdme iiiIT ab ip 
fo crcato:c 4 oia fecitt p quf 013 facta 
fur..p cnidubio infidelis ell z pagano 
©etcriot^-ivtamnr argumetis feti tbo* 
in.(j-rnia.Di.vii).?On oemones polTint 
imp2imcrc in fenfus cojpalcs piligijs 
t)cladcd0.10bi p2inioarguit^ non* 
^^3 illa fo2ma bcflic fividef oponct cp 
fit alicubi.^no pot cfTc tifi m fcnCu* q: 
fenfus no b3 aliqua fpem nifi a rebus 
accepti.i ibi no eftvcra belfia p aucto 
ritate (Tan.allcgata. nec ite:^ poteil ce 
(n re qvidef:ficut.q» mulier vidcaf bc' 
(lia*q2 Due foime rubif^tiales no pnr* 
ee in code fifz fcmel.ergo cu5 illa foFa 
befiic qvidef nullibi poffit elTe io nul^ 
{a pfiigiofa illufio in oculo videntis fi 
cri pt.cimfio p aliqua fomii ncccfla' 
rio b^at (minari* pjeterca fi oicatur 
^ fo:ma illa fit in aere circuflate.b no 
pt ci,m q2 aer no efl fufccptiu^alicui’ 
ro:me fcu fi^re.tu ciia q: no fp vnus 
< idem aer circa illa pfona ftu)cib( 
litate manere pot peipae qn mouemr 
ru ctii q: fievideref ab oib*^ talis tranf 
fo2matio qb tn non fit q? oemones n3 
videntur ad min’rct6i:viro:pvifiones 
©ecipcrc.^jctcrca fciifusviiTuus feu 
pot^avifiua ^ potentia paffiua * g oe 
pafTiuu mouef ab actino fibi ^poteio^ 
nato*actiuu aut ^ozeionatu fenfui 3 
t>uplc]c*Bno quafi onginas 3 ctum*f. 
cbicctu.?!lind autqfi Deferes fic inc' 
J)iu*fcd forma illa ^videf no pt ei ob^ 
Iccrufenfns.nctB etiamediu qfi Defe> 
rcn0,i^epjimo.r*^n6pt ecobiectus 
qj a nulla re fumi pt vt in pccdenti ar^ 
gumeto tactu cll cu non fit in fenfu a 
re accepta .nec in ipa re nec etia in ipfo 
aere qfi in medio oeferete vt pjt^tactu 
cil in fcrcio argumeto* 10:eterea fi oc 
mon mouetvim cognitiua interiorem 
aut boc facit fe obiiciendo^mti cogni^ 
boc facif Htiutado ipanituon 


prima 

aut boc facit fe et obijciendo * qr opoi 
teret ^ vel alTumcrct corp^: z fic non 
polTct interius ingredi ad organu ima 
ginatonia*cu ouo corpa no fint fimul 
in eodem loco.net^in afiumedo fan^ 
tafma.qb etia ee non ^t.qr fantafma ft 
cll fine qntitate*^cmon aut oi qntita 
te caret.filV etia no pt boc facere imu^ 
tado.qr autimutarctalteradoqfividc 
turn6poircfaccre*q2 0i3 altcratio fit 
p qualitates actiuas quibus ocm 5 es 
carcnt,?!ut immutaret trafmutandp 
fine localiter mou^do qt 5 videf ee ico^ 
ueniensonab^ronibus* ‘primo i^ej 
qrtranfmutatio organi no polTet neri 
fine fenfu oolorif.^cbo qr f m boc oc 
mon non oflenderet boi nifi nota*cu5 
m aug’*oicit.^ ondit boi formasz na 
tastignotas.crgo videf ^ ocmonca 
nullo mopfitimaginat65 vel fenfum 
' bois oecipc*$^ed p aog.)cviij.Dc ciuf* 
ocfioicit q> trafmutatoncs boim i aia * 
lia bruta q oiefif arte oemonum facte 
non fueFt fm veritate ^ folu fm appa^ 
rcnti9*:^oc aut fieri no polTct fi oemo 
nes buanos fenfus trafmntarc no pof 
fent*^retcrca alluditzautoriraf ang. 
in li*I)c)c]cit|.q.q etia pri^allegata ftiir. 
fcrpitboc malu ocmonis p oes addt^ 
t’fenfualcs tc*jff\nfio fi lectorvolucrit 
fup modu trafmntandi infpicere inuc 
niet in fc6a pte opis*ca.vi* varios mo 
i)es*?!d pns tifimo fcbolafiiccpcedc^ 
oo.oicam^triu oocto^ fnias cocordl' 
tes in eo q> oiabol"pt fantafia bois oc 
cipere*vt bomover^aial vidcaf.ini qs 
ctiavltima fubtilior ceteris* q z fanai 
tbo.cfi:*(Etprima ell oni?[mtbonini i 
prima pte fumme ti*v*c*v* §.v* oecla-' 
rantis q> oiabol^fantafiam bois ad oc 
cfpiendu qnm ^patur: z peipne circa 
illufione fenfuu.-z oeclarat naturali ra 
t(one*canoni0 auctoritate z ejepimeto 
ru5 mulfipl{citate*‘primu fic* Corpa 
iiatnraUter fnbduturz obediut namre 


auemo Dednia X XIX 


QfigcUcc qtitu ad motu localc^^fngclt 
aut mali cri 3 ii amifcrint gram non tn 
<>fmc naturaU.vt fepi’fup:a tactum c 
Cu aut pot^ia fataftica ITue imaginati 
f ua (Tt cotcalu^u, adijca o:g 3 noco:po 
reo naturaliter fubdiJ etiam mallo* vt 
polTint eam trirmurare caufando vari 
06 fantalias ep oe ceiifionebumom t 
fpuumadpncipiu fcnlTtiuu ^curata 
eb eie/j^ec ille-: fubd^. 'Patet z c)c b 
canone.jcjcvi.q.v ,ep(, |llud b 6 cll ob^ 
mittendu ^ qda fcelerate mulierem p^ 
fatba retro conuerfc oemonu illufioni 
bue-r fantafmatib^feductc crediit fe et 
jpfttctur cu Ofauabotifnoctnrnif oea 
pagano^r.vr cu berodiade t cu inume 
ra multimdic mulie:p equitare fup qp 
oam beilia 6 *t multa terra:;: fpacia in 
tcmpellc noctis ITldio ptrafire**? infra 
<ianap:opf facerdoteo ptcdicare ont 
ppro Del vt nouerint omnino bcc fab 
faee^^tnonaDiuino ^a maligno fpu 
talia fantafmata mentib^ fideliu irro^ 
gari.fiquidcipc fatbanas tranffozmat 
fc in oiuerfa;: pfona:;: fpeo atep fititU' 
tineet mfte3 qua captiua teneti fom 
Ilio Dclud^do p oeuia qc^ oeducit. (£t. 
quide intellecrufbui‘^canoni 6 in jjma ' 
^Ilione tact^cll quo ad quaiuo: q p:c 
cicada funt.$»ea ^ ndvalcant etia ve 
bivbibcc affcctatt no impediutur ci^ 
uina' 5 >tute.fic no elTet veruo intcllect^ 
q: fepiffime boieo muiti t no malefici 
p multa terra^ fpacia cozpaliter trdffc 
ratur.^ed qivtrocc mo pt fieri fequiJ 
in piefata fuma.t in.ca. nec miy.ea*q* 
^lug^marrat q in libiis gentiliu legif 
ccquada5maga cictacirces^ focioo 
vlijciemutaueratin befriasqc magi^ 
cio^fiigijs poti^fingebaf ^ in re;:veri 
tate complercrar alterando fantafias* 
bominu 'Patet boc etia p plura epem 
pl.a/Aegif em invitafpatru ^ quedam 
muccula qi affentire noluit cufda5 iU' 
ucni oe turpitudine cl rolltcitaiui ipe 


iooenio turbat^ejc boca qnoda iudeo 
peurauit m3leficiU5 fieri p illam. quo 
pacto.mulierconuerfaell in equa3.q 
puerfio no fuit fim rei veritatem g fim 
ludificatione oemonie fmutatio fanta 
fiarni fenfum ipiuo mulieris z afpicie 
tium eavt videref equa q cratvera mn 
licr.vri cucta ad btum 'HBacbariu no 
pomit oiaboPita opan q illuderet fen 
fu0 eius ficut alio:;: ^ter fuam fctita- 
tem.na fibividebaf muliervera n 5 eq 
cui^tande o:one liberata eftab illa il^ 
lufionc^cices boc fibi accidilTe q: non 
vacabat oiuinis nec freqntabat fadn^ 
tavt cicebatddeo ciabol^ptStcm ba^ 
buerat fup eam.-i fi alias e^t bonclla. 
■poteft igF cfabol^ p comotione inte^ 
rio:;: Tpumt bumo? opari ad immuta 
cu actuz potentia nutritiue. fenfitiuc 
z appetitiuet cuiufcuc^ potitie cozpa 
lis ozganovtetis.fm btifi tbo*i.p.q*c]C| 
Sicut credi pt fuiffe gefrum fup fimo 
nem magii in ineStatoibuo fuis q cc 
eo narratur. Sed nibil boj^ pt oiabo 
Ius facere nifi oeo pmittete d cu angeP 
fuis bonis freqnter repzimit malicia^ 
cius occipere nosz nocere querentis* 
Dicit aug^.loqucus oe maleficis. 
'iaifutdpmilTuoctelemeuta pauiiit 
boim metes pmrbatmmus confideii 
tium in Deo,]C)cv).q*v.necmiru,Bozn 
ctiaopatoep malefica arte fit quido 
(Bvtvir no poflTitviderercvjcozc z ccoii 
uerfo.-r boc p imutatos fantafie repzc 
fentando ci tale vt rem odibil^zbom^ 
bilcm.'5pc «ia oiabolusvigilatibusr 
cozmicntibns fuggerit repzefentatocf 
mrpiu fantafie ad cecipiendu* z indu 
ccnduadmalu^Beuq: pctmno con 
lifht in imaginatocn in volontaic. io 
eic bmoi fantafiisper oiaboIU5 fuggc 
ftisz alteraionibusvarils bomo non 
peccat nifivolnntate^Jia peto alTen 
tiat*ScOa fnia ad ide modernozu oo 
cto?: oeclarstee piimo quid fit pfiigi 


‘^ars 

iim ctqnot modis oemonptbmo^ fl 
luliones caufarc/l^icnota ?tntbo 
mus allegat ca Cj »1 p:cccdcnti.q.l)c,ta 
cta funt.vn no cll opos illa rciionarc. 
dTcrcia fnia cll feti tbo. 1: cfl: rcfpolTaa 
fup argumenm quo querif vbi fit illa 
fojma beflie q videf. ‘^utin fenfa aut 
I u rc.aut in acre circudStc.^ il 

la fo:ma bellic ^videtur no cfl nifi in 
fcufu pjimo mtcrioti t p fo«e imagia 
tion^ refnltai in fenfum cjcterfozc quo 
oamo^t q ibi fit pt p ocmonis op3t65 
contingere oupl(cit€r.l0no mo vi fpc 
cies animaliu oicam^A 1'unt in tbefau 
ro imaginatonis referuate fluat opatj 
one oemonu ad ozgana fenfufi interi 
ov.fic etia in fomno contingit 4)ut fu^ 
pia occiaram5 eft:,(Et ideo qn ille fp^s 
cotingut organa fenfus ejcteriojfs pu^ 
tavifusvidenJ ac li elTent res pntes ^ 
tt acm fcntiref.-jtli’ mod^ pt elfe c)c l , 
mutatione organo^t interio:|2 qb’ mu 
tatisfalhtfenfus iudiefu ficutpjico 
d babetgullu corruptu cui oia oulcia 
videntur amara.t pa:;: oiffert a primo 
3B^oc aiit facere pnt eria boies virtute 
quarudam res naturaliu fteut ad va^ 
poratione cuiufdi fumi trabes bom^ 
vident fcrpetes.t inulta ejcpimfta b’ 
inucniun?*vt etia fupra taemm efl. 
0oltttioae0 qrgumentomm 
^ argumeta ptjad primum ce 
a tect^illefcpeallcgaf-tmalein^ 
tclligit4'^amquoadboc q>lo 
qnitur oe traufformatione in alia rpe5 
vel fifitudine oeclaratu e q liter boc fi' 
eripr prefligiofa arte, ^ed quo ad^ 
q Dicit q no poffit fieri aliqua creatu^ 
rapture DemonisXi capif neri ^crea^ 
ri manifeflu e q> no. fi '^o capit fieri p 
naturali pductdne fic cerm c ^ pnt rs 
cere aliqs creaturas impfectas. quod 
qualiter fit Declarat fanctus tbo.vbi.5 
‘^am Dicit q oes tranfmutaroncs cot 
' poraliu res q pnt fleri p aliquas virtu 
tes naturales ad quas ptinent femitR 


p:ima 

q in clementis bui^mundi iimenionf 
puta in tcrravcl aquis ficutrelinquuc 
iua femina fcrpftes et rancz bis fifia* 
pnt fieri p opatones Demonii bmoi fc 
minib’adbibirio.ficut cu aliq res traf 
mutaf in ferpetes vel ranas qp putre 
faaione generari pnt. '|llc vero rranf 
mutationes corpaliu res fi poiTur, 
virmte nature fieri nullo mo opatonc 
©emonu fm rciveritate pfici pnt.ficur 
q corpus bumaini mutrf in corp^ be^ 
ftie. aut ^corpus mortui reuiuifear^ 
quod fi fterivideatur apparetia eflprc 
ftigiofa.aut oiabol^n aflnmpto corpe 
fe agitat coraboib^.fortiftcaf illa .^35 
albert^in li.oe anialib^vbi qrit.'^n Dc 
mones feu etia Dicamus malefici pof 
fint facerevera animalia, findit q fic 
Deo pmittehtc.t bocqno ad inipfecta 
animalia.^ no pnt in inflati ficut Deuf 
faccrc:fi motu quoda licet fubito ficur 
pt5 De maleficis. (£]cob.vii.fupcr ifto» 
10ocamt pbarao fapientes Diar. Be 
monef Difeurriit p mundu z colhgunt 
Diuerfa feminaz eos adapiatone pnt 
^rnmpe Diucrfc fpes.iEr gto.ibide fic 
Didr.Bu p incantatos Dcmonu male 
fici aliqd efficere conaf Difeurrut p mu 
Dut femina fubito eos ^ib^b agitat 
afferut.t fic cjc illifpmittete De-o nouaf 
fpfe res <pducut.I0ec etia fupt^taaa ! 
funt.?tt vbi fi Difficultas fiiboriretur* 

?fn talia facta Dcmonu eent opa mira 
culofa Diceda.liniio patuit ejc pccde 
rib^.q» ctid Demones aliq-^a miracula 
facere pnt ad ^ virt^ namre pticnlari» 
fc ejctedcrepotefl.if t licet talia fint ve 
ra no tn ad veri cognit 63 ab eo fiut. 
que fenfum opa anti)cpi pnt Dici figna 
mend3ci3.qradfeductd3boim fiunt* 
“patett folutio ad aliud argumentum 
Dcfubiccto formcDicam^fiieftiefora 
^videf n5 efl in aere nec i (pa re: vtpa 
iuir.§ in ipo fcnfinput eje fnia feri tbo* 
vtfupinsDcclaram c.?gd illud qb oe ^ 
pafiiuu mouef abactiuo fibi^rdo 


mcmotxdnn XXX 


nato conccdif.Ctqnfubfnferf ^ fola 
niaq videf no pot ec obiectu o:(g:^nif 
•au fcu cUctais eo ^ a milla re fumaf 
IBicit qf imo a re q: a fpccfe feitfibiU t 
tma^inatde referuata qua educere pt 
«Imastnatonifeueda feufinue pote 
tie offerre pt vt fuptadkru ell ♦ 'nd vl^ 
t(mu Dbm.cy oemon no imutatpoteu 
ttaXendrtuac (magmatma fc et obqcC 
endo vt ofleufum ell:^ ea tranfmutan 
Do.uon quidc alterado niTi ^mm ad 
motu locale.qz no pt oe fe tmpnmerc 
nouae fp^ovt oiau cffammutatautc 
tranfmutandoddocaUf mouendo.z b 
(te:p factt no fubffatia o:gant otuiden 
00 vt ITc confequaf fenfus oolons.fcd 
tnoucdo fpuez bumoteo.tS^ aut vitc 
rPobijcff.q» fequereJ q fm boc oemo 
noupoflTitaltqdnouibdi ocmoftrarc 
fm tmagmatiuSviffon^» B<cendu5c 
q nouulalidd potefl tnrelltgt oupUcii 
■^no mo totalff noouz fmfczp^ fua 
l^nctpia*^ fm boc oemon no pt aU4d 
noou bot fm vilione imagiUariam oc 
ttionffraremo em pt facae q cec^nat^ 
imagtnef coloteevel q furd%3t’ tma 
gtnef fonoo.HIto mo oF aUdd nouus 
fm fpFm tott^.pnta (i oicam^ce nouu 
fttimagtnatoe qraliclo imagmeFmon 
tee aureos quounu^vtdtt qztnvtdit 
tau^<t monte pt naturali motu ima> 
ginari fantafmata aurei motis. e boc 
modo poteff oemon aliddnoui ima 
giptioni offerre* 

/(©uW t)e Iupi0 mterdii boi- 
imnee r pixeroe cx cunabilig 
rapimtc0T comcdetes fentic- 
t)n fittan cUm picfti^oh arte 
pcrmalcficag, 

^^jflRLcidmtaUsqacttio oe lupis 
iJl interdum bomines-t pueros e 
J-Upomib^ rapientes t comedett' ' 
te0i:cam magna allucia oifcurrentes 
Iravtno^aliquaarteaut poteria ledi 


aut capivaleant*Biccndu eff q boc in 
terdubabctnamralccaufam.interdu 
vero pteftigiofam art^ ou p maleficas 
contingut* Be ptimo 'libertus in oc 
animalib^oicit q ex dncp caufis ^ac' 
nire pt;;^liqn ^pter famis augmentii 
iicut^ ccrui aliqnt alie beffie boibu® 
app:opinqu3t*’;^liqn <tpter ferocitate 
virium boc in regionibus frigidis.^ etl 
am qfi babent catulo3*^ed q: oe bis 
nibil ad ^‘>ofitu oicim^ q oemonum 
illufione fiut.qn oc^ ^ter paa punit 
alique ppfm* Juxta illud Icuiti.pf* 
Si non feceritis mandata mea mitta5 
invos beffiasagri que confumat vos 
-t pecota veftra.T Beutxxxii* Bentes 
beitia;: immitta in cos cum furote tc, 
^er quemaut modu.?i[n finr veri Itt 
pivel oemonesin formis lic apparen 
tib^oicitur q funtveri lupi fcd obfidc 
tura oemonib* vel agitantur ouplici 
in6.'Bno mo abftp malefico:? opatio 
neficutquadragitaoaob^pueris coti 
rigit a ouob^vrfis oc filua ejceuntibus 
quos iugulaucrut irrifionc facta j 
belifeo <rpbe oicedo;afcende caluc -tc, 
t oe leone 4 ^ba5 oei iuffam no im 
plete ocadiraii.rcg.jciii* €t bifforia 6 
epovkniit4 letanias miores inllituc 
rat an •rcefto5 oni eo q lupi ciuitates i 
tratefboicfvo2aueftpublicc*?llio m 5 
etia malefico:? illufioe. fic guill’*vbi s 
narratib 4daviro 4 fe puerti putabat i 
lupii ceit[tpib^4t>’i antrjlatitabat^jl^ 
luc ei certo tpe iuite fibi iter t cu fijcus 
manStvidebafq' lupus ipc fact^circul 
ret pueros oeoo:ado*i cu iU6 reafr fo 
lu oemo 4nda lupu poffides faeSt pu' 
tabat falfo fc fdniaf drcuire.z fic tadiu 
ocmtat’fuit 4ufip luet’^ iac21 filua ra 
pt’. I^electaf i bis oemo vt paganozu 
errori 4 boiestvemlas i befiias muta 
ricrcdcbatuducat* 10n oirccrnff ^e)c 
fingfari di pmifrioc z dmonu ope tiia 
euenmH h cx nali dfectu. qn nlfa arte 
aut por^tia ledi aut capi prlt * fic vice. 


4 





pjinia 


fn '’pc.lnfto.U.vi.c.t:l.!tarrat»‘Iit galKa 
{juif amcjcpimcarnaroem 'ranbellu 
piimcfi lupus vigile vagina gladium 
abdulit. 

^ueftio«jcf,cp 0blletn'ce0 
malefice cocepms in vcero Di- 
iierfie modis interimut abo:-' 
fu5 ^curat^i: vbi boc no faciat 
Dempnibus natos infantes of 
ferunt* 


C \ Biuro ferto et 

q F feptimo infirveritas fuptadi 

i craa)bafpqmo:b 02 rcndos 
flctos As circa ifames i vtero z c]c vtc - 
ro mris cjccrcet A cu p mulieres oemo 
nes c)cerc8 bnt z no p viros: io porius 
tn ultcres ^ viros fibi alTociarc ille ifa 
tiabilisbomicida fatagitrfnnt bmoi 
cpa.^acanoniftcplufqptbeologi oc 
tnaleficiali ipedimeto trerantes vbi fu 
p:a.S>icnt <$ malefiiciu fit non foln nc 
As aern carnale erercere valeat oe qno 
fiipza tactn eU» ^ed etia fitnemulier 
pclpiat vel li pcipitiq toc abojfus faci- 
et.Ctaddif terciusmodBScn5qrto^ 
vbi abozfum no ^curat q tuc infante 5 
?fnmut vel oemoni offerfit. ^e pmis 
PDob^ modis no elloubiu cup nalia 
bo abfqj oemonu aujcilio vt p berbas 
vel alia ipedtmenta ^curare poflTct <$ 
mulier no polTct generare vel peipere 
vt fup:a tactu ell .§5 oc alijs ouob’ q> 
etia a maleficis ^curanf oilferendnj 
clf nec op^ cH argumera oeducerc vbi 
euidcnnlTima indicia ^eicpimeta bec 
reddut credibilins»(Et oe ^mo q certe 
malefice pbnane nature Uiclinatocm 
lino aduerfus oim bcfiia^codirioncs 
lupina butaicat fpc cicccpra ifantes oe 
Bojare z comedS folet. (f fi indfitst ca 
manusocArup^a metio btbita eflA 
bec nobis remlit q» ea oc ca ab mcoHs 
comitatus burbip vocat^ ad itiA.ntoQ 


facienda co vidclic 5 q cil pne^ cp 
cunis amifiiTct z ccplojado pucrionc 
miilieru nocturno rpe vidilTet 7 pper» 
difl 5 ifante occidi z liArc ebibito oeno 
rarc.lfo vt pos tactu e vnico anno A 'C 
fuit ah^^pic elapf^.rl.z vua maleficaf 
igui tradidit certis alijs ad oniu arcbi 
ducis ouilrie.Sigifnuldi fuga capicti 
bustalTut^pfinnarocbui^rcripta A - 
da Tobani nider i fno fonnicario cm’ 
vri'^7 eos qfcripfir recens memozia 
fupernvfmo ieredibilia fic apparet cp 
ifinr:f 5 z^q maioza oana i bis oibus 
obllcrriccs malcfice^curatjjut male 
fice penitetes nobis z alijs fepi’ retu¬ 
lerunt oicctcs * ^emo fidei catbolicc 
anipli^ nocet ^obfietrices vbi em pit 
eros no interimur rite qfi aliAd acturi 
fons ep camera ifante oefernt z fnrfuj 
i are clcuatcs ©emoib^offerut.Xl^od’ 
aut i bmoi flagitqs A obfuaf ufidam 
pte patebit 7.c*vij.qna3 et aggredi ne ^ 
cdTc c 0US vnica outapat occifione A 
fiionis oc pmifiione oiuia pmiflTa* P>\ 
ctii cfi em a Ancipio tria n eceffario ad 
malcficiale ctfectu c6cnrr2:ocmone cu 
maleficia z oiuina perniifrionem. 
iBiiodecima queftio 



0 ndc cofidera 


oc ipa pmiflTioc oiuiatcir 
^ ‘ ca qua qtuoz &raf ♦ ^no au 
necelTariu (it ipa5 pminione ad maleff 
ciale etfecm cocnrrS.fcdo q^oc^inflc p 
mitit creamra ep na peccabil^ etia actd 
inaleficialc z alia bozr^da fiagitia ppe 
trare alqs onab^ pmiffionib’ pfnppo 
(itis.Cercioq^maleficiozum fiagitia 
cuncta mala que oeus fieri permittit 
epccdunt.(Buarto qualiter bec mate / 
ria fi^opulo publicanda. 

/ ^mrc^tcrcmpzu 

c male buiusptime partis ta- 
^^y^cttsoioiuam p^rmiffiouej 


€Uicmo!vndcdina XXXI 


(Vicrttflr.?fn Muma gm(flrion^ fn bi9 
OBibuc inalcfico^t comcdarc ita lir ca 
tbolicu q eius oppofitfiXredargucrc 
Illam ommno lit bercdcu. % arguitur 
no (Tt bcrcticu 3ircrcrc.gp ocue tata 
ptatcm no pmittat oiabelo in bmoi 
fnalcficijs.refufare cm illa q in conm 
mcUI creato210 poffunt cedere i catbo 
licu-t non bercticu.S^ed aflTcrere gp oi 
ebolo no pmitta^ talia ptao nocendi 
bominib^e catbolicfi^batur.q: oppo 
ftfuafrcrere videf cedere incontumcll 
om creato2i0.fequif q> no omnia 
fint fubiceta oluinc ^uidetic eo q oia 
fapie0 jpuifot cjccludit oefecriiz malu 
quanmpotcftabbiequo^rcura gerit 
(Tu aut ca q p maleficia fiunt fi a oeo 
cmiitutur ab eo no ciccludutur.t fi ab 
co no cjccludutur no eritfapleno pai 
fo: ipcocuez fic no f^funt oia fuc^ui 
bentic.q^qtfalfum eftioboc falfum 
q oeue permittat» l^jcterca ille alicjd 
pmittit fieri qb poifet impedire rivell5 
aut^nonpotefi impedire etia fi vel 
let.fncutru illo?: oeo poteft puenire» 
^on p:imu q: talie indicatur inuid’ 
ne feom quia talia iudicaf impotca» 
Cunc queritur incidentaliter.boc ma 
Icficiu petro ‘accidit-r oe’ pomit ipedi 
re et non fecit,ergo oeua efi tnuidua 
feu non b5 cura oe omib^» ^i^^o non 
potuit impedire etia fi vellet tuc no c 
omnipotena q omnia fient inconucni 
cna c alTerereXoeu no bre cura omni 
umic.ergotbocq^malcficia ejcoci p 
mifiipne contingunt» *P2eterea. deun 
Dimittitur fibi et efi ona actuu fno 
ru5nonfubefipmilTioni aut ptouid^ 
tiealicui 9 gubernantia»fed boiea libi 
(pia Dimittuntur a oeo fm illud i£tru 
^v»j^cu0ab initio confiituitbomine5 
ctreliquiteiirn in manu conliTij fui» 
fpccialiter etiam mali in fuia opibua 
relinqtiutnrfim illud. j^imifit eoo fe 
cundu Dclidcria co:dia co:/ , igitur no 


oia mala Diulne pmilTionl fubdutor. 
I^zeterca aug. Dicit in 0 icberi. ficut 
etia pba in.iic.metl 5 »]iBeli’e dda5 ne> 
fcire q fcirevtvilia.^ o^ qb eft melina 
eil Deo attribuendu.ergo Dc’no impe 
Dit fe De illiaviliffimta malefico» opl^ 
buavt illa pmlttatvel no,’^d idc apra 
i).Co».ijc.f^on ell oeo cura oe bobua 
^ eade rone dc alfia irrbnalib’ creatu^ 
ria.vn qn malcficiafvrno.no ^ oeo cu 
ra.nec ena ei’pml(Tionii| eje el’4>uldc 
tiajjceditfubduf.t^tetercad cic ne' 
ceiTitarc contingut ^uida pmlffione? 
no requirut ficut nec ptudentia ♦ pt5 q 
p pbm in.vi.etbi»‘P2odctia creaa ro 
contingentiu dc quib’cft cofiliu z clc' 
ctio.fi p^eo effect^malcficialef e)c necef 
(itate ptinguf.puta qn c% aliqua caufa 
z influentia co:po?r celcltiu acccidunt 
(ufirmitatcavel aliqua alia q noa (udi 
cam’ maleficia vn no fp fubduC oiuie 
pmiflTionul^teterca.fi permilfione ol 
uina boiea maleffciatur tunc queritur 
Cur poti^fupvnu ^ fup allu. ^i oica 
wrqp^fpcta.d magia abudativno 
q in altero.bocvidef elTe falfum quis 
tuc maiozea petozea ampli^maleficis 
retur.c^^riuou apparet co q?min’in 
mudo ficut puniutur» lupta illb» ^C' 
ne efi oibua 4 puaricant ita etia male 
ficianf.‘patet ocniqj eo q innocen 
tea pueriz ali| infii 3 mpli‘^maleft'ciuf* 
Sed p De^pmittit licet no velit m 3 lu 5 
fieri z boc ^ter pfectionem vniucrfi» 
l^fonifi^.iU.c.De Di.no.Critmalu ad 
oca.i.pfect63vniuerfi pferea. z aug.iii 
cncb»€]c oib^bonia-r malia cofifiitvni 
uerfitatia admirabilia pulcritudo.T^n 
quantu etia illud qb malu 02 bn otdia 
tu z in loco fuo politu ernineti^come 
Dat bonat illa magia placeat z lauda^ 
bilio2a fint Du cbpanf malia. fte5 faii 
ctua tbo. imptobat opinione illo?:, q? 
licet Dcua 116 velit mala qi necp creatu 
ra aliqua appetit malu fiuc appetitu 


naturali'fiucaiaUfmcitcUectaali i 
volutae cuf^otnccme bonu. vult taift 
mala cevcl fieri.boc okit ee fairu5* (ja 
t)c’nec^vult mala fieri ncc^ vult mala 
no ficru]|vDltpmittere malu flent b e 
boiul ^tcr pfectlonevmuerfi.tl^uarc 
aut fit erroneu oicere* j^e^ vult mala 
ccvcl fieri ^tcr bonum vnluerfi olclt 
(Eluia nlbil ell ludlcandu bonu nlfi fc 
cundu Id qb copetlt cl p fet no q accl^ 
oeneJlcuti^tuofue ludlcaf bon^ln in 
tellectuali creaturat no aniall.>Balu 
flilt no ozdlnaf ad bonum p fe g p acci 
oene.q: ^ter intentione eo^ d malum 
opanf refultat bonu.ficut pter intet65 
malefico:}: aut p:eter Intentione tyran 
no? fuit <$ c% coT^ pfecntlonc clarefce 
ret patientia marri:;:.l^nfio ♦ (Buefllo 
qntavtlllozadpdlcandu tanto etiam 
olfflclllo: ad Intelligendu epfliMEll ei 
inter argumenta boc pclpun non tam 
laycor quomnda faplentu JBalc 
fida ta bojrcudavt fupiue tacta ff non 
pmittl a oco caufae oiuine pmiflTionlf 
biu^lgnoHtee.ejc qua etli ignotantla 
q: malefice no fuppzlmutur p vltlone 
Ofbita latota )cplanltate5t)epopularc 
vldcntur«vt ergo advtrac^ viam luicta 
tbeologo?:fniam oocto t Indocto fa^ 
tiffiat p olfcuflTlonef oua:}: oltflcultatu 
clt refpondendu t primo, mund^ 
Muine ^uldetlc Ita fublacet <$ Ipe Im^ 
mediate oib’^uldet.^cbo q^vnluerri 
rate malo^: q fiunt fine in malle culpc 
fiue pene fiuc oanl eje buab^prlmfe Q' 
mtlTlonlb^circa cafum angelo^t ^mo 
ruparentfi luftepmlmt.vnt patebit 
q in bie Diffidere ptlnaclter berert3 fa 
plt ctt erroffb^lnfidellu talle fe Impll^ 
cat.iBuo ad prlmu notandu. q pfup^ 
potito Illo q^ ^utdentla Deo couenlat 
^u)cta 1116 fap.)cllt).d[u autpF gnber^ 
nae oia puldftla.optet etla aflercre q 
oia fint Ita fublccta fue ^uldetle q et( 
am oib’ Imcdlate ^uideat q6 vt pate- 


pjima 

fltoltcdam’p:lmo p rep:obato5 cufuf 
Dam conrrarn errorie.i^aam fup Illud 
3ob.)C)cli. J^lubee latibulu ci^ z circa 
cardlnee cell pambulat nec uFa confio 
Derat.oBuida qpluatl fucrut lujcta do 
ctrlnafcti tbo.j.par.q.ricij.l^onetan' 
tumo incorruptibilia fubiacere Diuic 
^nldetie.^ut funt fubffatic reparatez 
corpa celeflia cu fpecleb^ re?: inferio:}: 
d etla funtincorruptibllia.lndluldua 
vero rpecie9 qr funt corruptibilia Dlce 
bant no fubiacere.] 0 n fic Dluine ,put 
Dentie Dicebat fubiacere oia Inferiora 
d in mundo agunturdn vniuerfali tffi 
tno inptlcularlfeu fingulari. g>5 da 
bocalijevldebaf inconueniene. vt Dc 
bomlnc no eifet amplior Deo cura ^ 
De alfis animalib^. 7 ^deo rabi moyfee 
volene mediu tenere Dijcit peordado^ 
cu prlmie.iTorrnptlbilia oia fic ff indi 
Dua xcTf, oino no fubiacere Diuine gu' 
bernationl fed tantumo vniuerfalla et 
alia d tacta funt.^^omine vero ab Illa 
generalitate corruptibilium c]ccepit«. 
•rboe ^ter fplendore intellcct^ d par 
ticlpant ctt fubffafittje fcparatle: z fic 
fm iffa opinione dedd boib^acclderet 
Inmaleftcile dTetetpmifrionc Del na 
aut dedd anlmallb^aut alfie terre fru^ 
gibue cuenlref.€t bcc opinio licet fit 
veritati propinquior illa que omni 
noprouidentlam Del dc rebus mun^ 
Di negabat alTcrene mundum cafneS 
factum fient fuerunt Bemocrlmo et 
epicuri.tamen etla5 non caret magna 
falfitatceoqpnecelTeell Dicere omnia 
Diuine prouidentle fubiacere. no i vnl 
uerfali tantum fed etiam In particula^ 
rl.vtnonfolum maleficia bomiuum 
fed et Inmentorum z terre frugum e)c 
Dlulnat prouida permlfflone eueniut 
q6 fic pt5.?[fd ranm fc cjctendlt proiil^ 
Dentiat ordinatiareu In fine quantuj 
ipa caufalitae fe ejct^dit. ficut a fimiK 
in reb^alicul^oomlnlo fublectleq U3 


04 tcftio buodediiw XXXII 


tom fnb(^ccnt e(os (n^uarii 
fib< ejddut fubicctCttii aut caufalitas 
Cei ^ c(l p:(mu agens cjccedit fe ad ofa 
cnrta non folum quantum ad ^nap(a 
rpeciei g edi quantu ad ^ncipta (nd^ 
u(duaUaz non folum OicotroptlblUu» 
fcd ertam, lnco:mptibiUum. 3deo IT 
cur oia babait effe a oco Ita ofa funya 
ulfa ab eo»uad alique fini ozdfata* (£t 
boc tiglt apfe ad rom.jcuf. (0ue a 6o 
funt ominata ffit^q.o. Sicut ofa a 6o 
funtdta ena ofa ab i^o oidfata fut.t p 
confe^ns puld^tte ci^fublcctc. q: pzo 
pfdentiaoeiniblUUud elfe noicif^ 
rod.ca ozdfs re:p in fin^.0fa ergo fqn 
tum ptldpit oc ec (ntatu etla fubdun 
rur oiulnc oc^ofa ?gno 

fclt nd folu f vnmerraUfeuvnluerfatia 
Imoz In ptlcularf feu prtcularla.€t cd 
Delcocmltlopgaturadres creatas (il 
cognlm^artls ad artificlara.^Oo ITcut 
oia artlfidata fubdutur ojdlni z pni' 
oentie artis Italofa fubdutur oidinlj et 
pnidmiit oel.S 5 qi p bec no fatis fit 
vt Intelllgamr q mfte pmlttat ma 
(a fierl.<t maleficia m mddo licet intel 
ligamus bocq I6e fit^uifo: oia gub 
nas qb q: conceditur io etiam oeberet 
oe malum ab bis quo^r cura gerit tji' 
cluderc♦Jn^ bofeseivldcm^lta fieri q 
faplens d^ulfot eiccludlt oefectu z ma 
Iu quantu potefl ab bis quoip cura gc 
rit.ldco ad lntclllgendtt 5 Illa» cur non 
omnia mala oeus ciccludlt.^otandu 
q aliud efl: loqui oe ^ulfote ptlcularl 
z aliud oe ^uifotevnluerfall. 'I^toui 


fideit lufio^tvt ptfl)in lo non b 5 oe’ 
ofa mala Impedire ne multa bona oc^ 
elTe contlngatvnlucrfo. 10 nde augu. 
In enebe/fideo miferlcots c omnlpo- 
tens oeus q non iineret aliquod ma^ 
Ium elTc In operibus fuls nifi adeo eP 
fet omnipotens z bonus vt beneface^ 
ret etiam oe malo.(£t bulus ejtemplu 
etiam babem’in actoibus rerum na' 
turallum»^amco2rupriones« oefe^ 
ctus qnl accidunt In rebus namralib’ 
licet fint contra intentione nature par 
tlcularls Ullus videlicet cui talis cot' 
ruptio contlngltvt^fur fufpcndatur 
vel q animalia in cibum bomlnls oc^ 
cldantur.funt tamen oc intentione na 
rcvniuerf 3 lls*vtvldellcetconferuitur 
bomlncs In vita z In bonis vt z fiebo^ 
numvnluerfi confcrnetur»vt em fped' 
es rerum conferuantur opoitet vt co: 
ruptlovnlusfit conferuatlo alterius* 
^cclfiones enim animalium confer 
uatvitam leonum* 


fo2 em pticularls neceflTe babet maliu^^ 
occludere quantum potefl quia noiO 
potefl c)c malo elicere bonu* Beus at 
cu fitvniuerfalls^uifo: totius mundi 
et potefl ejc particularibus malis plu 
rima bona elicere ficutejc pfecutlone 
tyrano](! pacleiicia martm*^ e]c opibus 
malcficoip purgatione feu j 3 b 3 tionc 5 


Beclaramrfuper pcrmiffto^ 
tiem Diurnam q? Deus non po^ 
tuit conferre creature vt e]c na^ 
effet impeccabilis* 

IBo ad fecundum q vnluerfi 
atem malomm flue In culpis 
fiue in pems luflc oeus permlt 
/at ctpjcfcrtlm iam rcfrlgefcentez mu 
/loo ad occafum oecllnantc oeclaratur 
/ k)c ouabus ptopofitionib’ neccflarlo 
^ Y2cfupponendum quarum p:ima q 


turaeff 

m 

V i 


oeus non potefl facere flue melius vt 
CU3 tlmo:e oel loquamur uou efl pof 
fibile vt natura creata vt efl bomo vel 
angelus baberet boc q e)c conditione 
fue nature peccare non poffer^ccuu 
03 q? oeus iuflc permifitbomlue pec 
care vel temptari.quibus flaurtb’cu5 
ad oiuinaj p20uidentla5 ptiuct vt vua 


'0^rs 

eiticcp crcatora i fua namra rcllnqt of 
ccrc opo2tct qt. pmifTis ipolTibilc 6 
q oc^no pmittat nialeficia ricri 
cernonu.Ctpitmw quidegpnonfait 
polTibile crearnrc coicarc ^peccare ft. 
pofTct ejc conditoe nature.ondif a oo' 
cto2c fancto i. u.ri.jctiij.arq.q: fi boc 
fuiffct coicabilc aUcui crcamrc oe^vfi 
qp coicalTef eo oes alie coUabfief bo 
nitateez pfcctoncs creatura» funt coi' 
carcfalrim iseuerevt.vuio pfouaf ou 
a» narura^r in icpo.maf nitario zvirisi' 
nitatis «1 maria*vnio gratuita inviato 
rib^vnio beatifica in clcctisz fieb ali> 
isXu ergo no legim^ boc alicui crea^ 
rure coicatutq: nec boi nec angelo, iu 
;cta illud,€t i angelis fuif repperit p 2 a 
uitatc^cermcftq^boiaDeono pt coi* 
cari boc ^e)c natura fit ipcccabinicct , 
boc p gram inueniant, <fecbo ad ide5 
qi fi effet coicabilet no coicaretur vni 
nerfum non cflet perfectum .cuius p' 
fectio in boc confiftit vt omnes boni^ 
tates creaturarum coicabiles in gene 
re fint coicate, l^ec valet argumenr n5 
q Deus cum fit fumme potens z altas 
ad fuani fimilitudinembominesz an 
gelos creauit q etiam boc conferre po 
ruerit g creatura e)c conditione fue na 
mre baberet q peccare no poiTcr, 
etiam q facerem babitus ille gre qui 
confirmationem in bono caufat eflTct 
pars elTentialisnature angelivel bo^ 
tninrsvtficfcbm naturale fuum ^nci 
pium « naturalem conditionem bPet , 
confirmationem inbono, vt peccare 
non polTet, i^am pjtmum argumetu 
non coneludit.qi licet Deuf fit fumm e 
potens ficutzlumme bonus non ta^ 
men boccoferre potell non cjc impera- 
fcctionefuepotentie^fcd e)c imperfC' 
cnone creature.que impertoio confi 
Deratur pzim o q» boc reapere non po 
rdl ncc potuit bomovel angelus, 1 x 6 
fiLicmii fit aeatura effe fuum Depcdec 


pzima 

a creat02e,(rcut caufatus a caufafui ci 
z creare efi aliquid e]e nibilo facczcAo 
fi fibi relinquitur oeficit.conferuatur 
aut^diucaureinfiuentia5 recipit.(£)e 
emplum fivif oe csndeUl que tamdiu 
lucet ^diu babet ceram, ( 0 uo liante 
nomm eilg^oeus creauit bominem» 
z reliquit eu in manu confilq fui,€cci 
)cvi). (f r fimiliter angelum a pneipio 
crearionis,(£t boc factum ellper libe^ 
rum arbitrium cui^ficut <pp2iu ell face 
re vel obmitterc ita ^>2iu3 til a fua ca 
recedere et non recedere. £t q: boc eft 
polTepeccare: polTee)c libtate arbimj 
a Dco rcccderc.ideo noiVpotuitb bovf 
angeP recipere.nec ei potuit a oeo coi 
carivt e)c natura baberet libertate arbi 
tri|T etia c)c natura bFet non polTe pec 
care.alia impfectio e)c qua boc no po^ 
tuit bomini vel angelo coicari ell, da 
implicat contradictione5 q qiin fe no 
funt factibilia Dicimus Deus non pot 
illa facere,^cdpotius Dicendum q 
creature non polTunt illa recipe,vt vi^ 
Delicet aliquid fit viuu z mo:tuu firnt 
z femel, Jta etiam implicat vt aliquis 
babeat liberum arbitrium e)c quo pof 
fit caufe fue inberercvcl uon iubercre 
z q poffit non peccare.quia fi uon po 
teli peccare no poteil caufe fue no in^ 
bercrccum peccatum fit fp2eto iuco^ 
mutabili bono rebus mutabilibus iti- 
bcrere.Spernereaut vel non fpemC'’ 
re efl cc libertate arbitrq, ^ecudu ctf 
am argumeum novalet.q: fi gra cofir 
martonisverteref creature iu natura5 
ita q eje pnucipus dTentialibus babe 
rct non polTe peccarc.tuuc non bret z 
aliquo Dono accidentaliz gra non pof 
fc Dcftcerea; peccare fcd bret boc p ns 
tara 5 z mne clTer Deus quod cft abfur 
Dum,*B 3 ncfolunonem tangit fanct^ 
^bo.vbi fnpta in foluTione vltimi ar^ 
gumcnri.cum Dicit q^ quandocuc^alf 
cui uature cenuenit aliquod accideuis 


QiieUio tredecim^ 


qood cjcfnflucinfa fupcrfo 2 (f taiitum 
modo Ineft.non potiiifcrfo: natura U 
lud accideno p fe babcre lUA' efficeret 
naturerup(02(9.(icut fi aer lUuminaf 
tn acm p igne no pot elTe q fit oc natu 
ra fua lucidus i acm nifi fiat ignis.Bf 
co ergo ^cu cofirmatio iniit creature 
ronali folu p gratia ^ efl quodda fpua 
le lumen z nmilirudo tcreati luminis 
no potellelTeg» aliqua creatura e)c na 
tura fua pftrmatlone babeat vel gram 
nifi efficeret oiuine nature p effe oica^ 
mus eiufdenature. qt5 cllominofm^ 
polTibile.dTocludamuf q^no poflTcpec 
care p natura oeo tmmo coueniteo q 
ficut abelTe ©elicere no poteft cum ©at 
omibus elTe ira nec a rectitudine boni 
tatis ©eficere cu boc ei pueniat p codl 
tionem fuc nature. Bmibus at aliis d 
boc babentvr peccare non poflint c6' 
fertur c)cboc q confirmanf p g 2 atiam 
libonc.ejc qua filii efFiciunf z quo" 
dammodo ©iuine nature cdfo 2 tes, 

©ccUmtur queftio fuper t)U 
90 permilTiontr muitta0qua0 
t)eu0 luftcpermifit videlic5 Di 
9 boIu 5 actpxc omni0 mali pec¬ 
care fimul et p:imo0 parente0 
cadere cx qbue nraleftco;: ope 
ra iufte ptxmitii\t\xx*% eft trede 
cima in oidine piime partie^ 

/i^cuda quellio fi 

(l \mul z ptopofitio q ©eusiufie 
|[\^Vpermifrt qu3fda5 creaturas an 
gelTcas quas aliter condere non potu 
it nili q peccare polTent etiS actu pcc^ 
care.Ct quafdam limlli modo creataf 
per gratiam ^feruare^boc abfcpper 
oia tentatione.bominem i>o iufie per 
mifit z tentari z peccare, que omia (Tc 
©eclarantur.^amad ptouidentiam 
Diuinam ptinetvt vniiqnod^ in fua 


X3exiii 

natfira relinqfiaf z i rufsnamraliboo 
opc 2 ibusnon omnfno impediatur.qt 
vt l^ionifi^©icft.iiii.ca.©e ©i.no.pzo 
uidentia fion eficotruptlua nature^ 
faluatiua.quo fiante cum manifefiu 5 
(it q fictu bonu gentis ©iuinius q bo 
num vnius.i.lEtbi» jta z bonu vniuer 
(i cjccedit bonu pticulate cuiufcuq^ n® 
ture create in particulari»3deo etiam 
attendere opo 2 tetq> fi peccatu oinino 
impediretur p boc multi gradus tol¬ 
lerentur pfcctionis.tolleref cin natu¬ 
ra illa que potefipeccate -r no peccate 
iOt fi ©icar.tn babuilTet bo c]c pditioc 
nature vt ptius tactu efi.^xndetur SI 
nullum petm fuilTet fubfecutu in acm 
g fiatim confirmatio tuc fp lateret dd 
gratie ©eberef in bonis erga ©eu z dd 
potefias peccadi potuilf 5 z plura alia 
quibus ablatis vtic^ miuerfi multuj 
©etraberef.Becuit etias vt nullo fug- 
gerente ab cjctra peccaret, ^ occafioiiS 
peccandi cp feipo fufeiperet z fecit 
vbi ©eo equalis efie voluit»q© efi intel 
ligendU5 non (impliciter z ©irecte nec 
indirecte.fed folum Pm quid.t boc ©c 
claratur ^ter auctotitatem (Efa.jciiif. 
^n celum afeenda z (imilis ero alrifTf 
mo.non enim (impliciter z ©irecte^qi 
fic babuilTet intellectu ligatu z ertone 
um appetendo aliciuid q5 fibi erat im 
poiTibile. Cognouit enim fe elTc crea¬ 
turam z ©eo creatu, z ideo equalem fi 
ericreatoti cognouit boc libi elTe im- 
poflibile.^ec etiam indirecte qt cum 
totum bonum angeli z creature efi ifi 
boc q5©corubefi. ficut tota claritas 
aeris efi in boc q>fHbi|citur radiis folT 
(deo boc angelo non potu it appeti.q: 
appetfjlTetcontra bonu nature fed ap 
petiit ©ei equalltatem non abfolute § 
febm quid.boc (ic eft.cum ©eus babj 
per naturam fuam ©no.beatitudinej 
^ bonitatem z aliud -r q^ab ipo omnlf 
creamre beatimdo z bonitas tranifmi 



fl(rar,v(dai3aii5cIo9 ofgnftatcm M' 
cure fue qua crcarurid cmctie pjeemf 
nebat voluit z appentt a fe (n oia infc- 
nota beatttudmem z bonitatem ocri' 
uariz boc p fua naturalia lia ^ ipc prf 
mo illa epnatura babcret z ficalie crc 
Bture ec nobilitate fue nature acclpc' 
rcnt. (^t 4^ cflam illa appciijt a oeo et 
fub Deo volene eife Durnmodo Ida ba 
beret ideo nec etia ^mm ad modum 
babendi Deo equlpan' voluit.^ tantiV 
modo fct 5 m quid.jii^ota Infup q^qula 
fuu Deltderiu attentauit vt aqacm per 
duceret.lbo fubiro fuu Dcrideriu ali|d 
cjcpofuit.iEt quia fubito erla fuit alio 
rum an^elo^ vifio Deiidcrii z confen^ 
lud puerfuo fui Dcliderij\ldeo pecca^ 
tum pzimi angeli alto;; pcta cicceffit z 
pteceifit quatitate cnipe z caufaUtate« 
no m Durationedta q> illud Hpoc.jcq. 
I^raco oe celo cadeno trajcit terciam 
artem ddl3;;.(f t in figura leuiatban 
abef ,^pe eft reje fup oea filloo fuper 
bic z Yc%,fn\ pbm.v.maba.Di pdnei ^ 
pium initum mouct p fuam volun^ 
ratem z imperin fibi fubicctos. Ideo 
n. fuu peccatu alio:^; occafiio peccandi 
tfuitdta <$ ipc pzimuoa nullo cjctrinfe^ 
co tentatuo alios cjctrinfcce tentanit, 
CEtqdem q 5 Dictum eft q inftantenea 
cpatlo in otfiibus illia fuit epemplifi' 
catur boc et fcnfibilibus^^am iimul 
tpe funt illuminatio aeris vifTo color[ 
1 Diferetio rei vife. l^ec ad longu po^ 
fui vt coftderando tam ftupenda per^ 
miflTionem Diuinam fup nobililTimas 
creaturas ^ter vnu Dutajcat peccam 
embiftonisqudndpticulares pmiflK 
©nes fup rnaleffco:;; opa |pter maiota 
peta^tu ad aliquascircuftanttas ad' 
mirret. i^a malefico*!; peccata i varqs 
circumftantiispctm angeli i pdmo;; 
parentum eccedut vt iam in fc?5a que 
tlione patebit. $>5 z boc ^ jpnidcntiz 
ppime pmifit p;imo5 boUm tentari 


pjiina 

« peccare eje bis 4 Dicta funt De tranf' 
greirojibus angelis fatis patere pot. 
Sicut c?fi ad eunde fine bo z angcluf 
creati fncrut z in libertate arbitrif rcU 
cti. Udeo vt beatirud inis piemiu non 
abfc^ merito peiperent ideo ficut an' 
gclusacafu no fuit pferuat^vt ptaa 
pecandi e)c vno. z ptas gre pfirmatiO' 
nw c)c altero ad Decozem vniuerfi pa' 
tefccrct.ita z circa bomine feruari op/ 
tuir. 10 h cr.fiCbo4.mDi,i:]cu|.arti4|\ 
Jlludecquo Deus apparet laudabiT 
non Debet penitus impediri.^ in pec' 
catis etia De^ apparet laudabilis cum 
p mifericoidia parat z p iufttcias pu' 
nit.vii no Debuit pettn impcdire.tan' 
tumodobieuitert recapitulando ad 
^pofitum redeam’Dicam’»£t; iufta 
Dei ^uidentia bo in bis permilTus eft 
multis fonibus* Intima vr oftendaf 
oei potentia 4 folus inuertibilis i ots 
aute creatura mutabilis«Sct 5 a autro 
vt Dcclaref Dei fapientia que ec malo 
fcit elicere bonu.qt 5 no potuit fieri ni** 
fi Deus creamram peccare pmtfiiret. 
Cercia vt manifeftef Dei clementia.fit 
qua cps p mo;te fua boiem perditu If 
berauit.\^uarto vtoftendafDei iufti' 
Cia que non folum reddit bon is ^mia 
^ z malis fupplicia.(0uinta vt bomo 
no fit peiotis pditionis $ alie creatU' 
re quas ornes fic Deus adminiftrat vt 
eas agere ^ms motibus finar. 10n z 
bomine <jp:io arbitrio rcliuquS Debti 
ft.Secta eft laus bumaua laus enim 
viri iufti q potuit t non eft trafgreflof 
Septima c Decot vniuerfi. quia ficut 
triplcc malum culpe peue z Damni irt 
uenitnr ita cc oppofito triplcc bonii. 
f.boncftubonu oclectabilc z vtile.DC' 
C0;atur.|^am culpa Deco;af boneftaf 
per penam Delcctabilitas.per Dammi 
lumma vtilftas.Ctpbecpa^etrcfPPlI 
do ad argumenta» 


(aiielliotrccledma XXXIIIl 


©oluttoite» argiitnentoja 

/ IVgfm ad pjfmu vbi oj afTcrezeq? 
'j n /loyabolopmittaJ ptas nocendi 
1 r Ifjomfnibnsfitbereocn.Bppo 
ntm^ potius p3tet4a ftcut affcrere q 
oeus non pmittatbolemcic Ubertate 
arbitrii peccare qn vult eft beretienm* 
ita aflercre q nens petm Dimittat inul 
rum.bocatntpptatemnocedi bomi^ 
nibus in vindicta malo:p z ad Deco 2 C 5 
vniuerfidujcta lllnd ?0ng.m U.foUlo4 
otnm.jinlTillionezitaeitvt nu^oe* 
decus ailpe At Ane oecote vindicte* 
'pzobatio oenit^ argumenti no valet 
Dc fapient^uifo:e4 cjccludit Defectu 
z malu $tu poteA.q: aliud eft De eo 4 
babet c*«*a particulare % dc ptouifote 
vniuer.ali.i^am pn'm’e]c malo no pt 
elicere bon^JTcut vniuerfalis <puifoi 
facit vt p ptecedentia patuit/;^d febm 
paruit q tam potentia q bonitas z iu 
fticia Diuia patdeut in boc q mala p/ 
mittit, vil qn Dt/dut Deus poteft mala 
Impedire aut no«Bicif q poteft impe 
dire % non Debuit rationibus ptactis. 
^cc valet iuftantia A Dicaf ergo vult 
mala Aeri cu potcft:ipcdire z non vult 
qtvt in argumentis^jveritate tacms 
cft»l^etts non poteft velle malaneq^ 
vult mala Aeri neq^ vult malu no Aeri 
g vult pmitterc malu Aeri z boc ^ter 
pfectionem vniucrA. ?0d terciu '^ug* 
«pbnf loquutur De cognitionebuma 
na cui melius eftnon cognofccre ma^ 
U z vilia Duplici De caufa* *p:imo 4a 
p ea impedimur interdu a pAderatoe 
malo? z b ptingit q: no polfum’ Aml^ 
multa itelligere. ^tia z ea De caufa q 
cogitatio malo? puertit interdii volu 
lat^ in malu* ^cc at in oeo locii non 
bnt 4 intelligut oia opa boim z male^ 
Aco? abfcp ali4 Defcau/tf5d qrm apfs 
cura Dci 3 bob^remonit. vt ondat q» q: 
aeamraronalidb^&Ube? arbitrium 


Domintu fui actus vt ocm eft*^deovK 
et imputef aU 4 d ad culpa vel ad me^ 
ritum treddaf eiiupbocpcna vd pzc 
miu.b 5 Deus fpeciale De eo ^uidertaj 
f m que irronabilia no puidenf. 10 el 
je aut aifererc q indiuidua irronabili-' 
nm creatura? e)c illa auctotitate no p^ 
tinerent ad Diuina ^uidentia eftet bc 
reticum.q: effet aifererc g non omnia 
fubiectaefTent Diuine puidentic ptra 
feripture facre pmendarionem fup Di^ 
nina rapientia que attingit a Ane vfqj 
ad Anem fonirer z Difponit omia fua^ 
uitcr.z cAet erro: rabi moyfes vt in ar 
gumentis ^ veritate pzmitMd quitf 
tum quia bomo non eft inftitutot na^ 
ture.fed vrif naturalibus opibus art^ 
z virtutis ad fuu vfum* Ideo ^uideii 
tia bumana non fe eictcndit ad ncceP 
faria que eje natura «puemut.vt q craC 
folodatunadquetnfe c)ctendit puu 
detia Dei eo q^ ipfe t actot nature* 10 il 
z Defectus naturales.etiam A e)c cur ^ 
fure? naturalium ^uenirent adbuc 
Diuine ^uidentiefubiacerent. quare 
c Democritus 7 alii pbilofopbi natt» 
rales erraueruntattribuentes foli ne* 
ceiTitate materie quicquid infertonb* 
accideret, '^d vltimu licet omnis pe^ 
na inAigitur a Deo ptopter peccata nS 
tamen femper maiotibus peccatori¬ 
bus maleAcia in Aiguntur.vel quia Df 
abolus non vult vt Alos afftigat z teii 
tat quos iufto titulo poAiderefe cer¬ 
nit* vel ideo vtnon ad Deum accelerat 
iujtta ill 6 * 'il^ultiplicatefuntlArmit^ 
tes.poftea accelcraneruttc*(^t ^om 
nis pena inftigimr a Deo propter pec¬ 
cata patet e]c fequentibus. quia iu>:ts 
^teronymu*( 0 uitquid patimur pcc 
catis noftris meremur» 

Declaraf q petI maleAcougiiiors 
funtjjctis malo? agelo? z ^mo? pa- 
Ac iuocetes punmf e]c cui- 


pis par?tam,(t3 z iam plurcs frinop'f 
Dammficantur z malcftcm^^ pzopicr 
peccata malefiicozum* 

Decimaquarta.-r t\l 

rota materia predicabilia* 

if<SL£d fijp cnozmi ^ 

iL crimmoqucrif»?lin ma^ 

flaglna cucta mala q t>e 
»0 fieri fiint et vfc^ in pno a pzmcipio 
-imiiidi fieri permlfit tam In culple^ 

. lirpcifis oamnl 0 ie]ccedimt,(£t vidd 
^ no pclpne ^ ad culpa* ^a pctm q 6 
5 s pmlttlt qt> faciliter vitare potuiflet 
ejccedic pctm qz5 alter pmittit qt3 ita fa 
cilitcr vitare no potuit**Pt 5 p Sfugdn 
t)eci.oei*'jHa 0 na ellinpeccado iniq^ 
las vbi elt tata in n peccado facilitae* 
^5 adam z plnrea 4 cj: aliquo fiam p 
fectionie feu etii gre peccauerut. 
ciliua ^ter aiTifientia gre peti vitare 
potuifTent.pfertim ada 4 creat’ 
fuerat $ pluref malefice 4 bmoi oona 
no pceperut *0 illo:p peta oia malefico 
rum flagitia e)cccdunt. I^zeterea quo 
udpcna*m 3 ioziculpemaio: penaoe- 
betur*^ peccatu adegrattiffime puni^ 
tum fuit in boc g 6 vt pt 5 in oeo pofie^ 
ro 0 eiu 0 pena cu culpa ofiendintraf 
fufione oziginalio peccati g elue pec^ 
catum grauiuo efl oibue alife peccat^ 
l^zcterca quo ad oamnii i^am iujeta 
5lug.€)c boc ali44 efl malu qz adimit 
bonu.gvbi plue pe bono amittit ibi 
maioz culpa pceflit^g peccatu |5mi pa^ 
rentio maiue oamnu tam in naturali" 
bu 9 $ in gratuitie intulit vbi noe ino 
centia «immortalitate pziuauitquod 
nullum alio:iz requentiu peta intulit* 
ergo 'rc*^ 5 -p id qb pluref ronee mali 
includit magif eflmaliu^paamalefi 
C 9 :pfuntbm 6 i.|^am omia mala ibo 
nie nature-rfortune ^curare polTunt 
beo pmittenre*vt c)c bulla pape pedu" 


pii\m 

cftur**^zetcreaada 5 peccauit foliimS 
faciendo illud quod efl vtroqj modo 
malu qz ^pbibitu.t qv 5 no erat malum 
f m fe* ^5 malefici z alij' petozee pec" 
eant faciendo illud q 6 efl vtroq^ mo 
malu z^mkz ^bibitu.vt bomfeidia 
T alia multa inbibita* 10 n peta eozum 
grauioza funt aiqfpeccatio* pzeterea 
pctm qb efl ep certa malicia efl graui’ 
peto qt 5 efl p ignorantia*^ malefice eje 
magna malicia ptemnut fide z facra" 
menta fidei put pluree confefie funt* 
txnfio*g mala q a moderni 9 '.malcfi^ 
ppetranf cucta alia mala 4 ocue vn$ 
neri pmifi t fm qb i litfo 4 flibiP t^gjf 
riccedut.-rbocquoad peta 4 ptingut 
in puerfitate mo:p*licet fecne fit b pec 
catie 4 opponutur ali |9 t>tutib’ tbeo" ' 
logici0*potefl ofledi triplici via♦'pzi' 
mo in generali pparado eo^ opa indif 
ferenter ad quecunc^ flagitia niundi* 
^ecudoinfpeciali pparandoad fpe 
cieefuperflitionio erquocucp pacto 
cum bcmonibue inito* Cercio copati 
do illa ad peccata malo|z angelorum: 
autietia pzimo^ parentu* IBzimu fic* 
cu triplep fit malu.vidclic3*culpc 
pene bamni*eo q tripleje fit bonii cuf 
illa opponunf.f. boneflu*bclcctabilc. 
« vtile*€tculpe|opponif boneflu 
ne Delectabile. Bano vtile* ^ culpa 
malefica:^ epeedit cuncta alia peccata 
fic apparet* l^a iupta bocmna5 fanctf 
Cbo.in.q.Di.jcjcn.ar.u* Idcet in peto 
multa’pofrint confiderari eje 4 bufpcfi 
grauitiae vel etia lenitae trabi potefl. 
iBh z contingit q idem peccatum q 6 
fcbmvnu eo:p efl grauiuo fm aliud Ic 
uiu 9 inueniatur put Dicere pofTum^. 

n fornicatione iuueniepeccat.feneic 
infanit.Camcn illa fimpliciter graui" 
ora funt que pluree z potentioree ba" 
bent non Dico circumflantiaefolum 
fcd in fpecie z quantitate peccati cfleti 
tialupeccati grauitarem* fic Dicerf 


mcmo'xm> xxxv 


polTumueq? Ito peccatum ade^mj 
•d aliquas circumftantias grauius fit 
omnibus aluspeccatis^um adboc 
q minoii tcmptatoncpulfatus cecidit 
quiaviddicctrantuab e)crrinfccs,€r 
etiam q? facilius rciiftere pomilTcr^' 
ptcrojisinaleittrticiamin qua creat^ 
crat.dTamcn $tum ad fpeciem t quJ^ 
tiracem peccati z etiam ^tum ad aliao 
circuftaiinasquc petm magis aggra^ 
uant ficur multa grauioza paa funtfc 
cuta :ita z inter illa etnia maleiico^ cp 
cedut qt5 etia clarius cj: ouobue oedu 
cif .^am ficut vnu peccatu oicif mai^ 
•Itero vel caufalitate vrpain luciferi» 
vel generalitare vr pcnftade^vcl oefor 
mitate vtpctin 3ude*l^cl Difficultate 
remittendi vt petmin fpmfcrm» 10f pe 
riculo vt peccatti ignotantie» 10€{ tti' 
fepabiUtate vt peccatu cupiditatf.l^lT 
ptonitatate vt petm carnis» “^el oiuic 
maieffatis offenf!onc:vrpctmyoola^ 
rric'tinffdeUtatis»;0el cjcpugnadiDif 
ficulrate vt ropbia»10^el mentis cecita^ 
tevtira»^ta‘z:pcyft|pctm luciferi omia 
alia peta malefico^ opera qcccdm rtaj 
in Dcfotmitate crucifitum abnegares» 
^-tpronitatt fpnrdtias carnis cu oc' 
tnonibu9C]cercenres/aEc mattis cccP 
rate in orne nocumenta tam animant 
cjp co:po2U3 bominum t iumentomm 
totomalignitatisrpu Debaebantes.^ 
nt ee fupTadictis patuit»(ia,6 etfl iujera 
]^t5.nomen offendit* Bictmf env ma^ 
icftci ob facino 2 um ma^iitadiacj zc» 
vt fup:a pamlr.Beducif ec)ciffo»0a 
cum DUO,rum in peccato auerfio zcoti 
ueriTo. Ju)cta illud "jjtuguff iai»‘Pecca 
tum eft fpzeto incommutabili bono re 
bus mutabilibus mberae. (Er ipfa ert 
am auerfio a Dco lit ra(^ formale (Tcur 
ipfa conuerfio ran^ inatcriaIe»^deo 
tanto aliquodpeccatum eff grainus: 
quanto magis Ijomo per ipfum a oco 
feparamr»Ct quiapet iofejelttatcj.bo' 


mo maidme 9 oeo efongafddeo z nti' 
iusomnibuspeccatis maleficium in ¬ 
fidelitatis cjciftir» (Et boc Declaratur p 
uomaibcrcils quod eff etiam apoffa 
(ia a fiidc limul et q tora earu vita pec¬ 
catum eff»Bepdmo* Rameum pec¬ 
catum infidelitatis confiffat in tenite- 
do fidei*€tboc poteft Dupliciter fierir 
vel q: renitif fidei nondu fufeepteaut 
fufcepte,^i piio m 5 tuc eff infidelitas 
pagano :um fcu gcmilmm» fecun- 

00 modo tiic ireruin Dupliciter.qr aut 
renitimr cbitfftane fidei fufeepte inft- 
gura aut in ipfa manifeffarone verrica 
ti6*'p2imomodoJeff infidelitas iude- 
02um*^ecundo moDo infidelitas be 
retico2ttm*l^nde patet qr^erefis ma¬ 
leficarum inter tres fpccies infidelita¬ 
tis graniifima ejeiffit^nod etiam ratt- 
one et aucto:ftatc com pzobaf»|^a 54 i» 
^ctri.u*®icif»]rBelfiis erat illis viam 
ver itatis non cognofccrc ^ poff cogni 
tamretroffUm c®nttcrti»iHLardtre»jt^at 
ficurgrauins peccat qm no implet qo 
piomifit^illequinonimplcr bocqd 
nun^ p2omifir»JdcoinfidcCitas berc 
ttcommqui piontcmuf fidc3 cuangc> 
lij et tamen eirenituntnr cozrumpen^ 
tesipfam grauius peccant ^iudet er 
pagam*(Et irernm »Judei grauius pcc 
caiw ^ paganfiqnia fufccperunt fidet 
cbziftianefignramin vereri Icg eq»a5 
ntale fnterpzetantcs conumputqu od 
pagani non faciunt.idco crtani ipfoz» 
infidelitas eff grauius peccatum ^ 
fid elitas gentilium quf nun^ fide ena 
gelfirufccpcrunt»Be fecundo q>^ e apo» 
(fare uuncupauruT»i^am fm dibomf 
feba fct 5 c.q.)ai-?§poffafia impoz^r qn 
dam retroceffionem a Deo er religio ne 
que fit per Diuerfos modos quib^ bc^- 
moconiuiTgirur De€r.vcf per fide» ^el 
per pcrfubtecram ad obediendum vo 
limtat^»^el p rerig!one*r ckrtmnm 
^ci)m c 0 etiant oicit l^ymuudirs z 

e iit 


‘ 3 ^oftiai,<s apoftafia cft tcmcrar(d0 a 
fiddftamvclobediemic vcl rdigioCa 
cjcccffus.ttcum remoto p2io:i rcmo' 
ucf poftcrm0:fcd non econucrfo^loo 
et ptima aliae ouae cjcccdlt* fcil5 apO' 
ftafiaafidc pccdlta relljtionc.ocqua 
)clvlii.t)iftm.quantulibcr.ct.j:Yi'.q .idc 
gi no oebct.Camc fm ludlca 

tur apoftata fcu fugltlo^ctla fi ad lori' 
gmqua oiu cua ge^.nlfi poft^ fic viult 
q aitimu redeundi fe oirpofuilTe oflen 
dit.ff.oe re miU.l.ocferto2e5.(Et boc 
cret fi v)co:em ouceret vel (tmlle tale. 
Similiter et apodalTam inobedientle 
vbi qmefpontc contemnit ptecepta ec 
clelie z pzelato^r.oequa.lij.q. iiii.allC' 
nl.( 0 uia etia Infamio edlcif repellitur 
atellimonio z Debet eicc 6 municari.)c| 
q.lij.^i aut.'^nde a apoftalia 6 qua 
loquimur fuper apodalTa maleficaru 
Dldfapollaliaperndle Qettanto gra^ 
ulot.quanto z cu Inimico fidei ratole 
falutio per pactu c)cp2cfru5 peragitur, 
'idoceifi babent facere malefice -rboc 
fnlmlcuo illeejclglt vel In toto vel i pte 
ISceperte funt em per nos Inquifitotef 
que omnee fidei artlculoe abnegauc^ 
rant.quafdam vero certae Innumero 
femper tamen confelTlonem veram et 
facramentatem babedt abnegare.l^n 
de etlultanl apodate perfidia non v^ 
detur tanta fulde licet Inalife aduer^ 
fue ecclefiam malota eicercullfet. oeq 
t.ij.q.vij.non pored.Sl qule vero Im 
cldentallter quereret.^ulD fi mente t 
co:de fidem tenerent quoiu ferutator 
folum Deue ed.etnon quecunc^ angc< 
lica creatura vt fupia patuit, facer^ta 
men reuerentlam et obedlentlam Dy/ 
abolo per aaue eicterloiee. Blcendu5 
videtur q» cum apodalTa perfidie Du^ 
pliclter poted fieri.per aaue Infidelita 
tts e)cterio:c 9 abfcp cjcptelTo pacto cu5 
Dcmone inito.ficut qui In terrle Infide 
Ilum mabumctlcam vitam alTumeret 


p2lma 

aot in terrie cb:idiano:p cum e^pjelT® 
paao zc, ■pjlmi vbi mente retinent fi^ 
dem.actu tamen ejcterioil ncgajit.licet 
non,'lint apodate nec beraicl tfi mor^ 
taliter peccant. Sic em falomon oqo 
fuaruv)C02Dm reuerentiam c)cbibuit. 
^ec em aliquif ejccufaf fi cp metu boc 
facCTCt.qula fm ?!ug.Sanct’ ed mo^ 
ri fame ^ vefcl idoloticle.aliqulbab^ 
SaclU 0 .)C)C]cti.q.iii|.Saciu 0 .‘fBakfi' 
ce aut quantucunc^ fidem retinent co: 
de et abnegant 02e apodate tamen lu^ 
dlcanf eoqr fedu0 cum motte a pacrii 
cum inferno peplgerut. l^nde fanet’ 
Ibomae in.ii.oidin.ilij.ar.vltio. 
quenaoefimilib^operlbue magide. 
(Etquiquocuncpmodo aujclliu petut 
a oemonibu0 Diclt.' 5 n omibuo e apo^ 
dafia a fide p2opter pactu initum ca 5 
pemone vcl verbotenuo fi Inuocatio i' 
terfit vcl facto aliquo etia5 fi facrlficla 
Dcfint.non em poted bomo ouob’oo' 
minie fcrulrc.l^d idem ^Itlbcrtuo vbl 
fup2a oidin.viii.vbl qucrimr.'^trum 
maglcio z matbematlcla linendae fit 
peccatu ctapodafia a’fidc. 3 ta rcfpon 
dit.lin talibue ed femper apodafia 
bi vcl operi0.Si em Inuocatlonee 
ont tuc apertum pactum Initur cu oe^ 
moneatuced aperta apodafia verbo 
rnm.Siautnonfitnlfi opere fimpU^ 
Ci tuc ed apodafia operio. (£t q2 In ble 
omnib’fcmper ed fidei contumelia qi 
cjtpectaf a oemone quod e]cpectandu5 
ed a Dco Ideo femper apodafia ludica^ 
mr.Cccc $ clare Duplicem apodafia 5 
•' ponut terclam fublntcUigentco fcilicj 
co2dl0 que fi Defit tamen malefice vcr< 
■ bioctopcrib^apodatriceo iuDicanmr 
‘penioergo vt patebit'tbcreticoium 
et apodata 2 U 5 fubiacerc Debcnt.CEd et 
fcla criminio enoimitae p cuctio alqe 
berefibue in eio.^am fi iu)cta '^ugii 
dinumomnio Infidelium vita pecca^ 
mm ed. jcicviq.q.i.^. ij.et edglofa fug 


0xiie^o>xii^ 

flitid Ecmiano^. 'Bmnc qt5 non 

e(l c]c fide peccatU 5 ell.(Buid fudican^ 
dam cft oc tota vita * id ell Dc omnib’' 
alijd operibuo maleficam que tamen 
non ad complacentiam oemonu 6am 
(tcut ieiunare.ecclefiae frequetarexo^ 
municare et ftc oc aliio.^Jn omnib^em 
peccant mo:taliter quodiicoeclaraf* 

Canta e(l em labeo bniuo peccati gp fa 
cultarem refnrgendi :licet non cp toto 
amputat.eo peccamm non co:rum 
pft totum bonum nature et lumen na 
rurale in eio remaneat. Camen ^pter 
prcflitum bomagium nifiab illo ab^ 
foluanf.omnia eomm of^ra etiam oe 
senere bonom5;runt ponuo oe genere 
malom quod in aliio infidelibuo non 
ccrniE.l^am fm fc 6 a fcbe.qo.)c. 
i^n^omnio actio infidelis fit peccatU 5 
nicit qa ^uio opera iniideliD5 que funt 
oe genere bono:p vt ietunla elemofyne 
ct buiufmodi non iint eio meritona p 
prer infidelitatem qneeft grauifrimu5 
peccatom. tamen quia peccatu no co:^ 
rumpit totum bonu nature: fed rema 
net in eis lumen naturale. ;^deo non 
omnis actus eomm efl mo:tale pecca 
rum.fed aeros procedens eicipra inft^ 
delitate vel relatus ad ipfam eti85 fi (it 
oe genere bonoru.puta faracenus ieiu 
nat vtferuat legem .TOabumetioe ic^ 
lunio mandanDe.;|udeus celebrat ;fu^ 
as fefliuitates z bmdi in bis eft motta 
le.€t fic intelligif illud i^uguflini fu^ 
pra allegatu, ^mis infidelid vita pec/ 
catum eft. 

^ malefice grauilfimae me^ 
reittur penaa vitra amnes da- 
gigiaras mundi. 

A pdagicia cuncta alio:(z peccata 
r ejccedut^tumad oemeritU5 
peoc occlaratr primo quo ad penam 


XXXVI 

bereticisinfUgendam.^ecundo di ad 
penam apoflatis inferenda, ^am bc' 
retict quadruplici pena puniunt febm 
iiaymnndufcilicct ejccomnnicatonc 
ocporitione.reru ablatione.t corpora^ 
li mo2tc.Bc quibus omnib’ leao: in/ 
uenietfuperprimu.oe fenten. e:ecom. 
^ouerit.ct fnper fccnndu.)c]cfui.qd.|\ 
(Bni contra pacem.et terciu.t)iftt.viq. 
quo iure.er.)qciii.q.vi{.capi.|.et fequen 
ti.fuper quartu.eode titulo, fcilicet oc 
bereticis.(Ejcc 5 municanms primo et 
fecndo.imoetgrauiifimas incurrunt 
pcnas.Credenfcs.reccptatores.fauto^ 
res ct oefenfores. ^am vitra pena cp' 
coicationis illis inflictam beretici ett5 
fautoribus et ocfenforib’fnis et recepi 
ratoribus et ipfo^ filij vfc^ ad fcba5 
nerationem per linea patema.p linea5 
vero materna adprimu gradu ad 

nuUu benefiem vel omeiu ecclefUaflicu 
admimmf vt eo.t(.quicun^ct ca.fla' 
tutUylibro.v|.^ed fuper tercia^enaj 
fi beretici babent filios catholicos pii^ 
uaf paterna bereditate in oeteflatio^ 
criminis.^t fuper qnartd pena fi poft 
Deprcbenfione5 erroris continuo notf 
velit reuerti ct berefim abiurarc fubito 
oebet comburi fi laicus ell. J^alfarii el 
pecunic llatim morti tradunf quanto^ 
magis falfarq fidei, ^i vero clericuo 
pofifolennem oegradationem relind^ 
tur curic fcculari occidendus.^i at re 
uertanturao fidem octrndi oebentin 
perpetuum carcerem.oc beretici (£jc/ 
communicamus.primo etfecundo.er 
boc oc rigere inris. ^Bitius tamcagf^ 
tur cif eis poli abiuratone qua ao arbi 
trium epifeopi ci inqutfitoris face oc^ 
bent prout in rercia parte operis pate^ 
bitvbioevarqs modis fententiadita 
les tractaf.quis etia otcaf oeprebefus 
c conuict^fcueria5 relapfus. t^isaut 
modis mulctarc maleficas no vr fuffi^ 
cere cu non fint fitnpUees beretice.^ z 

c uii 


*0ire 

flpoHatc ct vlrra boc q in fpfa 'apofla^ 
fia non bomujfl?‘'p2optcr metum aut 
carnte oblectamenta lidcm abnegant* 
vt fupia tact!i5 elt 0cd ipfio «emonl^ 
bue vitra abnegaiouem etiam boma^ 
gium coipoia z animas offerendo p:c 
ft ant.€ic quib^fatls ptobablle vldaur 
q ^mmcunc^ penlteant z ad fidem re 
tjcrtantur non pebent ITcttt allj beretl^ 
cl carceribus perpetuis mancipari feo 
vltlmo fuppticlo punlrl.i boc etla5^/ 
pter oamna tcmpotalla bomlnlbus et 
Inmentls variis modis Illata leges Im 
petant* vt patet*C*tc maleficl5.l.null’ 
tnemo.t.Lculpa^Ct ell Itmllis culpa 
p:obiblta«oiTccre ct oocere.^t loquun 
ror leges fuper fottllegos.quantoma^ 
gis fuper maleficof.vblolcuntjq» pena 
Illotum ellbono:ppublicatio et teca^ 
pltauo*€t n qulstallartemullere5 ad 
luicurlam piouocaucrttivel ecouerfo 
belltis ejeponitur* vtolcltur Ibldem.l. 
tnulmctpebls Inptlma quellloneu/ 
ctum ell* 

(Bucftioc t)mmaqmiita:©e 
claratur qp piopto* peccata ma 
leftcarumiuuq)ci|'fepe malefici 
autur licet etiam luterdum ^ 
pten^eccata piopria* 

/^jCdet q? Pluma 

IV Upmlflionc plures Inno^ij oi' 
I Tlificantur et puniunt Inpre^ 
'ntllfls nocnmcntlspiop^r aliena pec 
cata maleficarum et non ptopter cnU 
pas ptopnas*|^c alicui boc videatur 
inconucnlens ofteudlt faucmsCbo^ 
mas fcamda fccunde*q,cvlq* l^oc fie 
rl iufte a pco* loquendo pc penis pre^ 
fentls vitctrlpllclratlonc.^tlmoqnl 
dem ^vnnsbomoeftresalterlus.efi 
cut quis punitur In rebusnta et m pc^ 
nam alterius aliquis ptmlrl pot* 0.^3 


piitm 

filij’ f m coqjtts funt quedam res pfi 9 » 
ct fcrul ct animalia res pomlnorum.t 
ITc filii puulunf quandotp p:o parcnrf 
bus ficut filius natus eje adulterio pa^ 
uld mottuls fult^ clnus* et animalia 
amalecbltarum infla funt Interfici. 
uls z In butufmodl ftt ratio mlUlca.vc 
b 3 bcror.|.q,lli|.^.paruulos. ^^ccudo 
quia peccatum vnuis perluatur in al^ 
terum ctbocpuplicitcr* per imitatio^ 
nem (icutfilq imitanmr peccata par^^ 
tum et fetui z fubditl peccata pomino 
rum vt audaclus pecccut vt fit iu reb’ 
male acquifitis in qufl>^fili| fuccedut 
ferniin latrociniis et gnerns Inludls* 
10 ndc fcpius lnterficlunf:et fubditl p 
latotum audaclus peccam pum cos 
peccarecernut etiam fi eadem’ pccca^ 
ta non committut vnde et luUe pnnlu 
tur* perluatur etiam peccatum vui* 
lii dUemm per modum mcriti*vt fnb<* 
dltomm in malum ptdatum *ld ell q 
peccata fubditotum merentur pecca ^ 
totem ptelatum fm illudlob.ixegnt 
re facitb|fpocrita5p»}ptcr peccata po 
pult.Beriuaror etiam peccatum z cd/ 
fequenter pena per alique5 confeufuj 
Tcl PiflTlmulatione.^oc cllquado fu^ 
perlores peccata non redarguut mne 
fepiirime boni cum malis punluftvc 
plclt -^ug^.iu ptlmo pc clul.ocl. 
pium \bl inter nos inquifitoies vnus 
reppcritquoddam oppidum moitaU* 
tate bominu quafi pellitutu: et vbi fa^ 
ma volabat q’quedam mulier fcpulra 
llntbeamen iu quolepulta erat fuccef- 
line Peglutirct i ^pellis celTarc n pof» 
fctnificic integro lintbeam eu peglutl 
endo ad ventrem confumpfilTct. ^a^ 
bito con filio pefuper fcultemscum p^ 
fecto cinitatls fepulcbrum eifodlentes 
Innenerut quafi Pimidlctatem Uiubea 
mluls per os er collum. vfcp lii ventre 
immllfam etconfumptain. < 0 uo vifo 
moms fculrctus gl 3 diU 5 e^traicu z ca^ 




pDtampntando cjctra foueam pzoiecft 
(icc$ fubito peftie ccdauit. (Ep qalbus 
vr((^ oiuma ptndrioiu peccara iUi^ve/ 
cule fuper litnojclos pzopter oiirtmuU 
cionem pceddentiu pnnlta faeruc*^ 
prebablca itiquiTicoiie repertu faitipy 
fam louffo tcmpojeWte fue rottllegain 
a magam fuifrc4€]cemplut>e puuitio 
ne Dantdm enumeratonepopulip pe 
flem^^crcto dt Dlnina permidionevc 
bomane focictane rmo commendet 
c)c qua vnus bomo oebetpzo aUo fol/ 
Kacuo eff c vt non peccet et ad oetella^ 
ttonem peccati ou fclllcetpena vm’rc 
dundatlnomnea.qualiomslint vnu 
coq>\€)ccnmIu oe peccato 'alfcborlo 
fue»v 4 .'poffum’ adbuc addere ouos 
modo9p2out puniunt mallluterdu5 
per bonodinterdu etla5perallo0ma^ 
lo0*0qm vt^uum^ oldt.)C]cli|.q«v* 
f .vlllmo/^tUqndo be^ punit maloap 
legitima poteftatem gerenteeejcml^ 
dato rao*erbocoupllclter» interdum 
cum merito punientium fient punlult 
peccata cbananeozu perpopulu fuu* 
jnterdu abfc^ merito punientiu5: fed 
etiam In Ipfozu penam ficuttribu ben 
lamln punlult. et Delenit vfc^ ad pau^ 
co 9 .*^llquando punit etiam pezpopu 
los fuos luiTuTeu pmlffione cjecitatoa 
non tamen intendente® Deo obfequi: 
fed fue fatlffacere cupldltatl.T ideo cu 
fui Damnarone ficut lam punit popiP 
lu fuu per tbnrcos. et repius ante per 
alienigenas etiam In veteri lege, ^ed 
nota.^quacuc^Decaufa quia puniat 
fi non fufilnet patienter penas tuc fut 
flagella non ad fatiffactlonem: fed ad 
vindictam tantu Id ell punitione.lU/ 
>:ta illud j©cutro.]cic]cl|.lgnis fcilicet 
pene tempojalls fuccenfus eftin furo 
re meo.id ell in punltionc.q: alias no 
efi in Dco fnroz.et ardebltvfc^ ad infer 
ni nouilTiina.id ell vindicta blc Incipi 
ct et ardebit vfcp ad eictramam Damna 


XXXVII 

nationem, vtcpponlt ’^ug’. €t babet 
Dc pc.Dl.lii|. 5 ’»aucto:itas.^cd fi patl^ 
enter ferant Ipfa flagella ct fit patiens 
In fiatu gratiebabentlocu fatlifactlo^* 
nls vt Dicit Cbo.in.(li|. €tlam fi guls 
puniret a indice pzopter maleficlu co^^ 
mllTum vel etiam malefica etboc fm 
plusetmlu^fm Dcuotlonem patiens 
tia et qualitatem criminis. IHozs aut 
naturalis cu fit vltimu terribiliu. noti 
tamen efi fatilTaccona.qz per natura5 
Inoleult in penam ozlginalls peccati* 
Ulcetfm ©cotum etiam volutarleec 
cu Deuotlone ejcpeaata et dco oblata i 
fuaamarltudiepoirit fieri alid modo 
fatiffaaozla.IBozs tamen violenta d' 
ue 4® eam meruit fine non femper efi 
fatiffactozla fi patlcter fufilneat z in g^ 
rla.Ct bec qulde 4 ad penasjpter alio 
ru peta Inflictas.^zoptcr^zla aut et 
Dc^fiagellat In vita pfentl x fp jllterclr 
ca maleficia Inferenda.l^am tbob.vii 
©uper Illos 4 libidini Deferuiut Dya^ 
bol^accipit potcfiatem.qb ertam c)c py 
cedentib^pamit Declarando maleficia 
circa membza et potentia® generatlue 
potentie que Dc^ampll^ permittit ma^ 
leficarl.‘;^ttamtnad predicandu5 pp' 
pulonotandu^ptemlifis punitioni* 
onibus non obTwntib^fm qs De’pro 
culpis alienis fiue pzopzifs punit bac 
regula luris pzo fundamento teneat z 
populo proponat 4 Diclt.©lne eulpa 
nlfi fubfit cl non efi ali4® puniendus 
ejetra De rcg.iu.x bec regula locu babi 
in ludlclo poli.l.D6l.x In indicio fozl.l» 
Infozobuano fiucfcculart fiueeccha 
ftico.^eclara De ludlclo poll.l^acu5 
Dc’ouplicipena fpuall;xt^all punit. 
Jnpzimainuenitgpnun^fine culpa 
jn feba Inuenif ^ interdum bene fine 
culpa: fi non fine ca. Be pdma fpualf 
pena q cu efi triplc)c fcilicet. fubtractlo 
gPc.vnfequif obduratio In pfiltls. no 
fit fine culpa pp:l3.©cba pena Dam-^ 


nUd cftpzfmtonis gloifc.boc ctia na' 
infligit iinc culpa p:opn9 vt i adal' 
tie.vcl coutracta vt m paruuUa in ozi' 
ginnli occcdcntlbue.Ccrcia pcua fcu^ 
ruead dl cruciario ignis infernalis ct< 
•m patet. 10nde quod oicit (£po6,jcjc» 
(Ego Dominus 3 dotes vifitans pecca/ 
ra parcnru in filios vfcp in tercia 3 « qt/ 
tam generatione.intelligif De imitato^ 
ribus paterno? fceleru vtc|cpoiiit gra/ 
tianu 0 .).q.iii|.iS'.quibus.vbi etiam Dat 
alias ejcpofitones.J^c fccuda aute pc/ 
na cempotali punit dc’. '^timo ^er 
culpam alterius vt fupia racru eil. tri^ 
plici ratione.vel etiam fine culpa alic/ 
na et pjDpziatfed no fine caufa .vel eti¬ 
am ejc culpa pzopria et non aliena, qd 
fi vis fcire caufas pzopter quas Dc^pui 
nitt tamen abfc^ culpa aliena et^ia 
videas quinc{tmodos quos ponitms 
giilerin.mj.Diftin.jcv.capi.q.Srrecipc 
tres pzimas caufaf. j^eliquas Duasac 
cipcpzo culpis^zijs.^am Dicit qui- 
ve caufis Dc^omine fiagellat in vi¬ 
ta pzefemi fine penas infert* ^:(movt 
Deus glorificcf. (f tboc fit quando mi- 
raculofe remouef pena fine flagellum 
lElcemplu De ccco nato.^ob.ijc.Be la 
59ro refufeitato '?ob.]cr^$ecudo fi pzi 
mu Defit immittif tamen vt meritu cu 
mulef per eicercitto p9tientie.?0c ctia 3 r 
vt virtus latens intus alfis manifefieC 
(Ejcemptuin lob.j.ctCbob.q.Ccrc5 
vt virtus conferuet per bumiliarionc 5 
ftjgello;^. €]cemplu in ^ulo qui De 
fe Dicit.if.ad Connt5;]cti.i^c magnitu 
do renelationu ejctollarmeDat^eft mi 
bi fiimul^camis mee angelus fatbane 
i2.qmfiimul^fim ixemigiu^fuitque- 
dam infirmitas cszpalis.l^e funr cau 
fcfineculp3.(0uarto vteterna Dam¬ 
nato bicincbocf.vtfcilicet aliqualiter 
ofiendaf quid in inferno patief.(£)cem 
plu in berode ?0cf.]cq.ct in '^ntioebo. 

purifi 


pzum 

cetor.vd pejcpulfionem calpectt^fd' 
licet e? flagellis pterif. (£)cemplum Dc 
maria fotoze aaron 0ucxiii* ajlepza t- 
fecta.t tfrabelitio pzoilratis in Deferto 
fm lBiero*mti*q.iiit*qaid crgo.l0el 
ad fatiffaaonem pene.(j]cemplu in Da 
uid qui poli remiffiont adulteri) com 
miifi quo ad culpa 5 tn pena fuit ejcpul 
fus De regno, vt patet in.ij.Kxe. qb no¬ 
tat (D^cg.Depe.Dif.i.fi peccatu Dauid. 
^ofiet etid Dici omne pena qua pati¬ 
mur pzocedere e? culpa nollra faltim 
oziginali cu qua nafeimur qz ipfU 3 efl 
caufa omniu C9afalitatu3.ar. Diftin.v, 
ad eius.^cD z tercia pena que z Dam 
ni loquedo De iila quo ad eterna Dam¬ 
nationem qua in futuro fuilinebttt.nc 
mo ambigat quin fup oifis Damnatos 
in penis fenfibilib^cruciabunf.^icut 
em gratie vifio i patria.ita moztali cui 
pe pena in inferno fuccedit. €t fic gra¬ 
dus beatitudinis in patria pmenfurl- 
tur iujeta gradus cbaritatis z gre i via 
ita z menfura fupplicio? in inferno iu 
)cta menfura crimina in via.t^oc ^qt> 
l^cuf.]C)cv.Dicif.‘pzo meuTura pecca¬ 
ti erit t plaga? mod’. (£t fi boc i altfs 
peccatis omib^tamen in fpeciali male 
ficis boc conuenit qb ad ‘^ebze.jc^an 
git. (Buanto magis putatis Deterioza 
mereri fupplicia qui filiu Dei conculca 
uir z ranguine 5 teilamenti pollutu du- 
icerit. in quo fanctificaf cfi. ^cc funt 
pzopzia malefica? fidem abnegantiU5 
z Q DiuiniiTimu facramentU5 plurima 
maleficia vt iam in fccuda parte pate¬ 
bit ejcerccntiu. 

Sejctadecima* IBcclaratur 
i (pccio^li veritae piemiffa co-^ 
parando opera maleficam5 at> 
aUa^uperftitonia fpence, 

A |!:^emilTabeni- 

i V quo ad cnozmitatem criml 


Qttcmorvi XXXVIII 


nu in malefictd p2obatp compattoti^ 
ad alia opera mago:p et oiainatorum* 
^85 cu quataordccim ftnt fpecieadr 
ca opa Tupilitiofa e]c tripUd genere oi' 
uinationu.d^uo:^ pjimu fit per manf^ 
feliam oemonutnuocatioii^. ^ecun' 
du per tacitam folam conrideratione5 
Difpofttionia vel moma alicui^rei. vt 
iideru oiern.aurarn etbmoi^Ccrciup 
confiderationem alicui’ actus buma^ 
ni ad inquireudu aliquid occultu que 
fojtium nomen babcnt,(ft fpeciespzi 
mi generis oiuinotonis quc;fit per ejc^ 
pzeflam oemonu inuocationc^iintpte 
lligiu.oiuinatio fomnio^.i^^igroman 
tia*^iuinatio pbitonica. (Reornantia 
Idromantia^^^feromantia.^piroman 
tia et ariolb:p cultus Cbo.fcba fcbc.q. 
>:cv«z.]c)cvj.q.iu|.igif.et.q.vmecmiru* 
Species oenicp fccudi generis genea^ 
litici*aurufpices.augures omen ferui 
ribuscbyjomantia et fpatulamantia. 
Species etiam tereti generis varianf 
fm omnia illa que fomu nome babet 
ad inquirendu aliquid occultu^fcilicec 
per confideratonem punctoium.fedu 
caru.dgurard in plumbo liquefacta^ 
€t oc bis Cbomas.vbi fup2a.t,)C]cv|\ 
q.ii^et.q.iiq.per totu.Camcn bec om^ 
nia crimina maleficarum dagicia ejcce 
dut« quod oc picilantioubus fpecieb’ 
deducif* 10nde et oe minotibus non 
oifficultaf .i^a5 in piima fpecie vbi ali 
qui pjedigiofis quibufdam apparitio 
nibus fefus bumanos occipiut vt res 
cotpozalis aliter fentiatur per fenfum 
vifus aut tactus vt in precedentib’ta' 
emm ed oc modo pzedringendi. TBa 
leficebisnon contente circa membra 
generatiucpotentic illa interdum pte 
lligiofa apparitione auferendo lic5 no 
in reram veritate, etiam ipfam genera 
tioam potentiam pluries •uferunt.ne 
mulier concipere aut vir actum eicercc 
re valeat etiam remanente m^to abr 
pieUigiofa illufione pod coceptum 


etiam abotfum p:ocurantfepepzocu^ 
rant cum innumeris altjs malis m oi^ 
ueriis etiam formis bediarus apparft 
vtinfuperiozibuspamit, Jnfecod* 
oenic0 fpede que et nigromantia oidf • 
et fit per monuotu apparit6ne5 vel lo 
cutionem.cum vt oicif tercio lib, etbf 
mol. pigros grecemois oictf latine. 
mancia vero oiuinatio,f 3 Ciut autesta^ 
lia per fanguinem bominis aut alicu^ 
iusanimalis/upquibufdam caraae^ 
ribus,fcietes oemones fanguin^ ama 
read ed eius effufionc et pcccat3^'^n 
de fit vt vbi mo:tuos ab inferis fe vo^ 
care putant ad refpondendu ad inter> 
rogata,ocmones in eotu fimilitudini/ 
bus apparentes talia epercct.Ctbmoi 
artis erat illa maga t pbitoniiTa oe q,| 
lkcg.]e]cvii)4 ad indantia faulis famu 
elem fufdtauit,^ec ejc boc putat qmT 
talia ede licita q feriptura comemotac 
3135 iudi^fpbetc ab inferis vocata fau^ 
li euentiiuturi belli etia p^mfiere pbi^ 
toniifavapuidc.cBuia vt augur,oidt 
ad fiiUilicisu, 00 edabfurducredS 
aliq oifj^ntftioc pmiflb5 fuiife.vtnon 
onante artewagica vel porctia:§ oifp^ 
fatone occulta,q pbitonida5 1 faulela 
tebot fe fudi fpus ondcrctreg^ afpccti^ 
b’oina eu5 fnia pculTur’,10cl no vere 
fpus famuelis a fua requie ed ejccitat’ 
^ aliqd fatafma z illufio oemonu ima 
ginaria oiaboli maebinatoib’ ed facta 
qua appellatSamuele feriptura,ftcut 
imagines folent fuarum rerum nomi^ 
nibus appcllari.lfeec eje rcfponfioe cit 
iufdam argumenti fup quedione. 'Mn 
oiuinatio que fit inuocatone oemomi 
fit illicita.fcda fct 5 c.q 5 ,)ccv.ar. iiii.^d 
fecundum. Sed fi lectoii placet vidc^ 
at refponfionem fup vltimu argume^ 
tum quedionis,?[fn gradus^Bie fint 
in beatis in eadem fumma.q. cl]c]ciiu> 
f nfpiciat etia oictu aug,)c,cvi. q,v, nec 
fniru.Sedbecpa^ad malefica^ opa 
Anulla in fe retinent fpcciem pietatis 


Tt (nroetiti eom opera patet fangofnej 
innocentem fundere non ceflTanteo.oc 
culta qnec^ Dyabolkfstnflrucronibuo 
tnanifolantcd nec viuio aut mo^ruid 
parcut vbi animas cum.coipojib^ itt' 
ferimut^ln tercia oenic^fpecie que et 
fomnio? oiuinarto oidf Dupliciter ob 
feruat^^Jimo quando quisvtiffom 
ni|6 vt valeat aliqd occultu inuefliga^ 
rc eje rcuclaronemalo:pfpirimu5cum 
quib^babenf paaa ejeptefla quado fcj 
ad boc inuocanf. fecundo i>o quan¬ 
do quis vtif fominis ad copofeendu 
fntura fm q? fomnia ptocedut eje reuc 
latone oina vel eje ca naturali intrifeca 
vel cjctrinfeca quantu pot fc ejctenderc 
talis virtus non erit illicita oiuinatio* 
bec dTbo^vbi fupta^l^to cm^intcllig^ 
tia vtp:cdicato:e0 nucleum ad min’’ 
bdbeanr ♦potandum ad p:imu oc au 
gelis q>cum angelus fit limitate virtu 
tis efRcartus reuelare poteft aliqd fti- 
mro2um anime oirpoftte^indifpoli' 
re.BirpolTtto aut fit poft redat6e5 mo" 
tuum c)cterio:ptintcrfou vt quado li- 
lentes fimt noeres-rfedati funt moms 
fumofitatu T boc fit circa auro2am qn- 
dooigellio elt ppleta^t boc oico oe no 
bis peccatonb^fiRb^qufb^angn cp oi 
oina pietatead^recnt65 officii aliq re- 
oelat aut tepe fludti in auro:a intellcfn 
©e occultjfcripraraii info:matc.*p2eii 
det em augd^on^mtellecmi ficutoe- 
usvolutatuico:pacdcfiianris co:pi 
bU3»atiis autpfectionb^ dbufcucp.pot 
i quaalcB bo« ruelare vigilado i ooj 
miedo ^uis i iu]cta pbm*in oe fom.i 
vigiRfunt mag^apte redpe rcuelatoes 
vt oiem efi vito rpe ^ altero^ut ceteri 
magi facere pfuciierut. 5 l'dfc< 5 m nota 
q? eje uamrali folltcitudine nature t 5 re- 
gimiitc cotpis pnngit ^qneda futura 
bnt eam naturale mboiefomniante.i 
tue illa fomuiafcu vifiones furrt tairtu 
mo figi u 5 caufcdlcui ejrptc augcUoi 


p:ima 

ctuefi.ibocaccidcntiu futnro;p in bo 
mine vt fanitat^veregritudiitis vl’ pe¬ 
riculi ic.€t bec eil fnia 'tftnfiof .vbi fu- 
pta.iSnia natura rcpnratin fomnis 
ale aliquas oifpofitdes que ffit in co:- 
po2e ep qnib^poflea ptmgir infirmitas 
vel aliud^vt fi quisfomnet oe occupa 
tiombusigneis^fignum eftgpdomf 
natur in eo colera.fioc aeris vtoc VO' 
lam ctbninfmodi fignnm ellfangni- 
nis.n aque vel alterius liquotis aqnci 
fignum cft ffegmatis fi ce terreis, fig^ 
num eftmelancolic.Ctidco per fom- 
nia quandoqt innantur mcdiciad co- 
gnofcendnm oifpofitonis cotpotis.vt 
etiamcicitpbilofopbus tn eodem H- 
b:o,$>cd bec iterum lenia funt p com 
parationem ad fomma a maleficis fn- 
perfiitiofe obfcrnata.i^am fi cozpota 
liter vt fupza tacmm cfi nolunt tranfi 
ferritfed tantum imaginarie cernere ^ 
a confodalibusmaleficis perperramr 
reponere fe babentad finifirnm lams 
in nomine fui Ofaboli i omnin oemo 
nionim.l^ndc fit vt et fingnla imagi¬ 
naria vifione reptefentanmr afimilL 
^i aliqua occulta fdre pzo fc vel alfis 
bominibus volunt a ocmonibusper 
fompia infirunntur non per tacita fed 
per ctptciTa cum eis pacta inita, ^ec 
iternm per quodeunc^ pactam qnocu 
fp modo per aliqnodfacrificinm alicu 
ius animalis renfacrilegeceprecario 
nisant cnlms etiam latrie c)tbibitio- 
nistfed fcipfas in anima etco2po2e oe 
monibns offerentes, fidem peniras fa 
crilegoo2e abnegando.l^ecbis con¬ 
tente etiam ptoprros anralienos in¬ 
fantes cemonfbuo offerunt am interi 
munt.ee quibus fupta babitum c. jn 
quarta ocntcprpccic que per pbitonef 
a pbiton appolline.iujcta Hfidorum 
qut 3 ncto 2 ^!Uinandt ciefrur fuiife c)c- 
crcem2.norTperromniaautpcrmo2rt> 
ozam alio cutcuesdcd per vinos.vc iu 


Queftio t)edmafeptfm^ XXXIX 


errc pddis.quf (Tc arreptf a oemonlb’ 
vcl voliitaric aut muolutarie ad pzcdi 
caiidu ra umodo futura:-: nouad alit 
flagitiappetrando agitanf qualis fU" 
it illa puella oe qua Wctu,]cvi. Clama 
00 poft apolloloe q»clTcntvcri ferui 
oci.Budeiftdignatus paulus impe^ 
rauit rpui cjcire ab ea. ^at5 q modica 
fit com patio p rcfpectu ad malcficasz 
co^r opa.quc vticp (Tcob magnitudine 
facino? z cno:m itate criminu.iujc Jd 
oo.vts.babitu cH nuncupanf. "^nde 
caufa bjeuitatis oc alijs minozib^fpe^ 
ciebus oiuinationu bec pbare non eje 
pedit vbi maiozes cjccedere nofeutur. 
nam vbi pjcdicatozi placet applicare 
alias fpecies vt geomantia que fit cir^ 
ca co:pusterreltre:vtin vngue vel iu 
ferro vel lapide polito.^dromantiairt 
que fit in aqua vel criftallo. '^eremati 
am que fit in 3 ere.‘piromanti 3 que fit 
fu igne;^riolo^2 que in vifceribus ani 
maliu imolato?: in aris oemonu. lics 
bc oes p c)cp:efram oemonu inuocati^ 
one fiant.nuUa tn efl: compatio ad ma 
leffcia maleficaru cum ad nullu nocu^ 
meum boim iumento^r terre frugu5 
lendut oirecte.^ed ad futuro2um pte 
cognitione.Be alijs etia fpecieb^ oiui 
nationu que cu tacita iuocatione eti 
am p tacitu vt fic pactu erga oemonef 
practicanf vt funt genealitici feu altro 
logi fic oicti ^ter nataliu cofideratio 
iics.?Curufpiccs d otes z boias obfer^ 
nant.jfugures 4 geftus garrit^auiu 
z omen 4 verba boim obferuat.Ct cy^ 
romantici 4 lineametis manuu aut 
fpatulis aialiii oiuinat.Si cui placet i 
fpiciat pccptonujf^ider circa fccundu 
pzecepm plura inueniet quo fint li^ 
cita z quo non.reaUficaru ^o opera 
nun$ funt licita* 

f^ccimzkptima eft Declarati 
oaquartedecimegrauitat^ cri 


mmi0 ad peccata quecunq5 Dc 
nwjmm comparando* 

«rtantaellea 

\ facluoiu magnitudo q etia5 

r V.- malo^p angeloiu peta-: ruinam 
cjcccdut.Ct fi in culpis quo no etid in 
infernalib^fupplictjs.Ct ^ 4^cm 4 
culpas oemoftrareno eft Difficile va^ 
rqs ronib^.^piimo na licet eius petin 
fit irremiffibiletb tfi non ell ^pter ma-» 
gnitudin^ criminisbabedo rcfpectU 5 
ad eop naturalia.-: peipue f m opinio^ 
ne Illo? qui Dicut eos tantu in natura 
libus^nun^ in gratuitis fuiffe crea^ 
tos.Ct q: bonu gratie ercedit bonum 
nature.ideo illo?: peta 4a ftatu gratie 
cadut aaut malefice fide fufeepta in ba 
ptlfmo abnegates ejciftuf.eomm vticp 
peccata ejcccdunt.^i Dicam^eos i 

gra fuiffe creatos I5 nd coftrmatos. fic 
etia malefice I3 no creati in gra tame a 
gra fponte ceciderut ficut -: illevolens 
peccauit.^ecudo oemonffraf.^a515 
cius petnv fit irremiffibilc varfis 6 cau 
fis alijs.puta fm ?Oug’.q: nullo fug^ 
gerente peccauit.ideo etia nullo repa^ 
rante redire oebet.^el q: f m Bama. 
contra Dei fozma intellectu peccauit.-c 
cognitio quato eftnobilionato peio: 
ell erro:. Seruus em feiens volunta* 
tcmDnifui-tc.^Bel iteru fm eundem 
Bam.q2 nd eft fufceptibilis penitetie, 
ideo nec venie. 1: b e)c natura fua. que 
q: fpualis tatumodo ell femel vertibi 
lts.eo q fe totam couertit q in bomlc 
non fit vbi caro fp repugnat fpui.^el 
iteru q: ejccelfo loco pcccauitvt in celo 
bo aut in terra .^10 tn non obllantib^ 
eius culpa in multis alijd minoiaf c 5 
paratiuc ad maleficiaru flagirta. 
mo in boc q ille iujeta 50 nfclmu in q' 
Dam o:3tionc nulla piecedente Delicti 
vindicta foperbiens peccauit.JiB9l^ff^ 


pars 

cc^>o pod tantas penas fepc miiltrs 
ItjG maleficis inflictas imo tpoft pc^ 
nas quas pcipiuiit in ecclefia oyabolo 
occafionc fue rume mfliaas omia bec 
cdtmmnz no ad minima pcta mo:ta 
lia vt ceteri pct6:esqni eje infirmitarc 
anrmaliciaabfc^ babim maliciepec^ 
cant «^5 e,c ^fnnda cojdis malicia ad 
bo:rcnda flagitia ^erant.^ecudo 
licet tripleic fit flatus mali angeli»ln^ 
nocenrieCulpet :iHirerieTeu pene, 
'fpfe tfi fic ab innocentia femel t3ntU5 
cecidit t q> ad illam nun$ reflitut^ fu^ 
it.peccato: aut ad innocentiam p ba^ 
pttrmu reftitutus iteru ab illo cadens 
multu p:ofiundaf.(£t fup oes ipfe ma^ 
Icfice vt earu flagitia oemonflrat.Cer 
CIO ille p crcato:e:nos at t fnp oesipe 
malefice cotra creatore t rcdempt02C5 
«.(Buarto ille Dereliquit oeu pmitte^ 
tem videl!C3 eu peccare t non cjc pieta 
te cu a?requcnt^mo 0 ante fup oes ipfe 
malificc peccatis elongamur 3 oeo p- 
mittente z tz pietate nos continuo 
fequmtctbeneficijspRmisnos pue 
nientcm.( 0 uintoiilep 2 cflat in mali^ 
Cia t>eo reptobante t fui gram non ap 
ponente nos miferi currim^in illi ma 
«Ciam oeo cotinuo reuocante. ^ejeto 
ille manet obdurat’ ad puniente 5 nos 
obdurati ad blaudieut^ Ct fi ambo co 
Ita oeu tri ille contra fe requirente nos 
cotra p nobis motientCque vt pmifU 
mus fup ornes malefice oeboneflati^ 
tesofleudnt. 

Solutionem argumentozum 
ttiamt>eclflrautventfltetn per 
copflratioue. 

r j — argumeta.?5d ptimu pt3 re> 
BSjrpofiopcaqueinpaincipio cor 
JiJ poiis queflionis tacta fut. 10n 
ocvi^liqb peccatum oebeat ceuferi 
graumsaltero^-i quo peti maleficam 
irauioza ^cris <riflunt 


p:ima 

aliud ^ ad penam. S^fcendu fI2 
culpa ade tta z eius pena onplicif con 
fideraf.vel qno ad pfonam vel quo aci 
naturam tota vic3 pofleritate eje co U' 
cutam/p:imo modo.^icut maioas 
pcta fttentt pofl eu perpetrata, qa vide 
licet ipe folumodo peccauit faciendo 
illnd oberat malu no fm fe fi q: pbi^ 
bitn.yomieationcs adultcriai: bo 
micidia.vtroc^modo mala fut fcsfm 
(ciz q: ^bibita ideo cria granio: pena 
eis ocbct.^ccndo -bo modo.15 tnaic^ 
ma pena paimu pctm fecuta e.boc tn c 
p indircetn in($m vic5 p en tota pofle 
ritas ojiginali peto fiiit ifecta.eo ip^ 
fepnm’parens oim p qbns oibns fo’ 
Ins filius Dei fatiffacerepotuit poten/*, 
tia o:din3t3.*|02o fuo aut pfonali me 
Dictare Diuina gratia penttuit z falua^ 
tus p’folutione facta p jcpmancopabi 
liter aut pcta malcficaru c]ccedut i gra 
mtate.no ptente De futs pfonalib’ pec 
catis z pditoib’ cu etia inumeras ali^ 
as p’rc cotinue trabut.?gd tcrciu Dtc^ 
Dueicpbabitis fuitp accidens in 
peto adeq>maio:e lefione intulit.(Et 
b vic5 q naturi integra iuenit z q coz' 
rapta neceflario no volutarie tranr^> 
Dcre babnit.vnno fequif q fuu pecca 
tu (impliciter graui^ceteris fuit.Cuni 
etii q: bec ide cui fcqnria pcta fecilTet 
fi tate natura iuueniffcut.ficr Pm mor 
tale pctm no pjiuat gra5 co q illi non 
iucnit.|5uarct aut fi illi menirct. ^cc 
cfl folutio feti Cb 04 n.i|.oifl.]C]C|.arr,^i 
in folntoc febiargumctirqni folutio^ 
ne fi 4s ad plenii vult intclligcre b3 co 
(iderare ^ adam oziginalc iuflicii fi p 
flitilTetno trifftKlilTct in pofleros^nt 
'^nfcl.opinabaf^it ctii alicjf p’eu pec 
care potuiflet videbanf Dcti Docro.Di. 
jc)c.Sln pueri mo]c nati fujifem in gra^ 
tia connrmati.lte5qnolibc4.?fn ide 
quintmcfaluanfbomiesralbatt 
ioir fi adam non peccafieu 



ciudliobedmaoctawa XL 


^rquimr mod^pzedicandi 
contra qmq5argumeta laico:p 
quib‘^^bare videntur fparfitn 
q> t)eu0 pmittittata ptate bfa 
boloz maleftao circa bumfmo 
Oirnaleftcicmfereda iao.jrviii 

JtDeniq5 pciica 

Jo 2 ^uidas fup certa argumcn 
ta laicoy vel crla mto:p quozu^ 
't)5 Qtntanw maleficas cflTe negat ^ I 5 
nialicia 1 potentia oemonis ad infero 
Dii fno oefiderio bmoi mala pcedat 
Oiuina tn pmiflTionc fibi pdcfccd^tc ne 
gant« j^ec volnt qp oeus talia fieri per 
niittat>‘il 5 modn 3 rsuendin 6 babeac 
c in tencbns fient ceci palpitant, iam 
vnnaaltcrumcdintangcdo.opuo tn 
€(1 co;r affertioes ad 4 nc^ argumenta 
rednccrc.€]e db^vtiep oes cob cauilla 
tiones ajccderc pnt.J t ptimo q oeus 
no pmittat oyabolo (6 tanta potcftarc 
fenireiubomines. 

^ ^ “Titru ad makficialc effitetu a oc 
jl V 11 mone p malefica a>curandu fp 
*^abet concurrere oiuina pmif' 
(lo.^t^guitdmBsrgumftis^ oeus 
no pmitrit.vnde etia maleftciu nibil i 
in mundo.CPtpnmu fumit ejepte oei. 
Secunducicptcoyaboludrerciu eic p 
te malefice. <&mmn cjc parte motbi. 
•<0uirttu epptepdicatoBtiudicu 4i9 
lia corra eas ^dicant z indicant 14 vti 
qp nun^ fecuri elTent. Pzimo fic.Be’ 
punire porefibotem ^terlpeccata.et 
punit gladio fame z monalitate. ^tej 
Diuerfis alfis infirmitatibus varfis et 
innumeris quibus bumana conditio 
r«bi3ccf.vndeq:opuseiu6 ell adiun 
gere alias punif6nes:idco no pmittit 
Accudo fic.(P)c parte oyabolifi vera 
cflent que p 2 edicanf q vidclic 5 vim ge 
ncraiiul impedire pofiunr.vi; viddte^ 


mulier nort concipiat, vel IT concipiat 
^abojfiim faciat.vel fi no abo;ru 5 q^ 
etia pofl:partu natos interficuTt. vticp 
fic pimere polTcnt tom mundu. (£t ite 
ru polTct oici q opa oy aboli efTent fot 
ti02a opibus oci.fC5racrameto matrb 
monq q^ eft opus oei.diercio c)c par^ 
te bols.^am videm’ fi maleficius oc 
bet elTc alidd in m mudo:tanc alidbo 
mines plus aliis malcficiunf.i^e quo 
fi querifvtiq^ oicif boc clTe .tpter puni 
tion^ pct6?r.^ boc ell falfum.g z illud 
q maleficia fint iu mildo.jFalfitas au 
tem pbaf e)c eo.q: tue maiojcs pccca^ 
rotes ampli^pumrcal.boc cfl: falfu cu 
mtn’’ puuiauf $ alii interdum iufti.q? 
etia cernif i pueris iimocftibus 4 afle 
runf maleficiari.tBuarto poteil addf 
z aliud argumentu eje parte oei.boc q 
4s impedire polfct z no impedit g fte^ 
ri pmittit. vti(^ iudical eje fna volnuta 
te ^cefiilTe.^ed oeus cus fit fume bo 
nus no potefl velle malu. g no poteil 
pmlrterevtfiatmaluqt) tpe impedire 
porefl.^tf 5 pte morbi oefecros z in 
firmitates 4 bicunt maleficiales fire* 
etia funt oefecnbus z mfirmititibne 
namraltbus.i.qui cp oefcctu nature p 
ccduf.q^ eifi alids claudicat.ejccccaf vP 
rone pdit vel etia mojif ep oefcctu na^ 
turccotmgcrepnt.vndcno pfit fecurc 
maleficis afcribi.lBltimo cp pte indi' 
cum z pdicato?z4cn talia aduerf^ma 
Icficas pdicant z ptacticant vriqs^jpter 
ingens odium a maleficis contra eos 
coceptu nu^ effent fecuri.^s ? argU' 
meta fumant ep q6ne,j* fup tercin pn 
cipale pme ptis tractat^.-t ponant il 
Ia q fur magis ad ppiYn quo vies pmit 
tit mala fieri lics no velit malu fieri, p 
mittit aut ^pter admirabile pfcctioni 
vniucrfi q pfiderant i b q bona cemJ 
oauf emineiius^ magis placer «z funt 
laudabiliora 0U3 compant malis. ba< 
bent tbi aneres. Jce^fnda bi piuic fa 



pfcntfc i'aft(c(eT bon(tat(s rclocft qoc 
afe elTcnt occulta,€t bjeuif fi occilio^ 
ne quellioiepolTut colligi e)c bie que 
ibi tangunt varia occumeta fi info^ 
matione popuU,vic3 q oene iulle ou^ 
00 cafno pinifit.fcj angelo:^: z piimo^: 
pentu 4 cii fint maioies alqo oibue ca 
ribU5,/^6 miru fi alii minoieo pmirta 
tur,aSlnaliter ante funt maiozes ^ a 4 
caufalitatcno quo ad alias circufiati' 
as fin quas peta malcficaru,vtin, iii* 
q,tangif,t maloor angelo^z z pjimom 
penm5 peta eiccedut. z quare oe^iuftc 
pmifit illos pmos cafus tangit in.ij,q 
c]c 4 bu 6 prima colligere z Dilatare po 
teft ad fuu placitu,^ed ad refponde^ 
Dum fup argumenta. I^am ad ^mu 5 
ctt oicit.JBeus fufficienter punit p na^ 
rurales infirmitates.monalitates.gla 
Dio z fame.lvefpondet e)ctribus.'p2i 
mo quia Deus no llmitauit fuam vir^ 
tutem ad naturalem pceflTum :aut erf 
am ad influentias cozpozu celefliU 5 vt 
videlic3 p:eter illa agere no poflTt ideo 
«p2eterillafcpiflrimecgit in punitio^ 
nem peccaminu.mo2talitatesz alia m 
ferendo p:eter ocm mfluenti33 cojpo^ 
ru.ficutin punitione peti fuperbic in 
Dauid fup mo2talitate inflictam popu 
lo ipter populi numeratione zc 
cudo bocvticp congruit Diuine fapien 
tie que cum rebus omibus fic admini 
ftrat vt eas ^iqs motibus agere finat 
3deo ficut no conuenit malicia ocmo 
nis otno impedire fed potius Decet ip 
fampmitterevtagat^tumad bonus 
vniuerfi fpectare potefl.licet continuo 
ctii refrenat p bonos angelos vt non 
tantu noceat ^um nocere vcllet.;|ta 
etiam non couenit malicia3bumana5 
refrenare fup ea ad 4 eje libertate arbi^ 
irq potefl.vtefl fidem abnegare z feip 
i^um Demoni Deuouere que vtic^ face^ 
re in poteftatefunt volutatis bumane 
Cic quibus etia Duobus cus Deus m 


p2ima 

jcime offendit iuflc pmittft ca 4 o male 
fica oefiderant -r^ier que fidem abne 
gauit z ad que Dyaboli potetia fc ejete^ 
Dit vt cflboibus.inmentis z terre fru" 
gibus poffe noccrc.dTcrcio Deus (nfle 
pmittit illa mala fieri p que Dyabelns 
etiam pindirectu maicime toiqnetet 
iumam recipit Difplicentiam fed p illa 
mala que a maleficis virtute oenionn 
fiunt p indirectum Dyabolus majeime 
tojquet Dum contra fua3 voluntatem 
Deus oibus malis ad glo2ia3 fui nols 
ad fidei comcndationcm.ad electoiuj 
purgatione z cumulu meritop vtitur* 
Certu cft em gp inter oes Difpliccntias 
quas Dyabolns cp fupbia que femper 
contra Deum erigtt.iu.tta illud, ^up^ 
bia eop qui te oderilt afeendit femper 
bec ptecipua eft qua fibi Difplicct q Dc 
us omia fua maebinameta in fuigfias 
^c.coucrrit.^ufte ergo Deus cuaa per 
mittit.'^ fecundu fuperius refponfuj 
eft z opo2tet refpondere ad duo que in¬ 
cludunt in argum£to.fc3 q no Dicimr 
Dyabolus fo2tio2 Deo nec cius factura 
imo cernit q minime virtutj e)ciftit cu 
nibil poffit nifi pmilTione Diuina.vntS 
cius '^tuspoteftDici minima compa^- 
rando ad Diuina pmiffione.l3 fit majd 
ma compando ad "^tutes cotpales qs 
naturaliter e]ccedit.in)cta illud fepe al^ 
legatu.|^on eft poteftas fup terram 3 
ei valeat compari. Job.icli. 'Mtcm ad 
qbrcfpondendu.€urvtc3 Deus poti^ 
fupvimgeneratiuam pmittit malefi-» 
Cia fieri qua fup alios actus bumanos 
Bc quibus etia fupta tactum cft i ms' 
tcria De pmiffione Diuina fub titulo.4,^ 
modo malefice vim generariua z acm 
Venereum impedire poiTunt.iEft em 1 > 
jppterfeditatem illius actus.^t 42 02f 
gtnale petm inflictu e^c culpa p2imo2ii 

S illu aetnm tranffundit z e>:eni 
etiam Dc ferpente qui p2imum 
inftmmcntuDyaboUiuit^c* i^dter^ 


€Lttellio£>cdmaocta«a XLI 


dum ofccndu <$ ficut mtcntfo z appc^ 
ritus o^3bol^ maio2 eft ad tcmptaudu 
bouoe^malos:Ucetc)c parte tempta 
ri mag^ temptat m alos $ bonos :ld c 
g amplio: abtUtas eH in malis ad red 
piendu temptatoem oemonis $ lit in 
Donis. ^ta erii plus affectat ledere bo 
nos ^ malos: licet maio2e abilitatem 
ledendi innenirct in malis $ in bonis 
€t buins eflrafio:q: ^m (grcj^^quan^ 
to crebzius ds Oiabolo fe fubi)cit :tafo 
(ntolerabiUo:c$ fibi facit vt ei relucta^ 
ri non poifit* S5 cum mali crebrius fe 
fubiiciat Diabolo eis rit temptatio ma 
gis intolerabilis z ffequentioz cu non 
babeantfcumfidei formate quo fetu 
cantur.!^cquo fcuto apfs Cpbefi.vi* 
Jn omnibus Tumentes rcutU5 fidei in 
quo politis oia tela nequiffimi ignea 
cjctinguerc»S5 c% alia pte magf z acri 
us impugnat bonos m malos« (Et ra ^ 
tio quia cu iam pofiideat malos non 
aut bonos.tio magis conaf per tribu^ 
lationes trabere ad fui Dniu iuflos dd 
non babet^j^peccatojespoiTeffos: fic 
alid^ ptinceps terrenus magis infur > 
git edera illum qui plus aufert De iure 
fuo vel d pl’nocet regno ^cotra illos 
d non fibi ptrarianf, Md quartu <$ De^ 
pmittit mala fieri non vult tn mala d' 
eri vitra pmlfla que tacta funt predica 
to: Declarare poteft p dnqs ligna volu^ 
tatis Diuine que funt:pceptu:^bibitio 
cociliumtopatiot-r pmiffio: vide fctin 
dTboma peipue in pma partetquia ibi 
planius Declarat.q.djc.ar.dl. ^am li 
cet vna Iit volutas in Dco d-dt ipc De^ 
(ic z vna eius elfentiariamen per reTpc 
ctum ad eius opera indicaf t ligniftea 
tur nobisdus voluntas multipliciter 
pm qd pTalmilla Dic* ji^agna opa Dni 
cicquilita in omnes voluntates eiusV 
'feii voluntas in Deo Diftinguitur no 
e)c parte rei:§ eje parte fuo:}: effectuum 
ita yi voluntas <ip:ie Dicta Dicatur 


luntas beneplaciti.'Voluntas metba' 
pborice Dicta Dicatur voluntas iigni i 
quantu videlicet p ligna z metbapbo^ 
ra indicatur nobis Deu boc vcIle.?T^ fi> 
mili.^icut paterfamilias vnas babes 
in fe voluntate Dcmonllrat illa quinep 
modis:lc5 per fe et per aliu.^Per fe Du 
pliciter:Directe z indirecte. Bireae c» 
alidd opatur:-: tunc elf opatio.lndirc 
cte aut qn non impedit opantem ficut 
z in.iiii.pbifico:}: br.fxemoucns et p' 
bibens eft mouens per accidensrt qn 
mm ad boc b: lignum permilfio.*per 
aliu aute Declarat fe paterfamilias ali 
quid velle tripliciter. 10el inquantum 
o:dinat alique ad alidd faciendum ne 
ceffario z ^pbibendo cotratiu: z lic fut 
peeptio in peeptis:^ ^bibitio in alTir'' 
matiuis z negatiuis pceptis. ^el in ^ 
quantu o:dinat alique pfualiue ad aU 
qua cdciliatiue:i: boc ptinet ad cdfiliu 
«ficutvoluntas bumana manifefta^ 
p bec quinc^ fic z ipius Dei. em p:c 
ceptu pbibito z confilium Dicaf volu^ 
tas Dei patet p illud IBatb.vj.^^iat vo 
luntas tua licut in celo z in terra :id c(t 
vt in terra impleamus eius pcepta vl 
tcmuspbibita« impleamus^ polfc 
cofilia.Ct limiliter qp permiffio z ope^ 
ratio Dicarar Dei voluntas patet p 
gultinum qui Dicit in enebe* j^ibil fit 
nifi omnipotens Deus fieri velit:vel (i 
nendo vt fiat vel faciedo.?lfd ^olitU5 
CU5 Dicitur illud ^ quis impedire pof- 
fet z non impedit iudicatur eje fua vo^ 
luntate ^ceffilfe verus ell.^scum in^ 
fertur. J^eus efl fumme bon’:ergo no 
poteft velle mala fieri: verum eftrvoln 
tate beneplaciti z p quatuo: figna bu^ 
ius voluntatis quia non poteft opera 
ri mala nec p:ecipere mala nec vt non 
pbibeat mala z perfuadeat bona fup^ 
crogctionis:poteft autem velle pmit" 
tere mala fieri. 5fd aliud quomo cer 
nunf infirmitatesab inuicemvtvna 

f 



iTt malcficiaUo: sUcra nattiraliG pOta 
ccocfeciunature. ?\ndemr q variis 
‘inodio.l^nmo mcdico^ mdicio.]c,cvi 
q.v.j^oii licer.z.q.M.ca, Jlludtvbi ver 
ba F^Uvjullitn e)c icDo oc ooc.jcpiaiia. 
i^d bocciicnus(upUitionis pertinent 
omnes ligature z remedia Cj medico^t 
©ifciplina condcnat in quibufcnn^ re 
bus rufpendcndis atcp ligandis. li' 

mili vbi medici e)c circnilantijs videli 
cet etare compleicioncJanaizfubito 
fi in ictu o cculi immutata z q non cp 
Dcfeau fanguinis ftomacbi aut labe l 
firmitas acdderit.ljudicant illa no c|c 
Defectu nature: § ab ejctrinfeco accidif 
fe.(f t ab ejctrinfeco vbinon ec veneno 
fa infcctione:quia ITcfanguis z ftoma 
cbus malis bumoubus ertct repletus 
tuc cjc fuiTicienti oluifione iudicat effc 
ctum elTc maleficialem. Jtc fcbo cum 
eis ejcidit incurabilis vt nullis medica 
minibus eger pt rcleuari; immo poti’ 
cernunt ipm aggrauari ♦ Cercio q: fic 
fubito interdum accidit q iudic(U5 itt 
firmifuper boc cotingit.^esgella vm' 
cjc nobis innomit.^a quida5 oc opti' 
matibus ciuiratis ^pirciis nimis ccr 
oicofe voluntatis vjcotem babuit inta 
mm vt cu ipe libens tn oibus ei copla^ 
cerc lludcret:tn in ennetis fere fuis af^ 
fectionibus ei recalcitrabat z ^bis co^ 
tumeliolTs femper ipm moledsre fata 
gebat. ';^ccidit inde vt oomu ingrelT’ 
quadam oie cum mulier folitomote 
contra fe btiganti verbis obptobtiofis 
'tirelocuparceoomu ejeire volebat 
<pa boftiu per quod cjcircbabebat cur 
fu veloci anticipando obferuauit z vo 
ciferado conteltabarar q nifi cam ver 
bcraret nulla ptobitas aut boncllas (i 
bimen’5.?Ed que verba grauia tllcma 
imm no animo letendi cjctcndit z i^35 
ejcpaniis Digitis fuper fpatulam leuif 
tangendo fubito ad terra5 collifus om 
nem fenfum perdi4u :t.per plores fe ^ 


piitna 

ptimanao in lecto oecumbens grattilTl 
ma infirmitate octentus fuit:qua in re 
p erifari poteft illa infirmitatem no cjc 
naturali oefectu: § p maleficiu mulie^ 
ris fibiaccidilTe.^piura imo quali in ^ 
numera pfimilia aera funt z multis itt 
notuerunt»^unt ddarn qui p certam 
ptacrica eicpleuttam rei capiunt p buc 
modu. ^am plubum liquefactu fup 
iufirmuteneutzinfcutcllam plenam 
aqua infundunt z fi imago aliqua coii 
deufata cernif:tDnc infirmitatc5 c% ma 
leficio accidiffe indicant:? 4^35 
lis imago ope oemonum aut naturali 
virtute erumpat vbi interrogantur ta ^ 
lia ptacncantes rudere rolent:q' virtu^ 
te laturui fuper plumbu qui alias ma 
I us ejcilltt ficur fol fup auru maleficiu 
fua virtute oltendcr c folct ♦ $^ed quid 
Dc bis fentieudu finau videlicet pzadi 
ca licita (it an non.Circa terctu pfiuci^ 
palebuius tractatus tractabif canoni 
ftis cm videtur licitum vt vana vanis 
contundanf: licet tbcologis omnino 
prrarium videaf C05 non fint facienda 
tnalavt eueniant bona.Wd vltimu vbi 
oiucrfaqnerunf. 'pdmocum malefio 
ccnonoicantur. fecundo cur pneipi 
bus eis fauentibus ad puiciem omni' 
um inimico^ ipo^r nou cooperantur. 
Cercio cur pdicatonbus z aliis cos p 
fcquentibus non noccre valeant. Md 
pzimuoiccndum:^ ideo vt plurimu5 
malefice non oitanf vt iujeta coplaceti 
tiam oemonis in ptumeliam creatozif 
quantu poflTibile cll^ vililTimo ptecio 
cmanf .(Et febo ne in oiuitiis notentur 
Md fecundum cur bucipibus nou no 
cent caufa elt manirellatquia quanro5 
in ipis cft boc fit vt ipoa in amicitia re 
tineant. €t fi q^uerif cur eozu inimicis 
non nocant.lxcfpondetur quia bon’ 
angelus ejc altera parte boc maleficiu 
impedit iujeta illud Banielis ♦ ^ 

ceps perf^rnj rclfiiitiiiibi vfginfi vna 


0LiTerti6p5i'ma XLlI 


t>febO 0 «'^idc oocto.in.ij.fcntcn.an tti 
ter bonos an^^clos (it pugna 'z qluer 
tcrciu oicif g» ideo nec inquifitoJi 
b ns aut alijs offictalib^ nocere pofffit 
quia publica iufttcia vrunf, (Ft^cmpla . 
varia ad bocpolTcnt adduci;!^tempis 
p :oli)cifa 9 non patitur. ^ 

£jcpliatparsp:ima 

5ncipit fecunda pars bu 
lufi^eris. 

psS^cuda pars p2i 

^ fy^ipalis buius opi6.(0ui3 ell 
modo ^cedendi qui ama 
leficisp malefietis inferendis obferna 
tr.€t per occem z octo capitula oilli 
giiitur cu ouabus oumta^at oifftculta 
tibus quaru vna in ^ncipio fup remc^' 
dia pferuatiua vt videlicet quis malc^ 
ficiarinon poffittaltera in fine fuper rc 
media a monentia maleficia: et p que 
maleficiati curari poifunt cu ^m pom 
in.iiij.pbifyco? remonens t ^bibens 
coincidunt:^ liint caufe per accidens. 
3 dco vt pbec totale fnnoamentubtt^ 
iusbozrendcberefisbabeatur ♦ Circa 
ouo pzincipaliter infiilendu erit.^pzi' 
ino circa introitu ean z ^felTionem fa 
crilega5.^c6o circa ^greiTnm in mo^ 
do opanditbonendaobfcruantiam. 
percio impedimenta falubtia contra 
ca^ maleficia z remedia pfeniatiua: et 
quia in mojali iam labotam^ materia 
10 n argumetis variis z oeclaratioib^ 
vbicBinfiilere opus non eft: cu ea que 
p capitula fcquenf fint p pjccedentes 
queiliones fufficienter oircuffa. ^deo 
ptecamur in oeo lectorem ne oemon ^ 
ftratoem in omnibus querat vbiaceS 
modatajfuflPicitpbabilitas ea oeduce^ 
do que conftantaut vifus vel auditus 
^:ia ceperientia aut fide oigno:p rela 
tibiis eiTe vera. Circa primum aiuem 


ouo ptincipatiter tangentur. ‘Primo 
oiuerfi modi i^ius oemonis innojeios 
alliciendi, ©cbo oiuerfi modiipa5 bc 
refim ^►fitendi. Circa fecundum vero 
fqcper 02dine3 tangenf quo ad modu 
^acedendi z curandi. (0uia primo oc 
bis que a melcftcis p:o fc z fuis corpo 
ribus practicantur ♦ fecundo oc bio 
que erga aliosbomines operanf.Cer 
Cio oe bis que erga bellias. €t quarto 
oc bis qbus terre iTUgib^ nocet.tBui-* 
to oe maleficio tantummodo virom5 
dbus^vidclicet maleficiis tantumodo " 
viri t non mJilieres infiilut.^eicto oc 
quedionefup maleficia amouenda: z 
qbus modis curantur maleficiati* 

£ft ergo pzima quellio p oe > 
cem^octo capitula oiftmcta 
cum totidem modis infuis r( 
tibus variauturet multiplicatt 
tur. 

©ueftio pzima 
'rum qs pofTit p bonos angC'' 
los ita benefitiart:g a malcficit 
)er quofeue^ infra feriptos mo 
los non valeat malcficiari.Ct videt q? 
non.Co gperptecedentia oeclar3tU5 
clt etiam inno)cios ct innocentes z iu^ 
(lospluries a oemoib’ affligi vt ^ob 
^ plures pueri innocentes qui ceruuu^ 
tur maleficiati cum multis alt}s iullis 
Zicet non eqnaliter vt peccatotes: eo ^ 
non in perditionem fuarnm animaru 
qnamnis bonis fomme et cojpojunt 
affliganmr.ln contrarium eil maleft'^ 
Ciarum faflio g videlicet non omnes 
ledere valeant:redtaniummodo illos 
quos cernunt ep infotmatione ocmo ^ 
num oinio aujcilio ocftitntos.defpo 
fio.Cria funt genera bominum bene^ 
fteiaria oeo quibus illud pelTimu5gc 
nus fuis maleficiis nocere non por^ft" 
pumi fnnr publica 5 cos in yy 


‘^ar0 

«1tcrcmt:dBtofFido aliquo publfco ad 
Derfo6to0fnfiftunt«^ct5i qui oe rifl^ 
bucmlelic feraarte z vcueratf vt per 
aq benedicte afperlTone: per faUs cofe 
cratifumpti6em:percandelarri in oie 
purificationis:^ frondiu in oie palma 
mm cofccratoi: vfnm licitiitcu ad boc 
talia ccclefia e)co:cifat vt vires oemo ^ 
nis imminuant feu muniut: oc quib’ 
modis patebif.Cerci) funt 4 per fetos 
angelos varqs z infinitis modis bene 
ficianf ♦ ^mis ratio oaf z per varia 
acta z gella compiobaf q: em ois ptas 
a oeo eflt «gladiu po«at*lu)cta apfm. 
3ii vindicta maloy z retribntoem bo^ 
non non miru <$ mc angelica potcfta" 
re oemones arcenftqn iu (licia in vin ^ 
dictam illius bonendi criminis c)ccr ^ 
cef.dotant ad idem oocto:es: q> quia 
ptas uemonis duep modis impeditur 
in toto vel in pte. '^timo p terminum 
fue ptiti a oeo impofitu: ficot oe 3ob 
bmo z fct 5 o tangii ♦ (Et oe illo oe quo i 
lomicanonider legitur 4 indici faifus 
fuerat ou quida5 ipm inuocaifet vt 
inimicu fuil vita priuaret aut in co:po 
re lederet:vel ictu fulminis interime - 
ret:ctt vocaflTem oemcne ait vt eiuf au 
jcilio talia ppetrare*^ndit mibi ^ neu 
tru facere poiret:b3bet in4t fidem bo' 
namzoiligenffefigno crucis munit 
Icclrco^ron in co:pc:^ in vndecima p ^ 
te fructuu fuoy in capo fi libet ei noce 
re poffum, ©cbo impedif p impedi ^ 
mentu eieterius adbibitum vt in afina 
balaam*i 0 ume.]C]ctj«Cercio p miracu 
Ium impolTibilitatis ejcterius factum* 
lEt funt qui eic fingulari ptiuilegio be 
neficiantur.Bc quo terciu genus bo' 
minu qui maleficiart non pofiunt iam 
inferitts patebit.dBlaarto per iudiciu5 
fingulariter oifponentis per obllacu / 
Ium bom angeli:vt oe afmodeo interfi 
ciente fponfos fare virginis: non autc 
cbobiani*<^umto inurdum per eau ^ 


fecunda 

telam fui i^iusiquia rro vult interduj 
Diabolus lederc vr peius inde fequaf: 
vt cu cjcaoicatos veicare pofTet: ficut t 
co:mtbumque5ve]cauit e)cc6icatum. 
Co:intl>.v*tamen non facit vtfidjK ec 
clefie 1 claniu potefiate eneruat* jdeo 
a fifi etia oicere poffumus q etia fi oi ^ 
uina virtute no arcerenf qn p ublica iu 
fticiae)cercetur:adbuctamen fepema 
num feu 4>teaione a maleficis volun^ 
tarie retrabunnq: vel timent earu cou 
uerfione:velq:oefiderat z accelerant 
eap oaninatoem.??ctis oenitp z gellis 
bec copzobanf *^a z pfatus oocto: rc 
fert q malefici ❖bo z eicpietia tefiimo' 
nium oederuttip eo ipo quo p rei pub 
lice iuilicie officiales capiunf: ilatint 
omnis malefico:p eneruaf ptas*')0fi t 
quida iude;; petrus noie oe ouo c fu ^ 
pza mentio facta e(l:cu quenda malei! 
cu (ladlin nomine p fuos famulos ca^ 
pere voluiflret:tanttts tremo: eo^r ma^ 
nibus inculfus fuit z naribus ta mal^ 
feto: illapfus:vt fe fere oefperarent att 
maleficum inuad ere auderent * (0ui / 
bus onm iudc)c imperalf5* Secure m< 
ferum inuadite:quia publica tact^iu ^ 
(licia omnes vires perdet fue nequitie 
(Et ita rei ^bauit effectus: nam capt’ 
z incineratus fuit^tcr plurima ab eo 
perpetrata maleficia que fparfim bine 
inde pofita funt z accomodata ofuet" 
fis macerfis ♦ ©ed z plura que nobis 
inquifitozibus in officio inquifitionis 
labozantibus contigerunt fi recitare 
ejcpediret vtic^ animfi lectozis in am ^ 
miratione5 verterent*^ed quia laus i 
o:e ^:io fozdefctt potius ejepedit file^ 
tio pzeterire q notam inanis glo:ie in 
currere:illis oumtajcat qcceptie quea^ 
oeo in lucem pzodierunt quod celari 
non pclfunt* Jn oppido nempe raue^ 
fpurg oum a confulibus malefice inci 
nerande inrerrogareniur:cur nobis in 
qulfitoubus aliqua maleficia fic alqs 


0,ucmopmna XLIIl 


bomlnibtt s nou intuhITcnt. Eefpon ^ 
derunt.Kcct pluries boc facere atteu 
taffent nou tame potuerur.<Et oe cati- 
fa iii^reiuibus refportdcbaiu fenefclre 
lufi ($ lic a oemonibus infozmate fuif 
fciutquoticus em uocturnis z olurnis 
tcmpoubus uobls mfelli fuerut euar^ 
rare nou rufficlmusaam vtr)?meeaj5 
fam vt canes ant capie fuis clamonb’ 
z mfultibus nos Inqetarent: oe nocte 
ad ojones licet Indeuotas fnrgennb’ 
cjctra fencflra loci que tamen in tanta 
0ltitudincerat ($ nifi per longilTimas 
fcalas quis adire poruiflTeructu validif 
fimo qlT ad caput oeoireao peutiebat 
acus lintbeo quo caput tegebaf inferi 
tes :(ic ctti a nobis furgentibus repe^ 
riebanf quait illos capiti nro immitte 
re arte magica voluilTent. S5 lausal' 
tiflimo qui fna pietate abfcp meritf no 
Uris nos tan^ poblicos iullicie fidef 
indignos famulos ^feruauit»Be fecu 
dis vero ratio in fe pater^^arn ad boc 
e]C02Ci5anf ab eccleita omnino funr 
efTtcacifftma remedia ad ^feruandus 
fe ab infultibus maleficaru. (0uod fi 
qOeritur per quem modU5 quis fe mu 
nire oebet»^iccndum pomo oe bis q 
abr<B alligationibus facro:? verboms 
fueritt-toemuoeipisfacris carmini'* 
bus.0amoep2imis licitum edaqua 
benedictatetiaquecunc^ bonedaloca 
bominu eciumento:p cuinuocatione 
fanctilTime trinitatis z o: 5 ne ottica iit 
faluationem bominum z iumentomj 
afpergereiitc em in ejcoicifmo oiaf vt 
vbicuc^ arpeifa fuerit careatomm im 
mundicia liberetur a nojeia no illic re^ 
ftdeat rpiritus peftilens zc»^omines 
enim z iumenta faluat ofis iuicta pto ^ 
pbetam vnuqnodc^pto modulo fuo» 
fecundo ficut piimum oe necelTitatc 
ita boc fecundo licet cereum benedi ^ 
dictum attendere edoe congruitate a 
rpergere videlicet cum tali cereo loa 


Inbabitantia.Cercio berbas confccra 
tasadiungerevcl fumigare cum illis 
habitabilis in aliquo loco occulto con 
iuitgere plurimum ecpedit.^ic enim 
in cioitatem Spirend anno eodem 4 
bic liber ed inchoatus contigit: ($ 0U5 
quedam oeuota mulier cum quadam 
fufpecta malefica verba babuifiet inf 
moiem muliercularum mutuo bziga^ 
tium riicoratoe uocte tamen cum par ^ 
uulum lactantem cuuis imponere vo 
laifTcttz mente reuolues ea que oe oie 
CU5 fufpecta malefica peregifTct rimes 
oe periculo pueri berbas benedictas 
puero fuppofuit aqua dmiU afpcrdt: 
fal e)coci53tum oaparnm immifit: ii> 
gno crucis muuiuit z cunabulo oilig^ 
ter alligauit.€t ecce circa modium no 
, ctts vagientem puerum auoiuit: z Ott 
iutta mo:em pueru5 contrectare z c« 
nabulu iu alto lectum pofitu mo^ 
nere voluilTct cunabulus quidem mo^ 
oirifed puerum contrectare quia abe^ 
ratuoupomituremens pauperculae 
oe pueri amidione vebementer oolcs 
lumine adeeufo paruulu5vagiantem 
fub lectica z in angulo fine tamen Icd^ 
one rcpperit.iBna in rc perpendi po ^ 
ted quanta iniit ejcotcifm’ ecclede ad^ 
nerfris infidias oiaboli virtus, liqnct 
infuper omnipotentis oei clementiae 
Capientia qne attingit a fine vft^ ad 
nem fouiterioifponit etiam ido? peili 
mo^r bominum e oemonu5 maleficis 
fuauiter :vt vbi queruut fides imminn 
ere z iufirmarc:eandem in multomm 
cordibus firmant e radicent validius 
litates enim plurime fidelibus ep 
buiufmodi malis proueniunt: vbi fic 
fides roboratunoemonis maliciaifpf 
citurioei mifericordia z potedas ma ^ 
nifedatur: homines ad fui cudodiam 
actuantur.eadreuercuduscbridi paf 
llonem z cerimonias ccclefic accendn 
nir.llUsetiloiebusfcuUems cutuf> 

f uj 


' dam vfllc vaiTcnt3l:euni0:raui'(Tim(« 
t)Olo:(bu» z to:licinbu9 co?po:i0 cffct 
malcfidams:-! «y per maleficia fibi c 5 
tlgiffct iion tam ab alfie maleficis^tu 
^ per crpictmaj edoctus fuit: Dijcit em 
Q» fiugulis onicia Diebus fe munire cu 
fumprionefalis z aque benedicte folc 
bat:c q? vna oie ^rer cuiufdS celebta 
das obmiferat nuptias eodem etia Dic 
tnalefidatns fuit.cBnid Deni<^ De illo 
in 6iaucnfparg cu a Diabolo in fotma 
vnius mnlieris ad carnalem aau folli 
citaref: ille plurtmu anjeius Du Defille 
re nollet Diabolustilli pauperi in men 
cem venit vt fumptione falis ^utin p 
dicatione audierat fe munire Deberet» 
■^n cum ad introitu llube fal benedi' 
ai fumplTiTet mulier tomo vultu cu5 
infpejeittt quis Diabolo tu ipm De boc 
©ocuiflet imptoperando fubito Difpa ^ 
ruitivbi Diabolus per fe in effigie ma ^ 
lefice:aut cum ^fentia cotpali malefi ^ 
ce affuerat cu vtrucp fiacere dco pmittd 
tc poteft«.^5 z illi tres fociq per via am 
bulantes:Duo eo;r ictu fulminis geuf' 
it fuerant:? tcrcius territus cu5 voces 
in aere clamantes audiffet peutianius 
^ illumraltera voc cus refpondiffet no 
pofrumus:qtbodie:verbu caro factu* 
cll audiuit:ttellc]cerat q ea De caufa q: 
tnilTam audierat:? in fine miffe euan ^ 
gelium ^obannis. ‘fn p:incipio erat 
verbum ?c,audiuiiret: ideo pferuatus 
fuiffct, ^3 ? per facra verba co:po:i al 
ligata cp miro modo funtpteferuatiua 
Dummodo fepte conditiones in ipfis 
feruentur. Be quibus ? in vUima que 
Ilione buius fecunde partis mentio fi^ 
ct * 0 ^ tbi De remediis fanatiuts fic 
bic De remediis pteferuatiuis tractabf 
tur.iErilla facra vcrba^nonfolum ad^ 
fcrn 3 ndum:fcd etiam ad cnrandu ma 
lefidatos tendunt» *primu5 autc furit 
pteferuatiua loco:|r bominum ? iume 
verba tituli Mmpbalisn^Hti iql 


fcDa 

uatotis:Dum fc flfcet per qQatdot par^ 
CCS loci in modu5 crucis mfcribunror» 
^bcfu0>jtlda5arcnu0^ fieic^i^ Jn ^ 
Beor: >|<.vel ctta iungendo nomen vir 
ginis mane: aut euangeliflarmn: auc 
etiam verba TobSnis. Verbum caro 
factum cll* drerciU5 vero genus quod 
8 maleficis ledi non potcfl ell finguls 
riffimum vtpote precipua angelica ot 
flodia muntmm: in tertus ? cjcterius • 
Jnterius per gratic mfufioncm.iEicte^ 
riuspercelelliumvirturum tdeilper 
mototeso^bium celelliumptotcctio^ 
nem»(Etbocquidc5 genus in Duabiis 
fpedebus clecto:p Druerfificatur: quia 
vel munitur contra omnia genera ma 
Icficio? ita ^ in nullo ledi polTunr.vel 
(f ptecipue circa generatiuam potenti 
am ita cailificentur ab ipfis bonis an^ 
gelts:ricur mali fpiritus quofdam ma 
losbomines:velinfiamant circa vni 
vel infrigidant circa aliam p fua male 
ficia» *p:imum Dc interioti ? ejcrerlotl 
ptoteaionequo ad gratiam ? quo ad 
ifiuentias corpojum celefliumficDe^ 
claratur» ^am licet Deus per f< gratia 
infundat menti noflre:ita ($ nulli crea 
cure poteilas ad talem in^fionem fe 
cjctcndcrc potcfl Juicta illud.(gratia5 
?glotiam Dabit Dominus: tam£ Difpo 
fitiue vt tradit fanet’ Cbomas m quo 
dam loco fnpcr teremm fententiarnm 
quando Deus aliquam notabilem gra 
tiam vult infundere angelus bon’ co' 
operatur» (£t boc ell quod Bionifius 
pzaendit quarto capitulo De Diuinis 
nominibns.‘ 2 ^cc ell let Diuinitatis im 
mobilitcrllabilitavtimaa fumis per 
media perficiantur: ita q qnicquid bo 
ni a fonte totius bonitatis in nos ema 
nat totum per miniHeriurn bononim 
angclomm babemus»liemus 
pia cum r 3 rionibus»i^am licetad ver 
bi Dci conceptionem in vilginc beatiP 
itmapcrquamocus bomo factus 


mdHomitrn XLIIII 


foU virros efficictcr affucnt ta^ 
mcn angcUco mmiflerio mens virgi ^ 
nisperfalutarioncm iper (mcUecms 
co^natioiKiti t lnfo2m3tione5 mul 
tt^rT^^^ra vel ad bonum pdlfportra 
fuir.Ilione nam'jpKfan ooctons fen 
tcnria eft ($ in bomine tria funt vt vi / 
demu9:rcilicct voluntaouinellccms t 
potentie aUc mteriojco z e)ctcrlo:c3 af 
nice membns z ozganls cozpo^alibus 
3n pjlmu folue oeuo agere valet quia 
co: regis in manu oomini:oirporitiuc 
flugelus bonus inquanmm tmelleccu 
ad veri t boni agnitionem amplius il 
luminat ita $ in fecundum etoeus 'et 
angelus bonus agere poiTunt illumi ^ 
nandOt^Et m tcrcium fimiliter bonus 
angellis ad bonum: et malus ange ^ 
Ius licet oeo permittente immiffio ^ 
nes malas imp:imere potell, Camen 
in poteltatebumane voluntatis ellta 
leo immifliones factas acceptare vfrc 
fiitaretquas etiam femper bomo cum 
Pei inuocata grana potedptopulfare* 
3©e e]ccerio2i etiam cudodiatqne p mo 
totes o:biu5 a oeo comunicatur ed c 6 ' 
munis traditio et magis confona tam 
facre paginet pbilofopbie naturali 
q? omnia co:po :3 celedia moucnf vir^ 
tute angelica z Dicuntur motoiesotbl 
um:tS^ )cpo z ab ecclcfia i^mtes celo^ 
vocanmri-t confequcnfcr a celedibus 
influentifs omnia buius mudi coipo^ 
ralia regunturnede pbilofopbo 6mo 
metbcrom5» (Buare z Dicere poflTum^ 
cnm Deus lingularem babet ptouide^ 
tiam De fuis electis: licet qttofda5 ma^ 
lis buius vite fcilicct penalitatib^fub 
ijcit:quorda5 tamen ita pieferuat ^ in 
nullo ledipoflTunniEtbocDonum red 
pinnt vel ab angelis bonis 0is ad co^ 
dodiam a oeo oeputatis.l^el eieinfln 
entus celedium como:p fen a motoU-' 
bus ipo^: o:bium. Jnfupcr notanda 5 
licet aliqui contra omniamale^ia 


muniutur* ?!UqOi vero contra aliqua 
z non contra omnia: fimt tamen alidi 
qui (Ingularitera bonis angelis fug 
vim generatiuam ita cadificanf qj^nul 
lo modo 3 malis maleftciari circa iUa5 
potentiam poflfunttfed oe bis feribere 
videtur in parte fnp€rflun:licet in par 
tc fo jet ne celTarium ptopter boc q idi 
qui circa potentiam generatiuam ma^ 
leficiontur ideo Dedirounmr angelica 
cudodia q vel femper funtin mottall 
pcccatotvcl nimis Ubidinofo affectu il 
lis fpnrcittis infidunt: vnde etiam vi 
in ptima parte operis tactu 5 cd: Dcita 
amplius permittit potentiam illa ma 
leficiari ne Dum eius tnrpitudl - 
nem quantuj z ^ter boc q conuptio 
piimi parentis lub otiginali contagio 
ne in totum genus bumanum tradu^ 
ducimr*l^icamus tamen pauca qua> 
liter bonus angelus interdum viros 
lUdos z fanctos beueffcietz ptecipue 
circa vim generatiuam.^am ita factd 
cdDefanao «Sereno abbate :dc quo 
refert caffian’ in colla ♦patrum,coll«'. 
abbatis Serui p:ima ♦ tl^inc inquit 
^internacojdisatcp anime Diurnncp 
piecibus:ielnn4s quoc^ atque vigiliis 
infatigabiliter infldens cunctos edus 
carnalis concupifeentie tande5 per Di^ 
uinam gratiam iu fc cjctinjcifTc perce > 
pif^Beinde maioti 3elo caditatis fuc ^ 
cefus ptefaris vfus remedijs a Deo pc 
ti|t vt iterioais bomiuis caditas in co? 
pus redundaret oei cono, 'podremo 
autem veniens ad cum angelus in vi> 
done nocturna: cinfc^ vclut aperiens 
ventrem quanda ignitam carnis dru' 
mam De cius vifceribns euelles fuife^ 
oia vt fuerat locis intedina redimens 
€cce inqt incentina carnis tue abfeifa 
funt z obtinuiffe te noueris bodierna. 
Die ppema co apis puritate inf votu 4 
popofeidi vt ne ifc 4<^em uali motu 4 
cti35 in puulis atq^ laaentibus cjccita^ 

f inj 


*^3r0 

mrvUcrftis pftlfcr(0* Qkttiz oc btZ' 
to eqofdo abbate oiciibtus 
pzimo libto ^(alosoy.lldnnc tncit cu5 
tuuenturis fue tempote aert certamen 
C3rn(0 mcent(na fartgarft.fpe fue jav 
tationls angullie ad oronis flud(d fol 
lertioie fcccrtXuncp bac in re ab om^ 
nipotentt oeo remedm conrinms pcf/ 
busquereretmoctequadam aflKltcn^ 
f e angelo eunueban' fevidlt.clufc^ vlli 
one apparuit q? oem niotu cj: genitali 
bu0 membns abfcideret.atc^ e)c eo tc- 
porcita fuitalien^a tentatone* ac fi fe^ 
jcum no bret in co:po2e«eccc quale be^ 
iieficiu C 3 ilificat 6 ni 0 ,( 0 uia virute fre 
tU0 ep oei omnipotenti0 auicilio vt vi 
ri0 an p:eerat ita cepit 'poRmodum fe 
mini© pzeelTe/Jta invitafpatru illotu 

f |uos fctu0 3craclidc0 vir religiolTf' 
imu0 collegit in libro fuo que paradi 
fU3 nomiat:meminit cuiufdl feti pri0 
^ monaebi que belia vocat» Idic mife 
ricordia mot^trecftaofeminaoin mo 
nafteriu collegitz regere ccpit.dTranP 
acto aut biennio <am triginta4n(^ aU" 
ito0bn0 vite tentat^a carne in b?mn 
fugitvbi biduo ieiun^ orano ait»l^ne 
oeueaut occide me aut libera me ab 
bac tentatone* ^efpe igitur fomnu© 
ciirreplit.‘rtre0 3 ngelo 0 ad fe venire 
vidit:quib^querentib^Cur a moaRe^ 
riovirginu fngiifet»nec ille p verecun^ 
Dia refpondere auderet.oijcerut ange^ 
luSiliberaberionum redibio curam 
feminar gerendo»l\ndit ille cp libens 
dTunc illi iuramentu ab co cjccipietea 
qdejcegerant eu eunuebarunt^am 
vn^manu0»alterpede0»tcrci^nouacu^ 
la tcfticulo0 eiuevifuo elt abfeindere* 
no ^ itavere eet ^ q: ita cflTe videbatur 
querentibufeg an ne remediu fentirct* 
^fiditille fe plurimu c]coneratu»;^n 
quinta oie ad lugente© femina© rediit 
t per quadraginta anno© quibu© fup- 
oi;;it nec prilline tentatonie ocinceps 


fecunda 

fcintflia feniTt. ^on min^bfiRciu col¬ 
lam cITclegim’beato tboma ooctore 
noRri ordini© q: cofanguinei© in^ 
grcRiim oicti ordini© in carcera t^^.vtp 
meretricefeduceref adfeculu tentat^ 
eR4 p confanguineo©immiRavcRc 
t ornatu comptilTimo^cuooctor eam 
intuiroofuiRTet ad materialem ignem 
cucurrit titione ignitU5 arripuit z fug 
gcRrice ignite libidini© e carccre fuga 
uit.-t ordni Ratim’^ caRitati© oonogj 
ftratu© obdormiuit» ^biouo angeli 
ei apparuerunt oicentc 0 .(£cce oei ep 
pte tecingim^cingnlo caRitat^qb nui 
la poRit oe cetero impugnaton e oifToI 
uuCt^bumanaviriute meriti© non 
acquiritur e)c pte oei confertur eic oo 
no»Seniit igitur cincturd»f* tactu cin 
cturet cjcclamando euigilauit. I0cin 
cepf(B tanto munere caRitati©fe oota 
tum fenfttrvtab eod^tpe o^m abbo: 
reretlujcurilvtnec fine necelfitatc fe 
mini© colloqui pofTetfed pfecta caRi 
tate polleret bec cp fornicario 0ider. 
^i©igF tribu© generib’boim o^pti© 
nemo fecuru© a maleRci©*(!ln ep oece; 
z octo modi© infra feripti© aut maleff 
datur aut ad maleRciendit tentaf z in 
citatur»!^c quib^per ordini primo eR 
oilfcrendu vt poft eo clarius quib^ re 
medii© malefidatipoffint releuari o< 
fcutiaf -rvt eoclariu© pateant ipi oecc 
t octo modi ptotidc capitula oedueS 
tur»vt primo circa malefica^ Introitu 
pateat oiuerfi modi per quos fpe ma 
leficc inno]cia© iuuencula© in augm^ 
tum illius perfidie attrahunt, Secun 
00 oe modo faCTilegc profeffionisea 
rum vbi c quedd oeclaratio omagij p 
Randiipl oiabolo inducitur. Cercio 
oemodo quo localiter traniTeruntur 
in corpore vel in fpiritu, Ct quarto 4 
fe incubis ocmonlbus fubt)ciur.(0ui 
to oe modo generali ^ut per facramc 
U ccclefic fua maleficia c^crcentt S 


0.ucftiop:iitu 

fpecUU t>t modo quo oempHo co:po 
ribaacclcftfljuequafaincp crcatoraa 
ocopmittcntc (nnccrc folcnt.Sqcto 
Dc modo ^ov(m gcueratmS fmpcdf 
rcfoleut»Sepnmofupcr modu quo 
mcmbiavlnlta auferre pieftigiofa arte 
folent*0aano fuper modu5 quo bo 
mlueo m beftialep fotmastraufmuta 
re foleut.^ouo fup modum quo oc 
mouesmtracapftafiue lefioe ciciftut 
qu plWgiofas apparitoues opautBc 
cimo fup modu quo Demoneo opatio 
nc malcftca^j boiee (nterdus fubllanti 
aUtcnnbabitSt. 'Undecimo quo om 
nc 0euu0 fufirmflarts (uferre folenn z 
boc tu generalt.j^uodecfmo oe qbuf 
eam (nftrmuattb’ in fpcctaU. Cercto 
ncctmo fuper modu5 quo obUctrtccs 
malefice maiora oamua) iuferut oum 
iufaureo aut iuterimut.aut oemonib’ 
ejcccraudo offerunt.cBuartodccimo 
fuper modum quo iumeutisvaria no 
cumenta infernut.(0mntodccimo fu 
per modum quo grandines «tepeda 
tesconcitare:-! fulgura fulminare fu 
perbommcsziumcnta folent.Scdc 
cfmo occimofeptimo et oecirnoocta 
DO fuper treo modos quo tinviri z no 
mulieres malcftcqs funt intenti. 
bec fcqucmr queftio fuper modos tol 
lendi bmoi maleficia, i^ec edimat ds 
funditus bo:jrnoticii cape p eo ^ bi 
vari] modifupervaria maleficia iferc 
ta rccitantur.:^oc em z modicuvtile 
(mmo fortaifis et nocere poffet necp el 
^bibiti libri nigromatte bic inferunf 
cum boc genus fupditionis no libris 
out 3 ooctis fcd omnino ab imperitis 
pracricaf.vnu bfis fundamentu.oum 
illud 110 c]cprimitur aut practicafiin 
polfibile fitaliquc maleficiis vt male 
ncum infidere.ixccitanf aut 15 modi i 
fuperficievt eo» opa non incredilia vi 
ocantur fientbucufcb in magna fidei 
conrumcUa^ipo:^ malefico^ augme 


XLV 

tom actu cd.£^ fi alids cp prebabftif 
cu Dictu ed aliquos pferuari p infiucrt 
tias corpo? celediu vt maleficiari nui 
lo mo polTint.vclit boc etid attribuere 
illis infiucntqs oum aliqui maleficii 
mr quafi qued35 neceditas ibi fit fiuc 
ad preferuandu a maleficqs.fiuc ad i' 
ficiendu ab illis.talis non recte metc5 
Oocto:;r fapetvarifs rcljpectibus. ^rio 
qr em tria fimt q a trib‘^celedib^C 3 Ufiff 
Dirigi poflunt.f. volutatis aaus.intcl 
lectus actus.T corpalia.iEt primu5 vt 
fupra tactu ed a folo dcot immediate 
Dirigi 0 .Sct 5 m ab angelo. Cerciu a ce 
ledi corpe.licet Dirigif no tu neceffita 
tur.^c^o qr em ep Dictis manifedu e 
q^elcctocstvolutatesimcdiatc a Deo 
Dirigunf.jfujcta apfm.Bc^edd opaC 
in nobis vellet pficcre^ bonavolunta 
te.t cognitio bumana itellectiua a bo 
mediaiitib^ngclisordinaf. ^bo etii 
corpalia quccuq^fiuefintinteriora vt 
<>rutest fcientie acdfitc p corpales po 
tccias interiores.fiue fintejcteriora vt 
fanitates z egritudines a celedib^co: 
poribus medlantib^angelis Difpefaii 
tur.qb et Dionifi^cangit.iiii.cap.De Df* 
nomi.^jcorpa ccledia funteaufe eoru 
que in boc mundo fiunt, tfi bec funt i 
tclligenda quoad fanitatest egritu 
Dines namrales.l^eaut egritudines 
cum fint fupernaturales jpter Demo 
nis potentia que illas Deo pmittente 
fcrt.idcononpolTumus Dicerely epi 
fluentiis corpo;: cclcdium conmigat 
^ aliquis maleficiatur.ficut bene Dici 
poted ^ cp influentiis corpo:{r celedi 
um c ^ aliquis maleficiari no poted* 
(Et fi oicitur ^ oppofita bfit fieri circa 
idcm.t ficut .tpofitu in .fpofito ita op 
pofimmjin oppofito. Ciftdemr q? vbi 
aliquis preferustur virtute corporum 
cclcdium ab infirmitatibus bis fuper 
naturalibus boc bo fit virtute corpo;r 
celedium immediate.^ virtute angelf 


'^arsTecuia 0,uefKo piima 


ca flla influentia cofonarc poteft. 
xt inimicus fuie malcficijs non poflit 
fup €35 pualere^-r virt** illa angelica pt 
ocriuari vcl a moroze o:bio cclcflis vt 
fi iam in punao 4^ mo:i oeberet fug 
periodo naturali oc^ fua potentia qui 
fp per medias caufas bmoi ogat boc f 
mutare ptf ture confcruatiuap oefe^ 
ctiua nature immiteiidoz ei’ influetic 
itaz oiccrepoflurn^oe eo 4 maleficia^ 
ripoiTctetia tali mo a maleficijs 
fcruatur.vrfit talis ^feruatio ab ange 
loadcuftodia oeputato que etia pre^ 
cipna ell inter oes cuflodiaf.^t quod 
t):3cre.)c)ci|. ^cribevi^tiflu fterilem 
4 in t>icb’fuis no ^fpaf/^oc intelli' 
gi! ^tu ad electonesvolutaris in 4buf 
bovuus^rpatalius n6,q’5 etia cotin^ 
gere potell influentijs coipo:^! ccle^ 
mu*vabigra«ali43 inclinaf ejc ipicfli 
one cotpo^ celefliu ad aliqs electoes 
vtilesvt ocigreflu rcligiois^vel bmoi 
CEteueje lumine angeli illuminat ei’ 
intellect’|iid ea de agenda.^i cp oiuina 
opatoe inclinat eius voluntas ad boc 
;pfeqndtt talis Dicit bn ^fpari. vretia 5 
qn 4s inclinat ad aliqua art^vel ad ali 
quid vtileptacticandu.ipconfra Dicet 
inalc foitiinat^^qn c)c fupiodbus cau^ 
fis ad pria cius electio i\K\in 2 t.'Bt 4-^ 
bus fententifs-t multis altjs loquimr 
fctfis ibo.in fumma contra genti.lfuf 
ct in plerifcD alits locis quo Differt Di^ 
cere alique elfe bene vel male natum 
bene vel male fonunatu. bn vcl male 
gubernatum cufloditu.(0uia qc Difpo 
fitione relicta a co:po:e celefli Dicitur 
aliquis bene vel male natus, m fic etia 
fominatus.fmvero <$ ab angelo illu^ 
minatur Dicitur bene cuftoditus m no 
malevbircquimrilluminatoes.Sed 
fm g a Dco in bonumm illud ptofequi 
tur Dicitur bene gubematus.cBue ta^ 
men electiones bic non babent I0CU5 


quia De ipis non intendimus fleur Dc 
pteferuatione a maleflct(3 inferendis. 
|0e qua ad ptefeus futficiat.aggrcdi^ 
DO caru5Ccrcmonialiaqucab eispta 
cticamur.ift pumo quibus modis iti 
no]ctos ad earum perfidiam alliciunt. 


iBer>mcrri0medi)0 quibus 
bemones attrahunt ct alliemt 
mtiojcio^ per maleficae ad au 
gmentum illiue perfidie. 

Capitu.f.. 


/ '^Brttautes rres 

/7V ■ modi pze ceteris quibns Dc^ 

monespmaleficasfnno)ciof 
fubuermt.€t eje quib’conrinuc illa p^ 
fidia augmen tat.Ctpzimus eflp tedf 
nm c]c fmpomina tpalium Damnifica 
none.0a fic fetus ^legotius Dic.BI 
aboPfreqiucr tcntatvt faltim tedio vl^ 
eat.lntelligastamen boc infra vires 
tentati.mfup Diuina pmiifion^ Decla^ 
ra q? oc’ pmittit nc boies ignauia t02> 
peant.ln cni^figura Dicitur ^udicif. 
Haas gentes non Dcleuit Deus vt ern- 
Dirct ifrael in eis. m loquitur dc finiti' 
misnatoibuscanancoy ^ebufeis et 
ali}s.(8tia buffitem alij bcrcflci pnWtttt 
tur vt Deleri non valeant, j^ra z oemo' 
nes per maleficas tantis afficiunt Dak 
nis in tpaltbus vicinos z mnojeios vt 
qnafi coacti maleficarum fuffragia ^ ^ 
mo babeant imploiarc z Demum ea» 
confilqs fc rubmitterc.(£)cpericntia Ic 
pe nos edocuit.^ouim’in Dioccli att 
guflienli bofpitccuiifra anu.i:liii)\e4 
fuccelfiucDum fuiffent maleftciativjc 
02 tedio affeaa maleficas confuluir et 
iujcta earum confiliavric^ no falubiia 
alios quos ejcpofl em erat quia vecto: 
erat a maleficHs pteferttauit. c^uate dc 


jCapimlupzimum 

r 

ii(c»maU'crc0(5 offido <nqui(Taoti(0 
Hobie ej:((tcnrtbU3 conqocfre fiicrunt 
9 oum oamna vaccid ejc pimart 

one Imi&t alite tumftie illatie fnfpc' 
aae maleficae confalulflcnr.enam rc' 
media oblata pcrcepilTent oummodo 
aliddvni fpiritui ptomittS voluilTcnr* 
«ilUeiriquirenrib^quid nam ^mitte 
dum fo2ct rcfpondcbanr pap boc clTc 
Dumo infoimatlouibue illiue mgrt af 
fcntirmt fup certae obferuatias tepo^ 
re oiuino:^ m ecclclla aut iu cofelTioiit 
bue facerdotibue fadendu aliqua 
ticendo airentircnt.'^bi notaudu ^vt 
fup:a tactu ell mille ille artifejc a mini 
luisz paucie incboat.vt tpe cleuato 
nie coipie c^i in terra fpumat aut ocn 
loe claudant aut q^ aliqua verba inuti 
lia ^ferant ficuti nouimue eam q ad 
bucfupcreft feculari bzaebio ocfenfa 
qn infra mifl’aru5 rolftiia facerdog po^ 
pulu falutat Diccndo.^ne vobifeum» 
j^a femp fubiungitvulgari fcrmonc. 
Rcr mir oie 5ung im arf vmb. '^ut ^ i 
confeifione poli abfolution^ facta ert 
«m iimilia ^ferant.aut ^ nun^ c)c in 
legro confiteatur ^dpue mojtalia pec 
cata.dccB ad omnimoda fidei abnega 
tioncz facrilegi ^pfefTtone paulatim p 
Ducunmr,€t b mod^feu etia quicuc^ 
confimilieobreruatura malende er^ 
ga boncflas matronae viciie carnali' 
bue min^ oeditae magie aut terreuie 
comodie iubi3ntib’«§ed erga iuuen 
culae ambirionizvoluptatibue coipo 
rie magie oeditae aliu modu obf uat 
fc3 per carnalia oefideria': voluptatee 
cozpone. 10 bi notandum cp licut inte 
rio-t appedtue oiaboU' maio: cfl ad tc 
randum bonoe ^ maloe.licetcjc par' 
tctentatoium magie tentat maloe^ 
bonoe.id ell qp amplio:abilirae repif 
Inmaliead recipiendum tcntatione5 
cemonie ^ fit in bonte. Jtaz oiabol’ 
ranctiotee qfi^ virginee % puellae ma 


XLVI 

giefcdttccrcconattir.coi ejeperientia 
lupcrcfl ct etiam ratio*0am cum ma 
loe iim poffideat non ante5 bonoe io 
magie conatur reducere ad fui oninin 
iuftoe qnoe no babet ^ pofieflbe ma 
loe.^icut etiam aliqnie p:tncepe ter 
renue magie mfurgit contra illu5 quf 
plue aufert oe lurc uo ^ contra aliof 
qui neu fibi contrariautur,€)cpicntia 
^.am iu oppido raueufpurg c ouab^ 
incineratiepioutcttam iufcriue pare 
bitv^bi oe modo quem obferuant con 
draudo tempefiatee tangeturvna illa 
balncatrijc inter alia que fafia fucrac 
etiam boc recirauit fc multae a oiabo 
lofuifTcperpelTaemiurue ea oe caii 
fa qp virginem quandam oeuota et fili 
amcuiurdam pzediuittequem nomi 
na/copnenoneilcumet ipi iam oc 
functa fitoirponenteoiuina clcme^ia 
nemalida oeptauarct co: eiue fedtt 
ecrcoeberettalitcrvtipfam fcllmo ali 
quo Dic inuitaret vtetipe ocmouin 
rpcciefuucniecum ea fua colloquia 
babere poflet/stlddidcrafctiam qp lic5 
fepiffime boc facere attdtaffet femper 
ramcnvbi iuucuculam fuifTct allocii 
ra illa figno faucte crucie fe muniuir*. 
^tbocvticpejciulliuctu fancti ahgcK 
ad elegandum opera oiaboli ptocef 
fifle nemo oubitatȣfi et alia virgo itf 
oiocefi argcutiueufi conftituta que ct 
vui e)c nofirie confefla alTeruit ^ Oie q 
oamoommicaou5rolit3ria in oomo 
paterna incederet vetula quedam illi 
»e oppidi ipamvifitaudi gratia accef 
fit ct inter alia fcurrilia verba que pio 
tulerat bec vltimatim fubmtulit vt ea 
fi placeret ad locum vbi iuuen ee om 
mbue bominifiue oppidi incogniti 
motarentur oeducercu(i:t oum aitvir 
go afleiifum piebuifTcm etipram fiib 
fecuta ad oomum venilTem.vetula fb 
imlit.i^ccce gd^adcamera fugiozem 
afc^dcm^vbiioucnceinoiat^CQueaf 


*^ars feamdJi 

nefignocrudstcmunias ^Mimme 
facturam aflerutlTcm illa pzeccdeiuc 
ego per gradus fcquendo occulte me 
ligno crucio muniui ♦ }©ndc contigit 
In fummitate graduu z ante camera 
pariter conSltutenlla vetula botriblU 
vnlfu z itomaebato animo fc vertedo 
z me alliciendo t)l]clr.i£n maledicaris 
ligno crucio cur tc lignalll: abblnc In 
nomine olaboll recedas liccpad pto' 
pzla redii lllefa,(0ua eje re coUlglf qn^ 
rio vcrfutijs antiquus Ille bollls In fe^ 
ductionem anlmaru oebacb3mr*‘^:e 
fataoenlqs balneatrljc Inclnerata per 
bunc modum alTerultab alia qu3da5 
vetula fc feoeducta cu 3 tamen eluo co 
fodallo ollfercntl modo:qula videlicet 
oemonem In via In fpecle bumana iW' 
nenlffetcumtl^a Intentionis fullTet 
amalium fuum fotnlcatlonlo caufa vf 
(\mc:z vbl a oemonc Incubo cognita 
fuiffet z Interrogata an eu 5 agnofeeret 
tlpa fecum minime agnofeere alTere 
fct*3Uc refpondlt.30emo fum: z fl vo 
luerlsadmubeneplaclmm femp ero 
paratuomee In qulbufcuncB necdTlta/ 
libuo te oeferam,^!d que Illa oum an^ 
nnllTctoeccm z octo anulo vfc^ vidcl 5 
ad vltlmum vite fpurcltiio Illis olabo^ 
licis Inferulult cum (idd tamen omni 
moda abnegatlone. (ft elt tercluo mo 
duo alliciendi pervias meUtcle «rpan 
pertatlo«f^am co 2 rupt^ luuenculls z 
fpzetlo ab amatoilbuo quibus fe nube 
dl gratia ad eoms ptomlfla Impudice 
copuUuerant vbl lam omni frullranf 
confidentia z fc vndlqj Infamatas coii 
fiderat etla ad quecunc^ olabollca pfi 
dia fe conuertunt aut ratione vlndlctc 
Illum maleficlando amatorem feu Illa 
cui fe colnniclt aut alias omnib’ fpur ^ 
citqs fe fubmlttendo macblnantur.Ct 
ficut talium Inuencularum non cllnu 
merus vt bcu ejcplentla oocet: Ita nec 
nnmcr^ malefica): e;c cis Infurgeaum 


0.ucfilo pjinia 

pauca cp multis referam^» (Eli loc’ Iu 
Diocefi |@>2i]cirnvbi luueuio fup vjcozc 
fibl maleficata tale cafii oepofuit ]lir)d 
cm tempe luucntutls quanda ait ada 
mando oum Ipa iugiter Inllaret vt eas 
matnmonlo copularem z ego ca fper 
nendo aliam ejcalio onlo ouplTem Iri 
vjcotem volens tamen amicitie gratia 
cl coplacere ipam ad nuptias Inuita ^ 
bam,(0ua veniente ous alie mulieres 
bonefie fuas ^Inao feu oblationes p 
fattarent Illa que Inultata fuerar ma ^ 
nli eleuans ceteris mulieribus que clr 
cufiabantaudientibus ol.tlt: paucos 
oles fanos poft banc oles babcbls. (Et 
fponfaterrita cu eam non agnofeeret 
co vt pmilTum cft c)c alio oominlo co» 
pulata fuerat onm interrogaret clrcu ^ 
flantes que nam cflTct que cl bmol mi^ 
nas IntuUlfct/^lle Ipam vagam z olf^ 
folutam mulierem eiclflerc affirmabat 
non minus tamen ea qucpdliclt z eo 
o:dlne fnbfecuta fuerunt «i^am poli 
paucos oles adeo maleficlata fuit z oi 
bus membtls oefWtuta ^ etlas vfcp Iri 
pjefcns vitra annos Occem In fuo co: ^ 
,po2e maleficia cernunturtfi coque Irt 
vno oumt3]C3t opldo lUmf oloedTs rc 
pertafunilnfereda elfent liber Integer 
fojcr conficiendis: confcrlpta autem 
fnnt et repoflta funrapud eundem cp j 
fcopum 3zimxt vtlcp llupenda z in' 
audita vt teflls ide ejclfllt ♦ 0.cc filctlo 
ptercundu putam’ rc llupenda t lau' 
dlta*l^3Comesqdampclarnsgenerc 
z vucllran* terrltotij In cofimb’argeii 
tlnenfis Olocefls luuencula fiTl genere 
pclaram ouplt v)co:e qua tame poli cc 
lebtatas nuptias vfcp ad terclu annu5 
carnallfcognofcgn poterat maleficia 
llipedlmeto vt rei ^ibaulteuet^ppcdl 
tu0,?En)cl’^ (Jdag^ Ignotansz fetos 
oel luglf lterpellas»?Occldlt vt ad clui 
tatemctefesobnegoclo^t^tuda dcpc 
dlt5c5 appllcarsiltt q ou p viros z 


£apitiilum recnridii 


XLVIi 


reas fcra’« familia vallat’ inccdft 
ol mulieri ^ en illoa annoa cocobma 
fua fuerat obuia bret.quavifa Dum fu 
per maleficia fibi illata minime cogi^ 
taret impiouife ea blande ej: antiqua 
amicicia contracta alloquitur.-t quali 
ter fe bretivaleret iuclligat.5i!t illa cer 
nens comitie pietate viceuerfa comi' 
tem oevalitudinefuicoipiez ilat’oili 
genter inuelligauit, (0uo refpondetc 
q bhzfifQC cunctaftbi fucccdcref,3sl' 
13 attonita paululii filuit.t corneo cer 
peno ea attonita ampli’verbio blan^ 
ois eam aggreditur ad collatos inniti 
Do.?ft illa oe ilatuvicoria inueiligan 
ooifimile refponfum accepit:q» bene t 
omnibus fe bFet. Cunc illa an ne pue 
ros gencralTet in4fiuit. z comes, tres 
iml?i ait funt pueri mafculi. quolibet 
tnnovnu genuit.Cunc ampli’illa itu 
pefacta paululu iiluit.-t comef.j^ogo 
te cbarilTima cur taoiligenter indris i 
oicamecemoubito 4n mee felicitati 
congratularis.Cunc ma.l0crc cogra 
mlo2:red maledicaf iUavetula 4 obtu 
Iit fe coipusvFm velle maliftcarevt car 
nale aau cu vjcorc vFa ejcercerc mime 
baberetis.ln coi^iignu puteus 4 e in 
medio curieveftre continet in fundo 
olla certas res maleficiales contincit' 
tem .4 ea oe caufa ibide5 polita ftiit.vt 
^diu ibide contineref tldiu coeundi l 
potentia vobis adeifet.^ ecce oia vana 
funtoequib’gaudeo tc.^ec comes 
Diu oiftulit;ad oomu regrelTus puteu 
tjibmriri fecit.olla repperit. z cuncta 
concremando potentia illa perditam 
fubito recupanit. BndecomitilTa oe^ 
nuo nobiles quafe^ ad nuptias nonaf 
inuitauit affirmas fe iam oomina illi’ 
caUrit onii.4 tanto tpevirgo pmanfif' 
fet.Calt^irz onium ^ter bono:em co' 
mitis 116 ejcpeditnoiatim e]cp:imerc. 
boc em ipm reaa ratio pfnadet.-tvt 1^ 
dantia facti in oetedato5 tanti crimis 


oetcgamr.€]c quibus patentvani mo 
oi a maleficisvrttati in augmentu fue 
pfidie.pzefata em mulier q: ab vjco:c 
comitis cjcpulfa.boc maleficiu comiti 
e)c alterius malefice infozmatione iru' 
lcrat.(0ua oe ca innumeri effect’ ma^ 
leftcialesfeqnntur. 

©equitur ocmo facrilege^ 
fe^nie. £apituaf« 

ini0d»s antes fa^ 

J|m| \ crilege ^felTionis fup ejcptef 
iO /lfa m pactu fidelitatis cum oe 
mom5u5V3ri’c]ciftit.vtpotc cd et ipfe 
malefice varqs ejceratns circa malefi' 
cia infereda infiftut. ‘^20 cui’ intellC' 
ctu eft p2imo aduertendu q licut i gc' 
nere triplices apparit maleficevt i pii 
ma pte tractatus tactu ed.r. ledetes d 
curare novalentes.Curantesi cp alig 
lingulari pacto cum oemone inito no 
Icdentes.ledentesT curates.ita x inter 
ledetesvnu genus ejcillit fupiemu iu 
quo genere ejcideref oia alia maleficia 
4 alie fparlim eicercent perpetrare va^ 
lent.^nde^fitendivbi oefcribif fatis 
oeclarat oe alfis fpebus inferioribus. 
Sunt aut be 4 p bumane nature indi 
natione immo oim ferau lupina tatu 
md.ejccepta 4p:ic fpei infantes vorant 
z comedere folent.(£tbec ell fuprema 
fpes in maleliciis ecercendis. funt em 
^d innumera nocumenta alia tedut 
Wc em grandines z aures lefiuas cu5 
fulminib’e)cagitantftcrilttatcm in bo 
minibusz iumentis 4>curat. 'Infates 
quos no ocuorant oemonib’ vi fupra 
patuit olferut aut alias occidut. Sed 
boc circa infantes non renatos fonte 
baptifmatis.quos autoenorat renati 
funtvt patebit fed no inTi oeo pmitteu 
te.Sciunt z infantes ^e aquas am^ 
bulantes in ipas nuUovidente in afpc 
ctu parentu ^iicere equos fub infeiTb 
ribus freneticos facere oe loco ad lo^ 


cnm per aera vel cojpaUtcr vcl 
narlc tranfmcarc iiidtcuz pftdcnrium 
aiumo0 nc eis nocerevalcant im mu' 
tare taciturnitatem libi z alijs iu tot' 
mentis ptocnrarean fc capientiu ma^ 
nust animos trcmotem magnuicu^ 
t€re:occulta alijs manifellare.-i 
futura e]c ocmonu infoimatoe que v< 
telicet aliqua caufam poiTunt babcrc 
naturale pzedicere^vide ^ftioue au oe 
monesvaleaut futura pcoguofcerc in 
i)\rniQ:p t)illiu.]ci|\abrentiavelut pntia 
confpiccre ad amo:cm vel odium ioz^ 
oinatu mentes bominum immutare 
ictu fiilminis nou nun$ quem volut 
vel etiam aliquos bominesct iumeu 
ta interimere, vim generatiul aut etia 
potentiam coeundi auferre. abo:funi 
pzocurare.infantes in vteto matris fo 
Io eicterio:i tactu interimere.folo ctia5 
vifu abfcp tactu interdum bomines et 
fumenta maleficiare et mojtem iferre 
.ipzios infantes oemonibus oedicare 
z b:euiter omnia vt pjemilfum efl: pe 
ftifera que alie maltficc rparlim ^cu^ 
rare feiunt quando oei iuHicia talia fi 
eri permittit.'Be in illo genere rup:c- 
mo ejcillentes perpetrare feiunt. non 
aut cconuerfo.boc tamen ellcoe oim 
fpurcicias carnales cum oemonib^cjc 
ercere.ideo z eje illou modo p:ofited( 
qui in fupzemo genere ejcillunt aliaru 
maleficau modu faciliter ds cape pot 
J^uerut ant tales oudum anre trigiiv 
ta annos in confinibus fubaudie ver^ 
fus onium bernenfiuvt recitat ^ider 
fn fuo fornicario .nunc aut in confini' 
bus lombardieverfus unium uucjau 
firie.vbi-t inquifito: eumanus vt in P' 
cedenti parte tactum efl vno anno q^ 
ujagintatvnam maleficas incinerarf 
fccit.-t fuit annus oni 'Tc.ljcicicv.d ctia5 
adbuc continue inquirendo Iabo:af. 
3 l^odws autem ptofiteudi ouplc?: c. 


0.aeltiopuma 

l^nusfolcnnisperlTmilc ad votum 
folcnnc. lius modus profitendi pri 
uatusqui feorfum oemoniquacuncp 
bo:a fieri potefi.^iolenis inter eos fit 
vbi malefice i certa contionem fiatU' 
to uieveniunt et oemonc in alTumpta 
effigievidentbois.qui ou fnp fuanda 
fibi fidelitate cu tpaliu ^fpitate z lon^ 
gitudinevite bortaf.ille d alTunt noui 
Cia fufeipienda fibi comendant.lEt oc 
mon fi ue abneganda fidez cultu ebri 
ItianiflTimo.i ue cjctenfa muliere.fic ei 
z bearilTima^J^gine maria nuncupant. 
z oe facris nun^vencradis inuenerit 
nouicia feu oifcipuluvoluntariu.Cuc 
Oemon manii eictenditr-tviccuerfa oi' 
fcipul'^feu nouicia ftipulata manu il' 
Ia feruare^mittit.ift oemon babiti^ 
illis pmiflTis llatim fubiugit bec non 
fufficerc.(£tvbi oifcipul’ d navlteriuff 
fint facienda inqrit. Bemon omagtn 
petit qb cotinet vt in anima z corpozc 
fibi eternaliter ptineat-t ^ofle alios 
quofcuncpvtriufc^ fejcus fibi alTociare 
velit;?ldiugitocni(pvt certa vngueta 
e]c oiTibus z mebris puero^ z peipue 
renatou fonte baptifmaris fibi pficiat 
p d cunctas fuasvolntates ejcplere cn 
fua alTiftentia poterit. I^unc modum 
nos indfitores ejepientia tdlc percepi 
mus in oppido brifiaco bafilienfis ol 
ocefis pleni info2m3t65 capiendo ab 
vna luuencula malefica fed conuerfa. 
cui^t matertera in oiocefi argentinen 
fi mcinerata fuerattque etia addiderat 
q p modu quo ei^matertera ipam pjl 
mit^feduccre tentafTet talis erat.iBua 
oi em oie fecu p grad^afcendere babe 
batz eius iuflu camera intrare, vbi cn 
vidifTet dndedm iuuenes in veftimcn 
tisviridicolo2i^ad modn quo ruibe^ 
ri incedere folent: matertera fibi oi)cit 
(Elige e)c bis iuuenibns^ eum qu^vo 
lucris tibi tradam.^ ipc tc fibi in fpou 


^iipitulufecudu 

fam aflumct ct cum illa nuUiint fe vc' 
Utbabcrc affcmilTetgrauiter vulnera^ 
‘ca tandem acquicuu modam e)c(>mfl' 
pjcmiirum.alicrmtetiam ^fepma p 
longa terra;: fpada oe nocte fecii trai" 
lata fuerat etia ab argetiavfc^ colon^a 
l^ec efl: Ula cui^occafione fn pna que 
flionc ^miflTnm^cll nos velle oeclara^ 
rc.an maleficeverez coipafr a oemonf 
bus tranflPeramr oe loco ad locn. (£t b 
;R)terverba canonis.jocvj.q.v.epu vbf 
tcjctus fcntit q folumo fmaglnarfc.cn 
rfi interductu veret cozpalfter tranffc' 
rantur.^ntcrrogata em an folu fmagf 
nari et fantadfce ffc fnccdcrent per oe^ 
mones fllufe.tkcfpondft <$ vtroq? mo 
jpttt ctfivcrfras fe babetvt inferius oe 
mo tranfFcrendf localiter oeclarabif. 
^Ederait etiamaiou oana ab obde 
tricibus inferutur.qivt plurimum iU' 
fantes aut bnr interimere aut ocmoni 
bus ofTerrc. 3 b ipa etia matertera alTc^ 
ruit fe grauiter mifre femcl 'J>beratam 
eo q ollam quanda occultati oifeoo^ 
periendo plurimo:? infantium capita 
repperiirct.€t plura alia remlit p:ius 
^dito fi oieendaveritate iuramentovt 
occuit.eius ocnic^verbis fup modum 
^pfitendi fides indubia accomodatur 
etia p ea 4 if^fuo fornicario p:cfatus* 
Jobes nider ooao: peipuM etia no^ 
ftris tpibus miris claruit feripturis re 
eitat»t boc c)c relatu inquilTtofis edue 
fi oiocefis qui etia in ipa oioceli mul' 
tos oe maleficiis reos inqiTerat t inci^ 
nerari fcccrat.Bicit em pfato inquifi'^ 
I02C mibi referente peepi q in laufanc 
fe oucatu qutda malefici ^:ios natof 
infantes co)ccrant t comederat. 3 Bo^ 
Ous aut oifcMi tale arte fuitvt oijcit q 
malefici in certa contioni venerunt ct 
ope couverifimiliter oemone i adum 
pta imagineviderent bois mi oifeipu 
Ius babcbatncccdario oare fidem oe 
«bnegando ebridianidimo oe cneba^ 


XLVIU 

ridia nun$ Idotandat oe calcado fu' 
per crucem vbi l 3 tentervalcrct.‘ 3 cc|^ 
aliudcjtemplu5ab eodem. Judinfu^ 
per fama cois petro iudicc in boltiiv 
gen referente qin terra bernenfium» 
jciq.infantes; oeuouti edent a malefio 
cis q ob2cm etiam publica ludicia fa^ 
tis ourc cjcarferat in tales paricidas. 
(Tu aut petrus queiiuideta quadam 
capta malefica per quem modum ui' 
fantes comederent, jflla rndit. 3 Bo' 
ous ide cd. ^am infantibus nondn5 
baptifatis piccipue infidiamur.vrcti^ 
am baptifatis piefcrtim quado figno 
erneis non muniuntur z oiationibus 
lecto: aduerte q ideo non baptifatif 
p2ccipuc infidianmr indinctu oiaboli 
vt non baptifetur fcquitur bos in cu' 
nabilisvel ad latera iacentes parentu 
ccrcmonijsnodrisoccidim’ As pod 
^ putamur oppicdi ede .vel aliunde 
mo:tuiocmmuloclam furto recipi" 
mus:t in caldari oecoquimus quouf 
q cuulfis odibus tota caro etficif pc" 
ne potabilis.oc folidioie materia VU" 
guentum facimus nodris voluntati^- 
bus et artibus.ac tranfucetionibus ac 
comodis.oc liqttidio2ivcro bumozc 
flafcone vt vtrem replcmus.oe quo is 
qui potatus fuerit additis paucis cc" 
remonils datim confeius efficitur et 
magider nodre fccte. S)equd ad idc5 
modus alius magis oidincms -tela" 
rus.^am iuuenis quidam cum vjco" 
re malefica captus in bernenfium in * 
oicio feoifum ab eadem z in oidincti 
turrim repofit^ oi)cit. ^i nieo:um fa" 
cino 2 U 3 vcniam confequi podem.onv 
nia queoc maleficiis fcio libens patC" 
f8cerem:mo2i enim video me opoitC" 
bit.Cuncpper litteratos circumdates 
audidet omnimodam pode confequt 
veniam fi vere peniteret. tunc Icte fe 
mo:ti obrulit:et modos p2iiiieue infc 
fcctionis oideruit. lD:do inquit ta^ 


■^3r0 featnda 

lis efl qbo ctia fcduct^rum. Bptctp:! 
mo vt ofiico oic an$ aq bndlcta confc 
erat oifcfpulu futupeu mgris ecclcfii 
- introirc-z ibide abnegare co:a eis )cp5 
ei^fidc:baptifnia'Z vniuerfale ecclefil 
j^einde omagiu pltaremagifterulo.f* 
paruo nugillrodta em cemonc z non 
alitervocant^^bi notandu ille mo 
t)us cu alqs recitatis pcojdat. i^ec ob 
ell q» oemon interdii pns ell vbi oms' 
giu fibi p2ellatwr:iterdnvcro no. Bo^ 
lofe cm tunc opatur cernens oifpoliti 
one fururi oifcipnli.q fottalTis ab eiuf 
pzefentia tancjp nouiti^ ret;aberemr ti 
inozis ca.cu tfi alias p fibi notos z fa' 
miliares facili^ellimat eum alTenure* 
Ideocpcuttunc magillerulu vocant 
cu abfens eflvt minote terrote ep par^ 
ua ellimatoc mgri concutiaf.^equif 
poilremo.Bevtrc bibit fuptadicto/^ 
facto llatim fc inreriojib’ fentit imagi 
nes nre artis concipere retinere fup 
pncipalcs ritus bui^fecte.ln buc m(> 
tiuaitXeduct’fum.(f tv]co: mea qua ta 
re ptinacie credovtpoti 9 incendiu 3 fu- 
ftineat:(^ minima fateri velit i>itatem 
fed beu ambo reifum^: ficut oijcit iU' 
uenis itaveritasp oia reperta ell. 0 ^ 
piecofefius iuuenis in magna ptritoc 
mojivifus ell.'^)co:vcro tellib’c 6 ui^ 
cta nibil^itatismec in ipa toitura fate 
ri voiuit.nec in mojte.fed inecdio p:c 
parato p lict02em eide5 i^bis pelTimis 
maledl)cit:t fic incinerata fuit.(E]c quf 
bus liquet mod^^fitendi ea? folcnis 
5 lU^vero mod^pjiuat^fit oiuerfis me 
tijs.lnterdu em viris aut mulierib’^ 
aut aliqua alia co^palifeutpali affii^ 
ctione tnuolutis oemon allat.interdu 
vifibiliter:interdup medias alloquii 
pfonas.z fi fm eius confilia agere ve^ 
lint oia ^futura pollicitefad nutum 
a puis tnvt in pnmo capitulo taau5 c 
incboandovt ad maioza paulatim p - 
cucat» Baria polTent adbuc ocduci 


€Luellio p2ima 

QCtH gella p nos in inc^litoc repta fed 
q:Difficultate becmaterians patitur 
bteuitati lludendu ell cn5 vlterioti oe 
claratione. 

Declaratoe omagif p:c 
V ftaduU qua fimt nduertenda. 

r€? fup boc q Diabol'’ omagiii 
Jv I recipit aliqua funt aduerteda* 
^uavidelicetoeca-t^ oifferen 
terbo^ciat.-z pnmo, ^^am licet boc 
faciat pncipaliter ad maiojc offenfio/ 
ne oiuine maicllatis creatura ei ofea^ 
tam libivfurpado.t ob maiote certitu 
Dinc luture illi^oanatois qua fumme 
affectat.Camefepe repertu ell a no5 
tale omagiu ad certos accepilTe anos 
fimul cu ^felfione ;interdu pfmo' 
nem tmz omagiu ad certos annos ol 
llulilTe.(£ t oicam^^felTione con fillerc 
in fidei totaliaut partiali abnegatone 
Cotalivt fupta tactu ell cu fides cp in 
tegro abnegaf.‘partiali cu5 eje pacto 
inito babetcerimonialiaqueda p lia" 
tuta ecclelTc obfcruarc. vt onfefs oieb’ 
iciunare.aut fejctis ferfis carnib^vefei* 
aut certa crimina in cofelfione celare^ 
vel aliquod ITmile ppetrare.Bmagin 
vero oicam’confillerc in coipis^ anie 
traditione.qua oc ca aut talia p:acti" 
cantur polTumus alfignarcqruoj can 
fas cp pte oemonis.Cu emvt rup:a in 
ptima pte tractat^oeclaraf circa fcdm 
pncipale.?fn oemonesad odium vel 
amo:e mentes boim poffint imutarc 
pamit.^ intima co:dis no polTit pene 
trare cuboc foli oeo coueniat.if ? con 
lecturis tn in illo? cognitos oeuenit* 
vt etia iam inferi^patcbit.iSo f>futus 
ille bollis fi confiderabit nouiciam in 
aggrelTu oilficilem ad confenfum tuc 
blande eam aggreditur.pauca eiciges 
vt paulatim ad maiora perducat.Sc 
eunda caufa.f^am cum inter abnega 
tes fidem oiuerfitas credenda e(l cus 


iCapiWlttfemdS XLIX 


<|Oedam oitfcd non cotde*qn6d&5 ozc 
rtco:dcoy 3 bolu« e^cperlHvoleno an 
co2d€ fient o;c fiW pzofitcatur^ccrton 
ennos ocputanvt co firtempe eje ope^ 
ribno et conncrrattoncmente5 elue (n 
nefi(get«Cercia canfa^^am fi p tamn 
tentpo2iorpadu5 cognofeet ipTamad 
queeue^ epeqacnda minn^ volnntari 
tmetqplam >:eznopcc2defibUdbe 
rear.p2eftimit(^ otumam mifcricotdri 
ei pzopter angeli boni cnitodiamqna 
bentonin mnitiocjtperiri poteftpro/ 
fnmrummc ipfatn abqcereettempo^ 
ralibno affiictionib*e|cponerc conamr 
Trvelficcjc oefperationeeinn locmm 
babere valeat* verita© patet* 
^am ficanfa qnerimr vnde Itr q? cer^ 
te malefice fub quibnrcoq^ tozmemia 
etiam maeimi©nec mintmd veritaee5 
lateri volut*vbi tamen allefaeiliter eo 
qncctmmimerrogataraa criminafa^ 
tenmr*^em vnde boc q^fibipfie poli 
^falTemnt vita aoferre rufpendio co^ 
nanf.liencra etnoici potefi vbi oi' 
mne coactio per fanem angeln adboc 
non concnrritvt malefica cogamrfa' 
teri veritate5 et maleficin racimrnitat^ 
nbfcedere.q’ tfic opere oemonn fit qb^ 
cun^cuenitfiaecacimmitad fiitecri^ 
minn confelfio* ^zimu fitfnper ille© 
qua© ote et cotde nonit fide5 abnegat 
fe et fimili modo bomagin pzefiitiife* 
qsarnm etiam pcrfenerantfo cer^ 
me efl vbi per oppofimm aliae relin' 
quet non tuendo:eoq^ nonit illae fibi 
minime p2ofieua©.(E|tpe:ientia no© fe 
pe oocuitcu5 omnes qua© incinerari 
feeimu© cp earum eonfelfionibo© pa^ 
it^asfuifre inuoluntariascirca ma<^ 
leneia inferenda«^ec bfubrpeeuadd 
di Dicebant cum ee plagis et verberi^ 
bu© eis a Demoiubtr©[iIlati©*vbi ad e© 
tum nutu tfonferuiebam veritae con> 
(labat^repifiime vife cum faciebn© toi^ 
tnidt© a iiaidid*Ct 


fcflfroncm aiminu fubtonura femper 
fdprasvitupziuare laqueo fatagunt*^ 
Iteritas eje nofira pzacricababtf: cu5 
femper poli crimlnu confclfionem cu/ 
ftodes oepmanf ITngulisbozi© fup ra^ 
Ha attendente©*vbl etiam ep negligcn 
tia imerducuflodum ad cotrigiac vel 
pepla© reperiebanf fufpcnfe* jnimico 
vtiq^vt Dictum eftboc pzocurante nc 
P contritonem aatfacramcntale5 cou' 
felTioncm veniam confequcrcnmr, (£r 
quas co:deallicercmm$ poterat quo 
etiam facillime gratiam apud oen in^ 
neniirent.3l3m vltuno per rempoial^ 
confufiouem etbozribiiem mones tn 
Dcfperatonem Deducere conat^uis z 
per oei gratias maio: vt pie ell creden^ 
dum veniam p veram ptritonem t pn 
ramconfeifionem confecuta fit vbi nd 
voluntarie illis fpmcic^ inbcrenmc 
‘patem eje bis que pD^ocefes argen U 
nenfcmconftanrtenfem croppiduba. 
gcnouic z raucnfpurg acta fut vip am 
ni© rribuseuoruti©* Jnprimo namm 
oppido vna vili peplo et fragili fe fu^ 
fpendit.Sltera nomine ivalpurgis oe 
maleficio taciturnitatis miro modo fu 
itnotataaliasmnliereula© infbzman 
do qualiter talem taciturnitatem p‘ptt 
emmmafcitlnm^t pzimogenitum in 
foznaccDccocmm procurare Deberent 
i^ctaetgdlaadbuc^ manibus babi 
tar*erfimiIiterDe alt|© in fecundo op/ 
pido incineratisdparfimbincinde VC' 
ducenl.i^il et quarta caufa cur Dcmo> 
nes bomagiu recipere fnper certa^bif 
feront/uper alias vero minime eo Vl^ 
delicetgeu pcriodubol© cognorccrc 
fubtili’^ afironomi pnrfacili^eis ter^ 
minu vite veiffigcrevel terminu na^ 
tural^.p cafuale rab^ Dictu ell puenf 
re|p6t.^ecbtcu(e pacta tgella mala 
ficap oeclaranl* ^rimoDcmoni© afi» 
tii in taIlb«^oednc^do.^5 qj fm aug*. 
i»0itDeu4mta Dcmonudifigiianl» vi^ 


©.udKopjuiw 


C9ttfc.vndc etia^babflftcr cSfccmrant 
fUittra ptingentia.^ou qrtUa fcirc ccr 
Kfuduralitcr valeant. |5>:inia cft. qr vi 
Scnr{i‘obtil(t3tc natnralt 4 ad OQztioc^ 
incclicctno ipfom. l^ti t fincioifcurftt 
qui nccdTari^eft in nobis ronis imeUt 
gunt.Scda qzj^tcr cjcpericnrtas tpm 
creudacdnefupno;; fpirituum plura 
fdut ^ no«.10fi c]t yfio.allegat fupcri 
us a oocto:ib’:iripUci acumine fcirevi 
gent ocmoncs>^bt(ittate n3mrc.€]C' 
pertcntiamm.€trcttelatohe fupno? 
fpirimu.i&aarta cft ^ter celeritatem 
mot^.vn 4 iu odentcncribnt pdicere 
potmira fcelerttate in occidete.(Bttitt 
ta q: (icut fua potentia cn$ oe^gmittit 
pnt inducere rao:bos.attau mncere.ct 
famem induccredta pnt z illa poicerc 
^qcta q:p fi^a pnt fubtiii^pzedicetc 
mon^ ^ medicas videdo v:ind z pul^ 
fnm» ^am (Tcut ille p flgna videt aliq 
fn infirmo q fimplejcno pfiderat.^tez 
oemon ea 4 nullus bo videt naturali^ 
cer.^eptima qe eie %ni 0 44 )cedut ab 
animo bois couiecturat ea que fut vel 
crutin anima aHutiuspiudenti viro., 
^ciut eifi qui inllincrus funt vertiltt' 
ter fecuturi z pfequenf cuiufmodi ope 
ra.0ct3ua quta acta^betarum t feri 
pta nofcut melius ^ bomines iz cp ii' 
lis multa fumra pepender. Udeo ejcii 
lis multa futura Pdicere pnt. fdec eti^ 
am tan 5 unf.)cicvf.q.iiq.fciendu.l 0 nd 
no mlru ft periodu bomis feire pot na 
mralem licet fecus (it oe termino cafu 
ali qui fieret p mcincratione 5 qua 5 oe^ 
mon finalitcr^curatt qn vt oictura e(l 
Ipfas inuoluntanas repperit tim^s oe 
cairrcdim'tpuer(iOBCCU5tn alias qs 
nouit voluntariasetiaad naturale vt 
(ic vfd^ mo 2 tC 5 oefendit.j^em^ec vtra^ 
cp pte eicempla 4 a nobis repta funt et 
acta.l^am in bafilienfi oiocefi villa fu 
pia renu (ituata noie obeivuiler pleba 
num puerfatoue boiiedu babuit iUiuf 


tn opinionis feu poti^erioiis <$ mal^ 
ciu nibil efTct in mudo:fi tm m opinio 
ne boim qui bmoi effeaus muliercu' 
lis attrlbuebat.qua taliter a fuo erroic 
Deus purgare voluit qd etii et alia oc / 
monu fup pfigeiidu terminis vite ma^ 
Icficio pmercia patcficrent.l^am Dum 
feftine pontem ob caiufda5 negocil cp 
peditone ptranfirc vellet obui35 {fimi^ 
li impoitunitatc quandam ^fnla 
bmt cui oam fn pontis accelm locum 
vt piret oarenoluiftet :fed importune . 
incederet cafu vctula 3 luto intrufit vn' 
dcindignata in verba ptumeliofa pta 
pit eiep oijcit.pfaffdmpuncnon tranii^ 
bi3.Sed ille licet verbalparora aduer 
teret oenacte fe Infra cingula? »bi fur/ 
gere e lecto volebat fcinaleficiatusfeii 
(lt:ita vt biacbqs alio? fuftentari Cem^ 
per babuit vbi eccleliam vifitarc voic 

bat.lta^pertricnn.ittm3nftt:fnb ^ra 

tatu^^ oomellica matris camar. <©ui 
bus e]cp letis on5 vetula illa egrotaiet 
qua etia p verba ptumeliofa'quib^mt' 
nata fuerat fp fufpccta oe malefico fiW 
illato babucrat.acc|dit tameu vy? co/ 
feffionis audietia infirmata ad eu mit-r 
tcrct.€tfaccrdosi(c5 imponuncDiCf 
reticofiteaf oyabolo fuo mgro/^fd ia' 
Itantia tamen matris p duos vtllanos; 
fuflentatus inter biacbia DoraS accef' 
fttt ad caput lecti in qua malefica iace 
bat fedendo. Buo illi vttlani ab epm 
tttfcultarc volebSt ^c feneflra:fic cfn 
ftuba fu plano erat fituata an malefici 
um illatu plebano pfkeref *vn contigit 
vt licet infra pfeffionc mentione nulla 
Dc malel^cio illato fcciffet. ^pfa tn cou 
feffione peracta oitrit.^cis ne tu pfaff 
quiste malcScauit. (£t oum blaude il 
le rnderet fc nefcirc.illa fttbintulit. C» 
babes me fufpecta5 tbcne.^cias me 
tibiintuiilTctalioecavtfupia tactum 
cfl,€t oum ille p fui liberatonc inlta^ 
retzoi;^r*Cccetps(tamtum adnenit 


’ t mozi babcotfcd itz oifpen5 vt paucj 
oicb^cuolutis poft moztC mea fanabe 
tiQizitzeucnit*f^z^ (Ua lu^ta datum 
t Demonc termlnii obitt.T infra rrisiii/ 
ta Dic3 quada5 nocte facerdoo cp intC' 
gro fe fa im repperit* 0omi facerdot^ 
pfaffbemn.iam m oioccfi argen^ 
nncnlT.Slmilc in oloceli bafiUcfi vtb 
' Ia bnbel^e opptdu geivyUr contigit 
3Hnlicrqncda captat tandem incine 
rata:i^e]cannid incubu Demonebabue 
ratetia in latere viri Dojmicntia in Ic' 
ao«€t boc ter in feptimana^^abbatj 
. qmntiettercqeferqa autaliia nocti' 
budracratiotibu6*CaIeaut bomagiu 
pftiterat b^abolo tt poft rcptimu5 an' 
nnm in coq>o2e t anima ppetne fibi Di 
cau cdet.^^ie tn Difpenfaoit oe’4^^a5 
(n feicto capta t igni adindicata vere a 
integre confdfa veniS credif a Deo per 
ccpiflc/^lurimu enim voluntaria ad 
mojtem ejctitit alTcrene q? et fi liberari 
poflet moitem tamen amplius pzeeli' 
' geret Dummodo potcftatem.oemoms 
cuaderer* 

©c ftiocJo ct^a localiter 
feruntur oe loco ao locunt^ . 
Capitulum reremnu 

'— tpam antmag' 

7 IgrediendncftDecayccrcmo' 

_ I l i i jtg “2 quibtto infirio^ operib** 

jKcdtmtmodis. pnmo oc bis que 
erga fe t j!peias pTonao operant* (^t q: 
rranfferri oc loco ad locum cojpotalit 
cd De ptecfpms carurnactiontbue car 

■ Ufllibus etiamfpurcicifo cum incubis 
©emonibnsiniiderc. j^eili^gulie ali' 
qua Dcduccfnu0.et pdmo De caru coj' 

■ po:alitranruectione*‘^bi notandum 
cd q bec tranfu ectio patit Diiricultatc 5 
vtfcpiuotactuincde^vuo Dumtajcat 
^ellu feriprure put3*jc)cvj.q6*v*(Ep<' 
uopi«)^bi Dicit cj: confiUo acqpircna 


L 

Jlliid non cd obmfttcndu quedam 
icclerc maUcreo podfarban retro coii 
uerfcDcmonuillorionib’ z fantafina' 
tibue fcducte credent fc ct pfitait cuj 
Dyanaboztsnocrarnie Dea paganoru 
vel cum berodiaDC z innumera multi' 
tttdine mulierum equitare fuper quaf 
dam bediao et multa terrarum fpada 
in tempede noaie dlentio! pcrtranlue 
cic^ tanm Dne in olb^ebcdire zc,i^nz* 
propter i^erdotea Dei f dicare Dcbenr 
ppfo vr nonerint omnino bec falfa z d 
a Diurno ^ a maligno fpu talia fantaf' 
mata mentib^fidcliu irrogari* (T quid^ 
ipfe fatbanas traffotnaat fe in Dinerfa' 
rn pfona?: fpes atep fil’itodinc6*€t m^ 
tem qua caprina tenet in fomnia dcIU' 
dendo p Dcuia queq^ Deducit ac*(£t ad 
b pdicat interdu a quibufda ejcempla 
publice De fancto (germano*! dc quo 
dam alio qui dlia fulfup 5 obfcruautc 
qd oino bcc fiut impodibilta iicri*€t i 
aifcrcte applicant ad maleiicao z eom 
opa tan^ vr z (Tngnla co? facta in IcfT 
onibu0bominu*Jaincnto:pttcrrcfi:U' 
gum:n5 dnt cis appKcanda.co q ficur 
fantadicc in tranfuectionib^itt! cicca 
creaturarum lefioncs iUoduuf*qut4' 
dem opinio cum in pzima quedionc 
tan$bcrctica fit reprobata vfpote co' 
trapiuinspmiffionemrup Diabolipu 
rentiam que ad maiora vt defe cjctetv 
dere potethmilitans (inUliter et edtra 
facre feripture intentoest ad cccfie dan 
cte intolerabile Damnu vbi ias mnliriu 
annis impune ep boc pedifera opiuio 
ne pmaiTrerut*fecufafi braebio punicu 
di facultatem amputado*10n z iu im 
meuTu (Tccreuerdtvt i^ no iit polTibilt 
cas eradite* ^deo Diligens Uctor ea 
que ibi podtafum iu Dtdructi6e3 Uli^ 
opinionis pdderabiretadpns qualif 
tranrfcranf «quib^odis boc iTr poiTt 
biltaduertetenm rdfiombTup eicenv 
pfa qnc ab cta iu medm^ Deductmmc;,. 


*0^isfccandi 

1 

lftf^fco:po:aWterpofrftit tranlTcrrl 
varqe modfe oftcnditar, (ft prtmo c)c 
alitama^omoperatfonibaa. 0 am Hi 
non poflenf tranfftrrf boc clTct» vcl 4 ^ 
oene non permitteret autjquia o^rabo^ 
Ino boc facere non poffet eo creato^ 
re rcptignarcc.|^on primu.qt vbi ma^ 
(oa ttic^ et minota oei pmifuone iferi 
ponnnt.^ed maioza tam.in pnerio $ 
in bominib^epiffime facta funt vtpo^ 
te initio et in gratia conilimtio* patet* 
tbi qnerutan campHoneo pne 
ro2n opere oemonum fieri poirantCt 
an Demon localiter polTit traniferre ali 
qn^bomine oe loco ad locu etii inni/ 
fum*?lld pnmn refpondent 9 (ic,0z$ 
«(5nllbelm’parifieii0invltima par^ 
te oe vninerfo Dicit*CamplIoneo pue^ 
ro2n fieripoflhnt: ita q? oeo pmittente 
Demon tice 5 infantis gerere potell vel 
etii tranflation^ facere* Cales ctia pa 
eri femper funt miferi elnlante0*€t li^ 
eetqnatuo2'aacqain(^matre0lvi)c fnf 
ficerent ad laaandu nnn$ tamen im^ 
pingnanffed vitra modas ponderof! 
e)rt(tunt.JHnlicribuo tamen propter 
nimitt terrotem qu 2 concipere polient 
nec affirmanda funt nec neganda: iti' 
Itrucnde frmt vt literatop indicia qoc' 
rant.^crmittitemDeus ptopterpec^* 
cata parentum cum;mterdnm viri im • 
pzegnatis v]E02ibno maledicut* ) 0 elle 
inquiunt vt oyabolura portares vel (P 
milia *€t fimllitcr impatientes mulie/ 
res fepe fimilia proferunt.Be altfs eti 
ambominibusintcrdomiuflis e]cem 
pia plurima reperiunt^aml^inccn 
tius in fpeculo biito^libro.pjcvj.capif* 
jcliii*e]crecit 3 tione petri oiraiani.rc/ 
fert Debuero quinqnennq cuOifdl no 
bilifiimi viri,qni puer protunc mona^ 
cbus factas a monallcrionocte illat’ 
eil piilrtno daufo vbi mane reperms 
tt interrogatus oi)citfe;p quofdamad 


0ueflioprima 

magnu conuinifi oelatu et vt comede 
retinlfiim*€fipollpfnpcriora pillrt' 
no immiiru5.(Buid oenica oebio ma^ 
gis 4 vfitato vocabulo a nobis nigro^ 
roanticivocanf nuncnpanfct perae^ 
ra fepe a Demonib*ad longinqua terta 
rum fpacia vebunf*< 6 lai ctia5 altfs in' 
terdu boc idem fnadentes cos fccn fn« 
der caballu5 qui vtic^non verus equ* 
fed Demon in tali forma ejeifiit vebut» 
et vt loquanf nec in figno cruc^fc mu^ 
nfantbortanf* 0 t licet DUO fimus buc 
tr8aatU5 fcribentcsrvnns tame c]c no^ 
Uris fcpilfimc tales vidit et repperir» 
^amfcbolaris cmidam protunc: nuc 
vero facerdos frifingefi* vioccf adbuc 
lupereffe credif quiet referre foUt^dl 
femel fe corporalitera oemonefuifle 
er aera fubaecm5 et ad remotas ptes 
latum. ^nperelt facados alius iti 
oberdorff oppido*D 2 opellant 5 batam 
qui protunc confodalis illius citiitens 
ocniisproprqsillam fubttectiondvi/ 
dit.€t qualiter qctcnfis bracbqs in al/ 
tum clamando et non ciulando tranP 
larus fuit* Caofa aurem vtidem rera^ 
Ittbec erat. ^35 puenientibus,quadi 
Die multis fcbolaribus in potagqs cer 
tttfic omnes m boc confenferant: vt il^ 
lequi cemifiam afferretnil cjcponcre 
baberer:et fic vnus cp foct} 4 t>um pro 
ceruifia apportanda cjcire volebat bo>* 
ilium apenendb nebulam Derifam ati 
tcbofliuiutuims fuit: vndcterrit^rc' 
dqt et potum afferre nollet caufam 
aperiendo eis infinuauit* Cunc idem 
qui illatus fuerat indignatus Di)eit*( 5 t 
fi Dyabolusadelfctpomm apportabo 
& fic ejciens alqs omnibusvidentib’ 
per aera fubucetus fuit* 10 crum qui' 
dem nou folum vigilantibus: fed et 
Dormientibus talia aaidere polfint fa 
teri neccITccftvtvidelicet Dormiendo 
per aaa localiter ct corporalitertranf' 


Xapimluin iq 

feramur. *Patet et oe qufbufdam qui 
fupcr tcgiulao Doni©2Uin et edificia al^ 
nflima fomuiaudo iuccduut.^c quic 
$ cis obllare poteft ad eozum traitli^ 
tum iii altmiK^iu pjofundum.^tfi 
p2op2ij9 nomiuibus ab alijfi circufta^ 
tibus vocamur (latim ad terram qua 
ficollifi rum.1!3ec vtic^ opere oemo^ 
num fieri plures arbitratrf et nou abP 
cp ratioue.i^am ciunocmones fiin itr 
multiplici Differentia.'Aliqui oe infe^ 
rioH cbo:o angelom qui etiam ejctcjU' 
is penis vitra penam oanrni qua cter 
naliterpaticnftan^pro paruis cel^ 
ctis crucianf.qui etiam nemimm pof 
funr ledere faltim grauiter: fcd folum 
pzincip a liter ioculatones jjcerce.lBbi 
ctiamaUjiucubi funtvel (uccubi pm 
nicntcs nocturno tempore bomies vf 
peccato lujcurie coinquinantes eos ^ 
^on mirum fi ctia 3 bis trufisinfifiut 
l^oteff Deduci veritas cicDicris caffia 
ni coUa.i.vbi Dicit tot effe immundos 
fpiritus quot in bominibus itudia no 
Dubie comp2obatur.0am nonnullos 
cotum quos etiam paganos vulg^p' 
pellar: nos vero trollen. et abundat in 
regno nonuye* ^ut fcbjetel. ^ta fedu^ 
ctotesct ioculatoteseffc manifelhim 
cft vt certa queqi loca vias iugiter ob^ 
fidentes.^cqua^ptmetis pjeterem 
tes ledere poffuntDerifu tantummO' 
do et illufione cotenti fatigare eos po 
rius ffudeant^ nocere. (0u©fdam vc 
folummodo in nociuis incubationib’ 
bominu pernoctare. ?l!liosita effefu^ 
roji ac truculcntie Deditos vt non fint 
contenti illotu tantummodo cojpota 
quos fuppleucrint attroci oilatone ve 
jtare.fed etiam irruere ruperemin^tra' 
feuntes atqj affiigcze illos feuilTima cc 
de feffinent, vult Dicere ^non tantu5 
obfident: immo botribiliter cruciant 
qnales ilU in euangelio JiSiatbeirVUir 


LI 

Dcfcribtmtur.iEic quibus concludere 
poffimius ptimu q non eff Dicendum 
maleficas non tranffer:i localiter.eo q 
Deus non permittat.Sii enim fuper in 
fios et innocentes aut etias fuper ma^ 
gos permittit quomodo non fup illas 
e)c toto fe Diabolo Deuouentes, (ftvt 
CU5 timsze loquamur.^onne Dyabo^ 
Ius faluatotem noffrumfuffulit c du 
iit et fiamit bincinde vt euangeliu te- 
ftdtur.^ec etiam febm fuffragatur ad 
uerfarqs quafi DyaboPbocfacere non 
polTit cui vt in fupzadictis patuit, tan¬ 
ta ineff virtus naturalis omnia co:po 
ralia cjccedens q nulla ei virtus terre¬ 
na comparari poteft.Iujcta illud. |^o 
eft poteffates fuper terram imo ipi 
lucifero tanta naturalis inell poteffas 
fcu virtus qua maio: etiaminte/ ange 
los bonos in celo no e]ciffif.$lcut em 
omnes angelos in naturalibus cjccef- 
fit ernaturalia per cafum non fmir imi 
minutaded tantumodo gramita. Jbo 
adbuc inecrremanenr:licet obfufeata 
et ligafa^rBnde glofa ibidem fuper il- 
Iud.^on ellporeffas fuper terr35tc4 
(£t fi omnia fupereat meritis tame fd^ 
ctouT3 fnbi3cet.|^cc vafet fi quis Duo' 
obifceret./pjimo ^anima bominis 
poflet refiffere.et q tejcms videtur fen- 
tireoevno in finguiari fcificctlucifc- 
ro cum in finguiari loquatur.^tquia: 
bic fuit qui cbnffum in Deferto tente- 
uit.iEt p 2 imum bominem fedujcit iain 
aute 5 religatus fit etalii angeli no fint 
tante virtutis cum ipfe oifies etcedat*. 
3deo alq mali bomines rranfferre lo¬ 
caliter per aera non poffuMf. i^on va¬ 
lent in fantiCrpzimo Dicamus Dean^ 
gelis.^am mimnms angelus omne 5 
bumanam virtnte 5 incomparabiliter 
cjccedit.l^arioncs fuimmf et plurib^.. 
'pzimo quia virtus fpiruualis foztior 
virtuttcozpotali fiaw virt? angeli aut 

g m ■ 


*^ar5fecDnda 

etiam anime fiiperio: m Wrms cojpo^ 

raUcu^ecundo quo aa an(mft« <0ma 
cum omnle foima co:po:9U0 eft foz ^ 
ma indiuiduata per materiam ct octer 
minata per bec ct nunc ptout iam ani 
ma Hoftra cicirtit^^omic antes imma^ 
tcrialea fune abfolute et intelUgibilee. 
l^itde etiam potedatem babent abtb- 
lutam et vutuerfallotem. Ideo anima 
coniunctanonpotellfta mbito tranf^ 
ferre cotpuofnum localitcrtncc inal' 
tum elcuare«l§cne aurem faceret cum 
dfet feparata oeo pmitrente: que om^ 
ntaafbmotipoteftfpirima omino im 
matertalioptout cft anfi:elus ram bo^ 
nue ^ malus.iTcut etiam an^elue^o^ 
nu^tradulitabacucinmomentoa iu^ 
dea in cbaldeam.et cp bac ratione etia 
concluditur g? illi qui oe nocte in fo m 
nie per alta edificia vcbunrnon feruU'' 
tur 9 p:opaj> animabuo occ e)c influ^ 
entiis cotpomm ccleftiu/cd ab aliqua 
ejccellenrioti virtute vt fup:a paruif, 
percio quia licjiamra coipotalio na/ 
tacft moneri immediate anatura fpi^ 
rimalifm locum .tum quia motus lo^ 
calis ell piimus momu 5 .vUi,pbi.tum 
ctiamquiaperfectiot cit inter omne® 
motus co:po:eo 0 vt ibidcmpbat pbi' 
lofojpl^us ea ranone. quia mobile ftn 
locunoueilinporentiaao aliquidiu/ 
rrinfecu inj^tum bm^i fed foliis ad ali 
quid ajctrinfecu.vnde etia non tas a po 
aatibus fanetis^ etpbilofopbis cou 
dudif fuptema cotpota fupple ctlc' 
ftiamouenf 3 fubitannjs fpiritnaiib’ 
ct feparatisbonis zfm naturam ct vo 
luntate.tnm etia qnia videmus ($ mU 
ma p:imo^ ptincipaliter monet coip’ 
motu locali.f deo oicerc opottet ® ra 
tio cotpotisbnmaninec $tum adip' 
fumco:pu 0 necatum adipfam anf^ 
mam obllarcpoteftqmn vtruncpmo' 
jueri pofTiC Cubitoueo pmitrente oeio^ 


0uei1topama 

co ad l#cu 3 fpirituali fubllantia bona 
fm voluntate enaturam qnboni et iii 
jjratia conllitoii tranfferunf.aut bona 
f manaturam non aures fm voluntarcj 
quando mali rranfFcmnf. Si cui plt' 
tet viderefanctu Cbomd in piima pre 
q.cp.per trc« ibidem articulos aut eri/ 
am queftionibus oe malo.fcu etias iu 
i).fcnrai.t>^in»vij.pc porcllarc oemo/ 
num fuper cffecms cozpotales, ’)^0' 
dus autesrranlferendi talis e(l. ^am 
vtcjcpzeccpcttbus patuit vngucnrum 
c)c membns pueromm prccipuc inter 
cmptozdab cioantc baprifmn confice 
rcbabenretadoemonic inftrucuon^ 
fedilealiquod aut lignu ningere quo 
facto ftatim in aera ferunf et boc fine 
ne oie fiuc oe nocte vifibiliter fcu ctias 
ft id volunt inuifibiliter Pm oemon 
ct obllaculus alieni^ cozpozis alterum 
corpus occi^itarcporcfl: vt in pzima Q' 
te tractatus oejjzefligiofa appatitonc 
operu oernoHU patuit. IBctn^ licet oc 
monpcrtalc vngnentfivt plurimum 
bmoipzaaicat in fin^ vt baptiCmi gra/ 
tia infantes pziuar et faluatione.tam^ 
et abfc^ bis pluries etficere viTus e vbl 
per animalia quevticonon animalia 
vera fed oemones fub foimis illis ejef/ 
llentis ipfas tranfiieirerunt.aut (T/ 
ne aliquo e]cterion]admmiculo folum 
modo oemonis virtute innifibiltf ops 
tante interdum traufferniHur. giits gc 
fla oc vifibili et oe oiurna traufoectio/ 
ne. In oppido ivaltsbut fuper^rnne 
rbeni ConftantienfisoyocelTs-, 
lefica qnedam oppidanis cu5 etfs plU' 
rimum odiofa z ad quafdam cclebzan 
dasnuptiasnonfnilTct tnuftatacuti 
pene omnes oppidani illis intcrelTcnt 
Ipfa indignata vindicare fe ellimasoc 
mones aduocat ct fue trifticie caufam 
aperuit a vt grandine epeitare vellet % 
cunctos oc cbotea oifpergcre petut.^ 


/Tapimlij'!»/ JLII 


antinmte fpram fabkuiioft z per aera 
Qd moiuc p2ope oppidw videiitib^ccr/ 
tt^3fto2ib^tranfuc)cCr.<vt poftmoda 
faffa fuerat cu aqua fibf ©ecifct std fuu 
daida m.foiiclqu^inoda 5 vt patebic 
vbl ijrandincs ejccult obfcruat. <pra in 
fouea qua parua fecerat V 2 bTa Toco a^ 
fmmffift z CU5 Disiro inote Tuo affame 
t)cmoiK mon(f.ctocnioii fubito illuj 
buni 02 e furfum cicuana grandini f e^ 
bcment£ fu laptdib^pcr cb(y2<53nte0 
tancumodo et opp(dauc«5 irnifit. 10fi 
fpfia &(fperft 0 et oe catrfa illi’ mutuo 
co!ifcrenrib’malefic3 opptdu (ngredf 
turt^defufpicto magfa a^tgrauatur. 
5^t vero cu paUotes eu ^ viderant reci 
taffentrurpirio vebemens in violenta 5 
creauiLl^n capta t^ffa qbeaoccau 
fa q 2 inuttata non fuerat talia ppctraf/ 
fet ob multio etiamaliTO maleficijo ab 
eappecratiaincinerata fuit.(ftq: pu^ 
blica fama oebmottranfucetonib^eti' 
am apud vulgareocontinue volae no 
cjcpedit plura ad boc ptobandu D bio 
bic inferere.Canruntodo bec fnfFicilt 
aduerfue illoe quilfc^moi co 2 po 2 ales 
franfueerioned aut oino negant aut qf 
folumodo imaginancet fantaftice fit' 
«ntaffifmare conanf qmvticp^in fuo 
crro 2 e fi relinqnercnf paru effet immo 
irec adu erten du oumodo in fid ei con^ 
rnmelia (pfou erro 2 non vergeret. Mt' 
raito aut c? illo errotenb comenu eria 
olioo infercre z publicare in malefica- 
rii augmentatione et fidet oetrinientu 
non vcreuf.Jl^um aifcrntq^ofitia ma¬ 
leficia queeio iufictan^ iirfirumentj 
Dcm^nu vere ct rcaliter imputanf. eis 
rantfimodo iinaginariect illufo 2 icra- 
^innoicuo cITe impnfanda fienti z ip- 
fa rranfueetio f.iiitafiica. l0ndc z plu¬ 
ries iuipime in magna creatotis cotiK 
melia crgrauilTimu iam ipfo? augnr^ 
tum remarncror.^cc argumem etia5 
8 pmcipio cis adductafuffragarl pof- 


funt^^am piimu cum allegant capi- 
fulu epifcopi.iejcvt.q. V. vbi afferitur ^ 
rantu fantafiicc et imaginarie tranffe- 
ranf.quie tam infipiens qui velfrcou- 
eludere q^non poitint etiam coipo^HI 
ter tranfferri.^icut em ejtfiire iHi’ ca¬ 
pituli vbi ponifi^qui credit pcffe bo 
mine in melino vel in ©cteriue tranf- 
murari aut in aliam fpeciem traniTo:- 
mari.^nftdcli z pagano ocrerior fit c^ 
fenduo.qs poffcf concludere q> no pof 
fentbomines inbcftia» ptefligtofa il> 
lrrttonetrfinrfo 2 mari ant etil oc fanita 
tfinflrnntateotan^ameliozii» octe- 
nus rranfmuta ri^f 4 fif I cor¬ 
tice verbop canonlo laboraret, vrttp ^ 
meme oCm oocrop fancto:{ 2 :imo z cen 
tra feriprore facre^ceffum fentir€t.€;t 
quibus rmiitipticfter oppollttt 5 appa¬ 
rer vt ex fuptodfctfo in plerifcp locJcH*> 
ca prima pte tracrat’oeductu^vBpo 2 > 
ferergo ad nuefeum verborum arteu- 
dcit.lujcta quodin prima qncllione 
prime partis rraaatus^; tactum eit.ct b 
circa folitfiottcm fecnndi errorisinter 
tres qui ibi reprobantur q> qnatucrr in- 
iunguumr’predicaroribu9 popufoad 
predicandunurranifemiif cih eteorpo 
faliter et fantallice. ^ujcta qb ep mtrp 
propriis cofeiTiomb^puret no rajiMa? 
que indneratcfoernr ^ cndaltarum 5 
ad fidem et penitentia redicrnt.^ntcr 
qs z ilfa in oppido j^rifiacointerrona 
ta a nobis, a» ne fantafiicc cf rtluforfe 
aut^coiporaliter poffent tranffcrri.fxc- 
fpondit q> vtros^ modo.^i em calli ar- 
Kquo itolteitt corpomlfrer tra ulTerrf fei 
re tanteu vcHent omia que in contione 
ilTa ab eap confodalibus agerenf tunc 
talis ab cfs rcruaref modus: vtilta iif 
nolc omniu oy»3bolop ad lotus finifiu 
fe reponercrad aibiruifi.exinnc quafi 
vapor quid3 glsticue cp eius ore^ce^ 
deret, )0h ftngula que ibi ageref ptuef 
dc plidcrorct/i vero corporaliter rrab* 

S 


•pa:sfec0da 

ferri vellet modii fupjadicmm feruarc 
neceffeclTet. I^ietereain cafu quoca' 
non Ulc nude abfqj omni occlaratone 
(ntelligcndus elTetqulo tam^ftoliduo 
vt propterca omia eo:? maleficia ct no 
cumenta eflTc fantaflica et imaginaria 
affinitareteum ad fenfum omnib^ap^ 
parcat contrarium eo p:ecipuc ^ pli^ 
res fmt ftipcrilitionu fpecies.vtpote q 
fuojdcim.lnterquasmaleficaru fpc 
t-ies fupremu in maleftcijs et nocume 
tis continet gradum et fpecies pbito- 
num ad quam reduci polTunt qui faU" 
tallicc vebun^ minimu 5 gradum* "Bc 
mu nec eicempla e]c legenda fancti ger 
mani aut aliorum quorucunc^ eisfuP 
fragan0*10ti<pqui3poiribilc erat OC' 
monibuslvtfeipfos ad latera viri oo: 
mientis tempore uitermediojquo feru 
tinium oc vjcoribus fiebant applicarft 

J iuafi viris condormirent, quod tam^ 
3 ctumfuiiTe propter bonorem fancti 
non alTeritur cafus tamen ponitur vt 
non crtdamreircimpoflTibile. oppofi^ 
tum illius quod injegendaponif.^0 
limili refponderi potefiad quafcuricn 
alias obiectiones quia ficut inueniun 
tur ^quedam tantummodo imagina 
rie* jta etiam reperiuntur in feriptis 
coaoru plurcs fuilTe corporali! tranP 
latas.^i cui placet Cboma 5 braban^ 
tinum in libro fuo oe apibus infpice^ 
re mira inuenict tam uc imaginaria'^ 
etiam corporali bomiuum tranfueet^ 
one. ' • _ 

©equitur modo quofe in 
cubi0 oemonibuo rubqcmut. 
Capitulum'quartum* 

/ quanms ad 

i l Tuodu quo malefice oemoni^ 
bus incubis fe fubqciunt fep 
videnda funt. 'Aliqua e|c parte oemo/ 
His et corporis ab eoalTumpti ejequo 


Qitclfio prima 

elemento fit illud formatum, ©ectiu^ 
do c]c parte actus an femper cum infii 
fione femis ab altero recepto. Cercio 
c]c parte temporis ct loci an poti’vno 
$ altero tempore fe cjcerceat. (Buarto 
to an vifibiliter fe agitat c% parte muU 
eris.et an tantummodo ille que eje bu 
iufmodifpurciais procreanmr aoc' 
monibus frequentatnr.dSluinto on ib 
le que ablobftetricibus tempore part’ 
ocmonibus inferunt.Scjtro an remif 
fior vel intenfior fit in talibus ipfa vc^ 
nerea oclcctario et primo fup altum p/ 
ti corporis materia et qualitatc.Bicc^ 
dum ^aereum corpusaffumit z qpaW 
quo modo^cfitcrrellre inquantum ba 
bet terre prbprieratem per confideratb 
onem:quodfict>cclaratur.i^am quia 
aer iu fe non cll ftgurabilis nifi f m fi" 
gurationem corporis alterius in quo 
includit vnde etiam minime fuis ter/ 
minis tcrminaftfcdfanmmmodo alb 
enistvt vna pars aeris alteri continua 
rur.jfoco fimpUeiter vtficnon potcll 
corpus aereum a(tumerc.?Otteuto aut 
qp aer e majcime trafmutabibilis z ver/ 
iibilis iu quodcunc^ cuius figuum e(t 
q» quidam nitentes corpus a ocmonc 
alTumptum feindere gladio vel perfo/ 
dereid efficere non valucrut. quia par 
tes aeris biuifi ilatim continuantur t5 
nouo.Hdco patetq in fe aer c bene co/ 
petens materia, ^ed quia non potefl 
figurari nifi aliquod alib terrellre fibi 
adiungamr.j^deo oportet q|aer ille fit 
aliquo modo infpiffatus et ad proprb 
cratem terre accedeustferuata tamen 
aeris verrtate.et bauc condcnfatione 5 
facere poffunt oemones et anime fepa 
rate per vapores groffos c)c terra elc/ 
uatos.etper eorum motum localem 
eos congregando et figurando in qub 
bus manent tanq motores tantum ct 
non vt infamatores vitem lUi corpori 
formaliter influentes, quia fic fluit ab 


<apiml«m'uu; LIII 


fltifma (n coipus confunctu. ^unun 
tcm in fals fic aflTnmptis z fisorat^cor 
po 2 ibu 9 ficut nauta in nani quem nio 
litt.^ndc quando quertf quale fit eo: 
pu« $tu5 ad materia a ocmone alTum^ 
ptum* J^lccndu q> oc eo aliud eft lo 4 
^tum ad p:(nclplu alTumptonls e ali' 
ud ^mm ad termlnum.( 0 .ula quo ad 
p:lnclplu iTc eft aer. i 6 S:tum ad ternio 
num eft aer infplflrarus ad propnerate 
terreaccedens.^ec 3 Ute 5 omnia poP 
funt oemones oco pennlttcntc c)c na^ 
tura cum natura fplrltuallsfitrnper^ 
o: naturcicozpall. Wfndc z necelTe ba^ 
bet fibl obedlre IntelUgendo ^ ad mo/ 
tum localemmon aute5quo ad foima 
Tum namrallu tam accidentalium ^ t 
fnbftantlallu fufccptlonc nlfi i allqm^ 
bu 9 paruls creaturle z boc amlnlculo 
allcul^altcnus agentis vt fup;a tactuj 
<ft."per motu aut localem nulla foi^ 
ma pomf In remota.vnde fic ad nutu5 
mouere polfunt cum aliis clrcuftatiis 
qulb^ tamen fi quis Incldentallter 
quereret qtilo fentlendu vbl angel’ bo 
nus vel malus aliqua opa vite eicerce^ 
ret per co:pa vera;naturalla non ae^ 
rea ficut In afina balaampquasange^ 
Ius loquebaf ct vbl oemones m obfefi 
fis cotplbus agitant j^lcendus qp illa 
co 2 po:a non oictmf elTe alTumpta I1C5 
tantus occupata.lnfplclanf oleta 00^ 
cto:um In.fj.oif. vlii. SiVangell co2po^ 
raaffumant.^edmaneamosln p20^ 
pofito.j^emoneslnalTumptls co2po 
ribus cum maleficis loquun^ vident 
audlut comedut t generant. ( 0 uomo 
do 15 ftlntelllgenda.zbec eftrcbapa2S 
■bul^ptlmcolfficnltatls. Bicendus ad 
p2lmu^ ad vera locutione tria requl-' 
runtfclllcct pulmo cum retractone ac 
ris que non folu p2opter vocem fed^^ 
pter refrigerium eft cotdls vnde z mu 
tl babent attractionem ncceffaria.^c 
eundo requlrlf^fotmef cy, pcuftione 


co:p02is In aere ficotcom quis ligno 
percutit In aere vel campana fonufS' 
clt magnu vel paruu: quia matena Ut 
fe.fonotabllls et pcrcutlf cum fonabllf 
Uiftrumento reddit fonus fm quanti 
tatem cotpotls et rccipif In aere z mul 
tlpllcaf vfc^ ad aures audientis, qui II 
eft remote poft fpaclu vt vldef pteueni 
re babet.Ccrclo requlrlf vojc z olcl po 
teft q> fon^ln co2p02lbus Inanimati ol 
clE vop Inanlmat^corporlb^-t Ibl e litu 
gua que acrem refplratu z Iteru emlfi' 
fum pctttlt In Inftrumento z vafc fufo 
a’t)eo z vluo naturaliter quod non^eft 
In campana.Jdcoqblbl fonusbvojc 
Mclf.^tbocterclupoteft ejcempllfica 
rl per fccundu vt patet.etbec ideo pO' 
fui vtp2edlctt02esbabeant modu tra 
dendl p0pulo.(0uarto rcqulrlf vt Ille 
qui vocem fo2mat concepmm mentis 
vult altcrlper voces ci:p2lmcre ct vt Ip 
fe lntclllgat.^deo Illam vocem 02gani 
5at.ideftt>lftlngult fuccelfloeln otep 
llngua;Dcntes pcutlcdo p labia claii 
dendo et aperiendo pculTum aeres Iti 
02e ad aerem eictrlnfecu emittendo vt 
fic multlplfcado fuccelTlue vfcg ad au^ 
res audientis qui tuc Intelllglt concc^ 
ptum memls.itd ^pofimm. j^emo^ 
nes carent pulmone z lingua quas ta^ 
men attlficlata oftendere pnttu]cta co: 
p02ls conditione ficut z oentesz labia 
vnde non vere ct ^2le loqui polTunt* 
©ed quia Intclllgutt Intellectu men^ 
tls vbl e]cp2lmcrevoluttunc non p vo 
CCS fcdpfonosgul babent quanda d' 
mllltudlnc vocu aerem non rcfplratit 
ct attractum vt In bomlnlbus: fed Im 
clufum In co2po2e aflumpto percutlut 
ct ad acrem eictrlnfecum artlculatlni 
emlttuntivfc^ ad aures audientis, et qp 
abft^ aere attracto z non refplrato pof 
fit fieri vocis fimllltudo ps p certa ala^ 
|la no rcfplratla q olcunf vocare z cer^ 
t 3 alia Inftfa vtoldt pbus ln,ii.t>e aia* 


IParsfeamda 

iticc cm Dant capitur Cjrtra aqua fnb^ 
to V0CC3 emimt -i mo:if polTut bcc ap^ 
plicari t ea que fcquuf ad vimlge^ 

ncratiiia cjcclufidc tamead boitoa au' 
§eio9,Sii50vclit vlteri^fpcculari »5 !o 
curione oemoiiu in obreflTio co:po:(b^ 
5 bi cm vtunf co:po2alib’mftruni^ 5 
veri co:po:i 6 obfeiTi. q:illis illabutor 
ficuucUigcndo infl-a terminos co2pO' 
rolis quantitatis t non infra termio» 
clTeittie neq^ cotpods net^ anime^Ba 
Differentia inter fubHanria z quantita- 
icm feu aceidens;fed oc bis nibil ad^ 
politum ♦ ^i cui aute placet tnfpiciat 
fanctu Cbo.in.ii.fcntentiay.Di. viq.ar 
ri.vXonfequcnter aiu qualiter vident 
t audiilt Dicendu q^ quia Duplcjc cft vi 
iT^Sipiritualis er cojporaiis.igt prima 
in infinitu ci:ceditaltcru. tum quia pe 
Bctrat tum quia per oiifantia no impe 
ditur iucfa luminis facultatcj libi dc^ 
feruit. 3 <lcoDicendu q nullo modo vi 
det angelus liuc bonus fine malus p 
oculos corporis alTompti necaliquia 
corporale fibi Dcferuitncut tamen i lo 
cutionc Dcfcruq fibi aer et peuifio aerf 
•d fonu procuranda z vltcrins ad mf; 
tiplicandum vfc^ ad aures audientis. 
l©ndc oculi C09 funr oaiU Dcpicti.li 
bciiter aut fub bis finulitndtnibns bo 
minibus fe offerunt vt cis co^ propri¬ 
etates qnas naturaliter baber z loqui 
fpiritualircr per b^moi opera imnifC' 
ftcnt..ldeo cm z patribus fancti ange 
lifcpe appamerutejcDci ordinatione 
ct eius perimfTionc.IBalis bomiirib’ 
fefe manifefiant vr bomines eorit pro¬ 
prietates cogiiolcaTtes illis fe alfociet 
bic in culpis et alibi in penis, Of- 

onifius ccleftis bicrarcbfe in fincoicit 
< 5 )C omnibus partibusbumani corpo 
tis DOcet angelurruao proprietates co 
fiderare.CoiKlUdedo q? corporalis vi 
fio cu fit opatio corpisviucnris p orga 
Bnm corporale quibus Diiuoncs.iu ft 


0.ijcllio prima 

Cdrent.‘Jdco in affiimptis corporibus 
fient fimilitudiiics membroru babem 
ita et fimilttudines operationu5.(f r ii' 
militer Dicere polTumus Dc cius audi 
m qui miiItU 5 nobilior corporali eo q 
conceptum mauis ct anime locurtocs 
fubtilius cognofeere poteft $ bomo 
audiendo conceptum mentisper ver- 
balcorporalia eicprefTura. 10 idc fetm 
vEboind in.ij.rentcntiau* Dtfti.viq. $»{ 
enim invulw bomin/s legiffecrcta ei’ 
voluntas et e]c motu cordis ctqualira^ 
te pulfas a medicis paffiones anime 
cognofenumr a fortioriper Dcmoncs. 
§quo ad comellionem.fercam^q^co^ 
picta ratio comellionis qnatuoa Dicite 
Biuifionem cibi in ore et trafectionc5 
in corpus virtus corporis potentisjpl 
gerere ct quartum .connertere necena^ 
riu nntrimemu et fuperfiunm etjcerc* 
*;^ngeU quicunc^prnnaDUo in alTum 
ptis corporibus comedend 0 fadut rer 
ciura ctqu8rm5non poffnnt.fed loco 
virtutis Digefliue ct eiectiue adeft ei ^ 
tnsafia qua cibus Diffoluirur fubitol 
prciacentem materiam.J^r cbrifto-cri 
arn fuit vera comefiio in omnibus.da 
babuitvirtutem nutritiua et conuerfi^ 
uam non autem coimertendo in ruu5 
corpus quia ille virrates fuerant glo^ 
rificate fiem z corpus vnde etiaj refol^ 
uebflfur cibus in corpefubito ficut qui 
aqua fuignc^pHccrcf.. 

®uomodo'modernt 0 cempqi 
nbu0 malcftccactue carnalem 
cum incubi0 temonibus ejcar- 
ceutet qualiter ejcb 10 mutopli 

AjL€d quo adactus canales Deq^ 
\ principaliter intendif ^is 

1 V^^etfam cum maleficis ran^iii^ 
cubiin aifumptis corporibus cjccccnt 


quarta LIlH 


nulla fubcfl pffFtcultas et p2cmifli«n< 
fi foztaffis quia oubitarct* '^u prcfcu^ 
tc 9 malefice fpnrcfcijs lutcudc^ 

reut a au ozigin^ malefice eje bie fpur 
cfcqa fampferiur,?lci bae ouao Dubf' 
tatloucs rcfpoudeudo.l^lctm^ao pil 
mam.(jam'cquid oe pzecedcurib’ ma^ 
leficia aute anuos iucaruaroufa Domf 
Dicc. XBflle et quadrmgcinoa vel efr 
ater actam fit au vfdelicer Wa fpurd' 
cqs mferoiebaut ficutab tUa tempore 
luodcruc malefice boc fguozatur eo 
^nafc0 boc qp cjcperieutfa lam edo/ 
cuit biftoUa oifferait. ^Haleficoo euij 
femper fulITc et ejc co2a5 pzaulo .opcrl^ 
boa pluriraauocomeuta bomimboo 
iomeutia er terre frudibus eucuiffeifi' 
«tet (ncuboo et fuccub 00 ipaijoneo 
tierao.quf biftfotias peragrat Dubftarc 
pofeftcumtradftfouescauouom 
crozom ooctom plurima a multie cctf 
teuio anuom oeiplTs iu pofterom relf 
Qoerut et tradiderojtJicet iu boc fit otf 
rercutia ^ iucubi ocmoncoi» rctroa^ 
ftis tempotiboe iufefii fuerut mulier^ 
coliocoun aipfaro voluntatem pzout 
bi;roo fornicario uidcr.t iu lib:o 6 vni 
oerfalibouo fiue oe apibtm.Cbo.bta' 
banrin^plortma rccitaut.l^uicautpo 
fitiouiqoa aflTerifprefeute© maleftcao 
b’raoifpurcicijs DyaboMcia cITe iufc' 
ctao uou uofira fentcutia iutaum5 ad" 
beretquautuipfap maleficaru eicpcr^ 
ta telltmouia que cuncta itla reddide 
rut credibilia uou iam vtbactcu’mui 
tis auimio fed fpoute p?o voluntate re 
fetidiifima mirabili feruimti fefubijci 
euteo.dSiuotdteiuauobio fecfari bra 
cbio ad puuieudujrdictefocrm iu va 
rija oyocefiouib^precipoc iu coultan, 
et iu oppido Eaueufpurg multie an 
mobisiubeferut fpurciciio certis fub 
;c)c.a.Uio (b.jdf.aut n 5 .)C]t:|c, 9 Uist fp cu fi 
dei abucjatiouc iu toto vel iu parte te 
fleo ibidem oros incole, j^emprio 'ero 


fccretc peniteHtib^etad fide reuerfio 
non miu’^.)cl.et octo iu quiuc^ auuis 
igni tradite fucruut^luec tm illis acco^ 
modata fides ^mm fpoute reucrf ad 
peuiteutii credulitas adbibita fuit, oi 
bus (u boc cocozdantib’ g bmoi fpur 
cicijTin augmeura bm’perfioie babft 
fufiftcre.Be quib’ etia figillatim iu fc 
cuda parte operis vbi eom 5 particula 
ria opera ocfcribeuf tractabif. obmit' 
t^do ea que et focius uofter iuquifitor 
cumau^iu comitatu burbic peregit. <S 
etiufpacio vui^anuiqui fuit JBillcfi 
mufquadrmgeutcfimuroauagefimuf 
qaiut’.)cl.ct vuam maleficas comburi 
fecit.(£t omuib’ publice affereutib^ il" 
(is fpurcici)s oyabolicis iubefifle. Co 
flet ergo omnia aut vifus vel auditus 
propria eicperieutia autftdediguop rc 
Iarib’<^oadfecimdttvbi oilficultaC 
auipfi malefici c)c bisIburcicfis o:igi 
nem fompferiut.Bicam^^f m ?Euguil. 
i>' 0 c vticp vero? «fie omnes fuperftitio 
fag cntcs ep pefiifcza focietatcbomiim 
ct?®ieu^ouum oiigincm fumpfilTc.Sic 
eiu Didt Jibto.i.pe ooctriua i:pi3ua .et 
babcf.4fcVvf«q^‘(b^^^^^ 0mcs 

artes bmoi uugatozic vel uo^ic fu 

gOttoie cf. 

roiBU z ecm9»6^?l* pactaj^fideTt o» 
lofeamicicie^5*!i 
aude.! Ilo att^to ^ ^ 

Hcrfe funt fpesfiipftitoK^f® ^ ^ 
art^ita z oiuerrejfuut cpy 
ficut fpcsmalcficon inter 
illius artis fpespaffim^ eicifilt.^ 
p pactu tacitu rcdeepicITura vitris' 
q' cultii latrie per ficiei abucgatio«e.' 7 i 
ipfis oenionibusbabcut ejcbibcrc.^' 
etpelTimam cumipfiscoucrfaudo r^ 
tiueiit focietarem.‘5u]cta mulierum q 
femper vanis oelectaul couditioucsj 
'aOtteuto iufop q» iu)cta t>oc Jcti Cbo.t 
i|.fniap.oi.uu.arti.in|.lu fo|uti6e vul 
us argumenti vbi querit .V^n geniti 


*Pars fecilda QxietHo p:ima 


ocbmurmodi Demonib^modi> prcta 
ens fiut ina(o:io vlrmtis ^ alii bomi' 
nes» ^xefpoiidit boc veru clTe no folii 5 
e)ete]cm fepture v).^lti fur pot6 
IC03 feculo tc»©cd etta3 ca ratione ^ 
temones polTimt feire virtutem femi' 
nis ocdfi» Pnmo cx oirpofitonc eius 
a quo oecifum eft. $5ecHndo mulierS^ 
p:opo:nonata ad feminis illius fufee- 
ptionem.dTcrcio con(leUatione 3 iima 
tem ad effectum co:po:3lem,(HrquarA 
tum addere poffumus etia eje fuis ver 
bis icilicet ipfius geniti comple)cione 5 
optima ad effectos illi p^opomonatof^ 
eje quib’ omnibus fic concurrentibus 
conclndif q tales fic geniti funi fones 
ct magni co:po:e» IJdco ad pzopofitu 
cum q^iieritur»?[fn malefici cp bis fpur 
eiajs o:igine 5 fumpferunt: picamus» 
^:igine 5 fumpferiw vtic^ eje peltifera 
tnutua focietate vtejcpnmo notabili 
patuit.jllSlultiplicatione vero no fum 
pliffc c]c illis rpurciciis nemo negare 
poreftc)cfccudo notabili cunon oele^ 
aationis: fed conuptionis caufa illis 
temones intendut» €rit ergo talis or^ 
doq^fuccubustemonabbominc fce 
'lerato femen bcidat qui fi cll pzopnus 
aii bomini oeputatus rt noluerit fe in 
cubu facere ad maleficam tradet illud 
femen temoni mofieri feu malefice te 
pntatus»ct ille fnb certa conftellatonc 
fibi teferuieni« vt talis genir^ vel geni 
tafoffis viribus ad peragenda malefi[ 
Cia perfilHtfcincubU5 malefice facien 
^ecobftar^illitequib^tedus loq. 
tur non fuerint malefici:fed tanttlmo^ 
do gigantes et viri famofi et potentes 
quia vt fuperi^Dtetu effnnalefida non 
fuerutperpetratatempe legis nature 
ct boc p:opter recente memozia creati 
onis mudu^^nde idolatria loctt 5 ba^ 
bere non potuit» lam aut malida bo / 
minu ejccrefcentetyaboP m3io?e5 ad 
idinnandnmbQcgenfpfidie repperit 


cpo:tunitatc.$)ed neqj illi termini in 
bonu virtutis intelligi poffunt vbiilli 
afferuntur fuilTc viri faniofi ticeban- 
tur» 

Snfcmpercum oedrione fc 
minie incubus oemoumaIeft> 
jcom aggreditur* 

^ i \ ^ fflud etia? ybi querif. ?Eu f^ 
I ^T^ruinfufione feminis‘tc.fxefpo 

I l _ Idefcu milleuocedibabeatmo' 

IdosetOTtes vfpote qui a pnndpio ru^ 
* iue fue conatur ecclelie vuitates refein 
"dere et bumanu genus omnib^niodis 
auerterc»pi.q.ij» jjdeo te (Ilis regula 
infallibilis non potdl bariifed p:oba^ 
bilis Diltinctio videlicet gp aut malefio 
calanuofa eft ct fterilis aut uou< fic 
tue vttqj abfcB feminis oedfione cu ad 
nibilu valeret et temouiu fuis operi/ 
busctia3^tumpoteft fuperfluitatem 
fubterfugit ficut et natura malefica ag 
greditur. IBcl ct fterilis non fit tn te/ 
lectatonis caufa ex parte malefice cau 
fande ipfam aggredit» ©i vero ad im / 
pzegnatione oifpofita tunc fi comode 
femen a viro tedfum babere poteft cu 
illo ipfam aggredere ob tnfcctionep' 
lis non tiffert» } 0 erum fi qnis quere/ 
ret an femen emiffum per nocturnam 
pollutione ita culligcre poffet ficut tc 
cifum per aeram carnalem»'^d boc ^ 
babilis poteft tari ratio qp non licet a/ 
Ujs videri poieftioppofiwm» 0^5 mi 
to gp temones vtpjcmiffnm eft virtU' 
tem feminis generatina attendfit.etfa 
lis vis in femine per actn carnale am/ 
piius effundit z pfcraat fcindit femen 
per pollutione nocturna cnnffa5 tatu^ 
modo eje fuperfiuo bnmojc z no cnm 
tanta vi generatina tefcindit»lo cum 
co fe inin^erercere ad gener 3 t 6 e 5 p:o/ 
lis credit nifi fo2taffi0 vim illa3 adeffe 
femini iuteUigeref»^ed z boc oino ne 
garc non pcffnm^gp malefica marita^ 
ta. t pinariin imp^egnataeda pcom- 



jCapimln quarti 


LV 


L ^ tCTOCt 

iSs 

l‘““' 


Ittfonem altcHna femftite fncubus x>C' 
mon pceptam inficere pot. 

3tt potiu 0 vtio tcmpoic $ 9l 
O tero ctfimiUtcr oc loco* 

““ ■ fllttd an obfernat tempora t 

loca* 0 (cendn q^ vitra obferai^ 
4tiam tempoip qno ad pftellatio 
neo qnaa obfernat qnado ad pralia (rt 
fcaionc operaf.Bbrernat etiam certa 
lempa qnando nan infeaonis: Ted ve^ 
nerce voIaptatiacanTa e]c parte malefi 
«e ejcerc^de asitafxt fnnt facratiora to 
tina anni tempavt natalia jcpipafcba 
lia z pentbecolren folennitatib^t alqa 
feflinia&iebna«(£tbocfadant triplici 
c^canfa^^nmovtitc malefici no fO' 
tum perfidi per apoflaila a fide vernnt 
€tid facrilegti vicin incnrrdt in quibus 
ipii oemoneo oeIectan( vt ipfe creator 
smplt* offendant et graui^n proprd^ 
tnimab^malefice condmncnU^eca 
da cauTa 9 cum oetto ftc graui^ offen^ 
dit eis maiot^ poteilat^ feuiendi i bo^ 
mines et puniendi illos line in reb^if^ 
oe in corpotib^etia innojeios relinqnt* 
0S^ €th oicif filius no portabit iniqui^ 
cacem patris zc«tntelltgitqno ad eter> 
nampunitione.temporaliant fepiflr^ 
me innoeq^teralioru facinora zffii' 
ctione pnntnnf« 10 nde et alibi oe^ cla> 
mat.(£go Dens fortis 1 5elotes vilitas 
petd parenta in tercii z qnartd genera 
tione5* Calis et punitis pamit in fili|s 
rodomita:p rubmerils^ter parenmm 
fcclera^Cercia canfa vc maiori oportn 
nitateplures ruere faciat prefertimin 
nencnlas que feflinis Dieb^octo z cnrl 
olitatibus Du amplius inlilldt eo faci 
liud a maleficis vetulis reducant pro> 
Ut in terra natiuitatis vnins e)c bis inj 
litoribns cnm duo fimus bocop’cob 
figentes contigit> 0 a 5 innencula qnc/ 
dam et virgo Denota follicitaca feiitU^ 
Oie ab vna vemU vt fecum per gradus 


ad camera afeenderet eo <^certi ioq^ 
nespnlcbcrrimi ibidem clfcnt inclUli 
et Du illa annueret afeendentib^ (imni 
vemla pcedente inidjcit iuuecule nefe 
ligno crocis mnniret.(Et licet illa dno' 
iflet occulte tamen iigno illo mnniuft 
qua cp re ptigit vt onml afeendiffent et 
virgo nemine ?fpcitiflr5 eo 9 Demones 
fijidem cjctllcnfcs fua pntia5 in affnm^ 
ptis corporib^flli virgini nequibat on^ 
dcre*10crola maledicendo virgini Df^ 
|:it*10adasinnoteomnin Dyabolont 
cnr te iignaih*3?ec eje confeiuone ptt^ 
ra illius virginis csllegi.l^oicll z ad-* 
dilqnaita canfa vt iic facilius bomies 
feducir.qoi Dnm plideranc 9 talia eis 
1 060 facratiorib^tempib^ficri pmitm' 
tnr non eihment illa tam grauia ci 11^ 
ent fi ilUs tempib^nequird facere* Be 
ioco vero an plus in locis certis fe ep^ 
ercent.l^icc»dum 9 e)c verbis factifep 
maleficarU 5 condat qr fpurciciasiltas 
oino in Iseis facris eeerccre no poifdt* 
(0aa t re ppendit cificacia angelice co 
dodiesb reuerentia illius locLz quod 
amplias ed* afferunt fenon^ baberc 
pac^nifi tempe oiuinop cu5 ptefentes 
fuerint in eccle(Ta*t ideo citius et tardi 
us ingredinnt z cgrediuntnnlica alia 
pelTima certa cerimonialia babentad 
indructonemDemonnobferuare vtvl 
delicet tempe eleuatonis in terrd fpuc' 
cre*rcucogit3tt5es ncpbandiflTimasp 
verba aut (ineverbis^onerevt vtini 
effes in tali vel tali Joco^ut (35 in febs 
parte tangemr* 

Bn viftbiUter/icut cjrpartd 
malefice to etiam quo at) cir ^ 
cumllauteo fe mutuo agitant* ^ 

^J^illod an viiibilitcr vel innid 
3 bilif bmoi ipnrcicias agat mu^ 
^^...JXtpo Dicendu qnantU3 cpgienti^ 
n 0 s’cdocnit qp licet fpvifibiUter cp pte 
malefice.Demon inenb^opef: ita q?os 




*Pars fealda Q.\idUo pjima 


tUnccdTartil (nuiUbAircr p2?ptcr fc' 
dcrerupaao z c)rpfi'um ci appropinq 
rc.Cft quo ad rtrcumftanrce fepi^ipfe 
iHaleftcc fupinc ^accl^tc9 agirjfeu (iV 
tilo vifc fum z ocniidare fupra vmbiM' 
<um.(f tiuicta o<rporir6fie5 ilU^fpurc^ 
^ <(€ coaptaris mebas libqs z cruribus 
* Jfc 3$;ft4nrc9 ocm DUib^ incubis iuuUi/ 
l)ilitcr ibidem d ad circuitancescoopc 
TantibMicet iD nue aaus vapo: nigcr^ 
. fim^inlonsitudiuebOisfurrns a ma^ 
Idica in aerem e!euabaf:rcd boc rarlP 
limc.^tqua oe ca nouit ille mille arrl 
feje vtluuencula» circuflanria vel a lio 
' rumboim mentes valeat aurallicerc 
’ mjtimutarcoequib^geftisz qualiter 
In plerifcp locis tam in oppido rauen^ 
Ipurg $ eria in Dominio nobilium Dc 
tkoppelftain^et certis alijs terris talia 
funt pacta in feba pte patebit* ^5 ct b 
priaifTc certu eit maritis vifibilif 
terdum cerncntib^incubos Dcmones* 
qnostnnon Dcmones fed viros puta^ 
banteum eo? v)corib^talia pagere DU5 
arma arriperet z tranffoderc volebant 
fubito Demon Difparuit fc inuiiibilem 
.fecicndo.vu-tmnlicrib^ manus ctbta 
' cbia obifcicntib^: licet interdii leli fuif 
fentdpfos rii viros obiurgantes jju nc 
oculos baberent aut li a Dcmonib^ ob 
feffi fojcrtt Deridebat*. 

ie^ non folum oemone^ mcu 
bt mnlicree et co:u5fpurad|0 
p:ocrcati0 aut cie obftctriab^ 
oblatae mfeftant* febquafcun 
q5 indiffereter ciun maioti vel 
mmozivenerea belectatdne* 

•■^Jbalitcr vero concludendo D(> 
I Udpctcft ipfosDfmones inctt> 
JJ-^o 0 nontantD 5 mulicribus qc 
: com! ijmt ciciis ptogenitis aut eis ob 
. Retricibus oblaris fote infeftos tfed to 
10 amam InqusTcuins fanct^rce vir^ 


§incs illius terre aot oppidiper fpfas 
mnlcticasreductrices aut copfatnces 
anbdare.i^oc enim cjeperientia rern5 
magifti 3 edocuit vbi in oppido ranen 
fpnrg certe combuile ante fina|c3 (ert' 
tentiam/l^uic limile afferuerur quod 
eis ab earum magillrls iniunctum fu^ 
iITet omuicouara Debere in fubucrlio^ 
nem fanctaramvirsinum ctviduaru5 
labotc.^tDe venerca Delectatione an 
maio2 fit vel mino: cu5 incubts Demo^ 
nibus iit cotpote aiTumpto quam cete 
ris paribus cum viris in cotpozc vero 
Dicendn. ;^idcmr ^ licet natu ra Us ot 
do boc minus ejccufat quin maiotllc 
vbi fimile fuo fintili alludit* ramd mil 
IcilleartifejevbiDebita aaiua Debitis 
paiTiuis: licet non in natura tam^ fnb 
qualitatibus in calo2e:vel temperamd 
to aliquo coniungit vric^ non mtnotd 
cjccitarc videmr patpifcentiam* fcd dc 
bisinfeqnemibnslariusquo adeotk 
ditionem fertus feminei Declarabit*. 

©c modo gcnemliqwo per 
raaamcnra ecdefic fua malefit^ 
da malefice ejcerc^:£t be mo^ 
do quo vim generatma impe^ 
direrolent*reucttaalio0 oefe^ 
ctua fuper qttarcuq 5 creatura0 
^emptio cozpcaib^celeftib^* 
Capit ulum quinta» 

"-jpam aure qualia 

2I ter alias creaturas in vtr#c^ 
et terrefrnges mficiunt» 
plura fonrfuper modos agendi aduer 
tenda-€tprimo qualiter bomines. dc 
mnm qualiter bcftiao* tcrcio qualiter 
rerre frnge0*(E)c parte bominis.p2m]S 
qualiter vim generatiuas fcu ctia acm 
Venereum nc mulier concipere:aut 
vir actU 5 ejcercere valeat maleficqs in> 
pediunit fecundo qualiter acms iUe 



LVI 


fmpedimr refpecra vntosmnlicrCs in 
terdum ct noa alterius. S^crcio quali^ 
ter membra virilia aufcrunf quafi om 
iiiuo fiuf a cojpozib’ cunlfa* (Buarto 
quomodo li aliquid pzeiiiilTo:? coiniii 
geret poterma ocmonis inferente pfe 
non p malciicam polTct oifcerni» (0ui 
io quomodo malefice boinies vtriuf^ 
icjcus.in beilias ^fiigioft arte traaf" 
mutant* ©cjcto quomodo obiletrices 
malefice conceptibus in vtero matris 
Uiuq‘ils modis intcrimut.-e vbi b non 
faciut oemonibuo infantes ofFerur.Ct 
nebee quail incredibilia putarentur, 
jdeo iu pziraa paztc operis per quclli 
onesct argumentopfolutoes funtoe 
cifa.^d quas fi opus iit uubHeao:^ 
Inueihganda vcrifaterecurrere poteft 
3 ld pfens tantum odo acta t gefta per 
nos reperta.fiuc etiam ab alqs conferi 
pta in t)erefiatioc5 tanti aiminis fune 
oeducenda vt ptiozes qneilones fi fot 
tafiis alicui uimcilcs ad int€lU$endo5 
fo2cttt.(E]C bis que in bac fct 5 a pte tra^ 
4 nnf fidem capiatit ab erroze refiliat. 
quo nullam maleficam cITc. aut nullu 
maleficia polTc fieri in mundo cfiima' 
oit.l^nde primo notandum q? eu fejc 
modis bomtnes Icderc poiTuntabfei 
modis quibus alias creatnrasledut. 
€t vnus fit quo amozc malu5 ingerut 
viro alicui ad multere5vd mulieri ad 
virum.?lllius quo odium vel inuidia5 
in aliquo feminare pzocurant. Cerei’' 
Iri bis qui maleficiati oicunf.^e vi ge 
oeratina vtivalcantad fcmina5 vel vi 
cenerfa femellc ad virum vel ctia alfis 
modis abozfnmpzoeurando vc fupra 
tactnm!eft.<Bu 3 rms cnm in membro 
eliqno bommc5 cgrot3rcfaclnt.(Boi- 
ms cnm vita pziuant.^cjcms cn vfn5 
rationis auferunt. (Et fateri cum boc 
opoztct ^in omni genere rcrumtoem 
ptis cozpotibus celellibus veros oefe 


ems ct veras infirmitates, licet non n 
ras fanirates eje vtrmte naturali infer^ 
rc poflimtzet boc qc potenti virtute ns 
turalietfpirimsliqua corpozalt qua^ 
ennep eminenf virtute.^ttUa etias in^ 
firmitas cum altera concozdatzfeu erf^ 
am oefecms naturalis vbi infirmitas 
Dcfif.(deo oinerfis medris vrte^ ad oi^ 
uerfas infirmitates et oefecms pzocf/* 
dunt.l^c quibns aliqua quanmm no> 
ceffiras pofiulat in medium pzoduca^ 
mus pzins tamen ne animus Icaoris 
maneat fnfpflas cur fnpza cozpoza cc^ 
lefiia aliquam immutationem facere 
non pofTont. ^icemao triplicem effe 
caufam.^zimaquiefuper eas etiam 
quo ad locum penalem ejtifiut qui lo^ 
cus eil aer caliginofus.et boc propter 
Ipfozum officium eis oeputatus:vide 
fupza in pzima parte traaatus in qne^ 
itione fecunda oe incubis oemonibus, 
fecunda cauraquia cozpoza alefita' 
monentur a bonis angelis.vide m ple 
rifi^ locis oc motozibus ozbium^ prc' 
cipne fancrum Cbomas^in pzima pm' 
tc.q.cjc.in quo concozdautpbilofopbl 
cum tbcologis.Ccrcia caufa^tprer vnl 
uerfale rcgimcnict commune bonum 
vniucrficui octraberef in gcncrali.fi 
malispmittcrcf fpiritibus in illa cor^ 
poza celeitia aliqs imrautatones cau^ 
fare, ^nde t ille imutatones miracu' 
lofc faac in vc.ant no.tcfta.a oco p co^ 
«15 motozes. feu angelosbonos facte 
furtt vt in ilatoe folis fub iofnc. detro 
gradatonc fub e5ccbie obfcnratoc i n a 
rurali in pafTione epi.^n oifiib^aut c)c 
pvoft clementis z elcm^tatis fna malefi 
Cia oeo pmittente:z p fc abfm maleficj 
z cuimaleficis epercerepnt, (Et 6 facto 
cjcercere no cefiant vt patebit. ^ct 5 o 
notanou ^ in omnibus modis malefi 
ciandi. vt plnrimn femp maleficas in/ 
ra 5 f .Vt inilrumenta fue malicie per fi| 


•^arafec^da 

cramcnta fcn facramcntaUt cccttc, vd 
per quccuq^ Oiu^na: fctt oeo confecra^ 
ta emeiam vt quando ^ma5^nc5 ccr ea 5 
ftb palla altaria ad tempus ponunvT 
per crifma facrum filum trabuttvel ep 
fluibufcut^ rebue confccrarts* (£t boe 
quidem tnpMcl ratione, fient etiam q? 
fanalonb’annltempo:lbu 0 : ct ptccP 

{ mc circa adueutu oomlnl:^ fefia nata 
la fua maleficia cjcercerefolet. *^2l- 
tno vt nonfolttbomlncs per talla per 
fid(fiant:red etla facrllegl olulna qua 
tu In eis cfi comamlnanda.€t ficpluf 
tta crmo2i fou offendant 
tnas ptoptlad condemnent: et plures 
In peta ruere faciant, fecundo Tt 
pett0 fic graulter per bomieo offenfus 
©emonlmaloteporefiatc In bomlnes 
feulendl rcllnquat.^lc etla (gtegod^ 
plclt q mallo Interdu lu]cta eomm 
fiderla:etpctlt 6 ne 9 concedit. Iratufq^ 
alfie oenegatptoplcius. Cercio vt 
fic fub Ipecle bonlo apparentia plurcd 
fimpllcld facilius oeclplat quando p 
tacta olulnlo rebuo putant aliguld na 
minis a oeo obtlnullTe vbl folu malo<^ 
ra pet^ funt commlfia. 'potefi et addi 
quarta ratio fuper facratlom tempora 
ct ptlnclplu anm.^as quia fefia plus 
frangunt peccatis mottallbus^ mc<' 
cbanlcls operibus. lujcta Jlug^ln 
t)ccecc5 co:dls.$>uperfiltio autem ct 
maleficia uematlmls ferulllb^oper^ 
bus oemonls efi contra olulni reuer^ 
tld.ldeo vttlctu efi homines ptofun 
dius cadere facit z creato: amplius of 
fendif.€t fuperpfinclplu anni olcerc 
polTumns, 3 u]cta yfidop ll.vlq. €tbl.. 
ca.lj.q? ficutlanusa quo lanuarl^m^ 
fus olctus efi.qul et In ble clrcumclfio 
His Incipit Idolu fultoluerfis faclebuf 
conficmm.vna tan$ efiet finis anni p 
cedentls.ct alia tan$ elTct pundplum 
fufurfiet vt Imminentis anni eflfetpto 
tcctot etfotmnatas oneminete 


Cuiefilopnma 

Derenrtam fcd potius ocmouls in Ido 
lo faclebantpagarl varias comotones 
luicurlofastetllrennuasa localia fibtl 
mutuo rradlderut.cboteas varias ou^ 
jccrunnmcnrcs pjcparaucrut. oe qui-* 
bus mentio fit per bcatU 5 ^lugufilud» 
ln'multls locis ct fereper rorantrecltl 
tur.]c)cvl.q,vatq0.€t licut la^ mali crl> 
fiianlbascotruptelas Imitantur, licet 
quo ad lafdulam fint tranfiataab ds 
ad tempota carnirpnutt quando cum 
larulsct Indis et alqs fupcrfildon^* 
Plfcurrunt.ltactnuc malefice bis g/ 
ruafiontbus a oemonlbns in Ipfbtum 
complacendam circa p:lndplU 5 anui 
quo ad olulnum officium et corm3.vr 
fellnm ^ndrec ct fefia natalia Cbrlftl 
c]dftuntfaa maleficia €)ccrcau.(Et qnl 
dem lam In fpeclaU qualiter per facta 
menta pdm 9 .Bemn 5 qualiter per(ii« 
crameutalla tafia etercent aliqua no^^ 
ulter faaatet a nebis per fitqulfiroeni 
reperta referamu0..lEt oppldn5 quod 
nominare non etpedlnqnlaordo cba 
ritatls et ratlols Imperat et fuadctivbl 
malefica cotpns comlnlcu fiimpfit et 
Decllnansfubltovtoetcfiabllls mod* 
efimnllemmpeplum?o:l adblbuittl 
pannlcul» Domlnlcn co:pns ejetrab^ 
do,lnnolnlt.et in olld in qua bufo erat 
fic a DTabolo Infotmata ptoiedt tfub 
terra;infiabulnmp:ope botreum tO' 
mus lue occultault cu5 alfis plurimis 
rebus sdmncds ep quibus Tua 'malefi 
da cjccrcerc babulfrct.^cdafflfiente 
blulua pietate tanm facinus betectum 
ad lucem perncnlt.i^am fequenrt olc 
mercennario quodam cauTaftti labo/ 
rlsptopefiabulfi Iterfadente vocem 
quafi culufdam Infantis {dnlands an^ 
dlutt.etquanio pjoplus accdfit vf« 
bn ad panlmeutu fub 4 olla abfcodlta 
cratpculTlt tanto clnri^audinitteteftt' 
mas Infanti aliqui a muliere Ibrumu 
latu rcultecu fcu ^fidente accclfitta m 


jCapitulurextu LVII 


gcllam ftia clKmatfoitc a paridda per 
petratam narrauir:qtt( cito mifliafcr/ 
uitonbue ita cfTc vt ille narrauerat rc ^ 
perm eftiejtbumare aut puerum [nole 
baiu: ^ potius vt cuftodes a remotis 
pofitC ftqua mulier accederetfauo ffi 
conltUo atteudere baberet. ^ec enim 
oominicu cozpus ibi Qbfcondittt5 elTc 
iiouerant:vn z contigit tt eadem ma^ 
Icfica locii accederet z fub pallio alqs 
occulte cernentibus ollam abfeondit» 
■^nde capta z queftionibus expofita 
facinus octcicit afferens oominicu co: 
pus cum bufone in olla fuiffe abfeon 
ditum ep bis pulueribus fua ad libitu 
nocumenta hominibus feu ali|s crea^ 
turis inferre poffct.Jnfuper aduerten 
dum ($ banc obferuant malefice com- 
municantes confuctudinc5 vt fi abfc^ 
nota efficere valeant oominicum co:^ 
pus fub lingua z non fup:a recipiant 
rationib’ bis vt eftimaripoteff vt ab ^ 
negationis fidei remediu nun$ perci 
pere velint nec per confeffionem net^ 
per facramenti eucbariftie perceptio / 
nem.^ecudo vt eo facilius ejeote oo^ 
minicum cozpus accipiaf ^C3ru5vt 
Dictum eft vfibus applicandu 5 in ma^ 
(o:cm creatotis offenf35.(0.uare z om 
niu ecclefie rectotibus z populum co-^ 
municantib’ femper iniungitur fum^ 
mam adbibere Diligentiam vt pluri - 
mum aperto oie z lingua bene ejeten ^ 
fa cum amotione pepli mulieres com 
municct.Ct quanto maioi adbibetur 
oiligenna tanto plures malcficep but 
modum notantur. I^e alqs rebus fa ^ 
cramentalibus innumeras eicercft fu 
perftitiones.lnterdum imagines ce^ 
reas quandoc^ res aromaticaf fub pal 
Ia altaris vt fup:a tactum ell ponftes 
z fub limine oomus occultantibus vt 
per tranfitum ille pio quo pofitum eff 
maleficiamr.lnnumera poffent oedu 
aiib.ecmuniin per maioia inalciicia 


appiobantur* 

©e modo quo vim geucr^ 
rtuam impedire foleut» 

Capitulfi.^vf^ 

i modo autem 

M 0 Fquo vim generatiuam impe 
X ^ dire folent tam in bomimb’ 
$in (umentis etiam in vtroc^ fetu* 
^oteftlectoi eitbis quefupia tacta 
funt in queffiotw ?En oemones g ipas 
maleficas manes bominu ad amoie5 
vel odium immutare valeant.^bi p^ 
folunqnes argumentoiu5 fpecialis fit 
Declaratio Dc modo quo vim generati 
nam impedire valeant Deo permittens 
te.l0bt tamen notandum tale impe 
dimentumabintrinfecoxab ejetrinfes 
co pi3cticatur*'|ntrinfecc autem fit ab 
cis Dupliciter. ^limo vbirigoie5 mc 
bii pio fructificatione accomoda Dire^ 
cte repamunt. j^cc boc videatur im < 
poffibilecum-t motum alias natura-* 
lem in aliquo membio impedirepof/ 
lunt.^caindovbi miffioiiemfptritit 
um ad mebia in quibus eft virmsmo 
tiua piobibentciuafi iiuercludendo.vl 
as feminis nead vafa gaierotionis dc 
fcendat vd ne cjcddatur vel emittatur 
Cjctrinfeccpiocuraminterdum g ima 
gines vel eje berbarum comefliouib^ 
jnterdum per alias res e)cterioics pii 
ta e)egallo:iitefticulis vcl cicberbaru 5 
comeftionibus.l^on meredendueft 
($ -btute illaru rerunxvir impotes rei 
datur ^occulta virtuteDcmonumiliu 
dentembmoi maleficas perbuiufmo 
di vim generatiua ne videlicet vir coi- 
reaut mulier cocipere valeat malefici- 
are poffunt.€t buius ratio eff q> pl’ p 
mittit De^fUQ bucactu gquepumunt 
petm Diffudif fuper alios aaus bua 
nostfic z fug ferpentes 4 magis inca- 
tatiou:buf oeraiimixt aliaaniniil^ 




10n t pliir(c9 a nobia z ab alfla 
(ItoiCbua repertum cll <$ per rcrpcics 
am per cutem ftrpeuria bmoi impedi 
mcuta tmulcrunr*^ quidam capma 
maleficus falTue fuerat q» multis Suis 
fterilitatem tam in bolbus^ iu ium^ 
tiequandSoomu inbabitanribue per 
maleficii iumlilTct. ^ider iufupcr vbi 
fupta refert quendam maleficii uomic 
^Stadliu iu oiocefi laufaucufi captu 
dtfalTus fuerat qpiu certa t>omo vbi 
vir z veo: fimul permauebaut per fua 
maleficia fucceffiue iu vtcro vjcozis vi' 
ri feptem infantes occidiflTe. Jta vt fem 
ptr abozru 5 fecerat femina annis mul' 
tis. Sife fecerat in eadem oomo om' 
nibus pecoribus z iumentis fetofis 4^ 
rum nullum viuu pami 5 edidit in eif' 
dem annis.iEt cum maleficus quefiio 
nareT qualiter talia ^xurafTettaut quo 
reus elfe polTet:facinus aperuit oic^ 
Subter limen bofiit oomus ferpente 
pofui qui fiamouebitur feciiditas in' 
pabitantibus refhmetur:^ fient pzedi 
|cit ita euenit. i^am licet ferpensnon 
iuCifet inuentus quia in pulueres reda 
cms terra tamen omnino afpoztabat * 
<£t eode 5 anno v)co:i z omnibus iumS 
ris feciiditas reilimta fuit;^liud oeni 
c^factum iu Ixicbfbofen paucis z vijc 
quamo: annis elapfis contigit: famo' 
ItfTimaquedasmaleficaerat vtpote 4 
Colo tactu z omni boza maleficiare et 
dbofiu procurare feiebat. Jn quo 0 U 5 
vrorcuiufdam potentis impregnata 
eifet z ob fui cuilodiam quandam ob' 
Hetricem ad fe rcceptfiet: anifatac^ ab 
eadem obllatricc fuiflet nceaftruy cjci' 
rct:i^pzccipuc a colloquio e couuer 
Catione illius malefice fupzadicte fe ca 
oeret^l^ofl aliqs feptimanas imemo: 
illius auifsmenti cailru eries quafda 
mulieres cogregatas iu quoda conui' 
uio vifitadi gra accelTitivbt cu paulU' 
lumrcTediiTet malefica fuperueuit et 


(2UJellio prima 

ibam oftam quafi falutationis gratia 
luper ventri ambabus manibus tett' 
gittt fubito puerufe oolorofc moueii' 
tem pcffeuit.l0ri territa vbi ad ^ria 
rediit z rem gella obftctrici narraflet • 
Beu iiiquicusjiam pueru perdidiftis 
e)cclamauit:e vr pdi)cit iu partu conti' 
gic.^a ucc aborfum mtegru § paula ^ 
tim frulla iam capitio iamqj pedum z 
manuu peperit. jiBagna vtiqj eje t>iu 4 
na pmifiionecafligatio in penam eius 
videlicet mariti qui tales maleficas pu 
nire t iuiurias creatoris vlcifci oebci^. 
Tuit z in oppido merfpurg pfiauticti 
fis ciocefis quidam iuuenis intantU5 
maleficamsqpnullu actum carnalem 
CU5 aliqua bempta vna cjccrcerc potC' 
rat. ]fBulttsctia5 audientibus retulit 
q^fepifl'imet)n5earot>ecliuare e alias 
terras inhabitare z fugam capere vo/ 
lebat» ?ldbuc interdum nocturno tp'c 
affiirgS z fclline curfu vclocifiimo: 185 
per terra il per aerem quafi volado re 
dire folebat» 

©e modo quo mcmbta xiri 
lu auferre folent. 

Opitulum. vi|'. 

: /'li^d-rbocq^me 

’ /A f V virilia auferre lolent: no 
quidc 5 in rerum veritate cor^ 
: ^ora bumana illis fpoliando:^prcfli^ 
giofa arte occultando vt fupra in que^ 
Ilione Defuper tacta Declaratu ell alif 
gella in mcdia5^ducamu3.1n oppi' 
do nam reuenfpurg iuuenis quida iU' 
uencuieadbefitqna relinquere vol^s 
memb;r virile pdidit pfligiofa vticp ar 
tc vt uibil videre aut tangere 6tcr pia' 
nu corpus poflrct.?fu)cius inde cellare 
quodda adfit vt vinu emeret z panlU' 
lu refid^s mulieri cui alteri fupuenien 
tc caufam trtfiicic fuc apiendo fingula 
enarrattitrt ita effe corpe oem^firaba 


jCaprmfcptimu LvlII 


^tdota flla fln ne aUquI fuirpecta3 
bcret inciniuir» (£t (Ile vilc^ tale (pa5 pe 
nominando z re ^efta narrando man( 
fcllault.Ct illa,€(:pedir vt per vlolcn^ 
rtam aliqna vb( bcncuorenna tibi non 
fiiffragamr p aegrenda fanltarc Ipam 
indncao/i^lr luuenis in crcpnfculo no 
al6 via qua ptranflre malefica folebat 
obreruaulc z l^am rcpcrleno 0U5^fa 
nltare cotplo fibi reddeda foppllcarct 
t lita fe lnno]cla necqulc^ fclrealfcrc 
rcti^m Inuad^do mannterslu quod 
dam ad collu fomter c 5 p:lmcndo llri 
pt olccne.^ifi mlbiranltatcrcftltucT 
oe manlbuo melo plblo. Illa quia 
damare non poterat ct lam faclco m' 
mefacta nlgrcfccbat. ^inc ln4t me U' 
beram e te fanabo* (£t luuenlo PU5 no 
dum fen flrlcmra lajcalTet malefica ma 
rmlpm mter fernota fen cojcao tetigit 
Piceno: la5babeo qb bcflderao. (Etln 
aenis vtpollmodu referebat notabili 
ter perfenferatante^ vlfu aut tactnfc 
l^m certlficalTet membm fibl e)e tactu 
Putajcat malefice fullTe reftltutnm.^l 
mllCtl^cncrand’ qulda pater bonefia 
te vite z fcientla p jcclamo in otdlne z 
conucnen Splrcnfi referre foler.tBua 
da Indt ole ou confefiionn audl^trln 
ftarc. ^uucnlo accelRt -e lirf ver 

ba cofclTionlo m emb;: vlrlk lamenta^ 
biUtcr fe pdidllTe alTerim - Wmmirana 
ego pater z verbis fuls^lllteF crede ^ 
re nolens eo q'leulsco:de4factk cre 
dtr a faplente ludlcaf * €]tclenfla oldi^ 
clpvirumnlbll cernendo ou luucms 
locu velles Detegendo ocmonftraffet: 
vn m me fanocp cofillo vfus 5ln nc a« 
qua baberer rufpecra 4 cl.talc malefici 
rnn Imuinrec indfiuut tunenls vna j fc 
baberc fafpecta § abfente z l vuotma^ 
da relidente afTerult.dTuc ego bec tlbl 
Inlugo qntotlus ipam accedas t ^mlf 
fionibus ac bladlo ^bbls p poffc Ipam 
cmollfre llndeas:qb z fec* 0 ^ p’ pau 


cos oles renerfos efl gPas mlbi referef 
fefann zcucta recuperaffealferult: cc 
fle tbls credidi ejcjjlentla tn viTus ccr^ 
tificat’ Oenuo.^ut tn z blc aliqna no> 
tlda ad Intelllgendtt clari ’4 Tupta oe 
cade materia tacta funt. ^tio nullo 
modo credendu efl talla mebta eoellf 
am fcgrcgarla cojplb^: ^arteplUglO" 
fa p oemonc vt nec vfdcri aut tangi va 
leam occultari* (£t b auctate aratione 
licct fupta tactu5 fit vbl '^le)candcr oc 
ales parte fecunda olclt * l^jertiglum 
«pptlefumptuedtlla lllulto ocmonts 
que non babeteaufam eje parte muta 
nonis rcl:§folnmodo cjc parte cogm> 
fccntls qui Deluditur: fiue qmu ad In^ 
tcrlotes lenfus (tue quentu ad ejcterlo 
re 6 *SHper bec tamen verba notanda 
q blc Illuduntur fenfus ouo ejcterlojef 
fclllcct viTus z tacms z non lnterlo:esi 
vt funt renfus coiimnls fantafia Ima^ 
gluatlua e.ctlmatlua z mcmoua* llcer 
fancrus Cbomas tamumodo ponat 
quatnot vt fup:a tactum ell*€o gp faa 
fafiam z Imaglnatlnam ponit vnam z 
bene: pauca enim olfcremla cll inter 
Imaginarie fantlfart» Cbomas In p:l' 
mapte,q*r)c)cl)c * Ct bq fenfus imutanC 
eno e)cferiozeofolU5 qn nlbil occultaf 
velmanifellaf vcl vigilando vf oozml 
cndo* 10 lgllando vt oum res aliter vf 
det $ In fe fit: vt cu quis videt aliqucf 
equucuma(re[rozeoeuozante5:aut ui 
belUamcflebomincm tranflbzmatu^ 
autfelpmbelllaelTeecum befiqs oe^ 
berc Incedere cdimzntcituc eib fcnfua 
cjcterio:es oetudunf z occupa nf per 
terlozesrqula virtute oemoml fpeclest 
renriblles onoum referuare In tbefau- 
ro fpeclc? fcnfiblllum vt efl memozla 
non Hia intellcalua In q fpes intelligi 
biles pferuanf memoila 4 ell confer 
uatrl]cfperum fenribllm 4 ctta e(li po^ 
(lerloit parte capitis edncunf tmre oe 
nionu oco interdii pmlttetc ad fenfus 

b it 


‘^arsfectmda 

c6mimcm (maginariua. €t tam fo:t(f 
(mpttmunf q ftcut nccelTc babct f ma^ 
gmarc cquu vel beftla per impetuofu 
aau5 qwo oemon educit oc memotia 
fpcciem equi vel beftienta necelTe ba^ 
bct eflimarefe videre per oculoe e^tc/ 
riotes tantum talem beftiam que iurc 
ab c)ctra non eft beftia ^ per impetuo^ 
fam oemonis opationem mediantib^ 
lilia fpcbue ftc videtur* 0 cc miru xi' 
dcatur q oemonee polTunt: cum -t na 
tura boc facere poteft etia oefectuofa 
vt patet in frenetici0:melacolici0 :ma 
niaci0 z ebtqa aliquibue qw' non poP 
funt oifccrnere. €t frenetici putant fc 
mira vidilTe z videre beftiao z alia bo; 
renda cum tamen nibil fit in rerus ve/ 
fimc*10ide fup:a i quellione ?tn ma 
leficementeobominuad amotemvel 
odtU5 poffunt immutare vbi plura no 
iantur*(£ft oemum z ratio in fc clara ♦ 
cum oemon babeat quanda po 
tefratem fuper quafdam rea inferiotef 
cjccipicndo tantumodo anima5« Ideo 
potefr't efrea ifiaa rea aliquaa immn 
tationea facere quado oc’finit vt rea 
appareant aliter ^ fint4(Et boc vt oi)ci 
aut turbando aut illudendo o:(;anum 
vifua vt rea clara videatur nubilofa:!! 
cut etiam poft fletum ^ter bumotea 
collectoa lumen aliter apparet $ ante 
l^el operando In ima^inatiuam po ^ 
tentiam p tranfmutationem rpecieru5 
fenfibilium vtoictU5 cfl:vel bumotea 
varioamouendo vtappareant ignea 
vel aquea que funt terreflria vel ficca 
vt quidam faciunt q omnee in babita 
tione aliqua babent fc veflimetia ejcu^ 
trez oenudareputateafein aquiana 
tarc, l^lteriua autem fuper modu pte 
fatum fi queritor ?£n bmufmndi illu^ 
fioncainditTeremer bonia -tmalieac 
cidere pofTutficutvt flifcrtos patebit 
cotpalea alieifirmitateaetiaingra eje 
iflentib ua inferri a maleficia pefiunt t 


.^uefliopnina 

^uper quo inberido vcrbiacaffianf 
caiTia.ij.abbatia fireni* i^icendu c(tq 
no*')0nde oca ifii qui fic illudunf piu 
munf in peccatia mottalib’ effe: oicit 
em.€)c verbia antbonij patet oemonc 
nullatenuapoffc mentem cuiuf^vel 
cotpua inuadere nec babere facultati 
in cuiunibetanima3 penitua irruendi 
nifi ea ptimo oeflitueritoibue cogita^ 
tionibua fanctia ac fpirituali contem ^ 
piatione vacua nudamcB reddiderit • 
Cocotdatcueoquod pbilofopbia pti 
mooeconfolatioead |g)oettutangit. 
Calia tibi contuleramua arma que ni 
fi po: abieciflea inuicta te firmitate tu 
ercntur.^n CalTianua ibide refert oc 
ouobua maleficia pagania qui oiflferc 
tea in malicia fucceffiuc per fua malc^ 
fida oemonee miferunt ad cella beati. 
SUntonq vt CU5 tentationibua cjcindc 
fugarent odio viri fancti infecti: eo q 
multitudo populi ad eu quotidie cou 
flncbat,(0ui oemonee licet amariflTi ^ 
mia cogitationufiimulia i^ntonium 
pulfarunt*lllo0 tn femper repulit fi ^ 
gno crucia fronti z pecto:! imp:clTo z 
o:ation incubationibuainfifiendo. 
Ita eicere polTumua q omnea qui fic • 
a oemonibua ludificantur abfq^ alfia i 
firmitattbue co:po:alibua:vCfc^ oiuia 
gratia inhabitante carent * 10n z illud 
dTbobie. vi* (0oi libidini oeferoiunt i 
eo oiabolua accipit potefiate.Concoi 
dat z illud qb fup:a circa pma partem 
tractat’in qucftione*?f n malefice ope 
ranf circa boiea in befiialea fotmaa il 
loa tranfmutando tactu elltvbiiuucu 
cula conuerfa fuit in equa fua eflima/ 
tione z omniu eam 3fpicientiu3 oem 
to fancto >Bacbario cui’fenfu0Oia 
olua illudere no poterat: ad que3 ou 
cta ^fanitate cu ii vera muliere z nou 
cquaafpicerettz econuerfo oea ali} ac 
clamaret-q^ equa eia videref*,lpc fan<- > 
(tp fu(@ c;bmb’ ea z alioa a'tali illu 


jCapitulufeptimii LIX 


(Tone Ubcrauit alTerco boc ei accidilTc. 
qi Diurnis iio vacalTct nec facramenta 
vt Decebat fc 5 coiifeiTioiiis z euebari ^ 
ftic vt Dcccbat frequentafTet. 10h iuue^ 
nis qui C35 Dc mrpimdme folUcitauC' 
rat licet renuiflTet e)c boucftate tn iude’ 
maleficus quej iimenis ea De caufa 
iunccula maleficiaret acceiTerat virm 
te Dcmouis ea in equa couerterat^^u 
marie cocludanms q m bonis fo:m" 
ne fi^ fuut res eicter/ozes vt bona tepo 
i:3lia:fama z fanitas cotpis: licet boni 
p ocmoncstfua membza ledi poflTmt 
in eo? meritu z ^bationcificut De bc^ 
ato Job patuit q iu talibus per ocmo 
nem leTus fuit»Cameu eis luuitis fic 
iunuUu peccatum per maleficia trabi 
poflunt aut violentari: licet ab intra z 
in carne ab eptra valeat tentari^^ta eti 
am nec bmoi illufiones fataflicas acti 
ne z paiTiuc iitferre pofiUn t> i^ctiue vt 
co? fenfusbaber^t Demones illudere 
(icut alio? in cbaritate non eicifientiu. 
l^alTiae vt eis eo? raembta pfiigiofa 
illufione baberent anferre/j^cc enim 
ouo beato lob nun^ Diabolus infer-- 
repotuifTet pfertim paifiuu nocomen 
tum fup actit venereu qui tante contio 
nentiecrat vt Dicere poflet^ "pepigi fc 
dus cu 0 cutis meis ne quidem cogita 
rem dc virgine* fo:tio:i De muliere 
0 liena:cu 5 tamen fuper peccatotes dc 
mon magna nofcif e? verbis euange ^ 
Ili Auce*i:iXum fonis armatus eufto 
dit atriu fuu in pace funt omnia q pof 
fidet baberc potentia*^eru 5 e?bis fi 
quis quereret circa illufionef membti 
virilis q licet illi illufione non poflet 
Demon eicillenri ingratia inferre palti 
ne an nepolfetacriuc vt fcj ejcns i gra 
(lludercE in fuo vifu q: viderer mebni 
iinne]eu:cutfi ille qui fibiefiimarctab 
latu no videret anncicunecctia alq cir 
curtantes qd fi coccdif videf efle ;xra; 
(dicta^pocert Dici q qz non tama- vis> 


ejeirtit i Damno actiuo fiem paiTiuorc* 
piendo actiuu non qui actiueintulit^ 
qui Damnu ab e)ctra videt vt Defc pt 5 *. 
Jdeo ejens in gratia licet polTet videro 
Damnu 5 altcrius;z in illo Demon fen^ 
fuo Cius flluderet.^o tfi portet fibiipi 
tale Dinum inferre palfiuc vt rc 5 fuo 
membto puaretur cu libidini non dc^ 
feruit ficutper oppofitu vt angeP dP 
)cit Cbobie, (0ui libidini vac5t oemo’ 
niu accipit potertat^* (Buid Dcni(^ fc^ 
tiendum fup eas maleficas qui bmoi 
membta iu copiofo imerdus numero 
vtvigiutivel triginta m^za iufimul 
ad nidu aUiu vel ad aliqd ferineu iclu 
dunt vbi z qfiad viuentia membza fc 
mouent vel auena vel pabulum cufu^ 
meuda ^ut a multis vifa fuut z com^ 
munis fama refert.^iccndn q Diabo> 
lica!opatione z illufione cncta ercrcefi 
tonficein fenfus videntin illuduntur 
modis fupta tactis. Retulit em quida 
(? dum mcmbzu pdidirtet z quandam 
malefica caufe recuperande fanitatis 
accelTiiret.jfila vt quenda 3rbo2c;afc^- 
deret infirmo iniuneit t vtDc nido in 
quo plurima erant membra fi qd veL 
Ict accipere poflet indulfir.Ct cum ille 
magnus qnoddas accipere attentarter 
non ait malefica illucT accipias z qui», 
vni ejepfebanisattincra fnbiueit:bcc 
omnia vti(p prtiglofa illufionefieri a' 
Demonibus modis fopia tactis orga-' 
num vifus per tranfmutationefpecic 
rum fenITbiliu in imaginatiuampot^ 
fiam rurbandb.Pec em opoJteraffero 
re ^ Demones fint in aifnmptf fie m^-' 
bzis ortendentes quemadmodum fo ^ 
lentin artumptis cojpozibns c? acre 
maleficis z interdu bominibus appa > 
rere z cum cis conuerfarL Ixatio e: qr 
faciliozi modo videlicet per motu in 
teriozem locale fpecieru fenfibiliuse?: 
cofernatona feu memoratiuia potetisu 
adimaginatiuailta facere potrttnr*(fr 

fip m 


T^arsfcba 


ii quts ofcere vellet <3* etiam fimlli mo 
do facere poflent vM m alTumptlo co: 
ponb^alTcranf maleficio autalijobo 
nnnibuo conuerfarl vt videlicet taleo 
apparitiones faceretptranfmutat6c5 
fpcmmfetifibiliain imaginatiiia3po 
tentiam vt boleo oum putarent oemo 
Dcs in alTumptis co:pibu0 e(Te ptefeti/ 
tcsrtuc non effent nifi tales fpcru5 feti 
fibiliu in interiotibus potentiis tmu ^ 
rationco*Biccndum q fi nil altius oe 
inon oftenderc vclletmifi tantumoda 
bumaite effigie pfentation^itunc vti<^ 
opusnoneffeteiinaffumpto co:po?c 
apparere cum fufficienter perpfatant 
traiifmutatioitembocefficere poffet. 
^cautqtaltiotababet ejcercerepu 
ra lo(mi'couerci 1 ali{s fpurcitiis inteti 
dere. jdeo z ipm pfentem effe opottet 
ab e]etra vifui realiter iti affumpto coi 
potefe obiiciendo qt virtus angeliib 
cft vbi opaf fm oocto:es»‘ln quellio 
ne vero qua querif* (0uid fi oemon p 
fe abfc^ malefica memb:p virile alicui 
auferret, ?tn aliqua fit Differctia inter 
vna ablatione5 z alteram. I0ici poteft 
vitra illa que tangunf in ^ma pte tra ^ 
ctatus in quefiione ?Sn malefice mi' 
b:a virilia poffint aufferreqi’ vbi oem 5 
per fe memb^ auferret:tuc vere z reali 
ter auferrettz vere z realff reilitueret 
quandocu^ redimere babcret.‘Jn fe^ 
eundo ficut non abfi^lefione ita noti 
abfi^ ooloze auferrer.Ccrclo q nun^ 
nifi coacms per bohu angelum boc fa 
ceret eo q materiam fui lucri amputa 
rebaberettnouitem plura maleficia 
fuper illum actu ejcercere $ fup alios 
humanos actus: fic etia t>eus plus p^ 
mittit illu actu maleficiare $ atios bu 
manos actus vt fupza tactum cft :que 
lingula locum non bab ent vbij? male 
ficas Deo permittente operaf. (Et fi Du 
bitatur an oemon plus affectat bomi^ 
nestaeamrasper feipm Icdere^p 


(Huefiioptima 

maleficas, ^ici poteft q> nulla cft co' 
paratio.'Jn infinitu cmplus affectat p 
malacas ledere.dTuquia maiotem 
infert oco contumelia creatura fibi d< 
catam vfurpando.^cbo qi cum oeua 
amplius offendif tamplius fibi nocen 
di bominibus potcftas permittif .Ccr 
Cio ipter fui luerfi quod in perditis ^ 
nem ftamit animarum • 


iBe modo quo malefice ^0 
mineo in beilialeo foimao tmf 
foimanr. 

Capitulum* vu)» 

'detbocqtnia 

lefice bomines in beftiales 
, ):ma6 virrate oemonu quia 

raliaptincip aliter opaf tranffotmant. 
Tlicet in p:ima parte operis queftioc 
^n -alia malefice valeant efficere fatj 
fit Dccraram: quia tamen aliquibus il 
Ia queftto fub fnis argumentis z folu 
tionibusnimis poffet effe obfcnra p' 
ferri cu acta z gefta fuper bcc no fiit oe 
ducta.^Bodns etia quo feipas fic trSf 
f^otmatnoit eft cjcpteffus. j(dco ^fens 
addenda eft Declaratio p folutoesplu 
nmo?: Dubio:p.(Et ptimo q canon ille 
)C)cvi.q.v.cpi.non cft fic nude intelligfi 
dus circa banc materia ^ut plures eti 
am Docn § vtinam bene oocti oecipiu 
m:z 4 publice (n eo^fermonibus aP 
ferere non verent bmoi tranfmntatio 
nes pzeftigiofasinnllo modo etia vir^ 
tute Demonu5 poffe fieri. (Et boc vtiep 
in magnum fidei DctrimentU5 vt fepe 
tactum cft z maleficarum confottatio 
nem que z multum oe talibus co£;au^ 
dent fcrmonibus.(rontingit autc boc 
buiufmodi ptedicatotibus co q in coi 
tice ^nsn in medulU Terbomm cana 



Xaprmfeptimu LX 


nfo labojant vt fiipza tactum cft.Cnm 
cnim olcu,(0uirqul9 credit pofTe fieri 
«Uqua3 creaturam aut in melius aut 
luDeterius tranfmutariaut rrauffoz' 
mari in altam fpeciem vel in aliam li' 
tnilitud mem nili' ab ipfo creatote qui 
omnia fecit ptoculdubio infidelis ell* 
^ic pius lecto: attendat ad duo p:iii 
cipali 3 .*^:imo fuper verbu fieri ♦ 
eundo fuper verba in alta fiTitudinem 
puerti.^up p:imu fit rcfolumscy fie¬ 
ri capif Dupliciter; videlicet jp creari z 
fi n aturali ^ductoe alicuius rei.*P:i 
mo modo foli Deo conuenit vt notum 
elt qui fua infinita potentia aliquid cic 
nibilo creare potefi.^cPo modo Diili 
imtndumcftoe creaturis «(^uia aut 
fut creature pfccte vt bomo afinus tc, 
?iut funt imperfecte vt ferpentef ranc 
mures tc.que ideo Dicunf impetfecta 
quia e)c putrefactione generari etiam 
poifunt.dicet em fem per De ptimis lo- 
quif canon:non Defecundis:quod po 
teli parere eo 'libertus in libto Dc 
animalibus vbi querit Wn Demones 
poiTmt facere vera animalia, (f t refpo 
dit q> fic.^ boc quo ad imperfecta ani^ 
malia. (f tia cu ea Differentia q^non in 
inflanti fif Deus operaf fed motu quo 
da licet fubito:ficut patet De malencio 
^po.vii.ft placet vide aliqua que i no¬ 
tata queflione tangunf circa pumam 
partem opcris:t in folutione p:imi ar 
gumenti.^uper febm vbitangiturV 
non poffunt aliqui creatura tranfmu 
tare.^icas q? eil Dupleictranfinutatio 
^ubflantialie« accidentalis.Ctbec 
accidentalis iteru Duple!c:quia vel per 
fo:ma5 naturalem t inberentem rei ^ 
videf vel per fo:mi non inberente rei 
que videtur: ^ inberentem otganis et 
potentijs ipfius videntis ♦ i0e p:im(s 
loquif canon z ptecipue De fotmali fen 
quidditatiua trifmutatione^ut vna 
iubilaiiria in aliam tranfnjntamr cu ^ 


iufmodi folus oens qui talium quid ^ 
ditatum creato: cjciflitfacere potefl:lo 
quimr cti35 1 De fecunda licet illa5 De^ 
mon efficere poffit in quantum per in 
firmitates Diuina permiffione immif- 
fas aliqua fo:ma accidentalis co:po:i 
inducimr:vt vbi lep:ofa facies appare 
ret vel buius fimile: fed quia p:op:ic 
oe bis non loquiturtfed De ptefligiofa 
apparirionerrm quam videntur res 
trafmutari fn alias fimilitndines. 
cimus (f bas trafmutationes allegat 
ca.ejccluderenon potc(l:quod aucto:fi 
tatc:ratfone:^ ejeperfentiainfimui e]c 
bis que fuper certa ejcperimenta que 
?Euguitinua li.)cviii.c3.]cvti. De ciuita* 
Dei refert Deducuntur: etp varfas que 
Iliones illa etiam Declarando:nam in 
ter alias ptefhgiofas tranffo:man6e3 
refert q famofiffima maga arces mu^ 
tauerit focios vUjcis in beflias. €t q? 
dam (labularie mulieres conuertiffet 
Iwfpites fuos in iumenra onera po:t| 
cia«liefert etiam focios Diomedis irt 
anc6conuerfos;etq>pollea longo te- 
po:e circa templum Diomedis volaf- 
fcnr.iEtquod p:cilantiusnarraffetDc 
patre fuo veraciter: q>ipfe pater Di)cif- 
fetfe caballum fiiiffe et annona3 tum 
alijs animalibus baiulaffe.lBe p 7 imo 
nanc^ q^ foeti* vlijcis fuiffentin beflias 
mutati:ibi vritp fola apparentia fuit z 
oculo:um Deceptio ita ^ fo:ma illa bc 
(lialiseductafuitDe coferuatotio fen 
memotia fpecieru5 ad ibam vim ima- 
ginetiuam: vnde et vino imaginaria 
caufabatur et confequenter er fo:ti fm 
pteffione in potentias alias et o:gana 
videns eflimabat fe beflfa3 videre:mo 
do quo fiepta in p:ecedeti capimlo ta¬ 
ctum efl:fed quomodo ifla fieri poffut 
virmteDemonisfinelcfione infra pa¬ 
tebit ♦ j^e fecudo vero vbi bofpitcs in 
fumenta onera pottantia a flabularfis 
eSuertebanf z fili boc pflatq paicr 

b ilii 


*^3rsrecimc(a 

ft equa fUiIT c a bladu po:taflrc narraf 
^orandu ibC tree fucrut occcptoea 
‘|^^:(Ttia.^ iUi boies^fKgiofa arte vi' 
oebanf conucrH (n lumciua.^ conuer 
iio facta fuit mo fupia tacto. Sccuda 
lUa oncravbi cjcccdcbantvifcs po:^ 
tantiu ocmonee inuifibiUtcr illa attu 
leruut.Ccrcia ($ UU' 4 aliis videbatur 
rranfmutati in fpcs.rtbi i^ia etia vidc 
bantur fc (n beflias couucrfoa.fic 
buebodonofo: contigit, vbi fepte tpa 
^ fup cii fucrut imutata.vt fenu qfi boa 
comcderet.j^e illo aut q focii oiome^ 
Dia fuiffent in auce couerii:-: circa tc^ 
pluvolalTc.Bicendu Q’ille Diomedie 
qj in cjccrcim grcco:p circa oblTdionc5 
ciuitatia troyc lijcrat.vbi ad 4pu3 rc^ 
DircvolebatimaricufocMe fBmerfua 
ifuit.Jdeo cu c% fuggcllione cuiufdaj 
idoli templu fibi quafi inter ocoe aU' 
numcrafelTct coftructu fuerat, oemo 
nea irtconfirmat65 crroiia longo tem^ 
pote tan^ auea loco eo:^volabat.qua 
ret aliud genua fupilitionia apdictia 
f Ifigqa ibi fuit.q: videlicet non per rc 
Ductione fp^ fenfibiliuad vim ima^ 
ginatiua.^ in alTumptiacotpib^tan^ 
aueavolantea feociAia arpicientiu im 
gerebant.i^fi qucrif.i^n c-tia ptedi^ 
cto mo p reductione rpc;r fenfibilium 
afpicientca illudere potuilTentvt oc' 
itionea no in aflumptia cotpib^cjc ae¬ 
re tan^volantee auea fe ingeffilTcnt. 
j^icendum q fic.j^am et opinio 4m^ 
Dam fuit vt recitat fetue tbomaa in.ij. 
fniar.oi.viii.ar.Q, q angeli quicuncp 
liueboni ituemalinun$ affumerent 
cotpa.fed q oia 4 De eo:;^ apparitoib’ 
leguntur in feripturia facta fuerint in 
^ftigija.vel fm viiione imaginariam 
jn quibuaverbia notaf a Doctoie fan 
cto Diiferciitia inter pftigiu z imagina 
riaviilon^.(0nia plligiu potefl: babe- 
re rem ab e)ctra cotpaliviiui fc ebijeie- 
tcmrAicet alitcrrideatur $ fittlmagi 


0.tteftiop:ima 

naria ailt viiTo non boc neceffario re4 
rit.vtvidelicctrcsab e)ctra obt|ciatur. 
fcd potcll fieri abftp illa cjcrerioti obic 
ctione tantummo per illaa interiotea 
fpea fenfibileavbi ad vim imaginati^ 
uareducuntur.l0nillo9 opinionem 
fcquedo focq Diomedia no fuerunt rc 
ptefentati p oemonea in alTumpt^ cot 
potibua<t fimilitudinibua auiu.§ tan 
tummodo fantallicaz imaginaria vili 
one.per illa:pvic5 fp^ fcnfibiliu redn 
ctione tc.vt fupta.^ed q: Doctot fan^ 
eme opinione illavt errotet no vt opi 
nionem fimplicereptobat.licetno vt 
berefim fottevtpiccreditur.cum etia 
talea apparitonea imaginarie infdus 
z a boniaz a malis angelia fuerit abP 
mcotpibusalTumptis vlltate. Hbo vt 
ibidem Dicit cu feti coiter Dicunt ange 
ioe etia cotpalivifione apparui lTc.'i ta 
lis apparitio fit in aflumptia cotpibuf 
Icjctus etia fcripmre facre fuper tfes 
cotpalea apparitiones plus cdcotdat 
q fuper imaginarias aut pteiligiofas 
3 ldeoe)cbiaadp:efcn 6 Dicere polTu^ 
mus etiam fuper quafcunii^vifioiiea 
confimiles illisDefoci|s Diomedis.^ 
licet illi foeti imaginariavifione videit 
tium potuiflTent opere Dcmonumvidc 
rimodo quo Dicmm ell.tamen potiuf 
ptefumitur q per Demonee in aiTum^ 
ptis coipoiibua e)c elemento aeria ta^ 
q aueavolatea fuerint vifi.aut q alie 
auea naturales a Demonibua agitate 
illos reptefentauerint. 

©.ualitcr Demonef mtm coi 
poza-i capita ejrtftut fme lefioe 
quando pieUigiofaf operatur 
traufmutationee. Capi.ijc* 

/ 'V^odfl vlterins 

mupermodu5picfiigiofetraP 
^ mutationis queritur. ?ln in^ 
tra cotpoia % capita tunc ejcP 





x:3pimUimnonu 

(lant*(Et an fl tales (Tnt tam^ obfclTi a 
Dcmonibas cllimandl ♦ z qualiter fic 
ri poflit vt abfcp lefionc potentiarum 
« virium interio:^: polTint fp^s ab vna 
potentia interioii ad aliam ocduc^» et 
vtru tale opus oebeat cenferi miracu^ 
lofum factu aut nd«^dp2imu opo2t5 
oillingucrc oe pteftigiofa illufione.co 
Q»vt oiau cft^^llla illufio fit interdum 
fuper fenfus e]cterio:e0.rnterdu fuper 
fnteriotcsvfcp ad fenfum c)cterio2em» 
“Ptima ergo licet poiTit fieri abfcB b 
^ oemones intrent potentias cjcterio 
res illas occupando^ tm e)cterius oc 
ludendo.vt vbi coipus aliqb occulta- 
revellet per interpofition^ alicui^ alte 
rius coipis vel alio quocuncp modo, 
^tfutvbipfe coipus alfumerett fevi- 
fui obijceret.^cda th non potefl: fierf 
Bifi ipm caputt potetias i^ncipalif oc 
cupet. (£t boc ofieditur 'auctoiitate et 
rationc.0ecobllarepotellq>ouo fpi 
ritus creati no poflrintefTc in vno z eo 
Dem loco.t anla fit in qualibet pte bo 
poiis.(5fi: aiit auctoiitas fuper B Ba' 
inarceni.?lngel’ibi eflvbi opaf.ixato 
feti tbome.tj.fen.oi.vn.ar.v.Bmes an 
geli boni? mali eicvirtute naturali q p 
llantioivticpellquacunq^coipali bnt 
ptatem tranfmutandi coipoia nofira. 
'I^atet boc ne oum .4pter pftantiam z 
nobilitati nature.red etioq^ tota ma 
cbina mundi? creatura coipaf ammi 
nillraf per angelos (grego.iiij. oialo. 
3ln bunc munduvifibile nibil nifi per 
creatura inufbbile oifponi pot.vn oia 
coipalia regunf p angelos.ficut ? mo 
toies oibiu afl eruntur non folU5 a oo 
ctoiibus (anctis fed etia a pI 5 is omni 
buo.'^tct et c)c eo q omnia coipoia 
bumana monentur ab animab^ ficut 
omnia alia per coipoia celeftia? p ipo 
rumotoies.^icui placet videat fan 
ctu tbomam m piima parte.q.cjc.ar.i. 
Cjc quo cocluduur <$ qz oemoncsvbi 


LXI 

opantur ibi fnnt. Jdeo qn fantafias et 
finerioies potentias permrbam tunc 
etiam ibi ejcififit. Item licet illabi aic 
illi fit tantu polTibile qui eam creauit 
tamen oemones etiam illabi polTunc 
Deo pmittente coipibus noftris.^t qi 
g) tunc poffunt impieifiones facere in 
potetias iterioies afiijcas oiganisco:^ 
poialibus.^deo z p illas impiefTioes 
ficut immutantur oigana ita imutahf 
opationes potenti 3 :p. modo quo ocm 
eflq» educere poffuntfpis referuatas 
in vna potentia affijca oigano ficut eje 
memoiia que elf in vltima pte capitis 
educit fpem equi localiter mouendo 
illud fantafma vfcp ad media pt^ capi 
tisvbi efi cellulavirtutis imaginatiue 
? oemfi confcdnter vfc^ ad renfum co 
mune cui^refidetia eft i anterioii par 
te capitis.Ct oia tnfubito fic immuta 
re? pturbare polTunt vt foime tfes ne 
ceflTario efiimentur ♦ Mc fi cjcterioii vl 
fui obticerent (£icempluparaitc)c na 
ruralioefectu in freneticis?aliisms 
niaci 3 .( 0 uod fi queritur quo boc abf 
c$ ooloie capitis efficere polTit.facilis 
efl refpofio. 0iimo qi em oigana no 
Diuidit nec immutat quo ad ipo:p fub 
(ectU3.fed tantumodo fpccies mouet 
^tem fecundo qi non alterat imitedo 
aliqui qualitate actiua.vn neceltario 
palfio feqtur.cu? ipe in fe oemon om 
ni qualitate coigalt careat. io fine oo 
loie talia opari pt.lftem tercio quiavt 
oictu eft tantumo facit tranfmutatio^ 
nes per motum localem ab vno oiga 
no ad aliud et non per alios moms eje 
quibus altcrationes lefiue interdum 
cauf3ntor.'|llud ergo quod oifficulta 
tem facit q» quia ouo fpirims uou pof 
funt elTc in eodem loco puta oiffmiti 
uc. ? anima etia5 eplbt in capite quo 
modo tuuc oemones ibidem ecifterc 
poffunt.Bicendum q refidentia auie 
alfiguatur centrum coidis in quovita 


fecuda 

inflocdo omn<bo0ma):(0coicat.€t 
crcmpld oamr oc aranea m medio te 
Ic que fenrtt tactum cp omni pte, dTa^ 
men quia otem au^uflmi in lib:o oe 
fpiritu et anima.q' ell tota in totoi to 
t« qualibet pte co:pi0«ldeo oato q (xt 
in capitc.adbuc oemon ibi opari pot* 
quia alia ell eiue operatio ab opatoe 
anime cum operatio aniein cotpecll 
vt infozmawvitam influat*vn 5 ibi fic 
fotma in materia no fient in loco. Be 
mon aut fient i tali pte cotpio z tali lo 
co immutandot operando circa fpe0 
renribile0.'^nde quia nulla confufio 
operationn ell inter eoo.^deo vtrucp 
fimul in eadem parte cojpio effe pnr. 
^d illud.Wn taleo fint tan$ obfeffiz 
arrcpticq.i.a oemonibua arrepti elli' 
mandi.quia fpecialem boc vult babe-' 
re oeclarationem.^ln videlicet b pof" 
libile fitvt opere malefico? aliqnio vt 
obfcflTuo a oemone.i.q» ocmu eu poP 
lideatverez cotpaliter.^t^o oc tali ma 
teria fpeciane tractabitur modu0 i ca 
pitulo fequenti.babet em et boc fpeci 
alem t)ifficultatcm. 5 !n operibua ma 
lefico?id ficrivaleat;^d illud tantU' 
modo.Wn talia opera maleficorum et 
ocmoutim fint ad modum miraculo^ 
rum operum ccnfenda.ita ^oebeant 
opera miraculofa elltmari. ^icendu5 
q fic inquantum fiunt preter 02dine5 
nature create nobie note pervirtutem 
creature nobie ignotedicet non fint ^ 
pric miracula ficut illa qnc fiunt pter 
ordinem totiua nature create qualia 
funt miracula oei z fanctorum. )0idc 
que in prima parte operie fub qninta 
queflionc-rreprobatone tercij errorie 
tacta f^untvltra que addenda funt bec 
^terleosquibmoi opera impugna^ 
re poifent quafi no Debeat cenieri opa 
miraculofa fedfimpHciter opera Dia/ 
bolica eo q cum miracula fintoata in 
confirmauon^ fidei non Dcbem ccci^ 


0.uellio prima 

bi fidei aduerfario. Cum etiam qrfig 
anticbrifli oicutur ab apollolo figna 
mcndacia.Sed Dicendum adpmum 
>^’miracfe facere e Donu gfe at[ Date 
10 ndc fiait p maloe poflTunt fieri bo^ 
mince.ita t p maloe fpu0 in bio vidc^ 
licet ad que eorumvirmo eictcndere fc 
poteil.l 0 ndc etid Difeernuntur mira^ 
cula per bono0 facta ab illis q per ma 
Io0 fiunt ad minu0 tripliciter. 'prio 
e)c c6Ficaciavirtutis ©patio qr figna fa^ 
cta p bonos Diuina virtute fiunt in ilf 
etia ad quevirtus actiue nature fe nui 
lomodo cnendit.ficntrufcitare mo2' 
tuos t bmoi que Demones f m titatc5 
facere non pofTunt.fed in preiligijs ta 
tumvt fy^mon magus oe mortuo cui^ 
caput agitabat que Diu Durare no pnt 
Sct 5 o eicvtilitarefigno?. qr figna per 
bonoe facta funt Dc rcb’ vtilib’. vt in 
curationibus inftrmitatu z bmoi.^l 
gna ant per maleficas facta funt oe re 
bus nociuisvel vanis ficut q volit in 
aere vel reddant membra bomlnum 
ftupidae bmoi.^t banc Differentiam 
affignatbeatus 'petrusin itinerario 
Clementis.Cercia Differentia cft qn^ 
tu ad ftnem.qr figna bono? ordinanf 
ad edificatione fideit bono? morum, 
^ed figna malo? funt in manifefiu5 
nocumentu fidefe boneflatis. ^tiam 
(^tum ad modum operandi Diiferut. 
quia boni operantur mirabilia per in 
uocationem Diuinf nominis pie et rc> 
uerenter.$^ed malefici etmali qnibnf 
oam Deliramentis ct oemonum inns 
cationibus. ?Sliud etiam non obftae 
q^videlicct apoflolns opera Diaboli ct 
amicbrifiinominatfigna mendacia, 
quia tunc illa mirabilia que fiet ab eo 
Diuina permiffione funt vera ct etiant 
falfa Diuerfis refpectibus.l^era i iliis 
que fiunt virtute oemonie ed que 
virtus fc ejctendere poteft. Jalfa qui* 
00 faciet ea ad que fua Tirrus fc no pt 


^piwlunortum 

cjctcwdcrcxtftircitarc mojmoe.fllumi 
iwrc ceco0.qtua (n pnmotbf fac2 attc 
ubtc aut fittrabit cozpus Pcfutiai aut 
tlludamouebiulocoUUua (pe(u aP 
lumpto cozpozc c)c acrc fc pfcutabit.ct 
lic in recuHdo pzefli^iofa arrcvifu5 au 
fcit.aut(ulirtTtCtatc9 altaa z fubito fa^ 
nabitaleftotieccfTattdo.uon qualita^ 
tce (ntcriozcs rccrtficando (Tcutlu U' 
S^da I^artbolomci ponitur» ‘j^olTut 
ctlaloia mlrabiUa opa auticbrimtnia 
Icflcay DCcl figua mcndaaa luquautu 
folummodo ad Decipiendum duutti 
z tunc operabitur antlcbzlftus ♦ ibee 
rbomas Difhn.vq.De virtute oemonu 
(n operando.l^olfet etiam ble addu^ 
cl Differentia mlraculozum que ponlf 
In compendio tbeologlce verltatla. t 
Inter mirum et miraculum.qula cum 
miraculum pzopziequatuoz requirat 
rcllicet <$ fit a oeo.et ^ fit pzeter eelfl^ 
riam nature.contra culua ozdlnem fit 
ct tercio ^ fit euldena.et quarto ^ ad 
fidei cozrobozatione5»quia ergo i ope^ 
rlbua maleficarum pzimum z vltlmu 
adminu0.DeficluHr»ideo mira opera 
non aurem miracula olei poiTunt* (£a 
etiam ratlone.quia e fi aliquo modo 
miracula oici polfunt: quia tamen q- 
oamTuntruptanaturam^quedam cd 
rranaturam.quedam pzeter naturam 
(£t fupza naturam fnnt illa in quibus 
non eltfimlle in natura nec In ei^po' 
centia, vt virginem parere» Contra na 
mram vt que fiunt vfu contrario natu 
re terminanmr aure5 ad confozme na^ 
ture.vteeei illuminatio. Ct pzeter na^ 
mramtvt que fiunt ozdini fimile natu 
re non tamen per p:inclpium nature, 
vt in mutatione virgarum infcrpftes 
quod namra facere pomiffetper loU'* 
gam putrefactionem ptopter ratdnes 
feminalcs.fic etiam opera magozum 
Dicentur mirabilia.ixem gefiamnar^ 
rare cjtpedit et paululum tim becla^ 


LXII 

rationiinfiltere.Cft oppidum in oio' 
cefi ’i!rgentinenfi cuius nomen occul 
tareozdo cbaritatisz benefiatis po> 
fiulat.ln quo labozatoz quadam ole 
oum ligna ad comburendum oumta 
jtatluDomorecaret.Catmsqulda nS 
parue quatitatis Ipm molefiare ei im^ 
pomme fc obticiendo nifus efi.quem 
ablcndo ecce alius maiozis quanttta^ 
tls fimul ca5 pziozi acrius Ipm aggre^ 
Dluntur quos Iterum vbl repellere vo 
Icbat. eae tres pariter et iam verfus 
vultum faliendo lac^ inter tibias mot 
fibus lacerando ipm aggrediuntur, 
'perterritus inde et vt retulit maiozl 
anxietate nun^perplc]cnsfigno cru^ 
cis fe muniendo et opus pzetermltten 
DO per incifa ligna cattos Infefios et 
modo ad faciem modo ad guttur oe^ 
nuo faltanres iamvnam ad caput iam 
alteram ad pedes aut fimer Dotfum 

C ercutiendo vi]c abegit. Ct ecce poft 
ozefpaciumDum iterum fuo operi 
infifieret duo famuli oppidi confulu; 
tancj^ malefactozem Iprum capientes 
adpzerentiamballuifeuludicis Duce 
re volebant qui iuder a longe ipfum 
afpicicns.^ec audientiam ubi pzefia 
revolens:imperatvt ad pzofiindum 
culufdam turris feu carcerisvbi ple¬ 
ctendi includebanmr ad moztem pzo 
qceretur.Ciulons ille et cur talia pate 
retur cum in nullo crimine fe confein 
agnofceretper triduum cufiodib’ car 
ceris querulofe lamentabamr.Ctbl 
quidem quanto pzo audientia fibi p-* 
fianda amplius infiarent. Canto acri 
us ludet ira feuiebat verbis contume 
liofis afferens quomodo tantus ma^ 
lefactoz adbucreatu fuu nd agnofeet. 
aut quomodo fe innocente pzoclama 
reteu culdftla facti ei^fiagtcia bozreii 
Da Demofirar^t.Ct ci) bimi pficerent 
tnfuafualio:pconrulu iudet Induet^ 
audi^tia fibi ^fiarebitir. Cduaus ita^ 


pars fecunda 

(jt oc carccre cu 5 ante iudiccm ITarct et 
tude]c ipm intuert rcnucret:paupcr gc 
nubus ali 09 circufedcntiu ^uolutus 
pcnir vtcanfa^fuccalamitatls fibi ape 
rircror: ficqj iudcjc m bcc vcrbapjortt 
ptr. Cu fcetefttmrn’ bomtnii quo tua 
flagnia non recognofcis. (fccc tali oie 
t tali bo:3tre0 matronas peipnasbu 
ius ciuitatis vulneralli vt in lectis oe^ 
cubentis nec furgere aut mouerc fc va 
Ient*4efocill3tu0 paup z ve oie z bo- 
raacoeeuetu rei apud fe ruminans: 
oi)cit.€n oiebusvitemee mulierent 
nunep percuffi aut verberaui : z q tali 
Oie t bo:a fectioni ligno:p inlleti teltiu 
legittima ^ductione pbabo ♦ Sed et 
Yri familiares fequentiboza bnicope- 
ri me infilteiite comparueruttCuc ite- 
mm furibundus iudeic ♦ €ccc ait quo 
fcelera fua palliare nititor ♦ TOulieres 
Terbera Deplangunt oemonftraut tq 
cas peuiferir publice teftanf .Cuc pau 
per amplius fupereuentum rei rumi 
nans.llla inquit bo 2 a creaturas me p 
cuiTiffe recolo: no aiit mulieres* H'tto 
niti circufedentes z vt cuiufmodi crea 
tnras peuiferit referari copiut * dTunc 
Ille rem geftam z jpux fupta tactum ei 
cibus ftupentibusfccitauit*<ftintelli 
gentes opus oembnisfuifle paupere 
folurum z illerum abire z q negotium 
nulli reuelaret piecipiur.Sed nec a fi¬ 
dei 5 claro:ibus qui -t interfuerant cul¬ 
tus occultari potuit rfuper quem mo¬ 
dum aliqua oiflTercndo. ?tu ne oemo- 
nes iu aflumptis fic effigqs abfcp pfcn 
rta maleficarum apparucrut auteani 
co:po:alis pfentia pteltigrofo artificio 
inbefltales illaofo:mas tranfmutata 
fiierit.fxefpondendo cocludere opo:- 
tet: licet vtruc^ virtute oanouum 

fieri pofret:ipm tn fcbin factum fuilTe 
amptiusprumimr ^i^m motu loca¬ 
lem vbi oemoues iu elfigi|s cattoy la 
bo:atQ:6 tuafetutetii labQ:atQ:i 0 iof 


0.ucfiio p:iina 

-t '{jbers cattis illata mulieribus in oo 
mo refideutibus fubito z per Qerc5 in 
ferre potoiiTc:': boc ^tcr pactum mu 
tuo Dodum initu nemo oubitat* Sic 
em z lefionem vel puncturam qua5 iu 
ferre volunt feinnt alicui imagini oepi 
cto vel fufo vbi aliqne5 malcnciarc vo 
lunr q no illi imagini § illum que p:e 
fentare babet iujeta puanras fup ima 
gines factas Icdunt * ^aria fnp bnne 
modum gefia oedneipoiTent. ^ec va 
let initantia fi quis obijceret illas mu 
lieres fic lefas fo:tairis fuiffe innocen^ 
teseoqp-tper exempla taaalcfiones 
etiam innocentibus pofTc contingere 
patet* Biim aliquis igno:antcr p ima 
ginem artificialem a malefica leditur 
initantia non valet:quia aliud elt a oe 
mone per maleficam ledi: z aliud per 
fpfum oemonera abfq? maleftca:quia 
oemou per fciueffigie animalis tunc 
verbera fofcipitquando alteri fibi per 
pactum coniunctoinferr* (Et quando 
cum eius confeufu ad talem apperitio 
nem fub ralifojma et modo fe ingeffit 
■^nde fic tanummodo uojcios z fibi 
per pactum coniunaos nocerepoteil 
et nullo modo innocentc;0*^cr male 
ftcas aurem vbi oemones Icdcre que- 
runt tuuc etiam innocentes permiffio 
ne Dioina in vltionem tauri ertminia 
fepe affligunt: verum q? etiam oemo - 
nespef fe interdum oeo permittente 
etinuocentes leduntet oudUm ;fob 
fanctiifimu Icfernnttfcd ibi no fuerui 
nec vfus fuit oiacoluf bmoi pltigiofis 
apparitiombusptoutintaU facto tu 
tale fantafma cam' qt 3 animal pfidoiu 
elt 3 pp:op:iatu fignu: fic canis pdica 
t09 in fcripturis.Bn femp mumo fibf 
infidianf*(Eto:do pdicatoipfubfigu¬ 
ra cattuli latrantis in p:imo fundato - 
re adncrfns berefes pmoltrams fuir. 
'p:cfumif aut q> p febm modu malefl. 
cciUcrres labo:aKi;eiudfa:ur:mq^ gii 


^apimliwnOcdnut 

nitts modoe no tm cfe placnilTct tn* 
qz fct 50 ca? cariofitati magia cogruir* 

Jn ^0 ctia talis o:do circa tria fiia^ 
tua rait.f^zimo q ad oemonn inftan 
tia foIUcitatc fup boc fncrut ^ non x>C' 
monca ad initantia malcftca;r,^ic ci ^ 
fcpifTimc c)c ea^z fafTionib^ reptum c a 
nobia q ad initantia ocmonu caa con ' 
tinncad mala ppctranda infcltanrca 
plnra babft faccrc.€t verifimilc q oc 
feno cogitalTent paupem molcltarc» 

O aut quare oemonea ad boc follici- 
tabant Une oubio ejctitit q q: bene nd^ 
fcuntvbi crimina manifeita impunita 
remanent ampliua oena offcnditur.fi 
bea catholica Dcbonellatur.t iparum 
numerua ampU^augmentaf.^ecun' 
oo.babitocfluconfenfu bemonea ea^ 
rum cozpa localiter traffulerut ea faci 
litate quat fpualiavirfpzcitarioz coj^ 
pozali c]cillit. Cereo q pftiQioh appa 
ritione modo quo fupza tactu eit i foz' 
maa illaa beitialca couerfe ipm labo^ 
ratoze inuaderc buerunt. nec oefcnrc 
averberibua lient vtic^ ea facilitateq 
tranflate fuerant caa oefendere potu^ 
Iffcnt.fedverberarimverberatoze mani 
feilarc:pmirerunt.fcientca illa flagicia 
per effeminatoaviroa nullu sclu fidei 
babentea remanere ob caufaa ptactaf 
impunita/^lluditquod legitur oc 
oam fanctoviro quioum fcmel pzcdi 
antem Diabolum in fozma facerdott 
oeuoti in ccclefia reppiffet. et per fpm 
i^m ocmoncagnouiffeteffevcrba fua 
obrcruauitctan bene vel male pptm 
infozmaretattendcbat*€t 0U5 ipm ir 
repzcbcniibilem potiua criminum ob 
iurgatozem perpendiffet. finito fmoc 
co acccrlTto oum caufam fuper bia 
rerct refpondit.€eceveritate5 Dico fd^ 
cna^ Dum auditozee fint verbi et no 
factotea ampliua oena offendit z lu^ 
erum meurii augmentamr. 

©c modo quo omonc( per 


LXIII 

maleftcarilopcratoef bommef 
interda fubftaatialiter inbabi^ 
taat. Capit.je* 

I '^Bia l pzeceoen 

& ^i capitulo tactu eit qualiter 
ZV- oemonea ctia capita bomi^ 
'num aut aliaa partea cozpia occupa^ 
jire z ttrarem fpea interiozea oe loco ad 
locum monere poffunt. dubitare 4s 
poffet.?!nne cictotoboleaad iilltia 
m fllcfica:^ oblidi poffe t.c oe Diucrfia 
modia ob fidendi abfc^ malefica:^ liti 
fia.10nde p ba^ oeclaratioe tria fune 
Declaranda. "Pzimo oc Diucrfia mo' 
Diapoffideiidi.^cbo ^ad inllantia5 
malefica:pDiuina permiffione oemo^^ 
nea interdum oibua illia modia poffi 
oent.CcrcioactactgefiafuplS oedu^ 
cenda. (Buo ad pzimum. feclufo illo 
generali modo quo Diabol’bomine5 
cum quolibet peccato moztali inbabi 
tar«i^e quo modo fanctua tbo.qblib* 
iij.q.iti.rub oubio.? 5 n Diabolua fem^ 
perfubitantialiterinbabitatbomines. 
quandocuncp peccat moztalttcr.Cau^ 
falDubitatonia eiua fit q cu fpua fetuf 
femper inhabitat bom inem cum gra 
^ujeta illud pzio.f.ad Cou.!n.Ceplu5 
oci cilia z fpiritua oei habitat in vobif 
mgre opponitur culpa moppofita bnt 
fieri circa idem, '^bi etia5 occlarat ^ 
qz inhabitare homine potcll intclli^ 
Dupliciter."Bel ^tum ad animam vr 
quantum ad cozpua.Ct pzimo modo 
cum non eit Diabolo poffibile inhabi¬ 
tare animam co q folua oeua meti ii 
labitur. J^cc ite:^: Diabolua ita ell cau-^ 
fa culpeficutfpiritulTancrua efficit in 
anima perfeoperado.ldeo fimilitu^ 
00 nonvalct.(Bu3ntum vero ad coz- 
pue Dicere poffumua q Dupliciter Di 
abolua potell inhabitare homine, fic 
etiam Dupliciter hominea repcriwtur 
vel in peccato vel in gratia cjciilentea. 


'^arsfecuda 

't^2(mot)(ccrcopo:tct c)c ^Ubct 
peccato niotrab bo feruitiirt oiaboli 
addWmr(iiquanm oiabolus inida ^, 
cjctcrfus fuggclTit peccatu.vd quattm 
^ fcnfum*vcl $mm ad imaglnatouc' 
jdeo oktmr tnbabftarc affeau boio. 
cit ad quemlibet motu tentatonio mo 
netur ficutuauio in mari (Tue jubua^ 
to2e,*|0oteft ctiaoiabol^bommc fub 
ftantialitcr ibabitarc (Tcut p 5 iu arrep 
ticqo.Ct q: boc ma^io pertinet ad ro 
nem pene ^ culpevt patebit. €t pene 
co2palc0 non fp confequumr culpam 
fed qnm peccantibue z non peccanti 
bus inferuntur.^deo^ in gra z cf gra 
tiam cjciilentediFm altimdine^incop^ 
bentibiltu iudicio;p oei inbabitare Id^ 
ftantialitcr poflTunr.iEt bic mod^ polTi 
oendidicet non fit nre rpeculatoi0.po 
nimr tn ne alicui (mpolTibUeyidcatar 
q etiam oei pmilfionebotee a oemo^ 
iiibuo ad initanti! malefica^: fnbltan^ 
tialiter interdu inbabitant.l^olTum^ 
ergo oicerc <$ fient quintp modis oc- 
mones p fe abfc^ maleficis bomies le 
oerez poflTidcrc polfunUtat omnibuf 
illis modis ad initantia maleficarum 
cu cjctunc licBt ampli^ oeus offendit, 
ita z maiot fcuiendi in boies p malefi 
casoemoni permimtur facultas. (Et 
modi perftjuaoiie recitando bi Tunt 
oempto eo ^ veeaiit aliquando in bo 
nis foitunc cweriotibus aliquando 
eria aliquos in d>pni 6 ledunt tantum 
modo cojpibus.VKliqri in co:pib’lim 1 ’ 
zin potenni0mterio:ibus.’;^liqn fo^ 
Iu tentant intnse qctra. ?lllio0 yfu ro^ 
nis ad tepns p 2 in 3 nt.':?llio 0 velut bc' 
ftias irrationales reddunr.Be fingaT 
oicamus.^ed p:ius qmne^ caufas ^ 
pter quas oeus permittit boies polfi> 
oeri pzemittamus.q: bunc o:din^ fer^ 
nare materia poltulat. 0 am aliquan 
co quis polTidetur p maiou fuo meri 
ia;4!Uqn P alieno Icui odiao.aliqua. 


0,ueltio puma 

00 <p fuo veniali peccato .aliqn p gra' 
ui peccato alieno.aliqn p magno facf 
note^ptio.f t bis oibus oc caulis nui 
lioubiudn et oeus ad initantia male 
fica? p ocmones ctia (imllia fieri inter 
oum pmittat.-t fingula cp feripturis z 
nonp nona gella rantu probare eicpe^ 
oit.cu fp noua p antiqua roborantur* 
0sim oe primo patet in oialogo feue^ 
ribeati >Bartinicbariirimi oifcipulf* 
vbi fertur quenda prem fanctilTimc vi. 
te tanto ootatu in gra etpelledi oemo 
nes vt bi ne onmverbis .fprqs fugari 
mr.fed etta eiufdem patris e^is z cilt 
tio.^cucora mundo pater clTct cele^ 
berrim^fc tentari fenfit vana gfia. cni 
vicio licetviriliter rcfilteret.tn vi bumt 
liaretur amplius totis ^cordije oeum 
pcabamr.quateims^r^ mentibus a 
oemone polTideremr.quodz factu eft^ 
0Q cu Itatim pQlTclTumvinculari op^ 
tebatt oia applicare fibi ocmoniacis^ 
coia. JFmimaut dRto mcnfe prorfus t 
ab omnivana glouat a oemoiie liber» 
tus cit.^edq^bacoccaufa4o p ma^ 
Ieftcu 3 alterius poffetaocmene polft 
ocri ficut factu fuifle non legitur. 'Tta 
nec ad pfis affirmaturdicetvt pmiflii 5 
e(t incompbenfibilia fim oei iudicia 
^e febsaute^ q cp alieno leut oelicto 
aliquis polfidetar ponit ejccmplubea 
tus (gregorias oe beato €lentberio 
abbate viro fimpUeiffimo qui cu 5 
monallerium virginum pernoctaret: 
et ignorami ordinauerunt ad rua 5 cel/ 
lam poni parunlnm puerum 4 omni 
noctcve/cabatur aocmone.^ed cadS 
noctea oemone liberatus cll per pri» 
prcfcutia53i< cum rem oidiciiTet se> 
fiametptteriampofiruselTctiu mo^ 
naderio faiictiviri.z rranfactis multid 
oiebus paulo immoderate letus oe II 
beratoue pueri ait ad coufratres fuos 
j^iabolus fibi cum tllisfororibud ia 
cabatux»^ed vbi ad fernors oei vetut 



•t>ocrum bBBc accedere non pfumplic 
€t;cccc ftatCm otebolus piurum veica 
recepft.^rperlacbrymao ct (eiusia 
fanct(vfr( t cotifratmm Diflfiailtcr fed 
eodem DIC liberatue fuit* 0: quidem 
cp ahmo et Icui ocUao quia (mio 
cena poffidetur.^on tnimm fi ^pter 
veniale p:op:(um:autp:optcr grauc 
alienum pcccatum.am etiam pzopter 
p:opnum facinua aliqui etiam ad ma 
eficarum inTlantii per ocmonee pof' 
lidentur» 0am et oc ptopuo veniali 
eccato patet per caliianum colf, ab^ 
3 .ferentp:ima,oicentemoc 
]f©ovfea inquit in beremo cum fing;u 
Caria etincoparabiliavirelTet ob rep 
benlTonemvninarermoniaquem c6 
tra abbatem maebarmm oOputana: 
paulo ouriua protulit quada5 fcilicet 
opinione pteuentue oiro conferti tra 
oitua ert ocmoni vt bumanaa egertio 
nea o:i fuo ab eo fuppletua ingereret, 
i^uod flagellum pnrgatioma gratia 
j>omin^ intuliirevidcmr.ne.r.in eovel 
momentanei Delicti macula refideret 
patuit cjc miraculofa curatione.l^am 
rontinuo abbate ^Haebario in ojatio 
nefabmirta citiua nequS fpirima ab 
co fitgatua abfccifit. Simile videtur 
fonic quod gregotiua ptimo Dialogo, 
refert De moniali que lactucam come 
Dit non pnua (too crucio fe munienf 
ctper beatum (tquitfum pr^m libera 
ta^Be quarto etiam videlicet p:o alie 
ifo graui pecc no alique5 poiTideri ib i 
Dem refert beatua grego:iuo De beato 
3 Fonunato epifcopo.qui Dum Diabo¬ 
lum ab obfeiTo bomine ^tpuliffct.fero 
idem Demon in fpecie peregrini p pia 
leae ciuitatie clamare cepit. 0 virum 
fanemm yo:tunafum epifcopu.fcce 
De bofpicio me perigrinnm ptoiecit 
necvbiquiefcam inuenio.Cunc qui 
Damcuvjcotefuaet rtlio fedene peri 
^um inuitanitrnum ad bofpuium 


LXIXII 

etqSerendocaufam ejcpullTonio e ga' 
uifuo fuper Dcrogatonefanctiviri qui 
a peregrino flae audiuit.(E)cinde aute 
Diabolue putp inuafitz pmnie inie dt 
ac omma eiuo c)cculTit.©ic<p pf mifer 
primuque recepirtet bofpitio intelle 
^it.€t De quinta ca ^tMfadnone ec 
magni coiter tam infacra fcnpmra ^ 
in fanao^r paflfionalib^legimuo.^aj 
ct ITc legim’ p:imi Heg.jcv.Dc faul re¬ 
ge ifrael ^inobediens Deo poflclTuff 
crt a Diabolo.(Bue omniavt Diicirnuo 
tacta funt ne impolTibile cuiquam vi 
Deatur fi ob facinomm malencarum 
vt aliqui etiam ad earum inrtantiam 
pofltdeantur.Buperquo vtDiuerfoo 
modoe polTidendi itelligcrcvaleam’. 
quo ad fcdm rem gertam in mediu p 
Ducamu 9 .Cempo:e(Tquide 5 pa 
pe fecundi ante iniunctum inquirttio 
nie officium vni c ouobue inquirttoti 
bue bone tractatum conficientib^tar 
accidit cafue.li>obemue quidam De 
Daebouo oppido filium vnicum e ft 
cerdotem (ecularem ob liberationi® 
gratiam quia obfeffuo erat romam vf 
cp perdu)cit.?| cafu aut Dum ego vnuo 
cp inquilitotibuo bofpitium refectio 
nio gratia intraffem contigit vttan^ 
comenfalio idem facerdoo cum patre 
ad tabulam pariter mecum cofederet 
Conuefeenteo aut t mutuo vt mozio 
fozenliumertconfcrentes.Jdem pafi 
plurieo fu(pirin0,0 pzofperu5 iter 
compleuiltct a Deo omnipotenti opta 
bat.cui cp intimio compatiendo. que 
nam fui itineris et caufa triftitie effet 
inquirere cepi.Cunc ille filio audi^c 
qui et mibi collateralis mmenfacrat 
refpoudit.l^eu filium babeo a Demo 
neobfclfum quem ob libcratonisgra 
tiam magnis labozibus et impenfis 
bucufcDpcrdu)ci.(£tcgo. Bbinam fi 
lius effet Dum inquirerem q> nubi coi 
lateralis effet indicauir. s^tterrit'' ego 


fecunda 

paululut ofltgcntcr i^m intueo g? cos 
tanta modeftia cibu fumcrct aa 
^^tcrrog3ta pic ruderet* 'Befitarc aio 
cepk <$ obfefTns no cflTct | infirmitati 
ca fibi aliquid accidifie obieci.tuc filf 
»6 rem gcflam p fc narrans z qualiter 
qntot^tcmpozeobrcfiuo fuiiTet idica 
uit.‘iBuUer inquit qnedam malefica 
banc mibi infirmitate conmlit* brigl' 
ti em cotra eam roneaiiufda oifplice 
tie circa regimen curie cu ca ouri^ iO' 
erepaiTem q: ceruiciofcvolutatis erat 
oijcit.^ poil paucos oies babere mten 
,t)cre bis ^ mibi contingerent* Sed ct 
t)cmon in me babitansboc idem rc' 
fert ^ maleficiu fub quada arbote po 
fitu fit a malcfica*qt5 nili amoueaf no 
potero liberari:^ nec arbote vult indi 
carc*?[ft ego nec minima fuis Pictis fi 
tem adbibuifiem nifi cjcpicnria me p 
tinus edocuilTct.r^am interrogatur a 
mc oe inrcruallo tpisvt pteter confuc 
tum modum obfeiTo:;: tantefuc ronis 
eflet capatitatts*l[\erpondit.vfu ratio 
nis tantumodo pnuo: qn oiuinis aut 
vacare aut facra loca vifitare voluero, 
■ptecipue aut oemon e)c fuis verbis 
p me p:olati6 oi)cit.i£^ fic maio 2 C 5 Di^ 
fplicentiabacren^in fermonib^ad pO'* 
pulu fibi feaficmnra vt nucmillo mo 
me pzedicare fineret.gFofus em eje rc' 
latu patris ptedicatoj cictitir et omni¬ 
bus amabilis, ?ft ego inquifito: cum 
pe fingulis eertific3rivoleba.per cinde 
namtvltra ad varia fetotum limia ipj 
pcducere Pecreui.^recipue aut ad cc 
defiam fancte *^:3)cedi3virgisvbips 
flame marmozee*cui in fua flagellatio 
nefaluaro: noller alligatus fuerat et 
adllocum in quo petrus apolloP cru 
cifijcno fuerat.in quibhs locis bo:ribi 
Ics eiulatuspum e)C02ci53batur emit- 
tebat-iam afferens fe velle ejeire, poit 
p?«!n>nin vero ininfinc.CPtvr pmifTu 
ri*: lun rb us i:i - iri nccr 


Gtuellio Pecima 

pos compofitus^ fine omni nota niii 
pum e)co2cifmi incipiebantur* z iit fi¬ 
nitis pum fiola Pc collo a monebatur 
c)c tunc iterum nec minimu irrationa 
Icm aut inbonefium motum pemon- 
ilrab3t*^oc pempto Pum ecclefiam 
aliquam pertranfeundo genua p20 fa 
lutarione virginis glotiofe flectebat* 
dTunc piabolus cius linguam in lon¬ 
gum e]ctra osfuum emittebat.(Et in 
terrogatuf* Wn non ab illo fc poffet co 
tinerc* £efpondit*;^oc facere mime 
valeo fic emvtif oibus membtis z 02- 
ganis collo lingua pulmone ad lo^n- 
Pum vel eiulandupum ei placet*^ 
audio quide verba cj fic p me z eje me- 
b2is meis loquitur* ^ refifle omnino 
nonvaleotqnto peuoti^otoni aliqua 
infiflerc affectare tanto acrius mc im- 
pugnat lingua emittendo* €t qm co¬ 
lumna in ccclefia feti petri ct templo 
falomoBis circufcrrataejciftit.p cuiuf 
ftuteplurcs licet a pemonib^obfeifi 
liberatur*co q» z jeps p:edicado in tem 
pio illifcappodiaifet.bic tn occulto 
pei indicio liberari no potuit. ?Eliuni 
modu p fua liberatione fibi Pifp6nc<^^ 
Po,licet em per integru Piem z nocte5 
circa coluna inclufus manfiifet tame 
fequenti Pie poftvands ejcotcifmos fn 
per cu plcctos pu circuftaretpopul^x 
magn^fieret concurfua*(Et interroga- 
ms in qptecolumnefcjcps appodiaf 
fet.tunc pcntibus motdedo colunam 
locu Pcmonflrab3t,eiulanf*3icftetit 
bicftetit* 10 ltimatim tamen Pijcit.no- 
lo c]cire*(Etm 5 interrogarctur*qu 3 pe 
caufa*licfpondit ^ter lobardos .(Et 
interrogatus Pcnno*Cnr^tcr lobar- 
POS egredi nollet.Cuncrndit in Itali¬ 
ca lingua cum tamen infirmus facer- 
Pos illP ideoma ignozaretPuBes fa¬ 
ciunt fic z fic* nominando peifimuni 
viciu lu,curie. facerdos pofl b me 

tccrocvido bititpaftr.qcl fibi volfitS 


jCapitttIat)edmtt LXV 


Tcrba iwKca <\nl cjcozc meo ptotolft ♦ 
Ctii cu mdicairemtrndiulBcrba ddes 
eudiai fed (ntelUgere non poru(.<£c qz 
vrrei ^bau(t eueiimoboc oemontU 5 
erat oe genere illo oe quo faluatoz tn 
cuangcUo.l^ocgenuooemonCo;: no 
tiicif n(ft (n ozatione et (eiunto * jdeo 
quidam venerablllo.epiTcopuo p tur^ 
coovtfcif afede cjcpulfusplellU c6^ 
patlenoperrotu quadrageflmale tpa 
In pane t squa lelunqd z ozonlbuo et 
cjeozcirmlo quotidie Inltfleno Ipm per 
Del gratia tandem Itberault z ad ^zla 
cu gaudio remllTt*^up quo licet flue 
miraculo nuUuo In bac vlca polTlt fuf^ 
fidenter olfferere qbuo z quot modio 
oemonboteo polTldeat vel etla ledat * 
‘f^olTum’ tri olcere q modio t>i' 

pto eo ^ In rebuo foztune ejcterlozlb^ 
oltqri tm ledunt«0^m aliqui In ^nio 
emmo vetant cozplbuo: aliqui lnco:>' 
po:e limul z in potentijo Interlozlbuo 
ellqul In potenttio tmmodo Interlozl^ 
buo:all4 cadlgatlone eouad tempuo 
tmmo vfu ronto iduant zfSllqul to ve 
lut bedle Irronaleo reddnntt^zefam 
facerdote quarto modo polfelTum fu^ 
llfe Declarat* ^a nec In rebuo foztune 
nec In «tpzlovejcatuocozpe fuit pzom 
contigit beato Job vbl oeuo Demone 
llcentlalfe manlfede fcrlptura fug boc 
tradit olceno ad ratban*£cce vnluerfa 
que babet In manu ma funt tm In eum 
ne ejctendao manu ma eboc in reo eie^ 
terlozeo*^^ cozpuo ifo podmodu ad 
(Ecce In mann tua eft verutamen ani ^ 
ma eluo femad*vitam duo ne auferao 
‘poted etla Dlclj^ terclo modo fclllcet 
In potenttio anime Interlonbuo ITmul 
f cozpe vejtat^ fitlt: cu Dicebat vt Job 
•vu*babet.i^d DnmliDlieero cofolabf 
mr me lectui^ me^ z releuaboz loqueo 
mecum (n dram meo: terreblo mejper 
IbmnlatpervlfToneobozroze concu^ 
ileoocmoncrc^jpcor^cfm l^colad 


De llra*z ftn Cbo.Ccrreblo me g fom 
nla q rc5 Dozmlend apparenttt g vllio 
neo q fC53Pparent vigilanti ab vfu eje» 
terlo^tfenfuuallenato.rolem em fan^ 
tafmata Infozmata blurnlo cogitatio^ 
nlbuo ede In terrorem do rmlenttu*(Et 
bec operabant In eo cp Infirmitate cot 
po:lo*lDn (icconfolatoe vndlcp feclu/ 
i^aml remedlj* videbat 3^obeuadendl 
tot angudao nlfi per mozre bozrore In^ 
dt concutieo* (0ulb’ modio z malefio 
ce bomlnco ledere g Dcmoneo nemo 
Dubitat ^tit^ In fequentlbuo patebit 
qualiter g gradineo In rebuo foztune z 
incozgaanimalium bolm lefToneolti 
ferunt.iEt tercluo etla moduo ledendi 
edlncozge^lnlnterlorlbuo potennio 
abfcp pzluatlone vfuo ratlonlo. Patet 
et ea:p ogatlonibuo vbl vt fupza taaii 
edadeomenteo bomlnusad llllcitao 
affectloneo Incendunt q^necedarlo eti 
am noemrno temge ad amaftao g lon 
ga terrarufpada currere babent; fifco 
carnallo amozlo nlmlf lllaqueatl*Po 
tedadducit 1115qbm badia oppido 
margburckcontlgideDlcltoe quodS 
obfedo etla facerdote Du In ejcorclfmlo 
Demon lnterrogaret:quanto temge fo 
cerdotem Inbabltadet* j^ndlde fertur 
feptem annlo*(Etcu ejcoKlda obticerer 
Cum vl]e per treo menfeo cum vc)cadl 
reliquo temge vbl erao.j&ndlt*ln cot 
pote fuo me occultabam.Ct ille,Jn q 
parte cozpozlo vbl lnqulrebat:rndit:vr 
plurlmu IU capite* (Et Denuo vbl nam 
fuldet quando Dlulna celebzadet z fa 
cramentu fumpddet requldtuo: oipit 
^ub lingua eluo me occultanl*(Et Ille 
3Wer:qua temeritate ad pfencla creo 
tozlo ml non aufugldl* Cunc Dcmon* 
^unquldfub ponte re nequi occulto 
re potcd Donec Dcfuper vir fanctuo g/ 
trandblttD ummodo greduo non fijce^ 
rlt:Dlulna tamen cooperante gratia U' 
beratud ftiltdtuc f cm due fialclum p 


- T^ars fctJa 

tnlcnt cum merida]c ITt t pater cim ♦ 
(Suarrus modus oppUcaf adpfatu 5 
poflTefTum romeUber3m5rnb bacpe^ 
claratione <$ oemo poffit Ulabi co:po 
ri licet non anime cum boc foli oeo lit 
polTibile^JIIabi etia co:pi non tamen 
infra terminos effentie cozpietbocin^ 
qua oeclarando babef modus quo oc 
mones fubllantialiter interdu5bomf 
nes inbabitant:^ ad tempus tantum^ 
modo vfu rationis p:iuant ♦ €t 4dem 
boc ftc oeclaraf«0a Dicere poflum’ q? 
co:pu3 babet terminos ouplicis ratio 
nis:fc 5 quatitatis z effcntie. 10n qua^ 
do angelus dcunq^ bonus vel malus 
opatur infra terminos co:pis :opcraf 
Infra terminos cotpalis quatitatis.iEt 
ftc ctia illabif co:pi operado circa po^ 
tentias quatitatiuas: fic etia boni an^ 
geli etia imaginarias in bonis vifioes 
operanf.^un^ aut oicunf illabi elfc 
tie co 2 pis:q 2 no poflunt illabi vt pars 
ncq^ ficut virtU6,|^on fic pars q2 alia 
z alia ell elTentia vtrobicp» 0d fic vir-' 
tus quafi Dans elTe: qt fuu effebabet 
p creatione a Deo*^n z ipe folus ba^ 
bet intrinfcca eflentie operationem z 
coferuatione $diu placitU5 fuerit fue 
pietati conreruando»10n concludif <$ 
alie omnes pfectiones feu Defectus lo 
quendo Dc bonis quo adpfectoes: De 
malis quo ad Defactus quando opan 
turfioperanf circa co2pU6 z ptes ei’ 
vt circa caput illabunf tali co 2 pi fup 
terminos videlicet qnatitatis z quati^ 
tatiuas potentias^Si ^o circa anima 
tuc itcru vtercp e)ctrinfece operaf: fed 
modis Diuerfis. €t Dicunf operari cir 
ca anima fantafmata illa feu ipes intel 
lectui rcpfentando:^ non folu ad fudi 
Cium fenfus comunis z fenfuu ejcteri^ 
02U4iE)c 4b^ opatoib^ fequuf tetatoes 
a mafangef-t affectioes^-cogitatioes 
male p indirectum operando verfus l 
tcllccmm*?i bonis antem angelis fc/ 


0,ueftiop2ima 

quunf illullratoes fantafmatu ad co^ 
gnofccndu reuclauda ab eis:vn z talis 
Diucrfitas c <$ boni angeli etia Directe 
polTunt imp 2 imcrc in intellectum fan 
tafmota iUullrando» Ileali autnec^ il 
lullrare Dicunf fantafmata:^ poti^ob 
fufeare. jtem nec Directe imptimere 
poifuntt^tmmodo indirecte inquM 
intelligcnte necelTe ell fantafmata fpc 
culari.^erbectameetia angelus bo 
nus no Dicif illabi anime:ficet ea illu^ 
minet.^icut nec Dicif fupiot angelus 
illabi in inferio 2 e:licet cum illuminet 
^ tmmodo ejctrinfece operaf z coopaf 
modo 4 t>fcru ell:vn multomin’ mal’ 
illabi potefl: ♦ €t per buc modu Demo 
facerdoti co 2 pus in tribus occupauit* 
^2imo qp fic illabi fuo C02p02i potuit 
infra videlicet terminos co:pali s qntf 
tatis:ita caput fuu occupauit fubltati 
tialiter illud inbabitando* Sebo qp ii 
cut circa anima eius ejctrinfece oparf 
potuit obfufeando intellectu vtratio^ 
nis vfum perderet ♦ Ita etia potuit vt 
line intermilTionc vel etia interpellan 
ti eu 5 quo ad amiffione rationis vejea^ 
vcu 'licet etiam Dici poteft <$ eje Dono 
Dci boc babnerit facerdos vt non fine 
intermiffione a Demonc vejcaretCer 
cioq? licet oibns memb 2 is-e 02gani3 
ad loqnendu z voces ad fotmandu p 2 i 
uaretur:femper tamen ad verba: licet 
non ad fententia verbo^ adnertentia^ 
babuittqni modns obfidedyjlurimu 
ab alijs oblidendi modis Dilfert:cu c6 
muniter obfelTi Icgunf fine intemilTio 
ne a Demonibus’affligi:vt patet in ena 
gelio tam dc lunatico cuius pater Di ^ 
jcerat ad iefnm.Bominc mifcrcre filio 
meo quia lunaticus ell z male patimr 
TOatb 4 )cvq4 ^ etiam dc muliere illa 
quam fatbanas alligauerat ♦piii, au ^ 
nis z erat inclinata nec omnino pote^ 
rat fnrfum afpicerc4'ilnce4)cit|4(0nib® 
etiam modis indubie pemones Diui^ 


jCaprnivndedma LXVI 


na pcrmffTionc ad mftandam malefio 
carum vejeare polTunt* 

©e modo quo omne genus 
infirmitatis inferre polTunt*£t 
boc in generali oe ^auiozib^ • 

/ si£d etbocq? no 

f Mjit aliqua infirmitae co jpo:a 
p ue que a maleftcio oco pmib 

tente inferri non pofTic* €tiam fi ad !c 
piam vel cpilenriam fe ejctendere ba^ 
bcat/P:obaripotell perboccpp oo^ 
ctoieo nullum genus infiruiratis ejcci 
pitnr.0am fi Diligenter ea que fuperi 
us tacta funt tam oe virrate oemonu 5 
$ ad maliciam maleficarum confide^ 
ranf nullam patitur boc Di(ricult3te5. 
^amtnidertam infuo pieceptoiio 
$ etiam fornicario vbi qucrit;^n ma 
leficipolTint veraciter fuis maleficiis 
bomines ledere*(f t c quefiio abfqj c|c- 
ceptioncalicuius infirmitatis etiam 
mtumcuncB incurabilis,€t vbi refpO' 
dit q? ITcrquerit confequeuter quibus 
modis z quibus rebus.€t quo ad pii^ 
mu rdponditvtfupiae]!: piima que^ 
itione p:ime partis tractatus patuit* 
globat etia per Ifido^i Dcfcribentis 
maleficaruopcrationes*vii|\etbi.C4)c. 
TOalefici Dicuntur ob facino? magni 
tudinemibi em elementa concuriut fei 
licet opere Demonum ad tempellates 
concitandas:.mentes bominum mr ^ 
bant^modis videlicet fupia tactis vfu5 
rationis vel omnino impedicndo:aut 
tfrauiter obfufeando fubdit:^ abfc^ vl 
lo veneni baullu violentia tantum car 
minis animas interimunt vitam vide 
licet auferendo^l^iobatur etiam e 
ctum dTbomam in* n* fenten*circa Di * 

vi|*-t*vin*(£c in*in|.Dilli* wiiii* (Et co/ 

muniter per omnes theologos ibide 5 

ftribemes 9? malefici omnibus modif 


polTunt^pcurarelefionesin bomini^ 
bus z eo:p rebus cooperante Demonc 
in qbus oemo poteft folu ledere vf dc 
cipere videlicet in rebus fama coipo^ 
re vfus rationis z in vita:vult Dicere q^ 
in illis in quib’ Demo per fe abfc^ ma^ 
Icfica pofTit ledere: polfit ctia cum ma 
leftca:immo3mplio2i facilitate ^ter 
maioiem Diuine maieftatis oftenno' 
nem vt fupia tactum eft.Be rebus na 
cp patet ;iob*i*7*n*vt fupia patuit*]© c 
fama patet in legenda beati ^ieronv 
mi vt refert ^o*an*tn bierominiano 
Diabolus fe tranffoimauit in foimam 
fancti Siluani epifeopi in n35aretb 
matoiif Bieronymi*<0ui Demo pmo 
femini nobiUnoae i lecto^jcarevfp 
uocare cepit ad lujcuriam verbistr dc 
inde factis follicitauir ad malum: que 
cu 5 clamaret Demon fub fpccie fanctf 
epifeopi fub lecto femine fe abfcondic 
vbi requifitns et innetns per lUjcnrio^ 
fa verba fe mentitus eft eltc epifcopn5 
11[luanam*Incrafiinnm igitur fanet’ 
vir Difparentc Diabolo Diffamatus eft 
granifrime*(Elttc infamia tandem cir ^ 
ca fepulcrum fancti ’j©ieron^mi faten 
te Diabolo in obfelTo co:po:e purgata 
eft ♦ Be cotpote patet l beato job qui 
pcrcuifnsfnita Demone vicere peifi^ 
mo quod ejcponitnr De lep:a. Ikefert 
etiam ^igiberms et 10incen. in fpc« 
bifto*li.)cicv.c.]C]C)cvn* q tempote Iu > 
donid fecundi imperatons in parro^ 
cbiamagnntinaqnidam Demon p:i' 
mofepe lapides fecit tqfi mallio ad 
Domos percnflrit*(Et Deinde publice Ic 
quendo furta 4 )dendo r Difcotdias fe 
minando plnresinqnietanit* Beindc 
omnes contra vnum (rritanit cni’ bo- 
fpitium vbicnncpmanebat incendit. 
(Et ob ilU’pct3 omnes pati affirmani ^ 
“^nde tandej tm agros p bofpitio ba^ 
berc pomit ^ter qnod cu 5 pfbiteri Ic^ 
tanias cclcbzarct mfeos iact(b’lapidu 


*Par0fccwncfa 

eemon vfc^ ad cm<iitatfon^ lcfTt:aW' 
qnando quieoit al(qn fcnit:^ per tricti 
rHutftacommDaufcqaoufc^oia edtff^ 
c(3 ibi incendio cofumpta funr.^tc oc 
nocumento vfu ronis z ve)catoc interi 
02um fenr«U5 ^batur ej: poiTeffio z ar 
r€ptini )0 per euangelicas etia biiloiiaf 
Jfcm oe mo 2 te ^ vita etiam quof 
_«am 0uat.'patet Cbobic,vi.oefept^ 
viris lare virginis occifis qui ^ter lu 
icuriofum atfeau z eflfrvnem appetitu 
in virgine faram eiufdem no erant oi^ 
gni matrimonio* (0uare concludit <s 
ficut per fe ita z amplius p maleficas 
In oibus nibif oempto hominibus no 
ccrcpof[am*10em vbi querit Mn bu 
'lurmodi lefiones fTnc ponus oemoni^ 
bus aut maleficis imputande* ^ndet 
(Tcutl^iia z immediata actione oe 
mones opanf infirmitates immittem 
do:ita z ipis i^ncipaliter funt imputa^ 
de Q q: in contemptu z offenfam crea^ 
totis fimul -t in pditionem animaru 5 
querut butufmodi per maleficas ejcer^ 
cere feientes q p talem modum iicut 
^eus amplius irritatur ita z amplius 
permittit eis poteflatem feuiendi: q: 
1 oefacto innumera maleficia ppetrau 
tur que non permitterent oiabolo ifer 
re hominibus It per fe rolu 5 affectaret 
bomines ledere que tamen permittu^ 
rur tuflo z occulto oei iudicio per ma^ 
Icficas ^ter earum perfidiam z catbo 
lice fidei abnegatis nem* 10n z eis iu 
ito iudicio talia maleficia imputantur 
fecundario ^tumcunq^ Diabolus, fit 
8 cto 2 ^ncipalis* ^copa ergo qua mu 
lier intingeret aque vt pluat z furfum 
Inaerem aqua fpargendo licet in fe no 
caufatpluuia5 necpoflet mulier inde 
re^benduqt tamen e]c pacto cuoemo 
ne initoivbi iam vt malefica talia facit 
licet Demon fit 4 pluuia caufar.i^a tn 
merito inculpat:eo q mala fide z ope 
diabolo ieruit eius obre4qs fc tradetv 


^ueffio prima 

do. ^ic etii qfi imagini cereS vel Hrc 
admaleficiandu aliqui maleficus faS 
vel qn maleficio alicui^ i aqua vel plu 
bo imago apparet 4 c 4 d moleflie infer 
tur tali imagini cu tale efcperit fieri iti 
imaginato*i.bominimaleficiato:pnta 
punctura vel alia lefura queeunep *H 
cetleiio realiter inferat imagini p ma^ 
leficam vel aliu hominem z inuiiibiliC 
Demon maleficiatu bolem eodem mo 
do ledit:merito tamen malefice impn 
cat:q 2 fine ea Deus nun$ leflonc infer 
re Diabolo pmitteret * nec Diabolus p 
fe ledere ipm attentaffet* ^5 qt Dictuj 
efl De fama in qua Demones per fe bo > 
mines ledere pofTuntabfc^ malefica:p 
cooperatoepoffetin Dubiuverti. ?Iltf 
ctia Demones per fe poifent boneflas 
mnlieres infamare vt tan$ malefice 
reputarent cu in earu effigie ad male> 
ficiandum aliquem apparerent vnco 
tingeret tale innocenter infamari* fte 
rponfTo.?l!liqua funt pmittend a.l^rl 
mo quia Dictu e(f Demone 5 nihil poffe 
efficere abfc^ Diuina permiffione vt in 
p 2 ima parte operis circa vltimam que 
itione patuit:etia tactu efl q non eft tl 
. ta permiffio fuper iuflos z in cbarita^ 
teejciflentesficutruper peccatozes in 
quos vtiq$ ficut maiore habet potefla 
tem iujcta illud* Cu fortis armams cn 
(lodit ^.'^ta vtic^ plura pmittuntur s 
Dco in eo:p affiictione 5 $ fuper iuflos 
J^emu licet iuflos in rebus ejcteriori ^ 
busvtfamazfanitate corpisled^pof 
funt Deo permittente qr tamen feiunt 
hoc eis cedere in augmentu meritoria 
umrideo minus eos ledere affectant* 
(Efc quibuf Dici potefl q in hac Difficul 
rate refpectus potefl haberi aD Diuer ^ 
fa. 'primo ad Diuinam pmiffionem • 
fSct5o ad bolem 4 cenfet honefl^cus 
tales no femp funt in charitate ejcifl^ 
tes ficut funtfnb honeflate reputati* 
Saucio ad facinp in quo innodes of 


^apimlttvndedmii JLXVII 


bcret (ttfamad:qu{a Ulad ejcfua radi ^ 
ce cuncta flagitia mudi e)ccedit« ideo 
t)(ceudu'jliceccic oiuina pernufTidne 
quK^ iunoceno fiue in gra coHitume 
ftue non ledi polTintifi rebuafozmue 
« fama:babeudo tamen refpecmm ad 
ipm facinus z grauitate criminis cu 5 
malefici fic nuncupantur ob facinom 
ma 0 nitudine«iu)cta Ifib/epe allega 
tum l^ici potdl gp boc vt aliquis ino^ 
ccnspdictomodoaoemone infamef 
fieri non ellbene polTibile iteru multf 
refpcctibus/pnmo q:cum infamare 
in viri )5 que abfc^ peccato ejcpiefTo vf 
tacito inito cu oemone pperrantur: vt 
funt furta latrocinia z actus carnales* 
'Mind iTt ab infamia fup vicia q nullo 
modo polTunt bomini imputari aut 
ab eo ppetrari nifi fupcr pactu eicprcf 
fum cum oemone initum qualia funt 
opera maleftcaruj que nifi virtute oe- 
monu 3 maleficis ppctrafvt vbi bomi 
nes iumenta aut terre fruges malefici^ 
anfvri z cis aliter imputari non pofut 
5 deo licet oemon poiTit bominem oe 
aliis vitqs infamare:oc tali tamen vi^ 
Cio infamare^ fine eo non poteilper 
pctrari non vidcf bene pofiibile. "ptc 
tercabucufcpnun^actueft nec reper 
tum vt aliquis iuuoceus fitper oemo 
mem taliter iufamatus* (£t iic ppter ta 
lem infamia momfuilTct adiudicat^: 
(mmovbi tantumodo infamia labotat 
talis nulla peua puuimr uifi q cauo ^ 
nica purgatio fibi indicif vt in tercia 
parte operio circa febm modii fenteU' 
fiaudi maleficas patebit,(Et licet ibi co 
tineatur quod in cafn onm in purgati 
onc ocftcc rct^ reo efict babendusrad 
bnc m vbi ratio fibi indiceretur antci^ 
vlterius fuper peuam rdaplis oebita 
4 )ccderctur*^cd quia circa continge^ 
tialabotamus que actu nu(^ fucruut 
perpetratamuUi oubium quin z in po 
fterum oiuina permilTio fieri non per 


mittatl^tetcrea z a fottion^tcrange 
licam cnftodiam qucnonpmittit info 
tes in alqT criminibus minozibus infa 
mari: vt i latrociniis z buiufmodi mi 
nus permitteret:immo fonius fue cn^ 
(lodie Deputatum ab infamia taliu fia 
gitiom 5 pteferuabit.^cc valet 11 quis 
acta per faucmm (germanum obiice-' 
ret quando Demones iu alTumptis coa 
poiibus z ad menfam coufedentibus 
alias mulieres viris fuis condoimien 
tibus prentabaut bofpitcm illuddes 
quali ille mulieres iu ^:ris cozponb’ 
femper edentef z bibentes aduentaret 
De qua etiam fup :3 mentio babita efl:. 
( 0 uia nec ibi ille mulicref ejccufantur 
quafi innocentes omnino: fed cp talia 
mulieribus fepe accidunt quod iujcta 
C3,)C]C v|*q.v«cpifcopi.nof3f Bbi repic 
beuduutur tales ^ DU 5 in imaginaria 
folummodo illuuouetranfferanf pu^ 
tau t fcveraciter z coipoialiter trauffer 
ridicet vt fup:a tactum ell etiam inter^ 
dum co:po 2 alitcr a Dcmouibus vebu 
tur*^ed q co:p 02 alcs ifirmitates ali 
as omnesnulla Dempta Diuiua gmiP 
fionc inferre poifunt.Be illo enrpfens 
fpeculatio* Concludendo ejeptenota^ 
fis q fic :cum nulla fiat a DoctoUb’ c]c 
ceptio :cni z rationem alTentirc opo 2 ' 
ter cum alias Demones fua naturali ^ 
tute cuncta cotpouUa ejtceduntvtfc. 
pe tactum eft ♦ Wcta Deuic^ z gefta per 
nos reperta bcc affirmant* l^am licet 
maio: Difficultas foiraffis circa leptaj 
aut epilenfiam oiiri poffit au videlicet 
talia inferre poffeiit eo q buiufmodi 
tantummo do ec Diuturnis pieuqs iti 
teriomm DiTpofirionibus z Dcfectibuf 
folent o:iri uibilominus per maleficia 
interdum effe illata repertum efi* 0^ 
iu Diocefi H^afilisufi iu conftnib^ par^ 
tium lotbariugie z ?tlfatie cum qu^ 
damboneilu 5 labo:ato 2 quedamver 
ba Dura contra rijeofam quandam mu 

i «i 


'I^ar6fci5# 0.oeft iop:mia 


IierJ ^mlilTet Illa indignata minas ad 
(ecuquodmbieuife oc co vindicare 
vcUcr.(Ec ille licet minas paruipcndif 
fcttcadcmfamcnnoctc rtbi pudulam 
collo accrcoiiTe fcnlit fricando tn pau^ 
luium z tangais toram facie inflatam 
z tumcfaaam cnm collo pfcnflt intan 
cumvtbozribilis fpecies Icpzeetia per 
tomm appareret co:pus qm' no oitla^ 
Iitg quatotius amicis z confulib^ac-^ 
cerfitis rem geftam fup cbminatozia 
verba mulieres narrauit: t q^ fle mo2< 
ca fide z fufpitione vellet q^ illa flbi ar 
ce magica eade malefica imli(r5.(0nid 
plura mulier capif queflionibus ejtpo 
nimrtcrimc fatetur. ?Jtiudc)c oemo 
do z caufa oiligentius inqutrcns.^c-' 
fpondit.Cum me verbis obpiobziofls 
bomo ille aggrelTus fuiffet ego ira fuc 
cenfa cum ad ,Pomu ven(lte5 malign’ 
fpiritus caufarn trillicie mee inqtiire ^ 
re cepit: cui cum fingiila enarrelTcm z 
vt mc vindicare poffem eidem ipfluu 
ando inflarem. Ille inquifluit oicens 
< 0 uidjergo vis vt ei faciam.?l't ego rc 
fpondi.^^ellcm vf inflatam faciem Q" 
per retineret: t fle ille abfcelTit z illa in^ 
firmitatem vitra qu^m petiibomini C 
tuliP.ego eifi q? tali lepza cum pcutcret 
mimmefperaifem: vnde^ incinerata 
fuit. Jttbiocefl oenic^ Conflantiefl in 
ter i§:iflacum z JFriburg Icptofa que^ 
da mulier multis referre folet nifl oe ^ 
bitum vniuerfe carnis iamab annis 
ouobuf perfoluerit quod flmili oe catt 
fa contrauerfle que inter i^m z quan ^ 
dam aliam mulierem mota fuifletou 
cenoaeDomumegreiTa ante oflium 
quid operis agere tentalTet vent^qoi' 
dam calidus a oomo alteri^ multeris 
quecjcoppoflto ooinus fuc fuerat ei’ 
faciem repente infufflaninvnde z fubi 
to in Icpiam quam geflabat fe incidtP 
fe alTeruit ♦ '%n oiocefl oenit^ eadem et 
territotio nfer€ fllue malefica oow per 


Iicto2cmfuperflrnem lignomm pin 
cendio flbi parato a terra elcuarctur D< 
>:it.] 03 bo tibi mcrccdem.€t fle infuf^ 
flando in cius vultu flatim lepra boni 
bili per totu coipus percuflus paucis 
c)cpofl fupuiicitoicbus: boirenda eiuf 
flagicia bieuitatis caufa obmlttuntur 
fle z alia quafl innumera fuper bcc rc^ 
citari polTent. (Epilenfia5 nanqj feu c« 
ducum mo2bu5 certis infligiffe p oua 
cum mo2moiu5 coipoiibus fubtumu 
lata peipue c)c carum fccta inbiimatif 
cu alijs carum cerimoniis que recitoit 
da non funt vbt in potu vel abo alicui 
pbucruntfcpi^anobis repertum cfl. 
©uper modum quo aliao c5 
fimilco infirmitates in fpeciaU 
bommib^ inferre folent • 

£apitulum.jtifV 

Vo jtias Deniqs itu 

Jl Pl infli>:ifievtcecita^ 

Cj—C^4cm vel acutiflimos ooloies 
z toiflones in coipoiibns bominu ds 
cnnmerarc poteft. dTamcn eje bis que 
oculis noflris perfpcjeimusi: qucvnl 
ejc iuquifltonbus innomerunt aliqua 
i mediu ^ducam^C 0 in tpc di oppi> 
do ^rbmcklquifirio fup malcncaofic' 
retbic inter alios oeduct^fuit cafus, 
^am bonefla quedam pfona z vni c)b 
familiaribus arcbiducis matrimonia 
copulata in pfentia notarii cc. f m fo:-' 
ttiaminrisoepofuitq? cum tcmpoic 
fue virginitatis cuidam eje ciuil^s fa" 
mularetur.?! ccidit vt vjcoi illius gra’" 
ui t>oloic capitis langueret, cui* 

curatione cum quedam mulier accef' 
filTet z fuis carminibus t certis piaicis 
mitigare ooIoi^baberet.iEgo ems pit 
cticam vbi oiligenter obferuabamiper 
fpc)ct(^ contra naturam aque fufe in 
fcutclla quanda aq in olla alia aceS 

diflet CU 5 (crrnionqs que recitaro 



Mpfinbttodedmu LXVIII 


cp 03 non c(l:c61iderar(n ^ (11(0 oo^ 
lo2 capiti 0 in ona no mitigarcf aliqua 
Iit cr indisnata bcc verba ad ni3lctica5 
ptuli. 0 . efcio quid agitio VO0 no faci 
ti6 nifi fupffitiofa z boc jptc r comodu 
veOrum.Cunc malefica flarim fubiun 
jcir/jlln iiut fupcrlluiofa ve! no: tercia 
t>(c tu fentfe 0 quod rei ^bauit euent’. 
^3 tercia 0 ie mane me fedente zfufu 
apprebend ente:tant’ oo!o j fubito co: 
pua meum inuafir.‘Primo in imerio^ 
ribu0 vt non effet para cotgia in qua 
nonpunctionee borribileo fentirem. 
ScDO non aliter mibt videbaf nifi q^ 
cotiniie ii^niticarbonea capiti meo fu^ 
perfunderentur. dTercio in cute corpo 
ria a vertice vfcpad plantao pedi0 no 
fuiifetfpaciumad pnncmm acuavbi 
non fniiTet pullula alba fanie repleta. 
Sicen in bi0'oolo:ibu0 ciulando z tl>' 
tummodo mortem optandovfcnadoi 
cm quartum perlliti.Candem raarit’ 
Dominemee vtllabuium quodda5irt 
trarem mibt tniunitit» ?l[t ego paulati5 
incedendo eo pcedente oum ante olli 
um flabult eramuf.Ccce inquit ad me 
pecia panni albi fuper odium daboli. 

ego.^ideo benc.Cuuc ille. (Bua 
rum poteeremoue: quia forte mcliua 
babebio.Cuncego quantii potui vno 
braebio me ad odium tenente cum al' 
tero petia5 apprehendi* 'tffperiaa inqc 
oominuG z confidera Diligenter ibi re 
pofita.Cuc vbi petiam folui plura ibi 
dem inclufarepperitprecipueaot gra 
na quedam alba ad modum quo pu ^ 
flole inerant corpori meo: femina 
«legumina quo:p limilia nec edere po 
teram aut inmcrt cum odibusferpen^ 
rum z aliom5 animalium intuita fum 
(Et lic ditpefacta du 5 inquirerem a do 
mino 4d na agendu foret vt in ignem 
cucta ^fjcer^ iniujcit.^proieci.Jt ecce 
fubitolno podborc ipaciu aut qrrale $ 
in inomero vt in ign^ reo ille fuerant 


fiicctc omne fanitatem ^dina rccupc^ 
rauf.(Etquia plura cotra vjcorem tlli^ 
cui famulabamrfuernut Dcpodra per 
quefufpecta non tam leniter ^ er vc^ 
bementer fuit babira z precipue ^rer 
magnam familiaritatem cum melcft - 
ci0babit3m.'©ndeprefumiturq> con 
fcia Dcmalcfidp repodto boc viro in > 
dicauittDeiucepamodo pmiflb pub 
licatum fanitatem ancilla recnperauit 
'%n(npcr aliud maleficfitm cuida3 per 
fone etiam muliebri illatum iu eodent 
oppido referre in Detedatioucm taiirf 
criminie cjcpcdir. li^ulicr queda5 mu 
ritaract boueda accedit z iujeta iurie; 
formam vtfupra oepofuit. 4etro do- 
mu inquitbabeo viridarium cdt illi 
ortU0 conti guu0 vicine mcc. l©n quu 
dam Die cum tranlTtum deri cjc orto vl 
cineadvirtdarium meum non ab% 
Damno pcrfpe)cifrem dane in odio vi' 
rid arq:t apud mei^m conquerendo 
z querulando tam De tralim $ 1; De d§ 
notvicina fubito fnpucniu-t an ea5 (U' 
fpectam baber^ inqniiiuit. ?l!t ego ter 
ri ta ^cr malam eiuo famam nil ali ^ 
ud niu bec verba ^tuli. (greduo i gru 
mimbu0 Damna Dcmondrant. Cunc 
illa indignata quia ad eiu0 fortadio be 
neplacitu me litigiofio i^bia cu ea im^ 
plicare nolebam* 'r^bfeedit cum mur¬ 
mure* (Et verba que protulit licet au¬ 
direm tamen intclligere non pomi; 
‘podp3uco0VeroDic0 ingcnalnlir- 
micao mlbi accidit cnm Doloribuo ve- 
tria et acutidimia torfionibua a lateri 
linidro verfna DCjctrum et vlceuerfa 
qoali DUO gladij aut cultri edent peao 
ri infi)cl.(Etl!CDie noctuc^ clamoribus 
oea vicinoa alioa mqeraui.iEt cofluc- 
tib’ bicinde ^ pfolatoc accidit vt lutid 
gul’ pfara vicina in malefica adul teri^ 
no flagitio bna in amafia5 liTimodo vi 
(Ttatoia gra accedea: t inftrminti mec 
compatiens pod verba cofolatoria ab 

f iiil 


*^ar0 fecunda 

ttt t!ik fe(Hnc rcdiir.-r in 
ter alia confolatoiia Tubtunicit. (EpQi' 
mcmucapia an c)c maleficio bccvob 
infirmitas accidcrit.qnod li fic reper^ 
tnm fuerit fanitate vobie recuperabo 
^Ecceptoergoplubo liquefacto t me 
(n lecto occumbente plubum in fcU'- 
tclli aqua plena fupza corpus meum 
sppodiando infudit.^vbi queda ima 
go -i figure oiucra:? re^ e)c plubo con^ 
gelato apparuilTent. (Ecce inquit c]c 
maleficio beevobis contigit iftrmitas 
€t fup limen ofiii oomusvna os illru 
mentoy maleficij continetur, mceda 
mus ergo^ illis amotis melius fentie 
'tis. Sicq? mcrJtoeme’cu3 eo pariter 
ad tollendu maleficiu accednnr.if tlu 
tifigulus limen eleuans marito iniun 
^itvt manu in fouea que apparuerat 
mitteret t queeuep inueniret ejctrabSt 
iBuodz fecit.i^am primo imaginem 
quanda cerea in longitudine vni’ pal 
mcvndiqp perforatam babentis ouos 
acus ejcaduerfop latera ad modu54 
i^a punctones a finiflro latere vfcB ad 
oejctru ^ econuerfo perfenferat ejctra^ 
jcit.Bemu pecias panniculo:^ oiuer^ 
rastplurimas res ti in granis $ in fe^ 
minibus-i olTib^continentes ficcp illis 
in igne flectis ego quidc conualui^ 
no ep toto*fRlsm licet tormree puncti 
ones cclTalfent appetitufe^ comededi 
redulTet.cjc integro tn prillinc fanitati 
vfcp in prefens minimefum rellituta, 
f£t cum apud lutifigulum importune 
Inllarem.^^ndc boc^ priltina fani' 
tas non rediret* Ecfpondir, Sunt et 
alia inflrumenta alibi abfeondita q in 
uenire non valeo.^t qualiter tunc pri 
ma infirumenta repofita agnoumet 
oum inqu(rerem*^\efpondit*(£)c amo 
re quo amicus amico rcuelare folct 15 
cognoui*)0nde oum adulteram pro^ 
cabat t mibi vicinam agnoui.Jbo ar 
gumeniu fuper eam cepi furpicatenis 


^ttellioprinta 

bec egrota recitabat.Sed dd fi fingti 
la que (n illo oumt3)cat oppido repta 
funt ou recitarcvellem libervtic^ foret 
conftciendus.quSti em ceci claudi ari 
oit oiuerfis irretiti infirmitatib’iu)cta 
forma iuris e)cvebemeuti fufpitonc fu 
per maleficas cis bmoi inftrmitatesi 
genercvel in fpccic prcdicetef z q» talia 
in breui fentire baberct*vel ad oies vi' 
te vel ad morte fiatim percipicnda.iEt 
q6 fm eo:t^ auifamenta cuncra accidif 
fent* vel ad rpeciftcotl infiimirate, vel 
ad morte aliou.qr em terra tllavafalfT 
armigeris abudaK ocia oant vicia vbi 
interdu mulieres ^cabant ou illas fi' 
catas abffceret alias bonefias matri^ 
monio fibi copulare oifpofuerut.raro 
finevindteta fup maleficiu inferendU5 
aut viro autv^rori ou fc fpretas’cernc' 
bant.tborus coniugalis perfcucrabar 
non autviris tm $ru mulieribus eove 
pie efiimari porefl illis interepris aut 
arefactis priores amafias^carc bab« 
rcnt.i^am^ cocus quida arcbiducis 
ou iuucncula bonefiaz alienigena ou 
iciffet malefica ei^amafia t publica via 
aliis boncllis pfonis aodicntib^muc^ 
cule maleficiut morte predijcit ejetefa 
manu oicens.^on oiu oetuo marito 
gaudeb.Statimc^ fe^nti oie lecto oc^ 
cubuit et pol! paucos oies oebitu vni 
uerfe carnisperfoluit in ejetremis cd' 
tcfiado.if n iic morior qb illa fuis ma^ 
leficijs oeo pmittente me inUmtttvti' 
($fi meliori oeo fibi alias nuptias i ce 
lis oifponente.Sit oenic^ per malefio 
ciamiiles quidavt publica fama tefia' 
tur interemptus fuit fic z alii pfc0 d® 
recitare omitto ♦Ifnter quos-roomi^ 
cellus quida Ou ad nutu amafie fccu5 
pernoctare nolebat «pfamulu fuum 
qt5 ea nocte fecu certis negociis ppc' 
oitus pnoctare non poffet ei idicalfet, 
!|lla indignata famulo iniun)cit*o(cas 
oomiccUo,j^cn oiu mevejeabit, ficcg 


J.XIX 


jCapituUim trcdfcimf! 


ct feqocnrf t)(e poli paucos 

t)lc 0 fcpaltU9«Sniu ct tales malefice 
que ludices folo afpecmz oculo:;: Uu< 
m maleftclarc fclunt*q6 en'a 5 nullam ^ 
molclha cis infcrrcpubllce fe lactateT 
fcdt quibufeunep p criminalibus calT^ 
(is Detentis z grauilTimis t 02 mctis p 
Dicendaveritate ejepofitis taciturnita 
tem inferre fciuntq»nun^ eomm fa^ 
cinozaDetegcrepotcrunt. ^unt ctq 
Imagini crucifiici flagellist cultris iin 
pingendo ob maleficia perpetrida cu 
turpilTimisverbls cotra glojiofilTimc 
virginis JBarie pnrirate et nollri fal^ 
uat 02 ise)c eius intemeratovtero nati^ 
uitateiDebonellaucrutverba illa ^ fin^ 
gulos acms recitare no expedit cu 5 ni 
mi s fint pio:p auriu offentiuaa feriptj 
tamen redacta z repofita funt ^ut ba 
ptifata quedaiudea z alias iuueculaf 
indu]cerat«qua;:vna ct valpnrgis no^ 
mine eodeanno in cjctremif pofita Du 
d circo dantibus ad confelTionc pecca 
minu bonaretur e)cclamauit« Cojpus 
z anima tradidi Diabolo nec fpes mi^ 
bi adellvenic,^ fic Defuncta. Siingula 
bec non ad ignominia ad laudem et 
gl 02 ia tllndrilTimiarcbiducis confert 
pta funt cum reucravti catholicus pn 
cepST piecipuus fidei 5eIato2 in eje ter 
miniuea^cu adidentia reuerendifli^ 
mi otdinarij bzijcien. no mediocrif la^ 
bo 2 auit.lxccitata aut potius in Defc^ 
(latione-r odiu tanti criminisvt ^iniu 
rias boimvlcifcinon Defidunt.quo in 
iurias creatoiist fidei cotumelias cti 
am non babendo ad tpalia Damna re 
fpectu fufferre polTunt.olm em C 02 U 5 
boc p:ccipnu fundamentu fideivideli 
cetabncgatioejcidir* 

Super modum quo obllctri 
CC0 malefice maiora oamna m 
fcrimtoumiufauteeaut mtcri 
muutautoemonibu0 ejcccrau 


t)o offerunt." 

^ ^ Capi.mN 

4 \Jiic pietcrem^ 

ii / i Dum cd De nocumatis a ma 
( •icficisobdetricib^puerisilla 
ti 6 .€tp?imo quomodo interimunt* 
Secundo quomodo Dcmonibus of^ 
ferendo c)cecrant.3n Diocefi nanc^ ar 
gentineniit oppido sabemio mulier 
quedam boneda.ac beatilTime^guU 
TOarieplurimum Dcuotabuncc3fu5 
referre libiaccidilTe lingulis eius bo^ 
fpitium quod publice tenetmigri ba^ 
bens aquilam p:oinreriigno frequen 
tantibus comemoiat. viro in(|t le^ 
gitimo fed iam Defuncto imptegnara. 
^bi Diespariendi appropinquarent 
JBuHcr quedam obdctrijc vt ip 35 ad 
obdetricandu puerum acceptaret im^ 
pojtuneindabat.^ttegocofcia De ei’ 
infamialicetaliaifimibiadumcrc Dc 
creuilTem.^^erbls tamen pacificis qli 
fuis annuere vellem petitionibus me 
fTmulQbam.’:^ducnientc aut tempo:c 
partus cum aliam obdctriccm condu 
jcilTem.llIa ptio: indignata quadam 
nocte cameras mea cu^lntis vijc octo 
Diebus cum Duabus alijs mulieribus 
(ugredimr.(£t lecto appropinquares 
iuquoiacebam.Cnmmarirum meu 
qui iu altera Dormiebat camera voca' 
rcvoluiffem fingulis membris et liU' 
guaitaremanfi viribus oedituta qb 
Dcmptovifu cum auditu uec pedicam 
moucrc potuidem .lu medio ergo il 
larum Duarum dans malefica: 5 -^ba 
protulit.^fccebec pclTima mulierum 
quia iu obdctriccm me recipere nolU' 
it impune non trafibit. Ct cu alie duc 
a latere dantes pro ea fiipplicarent Di 
centes tamen nuin^ alicui eje nodris 
nocuir.'iBalefica fubuin tit.H^ac mi' 
bi qr Difplicentias fecit fuis intcdinis 
aliqua immitterevolo. Sic tamen ^ 
infra Dimidium annum nullos ^ter 


fccijda 

vco DOIo 2 C 0 fcntfcr«fcd illo euolnto fa 
ris crnciabit?tccc(flt ergo z venrrem 
cnm manu tetigit videbatur 

qnafl ImcftlnlB cjctractls certas res qf 
rnvidere non potui Intromitteret. 1IJ 
ergoabeuntlb^cuvlresad clamandu 
recupaiTem maritum' quantotlim vo^ 
cauletrem gcltamoenudaul^^Tu aut 
ille caufam puerpeno alTlgnarc vellet 
olcens.^os puerpere plurimis lllun 
onibusz fantalTis laboratis nec quotp 
modo oletis meis fid^ adbiberevolC'' 
bat:3dlun)cl.(Eccc fpaclu^ anno ol^ 
midio mlbl oonault4 clapfo,li nulU 
cruciatus fupuenient oletis mls fide 5 
adblbeboXonlimllia ocnicptba filto 
clerico qui et pro tunc arcbldlaconus 
ruralis erat protulit cum t tpevllitati' 
onls gratia illo ole eam freqnentalTct 
<Buld plura fe]c menfibus ad punctu 
cuolutls lntcrno:pvlfccjr tortura fubl^ 
lOtlpam tam olrc Inuaut vt nec olebuf 
nec noctibus a clamoribus oes Inclc' 
tando ablTlncre porullTct.if t qr vt pre 
mifliim ell oeuotllTlmavlrglnl z regie 
mlferlcordlceictltltinpane et aq fiU' 
gulis fabbatlnls olebus telunado. Jo 
t p Iplus fuffragla credidit fe liberari* 
l§hz quada ole vbl opus nature per^ 
ficerevolcbatrtucois Illa imnndlcla c 
corpe^rnplt.iEt aduocans maritum 
cu filio ol]clt*^unt ne res Ille fantafil 
ce*|^onne ol]ci poli olmldij anni Tpa^ 
ciuveritas cognofcef, ?['ot quis vidit 
vnc^ fplnas ofia finml etta5 Hsna me 
comedl(re*€rantcmrplnerora:pi lou 
gltudlnevmus palmi cu al^svarfis 
Emumero rebus ImmiflTe* ^nfiiper vt 
tn prima pte operis e]c Ullus famule 
reducte ad pcnltentlS In brlfiaco con^ 
felTionepamltmalora oana fidei clr^ 
bancberelim maleficarum ab oblle^ 
rricibus Inferuntur quod ctla quarun 
oam confelTlo que et poflmodu 3 incU 
ncrate fuerunt lucc clarius ocmollra' 


QuietHo prima 

Ult.l^am In olocefi bafilltffi z oppido 
I?.ann queda Inctncrata falTa fucratvl 
tra.)cl pucrosncc3lfep modum talcj 
vt qn ejcvtcro egrediebantur acu cap( 
tlbus eo:;: p vcrtlccvfqj In cerebru Infl 
iclt/jflltera oemcp Iu oloccli argentlnc 
fi pueros abfip numero puraqr quia 
ocnumero no conflabat fe Intercmif' 
f c falTa ftierat-dTalltcr aut oeprebenfa 
^avblejcvno oppido Iu aliud caufa 
obflctrlcandl muliere quanda vocata 
fullTct.offlclo fuo completo ouad 
prla redire volebat vbl portam oppidi 
e)clult cafu bracblu pueri recenter nati 
llmbeo quo preclncta erat cuiz luo 
lutu braebm fuerat ad terram cecidit* 
quovlfo ab bis qnl Infra portam fede^ 
bantonmllla^terliret leuatas e terra 
vt putabant petiam carnlstcautlus lu 
tucbanrur^t cu no petla carnis ^ bra^ 
cblu pueri per articulos membrorum 
agnoutircnt.confillo cum prefideml^ 
busbabltoilnucnto^ Infans an ba^ 
ptlfmu5 oeccflTcrat bracblot^ careret, 
malefica capltunquelllontbus ejcpolt 
t crimen oeteglturlicc^vt prcdlctum 
cft abfc^ eius nnmero fe infantes intc 
remllTc cognonltuBua aut occa: vrf- 
q5 prefumendu qr ad tnflanriam mali 
gno:prpuUmetlIels interdu inulns 
talla facere coguntunl^ouit em tyfZ' 
bolus <$ ab Introito regnt celcfWs pro 
prer pena oamnl ant originale pecca^ 
tu tales pueri feqllrantur* 10h ctla ol 
otlus finale iudlclu^crablf fob ^ eter 
nls cruciatibus 0 eputabuntur.cu 5 eo 
tardius numcr^clcctor coplcrurrqno 
completo mundus confumablf.^tvr 
In prcmlfiis tactum ell fuafn oemoui 
o:^ eje bm5l membris vngoenta caruj 
vfibus accomada conficere babeut* j 
et boc borrendum facinus filentio p' 
tercundu lu oetcflatlonem tari criml^ 
nls non cfl*^am vbf Infantes non fn 
tcrlmutttn illos oemonlb^c^cecrando 


jCapidilu tredednm 

per bunc modum offeroiu. ^ato em 
mfante obftctrilcvbi puerpera malefio 
ca per fe nou c)c<fttt tunc quafi 4d ope 
Tio fi infantis refocillatoc actura ipiu 
€)ctra cameram oepouat^ furfum clc 
Dana t^cipi oemoniotum fcilicct Xu 
dferoetomnibueoemonibus immo 
lant et boc in loco coquine fup:a igne 
Ctvt quida retulit cum perpendilfct 
v)co:em fuam tcmpo2c partus q> p2cf 
confuctum modum pucrperaru5 nui 
lam ad fe ingredi mulierem permitte^ 
batniiloumtaicat filiam ^:iamquc 
oblletricandi officium gerebat caur35 
buiufcemodi ejcpcriri volens latenter 
fe illo in tcmpo:c in oomo occultabat 
■^nde et o:dincm facrilegij ct oiaboli 
ce immolationis modo ptedicto per^ 
pendit cum eo q vt fibi videbatur per 
appendicuU inffrumentum in quo ol 
lefurpendutur infansnon fultus bu^ 
mano aujcilio fed oemonis furfum ve 
bebatunvndc mente conffernatus cu 
tbo2renda verba p20 0emonum iuo^ 
catione et alios ritus nepbandiffimof 
perfenliffet fubito vt infans baptizare 
cur acrius inffetit. % cu ad aliam villa$ 
fn qua parrocbialis erat ccclefia oefe^ 
rendus effet.-t per potem fuper flume 
quoddam ptranfire baberenrdlle eua 
f inato gladio fuper filiam que infan^ 
tem gerebat irruit oicens aUjs ouob’ 
ilbiadiunctis audicutib^,)^olo vt in 
antem per pontem Deferas.quia aut 
per fe pontem gradietur aut tu iu flu^ 
mine fubmergerif.(0ua perterrita 
alqs que aderant mulieribus et an ne 
copos effet ratonis inquirentes, lies 
em gclla cunctas alias latebat oeptis 
buobusviris fibi coniunctis.Cunc ib 
Ic.^peffimamulientartc tua magica 
fcandere pendiculum infantem fecifti 
y ac et iam vt nullo oeferente pontem 
pertranfeatautin flumine te fubmer^ 
g3m,§ic(^ coacta puerum fuper po 



tem pofuitet arte fus oemonem inuo 
cansfubiro c)caltera parte pontis in 
fansceruimr.Baptifato ergo pueroe 
ad apiia rediens cum iam per teffes fi 
ciam oe maleficio conuinccre poterat 
p20ut p2imum facinus oblationis mi 
niine ptobarepotuifiet eo q? ipe vnic^ 
illi facrilcgo ritui interfuiffetapud m 
oicem poli tempus purgationis filia 
cum matre accufat ct pariter incincra 
tur ct facinus oc facrilega oblatione 
quod per obffctriccs fieri folct Detegi 
tur.^ed bic DubiU 5 otitur. cEnid nc 
operio aut efficacic talis facrilega ob , 
latio in buiufmodi pueris efficere va 
imMd quod Dici pot q ficut triplici 
cfc caufa boc oemoucs efficiunt ita et 
ad tria nepbandiffima bec cif Dcfuiuc 
^am pumo e)c fuperbia cotum que 
quia femper afccndir. lu)cta iliud. fu 
perbia cotum qui te oderunt afeendit 
fcmper.qucrunt ^mm poffunt Diuis 
rebus z ceremoinjs fc confotmarc vt 
fic fub fpecic boni apparentis faciliuf 
Dccipiat.fic ciz vgines pueros mares 
vel feminas c)cpemt a magis vbi i fpc 
culisvfvnguib^^malefico? furta fubla 
ta vfalia occulta bnt manifeffare. I5 p 
cotruptos ide ondS valeret. % tn vt fin 
gat fe falfc callitate amare qua tft odit 
cii caftiffimavirgine fumrne odit.co q 
caput eius contriuit (gen.iq. )0ndc 
iic animas maleficotum ct eis creden 
tium per infidelitatis vicium fub fpc 
cie virtutis Decipiunt. Cercio vtipfa 
perfidia maleficarum amplius in fui 
auiFmentum crefeat Dum a cunabulis 
fibi Dicatas maleficas feruant.ig^: bif 
efficit bec facrilega oblatio tria in pue 
ro.l^timo q ficut e)cterio2 oblatio fit 
in reb^fcnfibilib^Deo puta in vino.p» 
ne.terrc frugib^^ boc in fignum-Debf 
te fubicctionis ctbonotis. iujeta illud 
(£cci.)C)cv.^on apparebis in j)fpectn 
oni Dei mivacmis.q etia res altis poli 


pars fecunda 

modom ^banfe vfibas nulle moda 
applicari oebent nec poffunLl^ndc z 
?:.q.I*B 9 inaf.p 3 pa ©i. Eblatoesqoc 
fntra ecclclii offerunt facerdotibue ta 
mmodo pertinerefie tn vt non foliim 
eas in fnoe vfus connertit ^ vt fideli 
ter oifpenrent partim ad ea q ad cultu 
oiuinu ptiiicnt: z partim etia 5 in vfus 
pdupe:^: conertant.lta z tale puerum 
oiabolo in fignufubiectois z bonoUs 
oblatu oiuiniovfibns applicari oigne 
z frncmofe fnbiectois tam ^ fe ^ pro 
altjsquo efipolfibileboca catholicis 
fieri. (Buis em oicere poteft materia 
fcelera feu aliena peccata quo ad puni 
tionem non redundare in filios fonaf 
ITsille q t)ictu5 ^beticu attendit* JFi^ 
lins non poztabit iniquitatem patris* 
‘Jjed qd oe illo p 3 flru.€]co*^*€go Po 
rntnus 5elotes vifitans peta prm in fi 
lios vrq5 in tcrcid-t quarti generatio^ 
nem*(£(l em bcc vtriufcB Icntetia vt| 3 ' 
ina intelligamr oepenarpirimali tiu 
dicio poli fiue oci z non in indicio fo^ 
ri.(£t efi- pena que pUncipaliter tangit 
anima (Tue fit pena oamuivt puatio 
gloUe fiue pena fcnfus,i*cruciatfoni 6 
ignis infernalis/l^is em penis nun$ 
punitur aliquis fine cnipa ^pna vfco 
tracta quantu ad originale vel comiP 
fo quantu ad actuale peccatu* S^ecun 
da vero auctoritas quia iteUigituroc 
imitatoribus patcrnorU5 fcelcrum vt 
(f>ratianu 6 e)cponif.i.q*iii)*^* quibus 
;^bi etiam oat alias ejepofitoes :ideo 
s!i|s penis quibufcunc^ in indicio Dei 
punitur quis non roIu5 pro culpa fua 
cemmiffa vel comittenda vt fc5 euitC' 
rurrfcd ctia5 p culpa 3 lteriu 0 *|^ec va 
let fi Dicatur q^ tunc punit fine canfa 
z fine culpa que Debet cfTe caufa pene 
quia iuicta regulam iuris fine culpa 
nifi Tublit caufa no c aliquis pnniM^ 
vjiile z Dicere polTnmns q» femper fu^ 
perctt caufa cn'l iufiilTinia licet nobis 


Queftio prima 

fgnota*]C)ciii)*q.iui*' 3 f ng’*r fi fup actio 
nem facti ^fimditatem (udiciortt 5 Del 
penetrare non poiTumus: verutamen 
veru feimus ec qb oiicit z initu effe qb 
fecit.(Eittamen oillinctio in puerj ob 
latis eo q loquendo De innocentibus 
qui non per matres maleficas g p ob^ 
fictrices Demombns offerunt z rapiu^ 
tur occulte vt Dictum efi fupra ab am 
plcjcibus z vtcro bonefie matris q ta^ 
ies innocentes non adeo ocfernnt vt 
imitatotesefficianttanto:^: fccleru fed 
imitatores paternarum virtutum boc 
pie credendum efi* Secundum quod 
efficit bec facrilega oblatio efi. fic 

iu oblatione qua bomo feipfum Deo 
offert iulacrificium rccognofcit Deum 
fuum principium z finem: quod qui' 
dem facrifteium Dignius cft omnibus 
facrificijs alfis ejcterioribus ab eo im 
peufis.Jnjcta illud. Sacrificium dco 
fpirims contribulatus cor contritum 
t bumiliamm dcus non oefpicias.^t 
boc quo ad principium creationis et 
fin em glorificatiom 0 *lr 3 et ipfa ma 
leftca puerum offerens Diabolo: ciua 
animam et corpus tan^ fuo principio 
et fini Damnationis eterne commen> 
d3t*10ndc et non nifi miraculofe a fo 
lutione tanti Debiti liberari poterit. 
Solet quedambifioria immo et plu 
res recitariDc pueris c)c materno vte ^ 
ro Dcmonibus improuife et e)c aliqua 
pafTione et commotione mentis a ma 
tribus oblatis et qualiter cum maici" 
ma Difficultate i» adulta etate a Demo 
numinrifdictionequam Diuina per^ 
milTionefibi vfurpabit liberari potuc 
runt.De quibus liber ejcemplo? beatif 
fime virginis marie refertus nofeitur 
fpecialif t De illo quip fummu potifi' 
ce DU 5 liberari a vejeatoibus Dcmonu 
no potcratrmiffus tadciad quedi viru 
ferrn in orientalib*' ptib^ Dcgcte cu ma 
gna adbuc Difficultate g ifceff 6 e 5 ipi^ 


jCapimlitmtrededintt LXXI 


gIo2tofTff](mcv(rgfti<0ab fllatortfdWo 
nc crepme ftjrt. 10 n 11 In titione tnl’ 
(mpzoulfe no olcoloblatonld § ejcblbj 
Dulonto vbl mater t% Indlgnatone ou 
ta^atTupercopnla carnali tiro cjcbl^ 
tendam cnm oljcllfetmarlt^fpero In^ 
te fructu <pnenm?t»€t illa replicans. 
©It frucma Ille olabolo oam0.tata fc 
nerltaa olume punltonlo patuit lima 
creditur feulre vbl tanta olulne male^ 
ftatlo cernitur offenla, Cerclu quod K 
facrlleja oblatio efficit ell babltuallo 
inclinatio ad bmol maledcla bomlnl^ 
bu0 lumentlee terre fru^lbuo Inferen 
ta«^ulu0 ro alflgnarl pot eje ble que 
fm tbo.fa fe,q.ctlij\ruppunlto5 tem 
p02al^ qua aliqui ^terallenaa cul^ 
pae puniunf ocducuntur«Blclt enim 
^qzlililTuntfm cotpuoreoquedam 
pFtozferult animalia rea ono;t«(Etcit 
illqula l!r pnnlendua In reb^fula om 
nlbiia.loe filii punlunf plurlea p pa^ 
rentlb^*^t Differt bec ro ab Illa que fu 
pia taaa fblt oe petia patru qt oe^tllT 
tat In filioevrcp In terclaz quartam $e 
nerato5*<l^ula vt ibi tactu eH boc itel 
Ugltur oelmltatotlbua patemo:prce' 
le9*^ecantro concludit De punltoe 
fillo;t^parentlbu0tblno Imltafpa^ 
terna fcelera In actu p mala opa g tan 
tii In babltu^lic eme nll^ar^cjc acfulte 
rfo Dauld mouu^ fuit ^cltlue* €t ani 
tnalla amelecbltarun lulfa funt Inffi^ 
cl ^ul0e In bmol ITt ro mllllca.ttbF*! 
q 4 ltf.^.paruulo 0 .( 5 ]cqulb^ommbu 0 
no Incouenlcnter d: q^bmol pueri fp 
ad maleficia perpetrada vfc^ in finem 
vite lnclln 3 tur,©lcut em oc^fua obla 
tlon^ rctlficatttfct 6 mm gella Demon 
flratvblparenteafobolemeic ele pto 
creada oeo olcaffent*vtlc^ z Dlaboluo 
fui oblato5 Inficere no cefTateic veteri 
c nouo teltamento quali Innuera pof 
fent gefla ocducl.lic em pfeo prlarcbe 
« jpbevt famucl fampfon* Qic 


ctll qle]tla 0 nfcolaoo* t alti Innumeri 
^gfatqoplurlmlaadfctttatem vite fuc 
^ runt«puentl.(£]tplentla Denlq^ Demo 
lirat fpfillao maleficaruln conlimlll 
bu 0 tan$lmltatrlce 0 matemoir fcele 
rum elfe Dlffamataadmo e tota quali 
PQcnim effe Infectl.^t bnlU0 ddent 
z oim ptecedentlu ro qt fuplHt^i femp 
babent relinqueret In augmentu (lU* 
perfidlefumml 0 conatlb^ejc pacto cii 
oemone Inito tendere*13rt emcontltf 
gere polfet ^ feplfflme reptum ell pit 
ellaelmpuberaevtoao vfDeceanno 
rumtepeUateoe grSdlnea concltalTc 
nili e)c tali pacto fub tali oblatione fa 
crllega Diabolo per mr^ maleficam 
Infantem e)cecralTe«nec ei p fe pueri ta 
lia et fidei abnegatoe^put adulte ma 
lefice a principio facere bab^ efficere 
polfentcu nec allcut^del articuli Ibi 
talTle notlda bnt.^qulb^geUla allq i 
medlu ^ducam^.Hn ptlbua et fnenle 
Dttquldavlllan^egece0lncampl0 cH 
ffllaparoulavttoaoannop confplcS 
Decrenllfete licclcarl terre pluuli 

apud fe rumlnanae coferena optalfec 
Dlceno/Beu qn veniet pinula* t^uel 
Ia audleueverba prlaet fimpllcttate 
animi Dliclt*^ater li pluulam Delide 
raa facta ($ cito vcnlet.?Et pF*l^n bec 
tlbl*nofcl 0 ne pluuli ^curare* iindlc 
puellavtlcpe ne Dum pluulam: fed et 
grandlue 0 z tempeUatea cocltarefclo* 
£t pater*(Buirul te Docult* tkefpodlt 
mr mea*vep qt5 mlbl Iblbutt ne alicui 
boclndlcarem,Cunc Iterum pF. €t4 
modo te Doculf.^icfpondlr.^ccom 
mirit vnl mgro: quem omni bota ad 
queeunep petita baberc polfum* at pr 
t^ldlUlne lllu*i^efpondlt*^ldl InF 
Dum vlroa Introeuntea z eteuntea ad 
|nrem.€tcum luterrogalfem d nam 
elTertt.iindlt.©untuollrl maglllrl 4 
bua etiam te tradidi e comlli magni 
faucoiea et Dlultea* Ccrrltua pf* Wt 


reciJda 

neiUa bo?a grandinem citare poffeti 
qnilintr.(£tpuella.13n'c^fi i;iodlcn 5 
oqne babuero facia.dTunc pr puella g 
inauu ad toircnre oedii]clr.5^ac iqnlt» 
fed tarum odo fuper agru nrm. Cone 
puella manum m aqua miftt-t in noie 
fui mgfi iucra ooetnna nirio moinr.-r 
eccetantumodo plnuiaagruillu per 
fudu.(0uod cerneno pr.f^ac inquitz 
grandinem:^ tantumodo fupervnum 
c]c agrie nollrie.cBuod cum ite? pU' 
clla fecilTet pater oe c)cperientia certifi 
catUdV)co:em apud iudice accurauir* 
(Buecaptat conuicta incinerata fuit 
t (ilia oenuo baptifara et oeo oicata 
ampliuo illa efficere nd potuit* 

©equitur fuper modum quo 
lumentis maleficevaria nocu^ 
,meutamferuut* 
l Opitu.mf* 

T Wiq5 a fojtioji 

R licu aprs oicat. ^anquid oeo 
' wua elf oe bobuevolens per 
boc inmief^. ^ liect oia fublint oiu( 
ne ptouidentie tam bomineo $ iumc 
ra vtrofcp injeta modulum fuumfer^ 
nansvtpfalmifta ait.filn tamen bom( 
num fub tegmine et protectione ala? 
amplius gubernantur, ^iinqua bo^ 
mines oiuina permiiTione per malefio 
cos affligunf.mnocentes.iufti et pec' 
C3to2e0.parenres oeniep in filifs 
funt pertinentes ad eos.Cu etia iumd 
fa terre fruges limiliter uc rebus boi 5 
cjcifrunc vtic^ et fuper illosvaria nocu 
menta poife a maleficis inferri nemo 
cubitare Diuina permiiTione concup 
tente p 2 efutnat.©ic enim a 

bolo percoifus cuncta iumenta perdi 
t)it.lic oeni® nec minima reperiturvi! 
lulavbi mulieres mutuo vaccas infr>' 
cere lac eas piiuare et fepiifime interi 
mere non ccifant. ?! minimo autem 


<auefrio prima 

, nocumento inchoando quod oe p:(^ 
natione lactis efrimari potefr. Si oc 
. modo qno id efficere valeant mjerlf. 
Ixefpondcri poteft q quia fm ijtibcr' 
tnm.iii.oeanimaUbiis.Xac t>c natU' 
ra fit menffi ui in quolibet animali.ii^ 
ent etiam fruens alius in femina vbf 
non rcftringitnr talis flujens aliqua i' 
firmitate vel eje conditione nature vel 
cic accidetali infirmitate.tnc reffringi 
tur aut aufertur interdum maleficiali 
opere.(E]c conditione amem naturali 
lac reffringitur poft conceptum fetuj 
infirmitate vero accidentali fient 
pluries cp comeffione alicnins berbe 
que e)c natura lac reffringere babet ct 
vaccam olterare.(E)c maleficio autem 
talia procurant varfis modis. (Buc^ 
oam enim nocturnis temporibus ct 
facratioribns vtic^ e)c inductione oya 
boli ob maiorem offenfam Diuine ma 
iefratis in quocunc^ angulo tomus 
fuefc collocant vrceum inter emras 
babcmes.iEt tum cultrum vel aliqd 
infrrumentum iu parietem aut colu^ 
nam infigunt et manus ad mnlgen^ 
tum apponunttuncfuum tiabolnin 
, qui femper cis ad omnia cooperatur 
inuocant.et q^ te tali vacca eic tali to^ 
mo que fanior et que magis in lacte a 
bundat mnlgere affectat proponit tuc 
fubito tiabolnse]c mammillis illius 
vacce lacrccipit.etad locum vbi ma^ 
leftca relidet et quali te illo inllrum^ 
to fluat reponit.^^ec quidem populo 
predicando nemo propterea cjceisin 
formatur.quia quanmcunc^ quis tc^ 
monem inuocarct et per nudam inuo 
cationembecfe poffe efficere efrima^ 
ret.feipfnm teciperet.quia caret futv 
tamento illius perfidie.quia fcilicet 
omagiumnonpieflmt et fidem noti 
abnegauit.Becideopofuicum plu» 
res bec et alia que potita funt cfrimat 
populo nou clfe proponenda pioptcr 


£apimlut)edinmiiqoarroin LXXIi 


periculum lnfo:mationi 0 .cum fit iin 
pofTibllc aliquem per p:cdicatloucm 
polTc mfo:m 3 rl ratione tacta^T^otlua 
autem funt In oeteftationem tanti cri 
mlnlc^et vt ludlces In vltlonem tanti 
rcclcri 0 rclllCet fidei abnegatlonle am 
pilus inardefeant funt p:edlcanda.ll' 
cetnon fempenplus etiam ponderat 
feculares buiufmodl tempotalla oam 
na»cum magis terrenis implicantur 
affectionibus ^ fplrttuallbus» 10 nde 
ttcum eis talla poffe fieri afflrm^ur 
in punitionem tprojum amplius Rui 
unt.fed tamen allutlam blaboll quis 
c)cpllcarepofell,iaoul illos in quadi 
focletate conlWtutos qui oum tempo 
re 5^ay butirum mayeum comedere 
affectarent eis in itinere ejciftentlbus 
ctin ptato circa tonentem confedenti 
bus.vnus c|c eis quo pacto cu 5 Demo 
ne per antea fiue tacito (Tue ejepteffo 
inito oijcit^Cgo optimum buti:p ma^ 
cump:ocurabo»€tfi:atim Depolitis 
veftlmentis ettotrentem intrans non 
flando fed fedendo contra aque flujcu 
Dozfum vertebat.Ct ceteris confplcl^ 
tlbus ipfe Dum certa verba pzotuliffet 
« aqua manibus poli tergu mouiffet* 
pollpaululubutl:pfo 2 matumad mo 
oum quo vlllane tpe ma^^ vedere in fo 
ro folent in magna quantitate appo:^ 
tault,(£t aliis gullantib^optimu fuiP 
febutl:{rafflrmarunt*(iauaeic re colli 
gll pzlmo bunc De fua pzactlca fuiffe 
certu^vel q: mere maleficus per eic^P 
fum pactu cum Dcmone Initum, Bel 
qz per tacitu pactum nouit fibl oiabo 
Ium ad vota affuturum,Si qulde pzi 
niU5 tunc non indigetiDifcufflone, qn 
ver’malefic’fuerit.^iaut fecundum 
mncvfusfuffragio Diaboli fuit eo ^'li 
bl oblat^^ etecratus a matrevel oblle 
tiilcefuerit.(0t5fiquisobiiceret Dya^ 
bolu foztalTis appoztaffe buti:p fine ali 
quo pacto tacito vel ejcp?effo* ac etia 5 


abf(^ oblatonealiqffavtpmittlf facta 
^efpondef q>nun$ aliquis vtlf fuf^ 
(Vagio Diaboli in conlTmlllb^operlb’ 
fine el^lnuocatione, qz i^o facto cum 
quis Demonis auiclliu petit cotra fide 
vt apollata agit,3n)cta Determlnat 65 
Doctozls in4,fen.Dlfl:,viii,fup Dlfflcul 
tate.^^trum aujclllo Demonu$ vtilit 
apollafia a fide,^am cu alt|s Doctozi 
bus ?llbcrtU 0 magnus licet cocozdat 
tn magis ee^ffe Dicit q femp In talib’ 
ell apollafia verbi vel opis* ^i ein In 
uocatlones colurationes, fumigatio- 
nes^-r adozatlones fiant, tunc apertU 5 
pactu iuitur cu Demone abf^ bvlc 5 q 
alido cozp^et anima cii fidei abnegari 
one in totovel in parte tradat,qz per b 
q Ipm iuocat la comlttit apoffafia la 5 
verbo;rapert 3 ,fi aut no fit Inuocatio 
§ folumo fit ope fimplici qz,f,ta 
le op’ facit qb non nlfi Demonu au]ci 
lio effectum foztiri potell, Cunc fiue 
faciat Illud inchoando in nomine Dia 
boli,fiuc per alia f ba ignota, fiue abf 
omniverbo,5Ua tfi inrentionevt Di 
ctum cll,mnc vt fubdit ?JlbertU 6 ell a 
pollafia operis quia Illud opus ejepe 
ctaturaDemone,(Cum aute 5 ejcpecta 
re aliquid a Demone vel aliquid pe;^ 
clperepipm,femperell fidei cotume 
lia et ideo apollafia,) 0 nde et bic con 
eluditur ^quocunqj modo pzefatus 
mag^ b <pcurauit vt ic^ p pactu tacltU 5 
vel eicpzeffum pzocurauit.€t verlfimf 
Uter fi abfc^ pacto eicpzeffo quod mc 
vt malefici facere folent per tacitum z 
occultum pactu vel e)c fevel a mre aut 
oblletrice Initum talla effecit.(£tDico 
eje fe quia tantummodo opus ejcercu 
it effectum a Diabolo eicpectans, Sc 
eundum quod colligitur c)c illa vel co 
fimlll practica ell q quia Diabolus no 
nas re:p fpes condere non potell, Jo 
vbitafubito naturale butirum eicaq 
^ruplt,boc intute Demonu no aqua i 


pijrs feaiiida 

lac nmtado^gvfbutte alibi ep loco rc' 
poUto acceptu Uli ad manuo tradfdlc 
vd e)clacte nararall b cp naturali vac 
ca recipiendo t fobltovt lic coagulan/ 
to (n natura butirl.qt aro muleruj 
g fpaclu tplo effldtbutlu foimando.^ 
f^elnbjeullfimotpeemcere noult et 
tunc Illud Hbl obtulit/^d Idl reducit 
moduoquo aliqui TuplHtlolT vinum 
out alia necelfana non bfireo* noctup 
nlotptbuo tantumo daf^n^ant alld 
vafculu reclpluntu oum p^l vlcn all^ 
que Incedut fublto vao vino Impletos 
repouant.Cunc em ol 3 bol’vlnu 3 na> 
rurale ep all^vafe reclpl^oillljl^co 
nem Implenlt* ^up modu aut quo 
enlmallat lumenta malefid tnflmut. 
IBlcere optet q^ licutboieo Ita z tum^ 
ta taau^vlfu.velvlfu tmvelvbl fubter 
limen oHq l^luo ttabull aotvbl fotent 
adaquari malefiau aliquod feu illro^ 
mento maledcti reponunt* $lc em et 
lite In rauenfpurg lnclnerate*l^e qui/ 
boo et infra patebit fp ad Inltaotla t>e/ 
monuvbl m elloteo equi aut plngulo 
ra lumenta erant maleliclarebd> 3 nt« 
€toum interrogate fulffent per ques 
modo talla efflcercnt.findltvna noie 
%ne0 fubter limen ollq l^l’ llabu 
II certae reo occultarcnt.€t Interroga 
taculofmodl rc0*Endlt*Bluerfaru5 
fp^rum anlmallu offa* (Et vireri’* In 
cultto n omine bo c facerent Inf rogata 
rndlt*ln nomine olabollt olm alio? 
t>emonlo9.©edt altera nomine anna 
que Dumvni ejc clulbue fnccelTlue vl/ 
^tltreo equo0 malcficlaflet qtvectot 
crat» 10 Itlmatfm oum vlccflmuqrms 
cmlffeulam.ad eietrema pauptatem 
t)eoenliret.ve:cto} Ifane lu odio dabu/ 
II Dljtlt ad maleficam quez In odio oo 
tuu0 fue dabat*(Ecce lam emi equum 
piomltto Deo t fue matri d equuo Ille 
molietur q? manlbuo melo <tp:i}o te t 
tcrticla.$(c^ territa maledcao^mm 


Qneftio pnma 

Itbl Intactu rellqulr*Bnm aut capta z 
interrogata fuldet per que modum ta 
lla effeclffet.Endlt fe nil aliud nlli fo' 
oeam feclffe^iBua facta olaboluo cer 
rao reo Impofuldet libl Ignorao.iBua 
cp re colligitur q^ tantumo aut manu) 
autvllbm apponere babcnt.lEt boc vi 
quoquo modo malefica coeperetur* 
allao em olabolo feul^dl In creamrao 
facultao non permitteretur vbl male/ 
dea non cocurreret vt piluo tactum 
(Et boc contingit piopter maloi^ effen 
fam Oiuincmalcdatl0*^epiirime erf/ 
am 3 padoilbuovlfa funt.q certa ani/ 
malla In camplo oum treo aut quatit 
01 faltuo In aerem fecldent fublto i ter 
ram collapfa lnterlerunt*(Etboc vdt^ 
oemonum ad indanda malefica? vir/ 
mtelnoloceltaugudlenft Inter oppl/ 
ou fyeffcn-r mont^ferrerlu.qulda pic 
olueo alTerult ftblT alliovltra quadra/ 
glnta lumenta In bobuoTvacclo In al/ 
plbuoful(femaleficiata*(Etboc Inda 
onnl fpaclu no pede aut aliqua Indr/ 
mltate ^cebente* (Et p2o;interfTgno ol 
^lt:q^ vbl pede aut alia cafuall Infirmi 
tate moliuntur no fublto fed paulatit 
fuccedlue Deficiut*^llud aut maledd/ 
um fublto abdullt oemvlgoiem Ita tp 
ab omnlbuo ludlcabamr Illa malefici 
lo fulde lnterempta*10eru5 talem an/ 
notaul numerum*edlmo tamc qr am/ 
plloiem ejcpiefrit J?oc tam^ verlfflm» • 
g^lnpartlbuo et pteclpueln alplbuo 
plurimum lumenta afferuntur maled 
clarl.( 0 uod genuo etiam maledetf vn 
ol(^ oifiufu3 nofcltur* ':^llqua ftmllla 
Infra In caplmlo oe remedtjo adbibi/ 
olo contra maleficia lumenro? olfetp 
tlftntur* 

t c^uper modum quo grandi» 
nesettempellateocddtare ac 
c(tam fitlgura fuper bomfee et 
tumenta6ilmtnarcrolcitr* 


^apitirtmn.xv 

Opitulum.jCV* 

/ l|^mq5 q? bemo 

^ t) Mnes z fui oifcipuli ralia male 

^ficia m fulmmib^sradinib’ 
tcmpeftanbue concitare poffint.z ^ 
accepta poteflrate a oeo quo ad oemo' 
nes.feu eiuo pnuflioncquo ad ^p^^u0 
Pifcipulos facra fcnptura Job.j.-r.if.tc 
llat.vbi accepta ptate a oeo ftatim oe^ 
mon^atrauitvt fabei quingenta Uiga 
boum 1 quingenta afinas anferrent^-r 
cemde Ignif oe celo refcendens. feptc 
milia carnelo:^ cofumeret. tandc etia5 
feptern filq z tres filie p vebement^ vc 
tumz per lapfum oomus occumbere 
z fcmp puerid.famuli multi, vno 4 nu 
daret oempro intcricFt.vtiqjvIcere pef 
fimo fancti viri corp^pcuterettvicott 
tres amici eius.vt i^m ve]carcnt graui 
ter^curauit.;^bt z fanct^dTbo.in po' 
ftilla fua fup ^ob ita loquit^eceiTe c 
confiteri q oeo pmittente oemoesipnt 
pmrbaroemaeris inducere, ventos co 
citare z facere vt ignis oe celo cadat,^ 
nis em natura co:palis noobcdiat ad. 
nutumangelis nec^ bonis neq^ malis 
ad fufceptoe5 fomiaru fed foli oeo crc' 
atoti.tn ad motu locale natura co2pa^ 
lis nata e rpirimali nature obedire. cu' 
Ius iudicinm inbomineapparet.nam 
ad folum imperiu voluntatis quefub* 
Cectiueeflin anima mouenmrmeb2a 
vt opus a voluntate otfpofitu^fequa' 
tur.quccucp igitur folo motu locali fte 
ripolTunt bccp naturale virtute non 
ibln boni fed eti35 mali facere poffunt 
nifi oiuinims^bibeanf.^enti aute z 
plnuie z alia.bmoi acris pturbatones. 
folo motu vapo;: refolutoijr C]C terra z- 
aqua fieri ponunt.vn ad bmoi^curan 
da naturalis virtus ocmonis fufficit. 
bec rbomas.USala.n.quc noftris e)ci^ 
gentibusln mundo fiunt. oeus vclut: 
fi fuoatoitoaes iufie p. oemones folec^ 


Lxxni 

infligcre**^n 5 T glo.fup illo pfal.ciiii. 
10ocauit famem fuper terra5'tomnc 
firmamentum panis cotrimt. oicit fic ♦ 
bec mala pmittit oeus p angelos ma^ 
los qui talibus fipofiti funn^ocat er 
go famc.i.angelu fame fipofitu.pof» 
fent z illa que rup:a notata funt circa 
qone an femp m 3 lefici.circa maleficia 
inferenda babent peorrere cu^ oemenl 
bus.vbi oc triplici nocumento, z quo 
interdu oemones fine malefias varia 
nocumenta inferunt, cu maleficisaut 
oemones plus aflfeaant bolbus noce^ 
re eo ^ cum oeus amplius per boc ir^ 
ritaf inde cis maio: facultas puniediz 
affligendi cocedif. Beferuiunt tilia q 
oo£to:es fup febo fentdiaruiOf.vi/^n 
locus fit couenicter oeputatus malis 
angelis in aere caliginofo moucnt. 43 
cum tria confiderantur inoemonibus 
natura officiumt culpa.^icut nature 
cozrefpoderet celu empireuVculpe i>o' 
infernus.ita eo;:officio cum tonotes^ 
fint z miniftri. vt fupja tactu ell.in pu ^ 
nitoem mare:^ t eicercitiu bono:}: com' 
petit aer|calfginofus.ne vic5 nimif nos 
infeftarent.fi in mundo inferiori circa 
nos babitarent. vnde z in aere z circa 
fperam ignfs.actiuapaffiuis coiungc' 
reXciunt.vbi a oeo pmitnint t igne oe 
cefo cadere fcnfulgura fulminare ^cit 
rant.l^arraf in fojuicariooe quodam' 
capto p iudicem% oum interrogaretur 
quo ad grandines t tempcftates coci> 
tandas^ccderd.t an facile boc cis fo^ 
ret^curare.likndif.Tacilitergradincs 
^curamus fed ad libitu ledcrenovalc 
wus.^ota cuffodia bono:}: angelcwu;. 
vnde addidit.Cos tantumo ledere pof 
fumus qui t>ei oeflifuti funt aujcilio.t 
qui figno crucis fc mnniut illos lede^ 
re non poflbm^.eft .aut bic nofler mo^ 
dus ♦ ‘ptiino verbis certis in campis- 
principem omniu oemonio:}: implo:ai 

mttStVtocfnismittat aliquemda iio> 


*Par0fecuda 

Wsocfignatum pconat.Bemdcvefii^ 
te certo ocmoiie eide in binio pnUum 
nigru injolatnue eunde in altu^i)cien 
do in aera.quo a ocmone fiinipto obe 
dit.z (latiin aura concit3t»attamen no 
femper in loca oeftinara a nobio fed|iu 
)ct3 oei viuenris pmiiTion^ gradince et 
fulmina^cit^^arratur etiam ibidc 5 
oe quodas anao:c feu berefiarcba ma 
leRco:;: (lafud oiane.qui in bernenriu 
terrirodo «locis adiacentibuo collitu 
tno.pnblice t? boc ^otiari audebat» q^ 
qnandocucp veUct|ipc fe in olm emu^ 
Io:}: oculis velat mur^ facere vellet et 
oilabi manibus inimicop ruo:p Ictaliu 
t ita etia 5 capitalia fuo^ inimicop ma 
nibus fepius euaitlTe» Biuina tu indi 
Cia cum termina fue malicie facere vo 
luirper bofles fuos in duba quadam 
jpc fenedram qnenda federe ou 3 caii^ 
te cjcplonbaf a libi infidiantibus.gla- 
dqsetbadis inopinate tranfRicus .ob 
fpa facinota miferabiliter obqt.fupdi/ 
tem tu oircipulU 5 qui bcppo vocabaf 
reliquit.qui^t fuptadiem dadelin oe^ 
in capitulo ferto mentio fit magidrus 
fecit.^ciuerunt bi oao qn eisplacmt 
terciam partem fimi feni vel frumenti 
flur cumfeut^ reioc vicini agro nemie 
vidente ad^uuin agrum Deferre, gra 
dines viuacilTimas t auras lefiuas cii 
fulmimbus^curare.in afpecm parea 
ru infantes pzope aqua ambulates in 
ipam nullo vidente^i)cere.derilitate 5 
litboibus-tiumeutis efficere occulta 
alijs mamfcdarc.in rebus t cotpibus 
modis quibufenue^ Icdcre. icm fulmi 
nisnonuu^ quem vellent interimere 
^ mfta alia pedifera .pcurare.vbi z qn 
oei indicia bec fieri pmifit. ?Jd ea tu Ci 
pnos repta funteicpcdir puertere. Jn 
Diocefinancpcondan^.ab oppido Ea 
oenfpurg ob viginriocto miliaria teU' 
tbpnicalia verfusfalt 3 burga 5 grando 
reuiffimae ejccir^m^.cuctad frpgcs 

i 


^Luediopjima 

getes evinctas adeo in latitudincvni* 
miliaris cotrineratq» tercino ann^vip 
iadicabaf frugiferusinvinetts. Bnde 
resgeda cum p notariu inquilirioufs 
innotuiffct.i: qb^ter clamore populi 
inquifitiouc opus effet du certi p male 
ficia imo ornes pene oppidani talia cd 
tigiffe iudicarent. (^aarcpfulibus an 
id cdrentientibus p quindena iujtta tu 
ris forma fnp berefim Dumtajtatmalc 
ficarum a nobis inquiritur, -r ad Diias 
Dumtaicat perfonas pre alqs qoc tamc 
tnparuoimmcro non erant; Diffama^ 
tas pcrncmt.nomcn vni’ agnetis bab 
ncatricis.altcriuf anna d m in dclbeim 
quibus captis tfcorfu 5 ad oidinctos 
carceres politis ignorante penit^vna 
Dc altcra.fequenti mane balneatrijc.d^ 
dtonibus leuilTimir a reaore feu ciuia 
magidro magno fidei 5 clafore ( 5 elrc 
cognominato? ab alfis ejt cdfnlibusll 
biadiunais’in §fentia notarii ejtponi 
mr.? I 5 maleficia taciturnitatis mdu^ 
bic penes fcbabuiff 5 .Dc quo? femper 
iudicibustimendu ed. eo in primo 
aggreffu no ia moUebri fed virili anio 
fe innoicia affirmabat Diuina tn fanen^ 
te clementia ne tanrn facinas impune 
tranlirer. fubito libere ? a vinculis ab 
folura licet in loco torture ? cuncra fia 
gitia ab ea ppetrata Dctc]cit. 0 a 5 a no^ 
tario inquifitiois interrogata fuparrf^ 
culos e)c Dcpofitoe tediu circa uocum* 
ta bolbus ? iumetis illata. cjc quibus 
iam violenter reddebatur tau^ malc^ 
fica fufpecta. cum nemo tedis De fidei 
abnegatoc ac carnali fpurcicia cu 5 Dc^ 
mone incubo aduerfus eam Dcpofuif • 
fet.co ^ illa fecretiffima fint illi^ectc 
ceremonialia.attamen vbipod uocu- 
meura aiaUbus ? bolbus illata vti rea 
refpondiff 5 ,ceter 3 ola dc fidei abnega 
t(oc?fpurcitns Diabolicis cu incubo 
Deraonc paais interrogata publice fa^ 
tcbacur^ffereno fe y\m occem % oao 


£apimlttm.xvi. CCLXXIIII 


annos flU (ncubo cu oimoda fide( ab/ 
iicgafoc faccubuiffe.qnibus cjcplctis 
vbi fupcr grandme3 pfaram. an ne ait 

a iHd oc ilUs ferret mquircref» txcfpoil 
it q ficCt interrogata qno z qualiter 
rndlt.^n ooino eram tboja meridiei 
ocmon me|accer(Tult z rtfup campU5 
feuplamctem kitppei licem noiarar* 
paiilaln5aqucmecnm oeferendome 
trantTcrrc Iniuiiclt.z on5 lnrerrogaire5 
quid nam opis In aqiia eicplcre vellet 
pluula revelle caufare refpondlt.pona 
ergo cluiratiieeiens ipm oemonc fub 
arboze ftanrc repperi. ^nfrogata ante 
9 ludlce fub qua arboie.refpodlc«fub 
illa que ck oppoAro Ullus turris tpm 
oenotando.-i Interrogata 4 d fub arbo 
re egllTet. refpondlt ocmom vt fouea5 
pua foder^»^ illi aqua infundere tniu' 
Interrogata an ne pariter confe^ 
diifentjndit.meredentelpe oemo Ua 
bat.^ntefrogata oemu quibus ne ver 
bis aut modis aqu 35 monlffer. IVndlt 
blgits quide moulfed In nomine llli^ 
biaboli z oim allomj oemonio:p.« rur 
Aini iudcjc.quld actU3 fuit oe aqua, rn 
dlt.^irparult z furfum In acre5 olabo 
Ius oujctt.t oemu an ne aliqua foclam 
babuiiTer interrogata rndir. ep oppofl 
tofnb tallarbo2ealla5 capta maleUca 
onnamvic5 mlndelbelm noiandocon 
fodale babnl.quld aur egerit ignoto.z 
finallf Interrogata balncatrl]c oe inter 
uallo tpis'ab aqueaflTnmptone ad 
grandine.rcfpondit.tanta ollatlo fuit 
quoufcp ad ooniu puenilTcnt. Sed et 
boc mirabile cu5 fcquentlole altera q 
(honibus erlam leuiiTimls ejepoAta p 
mo fuKTer vrporc oigiro vijc a terra ele 
nara poft Ubere foliira. pfata oia no oi 
ferepado in minimo.nec quo ad locu 5 
^ut altera faffa fuerat, q: vlc5 fub tali 
srboze.-t alteram fub alia. nec quo ad 
tpus qj b 023 meridlei.mccquo ad mo 
dum.qt c motoem aque;!n foucas Im 


mlife In nole olsboll z oim ocmonio? 
nec quo ad fntcruallu m(s. q: ou eius 
oiabolus aqua accepifler i ftiblime ek 
uando.regrefTa ad oomum fupuenllk 
grandine affirmabat fuigula oetcjclr. 
Siccp tercla tne icineraf. z balneatrijc 
contrita z cofertt plurlmu fe oeo pm^ 
dault afferens fe libenti alo moti vt oc 
monls Inlurlas poffet euadere. cmce$ 
In manibus tenendos ampleicandp. 
qua tn altera fpernebat. que etia vitra 
viglnrl annos Incubu oemone 5 cu oi 
inoda fidei abnegatoc babuerar.pmi 
In multis maleficiis boibuf. lumentls 
z terre frugibus illatis c)ccedens vtl p 
ceffus ad confularu repofirus ocmort 
ffrat.Sufficlant lila cum reucra quali 
Innumera circa bmoi maleficia illata 
redtari poffent. Sed z oc Ictu fulmis- 
qb fcpllnmc.aut boico folu aut cu 5 bc 
lit}s.auc cu oomlbus zbotrets cofum 
pferlnt.l 50 ccultlot^imagts ambigo 
am vldcaf babere canfam.eo q» afo oi 
ulnapmlffloncfepc connngant abfqj 
Oialeficaru vlC 5 coopatoe.tn vbl fpotc 
ep eau fafflonlb^alla cas feclffe feu p 
curaffe reptu ell fup que ctlavaria acta 
-rgeffa^rer ea que fap:a tacta funtoc 
duci poffcnr.ro etla fuffragaf cu 5 ca fa 
cilli^te qua grandines fic z fnlmina^p 
curarepoffunt In mari etla repeffares* 
Ideo olo ambiguitas oe medio tolUf* 


Super trc0 rnodo^ quo xiri 
i: nou muUerc0 repenutur ma- 
leflcqo infecti. per tria capitfa 
5puo Defasittarije malefiam 
Capitulum.jcvi* 

timiijaci pn0 

5 cu^ malefiet} ^ viri Inficiun 
|ur In tribus fpeaebus. 0o 
tandn 3 cilCTgopjlmoocgrauitare cri 
inlnlslquo ad maleficos faglrtarios lii 

H ij 







*0^r6fccnd4 

fcpte bo2rendi'G flagrti)s, 0 am p2{mo 
f9cr3ti02i oie onice palTiojuG re]cravic5 
ferta pai afceueti.vr fer^ infra miiTaru 
folenuia babentfacratiiTimas crucifijci 
jci (magmc,telo qnafi ad meta fagitta^ 
do>0 qnta crudelitaG z tniuria falua 
tO2i0.«^cdo I5 r»b oubiovertifan alia 
apoftafia -i^bovlrra illa apollalia 0010 
bnt cu oemoib^inire. m ^ciic^ mo nat 
maiot Cornelia no pota icpiano irroga 
ri fidei cum certum fit ^ii iufidelie c 5 
fimilia ppetraret uulli^ fotentcfficacie 
iu uulio etiam tanto coplacerc aduer-' 
fario faluti0 opere poteil. 10nde mifc 
ri tali0 fidei catholice ventate z effica* 
Cia potius ppendg oeberet ♦ qua etia 6 
ca oe^ bmoi flagitia iufie pmittit. Ccr 
Cio q> tres aut quatuot iactus p totide 
tela babet infigere» z c)c cofequenti tot 
fm eunde numeru bomiries quajibet 
oie poterit interimere>< 0 ttarto fic t 5 
pmiiris certific^f a oemonibnfiquod 
tn cotpaliyifu illupccidendu ptius ba 
bent cofpicere z cotdis voluntate»vbi 
cp integro illu ad interimedu flectunt 
talis qudcunc^ loco inclufusfe tueri 
non poterit 4n tela emilTa Ceraf z p oia 
bolu ei infigat d^nimo qp fub tali cer^ 
titudie fagitta emittere valent* vt in ca- 
fum quo oenariu a capite p fagitta oe- 
ponere abfcn capitis lefione voluerint 
bocipm ctfic6 valeant fiPi mo zq bom 
barda quantucuncp magna, ^ejto q^ 
fnp bec elficieda boraagiu tale cu C02- 
p02is z aie pditoe Diabolo ^are bnt * 
fnp quibus aliqua gefta in mediu^du 
camus.namp2incepsquidarbenibar 
batus cognominatus eo qt barba nu 
trtebat.cum ante annos feicaginta ad- 
(unctis (ibi terris impialib^quoddam 
caflp lendenb2unen*^ter rapinas qs 
caflrenfes inde faciebant obfidedo cir 
cuuallafTet.babuit i fuo comitatu que- 
dam bmoi maleficu puneber nomine 
qui intatu caflrefes molefiabat*^ vno 


0.ueftiop2ima 

Dempto ornes fuccelTiue fagittisinter^ 
cmit.talemc^ modu feruauitvtcu quS 
intuitus fuiifet.quocunc^ fe oiuertifl5 
pemiflam fagittam letaliter vulnera' 
ret z occideret» talefcn tractus quolib5 
oie tres outajcat in fua ptate babebat. 
eovic5 ($ tres fagittas imagini faluato 
ris infijcerat.cur aut Diabolus ternaria 
p ali |5 eligit.eftimari pot in abnega 
toem fanctifllmeirinitatisboc efficiat 
illis aut tribuscmilTis tractib^ no nifi 
inio2tc vt ceteri fagittas emittebat, ac 
ciditoemu vt oum quida e)c caftrenfi- 
bus oeridedo ad ipm clamair5 pucker 
nonecirculuinp02ta pendente iUefu5 
pmittes.-t rndentetllo ab ejctranoctur 
no tpe.non fed ipm oiem captionis ca 
ftri auferam^bocidem qt 5 pdipt adim 
pleuit.nam omnibus vt pmilTumeft 
Dempto vno interemptis: caftru capif 
t ipe circulu Domui fue in ro2bacb bo: 
macenfis Dioce.appendit, -zlfic appen^ 
fum in bodiernu5 Diem cernitq etiam 
poilaruflicis qbusplurimu moleil’ 
erat qooda5 fero cum foffo2n0 eop in 
llrumentis occidif z in petis fuis mo- 
ritur.JFcrf oeniq? De ipo ^ quidam oe 
optimatibus Dum artis fue ejcperietia 
certam cape voluifTct.eide^2iufiliU5 
puulum ad metapofuit z p figno fup 
biretu pueri Denariu. fibie^ mandauit 
vt oenariu fine birretop fagitta amo^ 
ueret.cu aut maleficus id fc facturu ^ 
cum Difficultate affereret.libenti’ abiM 
nere ne p oiabolu feduceref in fui inte 
ritu.verbis tn ptincipif inductus fagit 
tam vnam colari fuo circa collii immf 
fit.t alteram baliftefupponcns Dena¬ 
rium abirretopueri fine omni nocu¬ 
mento eiccuffit. quo vifo Dum ille ma¬ 
leficu iterrogaffet cur fagitta colari im 
pofuiiret.rndit.fi Deceptus p Diabolu5 
pueruoccidilTem cu5 me motineceffe 
fuiffetfubito cu fagitta altera vos traf 
fijciffcm vt vel fic mo2te mea vindicaf- 


jCapimlttm.xvi. LXXV 


fcm.(Etqn(dc5l5t>fDtn3 cmiffiotmU 
bm5( (ti pbatdcm t cadigatoemtidcU 
om fieri nnit.cjc aduerfo tft in cofotta' 
tione z glojias ^dei potto2a miracula: 
clementia faluatotis opaf* Idam t Dio 
celtcdflamienfi^ecairra boben502ti 
acmonalleriomoRialiueccta queda^ 
(am De nono cernit c5llructa« in q bu* 
(ufmodi imag;o faloatotio cum fa^tta 
infiica ac cruote efiufo cerni^.cuius mi 
raculi verirao tali ozdiite pamtt«XBi^ 
fer.n.quida Dum iu]cta otdines^nota^ 
tum fuper crc0 aut quamo: rracma ba 
lifie ad interitu alio^ a Diabolo certtfi 
cari cuper in binio quoda imagini cra 
cifijci fagina petit z mo quoufc^.in plto 
cernif tralTijcit.-t oum eruo 2 miraculo^ 
fus erumperet mifer imobiltter Diuina 
virtute grclTu pculTuo figit z vbi a pte 
reunte quoda cur ibi fijcuo maneret in 
terrogarctur.mifcr caput agitabat bza 
cbt{fq? acHmanibuo quibus baliitam te 
nebat ac toto cotpe tremene nil refpo' 
dere potcraf.z alter bincinde circufpi' 
ciens oum imagin^crucifijci intuetet 
fagittam infi)cam cu5 crno2c effufo fpc 
culaf.pcffime inquit nequa imaginem 
Dfil nritrantTiieifli z altos conuocans* 
attendite inquit ne fiigam capiat.Dum 
tti vt pmifliim e(t fe b loco monere no 
poterat.ad caltru cucurrit z rem gcfta 
narrauit qui concite Defeendut z mik' 
mm in eodem loco perfiftcntc reperi' 
imt.-e inquircnttb’De cafu. Dum crim^ 
faifus fuiflet et: ptaau publice iuiticic 
De loco mouef z oigniqj comifTia vito 
nc g miferabile mo2te recepit, ^^hen 
cogitatu botribile «ifiit. nec bis bu 
mana gu erfitas terret vta fiTibus flagi 
Itj0fccontincat.^35in curqs oprtnw 
tu vnditp vt ferf tales fufi^tanf Dc fuio 
ftactitiis publice in contemptu fidei et 
graucm otfeiifion^ Diuine maieftatis. 
^contumelia nfi redempto.ns gloriati 
z fc iactai i oc taUb^gmut unf ce 


tales vtf(5 z receptatores iDefenfoies t 
fautores ucdttm beretico:^ fcd z apo^ 
ilacan a fide iudicadi fum z penis ^e^ 
ctendi fubfcriptis.^t boc eltfeptimum 
Idam ptimo ipo iure ejtcoicarirnnt.et 
hucntes clerici ab 01 officio z benefio 
Cio Dcponunf z priuanfmecad illa re^ 
ftituunf abft^XpIli apfice fedis induV 
to.lftem pfari rcceptato 2 e 0 'po(l$fne> 
rint publicati fi in ejccoicatoe fieterinc 
g annum animo gtinaci velut berettcl 
funt co(fenandi.que fingula fic^ban^ 
^am in ea.vtinquififo( 0 .^.q)bibcm^ 
U.vi.tangif De non impediedo oirccte 
vel iudirccrepcefium iudiciu Diocefa^ 
no^ z inquiiTto:;: in canfisfidei vbi t$^ 
gif pdiaa pena infligenda po(l annn# 
nam Dicif primo, probfbcmns DifirI 
aius.potefiatibns Dnio tgalibusetrc 
ctoribus cornnde officialibuste.fi cuf 
placet capimlu glegat. I^enim <$ z ipt 
malefici cu coif receptatoribuffint tpo 
iure mdicati. pacet De ipfis beretlci^ 
malelKis in ca.ad abolenda, in princf« 
z in c3.cjcc6icauimn0.primoc pfertim 
z breuins in ca.e]cc5icamuSrfccudo.6 
b ere. vbi fic Dicif. (Pjccdicamus ^arta^ 
rbem3ti3amn9vniucrro0 beretieos ca 
tbaros patcrinos.i infra.-z aliof dbnf^ 
cimmiioibits cenfcanf zc^t nota fug 
dbuictk^noibus.Dc ered^tib^aut z rc 
cepratoribnsf ceteris fupradicris ba^ 
bef in.e.ejccoicamn9.i,^.crcdetcs. vW 
ITc Dicif. Credftcs ^erca receptatorea 
DcfenforesTfautoresraliu Cjccomuni 
carionioecermm^fubiacere zc,z m ca, 
cjccoicamns.ij.tanguf plures pene qa 
incurrunt infra annum cum ipis eleri 
cisvbi fic Dtcif .IVeceptatores fautoreu 
aoefenfores ejccdicationi Dcceruimud 
fubiaccre.vt pofi$quilib 5 taltu fuerit 
etebicatione norams fi fatitTacerecoti 
fcmpferit infraaunumejctunci^o iti^ 
re fit tfamis. nec ad publica offteta feit 
cbfiUa 4tcc ad eUgedos ali^^ ^d bmH 

k iq 


*^a^8fec^d^l 

nec ad te(h'm©n(u admittanf .iTnt etfa5 
<mc(labUc0,vtn€Cteftaiidi liberam ba 
beant facultateaiec ad bereditatis foc 
ccflrioncacc€dat.nu{lu3ptereai^ fuo 
«liiocimq^ negodo rcfpondcrc cogat, 
q> fi fo:tc inde?: cctiterit eino (emenviz 
nuUam obtinbtfirmitatcm.nec caufe 
slique ad cina audtenriam^feranmr, 
fi fuerit aduocatua nuUatenua d^ pa^ 
trociniuadmittaj, ^i tabellio inllru^ 
menta confecta nullmaiint momenti 
fed cum anetote oamnato oamnenf t 
mUnbnaidem bcipimua obfernari, 
5$i f 0 clericua merit ab oi officio z be 
nefteio ocponamr,vt in quo grauio: ^ 
cuJpaanaiot ejcerceaf vindicta,^! qoi 
talea autem po(l^ ab eccla fuerint oc^ 
notati euitare cotempferint ejccoicatio 
mafnia v/c^ad fatiffact6em idoneam 
cellantttr,^anc clerici non ejebibeat 
m5i peffilentibua eceiaft ica facram^ 
camec eoa jtpiane pfumant tradere fe^ 
pulmre.necelemorynaa autoblatoea 
co^recipiant.alioquin fuo pilacnt of 
Hdo,3d quod nequa^ reflituanf abfc^ 
induito fedie apoftolice fpeciali, ^ut 
t)eni(^« alie pene ^plurea fup ptedi' 
ctoa etia (inon pfiilant p annum anio 
ptinaci fuper eo^ vic 5 ftlioa z nepotea 
qui ab epo-zinquifitotiprit^uart feu 
ptiuatos ocnunciari.oignitatibna pfo 
natibuatoibuabonotibueac benefi!' 
ci|3 ecdallicis z ofFicqa publicia 4buf 
cunq5.iu]ct3 ca.vtcSmtffi,^, ptiuandi. 
©cbcrc4li.vj,^neelligif tn li impenit^^ 
tee ejcfiterint.vt in ca.ftatual fclicia,c, 
1 Lz ti, ‘ItejTi q etiam ipo:^ fiUj vfq? ad 
fecunda gencratoem funt ptiuati o rn< 
beneficio ecdaftico z offiefia publicia 
vt in.c.quccunc^.^,bcretici,co.li, In- 
telligendu m qui per paterna z no per 
materna lineam oefcenderut. z etia oe 
impenitentibua.vt in allece.ftamtum 
l^tem q illia fupple crcdentibua.fcce- 
ptatonbua^ocfenfotibna z fautotibua 


Lucilio ptima 

cor fitappellatoia z^clamatoiabdfl, 
ciu intcrdictu.pt5 m.c,vt inqfitoia.co, 
li ♦vbi tfi arcbidiaconuafnp.c.eo .tntcl 
Ugit vr poft^ p rnia5 dfe talea fnnt oc 
clarati ruc no pnt.ante aut fniamiiitt 
aliquibuaaggrananf fea Indebite fati 
ganf appellare pnt. plura alia poifem 
©educi fi ifta rurficiant, ‘020 ampUod 
tn pmino;: intcUigetia aliqua funt ©(/ 
fcuticnda»'p2imo 4d fi ptincepa vf fc 
cularifpotefiaa meta ^notata gefia ad 
oeuafiato^alicui^^cailri iuilo bello ali 
que bmoi malefica fecu5 redpiat.T ci^ 
airift^tia tyrSuid^ malo:^ copcfcatmu^ 
quid torna cjcercima vt fautotee z re- 
ceptatotea taliu funt mdlcmduz pdi ■ 
etia pcniamalctaudi.ixerpondendu 5 
videtutiq^ q^^pter mftitudinc rigor iu 
fiicic efi temperidna,Di,]el.c6fiitueret 
Jdeo l5 pttucipalia z eiua afidfotea z 
cofiliarii.talia foudeaoino.fintipo iu 
re penia pfatia biodati, vbi moniti ab 
eo;: ordinartfa no oeiliterintcn ia5 vtt 
recepratotca fantotea indicanf, vnb et 
ipia penia fubfidnnfjeliqutta tn tper 
cima cum abfq^ eo;: pfilio:e fanate ta^ 
lia iiaur. Itno^ oefenfioue reipublice 
fua cotpa ejtponere fut parati, I5 fo:raf 
fia in faerfa malcficif pplacftia babeSt 
tn cenfuriiila cjccoicatoia euadut, lic5 
reatu iUo|:l eo;:pfeiri 5 cagnofcere ba 
beanf bebtta cautee accepta fup olmo 
da bmoi oetefiatoe (mppetufi a cofef- 
foze abfolui,? quSm in ipia e ab eo;: (i 
nib^moi maleficoa cjcptllerc.^i ^o 
qiicrif a 4bna poflmt Pfiddica vbi refi 
pifcat abfolui. 3 ii ab eo;: ozdlarqa aut 
inqrironb’,|:5:udefvtiqj abfolui pnt» 
ab otdinatqa ac altie in^fitotib^ fi refi 
pifcat,bf in.c. vt officiti.in pn. ©e berc, 
li.vi,vbi ficoicif .vtoffictu. z infra coii 
tra bercticoa creddea rceptatotea fau 
toteat oefenfozea eor.necno p infama 
toaoeberefi,vel rufpectoa^m fanctio 
Dca canonicaa boim metu ©iulo timo 


jCapimlttm.xvi, 

re po(lpo(ito4>cedatf0.fi^o aMqnfe cp 
pdkrtobcretical3bcpj<mitU9 abiura 
ta rcdirevoliiertt ad cccic vnitatc (orta 
fozmS eccic abroliudie beneficiu impc 
oatir.^C inflat qfi Dic^pnceps 

vel alius refipifccrc^J^ndcf qn malefio 
cu^rer infuria creaton illata f ucnicu 
du tradif.vfi z vt ipm a pnio tmtno cp 
pellat Ilo cft malencfifcu ijerctici mani 
fede Dcpb^fi ibaerica ptauttarc« vt in. 
fra patebit pena pcbfta»tvt oc ^teritis 
©oleat.tplee nu^ Decetcrofoncrevti 
catboUe» Decet |?ncipe firmiter in ani¬ 
mo fuo flatuat^q^fi quent.cui traden^ 
das z qtio o:df«e pom^d’, z an vtma 
mfcHe oepbcnfuo in bereft fit iudican 
du3«9d pjimu fpalis tagef Difficultas 
in pnnctpio tercie pris.an vic 5 co? pu 
«itio tntmoad indice fecolarc lito cc- 
clefiafiicn ptineat.manifefln e.n.p ca* 
vt inqiiifitof0«^.^bibemMi.v|, q> po^ 
ccftatib’^ Dfiis tpalib’ interdicit ne De 
crimine berefis q4 mo indicent, abfcp 
tpop fen inqnifito? aut faltim alteri’ 
cozud J lnia.$ q: ro qoe ibi affignat cir 
ca maleficos rtd videt babere locu. da 
d: ibi q» io n Debet iudUnrz eo ($ crinit 
berefis ? mere ccciafficu. malefico? at 
crimen no videt mere ecciafticirlgetia 
tiuile ^ter Dana tepafia.quicdd tn fir 
vt infra patebir.l 5 iudicis ccclailice fit 
cognofeere eiudicare.tft iudicis fccu' 
laris eil cjccqui z pnnirc.vt pf 3 ejttra 6 
bcrctf.c.ad abolcda.z.c.vergeris.e ca.. 
c]cc6icamuo.vtncjf.^nx indcjc fecula 
ris fi tradet tale otdinano ad iudicadu 
b 5 tn p fe mde punire pofl^ ab epo fi- 
bi tradit siitrclinqnrt.vel etiCejc pfen- 
fn epi fccutaris iudepvrrutp facere poc 
fc 5 iudicare z ponire.flecvalet fi Dica 
tor q tales malefici no fiint bcrctici ^ 
potius apoilate.Q? cum vtrnrrcpcotm 
fi:at circa fidc 5 .tn ncut bereticus circa 
ttiam tautitmodo Dubitat «z boc iu to 


LXXVI 

to'vcl fn pte.fta tapoflatc maleficiro 
etiam p fe oiaawum enis grauius ell 
cotriimperc fide5 p qnam ell anime v< 
ta $ falfare pecunia p qua vite tempa 
li fubucntmr.l^n fi ralfarq pecunievl 
alu malcfaaotef flarim p feculares po 
tcilates iuile mo:ti tradunt.multoma 
gis tales beretici a apoflatc llati q ca 
uincunt pfit iuile occidi.vn z p bec eil 
rcfponfio ad fecundu quo fc5 ojdinc z 
a quo ittdice fit pnniendus.fed darinf 
oe illo tractabit in tcrcia parte opif cir 
ca modos fententiandi qualiter Dcp:c 
benfiis manifcilc iu bcrefi fit fenrenri 
andus circa octauu CDUodccimumo 
dum.Tfnpcr Dubiae quid fi pcnfteret 
anadbncelfef occidediis. iixeuera eitr 
fiberericusfimplec rctapfus qnant» 
cunfp penifcat etl occidendus,in capi* 
ad abolendam allegato.-tboc rarfona 
biliter fim Cbomam cum per bde pto 
uidcmrbono comunr.qoia fi bcretiei 
reuerfi fepe redperemut vtin vita ca 
feruaremur.i: alqs tempalibus bonis^ 
poffer boc efTc irt ^indidu falufis alia 
rum.tum fiiUia fi relaberentur alfbsin 
ftccrcnt.tiim ai^qai^ddncpcm eua 
dcrent,ali) fecuriasin bcrefim rchbc 
rcnmr.cjcrclapfn etiam ipommpjcf» 
inimrDc inconilantia eomm drcafi^ 
dcm.-ridco iuile occidendas quare ct 
bic Dicere oponcr quod fiptopterfuf 
pitionem folam inconilantie cedefit 
llicus iudeje relapfu5 babet tradere cu 
rie feculariad ocddaidum .a fo2tio2i 
fi non velit tradere apofiaram aut ma 
leftcam quamcunc^ curie fcculari p:a 
pter penltentiam z cius conueFfione5 
tamen rdinquere babet ralcmt no int 
pedire cum rndeje fecularis jpter Dant 
na tpalia fpo? malcficn vult occidere 
fm legcs.licct ecclefiaflicus iodcjc pj^ 
itsbabeat penirentem makficDmab 
ibluerr ab ej:coicatione quam^tes 

li iiil 


•^arsfeamd^ 


bcrcffm maleficam iticarrfi: cu t bere 
fit ei:c6(cam0.(tt^a ca^. eiccoica 
tiiDdj\q4.t ad gremia ecdKe recipere 
¥t fpuo falnaa ft3r.vt t>icif 
dl,5|lic ronea afrigitanf inferiae circa 
q^rtem piimi tercie peie«fuiflci$c ifia 
sd pne.tantnmodo adaertaot anima ^ 
rii rectojce ^dara i oiftricta e^igef ab 
cie ratio a tremendo iudice* ca reaera 
(adiciu oariffimu bie qui pfunt^acvbi 
talee ininiarii creatotieviuere permic 
'| 0 nt.^eqDif 5 Duobne alt|e malefico 
ru generibue^^am ad idem gen^ma^ 
lefici^ rcdacimf t illi qui g incantatio^ 
tteet carmina facritega arma queeuti 
(ncantarercuint^vteienuUo md noce 
re valcant^vndenecetia vulnerari poP 
fune bi em oiuerfificanf»i^am aliqui 
^ funt qui compdictieragittariiemale^ 
fide ^otdant tn eo $ eti§ circa imagi^ 
nem cmcifijci c pmmelia ei iHata talia 
> oddifcunt^gfa ejcempli qui vult vt no 
valeat ledi in capite ali4 rerro aut ient 
caput imaginie auferre 4 eirca col^ 
lu auferat collu.qui circa btacbiu aufe 
r^t feu cominua t btacbiu* t fic pTeque 
I ter* 3fnterdu5 fupta cingulu aut infra 
' Interdu cjc toto cominuunt.cJnMue 
fignfi vj]c inter imaginee in biuib 
aut in camplerepdfitaevna integra re' 
fierimr. ?Sliqai ifo funt 4 certa bteuia 
lecu oefemnt.aliqui verbie interda fa 
crie aut etia ignotie talia^curant^^n 
ter que bcc efiimaf oiuerfitae, ^a pzf 
mi I 5 in ptumelia fidei circa oebonefta 
tde 5 imaginie faluatoziecu ^fatiema 
lefide fagittarqe cocozdant. vn t veri 
apofiate reputandis iudicandivbi fiie 
rintoepb^ualiotnrefpectu fagittario 
ru.nec etii in mal^ptmi manifefiu^ 
ntinmitoem^zii'cozpie fupza cingu 
lu vel infr34Ut etiam totius cozpis fer 
nire videf 46 ran$ beretici penitetes s 
no relapfi vbi funt malefici puicti z pe 
niteantfunt indicandi z iujcra octauu^ 


modii penitcntiddi^cu abiurat^ne t (n 
clufione.vt in rerda pte opio ungetur 
•pto fecundisf 0 4 p carmina arma in 
cantare nitunf .s fup illa^nndis piatis 
incedere t fifia (xcrccre,Jfncamatozee 
eib uiconf iuicta jfid^viq.c^imof.qul 
arteatiquS verbie pagut oiinngncdu* 
q: interdii incantatoee fiunt pverba fa 
era aut p carmina faipta fup lUftrmof 
sbequideincautatiocelicitc fieri pne 
fepi^ c6dir5ibtts feruarte vt inferi^pa^ 
tebit circa modoe cnradl maleficiaroe 
infirmoe*3ncauut6nc6 aut que fiunt 
fup arma p aliqua verba. aut vbi ulia 
carmina feripta ocferunf boc iudicib^ 
attendenda q^ fiibi funt noia incogni' 
ta*3te caracteree z figuamrc alie pter 
fignaculu crudemie talia funt oino re 
futanda z aucrtedi funt boiee pie a ta 
lium audelirate. qd fi oefiftcrc noll^ 
tunc tanib leniter fufpecti funt iudic5> 
di oe 4bue in fecundo n0 fcntentiadi 
infertus patcbitmo.n.caret tunc ferti/ 
pulobereticepuuicattiniqitnia talia 
oino ope z aujUUo ocmonti bab& fieri 
cuius vc fupza patuit qui auitilio vti( 
apoilata a fide iudicaf.l5 etia «fpter ig^ 
rautta.s emcndatdie OTarn miti*^ ^ cn 
fagittarqs maleficis lu agendu. (£t 4« 
plnrimu coc cemif apd cliftcs t met' 
caiozes fecum oeferre. bmoi carmina 
sbenedictoes que incanrar6is rpecie5 
babere videnf.etpedit oino fiucin fo/ 
ro pniep confdtozezfiue in fozo ptetio 
fo p ecciailicu iudicc bmoi eliminare* 
cum tacitum pacru 5 gpter verba igno 
ta z caracteree fignatt cn oemoiie inif 
z ocmoii occulte fe ingerit z optata ^ 
curat, vttand^ ad peioza alliciar, vnde 
vbi iu fozo contentiofo talis oebet ad/ 
iurare iu]cta fecundu modu fentemian 
di.vbi in fozo confeientie cofeflbz t)cb 5 
carmina infpicerc.s fi nolit oDio^nce 
rc.oebet tft noia ignotas caracieres oe 
Iere,reliqua vt euangelica verba et 







anefKofeamdS LXXVn 


ffenacola cmds pmfttcrc, 4ba0 

cinrtibud t bdpuerui; maleflcoe faoiCc 
toriod notidu.q: fup:a tacm cll an vt 
vt mantfelte oe^bcnli' in bercttca p:a 
uftate todtcandi rint*oe q marcda etii 
pnad tactum eft (n pdma qone ptime 
pri0*€t qtudc q (ic patet tbidi, fea vt 
J^erndrt glo.otdtnarta Ut. c. abo^ 
lendl.^.piin.t vcr.oepbcnli»trtb’mo^ 
dia oclitrc.qurs^maittfcllc oc^bcit' 
fo Ut beretica ptauftate Itt . paca faai 
cutdtntU.vt in limpUd bercfi qfi pttb 
lice ^dicant bcredm.tf.De rttunup.pa 
Ia5.^.vlrt. vd legtdma^bacoe p tcfteff 
vel eje fua cofelflonc * t elttfd^ J^em, 
glodtt.c.e|ccelcama0.ti.fup ver. bepte 
beitf? pubUcedea q rtototlu fit lUfferiI 
qt condemnati fant.add fdem vfdct fa 
ccre fap,cdup qnibtifda. ejetra oe i^Su 
^utpantfrftt pdma qotte ptfme prfo 
Boi’opf0.€p qbu0 pat5 q^ male^cf fa^ 
gitrarqTiDrzaltiarma Utcantiteo pto 
maitifefleoepbettfioui beretica ptaal 
tatcpalfqdpaadcicptefrum comoe^ 
motte fttfta5<(pter maittfeUa ipoi^ opa 
que uo nili Diabolica virtute Reripnt 
Babendi fuut* ^atet et fecudo q eotu 
fautozeo receptatotee Defefoteo vt ma 
Itifeite taleep talibufbabedi fune ^ pe 
Itio pfcrtpttf mauifdle fubiacere ita q 
Ito iam fnb oubio aut tati$ rufpecti re 
ceptato teo leui aut graui. vd violenta 
furpitoeiudicandu^ucplureoalti epi . 
flere polTuunvudctfcmp grauifTimc 
cotra fidem odiitquuitt. z femp mala 
motte 3 oeo pcutmnf.^amvt krt qui 
d§ ptUtcepe cum piTmileo foucrct ma 
Iciicoe.z cum boc quada ciutratem in 
certta iicgocqo Cdebite aggrauaret Du 
boc flbi a.quoda familiari obiteeremr» 
ille ornm timoteoei poflpofito rdpo^ 
dit. ©et Dc’q? in boc loco monar.fi Ut^ 
tolle a me illi aggrauenf.ad queVerba 
fubito Diuia vitio fubfecuta fubitanea 
motee ejcpirautorcuera in vUtdiccaoo 


tam intolle ag^auatoto uuamtfau/ 
cotie berelie.'Patet t terao q piati 4 * 
qnq^t reaoteevbi bmoi flagitiid z coif 
auctotibuot fauco2idu0to]cta omne$ 
polTibilitatenon rcltllut.etia can$ ma 
nifcttl fautoteo.z q ^feriptj! pento ma 
uifeile fubiacere Debeat iudicanf» 

0equimrrecuiidil putictpa^ 
pale bume fecunde partiemp 
modo9 coUendi zeurandi ma» 
iefitoaf mircendo otfBicuUatejr 
^ ©uelUo fecunda* 

i 

^ '^min licitu Ut 

A maleficia p alia maleficia vd 

^ iper aliqua illicita tollere. a 
argoU q^ nd.quia vti aujcilio oemoim 
uon eft licim vt fupta pamtot in fecd^ 
do fntap DillUt.vii.a ooctotibue cornu 
Ititer Dctcrminaf. quia vic5 ell apolta^ 
lia a fide* z quidem q line ait]dUo De^ 
monn no polfit DilToluU^batur. quia 
autoilTolutfbumanoartilicio autoia 
bolice aut oinUta poc^a*^onlptimu 
qt inferio: potcllao non potdl Utfrin^ 
gere fuperi02e*cu5 uibil agat vitra fui 
virtutem non etiam oiuina. qi boc eet 
opno mircnlofnm.t cum illa oeud ad 
fuum nutum operamr* t tton ad infla 
tiambominn.ficnt«)cpc matripcteii' ' 
ti miraculum De fubuattone necefTita 
n0vUti.vtDocto:c0 cjcponunr ^pboc 
miraculum conucrlTonl0 Dcliderabat 
ppc.rc(pondit.(BMid mibl z tibi mulf 
er.fc5 comune in opere miraculofe.ap 
paret etiam q rarilTime Uberatur qua^ 
tumcunqjolumnm anjciltumt fuffra 
gia fanctop implo:ant * ergo non nili 
aujcilto t>emonu5 liberari pofTunt. q5 
tamen non ell licitum querere. *p:ctc 
rea boc quod comuniter tolcraf invfu 
ptaedeamr licet Iit illicmtmtfed boc 


I^arsiecuda 


nPmottfter pjadfcaf <$ |talc0 maUfida 
rtcttrranrad mulierculae fupltitiofas 
a quiboa fcpiffimc Ubcrartfi u 6 per fa 
cerdotes aut e;cocillae.§ ptactica 
dir g> aujcilio oemonu maleficia tollu" 
mr.cuiueremenau)cilium querere cu 
ftrillltimm.etiam no cfl licita malefii' 
Cia tollere fed patienter fuffer:e,'^:ete 
rea fmCbo.t bonaue,imf!i|\oi.]C)C]ciiii 
• t)c impedimeto maleficiali.maleficiuj 
eil ira ppetuu ^ non pot babercbuma 
nurerncdiu.quia fijbaberet rcmediu5 
tfon eil* bomiui notu vel licitu.m dbue 
verbis nant inrelligae ^fit quafi inftr 
miras incurabilis “t ppetue inberene. 
viide rubdunrtl3 oene pilare pofTic re^ 
ntedin oemouc cogenda ^cemon oe- 
fidendo inecurarct.ramcn curatio no 
eritbumana.ergo nifi bcuf oifiToluerit 
p fe non eil licitum eius oiflblutoem 4 
cunc^ mo querere, p^efea in eadeoi 
ftin.T.q.oiamt q etiam per aliud raa/ 
leficiu adbibere remediu ed illicituur* 
vnde ©icunt t fi poffet p aliud malefio 
ciu adbiberi remediu nibilomin^repu 
raref p erpctuu5.hcet ammouerel ma^ 
teficiu.q: nullo modo e(l licitu per ma 
icticium inuocarc ocmonis au^rilium 
'^tcrcrea c|co?drmi eccic uonvalctad 
rcpnmendu ©emones fp quo ad ornea 
moleftiascoq?o tales. boc ©ei indicio 
cp^jcnre.femper tamen valent contra 
^UftS cemonu inuefligatdncs cotra qa 
fofit pUnctpaliter inilimte ITcut cetra 
obfeflos vf circa pueros crotcifafidoa 
‘^tefcrea non optet q fi^ter peccatu 
©iaboio iitpotcilasin alique ©ara ceP 
fante peccato ceflfatporcilas. quia inf^ 
dum ceffanrc culpa remanet pena. e)c 
quibus verbia videtur ptefatr ©uo ©o> 
ctojcs fentire q non (it lictrnm.rnaldi 
cia toUcrc fedpermittere illa fiojt per 
mittinur aliclufifrmitates incurabiles^^ 
« pmittereilla tamumodo ©omio ©eo 
qgi illdcoll^epcitad ruum placitum»^ 


Jn contrarium cft q> (icot ©custfratl 
ra non abundant (n fupfluie. ita no ©c 
ficint in ncceiTarus.quare z nccciTario 
fidelibus contra buiufmodi infulms 
ocmonnfuntoata non roln 3 rcmedi (9 
ptcfcruatiua.be quib’ in ptincipio b« 
ilis fecunde partio tactum cft.veruerf> 
am remedia cnratiua cumars non fuf 
ficientcrfi[delibu0a©co.puifufn effer* 
z opera ©iabolividcrcnmr fbtrtotaopl 
buo ©ei. ptderca glo.fnp illb Job.Ijcf 
0 on eil potedas fuper terra3 if. ©icd 
omnia biianafuperar.-t fi meritis fait-» 
ctotum Tubfacet, vnt^ z meritis faiKto 
rumvirotu in bac vita fubiacenr.^^tc 
terca ?§ugttdinuo©cmotibn0 ecetefie 
non ed angelus cum fnbcrcmus ©w 
mente nodra poteutiot. na fi potedaty 
virtus ed tu boc mundo toto mundo 
fublimio: ed. mens ©eo fnbcreno.vn-' 
de z talibus ©ifiblui polfnnt opera ©io 
bolf.^xerponrio.bic fom ©ue foleunco 
opiniones fibi innfccm(vt vfdemr)co 
rrariantcs.^unt enim quidam tbeo^ 
logi z canonide moicem concotdatco 
^licitum ed maleficia tollere, etiam q 
opera fuperditiofaiT vana ♦ z bui^opi/ 
monis fum ^corus.^^odien.zigof'' 
fre.^ comunder omnes canonfdc.z^U 
omm fbcologop opinioa pteapue au 
riqnotum tquotondam modernom3 
vt Cbome.^onauenture.?flberti.pc 
tri ©e palude.t alio^ mnltop q nullo 
modo fint facienda mala vtcucnianc 
bona.tq^potinsbomo motioeba^ 
in talia confenrire.vt fc3 per opeta fup 
ditiofa 't vana Uber aretur, red quiavni 
ca ©idinctoe poterunt cotum ©iaa co 
cotdari vidende funt ptins co:p fent^^ 
rie.i^am feotus in fuo quarto ©idinc* 
impccUmenro malcftciali.fi-' 
nc ©e frigidtccmaleficiatisjcputat fa 
tuitatem afferere q etiam per vana er 
fupdiriora ncn ©ebeant maleficia tolli 
|^citanm.^ecmboc$d iufideldaa^ 


QMdnokmndi - LXXVIII 


tliqOa^qataceflruensnd aflcntitope 
rfbtta oiQboU.fcd credit ca5 poiTe % vel 
Ic fatlgare.oum ourattale figitum* c|a 
c^: pacto non affiftit ad boc niii WJ5 il' 
Ind onrat.iEtillc oedmctlo fllma ftgnl 
non ponet finem taU vc|cationi*vndct 
ticitig? cft mcnto:m5 opera oiaboh oc 
lere.t quw loquta oc fignio ponamus 
c^cmpla«<$nnt queda5 mulieres que 
tali figno notant maleficas, vt fi vacca 
vbettate tactis e)c maleficio p2marur* 
tunc vzccum laciis fupcr ignem appc" 
dunt.t ccrtisverbis fugftlrtofis Infida 
do.v:ccum cum baculo pcutiut. z lic5 
fafculam mulier percuriar.tamcn om 
niaverberaloiabolasad ooifum ma^ 
Icficc ocfcrt.per que fic oiabolus aim 
malefica fatigatnr.licet oiabolus non 
cogatur nec fatigaf.fadt tn illa olabo^ 
Ius vt percutientc catholica ad peioza 
uUid 3 t.vndc periculofum e):iilit.alias 
nonviderctur opinio tauti oocfotio ba 
bcre oifficultate. poflcnt t alia ejc^Ia 
adduci, '^oilaenfis ad id« in fumma 
copiofa oc frigidis z maUfi.t ti, oe im 
potentia coean gb.fup.c. litcrc.^.mu 
Itcre aute.oicit ($ m boc oefectu rccur^ 
rendu cd ad remedia medko^^d^t liC 5 
qucdam remedia cotra bec feripta va 
na feu ruperdiriofa vidcanf.tamcn cui 
Uber auctoziin fua arte credendum ed 
^dz fatis tolerare pot ccclefia retun 
dere vana vanis.X 3 umbertinus oeni^ 
(p m fuo quarto p:efata oidinctoc bis 
vtimrvcrbis.t^oiTunt maleficia aut g 
ozartoncsautpcr artem per quam fa^ 
cra funt oeftrui. ?td idem (goffrc< 5 .in 
fumma fU3 eo.titJl^aleftciu non pot 
folui femg per illum qui fecit.vel quia 
ed mozmus vel quia nefeit oelerc ipm 
vel quia maleficium edperdim.fi aut 
fcircmr licite podet foluerc. z loquitur 
contra illos qui Dicebant ($ per malcfi 
Cia non poflTcr copulc carnali pzcdari 
impcdioi^ co ^ nuUu tale eflet per^ 


p etn um. vnd e non oir inuret matrimo 
niu iam contracmm. pzetcrea illi qui 
fuerunt moti aflerere nullnm malC" 
fidum fitpcrpemu moucbanfbi6rd> 
nibus.quiaputabant omnemalefidu 
polTe remoueilvcl per aliudmalcfidu 
vel per ejcozcifmos cccic qui funt ozdi^ 
nartadrepzimenduvim ocmonu.vcl 
er veram pniam cum Oiabolus noit 
abeat potedate nilT fttpcr peccatozes 
10nd€C[U9 adprimu concordabat cu 
opinione aliozn qpad minas g fugita 
tlofa pofTinr tolli. Cotraric aut opinio 
nis ed fanans Cbo. in fuo. iiq. f^fata 
oi.fic tnquiends ^ fi maleficiu no po^ 
tedreoocari nifi per aliquod illicimm 
vt per ocmonis 3U)ciliu5 vel bmoi etia 
fi fdretur pofiTe fic rcuocari. nibllomu 
nus gpctnu 5 iudicatur. quia remedin 
non ed lidmni. ?Ed ide 5 bonaue.*^c. 
5^lbcrrus z cdmunlter omnes tbeolo 
gi vbi cnm buuirer tangunt oemonis' 
auniium tadtevel e^pzcneiimocadu 
vidicttir fcntlrc q? per nil aliud lUfi p li^ 
citos cjcozcifmos vel per veram pnia 5 
vt in C3.fi P foztiarias.jfile.rangitur rc - 
mouerl oebeant.moti vt apparet roni^^ 
bus in pzindpio quedionis annotat^^ 
(tt quia tantos coaozes in eop oictis 
quanmpodibile ed cjcpeditconcozda 
rc.tboc vnica oidincrioe fieri pot. 
tiotadu qp maleficiu aut tollitur o aliu 
inalefiaim fimul z g aliud malenciU 5 , 
auttollitur.non quide per maleficum 
fcd per maleficialcs ritus z illicitos, et 
boc iterum ouplicitcr. quia vel pe r illi 
citos z vanosTitus in finiul. vel g va^ 
nos t non illicitos, ‘pzmiu rem€d!U 5 
cd omnino illicitum tam ep parte au^ 
ct.ozis ^ z ipims remedti.^ed tameit 
quia fit oupliciter.qma aut cum nocti 
mairo iUiasqui maleficium intulit^ 
aut fiU e nocumento .fit tamen remedu 
um lilud per maleftciales ritus z illici 
tost tanccompicbeiiditur fab fccudo 


*0ars(ccmdi 


fhodo.vfcsvbfmaldidutoinfno per 
malcftcn altam fcD per inaleficlaledri 
ms x ilUc(ro0*runc Iterum Ulldtu ludj 
caE.l5 non tantii ficut p«mn.l 0 ndefn 
mane ©Icere poffumne per tria -r tr< 
bt 79 modio remedln reddit llltcitum« 
cifi vlc5 rolllf gmaleficu alium z p tna 
leficla allavlQVlitute oemonlo allcut’ 
fecundo qn non per maleficii fed bo 
nella prona 5 tollirur.fic tu q rnpftitiO' 
(ia remedija maleficlii qbvni pfene an 
fer^ alteri Infcrf.z boc Iterum llllcitu 3 t 
percio qn auferJ fine eo qb alteri Infeir 
fur.vtif tamen oemonn Inuocaroecjcv 
ptefiavtl tacita tunc Iteru lllldta.t fm 
boemodoaoidfa tbeologlaq^ potl^ 
moza fit pellgaida ^ In talla pfentire. 
?|lna '5^0 ouobua modia vltlmlo rclle 
re malcftcm pot efie vel lldtU 3 vel non 
vantt3fim canonlfiaa.-t tolerari pnt 
vbl remedia eccle pzlua attemptata.vi 
funt ejcotciTmieccie.fuffragia fauct^^ 
Implorata.ac vera penltcntla nlblleffc 
cKTcnt.^t vt Clario: babeaf Imcllectna 
©e fingulia fint aliqua gefia z acta per 
noo reperta recitanda. iRoma 
colat pape epoquldd ejcalmamepanl 
Imscmaejcpedlturus negocla adue^ 
ncrat.euiue nome occultare o:do cba/ 
ffratlo pofinlat.l3 lam vnlnerre carnlo 
©cbtmpfoluerlt.ldlcquattda lutrecu- 
iam adamado.c Ipam adfuam oloce^ 
fim ocfilnare cum ouobos famulis ac 
rebus altjs z clcnodqs oirpofulfTei It^ 
iienculaauldltafc feminea fupdeno/ 
dta que pclofa erant occepta modu cp 
cogitare ccplt.vt ca In Itinere ejrfftcme 
cps malefietis Intcrlrct.lanK^ i fna ba^ 
bebat clenodla comlfflonc. €t ccce fc> 
qncntl noae eps fublto Infirmaf * z nc 
fortaffls veneno Intojdcatus effet a me 
dlds pcunctaf.c a famulis ooleter tu 
bitatur. tamlttgen6.n,calo2 Inerat pC' 
€tc72l vtnon nifi gargarlfmls p aqua3 
fetidam continue baberet rcfodUacU 


dTerda Igitur ole cfimfam nulla fpet 
vite haberetur. IDctula quedalngreP 
fiim ad epm Infiantcr petljt.-t^ ca fuc 
famtatls 3 duenlflr 3 apperulr. jitgrcfla 
(gltur epm alloqulf z fanltat^^milttlr# 
oumodofuls acqulefcere fuafiotbus 
vellt.lEps ^0 quid na fo:et cui acqule^ 
(ce:e^ recupanda fanltate qua fumme 
affecrabatvbl mqutrlt. vetula rndlt.€c 
ccbcc Infirmitas maleficio vobisaccP 
dlt.z uonnlfi p aliud malefictu libera^ 
rl poteritis. vtvlc5 Ipa malefica quevo 
bis Intulit motlaf z eademvfa Infirmi 
rate lnficlatur,(rtupefactus epus z q 
alio modo Uberari no polTet vbl pfen^ 
fit.nilm temere volens agere papico 
fulere p ruppllcaroem Occrcult. Wt p 5 
tlfcjc cnm cum tenerrime oillgcbat. et 
^ non nlfi per mo«c3 malefice libera^ 
rl pofiet ciim oidldlfet* annuitvt Inter 
ono mala minns pmftteref ♦ «.fnp boc 
fappllcatoem fignamt* )0ndeoenu» 
vetula accerfita.t tam Ipt ^ fummna 
pontlfeic in motte malefice confcmlrft 
onmodo priflinefamtart rcflltuercmr 
oilTerult.ficcn ^vetula abfcelTlr.-t q» fe* 
qncntl noere Uberaref pmlfir. (Et ecce 
drea mcdiU3 noctis vbl fe fanum z ab 
omni lnlirmltatcfiberatU5 perfcnfiffei 
nundo mifib quid namoe muencuU 
fo:ctperfcrutatur.zecce aderat^lpaj 
circa medium noals In [laterelmatrld 
oo:mlentc Infirmati fuilfe fublto alfir 
mabat.qua In re oabaf mtelllgl q ca^ 
demboracmomento Infirmitas cp(/ 
feopu relinquendo maleficam lunen/ 
culam per aliam maleficam vefula3i» 
nafit.z fic fplruns malignus a lefionc 
eplfcoplcenando tpm fanltatl per acci 
dens refiituere vldcbaf cum tfi^jlc fa 
nltatem non imltr€bat.qu3m tn occo^ 
pare oeo pmlrtentc poterat ^ ^pter pa/ 
erum cum malefica alteravnltom qnc 
fomme alterius Inuldebat.lpe ocmon 
maglfiram luucnculam tnneetebabe 


(aoemofeciida LXXIX 


battbeneclhmartpotilia ono male^ 
fida rio p vim oemone ouabus perfo - 
nis fed a ouobns ocmonibuo ouabua 
maleftaeferuiemibuo faiflTe inflicta* 
nec in illo oemonee fibi inuice contra 
rianf .cum femp in pditocm anim3ru5 
qua fume ^ c6co:diter affectant fingu 
Ia opcranl.if p0 oenicp cu pietatis cau 
fam ipam vifita rc<|y oneret, cameram 
ingre((ien0bo:ribilib’maledict6ibus 
lufceptus fuit eicclamado.Cn cu5tU3 
que te talia Docuit z te liberauit male- 
dicamini ineternu. z eps emolire eius 
animu ad pniam. z ^ oem offenfa5 ei 
remifllfet vbi tentabat. illa vultu auer 
tendo clamabat ejeeao maledicte.lll^ic 
nulla rpes venie fed aiam med oibus 
Demonibus comendo z miferabilif in 
teriit.t eps cii gaudio ad^piia remea- 
etia notandu q? q: pziuilegiu 
vnittsno facitlegem coem.io oifpefa- 
tio pape in boc cafu no arguit oib’ fic 
licere.?0d idem refert nider in fuo fot^ 
nicario.Dicit em./^odus tollendi ma 
leficiu.autfe vindicadiin malefico ta¬ 
lis ptacticaf interdii modus. 10enit ei 
aliquis lefusin fe vel in fuis ad male 
ficam feiffitans fcire malefactoic.mnc 
malefica plumbu liquefactu aliqtiens 
fundebat in aqu35qttoufq^ ope Demo 
nis in plumbo imago aliqua videref* 
(0ua vifa malefica quefiuit ab ejcplo- 
rante.in qua pte vis ledi maleficii tuii 
z iii eode vulnere eum agnofeere. cun 
C]cplo:at02locu5 eligeret llatim ma 
lefica i eade parte imaginis que in plii 
bo relucebat ft)cura vel vulnus per cui 
tru’poruit. z locu vbi reum inueniret 
indicauit.nomen tn nullatenus mani 
feftauit.fed ocperictia teffc maleficus 
per omia ledi reperiebaf ficut 'fua ima 
go plumbea Demoftrabat.l^ec in$ er 
media z fimilia vtic^ iudicanf illicita, 
^uis bumana fragilitas fub fpe venie 
pfequerde a Dco* fepius is inuoluimr 


plus effuansp fanitate coipis $ anic 
^ecujidu 'bo remediu.Be ipis malc^ 
ficis maleficia Diffoluentesfub cjcpief 
fo pacto CU5 Demone inito abiq^ nocu' 
mento perfone* z quidc dc eis qd age 
dum litz qualiter cognofcunf infra in 
fedecimo mo fententiandi patebit.H^i 
em Mplures ejciffunr z fp infra vnum 
aut DUO miliaria teutbonicalia repiuf 
in quo fpacioquiccld alie malefice le 
dunt boc illi curare videnf. quas etia5 
curatoesaliquefimplicirer quoadoc 
tempus, alique 'bo tm apjcima anga 
ria lefos maleficus curare fe iactitant* 
'Mique ^0 no nifi in cofcnfu malefice 
que maleficiu5 iiitulit curare pnt * z be 
notanf fup e)cp:effum pactu cu Demo 
ne iniram ^ter boc q> occulta mamfc 
itare folent illis q caufa fanitatis recit 
perande ipas acccdunt.ipis enim cau 
fas fue calamitatis fubito manifeltant 
Dicentes qp^pter bzigas z riicas cu vicf 
na vel alia muliere autviro babitas Ic 
fa fiierit in fe vel in fuis attinentibuf.q 
etia ad occultadu fua flagitia interdus 
peregrinatoes vel alia pieta|is opa iu 
iungunt.quas quide5 accederep recu 
peranda Janitate tanto* pnitiofius ejci 
(Iit quanto p illis4 folu p pactu tacitu 
curare videnfinptumelia fidei ampli 
us Delinquunt ♦ Wi em Dum e]c vna p 
te fanitate cojpaleoeo pponut eicalte 
ra parte fibi ipis in vindicta criminis 
vitam Deo peuttente abb2euiant.fic.n# 
in faul Diuina feuit vitio cu p:imo ma 
gos z ariolo0abituliff5 6 terra, poltea 
cofuluit.vn z in bello occifus cu5 filiis 
fuit.i.lxeg.icicvul.z culpa tangff.i.^pa 
ral’.)c..ppter boc etia oebofiaf infirmus 
mo:i babuit iiii.Jieg.i.tales etia vilita 
toies maleficaru infames. vn6 nec ad 
accufatioem Debent admitti.q.q. viii. 
quifquis nec.^te tales f m legef Deba 
pena capitio plecti, vt in i 5 ma queltoe 
opis tactu eff t^ed bcu Dne ocus cum 


•p^rsfeamda 


omiifa fodfda ma fafta funt ds libera^ 
bUpaupcemalefidatos. z (n connDis 
t)olo:ibu6 ctulantca peccaris iifis c)ci 
gentibus inimicus nimis pualuit vbi 
fnnt qui licitis cjcotcifmis illa opa uia 
boli oiiToluerc valcant.boc vnicum cr 
go fupclTe videf remcdiuvt iudices eo 
ru infult^ad minus rcfrenaiuvurijs pc 
nis auctrices maleficas caftigado, vn 
^infirmis facultasvifiradi maleficas 
smputabif.fed bcu nemo peipit cotdc 
o^s que fua non que lefu jcpi funt que 
rcntcs.l^lla♦^.malefica in ricbfbofen 
ee qua fupta mentio facta cft adeo affi 
duis frequetabaf^ recupanda fanita" 
te maleftciatr.qp comes caftri rbelonci 
lucru babere voluit ita q quilibet ma' 
Icficiatus in fe vel m fibi attinentibus 
©enariu vnum in introitu pone folue^ 
rebabebat.vn 5 z magnu cjcinde fe ba 
buiffe^juentu afieruit tefie ctia cjcpicn 
tia oidicimusplurcsralcs p oiocefim 
coftanf .ejcifterc.no q ipa p alns oiocc 
fibus fit mfccta CU3 boc genus inftdie 
ferptt p oes Diocefes^-z beu totu mun^ 
du infccilTe vidmir.fed q: ipa oiocelTs 
ampliur elabotata fuit.-z qtiida bcngft 
nolc reptus qui msiote cocurfum z 
tidianu a maleficiatis paupculis babe 
re cernitquem ctia cocurfum fic ocur 
nfis pfpejctmus t villa quada eningen 
ofineoubio ad queeunep loca beatiP 
«me virginis fine aquifgrani fiue ad 
beremiias tantus pauperu concurfus 
110 e)ci(lit ficut ad eunde fupfiitiofuin 
boiem.nam biemali z frigidiffimo tpc 
bum p abundantia niuiu ornis via re 
gia z publica obfiruif adbuc a circuia 
cctibus terris ad buo vel tria miliaria 
cu magnis boim fatigaridibus frequd 
taf.qmbufda remedia pcipietib^«ali)s 
^0 minime vt reo: q* non eque omn ia 
maleficia Diifolui ^pter varia vt fnp:a 
tactum eft obftacula pnt. z bi quidem 
fub c^iTa oemonu inuocatioe uiaUfi^ 


Cia oiiTolucntes qno ad fecondil reme 
diu illiciru.nd tn ficut ptimu. C crciB5 
i^o remrdiu q quibnfcla cerimoniis fit 
pftitiofisptacncaf.ncn tfi in nocumc^ 
m alicui^pfonc.aut p manifefios male 
ficos agiraf ejepientia tefic p bunc mo 
du«'5n ciuitatcfpircnfiimercaio: dda5 
fotenfis bunc cafum fibi accidific pto^ 
pofuitr<n ptibus inquit fucnie i quo^ 
dam caitro nobiliu me oegcnte.quada 
tieoum pacto ptandio alTbciat^ tuo^ 
bus oomicellis^folati) ca fup ptaru in- 
cederem qiiedam mulier obuildo.ous 
a remotis adbuc incederet ♦ z a ouob^ 
oomicellis agnita fuiffet vnns eo^t ad 
mc bcc vci ba^ruUt, munias tc cito d' 
gno ctucis.z fifr ad idem aliuf ab alio 
latere bc trabaf/oit ego caufom bui^ii 
motis inquirens, jf\fidcrunt.inpcio: 
malefica rorius^uiiicie iam nobis ob 
uiam t>at. ipfa.n.folo vifu maleficiare 
boies licuit, dTuiic ego flomacbando 
z mm^ talestimuiffe me iactitabam. 
cccc vieverba ccmplcHi,^ mc grauiter 
in pede finifiro lefum pfenfi.itavt fint 
grau i colote oc loco figere pede no po 
tui aut grcfTum.vnde e alii c^cito c C3> 
firo p nuiiciu mibi equu ccfiinado.ad 
illud rcdncunr.colotibuf atltp tridua 
augmcntatis.pfati incole intclligetcs 
maleficio mc infectu quenda rulticus 
ad fpacium vnius miliaris acccdnnt. 
z cafum^onunt.qucm noucrant per 
artem quendam maleficia tollere. qu< 
edeifo venies z pedem ^fpicicns.fi in 
quir c)c vobis comigitant naturali t>t' 
fccfu erpimemu capiam, z fi qnide 
maleficio accidit cu5 cei adiutotio cu/ 
rabo.fin aut Kmcdijs naruraltb^opuf 
erit infificrc*?tt ego fi abftp i^upfiitdnc 
et cum cei adiutotio curari potero Ib 
bcnsacceptabo.quoniam cnmcemo 
neiiibil cemune babere vclo.ncc cius 
adiutotiumaifccro.jtd idem z ipfcvil 
lanus refpondit fe non vdle nifi liata 


Quemo fecoitda LXXX 


fcmedCa t cum ocC adiutodo adbibere 
t curare.oummodo cjcperictitia oidi 
diTet boc p malcfidumibi comiginc* 
•d ^ ouo alTcnfi lUc plumbu vt fup2a 
x>c aUa malefica tactu cft Uqfacm iii co 
dead ferreo fupza pede teuufi t m fen 
tclla aqua plena fudit.t fubito oiucrfa 
ru rcru fpea^ruperut acfTfpine vel pi¬ 
li autolta z fifia fuilTentitromifla. jfa 
Inqutmdeo ^ Infirmitas bccno et na 
mrall oefeau fed maleficio vobis coti 
filr. ego quo talla eje plumbo lique 
f aao fclrc polfet du Inquirere. (Ecce in 
quit.vtj.funt metalla eje fepre planctis 
«qulafatumusloominaf plumbo el’ 
^netas cftvr fl plumbu fup malcficlu 
allqd fuTum fiterlt p fuu Influjcu male * 
ficlu Demonfirablt. t bene Inquit actu 
clfvt cito rcmedlu adbibeaf.q2 tot ole 
bus vos vlfitare babeo quot fub male 
fido IletKWs.-t Interrogare 4 t oles eia- 
pii fuilTent. lam triduo falTus fum.vn 
«ipe lingulis olebus p trlduu me vlfi- 
tando z pede Infplclendo folu z tmsi 
do z cuncta verba penes fe rummado 
Incegre fanltarl fugato maleficio me re 
certe modus actore no mo 
Urat maleftcu licut modu fupfiltloru5. 
<n eo.n.qr adlutojlo z non ope ola- 
boli fanitat^^mlfit.-t boc q» faturnl lu 
fiu^u fup plumbu5 tatti^ eic eius onlo 
coufatu allegault Irrepbenflbills cjctl- 
tlt-rpotmscomcndadus fult.^cdq 
virtute maleficltt fugaultzfpcs reru5 
In plubo caufauitfub oublo rellnqulf* 
0 am cum maleftclu nulla virtute na¬ 
turali polTltamoueri llc5 mitigare va^ 
lear ♦ vt Inferius oe obfell ou remedqs 
paieblt.porlusvidef g? per aliquod pa 
cfum ad minus tacitu cu oeinone Ini¬ 
tu boc practlcauerlt. z olcif blc p 3 Ctu 5 
tacitu qii ad minus aucto: tacite In af- 
fiftcntia Diaboli cofentlt. p que modu 
Innumera rupfiltlofa opa p:actlcanf«U 


cct oUTcrcnter quo ad olulna offenfam 
cum in vno ope malo: fit creatoris of' 
fenfa ^ in altero.^n eo.n. q 6 fanltatc 
4>cur3nd3 cerms ftilt.'!: In eo qtot oie 
bus quot fub Infirmitate c)ctttaat Ipni 
vlfitare babult.itcc allqbus mcdlcami 
nlbus naturalibMus fult.^ m lujcta.P 
mlflTa egrotii fanitati refiltuit. no ta fu- 
fpccms^vtmanlfetle oeplbenmsad 
minnsb no fup etpflTus inku cum oc 
mone pactu.tn ludlcaf z tan^^ coui' 
cto baberlz penis ad minus tn feciido 
mo fentenilandl Infra cotentls. fed pii 
nlrl Debet cu abluratlle folcnnl nili le^* 
ges que In cotrarlu fentlre videnf iptn 
fufientaret. Jnquo cafudd ordinario 
Iit fadendu in folutoe argumento^r pa 
tcbit po(lea.(0uartu <>0 rcmedlu tolc 
randii t dc quo canonlfic ad minus iii 
tendunt cu ccrtls rbeologls olcif vanii 
tantu z ^clfe.puta qr folu fiipllitlofunt 
z no fub aliquo pacto ejcpffo vel tacto 
c]c Intentione «polito practlcatls ope 
raai.-t Dico ad minus, qr fortalTls (i vc 
llnr etiam tcrclu remedm bule quarto 
adiugere.potlusvldef nobis co^r affer 
clonl cedere ^ cotentlotbus Deferulre* 
z boc qulde rcmedlu vanii. fuplus epi 
plliicatii De mulieribus que vrceolum 
fiipra Ignepolitu pcutiuiit In fine5. vt 
malefica que vacca vbertate lactis prl- 
uamtverberef .I3 fortalTls talla i nomi¬ 
ne Diaboli facere b3beant.aut fortalTls 
fmc eius e)cfilTioue.'^d ide5 polTunt et 
alia ea^ gefta adduci, i^am interdum 
vbl vaccas bmoi Icfas ad pafcua emit 
tere volunt.ejcplorare «ia ipam male¬ 
ficam nituuf.tunc braca viri vel aliud 
.mundu fup caput aut Dorfnm vacce. 
•i boc potius fcftiius Diebusz facratio 
ribuslpam vaccam cum bacculofor- 
talTls Iternm fub tali vt fnpra ejcprcITio 
ne peraitiendo ejcpullnt. z tunc vacca 
reao tramite ad oonm malefice prope 


*PaJsfedida 

rat 'i C 02 nu 3 m eiuo ollmm vibzat c«5; 
tnagiio cuilam coriinie pulfando. z 15 
vnqj oyabolue in vacca operatur tau^ 
diu quo per alia maleficia fedatur .iKe 
ueraccfi fm prcfatoe ooctozes talia 
(inttolerauda.nou tameu meritozia vt 
quioam alTereze coiiantur e)ciftut,cum 
enim iujcta apoftolu omuia que in 
bo aut opere facimus in nomine bo^ 
mini noftri lefu cbnfti facere p:ecipi' 
murdicet ibi non Iit eicpzelTa bemonis 
muocatio.ettameneius nominis e]C' 
preftio,et (terum licet ibi non fitinten 
tio per pactum aliquod tacimm vf e)c 
prefTumtalia facere, quia foztalfis oi^ 
cet..voloboc facere fiue oyabolus iti' 
tromittat fe liue non. ipfa temeritas q 
oiuinum timozem poflponitt>eu5 of- 
fciidit.vndc etofabolo potellatem ta^ 
ba faciendi permittit. inducendi ergo 
tales funtad penitentiam adboztandi. 
vt potius oefiftant.z ad remedia infra 
feripta er fuperius etiam in parte tacta 
per vfum videlicet aque benedicte z fa 
lis c]cozci5ate 'z:c.recnrrat..^imili mo 
do indicandum oe illis quibus oum 
aliquod iumentU 3 maleficio interimi^ 
turetejcplorare maleficum aut etiam 
li;natnr 3 lieefectu vel maleficio fit in^ 
teremptU 5 vbi nituntur adjloca vbi ca' 
dauera beltiaru5 c)ccozticanturp2ope 
rant et intellina cadaueris fuper terra 
trabendovfc^ad oomum beferunt no' 
autem intra nomum per boftium fup 
fed fub limine nomus ad coquina tra 
bunt:et igne facto fuper cratem intelli 
na ponunt.ettilc vt e)c relatu talia p:a^' 
cticantium fepilfimeinfozmati fum^ 
ficut inteflinecaleftunt et ardenttita in. 
teftine malefice caloze et nolozib^ cru« 
ciantur.aduertunt ergo illi cjcplozato/ 
res VIbolfium nomus optime fitob' 
ftrufu m t eo q? p 2e nolo rib us m al efica 
ad introitU 3 feiiinauitnomus, z fiqui' • 
dem iniroitum.babebit. carbonem, oc: 


0.ttellio fecunda 

igue aufert et tuc omnis erneiat^effu/ 
gatur.repcrtu3 nenie^ fcpius nouim’ 
q vbi introitu babere non poterant ec 
tunc ncnfilTimis tcncbzis noinn intuo 
etejetra vallabanncum pmotionctam 
bozribili ct llrepitu vt e]c ruina nomuf 
ornes fe tandem interire putarent niit 
oftiu apcriref.':^fd idem etia5 certa ep 
periineiua redncunf.nam certi voleip 
tes e multitudinetitu!ieru5 in ecclefia 
ejcilfentium ejeperiri maleficas que cti 
am rmecozum coufcnfu ecclefiam ni' 
uinis peractis ejcirenou valeat tali ep 
perimeufo inliflunt. ^am nie nomi' 
nico fotularia iuucnu5fungia feu piu' 
guediue pozci vt moztis ell p:o reftan 
ratione fieri perungur.et fic vbi ecelefi 
am intrat tamdiu malefice eicirc ecclc' 
fiam uou poterunt quoadufcpejcplo' 
ratozes aut eput ant illis licentia fub 
eicpzefiione vtfupza ejeeundi cocedant 
Simile fit etiam per certa verba q au/ 
notare non c)cpcdit nc quis per n^-abo 
Ium fcnucamr; ^amncc mdicesaut 
prcfidenresbis infallibilem fidem aut 
opininiouem accomodarencdentmfl 
talis perfona alias plurimum ef[^ nif/ 
famata.cum tali pzctejtmiJlc mille ar 
tifeje etiam !uno)cias infamare polTer. 
10 nde potius.auertendi fmu bomies 
a talibus ejeperimentis et falutares pc 
nitentie iniungende licet interdu5tO' 
Ierant per bcc’patetrcfponlio ad ar' 
gnmenta qnc concludut maleficia no 
elTe tollcnda.quia pzimis nuobus mo 
dispmnino illicitU 3 eft tolerare terciii 
remedium febm legcs.et fi toleraf ta' 
men non paruam fuper ecclefiaflicus 
iudejc nebet babere aduertemfam. 0a 
($ leges videntur tolerare patet.C. nc 
maftcis.l.eozumivbi (ic babemr. '^lii 
aurem qui faciunt id ne labozes bomi 
num vcntoznm grandinifep lapidario^ 
nefi-ernnntnonpcnafed pzemio nig. 
ni fnnt.ff ri^ntoninPin fumma ne legt 


JCapimlupJimiint LXXXl 


buo (n quibuame caitoiucu5 ct ciuilc 
Pifcrcpantboc idcmlallcgatejcquo v^ 
detur conccdurlcg;c 9 p:o conCcrua^ 
nouc frugu z iumento:}: iii omne eue^ 
tum polTe certoa bomtnee taUa practi 
cantee no folum tolerare fcd z premi' 
arc/vErit ergo ecclefiaftld ludicle ad' 
uertere li taiitumodo mcta;mente5 Ic' 
gis contra gradines et aerie remperiet 
modie cogmie vt inferine patebit aut 
etiam quibufda fiipHitiofie ^acedit, et 
tiic Dum inde nullu5 fcquif fidei fcan- 
dalum etiam tolerare, fcd reuera boc 
non erit iujctaterciu fedquartii modn 
« quintu oe quo pfequcnter tractandil 
eritoeecclefiafiicie etlicitie remediie 
inferendo interdum oe fupftitiolTe ad 
qiiartu modupiinentib’* z boc g capi 
tula fequentia^j 

iRemedmm ecdefiallictt con 
tra incttbo0 et fuccubos Dcmo 
nce* 

Capitulum primum; 

C iBia vero m pre 

^dentib^ capitulie giixwt^' 

. ,4^onie fup modoe ma leficia^ 
di boi^umenra et terre frugee, tacta 
funt arue omia ea que ipfe malefice et' 
ga^tiae pfouae piactieat qualiter vi^ 
delicet innoiciae iuucnculae iaugm^ 
tum fuc pftdicalliciutuioaKe etia mo' 
due fitpfitcndi ea^^-t bomagq pieltau 
di.qualiter etia infantee ^ioe aut a' 
lienoeocmonibue offerut,etq.uo loca 
liter tranffcranf ,t^cc inquam z fimilia 
remediarerqufa no eftpolTibile nifivr 
per fuoe iudicee oe medio tqllanl.attt 
ad minue iu ejcempiuomniu fiitujo? 
puniant .ideo oe bmoi remedqe no ao 
picfene fcd iu vltima parte operie,ybi 
viginti modi p:ocedendi et fcutentian 
di contra etfuper maleficarum perfo^ 
uaa ocduceiil tractabimiv’^d prcfma 


tm fuper remedia contra carum malc' 
ficialee effcct^ tendcrc|opo:tet ct pmo 
qualiter boiee maleficiati remediatur 
oemu qualiter beflie: et vltimo qualia 
ter frugee terre^nferuant.Be bomi^ 
nibue vero maieficiatie quo ad incu^ 
boG demonee vel fuccuboe.quia funt 
in triplici genere fcd carum que fc vo' 
luntarie oemonib^incubie fubqciunt: 
vt funt malcfice,quia oe fuccubie quo 
ad viroe non ita voluntarie ptactieatu 
reperif.cum cjcnaturali vigoieratiO' 
nie quo viri mulieribne peminentua/ 
lia pluoabboircnt.eft eomm 4 a ma 
leficie cum incubieautfuccubie cou/ 
tra eo9 voluntate inuoluunf ,ct cft tcr^ 
Cium genue ct boc ptecipuevirginum 
quarundam que contra earum omni' 
no voluntatem ab incubis oemonib’ 
moleftanf.oe quibus etiam fepe ptefu 
mitur^ 3 maleficis fie maleficiantur* 
puta quia oemonee ad initantia male 
ncarum/icut fepilTime aliae tnfirmita 
tee immittere foUtata et incubos illie 
pfonie fe facere babet vt vel fic eoe ad 
ru 3 mpfi'dia 5 allicere valeant. Bemue 
qnedam e]cempla.(£il in ciuitare pflu> 
entia paup quida5 iicmaleficiacue q 
in pzefentift v)C02is omne actum veue> 
reum ptout viri cum mulieribue age^ 
re folent etiamrepetitie vicibus per fe 
e]ccrcer,ucc ab illis ad iuft8Utia3 z civu 
latu mtteris aucrti pot. qt vno aut ib’ 
actib’ c^:pletj i?ba replicat, volum^ ite 
rum oe nouot iteru oe uouo iueboate 
cuftfi nulla pfo na cotpalivifu cernat 
ei fuccnbere.fitcp vt pt^oiutinas bmot 
veicatioes paup ille colUfus iutertanr 
oinib^^virib^oeftimitz ou p^^liqnaru 
viriurccupatoejmterrogat quo z qua 
Uter iftaTibi ptinganw au uc pfouam 
fuccubaiUQ babuerit. jfiifidere folet fc 
roibi videre:^ ita mente captiuatU 5 vt 
olno abltiuereuo valeat.-t quidem fU' 
petbQC malefici» mulier queda pluri 
i l 


•^arefecuda 

mumbabe! fnfpecta qpcC (iimlcrftco 
g illi pauperi minata fuerit pvcrba co 
tumeiiofa:g? ipfum^er 0ilplic5ntia5 
fibi facta ejcpedirc vellet fed iegu z tji' 
ccutotef tufticicic no alTunt qui faltim 
fup oiffamia ct graucm fufpitoncm in 
vindicta tanti aiminits^ccderau.piv 
tantee nemine oebere pdemnari nifi d 
pfelTione^zia auttriu teftiu^ductio^ 
ne legitima puincatquafi indicia facti 
aut euidentia fup graues aut violctas 
fufpitdc0 nullae mcrcanf peuas t»c 4 ' 
bns tamen modis fentcntiandiinfciv 
«0 vt pmiiTum efl: patebit» j^e fc 5 o ve 
ro genere 4 puelle ab incubis Demon! 
bus moleftanf»(Etiam nollris tempo^ 
ribus referre nimis longum fo:et: cu5 
biftozie certe De fimilibus e)cillant re^ 
ferte.^ed.cum quanta Difficultate ta^ 
lia remediari polfint patere poteftejc 
bis q oibomasbzabantin^circa finem 
opens fui De apib^: De quada in bunc 
modu rcfert»^idi inquit z in pfelTio^ 
ne audiui virgine quanda in religiofo 
habitu q pzirno Di]cit fe nun$ i peubi^ 
tum prenlilTep boc tamen Dat intell^ 
acre fe cognita fuiffe at ego no credenf 
artaui eam ratonib^et curis pminato 
nibus fub periculo aie fue.tandem cu 
lacbzymis pfelfa efl fe pzius cozrupta5 
incnte^ cozpe.et cu 5 poflea Doleret 
fi ad monent z pfiteref omni Die cu la^ 
cbzymis non potuit tn ingenio lludio 
vfarte ab incubo oemone liberari, nec 
figno crucis nec aqua bndicta: que ta^ 
men fpaliter ad fugados Demones oz' 
dinanf.nec facro jcpicozpisipfis etid 
angelis terrifico Donec peft plures an 
nos ozatone z iciunio pie lucardis fn- 
garef.t cft credibile faluo meliozi iudi 
cio.qppoll^cepeccatoruo Dolens c 6 
fitcbaftpoti^ei^ubitus cemonis pe^ 
na culpe^ culpa fuit/l^ec etiam cu5 
In vigilia pentbecoften querularetur 
dpudcrifiiniin valUDuciffe biabatie 


(anclliofecimda 

monialem ceuotam que mibi boc re-' 
tulit 9 no auderet coicare fl)ter Deino 
nis imponuna vetatione. compaties 
Di)tit ei crilfina. "^nde quiefee fecura 
coicatura cras Dominico cozpc. ego in 
merecipiapenam tud. j^ecedens illa 
gaudens Dozmitin pacc.ad ozatione5 
De nocte furgit mane cum omi tranql^ 
litate facramenta fufcipit.Criftina au^ 
tem fufeepta in fe pena no ponderans 
vefpcre quieti fe Das.audit i firam fuo 
quafi^cellam pmouentem (c:z inquis 
etius agitantc.nec fufpicans Demone* 
arrepto colo fugare nitif quicdd effet 
Decumbit iteru.fed p 3 Uida:ve)cata for 
rcjcit ct boc plorics.tandem fenlTt z yl 
dit euerfis fere llraminib’^ Demonis 
nequicia vc]carcf. BimilTo ergo lecto 
noac Ducif infomne5: et ozarc volens 
Demoniscruciabaf infultuetvt Di)cit 
nun^ talia paifa fuerat, vnde predtete 
mulieri manc,gtcnuncio inquit renu^ 
Cio pene roe:vi)c fine vite Difcrimie v^ 
olentia tentatozis pcflimi euafi. i 0 ua 
c)c re ppcndif Difficile efl b^moi remc^ 
diare fine maleficio fiucabiqj eo con- 
tingot.Sunt tamen adbuc aliqua per 
qucfoztalfis ipfi oemones fuganl. ce 
qnib^etnider in fuo foznicario. 'licet 
em vt ibi refert quintp modis valeant 
puelle et viri liberari videlicet p faers' 
mentalem confelfionem z fanctam eje 
crcitatione in crucis confignatone vel 
angelica falutatone.dTercio p ejcozciP 
mo:p applicatonem.dSiuarto per certi 
loci mutatonem.et p cauta fanccozum 
c)cc 6 icat 6 nem:t eje pzemifTis patuit q? 
pzima DUO moniali no^fuerut. no ta^ 
men ^terea obmittenda funt.q^ ein 
vni cft remediu no ^ter boc fcquif q? 
ct alteri.ita et cconuerfo. 0 .^m et inen 
bos fepe p ozationem Dominicam auc 
aque afperfionem . vel etiam p angeli^ 
cam falur 3 t 6 nc 5 fuiffe rcpulfos. biflo 
rietraduftjg^efcrr em Cefari^in oyalo^ 


Capitulum.?. 

go fuo q facerdos quidam poll^ fe fu 
fpendcrat eiiie pcubma monaderium 
imramtz per incubu ad lujcuna p:oca 
ta eft.quc tame p crucis pftgnaionem 
repulit et p aque benedicte 3fperrioc5 
licet ilatim pollea rediit» (B.h aut ange 
licam falutatione Dicebat: longe velut 
fagitta Difparuit z receffit fed interdu5 
rediit.licer^c accedere eam non aude 
ret» jftcni De tercio videlicet per facra^ 
mentalem pfeiTionem pater p eundes* 
(Ecfariu qui Dicit concubina antedi' 
cta cum iam confelTa eflTet pure i toto 
Derelicta cft ab incubo.txefert idem q 
quidam vir in leodio pafTus incubum 
cofclTione racramemali finita totaliter 
liberatus cll.l 0 on it infup eicemplmn 
De quadam indufa quam incubis nec 
oiatione nec cofeifiene nec^ter aliud 
fpirituale ejccrcitiu reliquit quin eius 
lectu afcendercnfed cum ad infoimati 
onem cuiufda viri religiofi Diceret bc' 
nedicite.ftatim eam Demonrelidt» Be 
quarto loci videlicet mutatione. Dicit 
qui piias.g filia cuiufda facerdot^ dti' 
piata per incubu et facta eje Doloic fre^ 
netica.transrbenucplongata abincu 
bo dimiiTa efi.fed pater eius quia a lo^ 
co filia 5 Dcpofticrat a Dcmon^cuffus 
Cii adebvt moicref in triduo.^^it z mi 
rio Dc quadi que per incubu crebio in 
lecto vcjcata^fpiio.pfociam Deuota pc' 
lijt vt loco veicate iaceret qb cum fecif- 
fettota nocte quafdam inquietudines 
grauifTimasfenritzpiioi tunc quieta 
fuit.iaotaf etiam a (gullbelmo q iiv 
cubi plus vejcarevidenf mfieresepu 
cllas pulcros crines babentes.ideo dia 
«ut cure aut ornatui criniu mmiU 3 in^ 
cumbutbmoi.autquia per crines xi' 
ros inflamare cupiut vel pfueucrunf* 
aut quia in cis inaniter gloiianmr.aut 
quia Diuina bonitas boc pmittit vt ter 
reanf mulieres viros inflamare p ea q 
ctia Dcmoncs inflamari viros volunt» 


Lxxxn 

I 3 e quinto De cjccommunicaonte que 
foitafiis aliqn eadem eft c)coici3anoni 
patetin legenda fancti ^ernardi. Jn 
aquitania fiquidem mulier ab incubo 
fe]c anis incredibili ab vfu libidinis ve 
jcata.audiuit fibi incubum nc ad viru5 
fanctum qui venturus cratappiopin^ 
quaret minante.i^ibU inquit tibi^fiv 
cict ^ eo rccedcte tuus crudelilTim^eio 
pfecutoie qui actinW amatoi eetiri» 
< 0 uc cu viru5!fanctu l^ernardu inuo' 
caret:rcrpondit. 3 rollemeubficulu 5 er 
lecto tuo infige: et faciat malignus qt^ 
pot.boccum feciffet: Demon camer 35 
femine no efl: aufus intrare fed foij mi 
nabaf atrociiTime feeam velle pfeqnf 
bernardo recedente. ( 0 uo p feminam 
audito conoca» ppfm beatus bernap 
dus omnes iubetaccefas candelasge 
flare in manibus z Dcmone cu vniucr 
fo 4 aderat cetu c]ec 6 mumcauit. ac ne 
ad illa vel alta Deinceps acceffum beat 
interdijcit. er ita illa plane liberata efl, 
10 cru bic notandu q ptas clauiu coiv 
ceifa petro z fufs fucceifoiib^:q: fonaf 
fup terrH tmp viatoiib^jec iurifdictf 
onisptas fitinVemedium ccclefie con 
ce(T 3 .mirU 5 vidcf q z aeree ptates bac 
iurifdictone valeant arceri .^3 Dici po 
teftqquiapfoneqa Demonib^molc^ 
flanf:ll ftib iurifdictone pape z clauiu 
no miram fi per indirectum bmoi po 
tcftates vigoie clauiu arccanf.ficut erf 
am indirecte animas poteflate clauiu 
a penis purgaton') ignis abfoluere po^ 
teft.non obftanre q potcftas tlla fonat 
fup terra z anime fint fub terra.Be po 
tcftate etia clauiu concefla capiti cccfc 
fc5 vicario )cpi non efl tutum Difputare 
cum notu fit q> tanta poteflasfif a cr</ 
flo ecclefic et eius vicario concefla qu 
ta puro bomini cocedi a Dco peruit er 
b in vtilitate cccfie. ^ie ctia5 eflimari 
pet q fi egritudines a malcfic^ virtute 
Denionu inflicte ejccoicat^ cu ipis ma 


'0ar6feamda 

leficfe 9 ctncft) 9 ct ocmonibas no adeo 
mipfos infirmos fenirent.ct^ citius 
liberarent adbibitis fupcrboc etalfis 
cjcojcifmis licit^^n prib^oenicpatbiP 
vulgaris eft narraiio/tmul a altjs i lo 
cisqdoum oiuina permiflionc locu^ 
Ite volantes cum ingenti multitudine 
'J^inetasfrondesfegctcstcuticta vi' 
rentia eradicarcnt.buittfmodi eiccom 
mnnicatione etmalcdiaione fugate z 
iubito interempte fuerut fi fancti' 
ficati viri quisaferibere velit etno vir' 
tuti clauiu fit in nomine oomini vnu5 
p:o certo babemus q^nec virtus mira 
culom nec potefias clauiu* gratia gra' 
tumfacientemoenecelTitatcptefuppo 
nut.cum vtrunc^ eje graua g:atis oata 
ptocedat* €ll et iteru5 notandu q vbi 
nullup:cdic 4 to:u remediom iuuatq? 
tuc ad e)co2cifmos licitos fit recurreti' 
dum. oe quibus inferius patebit q et 
fi bi ad fugandu oemonis nequiciam 
non fuflficientmK reuera talis veicatio 
t)emoniseilpenap20peccatis fatilTa' 
ct02ia.fi ptoutvt opo2tet fufiineatur t 
cbaritateficutctaliamala buPmuu' 
di que nos fic p2cmut vtad oeum ire 
compellant, '^erumetiam aduertem 
dum q interoU5 alique in veritate per 
incubunon vejcanf: fed tantummodo 
ita fe ve)cari putant ♦ et boc q mulieri' 
bus p2ecipue et non viris cu alias fint 
timide et mirabiliu fotmarum in ima 
ginatione fufceptiue. "^nde et ( 5 nib 
bclm^fepc allegatus* multe inquit oe 
appa2itionib’fantafiici6 c)c mo2bolme 
lancotico in multis flut et in mulieri/ 
bus ma)cime ficut apparer oc vifioni' 
bu 6 etreuel 3 tionib^t( 5 tcauf 3 in boc 
c(l vt no2unt medici ipfa natura muli 
ebrium animaru eo q longe facilious 
et lenioris imprefiionis funt^ anime 
vif iles.et fubdit ibidem, ^do me vi' 
dilTe mulierem que credebat fecogno 
fci ab int^a otabolo z alia incredibilia- 


€tuelliofcamda 

fe fentirc Dicebar* ^onnunep etiaj im 
pregnate fibi videnf mulieres ab incu 
bis er intumeicunt vebemenf vmtres 
caru.€t cum partus temp^aduenerit 
fola emilTione mfte ventofitatis Dcmu 
tefcut.^am Deouisformicaru inpo' 
tu fumptis incredibilem ventofitatem 
et mmultu in ventre generant bomls. 
Similiter oe granis catapueie er De g' 
nis arboris que Dicif nigra pinus cori' 
fimilia in ventre fiut. Jacillimu cft au 
rem Demoni fimilia et maiora in veu' 
tribusbominuprocurare.lJ^ccaddi' 
ta funtvtnon facillime quis muliercu 
lis fidem adbibeat* fed illis Dumtajcat 
fuper quib^ejcperimcnta fide5 fecerut 
vt Dc illis que Didicerut in proprifs ic' 
ctis* vel alio modo condormientibus 
p ejeperientia talia vera elfe* 

iRemedta pro 1II10 qui circa 
vimaencratiul malcficmutur» 
Opimium fecundum* 

-rr-scec mulieres 

11 _ in maiori numero fint malefi 
J-“^c^viri vt in prima pteopC' 
ris ofienfum efinamen viri plus male 
ficiunf.et buius ratio ell.quia cum De 
us plus permittit fuper actum venc' 
reum per quem primum peccatU 5 Die 
fundif^ fuper alios acms bumanos 
ficut et per ferpentes qui magis incl' 
rationibus oeferuiunt^alia anima/ 
lia.eoq^Draboli primum infirumeU' 
tUm .(£t cum actus ille venereus plus 
et faciliori modo poteft maleficiari in 
viro ^ in muliere.idco.€t quidem pa 
tet quod tacmm ed* ^am cu quiiic^ 
modis Demon in generatiuam potem 
tiam poteft agere z illi modi citius ^/ 
curantur in viris. Eemedia adbibem 
dafup vnuquemc^modu lucta polffi 
bilitate funt Deduceda .-r ille 4 viciat^c 
in tali potentia attedaufub 4 md fnu5 


JCapimlu fecundum JLXXXIII 


lnalcficmm?tfneaf*^untattt qofu® 
modi (U)cta perru oe palude lu faoaiif. 
t>l.)c)C)cui|,UipcclTubui’malefia|.j^a? 
Demon c)c boc q? c(l fpuo babet ptatc5 
fup creatura cotpalcm Deo pmlttente* 
^ eic couditonc nature fue pteclpue ad 
motu localem vt lllii^blbeat vel vt p 
moueat«^nde p banc ptitem pnt co: 
po:a vlrietmullcne Impedire ne fibi 
appjopinquat.-t boc Directe vel indirc 
cte^Bif ecte qu vuu elongaret ab alte/ 
ro vel no lineret ad alteru apptopinq/ 
re. lindirecte qn aliqb impedimenm5 
pcurarcttvel qu fe interponeict in coj/ 
po:e alTumpto.licut cuid35 iuueni pa/ 
gano acciderat qidolu Defponfauerat 
« nibilomin^ptraiccrat cuquadSiuue 
cula.ncc.ppter boc poterat eam cogno 
fcere vt fupn patuit» ^cbo modo vbi 
boiem inflamaret erga vna i refrigera 
rct erga alia.-r boc polTet occulte pca.' 
rare p applicatione quarunda berba:;; 
aut alia;: rerum qo optime nonit ad 1^ 
validao.Ccrcio modo vbi efrimarioes 
viri aut mulierio tuibarct.qredderet 
vna pfonam alteri eicofam» q: vt fupw 
patuit in pnina pte operis p6t imagi/ 
natione imp2imere.(0u3rto mo repti 
mendo vigote membri qui ad fructift/ 
catione necclTario requirif»licut t mo/ 
tum locale cuiufcucp owani reptime/ 
re pot.cBuinto .pbibendo miflionem 
fp(rituu5 ad mebta in quib^ e(l virtus 
motiua quafi iutercludcdo vias kmi' 
nis ne ad vafa generatSnis Defcendaf* 
vel ne ab illis vijs recedat, vel ne cjccP 
daf vel emittaf .(06 ii (Js Dicat, nefeio 
fub quo mo maleficiatu inibi illatum 
ptineafvnufcioq» generatiua poteria 
erga V)co:e mea carco. l^erponderipo 
teft.fr potens ad alias mulieres no au 
tem aeJ^ppriam. tuefub febo modo. 4a 
De pzimo mo certifrearef p fuccubu Dc 
monc.i.q^ p Dcmoes incubos z fuccu/ 
bo0.Deludcref.3|tC3 fi vjcoje no babet 


eicofam.^ tu no pot ipam agnofeS: fed 
benealiasituciterum manetfubfcDo 
m6.fratttb5C]coram c no pot agnofe^ 
tuc fub febo z tercio mo ptmef. fi 

no b5 ejeofam vellet>ut cognofeere; fr 
no b5vigotc membri tuc fub qrtomo 
^i i>o b5 vigoje mebri.^no b3 ejcclfi' 
one feminis tuc fub quinto 
dus ergo curandi patebit vbi Dcclata^ 
rur ii equaliter in cbaritate z ejetra cba 
ritate cicfites bis maleficiari valeat.iFt 
quide q nomempto quarto mo qui tu 
etia rariifime.accidere em pbt (\ in Sra 
z cbaritate ejciilit iic Dcclaraf .tn lecto:i 
pfupponif.^lodlmurDe actu piugali 
inter mPionialiter pidaos.q: alias im 
plicaref cu ornis act^vencreus cf ma/ 
irimoniu eil peccatu mottale z no nili 
ab bis qui emra cbaritate ejciftitt e)ccr/ 
ccf.0am cu alTercre opotteat c|c totl^ 
fcripturcfacrc traditione^Demones 
magis pmitmnf a dco feuirein peccas 
rozes ^ in iufros.licet legaf ipfum iu/ 
ftiffimulob fuUrepcuifum.boctfino 
fuit iingularitcr fup potentia generati 
nam nec eria oircae.ideo Dice;e opoi' 
tet q quibufennt^ talia maleficia inter 
matrimonialitcr coniunctos coringilt 
fignum eil q vel ambe perfpne vel zV 
tcra ejetra cbaritarem cpiilar. et qnide5 
fundamentum biiius ck feripturis dc 
ducimrauctojitate z ratbne.0am am 
gelus Di]cit if bobic. Jn illos qui libi/ 
dini vacant accipit Denionm5 potclla/ 
tem effectus Dcmonilrauit vbi feptem 
viros virginis Sare occiderat, item 
Caffianus in colla.patrum. Diffinit be 
ams^fmtonius nullatenus poiTc dc' 
mone maite3 cuiuf(^ vel co:pus inna 
derenifi eam piius Defrirueritomni' 
bns cogitationibus fanetis acfpiritua 
li contemplatione vacuam nudamq^ 
reddidcrit.lS verba vtit^applicari pof 
funr fuper maleficin3 co:pof is vniuer' 
faliter fuper totU3 corpus cum lob h 

i ili 


‘^arsfedida 

H maleficio pcuflTiis non tn niKPa 
mna gfa fart:rcd ptknlarucr qn vlC 5 p 
tlcularc malcfidn ratone alicui’ pecca 
tt accidit co^oii.ct boc quidc 5 no pot 
cITe nili petm incontinetic.fxo.namivt 
t)iau cft^c: feditatem illi’actU6»t q: 
p ipfum pnmu pctih oiffundif oe’ pl’ 
pmirtit fup ipfum ^ fup alios buma^ 
itosacmsergot inter matrimonialii 
pfunctos vbi oioino aujcilio «ppter pec 
catu Defiimunf amplius circa illavim 
gencratiuam maleficiari a bco permic 
wnf.^ fi queritur cniufraodi fintilla 
peccata oici potell q peccata (nconti^ 
nentie qne inter cognatos cu varia fint 
ucta illud :l^ero*'r babemr in tcjctu 
?l'dultcr cft in ptopiiam amato: ardd' 
tio:fimut ctbmoiamatotesaniplius 
i p:cdictis malcficiun0,Eemcdia ergo 
ccclefiafiica funt ouplicia* "^num (n 
fo:o contentiofo alteru in foio confcp 
entie p23cticat1^:imtt fi in indicio al 
lifgatur impotentia cie maleficio illata 
tunc oiftinguendn cll:*q: talis impotc' 
tia aut efttpalis aut ppctua*^i tpalis 
no impedit.rucautptefumif ccrpalis 
qn infra fpacifi rriu anno?: cobabitan* 
tes^i quantfi pfit operam oantcs.fiue 
per ccclefiafiica facramenta fine p alia 
remedia fanari pfit. $»i i>o no fanetur 
eliquo remedio eictuc pfumif elTc per/ 
pema.^tem aut pzeccdit mfionq coti' 
tractione e pfummatione.etfic impe- 
dit ptrabendu et oirimit iam ptr 8 Ct 05 . 
out fequif matrimoni) contraaionem 
6 no pfummation^,ct eft pmunis mo/ 
dusmaleficiandi viros qndo fpernut 
amafias.tuc em q: ^crabatfc mrimo 
nialiter copulari z oefraudanf inferut 
maleficia viris: vt nec aliis pmifceriva 
lcant.in tali em cafu vt oiefit aliqui bi^ 
rimit matrimonifi ia 5 ptractu nifi fub 
prtnentiacobabirare velint, vt jlBaria 
z iofepb z babent^ fe cano.oicif enim 
ftjciij.q.i.q' coniugio confirm^f ofiiicio 


bdellio fecunda 

fcflicct camis, vt eicit glofa. (Et parum 
poll.t)icif.$ amecp coufirmcf impolfi' 
bilirasofitet) feluuvinculn5 coniugfi. 
i^ut fequif matrimonifi pfuminatuni 
z rac vinculum matrimoniale no oiri/ 
mit.*pluraaUaa boaoiibus notatur 
fed q: no pzecifc fuut puris fpeculatio 
Itis uotauf aut in variis feriptis oocto 
tum vbi oe maleficiali impedimento 
tractant.ideo bic eft fuperfcdendu tan 
tumodo fi quis biiTicuitaretquo acmf 
ille pofiit impediri rcfpectu illius mu' 
lieris et non rcfpectu alterius.Eefpd/ 
dit l^onauenf.boc ell vel quia fonilc/ 
gus ad boc refpectti pfone oetei mina/ 
te Ofabolu inuitauit.vel quia beus re* 
fpectu perfone cuiuflibet impedire no 

{ >crmitrit.0ccultu em iudiciu ocibic 
atet vt in v^^ote dTbobie.^aliter aut£ 
Cfabolus boc facere pofitt patet e)c ^/ 
mifTis.ticit tamen bid^onapen.^jm 
pedit generauna:non impedimento itt 
trinfeco Icdendo o:ganu.fcd cjctrinfe- 
co impediendo vfum z eft impedim^ 
tum artificiale non narnrale.et ita po/ 
tefi impedire ad vna5 er non ad alias« 
vel tollendo qcercitation^ concnpiki 
tie ad illa vel aliam.et boc per virtute) 
p:op:il vcl per berba vel per lapidem 
vel per aliqua creaturi occulta.t fatis 
pcozdat cu oictj pctri.|\cmcdiui>o ec 
fiafticu in fozo ^cictradif.)cpii.q.vli|, 
fi per fo2tiari3S.vbi fic bz.^i p foztiari 
as atq^ maleficas artes nonun^ occul 
ro iufio beiiudteio pmittente ^ ovabo 
lo f paratepeubit^fequif. iOoztadifut 
quib^ifta eucnintvtco:dcj>trito tfpu 
bnmiliato oco z facerdoti 6 omib’pcc 
catis fuis puri pfeffione faciant z jjfu 
fis lacbtymis z largiojib^efrnis z o;i 
tionib’atcp ieinnijs.Duo fatiffaciar.ln 
quibus verbis notaf q t4ntumodo*«p/ 
pter pcaata z cjctra cbaritatem cjciile/ 
ribus talia contingunt.fequif et per ejc 
otcifmos ac cetera ccclefiafiice medici 


LXXIIII 


ne ccclcfte tales qn 

ru aniHierlt oommns qtit abyrnelccb 
er Domu ctns ?f;b}ae otationibus fana 
uit fanare pwcorcnr, l^nde rnmma' 
rie Dicere po(fumus qpqumc^ funtre^ 
media ^ tallb^lic maienclatls Ucite ap 
pilari polfunt.Tlc 5 ranao:p allqua:p ll^ 
mina pegrlnatlo«t ibidem peccaco2U5 
Tuo;: cu ptrlrione vera confeffio.ridni 
crucis t ozatoniQ ocuote mulnplicatd 
p verba fobzia llcira cjcorcifatio q qua^ 
Uter fieri Debet Inferi’ patebit, et cauta 
maleficii oblatio facit ad boc quoD fu^ 
p2a Devomite tactit efi qui cu per men 
nium fibi matrimonlaliter copulatam 
virgincni cognofeerenon potuiffer* 
iRcmediacontm malcfiaa 
to0 fuper amoicm vel odium 
inozdiuatum* 

apimlum tertium, 

[ciit inaleficm 



VJm potentia generatluatuaet 
Tbilocaptio er odium Invo^ 
lontat&caufanf.ejcpedlt ptlmo De eluf 
caura:a t-inde^ quantu polfibile ellDe 
el^remedws trafeurrere. ‘pbilocaptlo 
Igif feu amo: inordinatus vnius fejeuf 
od aiteru5 triplici ep caufa oriri potelt* 
^llqn ejcfola incautela oculo:p.allqn^ 
do ejctentatoneoemonu folu.allquan 
do ejc maleficio nlgromancico;: et ma 
leffca^ flmul et oemonu♦J^c primo Dl 
cituriaco.f.l^narclftptcntat acocu^ 
pifeentia fua abfiracras x illectus Deln 
de pciipifcent(a cu peeperit parlt petm 
peccatu <^o cu pfummatu fuerit gene^ 
rat mone.^ic fiebem cu vidiflet Dind 
creunread videndu mulieres resiois 
Illius adamauit eam z rapuit et.'oorml 
uit cum illa et coiigilutinara efl anima 
eius cum e3l(5cn.]c]ciciiii.fm glo. 
firme anime fic accidit quado pofipo • 
fitis propriis aliena ncgocia curat.;fc' 
ducitur confueeudine ct fit vna.vnitare 


confenfasicum lUlatls.^efecundo q 
oriaf ep tentatone Demonu principali 
ter.^ic aman foror^ tbamar fpeciofif 
fimam adamauerat et Deperierat In ea 
valde Ita vt propter amore5 eius egro^ 
r3rct.ii.l6ieg.)ciii.n6 cifi in toto ta5 co: 
ruptus elTe potuit mente vt in tantu fa 
ciims llupri^filcret.fi no guiter a Dya 
bolo tentat^fuiffet.l^e boc etla genere 
amoris refert^efi liber fancto? patrns 
4 refert omne tcntat6c5 carnalis amo^ 
ns fibl[ln beremls fubtrajclfTe. 4rda5 4 
tamcn.vltra^credlp^amore mulle^ 
rumtcntabanfallquorl^s.lBfi ct.ii, 
Co2r.)cii.apftjsDlcit.Bafdlmibl iH' 
mulus carnis mcc angePfetbanc qni 
me colapbifct. vbl gtora.tcntando g U' 
bldine Daros.cll mlbl llimulus. atut 4 
dam.tenratio autem tui ucn pfentitur 
nou cfi peccatu:^ materia ejcercedc if' 
mtls.boclnteUigif De tentatlone 4 ab 
bofte no a carne 5 pccc3tn5 tfi veniale 
etiam fi non conimtlaf. Be b» varia 
ejtempla legunf In varqs locls.l^e ter 
do q? amor bcreos^cnlat cp malefio 
cijsDemonfi et malefica;: poiltbllltas 
bm^malcficn fupia In qudf lonib’ prle 
partls.anoemonesp maleficas merv 
tesbomlnuadamor^jvel odium imu 
tare et indtare valeat ad longu Dcdud 
mr.p varia crlam gefia et acta a nobts 
reperta comprobaf.imo Inter ola ma^ 
leficla mlnlmu propter fui generallta^ 
tem rcpntaf.i£^ fi querlf. petr’ pbilo' 
captus amore talis ccmefclf an p febo 
autterclo;modo. Endef. odium tuter 
plugatoe cu crimine adulreri} z fi ope 
ratione Dcmonu fieri poflit.vbl tamen 
fifeo carnalis pcupifccntle amoris. 4s 
adeo Inuolnimr et fuccenditur vt nui/ 
la confufioneplagis verbtsaut factis 
ad Defiilendu cogi valeat. Jte^ vbi qs 
fepe pulcrlorl Dimittit v;co>e z turpilft 
me adberet. 5t^ vblnocrurno tgetiec 
quiefc^ valcnc;§ lu Of mentanf vt g dc 

l liq 


*^arsfecuda 

iria qtiec^ uicederebabeant.^>ptnna^ 
t£3p:elaruiaU)0imrcs rcpilTmie b(0 
mtfmis mnoluunf. (£ft quidem b rpa 
muUcbic oe quo bUde^jardus 
ccn.iu fpecu» refert pdijcit^ non 

ranidiu ourabit quaurubucufcpperlli 
tlt.cumlam mundus plenus fit adui 
terfi pzccipuein optimatimatlbus.ct 
quldop^fcribereoe rcmcdijsd remc^ 
dia abbotrent.tn vtplo leaotl fatllTiat 
aliqua bteulter tan^tam^ ^up pbilo^ 
captione finemaleficlo» ?|ulcena fep" 
tem remedia ponit qn vlc5 pfoni egro 
tarc faqt:^ parum lua noftre fpecula^ 
tlonl nifi guantu mylllcc aie langucit/ 
tl oefemlut.olclt cm liMq.^ e)e variati^ 
one pulfus et ad nomlnatlone5 amart 
cum Ibl radljc egrotatonlsbabef^tunc 
fi le)c fulllnet fiat copula g matrlmonl 
im^qzficfananf cum obedlf nature* 
'^ut fiat applicatio inedlclnallu t 5 qul^ 
bus lblde5 tractat z oocet.^Eut vt.egro 
tus amo:e fuu oe ollecto g licita femc 
dia ad aliud olllgendu puertat ($ puo' 
rl pellgere oebet.et Ita fugere pzefentl ^ 
am amati* quia fic mftrablf animus. 
‘Mnt etla fi cotrlglbllls ell tribulef bo: 
tetur.qb opus amo:ls.’elt majclma mi 
ferla.vel oirlganf ad Ipfum qui quan^ 
tum CU5 veritate z oeo polfunt vlmpe/ 
rent cotpus z ollpofirionem ollectl et 
motes cum tranffiguratone faclerum 
turpi feu olffotml. ^el faltlm vltlmo 
vt occupenf In reb^arduls et olfiractl^ 
uls offldfs.^euera ficut animalis bo 
per bmol renKdla fanaftlta ad fplrltu^ 
alem fingula capiendo Interlotem bo 
mine refotmant obedlaf legi mentrpo 
tlus $ nature conuertlt amotem ruu5 
od eremas oelltlas recotdef ^ mome^ 
taneum fit quod oelectat z crernu5 45 
cruciat, querat oelltlas In Illa vita vb( 
ITc Incboanf ^nun^ftnlunf cul^qul 
amato: elfe noluerit et Illam perdet et 
fila no Inucnleu etemls Ignlb^oeputa 


^Uf filo fecunda 

bltnr ecce tria oamna irrecuperabilia 
cic amote bercos^pucnldla.^ug pbl' 
locaptioncvero e]c maleficio remedia 
In ptecedentl capitulo facta non Inco^ 
uenlenter et blc applicari polTunnpte^ 
clpue aute ejcotclsatlo per facra <>be ^ 
fiblpfi facere taliter maleficlatus pot. 
(gluotldle angelu fanctu fibl ad cufio' 
diam a oeo oeputatum Inuocet. pura 
confelTlone fanctomm limina pclpuc 
autem beatllTlme virginis frequentet 
ct fine oublo Uberabitur, ©ed ^ vltu^ 
perablle vt batbatl bomlnes oonls na 
ruralibus et virtutum armis ablectls 
felpfos meri rennuut cum puellule fc 
plmmc Innlcta Infirmitate bulufmo^ 
dl maleficia bis armis ptopulerunt lii 
queru,'c6mendatloncm vnum e mul^ 
tls In medium ptoducamus.Jultln 
rurali villa quadam prope Xlndatvc 
conftanfienfis virgo adulta facie puU 
cra ct elcgantlot motibus In bul’arpc> 
cm captus quidam vir leuls motibus 
clericus ferre folo nomine vtlnam no 
facerdos.qul vulnus fue mentis vitra 
celare non valens venit ad labotato^ 
rlum olete virginis et boncftls ver / 
bis fe rbete oemonls ejcblbens ptlmu 
tandem ad amote5 fui virginis aufus 
cftverbls oumtaicat ptouocate anlmli 
gllla olulno Inftlncm percipiens Inta 
aa mente et cotpozc refpondltvlrllltef 
Bomlnc cum verbis talibus oomum 
mea nolite frcqu^t 3 re.alloquln repul • 
fam furtlnebltls verecundia mediate^ 
Cui lllc.Ct fi me oillgere modo rennu 
is verbis oulclbus monita non p’mo 
dicum coacta operibus me amabis tu 
bl ptomltto.Crat vir Ille fufpecms In^ 
cantato: et oe maleftclo.^3 verba bec 
virgo pto vento babiUtnec fclntlllam 
amotis carnalis ad virum In fe fenfit 
ptomnctfed cuoluto non multo tem^ 
potelmaglnatonesamotofas oevlro 
lUo cepit babercti^b Illa gclplens o(' 


ditus ^nfpirata ad matre mirerico:di’c 
confugit z p:o auplio a filio impetra' 
do tjeuotiiiimc implo:aiiit.(£tft 3 r(m 
boncita focictatcm requirens percgri' 
dari cepit ad locum beremitaru fic em 
nominatecclelia in bonojcipfius gc' 
mtricis miraculofc confecratain pre^ 
fata O^oceli.jn qua facraliter confcITa 
ne in ea aliquid inuenire polTet mali' 
gnus fpirims.et ad;ipfam matre pieta 
tia ptecibus fulT0:pjotinu0 ornis cef' 
fauit boftis machinatio ita vt ea poll> 
modU5 nun$ tangeret» ©uperfunt ta 
mcnadbuc et barbati viri a maleficia 
mulierctta impottune fuper bmoi fol' 
licitari quali neque^ a pbilocaptione 
ea^ fe contineri poflfent.qui tfi viriliter 
reuilentcs quantu fc vitro pulfare ille^ 


ceb:i0 imaginationibus fentirent /tm 
ctia3pcrp2efi:diap:ermfla cuncta ma' / ^ 
cbinamcntaoyaboli/uperant.<£tverc A ^ 
fpeculum buius pu^e quidem iwwc' 
niopiediucs in oppido ifbruck. qui“# Vw 
quantU 5 a maleficis pulfatus fuit nec ales fojmas trafmutatos elTc putat 

calamo ejcarari quis pofTct^fcmper vi/ bus remedijs fubleuari valeat c]c prc/ 


aut caput ferpcurio fub limie bofli} ca 
mere aiu ooni^.vndctoinsauguli oo 
mus funt pquirendi z innouandi 4 ad 
inbabitatoncs quanm pofiibfle cfr. vl* 
alienas inbabitare oomo 3 »€t quidet^ 
ctt Dictu fit q^feipfos maleficiati e)C02' 
cisarevaleat intelligif q verba facra bc 
nedictoncs z carmina fecu5 Deferre in 
collo poterut.fiquide5 legere aut fcip/ 
fosbenedicere nefcirent:que tamen q 
liter facienda fint in fequentibuspa' 
tebit» 

lRetnediafupereo0 quibus^ 
virilig rnemb:^ preftigiofa 
te auferuntur etvbi interdu in 
beftiales founas bomies trir 
mutantur* 

apitulum t)[uartum* 

"^pereosqiup 

igiofa arte illudunt vt fe vi/ 
rili mebzo carere aut in belli/ 


filem animu gerens per prefata remc 
Dia imaems euafit.quare et merito co/ 
eluditur p:efara remedia contra bmoi 
nio:bu5 clTecertilTima ita q 'certiiTimc 
ita liberatur quicuutp bis armis vmu/ 
tur.z q De amoic mozdiiiato boc et Dc 
odio cum oppofitoru eadem fit Difci^ 
pUna iuteUigeudu5 ell.licct aliqualis i 
modo maleficiddicfiifit Differentia eti 
am aliud remediu illa pfoua que odio 
biirequirerc oebetdpfc em qui odio b5 
et iu cotde Defertmou Defacili fi adulf 
cll ad amoic vjcoiis etia per qfcucp pc/ 
griuatoucs flectit «Ct qi relatu malcfi 
ca? pperru cll q feipentes bmoi male 
ficia ad odiupeurat eo q Du piimum 
iuftrm erat Dyaboli z in fui maledicti/ 
OUC5 recepitiuimicicia inreripfum et 
muliere ideo z tales inimicicias eje ip' 
(Ts piocurare fatagut ponendo pellem 


miffis fatis euidentcrjelicif» i^a efi ta- 
Ics oino Dinina gFa Deftimnnt q piin/ 
cipin in maleficiatis ejcillit fundamen 
tum uou cll polTibile vt ferro maneu/ 
teiu vulnere au pia ilru cnratiuu3 ap-' 
ponat.ejepedit crgojvtp verd confeffi* 
onem Deo amc omia reconciliet, 
mn5 qi vt fnpia in fct 5 a pte opis ca.vii* 
tactu ell.talia mcbia nunc^ iu veritate 
euelli aut fegregari a coipibus: § tau / 
tumodo pfligiofa arte occultari ad fc/ 
fum tact^-i vifus. patuit aia q b^moi 
illufioues iu gra pllitutis no ita facili 
ter uec actiuc nec paffiue ptiugut vt 
delicet eis mcbia auferant aut q i eo? 
vifiua potentia qfi alijs liut ablata DC' 
ludant.iboTremedium cod^capi.cic 
piimit cum ipo moibovt vic5 quantu 
poffibile fit CU 5 ipfa malefica amice fc 
pponlt.^up eos ocnicp dtiu bcfltales 


^arsfccnnda 

fo:m 90 fe tranfmotatoo ee potat.^d' 
cndum (f boc geiius malefica non ita 
'in occidentalibus ficwt oilentalib^rc' 
gnls piactlcaMnteUigc 4 3d ^bas pfo 
nas Ucet ciuo ad^jfas malcficay gfo^ 
nas.boc feplus apud no ovifuin fuerit 
ipfas 'f<c5 maleficas in effisfis 9laUu5 
oculis lntucntln3 fc oblecllfe :vt fupia 
ca.vlii.ocducmquarct remedia que i 
tercia parte operis oeducenf.fup ejcter 
mlniuvle3 malefica? p feculare biacbl 
um foient applicanda» (Et qulde3 quo 
otlcntalcs bmoi Uluficncs remediare 
folent fic oeduat»j^a5 c]c militaribus 
framb^oidinio feti lobis blerofoloml' 
tani in rbodis veridica relatione plora 
oe bis pccpimM^tecipue alit qr in cl/ 
ultatefalamina rcg:nl crp:l talis cafus 
accldlt»^am cu ibi poit^fit mar^^ na^ 
uls qucda onufta mcrcimonijs appli'' 
cando pegrinis nauim cjceuntib^ vt df 
tpvictuallb^fe muniret, moenis dda5 
€]c eis robuft^oomu colofda mulieris 
ejetra cioltat^ Topia lltusmarls fituatl 
eccelTlt i: an oua bret ad videndo a mu 
llcrc fcifcitaf.?lBt mulier cernas Inoe- 
nem robullu foienfem z alieno a pila: 
vnde mino: oe eo fofpltlo apud Intra' 
neos fup eius perditonem onrl poflTet 
ctpecta inquit paulula z lu)cta optata 
(ingfa recipies z ou moia faceret clau 
fa z Interloil pte oomus luuenis ab eic 
ira vt eu potius eitpedlretnenau^eij 
negllgereptlngeretclamare cepit, tuc 
mulier altq oua attulit luncnl tradidit 
«in cafu d naue ncgleiclflrct z ad ca5 re^ 
dlrct fibl Iniujcit.Beloci Igif curfu ad 
naucq in litoic maris erat^erauit. ct 
an ingretTum eo g nec bu alq focq o^s 
puenerat oua comedere z feipm refice 
rc ftuduit,(Et ecce pf^boia mut^ cifect^ 
« quafl mente oefiltutus vt poil Ipe re 
ferre folit^erat oc fcipfo ammirans qd 
nam fibi accidiffet coniiccrenon pote^ 
rar.volens ergo nauim Intrare ab Im' 


(Eluclliofccundai 

moiaotlbus baculis vcrbcrat^cpcllff 
cunctis acclamantib^eccc ecce dd na5 
in afino. maledicans bcllta num et tu 
namm Intrabls-fiepulfus fic luuenis 
1 verba Illo? qui ipm afiiium affirma' 
banc furclligens apud fe ruminabat ct 
qp maleficio molieris infcct^clfet cogi' 
tarc ccplf piecipnc In eo q nnllu tbuj 
foimarc poteraticu tn tpfc oifis mtelK 
gcbat.t 00 rurfum nauim afemdS ten 
taret grauloilb^ccfus vcrberib’: lpfu5 
amaro coide remanere z receffum na^ 
uls pfpiccrcopns crar.^^nc Illuceo olf 
cuneus cu oms i^m afinu eillmobant 
neceffc^crarvt tan$ bcffla ab oibos tra 
aoref .ppulfus Igif ad oomu mulieris 
rediit cui ad plac(mm<p pferaatoevlrc 
fuc vitra tricnnlli feruiuir.nll opis fad 
ens manib^nifi ncccffarla oomus lii|tt 
gms z bladts appoitas.ctla que ejtpot 
taudaedttan^lumentu oepoitaban 
bocpfolatonls rellaovt licet ab oibus 
all}9 lumcntu reputaref. ab IplTs tain 
maleficis piuiicum vel otulfim moii/ 
fibus vt veros bo bumanli^cSoerfau' 
do In Inceffu itamz bobitu agnofeeba 
tur.^ fi qncrlf quo onera fibl ta$ lu 
mento imponebanf. Blcenou q ficur 
?tug.narrat oe mulieribus ffabnlarqf 
que bofpltes conoertebant In lumeu' 
ta onera poirantla.libio. 3:vil|.ca. ]cvn* 
oe clul.ocl.et oe patre pieffantl) qulifc 
caballnm feu equum futffc ct annoni 
cum alqs animalibus bainlalTe narrt 
Ult.vtic^ e]c illis actis oe piefentl ludi/ 
camus ita q triplejc oeceprlo picftigio 
fa arte fiebat. *piima quo ad bomies 
luucnd^on vt bomine fcd vr afinu iU' 
tucnres q qualiter oemones fadllf 
curare pofiimt:fupia.v(ii.c 3 pi.patuit* 
Secunda qi' illa onera non fuerut illo 
foiiaifedvbivlres luuenis cjcccdebat 
oemon muifibilirer oefercbat. Cercio 
q fiblpfi 0U5 inter alios pnerfabaf lU' 
ncnls «illum entu videbaf In imagC' 


£apitulfi-v. LXXXVI 


natofict)um,tat ct edimatiua potentfa 
funt affijcc oiQmie cozpalib^.iio aut 
<n ronc.ej no a oco erat ligata 4u febo- 
miuffaebat4 arte magica Dclufu5Vt 
taii^ bcftia.cftimareE.ficot z oc nabu^ 
cbodonofot ibidc5 cjccmplificat ^ri' 
etwto igif fic claprotin c^uarto oum 4' 
dam oie ante meridieciuitat^ pfata iu 
traffei z mulier a longe fequeref» couti 
git quanda cccleAa in q oluina celebza 
pant iuuene iic maleficiam pterire;att 
diens nola campanc cu mozc latinom 
z no greco^t in illo regno oinina pera' 
gunJ..pclcuatoncco:pia )cpiad ecclc 
fia fe connertit z intrare PU5 ^ter ver' 
bera z ejcpulfione non auderet: a fo:ia 
genua z aura pofterioia in terra5 fticit 
cranrertoteo pedeo.t.man^lTmul imi' 
ctas elcuao.eif capite afinino rc pura^ 
baf facFm in eleuatone intuef .dSd p' 
digiu Dn5 certi ianuenreo mcrcatoreo 
pfpcjciircntmirafcaialinufequunf z i' 
ter fe oc miro ope pfcrcnteo-ecce male 
fica cu baculo a finit infcqaitz qt vt 
mifium cfl bmoi maleficia illio in par 
tib’plurimu5 piacticaf.ad inllantiam 
mcrcatop p iudice afin’ cu malefica ca 
pif:interrogata z qucltionib^qqjofita 
crime;fate0ct vtad oomii redire valc^ 
at iuuene refiituerefue fo:mc,pmi^^t* 
oimiiTa igif ad oomu regteiTaimuenio 
ad ptiilina fotma reducif i^a oetmo 
capta oebita vltione5 pio comiffia fu^ 
rcepitziuu,eniaad proptlacu gaudio 
remcauit. 


iRemedu coittra obfeffo^ 
cjcmalefido. 

qufutum, 

iBod interanm 

ij: maleficio oemoeo quofda 
^ 'boieofubaliter inbabitat fu' 
//p:a ca.tc*ct.]cdatto patuit.quib^ etiam 
l oe caufio q: non folu pto grauibuo cri 
' Itninibua ptoptqa immo ii)terdU5 pto 


Lh 


4p2io fuo maion' merito aliqn pto alie 
no leui oelicro*aliqn^ fuo veniali pec 
cato.aliquddo^grauialieno peccato. 
« aliquadop alieno facinotc^ptio.pto 
quibue etia oiuerfi oiuerfimode poff 
Oent.quida plus alij minus.vt etia ni^ 
der in fuo fotnicario recitar.non miru 
fi maleficio feu ad infl:antia5 malefice 
oemon oco omittente boiem fuba liter 
modo quo ibi occlaraf quid vic5 p 
flantia lit intelligcndu inb3bitct.(0uf 
bu9aotC5remedijo liberari poffint qf 
vic5 e]co;cifmo0 ecclefie ct cu boc vera 
ptritfonc vel etia ?fc(Tione»vbi p mot^ 
tali qui0 effet obfe(fu0.patuit e,c ibidi 
oeductiac cp illiua facerdotie bobemf 
libaatoc.fcdqvltrabccouo remedia 
etia tria alia valeat fuffragari videlicet 
euebariftie facra comunio.fanctomm 
loco^ applicatio vel bonotu otatio. ct 
cjjcomunicatdnis abfolutio piefati 00 
aotis oifcurfu.qu^ cria50educerc cp ^ 
pedit cum omoueceflario:^ tractamtt5 
copia babent*^am oe ipfa faaa coio^ 
ne (Caifianus colla.abba.pzima loqmf 
in bec verba^coionem facrofanctaneci 
cic fpiritibus tradita a fcnioiibus nfis 
mmij^meminim^intcrdictaj.quinimo 
etia li poflTibile eflet cis ouottdie imprf 
ri eam cti3 oebere cenfebant q ad pur^ 
gationem ac tutelam co2po2l9 anime^ 
q^ pcrucnirc credenda efi. z que ab bo 
mine percepta cnm qui in mebris ci’ 
infidet fpm feu in ipfis latitare conaf: 
quod35 cjcurens fugat incendio, t^oc 
nan^ modo curatum abbate andro^ 
nicnm nuper afpejcimus infultabit of 
fenfo.cum eum a celcili medicinavidc 
rit fcgrcgatu.tauto em ourius z frequ 
tius atteutabitafrtigcre quanto eum a 
fpirituali remedio fenferit longius ab' 
dicarum.bec caflmuus. (5t ite^ oe ci(' 
dem ibide oicit.i^uo biccredere imo^ 
biliter optet p q fine oci pmiflu nulluf 
ab ci0 fpiritib’omo tentaf. fecundo 




*^arsfeamda 

^oifiiaqaenobioaoco infcrmfilttc 
trtfticia adp:crcn9fiuc leta videantur 
velur a pqirimo patre: clememilTimo' 
medico p:o nollrlo vtilltatibus Irto 
gamur»€r idcirco eoa velut pedago' 
goa tradltoa bumlllarlvt oefccndetea 
ab boc mundo vel purgatlonea ad v^ 
tam tranfferanf.vei penall vlgo:c plc^ 
ctanf qui f m apoflolu traditi funt In p 
fenti fatbanc in interitum C92ni9 vt fp( 
rima falul liant in oie Domini nodri le 
fu )cpi.^ed bic 02 itur Dubitatio* cum 
epoHol^Dicat.pbetfeipfum bomo: et 
fic De pane illo edat.quomopolTunt 
obreflTi non babentea vfum ratonie c6 
municare. findit fanct^Cbo.Deboc in 
iil.ptc.q J)c)c)c.ric Dillinguendu De orni 
bue amentib^ ?l:liqui inquit Dicdtur 
no babere vfum ratoie Dupllcif.lBno 
tno q: babent Debilem vfum rationla* 
ficut Dlcif non vldene qui male vldet^ 
(5tqi talea pnt aliqua Deuotion^ con^ 
ciperc bui^aaamenti non eft eia boc 
facFm Dcnegandu.^flio mo oicunf ali 
quinon babere vfum ronla.q: fic a tu 
tioitare pmanrernr.^ fic talib^ no eft b 
faerm^adbibendu. qi in eia nullo mo^ 
do pcelTitbul^facramenrl Deuotio.aut 
no femp carucrut vfu mmieiz tunc fi 
p:(u6qn erantfue mentiappotea ap' 
paruit in eiabui^facrameti Deuotio D5 
cie In articulo monia boc facrm ejebi^ 
berl nifi fone tlmeaf periculii vomlna 
vel cj:pmt5m9,^n Icgif e^ pniio car-” 
tbagincnri,tb9be0,jc)cvi.q:vi*je qui l 
Infirmitate pmampctit:ri cafu du 3 ad 
cum inuitatua facerdoe venit oppzeP 
fue infirmitate iiiotuit vel in frenefim 
puerfueftieritDent teftimoniu 4cnm 
audierut.€tllic6tinuo credif momU' 
lua reconcilietur per manua Impofitl 
onem ‘zinfundanf oiieiua euebariftia 
^e bapti 5 atie qui cojpouliter ab im- 
muudie ipiritibua veicanF ell eade 3 ra 
no z 6 alqa amtntibua.bec Cbo;^d- 


(^Uefiiofecundai 

dlttnin.iii|.Di.i)c.q^Demortlacle no cf? 
Denegandajpmuniotniit fotte certii fit 
fi aliquo crimine a Dyabolo tozqticrf, 
d'ul fic petrua dc palude addit. 3fn b 
cafu^ ejcceicandle funt babendi 4 tra 
diti funt fatbanc. (E)c quibua liquet q? 
fi aliqui funt pofTclTi a Dcmone .etiam 
^tcr fua crimina babentea tamen In^ 
eida interualla etratomevfum pofiea 
pterunf dc peccarla fuiavel Debite coti 
fitenf talea cum fint abfoluti co:§ Deo 
nuUatenua funt a communione Diul^ 
nllTlmi facramentl cucbarlllic feque ^ 
firandi.jE)c fanctojum applicatoe vel 
Deuota o:atlonc quomodo per bec ob 
felTi etiam poteniliberanf legende fati 
ctomm referte funt.XBerita enlmfan^ 
ctoy marty:;! confelTop virginu e]cigut 
vt bl fpua nequa fanctop in patria c^l^ 
fientlum ozationc et Intcrccliione vim 
canFrquoe fancti In via vicerut.^imf 
Uter vlato^r Deuotc 02at6nee:libcratlo 
num obfelfomm obUnullTc fepe legn^ 
tur.l0n ad boc bo:taf caffienue vbl fii 
pu.^i Inquitbabcrem^bac firta5 im^ 
mo fidem qua fnperPpp2ebendl vtet 
omia per Dominu fieri fi vtllitate aia^z 
et Dlfpenfarl vniuerfa.no folu3 nequa^ 
^ Defpiciemue eeatfcd etiam fi eie ta 
c^pzomembzlanofirla Incefianf oza^ 
bjmua.elfip totie vifceribuaac pleno 
ppatiemur affectu, j^c vltimo mo ab 
folucndl alique [ab cjccomunlcationc. 
iSciendum qpnec iffc pmunie eff nec 
fouelicituanifibabenti auctem -tfpc 
cialem reuelationem vel jpbabllitate5 
q poffeffue eje fit^rer e)cc6icationc5 
ccclefie.ficutapfa.i.ad Cotintb.v. e)c/ 
comunicatu a fe -r ad plcbe5 co2inibu5 
fomicariu tradidit fatbanc in interitu 
carnia vt fpiritua falu^fieret in Die Do^ 
mini noftri iefu jcpl.i. vt glo. Dicit vfc^ 
adilluminarionc5gratie ptritionie vf 
adludiciu.Ctpfeudo Docto:eaq fides 
ediderant videlies imeneu z alcjcadru 


XapimliT ottintii JLXXXVII 


Tradidit fatbanext oCfccretno blafpbc 
marc.i.ad tbimo.|. Catc.f^.ptat ^9 erat 
apfe o(dt glo.tantdcp g:ra5 babebat vt 
rcccd^tea a fide folo verbo traderet t)(a 
bolo^l^tt fanctue Cbo 4 fi*tiij\t)Licvfi| 
vbt maglfiertrea effectus ejccoicatoid 
iradft cofde5 fic oedarat Mem ooaot* 
^pbocipo mquft q allqufe fuffragi|3 
tccic pnuaf tripleje incomodu fncurut 
p tria que quisejefuffrasiis ecciecofc 
quif^'^alent,u.adau5meiitu gfeeis 
quibabent vel admereudu ei 4 no b5* 
(Bt ad bo c mgr oicit q gratia fub^ 

trabifpejccoicatocm. valet 6 tia ad cu^ 
ftodiam virtutis.^ ^tu ad boc oicit 
^tectio fubtrabif no ofhino at>eiU>^ 
ludentia ejccludanf.red ab illa qua fili^ 
00 eccie fpecialioti luo cullodit. valent 
etiam ad oefendendu ab boflc» z$tu5 
ad boc oicit q Diabolo maio: ptas fc' 
uiendi in ipm Daf« copaliter z fpualif 
Jdn 6 m pnmitiua cccia qfi opo:tebat 
p figna boles ad fidem inuitareXie fpi 
rituflanctu0 vifibili figno maifeftabaf 
ita ejccomunicatue cozpozali vejcatioe 
a Diabolo innotefeebat* l^ec ell incon 
uenieno fi ille qui non ell oefperat^bo 
Ili Datur.quia non Datur ei quafiDam 
nandue fed quafi cotrigenduseum in 
ptate ecde fit eje eiue manu ipm eripe 
re cum voluerit.l^ec Cbo.l&bi tame 
etotcilla ad cautelam obrelTum abfob 
uat non videf incoueniene ♦ <Bed fub' 
ditnider^ canendum ell valde eeotei 
(lene De fuis viribus faciliter pfumat. 
'Mat iocum z ludum feriofo Dei operi 
intermirce 3 t.‘aiutfupftitiofum vel fuP 
pecmm aliquid De maleficio adticiat. 
?lllioquin penam vi)c cuadet vt Decla^ 
tur per cjcempla ♦ ^am bpnmo refert 
beatus (grego:ius in Dialo*De quada 
que contra confeientia fuam a marito 
petente z obtinenti Debiti redditiocm 
in vigilia Dedicatonis eccie fancti ^e 
balliani» z quia contra confeientia cc^ 


clefic^ceirionifeimifcuit. polTelTa ell 
z publice furiebat.( 0 uo vifo facerdos 
ciufdem eccie De altari findone5 tulit* 
camcB cooperuit.fed z bunc facerdotc 
repente Diabolus fimul inuafit. ^t 4 a 
vitra vires voluitquic^ pfamere.coni 
polfus ell in fna vejeatione cognofccrc 
quis eflet.l^ec greg.Be fecudo vt nui 
Ius De officio ejcotcillatus fanctu o:di 
nem concernens iocum faciat. j^efert 
uider fc vidifTe in connentu colonicnfi 
fratrem verbis fatis iocofumXed i gra 
tia cjcpdlendiDemones famofU 5 . 1 (^ic 
cum in terminis conuentus colonien 
fis Demonc in obfelTo co:po:c artarer. 
Jam Demonpetiuitafratrelocum re^ 
ceden di.quo gauilus frater ait in ioco 
Jn cloacam mea vadas, (gjcfit igif dc^ 
tnonnocte cum frater ventre purgare 
vclir.Demoncum tam Dure tozfit p:o/ 
pe cloacam vt vitam cum Difficultate 
faluaret.^ed ibocpcipue caucndu5 
vtobfelTi etiam per maleficas adptef! 
dia maleficaru non Ducatur, vnde z De 
pfata.femina (gteg.fnfert. Cugtnqoit 
^inqui eam carnaliter amantes, ate^ 
amando pfequentes ad obtinendu fa^ 
lutis remediu maleficis tradidilTet z p 
eas ad fiuuiu Ducta zin aquam merfa 
multis incantationibus agitata fuifffs 
Dum vnus Demon eicpclli Debuit legio 
fubintrauit.T eo^Dillinctisvocib^iam 
clamote cepit, vnde confanguind tan^ 
dem confitentesz De boc Dolentes ea? 
pfentarunt fancto epifeopo fo 2 tun 3 to. 
4 Diuturnis orationibus z ieiunqs en 
e)c integro fanauit.Sed quia Dictu ell 
Debere ejcorcillas cauerene fuperllitio' 
fum vel furpectu aliquid De maleficio 
adifeiant. j^ubitare eicorcilla pofTct an 
certas berbas z petras etiam no bene^ 
dictas adbibere polTet.Jinfio. & bH' 
dicte funr berbe tanto melius fi ^o no 
vtberbaiquedaqueafsnoiaf fuga oc 
monis vel etia naturas lapidu fi quis , 


adhibeat non eritfuperrtirornm oflm 
modo credat q» no oirecte oc fui nati;^ 
rat)emonc6ppell3nr.q:tuc incideret 
fn errorem q finnli modo 9li|9 herbis 
aut verbis poffenr co^i vt erro: nigiro' 
manticoru faref.puunres fe efficere p 
naturales et inditas taliu i^tutes.l^n 
fanct^dthonn.iiij.oi.vn.arii^vlf. |^on 
cll inquit credendu aliquib^ virtutib^ 
corpalibus ocmoncsrubiacere.c; ideo 
non cogunf inuocatonib^t factis qiib 
bufdam maleficis nifiin(]^ru 5 p bocfc 
dus cnm cis inirur. fm qo oicif €faie 
)cv(ij.*perculTim^fcdu 6 cumo 2 rc tcu 
inferno fecim^pactu,(Et illud Job«]cl» 
irtn ejcirahere porer^ leuiathan hamo: 
^fcquentia verba fic finaliter etponir 
fuptcbDicens* Sidsrectecofiderat 
omia premilTavidenf ptinere ad pfum 
ptionenigromaiitico? pfutandis qui 
iiitunf cum oemonib^ pactU3 inire ac 
eos fibi inqcere vel qluercucu pltringe 
re.^ftenfo ergo q ho no pdt fua virtu 
tc oyabolu fuperarc: cocludit Dicens* 
‘^one fup eum manu tua 5 fub audi fi 
potes,q,D.nullo modo tua virtute po 
les.fuperaf tn virtute Diuina*vn fbdit* 
memento bellt quoXego pugno ptra 
cum*etpot Dici q ponit pns^ fumro. 
fc 5 pugnabo in cruce vbi capiet leuia^ 
than p hamu fc 5 p Diuinitate5 occulta- 
tara fub efca humanitatis eftimas fal 
natorem puruhoiem* ‘^netiapoflea 
%\it>icithon ell ptas fup tewa q ei pt 
pparart.p hoc inquit fignat q nulla ^ 
tus corporalis potelf adequari poteila 
ti Demonis q elt potellas pure fpiritu^ 
aUs*iaec De dTho* Sed qr indirecte a 
oemoneobfelTus potellvimnemclo- 
die vt faul p cythara 3 Da uid* vel herbe 
vel corpalis rei alteri^fibi a naturalfp- 
prietate in e)cnte releuari* Ideo appli' 
cari pnt q qmdl polTe fieri auctatibus 
c ronib^Deducif. 03m.)C)cvi,q*vq.De/ 

monitt fuftinenti oicit, licet petras vel 


0.iicllto fecunda 

herbas habere ITne incantatone.etfut 
Hieronymi verba* 3 tc5 mgr in hiilo. 
tractas illud dThobie.v)* vbi liaphael 
ait Chobie.tordis particula3,f*De pi- 
fce qu33 cepifti fi fup carbones ponas 
fum^eius cjcrcrret orne genus Dcmoiri 
orumfiueaviro fiuca muliere:itavt 
vitra no accedat ad eos Dicit* l^ecfup 
hoc mirari Debem^cu fum'^cuiufd3 ar 
boris adulte eandem vim habere vide 
at^uis etiam fpualem mfe cotinear 
fenfum fcilicct De fumo fpfiaUo oratio 
ni9.?f.d idem ?tlbcrt^fnp Jin, ijc.*: 0 i 
co*De lira*| .il\eg.)cvi*immo* ^ paulus 
burdcg3lcn*fup*j.$\eg*]cvi,l?acpclufi[- 
oiiem teuet q non folum concederulu 
videt q? per aliqua fcnfibilia polfut af 
fiictia Demonib^rclcuari.fcd ena3 per 
fenfibilia aliq pofTint totaliter Uberari 
§ hoc intcllige qn no artrociter affligit 
tur*'r^bat per roncira^am cu Demo- 
nes no poluiit mater(33 corpalem fm 
fua voluntate tranfmutare :fcd Debita 
actiua pebitis paiTiuis coiuugendo vt 
^icola^Dicit*(f adem rone p aliquam 
remfenfibilepot Difpofitio caufariin 
corpchumanorpquafitaptuad fufeC^ 
piendu 3ct6ne3 Demonis*verbi gratia* 
|0a5 mania elt maeime Difpofiiiua ao 
alienat6e5 mentis fm medicos*t p cs 
fequens ad fufeipiendu affiict6nc5 De/ 
moniaca.q quidem oemoniaca paflto 
vbi penit^curaf penit^ afflictio Demo/ 
nis actiua recedente palTraam poffef- 
fo reccderer*^tcm poflTet Dici De iecore 
pifeis*3de3'De melodia Dauid ratione 
ciimicetprrmorefocillarctfauU leui 
ns habcret.tn totaliter cjcpulfus fiiit p 
ipfa3*vt Dicit IFa*t\ccedebetab eo fpt» 
rimsmalign^ i^ccpfonu cft iitere Di¬ 
cere q? hoc fiebat e)c merito i^auidfeu 
p orones ei^*qr no eltverifimile q>hoc 
fcriptnra taceret cu3 eflet in laude cius 
notabiliter Dictum*bec De paulo pfato 
Xicet nos pofuerira’ fupra in q6nc*v* 


jCapitttln'Vi, LXXXVIII 


p:fmc partis.^ q: ^ft^jurabaf virfcm 
ci0 c cjcpanfioue venae co:pio cbrlfli: 
(deo liberabat faul.-iplnra ibi cria co^ 
tinenf que pnti fpeculatoi feriiire poP 
fuiu«tm pcludam^q» reru fenfibiliuap 
plicatio in e)co:cifmi 3 licitis no eft (\i' 
perftitiofumaam autem ejepedit oe ip 
lis C)co2cirnu0 aliq oifferg» 


Oi 


iRemedia per licitor 
mo0 ecclefie contra quafcun^ 
q5 infirmitates a maleficis illa 
tas et oe modo ejcoici5andi ma 
leficiatos. 

Capitulum fejctum* 

3ia vtin fuperi 

ojib^tactu eft malefice omne 
^ gen^infirrnitatis corpalisin^ 
ptnt pnt quare z fub generali regfa co^ 
yicludereopottet^quicdd remedii iU'^ 
/Ibis vel operib’*alii6 infirmitatibus fu 
ibta notatis applicari p6t,boc etiam 4 
bufeunep aliis infirmitatib^in ^edeip 
1 rib^io eeptelTis vt vbi epilentia aut \t' 
p2a effef inflicta puenire pot «(Et q: int 
remedia perboy c|co2cifmilicirt copu^' 
tant.oe ipfo ctia3 fepe mentio tan^ oc 
quoda generali remedio babita erria 
pjincipaliter oe ipfo funt ptacticanda» 
';^2imo anno babens e]CO2cift3tu0 or 
dinem vt laicus vel fecularis perfona 
valeatliciteoemonesauteius malefi' 
' Cia cico2ci5are vbi tres alie annectunt» 
qualiter vic5 funt liciti,ct oe fepte cou/ 
ditionibus que requirunt ad carmina 
z ad bndictoiKS vt 4 s valeat fecum ta 
lia oefcrze^t tertio qliter mo2b^at e)co: 
cisandus z oemon piuradus. $^cDm 
pzincipalc qd agendu vbi gfa faniratf 
g etotcifmos u6 obtiuef.-z tcrcio 4 ad 
remedia no iam verbo^fcd opern.cu 5 
iblutionib^certo:?: argumcntotu3» ?i(-d 
ptimu eft ooctotis dEbodn.iiii.oujciciii 
fnla»3n oidine inquit ejcojciftat^tet in 


aliis mino:lb^o2dinibns omib^ cii coj 
ferunt recipit potcftas«vt 4^ b vel illo 
ce officio faeS polTif»pnta ceo2ci5arc.et 
(dem a no bntib^02dine licite fieri pot 
^uis illi boc n6 beant ee officio» fient 
in oomo no pfecreta pot oici miffa 
uis pfecratio cccfic ad boc 02dinet vt i 
ea miffa oicaf .fed b tunc magis perti¬ 
net ad gram gratis oatam cp ad gfam 
facramcnti»€e quibus verbis oici po 
teft*q? licet ad llbcratoe5 maleffciati bo 
nnmeftpcurrcrc ceotciftabns ptat^ 
eeo2ci5andi mo2bos malcficiales tam 
etiam interdii oeuote pfone abfcp eeo: 
cifmisvelcumipfis fugare pnt bmol 
mo2bo3»J^3mfertoequad35 virgiuc 
paupculatioplurimu ocuota aiius 
ou amic^iu pede maeicp malcficiu Ic 
fus fuerat qf iudicio mcdicorii pa tuit* 
eo cti35 q2 nullis medicamiuib^fanarl 
potcrat.contigit vt virgo iufirmu vifi- 
taret qui et ftatim ab ea petiuit vt ped( 
bcuedict6c5 aliqua applicaret/^Hnuu- 
(t illa z filenter tifimodo oratione oni- 
cam z 3plb72 fimbolum cu gemmatis 
vmificc crucis fignis applicuit» Cunc 
ftatim inftrm 9 curafU 5 fcfemien0»fcirc 
voluit in remediu fiuuro^jr 4d carmla- 
tionis i>go applicaffcr»<Buerndit»vof 
oebili fide oiuinis z approbatis eecrcf 
cqs ecclefie non inberetis» et carmins 
ac remedia^bibira» crebro veftris in^ 
firmitatibuf appiic2ti0»idcirco raro in 
corpore curamini qrXp in aia lediminf 
^3 fi in orationii z figno:p licitor effi¬ 
cacia fparctis.facillimcfepe curaremi 
ni.nibifenim vob appUemnifi onic 35 
orationem z apibir fimbcUl z ia3 fana 
tus cftis.gratia bui^cjccmpli queritur 
an non alie bndictones z carminatio- 
nesfen etia coiurarouesp cvorcifmos 
babeat efficacia cu bvideauf reprobari 
Jxefpondef q? bec virgo non reproba** 
uir nifi illicita carmina cumiUicit^co^ 
(uratbib^i e)cp:fifmie. *P:o cuiusiu- 


*^arsfecimdii 

tcUcctu confiderarc opo:tet vn b^mof 
babucrut o:igine ct quo ad abufU5 OC' 
uencrut.^ani pjmcipiu bo^ fuit fau' 
crtffimu: fed ftcut onmta ocmonio iti' 
ft(ncmocp 2 auanfmedi'anbu 0 ocmo-' 
oibus-rmaliebonuuibusuta ct 
nanomma/tftpodoUcmctfancri viri 
fm illud 5H3rcLvltinio»^n uoic meo 
oemoula ciicieut infirmos vifitarunt* 
et oiarones fup cos p facra verba fude 
runt.ocinde fuccclTutempis facerdo^ 
tes oeuori fimilia rlm pegert. pjopter 
qb ocuotlflime oiationcs er fanctl e)C/ 
oidfmi reperlunra: in antiquis bodlc 
ecclefqsad omlaqucbomines facere 
vel pati poterant poeuotos viros ap^ 
plicati olim line orni fupfiitione» ficut 
etia bodie literati et facre tbologic oo^ 
croics reperiunf qui infirmos vifitan^ 
tes fimilia i>ba egrotis applicat z non 
folu 5 oemoniacis,^ed beu fupftiiioii 
boies a fc multa vana t illicita adiflar 
bo^inuencrutquib^bodie vtunf cir-' 
cainfirmos^ iumcntamecclcr^amplt 
os eic fua oefidia licitis vtif verbis xU 
fitado infirmos^^prer qb (guif^oictuf 
burandi glofatoi J^aymudi oicit cp ta> 
Ha pfata facerdos religiofus aut bifere 
tus.autetialaycus virfiue mulier ep 
cellentis vite^bate biferetionis facere 
pot^fufa ozaronc licita fup infirrnu no 
lup pomu aut fup cingulu z fimilia: § 
fupinfirmantesdujcta illud euangeU^ 
fleiup egros man^imponettemee fut 
bmoi pronepbibendea taltb^nifi fo:^ 
letimeafq^ad ejcemplu lllop indifere 
tietfupftitiofi alij carminationis fibi 
vfurpentabufum tuentes fe e]cemplo 
illop.bi ergo fupfiitiofi carminatores 
repbendunf a pdicta virgine z oi)cit il 
los babere Debilem fidem :imo malas 
qui tales pfulerut./|teru afit gra bui’^ 
beclaratonis querif quib^ verbis car^ 
mina z benedictones cenienf licite vel: 
fugditiofe*! bc mo quo oeben t appli' 


0.iicih'ofeamda 

cari.-r an Demon firpiurondus z mot' 
buo cto 2 ciranduo.?td pnmu q>q:boc 
biclf licim in cultu jtfiiane religtois qb 
no ed fupfiitiofum^t rupfiiriofus oieif 
vt notaf ecglorafupilload (Tolf.ij^q 
funtrationem babenria in fupfiitione 
qbfupia modum religionis feruaf.vn 
de ibi Dicit fupcrllitio eft religio fupta 
inodufcruatad.religio modis velcir^ 
cumftatiis malis z Defectuofis piacti 
cticata.Ctiafupftitiofus cIl quicquid 
traditbnebuana nome religionis vfur 
patabfcpfuperiozisaucte vtbymnos 
iungereadinilTas Defuncto:^ ^fatoem 
imerrumpe fimbolu in mifia cantadu 
abb 2 cuiare,aut i« ozganis z no in cbo 
ro oecantarelin mifia rcfpondentcsno 
babere.-tbisfimilia.^ed ad^ofims 
nollru modo qn fit aliqb opus eje 'btu^ 
te religionis jc^ianevt vbi qs vellet in 
firmo fubuenirepaliqna ojatonesvcl 
benedictoesp verba facra De qua ma^ 
terianncmtcndim^taltebabet pfide^ 
rare fepfcmpditoes^ fi reperiunf ta^ 
lis benediaio cenfet licita.et 11 fiatlper 
modu-adiuratois p «^tute Diuini nois 
z p virtute operu )cpi 4 eje fua uatiuita 
tcpaff‘ionc peiofa mo:tc tc, innotuert 
p 4 cfia DyaDol^vict^t ciect^fnit.oiccn 
tur ille bcneDictbncs carmis z ejcozciP 
mi liciti t bi 4 p^acticat pfit Dici eicotci 
de aut ffTcatatozce Ucitfi lujc Yfib.vii^ 
cthi-Incantatotes bicunf 4 artem ali^ 
qua -bbis pagunt«(£d p:ima pdttio co 
fiderada vteje Doctrina feti Cbo.fcba 
fcbe.q.]ceiij\elicif z verba no cotineant 
ali4dqbptmcatad inuocatoes Dcmo^ 
nu ejcnzeflamvel radfa. 4 d fit cjcpzefia 
patet 4 d tacita bocpfidcraf cp intenti 
ene z c,c ope» 3 wtent 6 c vt vbi operans 
no curat fiue a Dc_o fiue a Diabolo bi5at 
in fuo ope intentu. Dumo fine optatus 
cofequaf opc.vt vbi op^qb facit no bs 
aliqua^jietare cp natura ad ^ducem 
du. tal^.effcm b q n folu medici z nftTA 


jCapittilufetta LXXXIX 


rmmo z tbeologf bnt fudkarc per 
quem modum uigromautici faciunt 
imagines anulos z lapides artificia' 
Ics q vtiq$ nulla3 bnt naturalem inclt' 
natiouem ad etfectus quos ipi 
ctaut fepifTimctvn z in eo:p opibus oia 
bolus fe babet immirccre.^ct 5 o cofi^ 
derandu eline benedicto es fcu carmi 
na ptineant aliq nomina ignota: quia 
fm CrifoHo ♦ talia metuenda funtne i 
cis alidd fupllitionis lateat^dTercfo ne 
materia verboijraliqd falfitatisptine/ 
atrquia fic eius effectus non poffet ec 
pcctari a oeo cu ipe no fit tell^ falfitatj 
ite eifi queda vetule iu fuis carminib^ 
vmne rigm 3 ti 3 ado:beat 3 virgo iotda' 
nem tranfiuit z tunc fanctus llepban’ 
ci obui 3 Uit:e 35 interrogauit z multas 
alias fatuitates, (Quarto ne ibi conti' 
nuanf vana z caracreres inferipti prer 
fignit crucis: vn bteuia que pouanf a 
foldatis rcpbcndimf,f 0 ninro nefpes 
babeaf in modo feribendi aut ligandi 
aut in quacuq? bmoi vanitate^ ad ob 
uinaiu reuerentia non ptine 3 nt:q: ali^ 
as omnino iudicabif fuperflitiofum* 
Septo vt in alligatoe .piatione oiniO' 
rum verbo:u5 vel feripture facre refpe 
ctusfolum babeaf ad ipa facra verba 
z ad intellectu eo:p z ad oci reuerentia 
feu ad virtutem oiuina aqua eppectaf 
cffectus:vel ad fanctoip reliquias a 4 ^ 
bus etiam ptefata eppectanf fecunda < 
rio licet a oeo |jncipaliter,Septimovt 
comittaf effectus qui eppectaf oiuini 
voluntati qui fcit vtru3 fanitas vel tri 
bulatio plus ^fit inuocanti vel min’ 
vcl an obfit: z b 3 ncconditione 5 ponit 
Cbo.in ^ma fc,in materia oe gratia z 
Di(lin,pv.in 4 iiif,, 10 n concludamus q 
(i nulla oictaru conditionu opus infe 
ccrit illud critlicitu,*P:obat Cbo,rup 
illud JBiarc.vltimo,Signa eoscicrc' 
didcrltrt poli. In nomine meo oemo 
wa^cilpient-tSifcrpetcs tolUnt:epqpo' 


elicit q ^dictis feruatis conditionib®' 
p oiuina verba licitu ell arcere ferpen^ 
te 9 ,ltem ;pb 3 t pmilTa vlrerius,feorp 
mino lis fanctitatis fut verba oei ^fa 
cto:52 reliquie:Oicente 5 imgullino ,^3 
eil minus verbu oei q corpus ppfifed; 
fm omnes licet reliquias fanctom fe^ 
cum reuerenter po:tare:ergo qualter^ 
cuncp nomen oeiinuocemr rite p orati 
one onicam:per falutatcem engelic 35 
per eius n 3 rtuitatem:paffione:per 4 n 
vulnera: per feptem verba que .ptu 
Iit in cruce:per titulum triupbale: per 
clauos:-: alio^z 8 rmo:;r militic ppi:c|i* 
tra oiabolu z eius opera omniiso erur 
licita z fpes potcll baberi in.etseomir 
tendo effectum oiuiue voluntatuiEt 
q uod oiem cll oe coartatione ferpen> 
tum idem intellige oc alfis animalib^ 
qn folus refpectus babef ad facra ver 
ba z ad oiuina virtutem oe ipis tarnera' 
caute ell sgendu in incantationib^: qt 
vt oicit oocto:, Cales incantatores re> 
pe babcnt'illicit 36 obferuantias a per 
oemones fortiunf effectu peipue i fer^^ 
peutibus: quia ferpens fuit primu oc 
mouistnllrumcumadbomincoccipi ^ 
cudum, l^a iu ciuitate Salc3burgeii.2 /\ 
fi quidam incantator erat: bic quada55? \ 
oie ad fpectacnlu alio?: ennetos ferpe^^l 
tes ad qnanda fouea incantare voluit 1 
z interimere ep fpacio vc fertur vnius l 
miliari 3 :c 6 gregatiscrgo vudic^ ferp^ \ 
tib^ou ipe fupra fouea liaret: nomini*' I 
me quida5 ingens z borribiUs ferpes^ L 
Ibuca intrare oifficultabat: z fepe qua i 
fiipm abfccdercpmitterct-t libere fer f 
perc quovellet motibtfs innuebat,S 3 r 
cu ille ab incaucatoe eius oefillere no 
lebat aliis omnibus in fouea intcreitr 
pti 9 :qr llatim ibi moricbanf:t neceffe* 
erat vt-t ille horribilis intraret: llana 
ferpens cp oppofiro incatatorisfupra L 
fouea faltnfec'tiniam incatator^irra: V 
It« veire eius vtcingulu llringcs ipnu-^ 

m» 




Tdarsfctia 

tncantatojcm fccu i» foueam tra]c/t et 
iiKerem(t.(I^ua ejc re perpcndif no m'^ 
fi p vtiliratc ad fuaandom vCdcU'c5 ab 
boim uibabitatoibustalia funtf>tutc 
Dlmna pjacncadatz cu od timoie zrt 
ucrentia» ( 0 uo ad fcbm videlicet qno 
fnntbmoi eicojcirmuvcl carmina Dcfe 
renda z ad colla rufpendenda vel in vc 
ftimcnrts infucnda. ^idef aute q tZ' 
lia iTnt illicita. l^am ooc* 

icpiana ♦ '^d fnperftitione ptind mille 
magicaru artiu z ligature^ remedia q 
medico:^ quoc^ bifcipUna condemnat 
fine in pcantationibne fine in dbufda 
notia qnaacaracterea vocat: fine in 
bnfdam rebna fnfpendendisatc^ inlT' 
gnadis. Itc Crifo.fup mattbeii (Bui 
dam aliqua ptem cuagelq fcripta3 dr 
ca collu5 pejtant fed nonne quomdie 
euangelium in ecclefia Icgif z auditur 
ubolbiiarcui ergo in auribus euange 
lia pofita nibil^runt:quo cu pnt circa 
collu fufpcnfa faluare» j^einde vbi eft 
virtus euangelii in figuris litterarum: 
an in intellectu fenluu:!! in figuris bn 
circa collu fufpendis liin intelleCruter 
go melius in cotda pofita ^funt^ cir 
ca colla fufpenfa.Sed bic efl: rnfio oo 
cto:p pdpue feti Cbo.vbi fupza ar.iiii 
vbiqritanfufp^dere oiuina verba ad 
collu fit iUicim:q' in oibus incatationi 
bus vel feripturisfurpefis ouo cauen 
da videf.l| 0 :imo 4 d^ dd fitqb fcribiE 
vtru fit ad inuocatoes ocmonu perti ^ 
nes manifefte tunc no folu fuperllitio 
fum immo illicitu z apofiafia a fideiu 
dicaf vt fupza tactu fiiit fepe.^ilV ctia 
cauendu ne contineat ignota noiate, 
accipe conditoes fupta pofitastc tunc 
iTcut licitu efibmoifuper ifirmos ote 
p:ofcrre:it 3 licitu eft illa fecum befer 
re♦'^Jefati aut ooctotce refpecrum ba 
bent z Damnant cu quis ad figuras et 
litteras feriptas maiote baberet aducr 
tentia z rcfpectum $ad inteUeem ver 


0.uellio fecunda 

bo:|r.€t 11 Dicatur q laicusnon intellj 
gciisvcrba nou potefi babere refpccm 
ad intellectu co;i rcfpondetur.babeat 
refpectum ad virtutem Diuina:^ illam 
comlttat Diuine voluntativt faciet (\C' 
quid placitum fuerit fuc pietati»( 0 uo 
ad terciu au fimul Demon fit couiura^ 
dus^mo2buse]co:d5anduovcl ccon 
uerfo: aut vnu fine altero* txefponfio 
'iaic plura funt aduerteda* p:imo an 
Dcmou femper fit quando malcfidat^ 
affligif * Secundo aiiufmodi res pnt 
cico:ci5ari aut adiurari. Cercio De mo 
do e)co:d5andi, ?lfd ptimum cum iu / 
)cta feamaf.Demon ibi cll vbi operaf: 
videtur q maleficiato femper pzcfens 
fit cum eum affligat * ;|tcm iu Icgeda 
beati ^artbolomei: tunc videtur fana 
re Demon quando ceflat a Icfionc* f^c 
fponlTo q Dcmon p2efens fit maleficia 
to 'e 3 fflicto:bocpotcft intelligi Duplf 
citer:vel quo ad fuu efle: vel quo ad fa 
um effectum * 10 :imo modo ptefena 
cfi: in p2incipio Dum maleficiu5 intro^ 
mittit. Secundo modo per fe non Di' 
cif pns in fuo effectu ficut etia cum do 
cto2es ^runt an Diabolus cu qualibet 
culpa mojtali bomine fubffatialitcr in 
b3bitat:Dicut q uojt per fe g per fuu ef 
fectu ficut Dns inbabirare Dicif feruu 5 
i|tum ad fuu Domimiim aliud tamen 
Dc obfelTis.dSluo ad fecundu cuiufmo 
di res poffunt e)co 2 ci 5 ari. 0 ofandu efl 
fup Docto2is Cbomc iu.iiq.Dift.vj.fen 
tentia vbi Dic:g q: ^rcr peccatu bois 
Diabolus accipit poteffate iu bsminc 
z iu omnia q in vium bois veniunt in 
ipfiusnocumcntn.(Etcum ctia nulla 
coueuiftia ^ jcpi ad bclial .16 quado' 
cu(^ alt 4 d fancrificaudu e adeulru Di' 
uiinl pus epotei^zt vt liberatu a ptate 
Diaboli qua illud iu nocumentum bo' 
minis affumere poterat dco confecrc' 
mr,€t boc patet in benedictione aque 
m cbfccratoc tempU z iu o ibus bmol 


CipYmfcxtn 

10 ncu| 5 m 3 fanctificatio quabo oeo 
confccraf fft iii baptifmo o p 02tct q? cri 
am bo pzias^ cxoici^ct ^ baprtfcetmni 
to romonrone^alfe rcd:q:(iT ipo bo 
mme c canfa quare oiabol^ptatc accc 
pit in alia 4 funt boicm fc5 pctni 
originale vel actuale: z bec flgnmcant 
ca q mXcojcifmo oicuuf vtcu burecc 
de ab eo farbaua z bmol :z filV ea q Ibj 
ftimr. d ^politii ergo cum querlJ an 
mozb*' (it cico2ci'5and’ z oemo adlura^ 
dns z 4 d i'Uo:(z pmo^EndeJ mo2b’ no 
c)co:ci5af:§ ipe bo mojbat^ z malefici 
smo fic m puero no e]co:cl5a0 Irtfeaio 
fomitlo § puer Infectuo* Ire fic pzlno 
puercco:ci3a0z poli oiabol^adiuraC 
vt recedat ita malcfiiciat’ puQ e)t;ozci5a 
rur z poli Diabolo z eiuo facmre impc 
rat vt recedat» 3 [t»! fic fal z aqua ejcozci' 
53 nE:it 3 maleficiato oia q in ipius vfu 
couerti polTunt vt cibaria -z potagia e]c 
o:ci 53 re z benedicere pUirimu ejepedit 
licet ritus c]co:cirmi tenet in bapti 
fandis vt fliar ejcnfflatio verfus occide^ 
talem pte5 z abzcnuciario ♦ ©cbo ma^ 
nuu ad celu erecno cu facra fidei cofef 
lione:« ^felTione jcpiane religi0ni0:et 
tcrcio ozatio bndictio z mm^impod' 
tio:z qrio Denudatio z oleo fctovncrfo 
cicpollbaptirmu comunio z candidio 
re vellis induitio:tn no ell necelTc vt b 
circa maleficiatii e)corci3andu fiant: § 
q |3mo pure z Debite Iit cofeflus cade 
lam accenfa fi pt teneat z facra coione 
recipiat;^ loco vellis candide candela 
benedicta in logitudine cozpis cbzilli 
aut ligni crucis nudo coqje circuliga^ 
tus maneat^Bici ergo poteU» €K02ci' 
fo te petru aut barbara inftrmaifed fa^ 
cro fonte baptifmat^ regencrata:pDen 
viuu>I'^pcr Deu veru^^per Deum fau' 
ctum^I<pcrDeum’quitefuo pzeciofo 
fanguinercdcmitvtfiasbomo ejcozci 
53tus:vt effugiat atep Difcedat a te om 
nis fantalla ^nequitia Diabolice frau> 


xc 

dis:ommT(p fpiritus fmmudusadiu-' 
ratus per eu qui venturus ell indicare 
viuos z mozmos z feculu3 per ignem 
?!men. ^zemus«Beus mifericozdie 
Deus demes qui fm multitudine mi-' 
ferationu 5 tuaru qs Diligis cozripis ct 
qs recipis pie ad emendatoe? coerces 
te inuocamus Dne vt famulo qui i cot 
pozepatii memb:o:p Debilitate gratia 
ma coferre Digner^ vtqcqd frena fra ^ 
ilitate cozruptu qcqd Diabolica f ran 
e violatu evnitati cozpis cccXic mcbijr 
redeptois anectetmiferere Dfie gemitu 
umimiferere lacrimarum eius et non 
babentem fiduciam nifi in mifericoz ^ 
dia tua ad tue facramentu reconcilia^ 
tionis admitte:per jcpm Dominuno^ 
Urum 5 !men»(£rgo maledicte Diabo> 
lerecognofce fententiam tuam:da bo 
nozem Deo vino et vero: oa bonozem 
Domino ibefu cbzillo vt recedas ab b 
famulo cum tua factura quem Domi¬ 
nus nollcr ibefus cbzillus fuo pzecio^ 
fo fanguiue redemit: Dernu fecundo z 
tercio iterum e)co:ci5ct vtfupza cuoz» 
tionibus. 0 :em us.Beus qui facture 
tue femper pie Dominaris affectu incll 
na aurem tuam fupplicationibus no- 
liris ct famulo tuo eje aduerfa valimdf 
necozpozis labozantem placatus re- 
fpice et vlftta etfalutari tuo et celellis 
grane pzella eis medicinam per )cpni 
Dominum nollrum ?lmen. 0 rgo ma¬ 
ledicte Diabole -zcvtfijpza.^pzo tercio 
ejcojcifmo ozatio ♦ Beus infirmitans^ 
bumane fingulare pzeiidium aiitilii 
tui fuper infirmum nollrum ollehdc 
virtutem vtopemifericozdietuc adin 
ms vel adiura:ccclefie tue fancte inco¬ 
lumis repzefeutari mereatur, per )cpm 
Dominu3 nollrnm Wmcn,z femper 3- 
fpergat cum aqua benedicta * €r nota 
i bic modus pzefcribimr non (^om¬ 
nino ita fieri Debeat aut ($ alq ecozei - 
fmi iid fine maiozis efficatie ^vt mod^ 


*^arsfcamcla 

C)co:cf5and(« adiurandi babeatnn^it 
antiquio em Wftozijs z ecckfiarum U 
bjis iiucrdum oeuortojcs z efficatlo ^ 
ree eicozcirmi repcriunf:^ q: m oibiis 
oei reaeremfa ftt ^ponenda: agat fm 
hoc vnufdrq? ^tu ejepediee ftjcrk con 
<lijiiuc c)c pzemilTis conclud^do^tcr 
(TmpUcce.^it modue iftc c)coci5and( 
inaleficiam vt pnmo pura faciat pfelTI 
onem. 3 u)cta ca.alf.fcpc.fi per fonlari 
ae.Bemu fiat oiUgens mdlitio g fin^ 
giilos angulos z in Icctiilerniis culci^ 
tris z fob limite oftii fi fottalTis inftru 
menta malefioi caute pofTent imeni' 
ri mucntacria5ftatim funtad ignem 
^ndenda:e)cpcdiret etia vt cuncta rc^ 
nouarenf in lectifiernns z indumetis 
babitatoern etia zoomu mutaret*ln 
cafn vero d nil inuentu fuerit tuc ejeo: 
a3andus fi pt ecclcfia intrabit mane z 
c^to oieo fanctio2es:vt fcila beate i^gk 
nisautvigtlie ejciilut tantomeliusfa 
cerdos etia eonklTus z in bono fiam 
ampliuspficict:tenc3t itac^ c]C02Ci3an 
dus candelam in manu benedicta mc 
liuf quo poterit fedendo airt genua fle 
<;tcudo: z 4 affunt oeuotas ojones p 
eius liberatione fundant ♦ (Et incipiat 
Ictaniam ineboando» ildtutonum no 
ftru in nomine ofii: z babeat rndentc5 
efpergat ipm aqua benedicta : z ftola 
circudabit coUu z fubinferat pfalmu. 
^eus in adiutojiu: z ^fequaf letanid 
vtmoflscllfupinfirmos oicendoad 
Inuocationem fancto» oza p eo vlfo2a 
iciz Ritius eflofiibera cii ofie: fingu^ 
la ^fequetido vfq? in finem vbi oiatio 
nes funt oicendettuc loca o: 6 num in^ 
eipiat ccozcifmu z continuabit modo 
pferipro vcl alio meliori vtfibividebi 
tur 'polTent etia bmoi eeozcifmicoti 
nuari ad minus ter in feptimana vt fic 
multiplicatis interceffoiibusgra obti 
neaf fanitatis.lBcru poli omnia com 
municandns e eucbariftic facrameto 
licet ante cjcojcirttiu ^ faciendom 


0,uellio fecunda 

puratie in pfcflTionc attendat confeffoi 
(i aliquo vinculo eiccoicatois effet in ^ 
nodatustvel fi vn$ temere innodatuf 
abfolutionea fuo ludice no recepiffet 
tuc em licet ad cautela eu abfoluat: tit 
reddita fofpirate a fuo indice4eu liga 
uerat querat. i^ttendendu q vbi C]C02^ 
Cilla no btbet otdine ejcozcillatus tilc 
^cedere pt p ojones: z fi legere nouit 
fcripmras legatenangelia qnattuo: p 
ma cuagelillarn.litc enangeliil. 
fus ell angelus,(Et paffion^ t>ni:q oia 
magna babent virmte ad e)cpuirione5 
opern oiaboli.lfein enangeliu fancti 
Cobannte* ^n p2incipio erat verbum, 
feribaf t ad collu infirmi fufpendatur 
z fic gratia fanitatis a oco cicpectetur. 
70 crum fi 4^ q uererct oe cFa inter a4i 
benedicte afpcrfione z c]co2cirmu cum 
vtrn(^ in ciTccm cotra ocmonis mole 
llia3 02din3f«^\ndit fanctus dTbo.vbf 
fup 23 0uvpt>iabolusipugnat nos ab 
e)cterio2i z interio2i. ?iqna ergo benc^ 
dicta 02dir,atur cotra impugnationem 
biaboU que ell ab e]cterio2l.$)3 e)C02Cif 
nins contra impugnatioem oiaboli q 
ell ab interio2i:vn illi contra qs oatnr 
bicunf cnergumini ab en qb ell intra 
z geron labo2 qfi intus Iabo2ate0. Iti 
maleficiato ergo cico2ci5ando vtruc^ 
adbibel cu vtrobic^moleilenf ♦ )0ertt 
4 ad fcdm pncipalc 4d agendum vb< 
gra fanitatis p e]co2cifmo9 no obtinef 
t\nfio:lic5 fej: eje canfis b fieri poflit:c 
m vna feptima fnp qua iudicium nfm 
fufpedil»^a q> alids no liberaf. aiit b 
pultate fidei circnilatin ant ipm 
egrotn oflFerentiu.^lut ^rer pera ma^ 
leficiu fullinctiniaut accomoda re 

media adbibere negligcnniaut ppi e]c 
02ciflc aliqt 5 in fide victu: aut p^i rene 
retia f>mtu in alio eicntin: aut pur 
gat6e5 vl meritu maleficin patietium 
Be pmis qtno2 oocet euagelica ifitzs 
^Batb^vn^t :tBar.i]c,ln pris vnice ft 
Inn^ttci % oifcipulo^jcpi pfenria 


iTapitiUufextit XCT 


cm offerens t turba fide carc^ 
bat: vn pater cu lacbtymio oraufr.C rc 
do One adiuua incredoliratem meam 
z ad turba ibs a(t, 0 gcncratfo (ncre^ 
dula T puerfa vinoufqj ero vobifcum * 
^e fcoo videlicet oe follinente oemo^ 
nemtibo increpabat cu3 rc5 filiu: q: vt 
beatus Adiero . ibi Dicit <ppter peccata 
fua a oemone fuerat oppjcfTus.Be ter 
Cio oe neglectu oebito^j remedio:? pt 5 . 
quia non fuerutprentesboni i pfecti 
viri» 10 ndeCrifo 4 bi oicit.Columne fi 
deividelicet petrus lacobus % iobanef 
non aderant fic in tranffiguratioe jepi 
ptefentes erant . 0 ec otatio z ieiuniU 5 
aderant.^ine qbus xps 3 it:boc q,c\V* 
oemomo 2 U 5 non eqcic. ^nde 0 :ige. 
ibi oicit.$>i aliqn cpo:tuerit circa cU' 
rationem aliquid patientiu remanere 
non admiremurmecp interrogem^ ne 
loquamur quali audienti fpiritui i 
niuudo:^ abigamus iciunijs z oiatiq 
nibus nris fpus malignof/vjrt gloHi Di 
cit^^i^oc genus ocmonq .i.ilta carnali 
um voluptatu mutabilitatis ad quam 
fc5 fpiritus ille inclinabat non vincitur 
nifi fpiritus oionc confirmef z caro p 
ieiunin maccref ♦ Be quarto cjcozcifte 
vicio pfertim in fide:pt3 ibidem oe xpi 
oifcipulis pntibus.'^n pollea fecrero 
oifcipuli querentes cau fam fu e im po 
tcntie,txndit.pprer incredulitatem ve 
ilra^ofmenoico vobis li babueritisfi 
dem ricgranu 5 finapis Dicetis monti 
buic tolle te ic. Bbi BilariusX redi 
derut 4 dem apft: ^ nondfi erant perfe 
cti in fide. 0 am ono in monte motate 
cu alijs trib’:*! illis cu turba refidenti 
bus 4 da tepo: eo;r fidem relaxauerat. 
Be qnto p» in vitafpatru: vbi legim^ 
aliqn obrciTos no liberatos p fancrum 
Vtntboniii: §p cius oifcipulu Baulu 
fuilTc liberatos.Bc fcjcto patuit mpta 
qt no femp cuds liberaf a culpa libe ^ 
raf 'apena:^ remanet interdu pena in 


vindicta tfatiffaetSem ^cedentis oeli 
cti.€t adbuc aliud reinediu oe^ferf 
cp plures fuerint liberati vic5 q maleff 
ciati oe nouo fuerut baptifati licet fub 
conditoefuper q vt pmiifi nil determf 
nare audemus. tn ejcilKt 

qca Debite quis ante baptifmn nofu, 
it ecoteifatus vtitp oiuina pmilTionc^ 
oiabol'* femp maiote recipit in tale po 
tcll 3 te:pt 3 c)c pmilTis nec ambigua ell 
quin pluries negligetie fine a facerdo 
tibiis no bene oifpofitis vbi ia quartu, 
impedimentu pnotam tangif videlicj 
ocotcille viciu comirtunf: fine a vetui' 
que tpc necelTitaiis oebitu modum ba 
ptifandinonfernant. f^ec tnalTcrerc 
volp qnfacram^ta a malis coferri pof 
iintrx immo ^rucuncB malus bapti 
fat z cofiefr oumodo oebite fub oebita . 
fotma verbo:? materia in intentiie ba 
prifat otdinatus z conficere intedat fic 
3 filii in cjcotcijando rite ^cedat: n on 
fufFnfiis aut violemus: vn z fiucacma 
Ii vel habituali iutentoe z vtina no cef 
pitandot-r verba necelTaria obtnitreu^ 
do:binai facrisofficiis fe immiTceanr 
Jxeuera fiaitad coficieudu5 quattuor, 
effcntialia oefcruiut: fi materia fotma 
inteutio otdo: modis tn ptactis z vb< 
vnu Defuerit nec conficere'pofer.t t ita 
circa ejcotcifmos fuo modo affcrcrc 
opottet^Becobiectio valet q> fine eic> 
otciffnisiupmitiua ecclefia baptifa-' 
banf auteria q> uuc caractarem baptif 
male fiuc eo valeat baptifatus recipe^ . 
rc.(Buia fic (gregotius inuatm c]cot^ 
cifmos iullituiffet z ecclefia iu fuis ce/ 
rimoniis poti^ errarer* d^uare nec att 
Cns fitm oino repbendere d maleficia^ 
109 fnb conditoe vellent rebapnTare z 
neglecta fottalfis recuperare. JFnt eti 
amocillis qnocturuo tpe infomnis 
p alta cdificia fine Icfione folent ince^ 
derctqnod vric^ opus elTe maligni fpf 
ritus nles iic oeferctes plures afferuc 

m iq 


, ’par0fc(54 

H cu rcbaptifanf nieli^ baberc nofcu^ 
tm:z miru q vbi uoibus ^pjijs anuu 
rubito ad terra cplUdun^:ac fi foz' 
ufli9 illwd nome non oebuc in baprtf 
mo fuerit tmpolim,(E)cpeditlcao 2 cm 
effe attentu fup fc)c iUa impedimenta: 
licet em fup energuminoe aut poffeP 
fp 0 z no fuper malciiciatos Tonant: tn 
quia equa virtus vtrobi(> requ/rif oi^ 
iiin3:imo oici potefl ^ maio:is fit oif/ 
ftcultatie maleficiatu curare ^ energu 
minu aut pofreiTum: ideo itla impedi^ 
menta fi ibi poffunt baberc locum z a 
fo:tio:i fup maleficiatos quod tali ra^ 
lione ^baf»03 vt Topza patuit capitu 
lo oectrnoialiquipoliridenf interdum 
QttUo^no delicto ^ p leui alieno zv^ 
rtjs alita De caufia.in maleficio aut qn 
do adulti maleficiunf vt plurimu eia 
contingit quia in anime necationegra 
uiflimela oemonc ab intus poffidenf. 
10nde oupleje labo: circa malcficiatof 
vbi fimplcic circa pofTefibs ab e)ctra:rc 
quirif oc bac grauilfima poiTcfiione* 
(^aifianuscolla.abba.fcreni Dicit*'^ Ili 
fimt veri rniferi ac miferabiles iudica 
di qui cum fe vniucrfis criminib’ fia^ 
gitttTcB contaminant non folum nul ^ 
Idm in eis verifimilitcr ITgnu Diaboli 
cefuppletionis ofienditur: fcd nec ali 
qua quidem operibus eo:u condigna 
tentatiotnec vllum flagcllU3 co:reptio 
nisinferrunt^on enim merentur cclc 
rem temporis illius cicpeditamc^ me 
dicinam: quo:;: Duritia z impenitens 
co: pena vite prefentis eiccedcnstbc' 
fauri53nt fibiipts iram z indignatocm 
Iji Die ire z reueUtiois iulti iudicti Dei 
in quo vermis eo:;: non ejetinguef, (£t 
Ittrumidcm (Tafllianus comparando 
corporale poflcflrione ad anime p pec^ 
catu:paulo ante Dicit. 'JBulto graui^ 
indt confiat illos vebcmcntiufcpvcjca 
ri:4 CU 5 corpaliter ab ipis affligi mini^ 
me vidcanftanimo tnpnitiofiuspoiri 


0,uellio fecunda 

denf cor fc 5 vicus t volupratib’ inOo 
luti.^cbm apoftoli nanm fententiatn 
a quo 4o fuperaf cius et feruus ciflcif 
nifi cp in bocifii Dcfperatius egrotant 
z CM fint eo? mancipia nec impugna^ 
ri fe ab illis nec Dominatu eo? ferre co 
gnofeut ♦ €ic 4bus elicitur ^ a fortiori 
maleficiati in corpe no tn poiTeiTi a Dc 
mone ab cjctra fed ab intra quo ad ani 
me nccationem grauiUs^cr plura 
impedimenta fananf. (0uo ad tcrcin 
^ncip3le:fc5 quo ad remedia non tam 
verbo? g operum.^up cuiufmodi rc 
media notandu ^ quia opera illa fune 
Duplicia. licita orno z non fufpecra • 
aut fufpecta ^non omnino licita: z De 
|3mis fupra tacm efl immediate capi ^ 
tulo quinto.circa flnem.vbi Dubitatio 
ponif fuper berbas aut petras vt ma^ 
leflcia repellant quomodo boc licitU 5 ^ 
fit. Bc fecundis vero remedijs que 
videnf e(Te fufpecta non tn omnino il 
licita nuc tractandum aduertere opox 
tetea que in fecundo pncipali buius 
fecunde parris opis tacta funt De quat 
tuor remcdns quo? tria cenfenf illici^ 
ta:quartuautnon omnino illicim fed 
vanmocquoc canonific loquuturq? 
licitum eil vana vanis cotundcrc. 
q: nos indfitores buius opinionis fu^ 
mus cu fanetis Doctorib^^in caftt 4 
remedia per facra verba ^eicorcifmos 
licitos non fufficiunt:t boc ^tcr im^ 
pedimentafuperius tacta in numero 
fejiaur feptem:^ tunc tales maleficia^ 
ti bortandi funt ad patientiaj cquani* 
miter ad tollerandum mala prefentis 
vite in fuo? criminum purgationem. 
z non vlteriuo querere quocuntp mo ^ 
do fuperllitiofa z vana rcmedia.;jdeo 
fiquispmiflTislicins cjcordfmis non 
contentus ad bmdi vana ad minus re 
media De cibus fupra tactu cll fe tranf * 
ferre voluerit:fciat boc non noflra vo. ' 
lutate autadmtlfione fleri; g ^pofits ' 


jCapRn ferta 

t ctiQcleata fuerut ibide laUa remedte 
faau fiitt yt tanto;: oocto» vt ^coti z 
3^oftien.zc.c)c parte vna iaUoijttbco 
logor c)c pte altera oicta qoocuc^ mo 
do cocoidarenf. J^atcmiir § ai fancto 
^ugallino in quoda fermone contra 
lomicsos z Plulnatojcs«(Et unltulal 
fermo oe augurifo vb( olc* jFe^noftf 
me frequentiae fupplicaflTe vt cof^netti 
dinea pagano;: z tnalefico:u minime 
feruarc oebereria g boc^jficit apnd ali 
qaoa paru.(Et q: fi vobia no oircro p 
mez4>vobiareddimrua fa 5 indielu 
dicii rationem z vobifeu mibi necelTc 
erit ecerna fapp licia falWnf«<Ergo 8p6 
oea me abfolno oum iteru ate^ iterum 
ammoneo conteflo::vt nullua ejcvo 
bie Diuinoa aut fottilegoa redrat: nte 
eoa de qualibet re:3ut caufataut infir^ 
mitate interroget: q: d^uqj fecerit boc 
malujjlatim pibitin eo bapnTmi Iaera 
mentut cotinuo facrileguatpagan^ 
etficif z niA penitentia fubuenerit fla^ 
tim incternum pibit.€t poftea fubdit 
nulluaoieaejceunditredenndi obfer 
uatifecit edi oeua oia bona valde et d 
vnu oiem z alteru iYatuit:^ quotiena 
Deceffitaa vrget factui altdd aut qceu 
di:Agnare voa in noie jcpi z Ambolunt 
vel otonem onicam Adelttcr oicetea fe 
curi in oei adiutodo agatia^t^ia aure 
ddam rupAitiofi z Alij buiua feculi nd 
^ conteri erro:co errotibua accumulare 
volenteavitra intellectu': intentione 
^coti z canoniAaru bia argumentia 
fe Defendere conanf. <0uia em rea na^ 
ruralea bnt quafdas virtutea occultaa 
quaru ratio ab boie alfignari non pt (i 
cut z adamaa trabit ferrum.€t multa 
aliaq De ciui.Dci enume 

rar.jdeo indrere De bmoi rebua jp fa" 
nitateaedrenda vbie]eo:ctfinK nalea 
medicine DcAciutmo erit illicitu licet 
videaf vanu b aut Aerct vbi d^ p ima^ 
ginea nd nigroraaticaa g aArologiaa 


xcll 

vel per anoloa z bmdifanitatem in fc 
vel in alio patrare venct.'^ic 5 arguut 
^ient cotga naturalia fubdunf cotpo 
ribua celeAibuanta etia cotpa artificia 
lia puta imaginca fottiunf quafda vir 
tatee occultaa fpem cdfequentea eje f- 
p 2 elTicneco 2 po:u 5 celeAiiim: ergo eti 
am co 2 pa artificialia puta imagines 
fouiunt aliqua virtute occultam a coa 
pojibuaceleAibuaad aliquoa effect^ 
caufandoaergovti eia z ali|a bmdi n5 
eft illicitii. ‘pwerea Demonea pofTut 
multipliciter cojga trafmnrarc vt 
guAi.ii|.Dc frinf.Dicit:t pt3 in malefjfl 
atie:ergo licetvti etia 5 eo» virtute ad 
tollendum illa*^5ed reuefa in oppofi 
tum funt Diaa omniu fancto;: Docto;: 
vtfytl z rparfim bincindcpdtuit*10fi 
ad piimu Dicif q> fi rea naturalca fim^ 
pliciter adbibenfad aliquoa eifectns 
ptoducendoe ad quoa putantur babe 
re naturalem vit mtemmpn eA illicitu 
Si vero adiungantnr vel caraaeres 
aliquivel aliqua quecunc^ ignota ‘tva 
ne obrentationea:qucmanifeAum ed 
naturalem non babere fuper boc eiA 
catiam eritfuperAitiofum t illicitum* 
10nde fanctua Cbo^fa fe. q.jccvf. ar* 
it.in pede queAionia tractana bac ms 
teriam Dicit q in bia que fiunt ad aU'> 
quoa effectua co:po:aled inducendos 
vtputa fanitatcmvcl aliquid bmdi:cd 
Aderandum cA vtrum videantur na ^ 
ruraliter pofTe talea cAecma caufare z 
quia licet caufaa naturalea adbibere 
ad fuoa eAeaua ideo non eA illicitum* 
Siautvideanf non poflTe naturaliter 
talea eAecma caufare:cdrequcna cA gr 
non adbibenf ad boa dfectua canfan^ 
doa ta$ caufe:§ folu qua A Agna z Ac 
ptinent ad pacta Agnincationu cu De ^ 
monib’inita, ydh ?5ag’.)tici.Dcci.De< 
alliciuf Demdea p creatnraa qa no ipl 
g Deua condidit Dclcaabilib^ p fua Di 
uerAtate oiuerAsnon vt aialia cibia:^ 

m 'iui 


fecunda €luellio fecunda 


vf fpuofTgnfs per varia genera lap^ 
cum berbar ligno» animaliu carmtV 
'nmn ntuu/?i^d.fct^m Didtide 5 ooctoj 
'^tutcQ imturalee coipo» naturaUum 
confequuror eo» foimao fabUlnalea 
quae loiriunrur e» ipjcflTionc coipo» 
celeibu.Tio e» coiundej impielTionc 
foiUuntUr quafdavirturee acrfuae.fed 
coipo» artidetaUu foime ^cedunt e» 
conceptione artificieccu nibl! aliud 
fintlpcopofitlo oidot figura.vt olclf 
|.pbifi.ncpntbfe naturale virtutem 
adagcndu.-ilndeefl: q eje tmplflcne 
celcltlu coipo» nulla virtute foitlunf 
inquantu funt artificialia^ folum fm 
materia naturale 5 .falfutn efl; ergo q6 
poipblrlovldcbaf vtauginolclt.». ce 
cluucel.bcrble lapldlb^-t anlmanttb’ 
t fbme certis qulbufdam etlanr vociv 
bueetfigurationibus ate^ fignientla 
mubufdam ctla obferuatle i cell auer^ 
nonc.motibu3f»de»fab2lcariln iriff 
eb bolbus potcllatee Idoneas variis 
effectibus fyde» cjccqndas.quafl effe 
cttismaglcarum artium e» i>mte ccle 
(lium coipo» ^ucnlrent. ^cd ficut 
augu.lblfubdltiotubocadcemonef 
pertinet ludiffcaroies anima» flbl fIS' 
©Itarum.^nde etlarn imaglncsquaf 
aflrottonmlcas vbcatejcopatcne oe^ 
monubntcul^fignu cftq nccclfe ell 
cis Infcribl quofda caracreres q natu^ 
raliter nlbll opantmo ei eil figura pn- 
clpiii actonls uaturallsifed m boc cl- 
ftaniallronomlce Imagines a nlgrO' 
manticis q Iu nigromantlcls fiunt e» 
picfle muocatoncs.vri z ad cjcpffa pa^ 
aa cu oemoulb^inlta prlncnt. ';^llrO' 
nbmlce ad tacita pacta ^tcr figuratu 
«caracte» figU3.?td terciu no efl bol 
ptasfupoeiiiones pmlffavtcfs licite 
vri pofTlt ad qbcuncfe voluerlt.fed e el 
contra oeinones bcUu ludlctn. vnde 
nullo modo llcct bomliil oemonum 
3U?:lllovtf per pacta tacltavel ejcpiclfa 


um( 

rem 


’ I 
N 

r/ r 


bec tbQ»?td ^^olTtu qi clcit nullo mo 
nec etla qm'bufcun(^ vanis quib’ vlcj 
fc cemon quocunt^ mo polrit imlfce^ 
re,^l tamen funt adeo vanavtz fragl^ 
litas bumana pio recuperanda fanita 
te Illa aggreditur: coleat ce pterltls* 
caueat ce futurls.oiam fibl cebltum 
clmlttal et m tcntatlonC non ampUuf 
luducaf Inquit augu<ln fine regule. 

iRemediacontm grandinca 
et fuper iumeta malefidata. 

Capi.Ti/. 

aliter t)cmq5 

fumenra maleficfata poflinc 
remediarfififr t tempeflatef 
aeris.^otandafuntlpilmo quedam 
remedia lUfclta q a qulbufda piactfci 
tur.l^am quibufdi verbis aut factis 
fupllitlofis vtqui vermes m ctgitls 
aut membils p qnedaverba-t carmina 
Illicita curant.oc quibus carminibus 
qualiter ccgnofcunturvt flnt licita vt 
non In pcedcntl caplrnlo tactu e. '^llit 
funt qui fuper Inmda maleficlata no 
aquabfidlcrafpargnnnfedoil Infnn^ 
cunt.“pnnul rcmrdfuverbo»efrc ll^ 
licltumvltra piemlffa gull.fepc allega 
tus fic rcmonltrar.^i eifiverbls Inef 
fctvlrtus z clcam^verbls vt tbls. tuc 
e» 4 nc^ modis eet vn^.vel e» ptema' 
terle.i.aerls.aut e» pte fo:mc:boc c fo 
iJi.ainejcmodollgnificadl.aot c» pte 
oim fimul. 1^^6 piimu.qi acr no Inter^ 
ftclt nifi fit vcncnofus.fonus ctla non 
qi cjccellcns cblectu coirumplt poten 
tlammcc tcrclil-qi tunc boc nome ci-- 
abol^vcl mois.mfern^illa noceri fp* 
er fanltas bonitas fp ^deffent. ^tem 
nec oia fimufiqma rorum aggregatus 
e)c partibus Inualldls etiam Irorum i 
inuallduni.l^cc valet fi obikltur.oe’ 
coimilltvim yerbls.ficut berblst lap( 
clbus.quia fi.que virtutes Infunt qui^ 
bufdam Tcrbis aut facrameiiialibus ■ 


jCapittilum feptinujm XCIlI 


«nt ali|0 bcnedfct(onft)^ et «rmmib’ 
Ikitio bae bnt fti fe n5 vt verba § cp (n 
flitutionc et ordmatone oiu^naz ep pa 
cto oet.flcut fi ofi0 Diceret.quicunc^ b 
fecertt facia e( banc gram.z fic verba t 
facramentia cfficmntq6 fignat. ^ui9 
fm alio0<tia bnt virtute mtrrnfecam 
fcd prima opinio qz iam oeferuit ideo 
amplecttf4 j^e alijo aut verbioz carmi 
nibuo patet ep pmiiTio q vt verba fut 
verba compofira vel pzolata aut figu¬ 
rata nibil elficiut fed inuocatio uonii- 
ni0 oiuini et obfecratio que eil per fa- 
cra 4ueda ^rellatio comitcnduni eiTe 
erum oiuiuc voluntati pfunt^lixeme- 
t>ia etia ope;^^^ illicita videntur vt fu- 
pza tacfu efi.igt etiam vbi in prib’ fuc 
uieplurimnpzacticamr^ pzima oie 
may ante 02tU5 folio mulicreo villanc 
cjceunt et eje filuio vel arbozibuo oefe 
runt ramoo oe falicib^aut alioe fron- 
oeo z ad modu circuli plectente© in V 
troitu fiabuH fufpendunt. aflereteo q 
p integru annu iumenta cuncta tllefa 
a maleficio remanet ei pzeferuanmr b 
quide remediu fm opinione illo2U5 4 
oicuntvanavanio cotunderc poife no 
elTet illicitu.ficut nec etia qui p carmia 
ignota mozbo0 ejcpellerent.^c^TTiTc 
ojg nj gT KL3 TOt^^ 

Oie ve ficcunHalnuri erq^ ^redl 
atur no bno refpktu ad foTio occalum 
vel ozrum colligit berbao frondeo aut 
ramoo cu ozone onica aut fimbolo fi- 
oeifnjjpcnditilla fupbofitum ftabuli 
bona fide comitreno effectum cufio- 
oie oiiiine voluntati non erit repzebe- 
fibilio vt fupza in pzeccdenti capitulo 
eje verbiobicro.-t br.jcjcvi.q. vltima.l5 
berbao-t petrae bre etia fuffineiui pci, 
moniti fine incmtHdncMd idem fut 
qiiitnrrd vifieao aut iegete^rfignii cm ^ 
cio frondeo aut flozeo benedicroG in 
oie palmarum continent ejcigunt-z af\ 
ferunt ^vnoic^ frugib’ per grandiiief 


... / 

lefio fegeteo in eo^ campio illefi remi 
ferunt. 0 c quibuo iujeta oifttnction 
tactam oifcernendus videmr.ftd tde ^ 
^iint que pzo wrilerOitonc lactionc 
videlicetvacceper maleficia pziuetur 
integrum liquozc lactio quem oic fab 
bati colligunt paupib^gratio pzo oeo 
otftribuut etp bmoi elemofyna affert 
vaccae etia fub vbertate ampliori la- 
crie a malenciio pzeferuari, Jn 4 ope 
nibil fupititiofum iudicamr Dumodo 
icratio caufam qua paupibuo ejebi- 
entetiaiii oiuinam pietate imploza- 
re pzo conferuarione iumento:p taliter 
pzoponunt vt tame effectum cuffodic 
omine pzouideiitie pzo fuo bencplaci 
to relinquut* ^zeterea ^ider in fuo 
pzeceptozio. pcepto.i.c 3 «)C).oicit q eri 
am per carmina feripta z <>03 facra I5 
tumenta ficutboieo infirmoe bndicc 
rc,z p ea q incanrationio fpem baberc 
videnmr oumodo fepte pmiffe coditi 
onee feruanf. oicit etiam q a oeuoiia 
perfoniezvirgimbuo erpientia buerit 
' q adbibito figno crucie fup vaccam t 
onica ozone cu fafutatione angelica fri 
nieo vel circiter ceffat opue ocmonis 
fi efl:permaleftciu5.€t in fuo foznica 
rio pilat q malefici oe ritibuo ccclcfic 
venerarie^t feruatie f ua maleficia pbc 
Piri fateiTfprr vt p a Mebndtcerc aTper ^ 
"^'iionc-perfaJj oconiecratR nmptl^^ 
p candda» in oie^urifi catonf e^al^ 
~ina^~.rn oi e papTay co fccrata :;zvlu3 Ti 
*icifum z p"fim?naTqz3dT3bc taTlTec^' 
fia ejcozcifatvtviree ocmonio imiuuat 
10zeterea qz malefice qnvoUlt lumcn 
tu pziuareliquoze lactio folent cp illa 
oomo in qua iutrieumm mozaf modi 
cum lactie vel butiri cp illo iumento 
coagulatum petere vt et fic confequen 
ter valeant per luam artem iumcnm5 
nialeftciarerfdeo firit caute mnliereo 
a quibuo furpcctebmoi petunt nc eio 
in miniino.mutueni aut ooner» 'pze- 



t 















'0HY6 fCCUdI 

tcrca funt ccrtc nmUcreo ^ oum Unti' 
nntg? m coagnlondobutf^nil p:o^ 
ficuimficutmvaftsoblongis ad pap 
tislabojarcfolcnt.tuncfi fubito cj:fu 
fpcctc malefice oomo modien butirf 
baberc pnt.tria ffufla fcu bolos ej: ih 
lo bntiro faciiit.i fnb fctifTimc triiiit® 
tis inuocatoc patrisz filij t fpuflTancrf 
illa friilla in vafcnlii wiuK fic ome 
maleficiu fugaf . 10 bi (tey !nddit«103 
nuvanis conrnndcre^tantumocK eo 
cp biiri:p a malefica fufpecta babet mti 
tuare»g^r(3bf(^bocfub inocaroe fan- 
criftime'rrimrat(so:o 3 onicam adiim 
Ijendo.ctia fi oe ^:io bnriro (Tnc alie 
no fi ^mim non baberet.rres petiao 
imittcrcf.eflfectu oinine voluntati c 6 ' 
mittens irrepjebcnfibilis maneret I 5 
comendandanoelTer^tertres vide 
licet petias butiri immilTas^comcdan 
ta aijt (i per afperfioncaqne bndicte 
falis ejcojcifatiimilTione cu otone.vt 
fup:a maleficiu fugaret, ^tetcrca 4? 
fepe oia iumenra malcficijs interfictu 
mr.aducrrcre pcbanqnib’talia acci* 
tiint vt fub limie boilij fiabnli aut 
fepe velvbi adaquanf. terra amotieaf 
«aliaterracuafperlioe aqnc bodicte 
ad illa loca reponaf. q: fepe malefice 
falTifnmmaleficii aliqua tnih-umeta 
'ad tUaloca occultaiTe falTe ad infla^ 
tiamocmonu tantummodo foueam 
facere babebant.ocmon aut maleficiu 
repofoifie.quod quidem maleficium 
resvilifi^ima erat.vt lapif lignuvfmus 
aut ferpens aliquis.conftat cm ^ oya 
bolus maleficia operatur per fe nec iu 
illis rebus indiget confenfu aut« pdi 
tione malefice querit: vn t ipam ali^ 
mo coopari cogit. Contra grandines 
vero-t tepeilatesvltra ea 4 fupta oefi^ 
gno crucis erecto boc rcmediu ptactl 
caf.lapilli em tres ejcgradine in igne 5 
inuocatde fanctiifime triniutls 


0.nefiio fecuda 

qciuntur oro onica cu angelica falnt» 
tione bis aut ter adiungif. cuangeliuj 
^obannis.^n pncipio erat verbn: cu 
figno crucis vndicp cotra tcmpef!atc 5 
ante et retro .t cic omni pte terre fnbifi 
fertur.Ct tuc cu in fine replicat trinies 
verbu caro factu eft: z trinies c)c polb 
Piiceritpcr euangelica oicta fugiat ti' 
pefiasifta.fubito fiquide tJpcllas ejf 
maleficio fuitptocurata ceifabit.l^ec 
verilTima c]cpimcnta nec fufpecta iudi 
canrortboc ipm em q> lapilli in ignem 
^ijeiuntur fit abfcyt inuocatone piuini 
nois fieret fuperftitiofum cenferctur* 
^ fit Dicatur: nu4d finetllis lapillis 
fedari polTit tempefias.liefpondetnr 
vticp.pcrali3 facra verba, ‘^roijaens 
aut intendit Diabolii molellare ou ei* 
factura pinuocation^ fanctiffime tri" 
nitatis oefiruere conaf.?fd ignem po 
tius $ ad aqua ptoijcit.q: citius Dum 
refoluuturteo etii citins ei^factura DC 
firuitur.effecttt tn cufiodie Dioine vo^ 
luntati comittit. Cfi ad 5 qr malefies 
quedl a indice interrogata an per alf^ 
queimodumtempeflatesa maleficis 
concitate fedari poflTent.tiefpondir. 
poflbnr.perbocvidelicer.^Idiurovos 
grandines z ventos per dntp vulnera 
tpi« p tres clauos qui ei^manits z pc 
Dco perfotarut.z per quatuoz euange 
lifiasfancrosmatbeu:marcu:luca et 
iobem.vt in aquam refoluti Defcadar| 
]f atentur ctia multe licet qneda fpori 
te.queda in totturisz oiiftcultcr.q? 4« 
m funt per que multum impedininnr 
Aliquando in toto.aliqfi in pte. aliqfi 
ne in perfona bominis fiant.aliquam 
Do ne in fuis amicis.Ct funt.fidem in 
tegram vel Dei pcepta feruanrib’.fe d' 
guo crucisc o:6ne munientibus. 
fust ceremonias ecclefie colentibus 
publicaluiWciabn ejceqntibus. et jcpl 
paiTioneverboTelmente rnminirib^ 


jCapitulu feptimu 

10fi ct |^(der vb( fup:a.(Ea bc ca vni' 
nerfaUtcr vel coitcr tn eccIelTa campa 
tic conrra auram pulfantnr* tu vt ta$ 
tubae t)co confecratae oemonee rccc 
t>ant a fule malcfici|e. tum ctia vt po^ 
puludetcitameoeumconrra tcmpc' 
ftatce mHocer»€t candi^ ob caufa5 cu? 
tttarie facramento t facrls verbie ad 
OTram fedandam «pcedtmr coiter ejc 
antidlTlma conruemdliiceccIclTarum 
in gaHia ettu gcrmania^Scd q: lj mo 
t)U9 circa C)epo2tat65 facfl ad aura5 fC' 
tanda videtur mulrie quoddam fup' 
IWtlofum. no IntelUgcnteo rcgulaa p 
quae agnofclf aU4d rupUltlofum vel 
non.^jdeo conflderandu elt^pqulnc^ 
eantur regule feu confidcratonee per 
4® 4bbct cognofeere ^t, an opue oeo 
cjeblbltulitrupillnofum.Kfupta mo^ 
tmmicpiane religionis obferuatu vel 
fit ad oebltu culme bonoic oeo etbl' 
bendu ta In co:dis $ co?pls actlb’ ec 
vera <>mte religionis ^grediens. Illa 
clb ellclunl eje glofa.fup illud apti ad 
Coir.ij.q funt r65 bntla fapie In fupltl 
tlone4t)lclt.0upltltlo eft religio fU' 
p2a modu feruara.vt etla fupta tactU5 
cfl*'p2lma ell q» In oibus opibus no^ 
(Iris cu gloria Del Debeat elfe piiclpal* 
finis noder.^ujcta Illud, ^lue madu 
catis flue bibitis (Tue aliud 4 d faciat^ 
oiunia In gloria Del facite.^deo t om 
ul ope ad religione ptlnens jcplanam 
ottendal an opus fit ad glorla5 Del. et 
bomo In ope Det |>napallter gloriam 
Dtoltaqpper Ipm opus et mens bo 
minis Deo fubiiclamr.^t qulde I5 pro 
pter banc reguli cerimonlalla vel etli 
(udlciallaveterls tedamenn lamino 
uononc]cercentur cum fclamus Illa 
fub ftgura.l^ec autem In veritate lam 
eilTe propalata.tamen Deportatio facra 
menti vel reliquiarum ad auram feda 
oam nonvldetur contra banc rcgula5 
mtUr<rc.3tem cum fccuda regula fit; 


XCIIII 

q^attendamran opus quod fit fit ad 
corpls cjccrclriu.velrefrenatmu cocu 
plfcentle vel abdlnentle corpalis: mo 
tamenvlrtutl Debito boc ed^m ritum 
ecclefie vel fm morale Doctrina, quia 
apfus Dicit ^om.]cl(. fxatlonablle fit 
obfequluvrm e ^ter bac fePam regu 
la fame faclut.vouentesno pectinare 
caput fabbato.vellelunare ole Dtilco 
tan^ meliori t>ict fimilla.no vldef Itc 
rum ($ Deportatio facrl tc-fit fupdltio 
fiim.;f te cu tercU regula fit attenda 
tur an op^fit fm damtu vnlucrfalls ec 
clefie.vel fm facre fcrlpture tedlmonl 
uin.vel falrt fim ptlcularem ecclefie rl 
tu.auc De cofuemdie generali, que f m 
augu.p lege babenda ed.^n z beat’ 
(grego.fcrlbit angllcorum eplfcopo. 
conquerctl. ^ funt Dluerfe ecclefie co 
fuetudlnes in mldarum celebratone. 
Eefpondlt (grego.placet. vt fine i ro 
mana flue In galllarum feu In quacutt 
ecclefia aliquid Imienldl quod pl’ 
omnipotenti oeo polTit placere follici 
te ellgas.Dluerfe enim confuetudlnes 
eccleite In cultu Dlulno In nullo verita 
tl rcpugnant.et Ideo feruande: et eas 
fiterlre llllclru e.Jo vti pnclpio tactu 
e atldflTme pfuctudies eccia;: gallle et 
qruda germanle cu Dccreuerlnt eiuba 
rldiam ad auram Deportare non pote 
rlt boc ede Illicitum verum quod no 
in patulo fed In facrarto abdondlto z 
Inclufo.item cum quarta regula fit 
q Infplaatur q opus quod (Tt babeat 
naturalem proprietatem ad effectum 
qui ejcpectatur.allas enim fi boc non 
babet cenfetur fuperdltlofum. ec qua 
confideratlone caracteres ignotle no 
mina furpecta.ctlam Imagines adro 
nomlcc et nlgromantlte refutanturi 
omnia ran^ rufpecta. Jdeo et e)c bac 
confideratoe non poffumus nteere q 
Deportatio rellqula^r aut eucbandic 
? Dlabollcaa ifedatoues fit fupcrdltto 


pars 

rumtunmo rcHgio(ifrimu:cfi5 lb^ tota 
fnluc noftra cotra aducrfariu cottncaJ 
Jtc cu dnta regula fu vt aftciidatur ($ 
opusqt^ fit no pbeatoccafto^»^^caclaI^ 
vel rutnc:q:tuc Iicct no cflet fupllitio 
fum iii ^tcr fcadaln cffet oimittcndii 
vel Differenda vcl occulte fine fcanda^ 
lo faciendfi.l^dco fi oeponatio talis fi 
ne fcadalo fieri pt:vel falte occulte tuc 
non efi obm(rtendu,(J:)c ifia em regula 
fepe obmmnnt benedictoes per-^ba 
Denota line fup infirmosfiuevr ad coi 
Iu alligenf:-: boc a fecularibus obmit 
tnnf Dico q» faltcno publice fiunt vbl 
occafione ruinc in alfis fimplicib^ p:c 
Itare poffent.ll^cc futficianr quo ad rc 
nieoia cotra gradines per verba x ope 
ra licita. 

iRcmedia quedaocculn coti 
irdquarda5 occultae ocmoua 
infcftationee 

Opitulum, vuj* 

iain iterum 

^ f l fufpendit indiciu ad feriben 
remedia cotra qda ter¬ 
re frugu nocumenta:^ per vermes in¬ 
terdii feimfes p turmas ad longiiTima 
terraru fpacia in acre volantes: ita vt 
iupftcic terre coopire videant radicit^ 
cilcta viretia tam vt vinetis^ fegeri- 
bus z graminib^ cormmanros immit 
rnnt.ltem remedia pera pueros ope¬ 
re oerhonn c3mbitos.Vtd priinfi m oi 
eendil iuicta fanem Cboma fa fie que 
(tione.cc.vbi petit.otii liceat adiurare 
irrouaicm creaturam.^xndit ^ fic per 
modii tn copulfionis que referri tunc 
Debet ad oiabolu 4 in nocumentu no- 
ftru vtif irronalibnscrcararis: t talis 
c mod^ adinradi in ecclcfie eicotcifmis 
p quos oemoml ptascjcclnclif ab irro 
naiibns creaturis, ^i em intetio refer 
rcc 4ad irronale crearori 4 adfcfiiii- 


tam 

bil (ntclligitvana ect.iEp ^ oaf itclligl 
q p c)co:cifmo 6 licitos z adinratioea 
polTut Dcpclli Dinia til affilletc deme- 
tia taliter vt piius populo iemnia pjo 
cefTdcs z alie ocuotoes iniilgauf t 
adulteria cifi z multiplicaroem crimi-* 
ml bmoi mala imirtuiitivil z ad cofef/ 
fiones boies inducedi fuut.lJn nonui 
lis ena Quintiis e)cc 6 icaioco fulmini 
tur:§ fuc viiu adiurarois fup Dcmoea 
fortiunt. (Et cftalia bojnbilis Ddper- 
mifiio fup boies vbi interdii mnlieri- 
bttsfubtract^ ^21)6 filijs z pueris z\U 
enia oenionib‘^fnpponnnt: zbidde 
pueri vulgariter campfo:cs in alinant 
co vuecbfclkind nucupari funt in tri - 
plici Diiferdia.^a aliq funt femp ma¬ 
cilenti etulatestcutamd qnattuot mit 
lieres nulla vbertate lactia vnu lactare 
fufficeret.tfdiq ^0 fnt incubo:? Dcmo- 
ml ope ^dneti: ejuo? tn filij no fut 
p:ie illi^ bois z viri ciii^ fem^ recepeft 
vt fuccubi vcl in fenis viros polln^tes 
bos em pueros interdii oinia pmiflbe 
fupponut fubtractis^afisfilfis.iEft 
z tcrciu gen^ vbi interdii oemonea in 
fpecie parunlo? appardes nntr icibuf 
fc coiungut .Comune in oibus tribue' 
<$ mulnl poderofi: macilentcsno cre- 
fcilt z nulla vbertate lactis vt pmilTus 
cft lactanf.^t fepins oiennf enanniffe . 
(Bnare aut Diuina ptetaf talia pmittit 
Dici pr eje ouplici caufa.*P2io q: pa¬ 
reres pueros nimis oiligiit: vn $pi eo 
ru vtilitat^ talia pmittunf .^coo q: p. 
fnmcdueftq’bmoi mulieres dbnsta 
lia accidut vt plnrimil funt fupftitiofe 
z in mulr[ alias a oemoniib^ feducur. 
l^hz Dfis ver^ 3dotc0 fm recm3 3du 
quieftvebemensamoi initia fpon 
fam ee quo alium non folum accede - 
renonpatiturrfed necfigna adulterii 
vcl fufpitionisvtmaritus 5elofu6 fu- 
per animam quam pjcciofo fangni- 
ueeuiftict per fide oefponfauit fuHitic 


rvonuin XCV 


rc pot (n t3au:colloqu(o:3pp:op{nqrf 
ciic qiiocuc^ modccu mimico oi 3 bd 
loz 3duerf3;io fslurie.et (i figna adni 
terii m3rit^5clofus no patif,qu 3 nmni 
tunc mrbaE qn adultcriu comittit. vn 
no miru fi ^nf fnbtrabnnf filqz adul 
ferini fupponnmr.et quidevt fojtiuf 
lita iphmltur t quanm oena anima 5 
5 elaez no vult nec ligna furpitos caufl 
tia P3ti.'^afet cc antiqua lege vbi vt 
ppfm fuu fundit’ elongaret ab idola^ 
tria.^bibuit no folu idolatria § mul^ 
ta alia q occalionein polTent pbere ad 
Cdolatria.-t q ctia in fe no videntur bre 
vtilitatem qua tn in fuo millico fenfu 
mirabilif retinft.vn no folu oi]cit. epo 
t)i.]Ci:i| JHalcficoa no patieria viuerc 
fup terram. § z b adiutit non babitet 
(n terra tua nefotte peccare te faciat* 
ficut copulatriic occidit z puagari ini 
boiea no pmittif.^ota 5 elu oci Bcu^ 
tero.]C)ci|.oeua ptecepit. i^idu cu ouif 
aut pullia oefup cubate mrem no oc 
bcrentlimulfcruare.^ mrem pmitte 
rc auolare.q: b gftilea ad IleriUtatem 
i>tebant. 5 elotce ona i fuo pplb noluit 
tale ITgnu adulterii patulic ia vetule t 
uentioneocn4ri|lignu5 magni foztu 
niiz p oppofitum vbi tbefau^z fomnia 
rentiudicant.ltepcepitoia vafa coo 
periri.zvafculunobfia opculu fmutt 
ou ccnfeii.€rro 2 eratvtvenictea oeno 
cte oemonib’autvtvetule oicut.oiefc 
ligen.ft ftmt malcRce.vel oemonea in 
car elTigije oebet oia cofumere vt p’ 
abudantiuo tribuaitt.Coloiant ddam 
ct oicut fcbrettel funt.p oetermin3£05 
oocto^r q> pter boicaz angeloa no fut 
alie creature ronalea.vn no fut nifi oe 
monea.lte Jieauj:i]c.0em romndu 
attodetie coma nec radetia barba. 

Ia em faciebat idolatrcin veneratione 
(dolo^. Jte oeutro.ticij.vt virino idu 
crenf veftib’ mulie^ nec econnerfo 
Ule inveneratoj oec veneris z alij i ve 


neratSs fnartia et oce piiapia. Ite; ea 
oe ca inITit oellrni ar&a idolojr. z (£ 5 c 
(biae oeftrujeit ferpente eneu qn ppfs 
civolnit offerri.oicee cnpm; eft. 4 1 ea 
oe ca ibibuit fomnia non obreruari et 
augnria.z pcepitvt vir ant mulier i 4 
pbitonic^fpna eet occideret licutiam 
funt et vuarfagerin nucupart.q oia q: 
fnfpitione generat ad adultcriu fpua 
le.iovt oictu e eje 3 elo que ocua babet 
adamaeiibioefponfatae ficut fpoiv 
fua ad fponfam iubibuit.Sic ctiamz 
noe pdicaiozeaz auimarnm rectoiea 
aduertere oebem’ <$ nullu facrificiU5 
oeo magia acceptu ^ «clua auimaru* 
vt 'i(^3ierouim’fup c 3 ccbicl^ arteilaf. 
10nz coufeqnter iu tercia pte opia oc 
cjctermiiiio malefica ad vitia rem e 
oia tractadu crir.boc tpm em Vitimu 5 
ccclclie refugiU3 ad qo «ia eje oiuino 
obligaf vt oictu eft p:ccepto.]i^alefi' 
coB ue patiariaviuere fup tcrra.vbi ct 
remedia ^ maleficoa fagittarioa indu 
ouf.cuz b ipm gcu’nifi p feculare bza 
cbiu poterit cjcterminari* 


lRcmcdiap:oilli 0 qui fe t)e 
moiiibue mmim alicui^ conio 
01 teinpoiaUo totaliter Deuo^ 
uer^t* Capitijc. 

f jCmcdiumOum 

J )T da iumitu comodi tpaffe ep 
I ( %coto oemoni buouit.ficut eic 
pcrictii fepe oocuit p vera pfelTiones 
l 3 a otaboli p'rate liberabantur.m oiu 
c)c poft grauifrime molcftati ct peipue 
nocturnie tpib’fuerut:et boc in eo:u 
penam oena permifit.iignum autem 
q liberati eram ct illo aguofccbatur. 
quia pecunia iu burfia aut capfufp’ 
confelfionem oeficiebat fuper que plu 
rima gefta oeduci poifent fed bieuita 
tiacaufaomitruntur. 


©eciuiturterdapar^ totins. 
opcrts fuper modos ejctcrmi^ 
nandi vel ad minus puniendi 
peroebitam luftidam in fo:o 
ecclefiaftico et ciutii et babebit 
queftiones^jcjcjcv.generalis ta 
.menet introductona piemitti 
tfur/ 

V Cmmmalc^ 

^ I ficetea:^: famozesrcce^ 

A n ptato2e9 'i Defenfojee ira 

fubiicianmr indicio ec^ 
' ijcigriaftico oioccfano^ret 
duili <$ab caK inquifitoe valeant be^ 
rcficc pjainratie incirirc2e3 eflc cjconc 
rati,(£t argnitnr q fic,0.a in ca.accn^ 
fatuo* ^.fanedi*v]* 02 *^anc cu ncgod 
nm fidei qb fnmme p 2 iuilcgiam 3 cjci^ 
ftit.p occupationes alias no oebcat l' 
pcdiri pedis idfiroKsberetice afede 
apodoUca oeputari^oe oininatonib’ 
aut fottilcsiis nifi bcrefim faperet ma 
nifede intromittere fe non oebent nec 
punire talia c]cercctc6,§ relinere fuis 
indicib^pimicndo6*^ccvidet obds' 
re q^berefis malefica^ bno c]c0mif* 
tum q: eifdem penis in foto confcietic 
puniuntor* t)c core.ouij*^ bilectionc* 
$ii Diuinato:^^ ma!cfico:p petm occul 
tum iltintcrponif penitetia.icl* oieru 5 
fi nototiu euebaridia oene^af* z quo^ 
rum in eadem pena etia idem indiciu 
t>cccrnif*tum etia 3 q: eadem vrrobicp 
videtur ede culpa.aj ficutrotrilegi in^ 
oiciu fottiut* ita malefice nocumenta 
creatura? a oemonib^ejcpectant z ejef 
gutvtrobi(B«fdo beo ^renduea 
creaturis illicite terrentes*vn vtrobi^ 
ep pam idolatrie ad quS fenfum (£ 5 C' 
cbic*)c)c|.noraf q rej: babilonis detit l 
' binio i capite oua?via? coniifcensfa 
ctittas interrogauitidola.^pjeterca f! 
ticat q ca.rcdf ingit oiuinatoi€ 0 t foi' 


terda 

tilegos fup crimcbercfis.fn qflo fbei 
bebet iudicio inqfito? cu bicit. nili bc 
refim fugent manifcdc.ita q> ad min’ 
biuinatotes-t fonilegi bercticales lini 
eis fubiecti.Cotra.q: tuiic ciTent badi 
biulnato:e 6 artificiales.be quib^nulll 
bi in feripturis fit mcntio.^tetcrea (I 
malefice fimt inquifito? iudicio fubic 
cte.boc erit ^tcr crime berefis,^ qt fa 
cta malefica? line bcrefi pofTuut fieri. 
*f02obaf*^aficcoculcarc co?p’)c^il 
luto qbvalde botrendu eet pcttfi pt fie 
ri fine crro:e in intellectu, z q cofeqns 
etia line bcrefi.qj dat firmiter olique5 
credere ibi ec cojp^o^ftcerct tn tu lutu 
ad coplacendu bcmoni eje alid pacto, 
iovt optatu fin^puta tbefauriiuuert* 
onevcl fimile obtincret.itat faaa ma 
lefica? fine errozc fidei licet non abfcp 
gradi peto fieri pnr.vn in illo cafo vti' 
q iudicio indfito? fubterfuglutt fuis 
iudicib^relinqoutor.l^tefca fient fa^ 
lomou bi|0 fua?vjco? rcuerentia e)cb< 
buit opter ?pl 3 cetia.nec rn opf ea apo 
dafia pfidie icurrebat.q: mete fidelis-i 
vera fidefp retinuit.itat malefice pzo 
pf reuerenrta qua ejebibent biabolo p 
pter pactu initu mente fide rctinetes 
no funt opfea beretice nucopade. p:e 
terea li bicaf q ode malefice fide5 b tit 
abnegare:vfi e beretice iudicade, Coti 
tra.q: in cafu 4 etia mente z co:de ab^ 
negarent adbucno beretice^ apoda> 
te nuncoparur.-z cu5 fit biiferentia ini 
bereticuz apodata* z bererici indfiton 
iudicio fubt)cinnf*vticB malefice eo:S 
iudiclfi fubterfugere bnt. ptcrea.jcievf'. 
q.v.bLCpi eomm minidri oibus mo 
bis elabotare dudeat vt pnitiofam z a 
jabulo inuenta foJtilcga z magica ar-» 
fem e)c parrocbqs fuis peuit’ eradica 
re dudcaht.Ct fi alique viru aut muli 
eri bui^fcelerts fectat02cra inuenerint 
turpiter bebonedatu be parrocbt)s fa 
is eif ciac zc.vn cu ca.bicat fuis iudicio 


€Uieftio pjuna 

bos rcUnquat,-r q: loqotf in plurali tl 
©c ecclefiaOico a auili iiirc. io ad mi- 
nus p«c.allc,fubdunf oioccfano:}: iudi 
cio,iSii (i ©iocefani etia feipos ejconc' 
rarcvcll^f.put mdfitojcs pfaris ia5 ta 
ctis argum^ris ronabilif facere viden 
wrvellctc^ malefica;: punito5 ad tem 
pojales iudices reto:qre,| 3 is arsurn 
tiB pbabiliter boc facere poffcnt«b^f i 
cvt indfitonis.S^.pbibem^^jiS oiftri-' 
cri^^pfaris onis tj^alib^z rccto2ib’ipo^ 
rumc^ officialib^.nc ipi oe boc crirnic 
cu fit mere ecclefiafticu5 quo^ mo co^ 
gnofeat vel iudicent.Ctlo^tur ©c cri> 
mine berelis.fequif ergo <$ vbi crime 
ti© efimereecclefiailicuficut ^ crime 
injbmoi maleficis q ^ter ©ana tepo^ 
ralia ^ ab eis inferuntur a ctuili et no 
ab ecclefiaftico ©ebet puniri* ^teiea 
C*©e iudeisXvlti*in fi*o?,Cernat p:c 
terea bona fua pkripta.z moie fangui 
nispena ©eiltnad^quifide]cpi eicpU' 
jgnabit puerfa ©oarina*^ fi ©icatur ($ 
icfc loquif ©c tudeis conuerfis et poft 
redeutibuf ad ritu iudeo:;:: inflatia no 
valet.imo argumento ampli’ p b fo:- 
tificateo ^eu tales ^pter apoilafiam 
a fide iudeic ciuilis babet punire.ergo 
ctia maleficas fide abnegates cu abnc 
gatio fidei in toto vel in pte fit funda^ 
ittentu maleftcaip^l^teterea licet tn fo 
lutione ©icaf p eode apollafia z bc 
refis fit capicnda.adbuc m ecclefiafti 
cus iudcic no fe b 5 oe cis intromittere 
fed ciuilisaia occafione qftionis bere 
fum nullus ©cbet populum comouc 
re*fcd p«fcs ©ebet perfe p:ouiderc* 
;|n autenti.©c manda.pjinci.id efi ©c 
mandatis ptincipum^colf.iii. §, necp 
occafione.vbi ©icitnr*ne(^ occafione 
religionum bcrefumc^quefiionis p' 
mittas alicui pzouinclam comouerc* 
aut aliter quadam pzeceptione iniuii 
gip20Uinciam cuip:efidcs*fed ipe^ 
uidebis^u competenti Tttlitatc fifca^ 


XCVI 

libas et qtie alia funt pferurarie non 
permittere aliquid fieri circa nfas pcc 
ptiones occafione religionum, ^atet 
c)c bis q ©e ejcpugnante fidem nullus 
©cbet fe intromittere nlfi ptefes. ‘| 9 :e 
terea fi cognitio indicium et punitio 
taliu maleficarum non fpectaret tota 
liter ad ciuilcm iudiccm.quomodo Ic 
ges©ebis tribus fe intromittere pof 
fent. ^am.€.©e malefici3.l.ncmo.l. 
culpa.l.nullus.o^s illos i^s vulg^ ma 
leficos vocat capitali pena fubilcit. et 
e.l.rmlifi.bellijs obijeere ©ecernitqui 
magica arrevite innocentum infidian 
tnr,‘5tem q queilionibusz tonnentis 
ad interrogandu fubiici ©ebeaut. z q 
ad eomm accufatione quilibet admit 
ti ©ebcat.-t q» nullus fidelium fub pc 
na ocilij et amiflione omnium bono;? 
cnin eis participat cum'multis alijs 
penis annejcis.que legenti illas leges 
occurrunt. (Econtrario vero ctp:o vc 
ritate legu ©ocroies talium malefica;? 
punit65in ecclefiafiicu iudice poflTut 
retorquere vtfimul copulatiue babe 
aut cognofcercz iudicare.t b fic ^baC 
3fucrimie canonico pzcfcscu metro 
polirano babet ©iTcernere ct non me 
tropolitanus perfefed adiimcto p:e(i 
©e.patet in anren.oe ma.pnn.^ .fi vc^ 
ro canomen fit quod querif.vna cum 
metropolitano ptouincieboe ©ifpqnc 
re et ©ecernere p:ouidebio.fiuc alij 4 
©am ©dbitant.glofa.id ellin ftde.qno 
cafn folus cognofcet.fiuc alfi quidam 
glofa.tunc epns cum pjcfide.f. cogno 
fcct et caufe ©eo ©are amabilem et ©e 
cibilem tcrminum.qui et©ecenter o: 
tbodoicam cuftodiatfidem.ct indem 
nitatem ptocurct fifcalibus.ct nollrof 
fubicctos fuet inuiolatos.glo.i. eos 
no cotrupar i fide. “Ptefea ptinctps 
fccularis licet puniat pena faguis. no 
tn p b indiciu ecclefie cjcclndit. c’ e co 
gnofc?i©i6i(niretimo necefiario p:c 


'pnrsi 

fupponit.vt5.€.oc foitima trfnrt.-rfi. 
c9.Lj\in fi.et c)crra oc berc*c.9d abole 
oam,t,c,vergenti'9,'r.c.e]cc6ic9m’.|.‘r 
y ammo cade pena efl: z ^in leges*-: ^5 
c9no*vt5*C*oebcretlcis.l,m9nicbeo0 
-r.l.arrlani.vfictad eosptmct ^cipuc 
infimultnoolmlim talium punitio, 
■pzetercaricutleges becernut cficos 
a 4pnj0 indicibus emendari et non a 
tempozalibus fcu fccularib^.eo ^ eri- 
men eccleliaIlicum in eiscenfetur.ita 
z maleficarum crimen cum fit partim 
ciuileetpartim ecclefiallicum piopf 
oamna tempoialia fidem quam vio 
lant.ldcoad vtriufcp parris indices 
pertinet ad cognofccndum iudicadu5 
et punicndum*(Et fo2tificatur ro i au^ 
ten*vt clerici apud *tp:ios iudiccs.§’. 
fi vero.colla.vi.vbi oicitur.^ivero ec 
clefiallicum fit oelictum egens calli^ 
gatoe ecclefiallica mulcta. oco ama 
bilis eps boc oircernat nibil commi' 
bus clarilTimis p:ouincie iudicib^mc 
emvolumus talia negocia omnino 
fcireciuiksiudices cum opreat talia 
ecclcfiafiice eicaminari z emedari ani 
mas oelinquentiu per ecclefiaflicam 
mnlctam:fm facras et oiuinas rcgfas 
quascrnoilrefequi non oedign^ur 
leges.bec ibi.^^nde er per oppofitu5 
crimen mijctum abvtrifi^ efl punieiv 
tum.C\crponfio cumprincipalis iten 
tio nollra in boc opere fit ab inquifirt 
onc maleficarum $tum cum oeo fie-- 
ri pofter.nos inquifito:es partiu fugi 
o^is almanie ejconerare fuis iudicib^ 
ad puniendum relinqndo*-: boc^rer 
ncgoci) arduiratem.oum tamen ind^^ 
nitate fidei et faluti animarum non eo 
minus pjouideretur.quarc et pjefens 
opus aggreinrumus.ipis indicibus 
modos cognofeendi Diffiniendi z fen 
tjcnriandi relinquendo.]^dco ad ollen 
pcndu5 q» epi contra maleficas i miib 
Cis procedere poffintctiamfcclufis iu 


terda 

quifitoribus.licct ipIT epi fine tempo' 
rali ct ciuili iiidiciovbi punitio tranfi^ 
invindictam fanguinis non ita proce 
Oerevaleant.e,tpedit certas opinionef 
aliorum inqulfirorum in Diuerfis re^ 
gnis bifpanie in medium oeducere.et 
illasfalua eorum femper reucreniia 
cum fub ©rdine vno predic9toru5 mi^ 
litamusanfringercvr eo clarior in fiii 
gulis babeatur intellect^.(Ell itaq^ eo^ 
rum opinio q omnes malefici fortilc' 
gi oiuinatores nigromarici.-: breuircr 
fub quocuuo) genere oiuinationu5 ep 
illant er qui fidem racramfemcl fufcc 
perunt ct profelTi funt iudicio inquiii 
torum fubiaceant.ralirer vr in tribus 
quenotanrurincapi.multorum que^ 
rcla.in pun.oe bcrc,in clemen. nec in< 
quifitor fine epo.nec epifeopus fine V 
quifitorc procedere babeat/licet i du 
alifsvnus fine altero procederevalc 
anfi cui placet capitulum legat ct iuc' 
niet*vnu aut e tribu s ell fentemia Dif^ 
finitiua ad qua vn^fine altero n;03^ct 
oere*-: bocvbi prcfatiberetici funt ba^ 
bendi*?2ddunt infuper blafpbemos. 
erquocunc^modooemones inuoca^ 
tcs.-tejccoicatosqui in ejccoicationc 
ffetiffentper annu animo contumaci 
in caufa fidei vel etia in non caufa fidi 
fub certis cafibus et plura alia indu- 
ount. per que auctoritas ordinarioru 
nimis enernatur. nobis inqnifitori- 
btis ampliora onera imponunf min® 
fecuri cora tremendo indice quivricp 
Dillricta a nobis fuper comifti officit 
cjciget ratione.et quia cov opinio non 
infringiturmifi eo^fundamentus fit 
annullatu.ldeo notandu q prmeipa 
le fundamentu per glofatores cano- 
nu et precipue fuper ca.accufat*’.-:. 
fane.i fuper verba bcrefim fapiat ma- 
nifelle accipitur.fundant infuper fe fit 
per Dicta tbeologo:ir.tbo.3lbcr. bona- 
u en.in.ibfen.Dfiwjj^jcbis fpcdalitciv 



QMctiio i'ntrod«cto:ia XCVIT 


aHqna cjcpcdit recitare» j^35vM ca.oic 
Tt in argumento pmo oeducm ell q? i 
quifito^ee bcretice p:auirati 3 De foni' 
legits z oiuinatioiiibuo fe non oebent 
in tromittere nili bercfim fapiant rtia' 
nifeile: Dicunt gp fozrilegi vel Diuinato^ 
ree Tunt DU|plices:rc3 artificialeo z bC' 
rctic3le6:'t pmi Dicunt meri Diuinato^ 
rc 3 q: videlicet mere e)c arte agunt: Dc 
quibuo etiam loqui0»c.c]c teno:e.e)ctra 
‘oe f02tilegii9:vbi 6? qpvdalricus pfbif 
cu quodam infami boc ell Diuinatote 
Dicit glo.ad fecretu locu prejcitnon ea 
intentione vt Dcmone inuocaret qUali 
Dicat qz boc fuilTet bcreticu: ^ vt cu in 
fpectione altrolabii furtu qnodda3 im 
ueniretqfi Dicat ($ ell mera Diuinatio 
vel foztQcgiu. igcdi bercticales Di 
cunwr Dluinatozea qui in eo:^ arte dc 
tnonibu3alique5bonozem latrie vd 
Dulte impendnnt 4 Diuinando futura 
^dicere conanftvd 9li4d iTmile quod 
bercfim fapiat mamfeile ejcercentt-tta 
Ic0 indicio indfitoy ficur z alii beretici 
fubiacent*€i ^ fit mens ca ♦ pbaf 
p canonillas glofantes verbu Taperet* 
l^am l[o* 3 n*fup allc^c.accnfat^t ver. 
fapercnt:oicit ita fapercnt Hcut efl cir 
ca arae idolo? nepbariae pccs emitte a 
rc:racrili[cia offerre Demoneo corulere// 
cozucp refponfa fufcipere: vel affociat 
fibi ^ter foztcs cjcercendae bctcticos 
vel faciut pdicta cu fanguine vel cum 
cozpe ]cpi vel in foztibue vt polTint ba ^ 
bcrc rcfponfatpuerum rebaptifant vel 
bio fimilia ♦ eundem fenfum alie ^ 
gant '^rcbi/upcr eo^c-r. §■. fanetz fup 
eodcmverbo fapercnt. Item allegat 
3o.mo.tkaymunu.(5iiilbcl.oe mon 
te! Xaudn.jtes ^bant per Determina^ 
tionent ecdcllc cfc conlilio acqnirenli 
?|cvi.q.v.cpifcopi vbi buiufmodi mu 
licrce fuperilitiore infideles nominan 
fur cu Dicitur vtina be fole in fua perfi 
dia pcriffcmn p^erfidia in icpiano Dici 


tur bcrc(i0.'^ndc z inquifito? bererf 
co? indicio funt fubiecfi.^zobant in> 
fupcr per tbeologo0.‘^zimo per fctni 
Cbo.in.q.fcnten.Di.vi|»vbi qucrit vt? 
vti aujcilio Demonis fit peccatu vbi it? 
ter alia becverba dicitfuper illud (gfa. 
vii|. 0 .m(\d no populus a oeo fuo re 
quiret vifionem(|n omnibus in qui^ /» 
bus complemcnm5 operis ejc virtute 'l 
Demonis eicpectatur efl apollafia aff^ 
dc ^ter pactum initum cum Dcmonc 
vel vcrbotenus fi inuocatio interfit vlT 
facto aliquo etiam fi facriftcia Defint. 
?i!d idem allegant 'libertum in eodc 
fUo fcripto z Dillin.ltcm 'Petrum Dc 
tarantbafia.lte petru De bona veutu^ 
ra nouiter canoni5ato: qui tfi no petr^ 
nominatur cu fuerit verum nomen fu 
um. te3 '^Icjcandru Dc alcs.if 1 0 ui 
donem ozdinis carmelitarum qui oni 
nes Dicut q Dcmones inuocantcs funt 
apollatc z per confequcns beretici. vu 
inquifito? bcretico? indicio fubiecti. 
^5q>p:efatiinquifitorc0p beet pci 
deunep ab eis allegata no poffunt fufi' 
ficienter 4)barc:4n etiam pfati fo:tilc> 
gi tc.iudicio ozdinario? fen cpifcopo>' 
rum feclufis in4fito:ibu6 poffunt fub' 
facere:t ^ inquifitozes a taliu oiuina 
tounigromantico? feu etia malefico^ 
rum fc poffunt c)coner3rc:n6 q» illi in^ 
qnifitozes male faciut inquirendo fip* 
per tales vbi epi non inquirunt: in 4 
cafu potins inqfitozes illi funt comeu 
dandi:fic;pji) 3 tur. 3 nquifit 02 esn 6 bs; 
bent fc intrmittere nifi foper crime be 
refis:tcumbocopo:tetq?innd crim^ 
fit manifellum. *p 3 tct per frequenter 
alle.ca.accufatus t.^.fane. (0uo flari 
te tunc iterum arguitur cum quis ali^ 
qua committit que abfc^ vicio berefis. 
committere potcflrquantumcunc^ il^ 
la funtgrauia ctcnozma: adbuc noti; 
efl vt bcrcticus iudicandu9:lic5 fit piv 
nicndns c)c quo feqpitur qjvbids nom 

n^ 









cIl ftjdfcaitdus vt bercticCfo: fcd vt ma 
lefacto:pun(aidu0 uiquHito2fioii fc 
, oebcc intromittere:fcd oebet talem lu 
jcta tmo:cm canottis fuis iudicib’ ad 
puniendum relinquere »(Buo iterum 
flante fequitur q omnia inducta q glo 
fato2e6:canonilla6:^ rbcologoo vt oe^ 
monee inuocare t cis facrificare cc ,vt 
fup:a tactum eftnifi eje vitio berefis p 
ceirerint:inquilito:e0 non fc bebent inf 
tromittere fed fuis indicibus vt fupta 
relinqucre,(Buo iterufu dante: dxpzc 
fata fepilTimc fine vicio bereds neri 
poflunt iti quo cafu talia facientes no 
iunt vt beretici babendi aut condona' 
di:fubfcripti0 p:obatur aucto:itatib’ 
z rationibus ♦ l^am ad boc q aliquis 
I At ^nc bereticus quinc^ requiruntur 
J ^2imut cft vt fit erro: in ratione, 

^ eundum cd q erro: ille tit circa ea que 
SPsfunt fidei vel contra vcritate5 octermi' 
nationis ccclefie in bis que pertinent 
ad fidem vl'bono 6 motes i neceflaria 
ad confecutionem vite eterne. Cerciu 
cd q erro: tal is fit in illo qui catboli > 
cam fidem ptofeffus cd: alias enim ef 
fet indens vel paganus non bereticus 
(Buartum ed q talis erro: in eo qui fi 
demifufeepit fit taliter q aliquam veri 
latcmdcjcpo confiteatur pertinente5 
ad oiuinitarem vel bumanitatem: ali' 
as fi totum oifcederet edet apodata ♦ 
(Buintum ed vt talem errotem perti' 
naci voluntate t obdinata eligat z fe ^ 
ciuatur:z quod oe berefi z beretico fic 
fumpto,c, 3 lle,accufatU 6 . z verbum fa 
perent intclligatur: glofas tamen ca' 
nonidarum nou reptobando: fed fal^* 
uando:licp:oeatHr. i^am q p:imu re 
quiratur fc5 erro: in intellccm:boc no 
tum ed omnibus per comunem regu' 
ilam.Buo requiruntur vt quis Dicatur 
^^crcticus:vnu 5 materiale fc5 erro: in 
ratione: 3 lterumfo:malefc 5 pertina -' 
«a in voluntatCtpatei z per ?^ugudi 


n imrJ^ercticuscdquinouas^ falfas 
opiniones aut gignit aut fcquitur.li« 
tio etiam aded quia berefis cd fpecies 
infidelitatis:*! infidelitas cd in intel' 
lectu fubieaiuc:licut z fides fibi con' 
i traria z oppofita babent fieri circa id^c 
< 0 uo dante factum vel opus quodeu' 
q fine crro:e non facit bercricu:vtpU' 

' ta fi quis fo:nicatur autmecbaf: licet 
agat contra veritatem que Dicit nou 
mecbaberis: c)c boc non cd bereticus 
nifi credat vel opincf fo:nicari ede licf 
citum .Stratio edq:quandocuq$aU' 
qua DUO ncccdario requirunf ad con' 
ditutionem alicuiusiDcficieiite altero 
eo?: impoffibilc cd illud ede: quia Da' 
to oppofito q fine illo podit effe: iam 
non necedarip requireretur ad condi' 
turionem illiustficutquia adconditit 
tione Domus necedario requirif fun ^ 
damentu paries tectum ideo altero De 
ficientenon babef oomus, ^ic ergo 
quia ad berefim condituenda requiri 
tur erro: in intellectu neccdario:nullu 
factum abfolute fine crro:e in intelle' 
cm facit bercticum. t qpter boc nos* 
inquifitotesgermanieDicimus cii be 
ato ?§ntoninoinfcDa parte fume fuc 
banc materia pertractantis q baptifs 
re imagines ado:are Demones cis tbif 
rificarerconculcare co:pu0 )cpi in luto 
z omnia bmoi que funt valde bo:ren' 
da peccaratmfi fit erro: in itellectu no 
faciunt bomine bercticum* €t ideo li 
4 s faceret ida vtpura baptifaret imagi 
nem non male feiitiens De facrameto 
baptifmfinec De cius effectu nec cre^ 
dens idum baptifmum ede alidd. nec 
baberc effectu ep vi fua fi facit b qpter 
alique finem facilius adequenduma 
Dcmone cui qrit ^ter b coplacere: ita 
^ali^ pacto implicito vel e)cp:edo il^ 
lud agat vt Demo fibi vel alicui faciat 
qt 5 petit fm q caracterib’ z figuris fm 
msgicac ab bsibus oemoes 



0McMointYodnctoiU XCVIII 


cto cijpzcITo vel tacito muocanf ad oc 
fidcrta eo:;2e*:plciida:c»uniodo non pe 
tanta ocmone qo ritfupta facultatem 
ciusmcc $mm ad potentia: nec ^tn5 
ad cognitionc:iic fc5 ^ non male fenti 
atoe poteftatc aut cogmtoc oemonio 
ficut eflent illi q crederet ^ ocmo pof 
lit neceflTitare liberu arbitriu bominis 
vel illi qui crederent q oemo omnirto 
o: tali pacto z in omnccuenmquatu^ 
cucp abeo non pmiiTuo polfetfaceqb 
petunt vel qui crederent ^ polTet feire 
alteram partem futuri cotinsentis: vf* 
effectu alique5 facere <1 eft ^ffuafoU 
^eo:taleo em non eft oubiu <$ baberct 
errotem in intellectu et male oe ptate 
bcmonis fentirent: z per confequeno 
fttppbfttis alq 0 conditionibus que re 
quirunf ad berefim effent bcretici z 0: 
dinario^t ffmul z inquiiitom5 indicio 
fubiccti. ^cd ii cp caufis ptedictis fa 
cerent non male fentienteo d e baptif ^ 
mo t alqa ptedictis^ut comunirer fit 
co q» tpo facto malenci z nigromanti' 
ci cum fcitint ipm oiaboltt5 effe mimi' 
cum fidet z aduerfarium falutioiam 
coguntur in eo^t cotdibue fenrirema^ 
gnam vim cifc in fide: z qp nulli falfita 
tifubiacerepoteil cui pater mendacq 
pntum pzeeffenofcitur^ldco licet ta^ 
lia facientes peccarent grauiffime no 
tamen effentberetici.(£t ratio eft quia 
non male fentiunt oc facramento; lic5 ^ 
co male z facrilegc vtamurzvnde funt'^ 
magis foztilegi $ berenci:z oe numc^ 
to illo:p oe quibus alle.c.accufat^.pze 
tendit non fubiacere indicto inquifito /j 
rum cum non mantfeffe fapiant bere ^' ' 
fim imo vijc occulte z quafi nullo mo^ 
do.(jf eode modo oe adozantibus oc 
mone z facrificatib^ ci: qz fi b faciunt - 
credentes oiuinitate effe in oemoibus ■ 
vel CTedmtcs q cultus latric fit cis e]C 
btbcnd’:vel q oluo e)c c]cbibit6c talis 
cuU^affcqnanf qb requirut t oiabolo 


no obllantc oei pbibiroc fen etia per > 

miffione tales effetberetici, ^5 fi iffa 

faciut no ita fentictes oc oemone:^ vc 

aliquo pacfo cu ocmone facili^ p iffa 

ejcequanf ab ipo qb intendntitales n6 

funrbcrefi^p cc namra rei licet grautf > 

pcccft» €t qdem ^ maiozi occlaratoc 

fnnralique obiectoes monende, 035 

obilarc videf q fm iura rymoniacu^ 

non eft berettens vtq.qq, quifds g pc' 

cuniam:z tn non babet errozem in in> 


.tellcctu, 0 am fymoniacusnon eftbc 
reticus ^zic § large ^tcr qaanda5 fit 
militudinem : quia ecquo vendit vel 
emit facra ita agit ac fi eftimaret 00 ^ 
nn5 gratie pecunia poffe poffideri fiti 
Cbo * ^ed non boc eilimando fient 
communiter decidit non ell beretiens 
quia non boc credit fcd bene ve^ effet 
fi boc crederet fc5 oonumgratte poffe 
pecunia poffiderfil^tem obffare vioef 
qnod oicintr oe bereti. qnienne^ z al ^ 
lc,c,accafatU 0 : q adozans bcrcticum 
cft bereticns,^ed grauins peccat qur 
adozat oemonem ^ quiadotatberctf 
cumtergo zc, ^tem qni indicand’ cft 
vt bcrcticns videtur dfcbereticus: qz 
iudiciu oebet feqni rei inm^fcd talis 
indicandus cft bereticus, 0 a ecclefia 
no pt indicare nifi oe bis (jf patet occul 
to;: em cognitoz eft oe^ z iudeje oiftin^ 
fcjociii.ernbercat. ^5 caQ funt in intcl 
lectu non pnt patere nifi ejc factis cjc ' 
trifccis vifis vel ^bat^zg talio faciens 
talia eft iudicand'' bcretic’, ^zeterea 
ipolftbile vidcf q alids facies talia fc5 
cocnlcado cozpus ppt z bmoimifi ma 
Ic femiant oe cozpoze ppi: ^bamr boc . 
qz impoffibilc eft maliciam effe in vo ^ 
luntatezqutn fiterroz in intellecm: cn5 
z fm pbm omnis malus dtignozans fj 
feu crrauszcugtaltafaacntcs babeat'^ 
malicia in voluntate: ergo bnt errozc5 
lintcUcau^lkefpodet ad ifta, (£t 
fitp ^mu % terctii qz coicidut^ Buplett 

R « 


¥ 

‘^31*0 r tercu 


cfti'nd(cfu5:fc5 oe< quf videt (nterhta 
bomltm qu( non poffunc indicare oe 
intcrio:ibuo nifi per e)ctcrio:a vt argu 
menmm fate^ tercium. JBodo ille d 
indicatur vtberetiens indicio oei c vc 
re bcreticus er namra rci,j^ens enim 
nnlln indicat bereticum nili babente 
errote fidei in intellcctn» ^5 IHt A iwdi 
catnrbercticnsinditioboimlno opo: 
tet q fit beretiens ejc natura rei; § ^ fc , 
cerit tale factu per qb apparet ipfum 
malefentire oe fide: z per confqnens 
inrio pfnmptione bere ticue reputaf» 
€t fi queratur ? 0 n: ecclefia babet ftati 
tudicare talea q fic adotant oemonea 
vfbaptifant imagines bereticoa z pu 
nirericutbereticoa ♦ linfiones nota ♦ 
^:imo q ad oifcernendu illud magj 
pertinet ad canonoilas ^ theologos ♦ 
tTanoniile Dicent iuria pfumptbe bc ^ 
rcticua reputatur z vt bereticua c pu^ 
niendua.Cbeologua oicet pfimo iu ^ 
dicio fub co:rectoe fedia apfice ^ non 
quantu eil e^ natura rei dc 4 d fit iuria 
pfumptoe«(£t ratio poteft eflTe iftatq: 
qncunq^ aliquis etfecruaoepederepo 
teli eje Duplici caufa: nun$ eje natura 
rei e]c illo etfectu pt iudicare ^cife alte 
ra caufaXu igitur ille aifecrua qui eil 
ado:are oemonem vel eius auicilium 
ad maleficiandii poilulare imaginem 
baprtfando vel infantem viuu offeren 
do vel occidendo vel aliud bmoi pof' 
funt ^cedere c]c Dupl/ci caufa fcilic 5 vl* 
credendo ocmone adojando z fibi fa^ 
crificandu z imagines capere facrame 
talcaeffect^:vel q: aliquo pacto facto 
cu Dcmone facio vt fadliua obtineam 
quodvoloaoemone in bis que non 
funt fupza facultatem fua vt fupza ta ^ 
ctum eil no Debeo ilatim iudicare er 
tali effectu pcife altera caufam fc5 q 5 
faciat vt male fentienaoe fide. '^ndc. 
quando conilat oebmoi effectu vlteri) 
ua inquirendum eil oe caufa z fi ejc er 


ro:e z p uerfitate|fidei boc fecit 'indieS' 
dua eil bereticua et iudicio inquifito 
rum cum ozdinartiafubiacebit* ^5 fi 
cp alia caufa indicandus vt foztilegua 
z viliiTirnua peccato: ♦ ?llia refponfio 
\ ad nollrum «ppofitum quicquid fit er 
jomnibua Dictis ? allegatis conilat q 
Ii 0 mnea Diuinatozea z malefici qui ivt' 
^iCanfberetici iuria ^fumptoete non 
c]c natura rei ozdinariop iudicio tuo 
inquifito^ fubiacenttitec ^foti inqui^ 
fitozea alio:;: regno:;: per allegationes 
canonu z glofato;: fe tueri pofTunt: eo 
q talea Dem onibua facrificanttbua e 
adozantibus iudicant bereticoa iuria 
pfumptione z non cp natura rei ♦ Ce' 
jctua aut^ Dicit q Debeant fapere berc^ 
fim manifeilca.fapcreintrinfece: z cp 
natura rei:t fufficiet nobis inqnifitozl 
bua De bereticia ep natura rei infectis ,' 
fe intromittere alios fuia indicibus re 
linquendo ;^t quia Dictu eil qp inquis 
rendum eil De caufa vtrum ep erroze fi 
dei boc fecerit vel non: vtic^ boc facilc 
crit.0.am ficut babitus fidei cognofei, 
tur per actu fidei qui eil credere z con/ 
fiteri ea que funt fidei:z babitus calli ^ . 
tatis per caileviuere:ita ecclefia pt in 
dicare aliqui bcreticu5 inquirendo [fil 
babet actu Difcernendi fcu male fentl 
endi De aliquo articulo fidei.^ic etia$ 
malefica que fidem in toto vel in par^ 
teabnegauitvel cozpus rpi viliifimc 
tractauitbomagiu pilititvtru5 bmoi 
ad complacendum Demoni tanm5fe 
cerit:immo fi in toto abnegauit etiam 
cozdciam indicabitur vt apoilata: et 
Deficiet quarta conditio que babet co^ 
turrere ad boc vt quis ^ie Dicaf bc^ 
reticus.i^^ fi buic Dcterminatoi obq^ 
citur bulla zcommiiTio nobis ab Jn- 
nocentio octauo facta vbi malefice in 
dicio inquifitozum fubijciunmr ♦ ^e' 
fpondemrpcr illa non ercluditur 4n 
z Diocefani etiam. Tfd^ ad fententia oif.' 


Qucftio introdttcto:ia XCIX 


ITnftftia contra coopcedere polTinti? 
rtla antiqua inra vr oicm e(l: cum bec 
bulla ponu0 in partem follicuudinio 
nobis inquilTtonbos tradita fitrquam 
z ope ^ruin polTumus cu oei adiuto^ 
rio cicbibcmus. ^^uzpiiinuar^jiimc 
mm non fuiTra^atur inquifitonbns il 
lis:^ potius contrarium concludit c» 
tales fimoniad rantumodo iuris p:c ^ 
fumptoc cmknt berctici oe quib^o:^ 
dinarq per fe iudicare poffuntiirrequi 
ITtis inqui(ito:ibus:immo nec inquiH 
to:cs oe rimoniadsvariis fe itrornitte 
re bnt z pari rone oe al4s qui tantum 
inris firumptione beretici indicantur» 
l^amcoiit^a epifcopos rcifiiuticos p 
cedere non poffuntzplaros alios fu^ 
periotes npt^in.c.inqritionis oefje- 
re.luvi'»vbi lic oiciT.l^ndlitoica bcreti' 
ce ptauitatt ab aprica fede fcu alqs d ^ 
bufl»bet Deputatis oc bm 5 i crimine i' 
quirerc contra eos vt nequeut aut ei’ 
ptcjcw ^cedere contra cos: nili in Iris 
comilTionisfedis apo(toUce<y b pof^ 
(int contineaf ocptclTe» @i tfl inquifi^ 
tojcsipi epifcopos vel alios Tupiezes 
ptclatosfciuennt vel inuenerint circa 
crimeubcrefeoscomifiiTe aut cos De 
bmoi Diffamatos ociUcrevrrufpcctos 
id tmebuntur fedi apollolfcc nuciare* 
fecundum ftmiliter patet c)c pba / 
bitis refponfio* ^amadotans bcrctO 
cum eittunc bcrcticus fi adozet ipfust 
credens clfc adozandu feu bonozdduj 
^er fuam Doctrinam z opinionem» 
&i aut bonozatipm ^ter aliqb rem- 

f iozale fine aliquo erroze fidei in intel' 
ectu non eft ,pp:ie berertens: iuris fi 
ctioncvel pzefumptione fcu fimilitudi 
naric: quia agit ficut male fentiret oc 
fide ficut ille quem adozat: vnde nec i 
quifitozum indicio fubiacebtt.^d ter 
Cium patet eje pzemilTis q iii licet tu ^ 
dicamrabccckfia vt bereticus ^rcr 
qctrtnfea vifatpzobatamontae 


menrequitor^ fempcrfitbcretic^ec 
natura rei § iuris pfumptione fic repit 
tamr:vfi z in illo cafu mdfito^t iudiciii 
fubtcrfiigit:qni3 nofapit berefim ma 
nikitcMd quartu Dicendum (? falfu 3 
pfupponir.quia non cft poffibile ^ ali 
quisc6cnlcctcozpus]cpi abfcp boc^ 
male feruiat vel peruerfitatem fidei ba 
beat oeco 2 pe]cpi:qiiia poiefl: boc face 
re fciens fe peccare z credens firmiter 
ibi efie cozpus icpi»Facit m bocvt pia 
ceatDcmonitfacilins obtineat quod 
vult ab eo.ift licet omnis malus erret 
non tamen erroze intellectus qui ebe 
refis fcu errans male fentiensDe bis 
qnc funt ftde(:fi oe bis que fuiit virtn^ 
tis alicuius aiius contr3riU5 in victjs 
opcraf^ifttmDcpmo i^cipaliquod 
aa berefim ^ziefumptu requiritnrir 
fm <f indicio inquifito? Debet bcrcti ^ 
ens fubiaccre^f^cc obfiat fi Dicatur tn 
etiam contra Diffamatos autfufpcctof 
Icnitcrvebcmenter autviolcnter dc bc 
tciiiz qui no vtdcnmr fapere bcrcfiin 
manifcfte inquifitoipoteft pzocederc 
l^efpondcturtiuquirerc potefi z pcc^ 
derefnper tales inquanm funt fufpc^^ 
cri aut Diffamati oe bcrcfi ^zie oicta 
DC qua etiam nunc loquimur vtfepr 
taaum efi que babee errozem in intel 
lecm:z alia qnattuoz fcquentia anne ^ 
]ca:qno 9 febm cll rt talis erroz fit cir^ 
ca ea que fumfidei vel contra veritati 
Determinatois ecclefie in bis que per-» 
tinent adfide z boiTos mozes z necef^ 
faria ad confecutioem vite cterne»©i 
ein erroz fit DC bis que non pertinent 
ad ftdemtputaq» credat quis folencm 
maiozem terra z bmoi non eft pericu 
fuserroz»(5rroz autem contra fderant 
fcripmram contra articulos ficki:coii 
tra Determinationem ccclclic vt fupza' 
cfi baefis arti»)C)ciip* 4*1 -bcc eff fides. 
;|tcm quia Determinatio Dubiozil cir 
ca fidem pertinet pzincipaUrer ad cc ^ 

n tti 


■pars 

cltdam 'Tpcipucadponrtficem fiim ^ 
mu ppi vicanu/pctri fuccefTojc.vt c)c 
pjeffe Dicif.)c)cuij.q.|.qtioti€n0.(£t con 
tra oeterminatioue ccclefie nuUue t>0' 
cto: vcl fanctus fua feuteima oefcndit 
vt oicit dTbo.fa f e.i^cc 'Hieroni* nec 
nec aims. ‘Sicut ergo afferens 
ptmacffer contra fidem efl: bcreticus: 
fta 't ptra oetermmatoem ecclefie i bis 
que ptinent ad fidem ct neccffaria ad 
falutem ptinaciter afferens ell berett^ 
cusrfpa em eccleffa nun^ erraffeifi^ 
de^baf.vt t5:,)ciciu|.q.|.3 recta, -raliis 
c.Signanter autpicff q: afferens con 
tra Dctermmatoem ecclefie no fimpli- 
citer 1$ in bis oumtajcat q ptiiient ad fi 
dem et falutem eft bereticus, i^am in 
alijs c^ntrariu fentiens non c(l bcreti^ 
cu0:fic iu0 non ( 3 t fepari ab vfu in rc 
bus vfu c6rumptibilibus:qb oeclara^ 
wit z oeterminauit. ^obanncs,]C]cn,in 
C]ctr 3 U 3 ,ad condito2em,;^bi oie: con 
tradicentes buic fententie effc contu < 
maces z rebelles ecclefie no bcreticos 
dl^erciu quod requirit ell ($ erro: fit in 
illo qui catholicam veritatem ell 4>fef 
fus, ^i qms em non^ effet 4>feffn0 fi 
dem jcpiana no effet 4p:ie bcretic^fed 
Itmpliciter infidelis vttudens z genti 
lis qui fotis funt, '^h ? 0 ug^oe ci,oei 
"bidens Diabolus genus bumanum 
B cultura idolojp z Demonum liberari 
bcreticos mouit d fub vocabulo jepia^ 
no Doctrine refilleret )cpiane. 0 po:tet 
ergo qp erro: fit in illo qui in baptifmo 
lufcepit fidem jcpisni ad boc vt fit be 
reticu0,(0uartum qb requirif ell qp ta 
lis erro: fit in eo d fidem fufeepit talif 
q aliquas veritatem Dc jcpo confiteaf 
ptmente ad Diuinitat^vel humanitate 
fei em nullam veritatem penitus cofi 
teretur magis <pp:ie apollata ^ bereti 
cus cenferemr, ^ic lulianus apoila ^ 
u:z Dillinguitur vnus ab altero: licet 
aliquando vnurnmaf p:o alio * ^ub 


terdi 

bac conditoc reperiunf certi d iritcrdu 
cgcilatc z molcllijs varfis afflicti co:-' 
pu 0 z anima tradunt Diabolo z fidem 
abnegant Dumodo in eo?:ncceffitat^ 
bus-.-t ad poffidendu diuuias z bono 
res Diabolus cis affillat, idouim’ ccr 
tos nos mqiiifitotes z poli alido peni 
tentcsrdvtic^ abfc^ crro:e fidei in intcl 
lectir.q: tmmo ^ter comoda tpalis ta 
lia comiferut: vn nec beretici ^:ic nec 
itern apoflate c)c co:de z Julianus: li^ 
cet magis apollate cenfe nf ♦ co:dc 
vero apollate fi nolunt rcfilirc vt bcre 
tici impenitentes traden f curie fecula 
ri.^i ant velint rccipinnf ^ut bereti-» 
ci penitentes iu)cta,c, ad abolenda, 
^fentuoe b€rc,li,vi,C6co:dat tkaymn 
dufti,De apollati9,c,reuertete0,vbi Dl 
cit,{^ renertentes ab apollafie pfidia 
cu fuerint beretici tan^ reuerretes ab 
berefi funt recipiendi, €t bic fumitur 
vnn p aliovt p:ius tactu eil,€t fubdit 
Jlli vero dmetnmo:ti0 fidem abnc/ 
gant:bic tu accipe d Wer comodum 
tempo:3l^ Diabolo fidem abnegant ct 
erro:ibus no credut: licet inrc beretici 
non fint: nota bic qp non funt <fp:ie bc 
retici,^ubdit:pofl$ no babent in mB 
te erro:em, Jndicio tam^ ecclefie qui 
babetper e]cterto:a De interio:ibus iu 
dicare beretici babendi funt: nota bic 
inris fictione:^ fi reiiertantur vt peni' 
tentes beretici recipiedi /unt ♦ 0.6 em 
mems mo:tis ell metus cadens in c 5 
dantem virum ad fidem )cpi abnegati 
damtfic z tn accipe ^ter comoda te' 
po:ali3, ^nde concludit Sanctiusc 
mo:i ^ abnegare vf vefei idoloticis vt 
^cit Wuguilinne z recitaf ,)C)C)CM .q, iii| 
indiciu dc maleficis fidem ab 
^negantibnscffetvtibi rcfilire vellent 
rccipercnturvt penitentes abftp boc qp 
curie feculcri relinquerentur: omnib^ 
tameu modis ad gremium ecclefie rc 
(ipiufitur ybipcmnt; % caricfccuUrl 


Quelho in troducto:ia C 


fi nort traduntur reltnqounft-t ^ ^ter 
Damna tcmpalia illata p:outi modis 
fentmtlandi patcbit:<omiiia ptcfarus 
otdinarius etequif:ira q» ctia3 inquifit 
to2;fna0vicc3 tlU committere poteft in 
boc Dumta)C3t cafu apoltoaeifccue cll 
in alqs caAbus fottilegoy, (0uinru5 
quod requirif ad boc vt quis ^:ielit 
bereticus ell vt talem errojem firmata 
voluntate z obllinata eligat z pertina^ 
citer fcquatur opiniones ♦ ^nde fm 
l^^icro.berelis ab electioe ell Dicta.(£t 
Ideo f m 5 l[ug^non qui falfas opinio- 
nes gignit vel fequil: § qui pcrtinacii 
Defendit bereticus ell cenfendus.*^!! 
(i quis no pertinaci malitia fentiret ali 
quid contra Udem:^ tgnotanria para^ 
tus cotrigi (i quis fentit falfnm oflen- 
detur fibi elTe contra fidemvcl facram 
fcripturam vel Determtnatione5 eccle^ 
ne.]C)ciiij*q.ii|.Di)t:it 3 pollolus,(Et ideo 
ipe ^llu^,Diccb3f*€rrare potero berc 
ticus non ero qz rc5 paratus cozrigi cn 
(ibi fuerit oHenfus erro2*€t conflat <$ 
quotidie inter Doaotes circa Diuina 
funt varie opiniones z aliqn contradi/ 
ctozie ita <$ necefle ell alteram elTefal/ 
fam:-! tamen nulla earu reputamr fal- 
fa Donec per eccleilam fuerit Determi- 
nat3.ar,)C]citi|.q»iu«qui in ecclefia.Cic 4 
bus omnibus concluditur q? pzobare 
maleficos fubiacere iudicio inquilito- 
rum vel etiam alios quocunc^ modo 
Demonesinuocanusperoiaa cano- 
Hillarum fuper alle« verbum faperent* 
in*c.accuratus compzebenfum no fuf- 
ficienter p2obaror;cum tales ab eia bc 
retici indicantur quadam iuris fictio- 
ne:nec etiam per Dicta tbeologo?: cii 
z i^i tales nominant apollatas verbo 
vel operemo autem mente z co:de :dc 
quo erroze verbn5 faperent pzetendit. 
(t t licet indicantur vt beretici non ta - 
nKH ptopter boc fequitur q epifeopuf 
fine inqoiritote non polfit ad fententi 


am Diffinitiuam contra eoopzocedere 
aut carccri ad penam Deputare aut to: 
mentis ecponere.^m mo m cafu quo 
bec Deciiio non videatur fufficere ad b 
vtnosinquifitozcslimusa malefica¬ 
rum inquifirione ejeonerati: nolumus 
tamen boc via iuris e)cigcrc:cum vicef 
noilras in bis Dumtaicat fuper fenten- 
tiam ferendam i^is Diocefaniscomit- 
t ere polfumus ♦^oc epim babemr in 
capitu.multomm in pzincipio^Dc berc 
tian clcmen* 10 bi fic Dicitur* 3 Bulto- 
rum querela z infra vt negotium iudil 
tionis buiufmodi eo pzofperctur feli - 
ciustquo Deinceps eiufde5 labis inda 
go folertius Diligentius z cautius per 
agetur ipfum tam per Diocefanos epi 
fcopos q per inquilTtojes a fede apo^ 
(lolica Deputatos omni carnali odio 
vel timoze aut cuiufmodi commodi 
temporalis affectione femotis Decer¬ 
nimus c)cerceri:iic q quilibet 0« p:cd< 
ctis fine alio citare z arellarcrcu cape 
re ac tute cnilodie mancipare ponen - 
do in compedibus et maccis ferreise 
fi ei vifum fuerit fuper qiitbus Scien¬ 
dum ipfius confeientiara oueramus: 
nec non inquirere contra illos oe qui - 
bus pzo buiufmodi negotio fm dcus 
et iufliciam viderit qcp^ire: Duro ta-" 
men tradere carccri qui potius ad pe¬ 
nam ^ ad cullodiam videatur vel toa 
mentis ca)oncre illos aut ad fententi 
' am pzoccderc contra eos «(Epifeopus 
fine inquifitozeaut inquifitoz fine Dio 
cefano aut eius vel epifcopali fede va¬ 
cate capituli fuper boc Delegato, fi fui 
ad inutcem copiam baberc valeant in 
fra octo Dierum fpacio poll$ inuicej 
fc requificrintnou valebit: et fi fecus 
pzefumptum fuerit nullum fit et irri¬ 
tum ipfo iurc.poft fcQuimr ad no - 
(Irum pzopofimm ^ ^Perurn fi epi - 
feopus vel eius feu capituli fede va - 
cante Delegato cum inquifitoze aut iti 

0 uii 


<jni(it02 ctttn altero cotondem P' 
miffa nequeant aut noluerint efonau' 
ter conuenire e^o vel cluo feu capt 
tuU fedevacante oele^tmo InqulAtoji 
^ (nqullitot epo vel eluo oclegato feu 
fedevacante tlll qui ad boc fuerit p ca 
pttulu oeputatuo/up illlo comlttere 
vlccoftiasvcl futo fignificarcp IFao 
conlillu et confenfum.lEic quo patj ($ 
licet In dnep cafibuovnuo Ane altero i 
tribuovero minime ^cedere poiTlt. q: 
tamen vnuo alterlvlcco fuao comltte 
rcporeft.pjefcrtlmquo ad fententla5 
ferendaaotnos boc p pnres facere oc 
creulm^altjo iqulAtonb^ln fulo llml • 
tlbno remanentlb^.Wd argumenta cr 
go refpondendo patet eje ptemllTio ad 
fe]c pjima argumenta x> InqulAtonb^ 
militantia occlAo,^ 00:51 InquiAtlonl 
maleficlt fottllcgl non vldcnf fubijcA 
?Ed alia aut argumenta p oiocefanlo 
<n cafu quoi Ipl amaleAca?r InqulAtl' 
one fc c)conerarc vellent, z clulll ludl^ 
clorcllnquerc.^patetq^no pntb ea- 
ocm facilitate quo InqulAtojco facere \ 
q: in crimine bere Ao lu]cta.c.ad abole j 
oa5.«.c. vergentia. t.c.c)cc6lcam’vrrtt i 
cp.cjctM t>e bcretlcio.ludiclo ccclcAa^ 
Ilici cllcognofcerc et ludlcarc. z ludl^ll 
ctofccularlo cteqult punire, vbi fnia'' 
tranAt In vindicta fangulnlo.fecuavbl 
fld allaa penas penltentlaleo. ^idef 
ctla qp In bereA maleAca^r licet non In 
flli)9 bcrefibuo ctla Ipl otoccfanl fuao 
vlcco ad agnofeendum i:ludlcandu5 
In fo:o cmill comlttere valeat, tum vt 
i| In argumeiulo tangitur boc crlme ma 
lcAca:p non eft mere cccleAaftlcu5.lm^ 
Coi mo poriuo cluile ^tcr oamna que In 
^feruntur temporalia.tum etiam quia 
/fk Lleges fpeclales In punitionem maleA 
>^02um quo ad omnemvlam punltols 
edite cernutur.l0ldetur oenicp q bec 
via plurlmu In cjctermlniu maleAca^ 
ccferulrct.t In ma^timu releuame qv 


teraa 

&lnarfo:5! co:S tremendo ludlce fuper 
tiArlctnm eeamen qb qclgetur CU5 ti 
Ae fcrlpmra ludlctU 5 ourllTlmum bl 0 
qui ptefunt Imminet.^ fm banc oltfc^ 
rentlS ^cedemus videlicet q iadep fc 
cularlo cognofeere z ludlcarc pot vA^ 
fid fententla ollAnltlua ad penltentlas 
qu 5 ab oidlnarijo recipiet, fecus fup 
fangulne m qua p fe ferre poteft. 

ergo iudlceo tam i f020 ccclc 
mp lAaAlco $ clulll modos pgno^ 
fcendi Indicandi efententladi 
fp In pWmpm babere valeant, confc^ 
quenrer circa tria j 5 nclpaliter ^ceden 
tum erit.JBnmo quis modus Incbo 
andl ^cenum Adcl.^ctk> quis mod’ 
continuandi.Cercio quis mod^rerml 
nmdlz fententlandl In bac mafla ma 
leAcay.Clrca p:lmu dncp olfflcultatef 
^xlma quis inter tres modos ^cede 
t)l qui In lure tanguntur At magis co 
pctcns.ScbaDenumero tcftlu.Cer^ 
cla an polflnt compellliad lurandum* 
(Quarta De conditione tcAlu.ig^lnta 
an Inlmicl capitales ad teAlAcandum 
admlttunmr.^cba paro continet 
ftlonesvndeclm.l^na qualiter teftes 
funt cjcammandt.e q fp qulnc^ pfonc 
Debent effe pfences.tltem qualif male 
Ace Ant Interrogande generaliter z p/ 
tlculartter.terltfejcta in otdlne libil. 
cii numerus mutatur eovt lecto: facl^ 
Ilus replet materia optata, fecunda 
varia Dubla Declarat fup refpoAones 
negatluas.z qn Atlncarceranda zqui 
DO p manifefte Deptebenfa In bereft 
maleAcarum.Cercla Dc modo caplcn 
Di maleAcas.< 0 ua/ta De Duobus que 
poA captione facienda fmu ludiclzan 
Dcponentlu nola Ant el manlfeftadaz 
DefenAones concedende. (Bulnta qfr 
Defcn Aones cu5 DcpmatoneaduocatI 
Ant conccdede.^cjcta quid faciet ad^ 
uocams cum Abi teAiu nomina non 
publlcanmr»i vbl inimicitia C3pitale5 


Qiilcitio 

•llcgatcowntod(cc»^<prtma qtiaU 
ter indep inimicitii cap(taUm mucftf 
garcbabet.0ctaaa oc bis4 iodee b$ 
ediwtcrc ante^ Delatam to:mftis eje 
ponat»0onaDc mo fcntciniandi ad 
qaeHioneset toimcrtta.l^cama fup 
to:menta contirmanda z qualiter iTut 
lojmentandet dc cautcltsz (tgiuis c6' 
tra malcficiu tacitu rnitatis.l&ndecu 
fup finales iuterrogatones z cautelas 
d indice obferuadas^Cercia pars con 
tiuet p:imo ^Iliones tres quas iudcjc 
oebet aduertere z ep quib^ois fuia Dif 
fintriua 05pcedcre*^zinia an fup ep 
amc candentis ferri pofiit fententiari, 
fecunda oemodo quo omnisfent^^ 
fia efl ferenda.Cercia ejc quibus fufpi 
tionibus potefi iudicare^er qualif fup 
vnlquac^ rufpmone oebet fententiare 
j^emu ruperTltima parte5 oe vfginti 
modis rentcmiandi.qua;t tredecim ff 
coesfuperc^mbereum.reliqui fpeci 
aliter fuper berefim malefica^.t quia 
locis fuis patebunt canfa bteu itatis b 
nonaiTignanmr. 

@.ueltio puma fuper modu5 

O udi pzoccflum^ 

Berit" ergo pn 

mo quis fit modus copetes 
ad ineboandu pcelTum fidei 
jConframaleftcao^tiefpondctur.Cum 
il Inter tres modos qui tangutur ♦ c]ctra 
II t>e accufa.oenon.z inquifitio. z ptim’ 
/ ’ cfi qn aliquis accufat alique oc crimie 
^ bcrefisvel fautotia co:i iudice otferen 
^ DO illud fc ^pbum^z infcrtbit fc ad pe^ 
nam talionis nifi ^bet.€t fecundus 
modus quando aliquis oenunciat ali 
qucm.ita tamen non q offert fe pba/ 
turum nec vult facere parte^. fed oicit 
q oeninciat selo fidei,v:l rone fenteit 
tie c)cc6icat6nis late p 02dinarium vel 
ciusvicariu.autrationc pene tcnipal* 
qua fccularis iudejc contra non ocnu 


CI 

ciantes.Ct terefus modus per inquifi 
tion^.boc ell qn no cft aliquis accufa 
t02 vel ocnunciato?4 fed fama labozat 
in aliqua ciuitate vel loco q fint male 
fice.ttunciudcjcbabctnoad iiiftanrt 
am partio fed etia eje officio ptocederc 
3 deo aduertendum q piimu modus 
procedendi iudcj: no libenter admit^ 
tat.tumq: non clt in caufa fidei vfita 
tuo nec etiam in caufa malefica:;: qui 
fua maleficia occulte e;:crccnt.tum eti 
am q: eff accufanti mulru piailofuo^j 
pter pena talionis qua plecrercturvbi 
in p:obatione oeficeret.tum etia quia 
cft multus litigiofus* ^jncipiat pzoccf 
fum per citationem generalem affigi 
00 illam advaluas ecclefieprocbialis 
vel pzetotu per modum qui fequitur. / 

CTum nosvicarius talis ordinarii, aut / 
iiidcjc talis oni totis uris affcctib^ibi^ 
antes ac e)coib'’noftris pzecordqs af 
, fcctates populum jcpianum nob com 
miffum in vnitate z ferenitate catboll 
ce fidei cofoueri.ac ab omni pelle pza 
uitatis bcrctice vifceraliter elongari* 
jccirco nos iudeic p:cfatus.cui cic iu 
ao officio bcc incubunt.ad gloriam z 
bonorem recolendi nominis ibu icpi-t 
ad c)caltatione fancte fidei ortbodojcc 
ate^ ad oepreiTionem bereticc prauita 
tisprecipuein maleficis vniuerfis et 
lingulis cuiufcuncp conditionis fiat’ 
^^icnota.$ii ecclefiadicus iudee ind 
rit addattordinis religionis aut oigni 
tatis eiciilat.q funt infra terminos b’ 
ciuitatis aut circa illas aut oppidi ad 
ouo miliaria.ad quornoticia puene^ 
rintbec m^ndata.ecclefialticus iudep 
adiungat.’^iuctoritatc qua fungimur 
in bac parte invirtute fancre obedicric 
ac fnb pena eccoicatonis precipimus 
mandamus ac mandando redrim’ 

*: monemus quatenus infra.jcij. oies 
•pciuic copntandos. Sic fccularis iu 
oc^modo fuo mandabiterpemo eis 





confuctfs quozu p2(mo0 p:o 
p2imo.et reliquos quamo: pmis qua 
tuo2 imediatos 4> fcj^o.ct vltimoe qt^ 
tuoj^ tcrcio rermino ueirmtis.^Et ir< 
na monitione canonica amgnamue: 
nobie reuelant ii quis fcit vidit vl' au> 
oinit aliqua ee pfona bereticat malefi 
cam oiffamatam vel fufpectam % l fpe 
ciali talia p:aaicaiem que in nocume-' 
tum bominum iumcntozum aut terre 
frugum.-t oamnum reipublicc cedere 
valcant.q» It noftris antefatis monitis 
et mandatis non paruerit cum cffecm 
ptemifla infra taicatum terminum no 
rcuelando fciat fe» Jndcf: eccidiallf 
cus addat ei:coicatonis muaone per 
culTum.^ecularls iudcjc addat penaf 
tempo2ales.(Buam e)cc 6 municat 6 is 
fniam in omnesz Ungulos taliter vt p 
©icitur cotumaces ptefata nollra mo 
nitione canonica ptecunte z co? obe^ 
©ientia requirente.nucvt c)c mne z mc 
vr e]c nunc ferimus in bis feriptis* ab 
folutionem barum fententiarum nob 
tantumodo referuandum. Concludit 
iudeic fecularis modo fuo Iratum zJc* 
^ota infuper fuper ftbm modum q? 
cum vt ©ictum cft fecundus modus 
ptocedendi ctp:ocefTum fidei incipic 
©i ell per modum ©enunciatonis» vbi 
©enuncians non offert fe ptobamrum 
necvult facere partemded ©icit ©e^ 
nunciat ratione kntcntic eiccoicatois 
late*vel 3clo fidei z ptopter bonum rei 
ublice*ldeo fecularis iudeic boc ©c^ 
et in fua citatione generali aut pmif 
fa monitione fpecificarc*q>nemo elti^ 
met fe penalem fieri etiam (I in pwba 
rio ne ©efeccrit.qj non offert fevt accii 
fans fedlvt ©enucians.Ct tunc q: plu 
res comparebunt ad ©enunciandum 
(udicimotare ©ebet iudeje vt ptocedat 
modo qui fc4tur.*^2imo babeatno^ 
tarium et ©uas boneffas perfonas fi^ 
ne fint clerici iiue larcitvel d notarius* 


terda 

non polTetbaberi tuc loco notarii fTnt 
©uo viri idonei.l^oc em tangif iii.ca. 
vt officiu.S^.verum.li.vi. vbi ita ©iciC 
^erum q: in caufa grani crimine cu5 
multa opotteat cautela piocedivt iti 
re os fine vllb ptoferaf erroze ©ure a 
©igne feueritas vltionis.lBolumusz 
mandamus vt in cjcaminatoe teff ium 
quos recipi fuper boc crimine pdicto 
ipmqj contingentibus opmerit.adbi" 
beatis ©uas religiofas et ©iferetas pfo 
nas» ‘Bic -^rcbi^in glofa poffunt itf 
telligiperfonebonefle fine fint clerici 
fiue laicfi^equitur in qua^t pntia per 
publica fi comode baberc potefiis Q' 
fonam aut per ©uos viros idoneos fi 
©eliter eomm ©epofitiones teftiU3 t>c 
fcribatur.^ota ergo q? bis pfonis ad> 
bibitis mandet ©enuncianti iudejcq^ 
©et infcriptisvel faltem ©icat tbo.€t 
tunc notarius feu iudcjc incipiat <pccf 
fum per modum qui fequitur» 

“In nomine ©omini amen* Wnno s 
natiuitate ©ni tctali ©ie talis menfis 
in pntia mei notarii -z tefiinm ifra faC'* 
ptomm«talis ©e tali loco z talis ©iocc 
us vt fupia coparuit perTonaliter in ts 
li loco co]a5 bonotabili iudicet obttp* 
Iit eidem cedulam tenotis fequentis* 
inferatur tota»^i aiit non per ccdula5 
fed verbo.ponatur fic.C 6 paruitzc»et 
©enunciauit eidem q? talis ©e tali loco 
©iocefis talis afferuiu ©ijcit ^ feiret ^ 
vel q fecerit talia nocumenta fibi vel 
alijs perfonis.( 0 uo faao in contineri 
ti faciet iurare ipm ©enunciantes mo^ 
©0 confoeto.vel ad quamo: ©ei euart» 
gelia*vel fuper crucem erectis ©igitiai 
tribus et ©uobus,:©epieffis in tefiimo 
. nium fancte trinitatis et ©amnatonej 
II anime et co:po:i 3 ©e ©icenda veritate 
fuper ©cnunciatis*et pteflito iuramc^ 
to interrogabit eum. Bndcfcitee ve> 
ra que ©enunciauit et fi vlditvel audi 
uittSioicatrevidifie aliqua vtpma 


/ 


Q. «elKo pjima 

q: fbf rcper^ tal( bo:a t^pcHat^vd ^a 
Ktigit mmm qz iitrauit ftabuludnfro^ 
gabit m&cjc vbi eu vidit -r qri t dtiea z 
e quemodu-r qui eram pntcs»^it)i/ 
cat Q? iiou vidit fed <$ audiuit^^^nterro 
gabit eum a quibue audiuitz vbk qu 
« quotieus-r quibus pzefentibus audi 
uit.fomiando articulos oe quolibet p 
t)icto:um (Tugulariter et oiuifim ,z uo 
tariusreufcripto: ponat totU 5 i actis 
feu in ptocelTum immediate poli pdi 
ctam oeimneiatione continuando fic* 
(Buaquidem Oenunciatone vt pmitti 
turfactadpeinquifito: in continenti 
fecit iurare ad quamo: oei euagelia -tc 
vtfuptadpmocnunciant^ oc oiceda 
veritate fuper oenunciatis.t iterroga' 
mtcundevfi et quomodo eaqocnim 
ciauerat nouerat vel fufpitionem beat 
clfcvera.Eefpondmq: vidit vel audi- 
uit interrogauit vbivi dit vel vbi audi* 
uit*t oijcit^ tali oie talis rnenlis talis 
nnni in tali loco*lntcrrogauit. quoti* 
ens vidit vel audiuit-tc*^ fozmentur 
articuli vt oictum ell et totu ponatur 
Inpzoceflut-rfpecialiterinterrogatur* 
qui feiunt cum eo in tali caufa 4 pnt 
fcirc.(0uibus omnibus lic pactis viti 
mo interrogabitur fi oenunciat mala 
voluntate odio vel rancoze^vel obmit 
tat aliquid fauoze^amoze^vel alias 
oenunciat rogatus vel fubozdinatus* 
Ctpollremoiniungemr ei virtute iu 
ramenti pzelliti tenere fecremm quic^ 
quid ibipijdt.vel per indicem (ibi oi^ 
cmm fttit.-r ponetur totum in pzocef 
fu et in actis et omnibus ejcpletis po^ 
tur paulo infra, '^cta funt bec i tali lo 
co tali Die talis melTst tali annot p:e 
fentiamcinotarq vel faiptozis adiu 
ctomibi aliinvigo:cm 5 officq tabel^ 
lionatus.^ talium teUiumad boevo 
ca^mm z rogatozum. 

modus pzoceirum inct 

^ Xpiendi qui etiam elf comuuisz 


Cii 


viitatnsmodus.zcum boc fccrctus 
clTet vbi nullus accufatoz vel Denunci 
ato: fe offerret fed fama labozarcr i alf 
qua ciuitate vel loco Dc aliqua malefit 
ca et etiam taliz dPter famam iudec 
abfc^ citatione generali De qua fupza 
feu monitione ct olficiD pzocederevel 
Ict.co Italis clamo: frequens perne 
niret ad aures ci^.tuc tte? Icboare pt. 
pzoceflum in pzefentia perfona^zvts. 

Jn nomine Domini amen/^nnos 
nafiuitate Domini tali Die menfe talt 
feu menftbtts talibus.W aures talis 
officialis aut indicis talis loci perue 
nit pluries fama publica referente ac 
clamofa inftnuatione pzoducente ^ 
talis De tali loco oijcitvel fecit talia ad 
maleficia pertinentia contra fidem ac 
coemvtilitatem reipublice.i: ponatur 
totum pzotttfama labozat. €tp aulo 
infra. 3 ![ct 3 funt bec Die tali meniis ta 
lis De anno tali in pntia tedium talin 
vocatozum et rogatozum et mei nota 
ri) talis auctozitatefeu feriptozis vigo 
retali.^ed ante^ fecunda pars icbo 
eturvidelicet qualiter buiurmodip> 
ceifus e.ptinuanduspzemittenda fut 
aliqua fuper tedes examinandos 4 t i 
numero mc Debeant et cui^ pditonis* 

©ucftto fecunda t>c numero 

n. 

iBiaDicroc ifc 

'eundo modo oe pictis tediu 
qualiter inferibi Debeant, fci 
numerum et conditionem illotum 
^pus ed.( 0 ueritur vtrum index duo 
rumtediumlegitimozu non Cingula 
rium podit licite aliqoa5 Dc berefi ma 
leficarum condemnare, vel plures^ 
Lpuo neceflario requirantur, z Dicutur 
Vedes dngulares quando in Dictis fuc 
piiales.pcozdat tfi i fba feu effectu rei 
vt fi Dicft maleleficiauit mibi vaccam 
olter pncruifitconcoidarent in malefi 


pars 

cfo * “Btc aute Querfmr vb( tcdcs non 
fimt partiales Icd omnino concoidSt 
<frrndctur:Q> ^tiis videanf fufficcre 
ou 0 tcllce oc inrie rigoieiqnia regula 
efi cp in o:e ouo? vel trium itat omne 
vcrbouamctt oc iuris equitate non vl 
den^ in boc crimine ouo fufficerc: tuj 
^'ter criminis immanitatem * ^n cri^ 
mimbuo cm piobarioneo oebent efle 
luce clarto^eo ,ff.oe piobationibus. (T 
aiit.lft berefio peipue talio inter maio 
ra crimina enumerat, (Et fi oical q xn 
boc crimine fufficult leuioieo ptobarf 
oncotqtleuiargumemo quio oetegiC 
C.oe bero.Ktj^ltiit argumento rece^ 
dendo a ludicio carboiicc religionio z 
tramite bcrericu fe facit»|\ndct*(10e:5r I 
cll ad pfumcudu uon adt ad condem^v 
uandu tum ^ter iurio ozdinio in boc 
crimine oetrutationc»j?nbQccm o:do 
iudiciarmo in fauotem fidei Detrunca 
tur:q: nec oelatuo videt teiteo iiiraret 
nec eria fibi publicantur vbi poiTeteio 
graue piculum rmminercvvtin.c. lla ^ 
tuta.oebei.cdi«v}.^ter qb Delat’ non 
potefi: Diurnare tenef ipe iudeie p fe t 
€)C officiooc teiliu inimicicia pquirerc 
qt ejccludunf vt infra parebit z «135 fi 
tepofuerunt confufe oc caufa fcieiitie 
€00 iteru interrogare: q 5 potefi fa cerc 
ejctra Dc tcfii»per ruao ,^.^06 quefiio^ 
nibuo repeti»nam ^to magio via dc ' 
ftndcndi Delato fubtrabif: tanto ma^ 
gio incumbit iudici roUicitudo Dilige 
euo inquireiidit/^bi ergo iimenirenf 
ouo tefies concotdeo z legimmreotra 
qncn$ nec ep boc vellem eum De tanc 
to crimine condenare:^ purgatione fi 
cITet Diffamat^ indicere ve! ^ter vebe 
ruenti fufpitoe5 ^ otif ep Dictio DU09 
tefiiu facere eu abiurare vel quefiiona 
rc feu fententia Differre: non cm videf 
tntu ad voce Diio:p tefiiu boiem bone 
Same oe tanto crimine pdemnare.^c 
cua fi fqcr it male fame ♦^e la ‘^cbfi 



terda 

plcnfuo.in^c.vt officiu.y*veru iu pfirt, 
oebcre.li.vl.rup verbo teftiu:^ iu.c.fi^ 
dei» in fine glofe illiuo ca. (Et jjo. an. 
ibide 5 »Tn,c.eti 3 eiccoicamuo itacp ♦ 

De bcre. 5 ', addinmuo bj» q faciat c^o 
iurare tres vel pluteo boni tefiimomi 
viroo DC Dicenda imitate: fi feiuerint in 
procbiataleo bereticoo ibi elTc. 

idem cp fi qrif. ) 0 tru iudejc 
p tcfico iuigulareo folii vel fal 
em CU3 infamia poffet iufie dc . 
alique condcmn 3 rc»l[\ndeE 
quoufnecp tefteo fiiigiilarco folum 
nec etiam cu infamia»cjc oe tefii» cu Ur 
tcrio:pfcrtim cum in criminibuo^ba 
tionce Debent efle lucc clanoteo vtfu^ 
pta patuit: z in 5 crimine nemo fit ejt 
ptefumptione Damnandus »eictra dc 
p2erump.littera0/ergo tali indicif pur 
gatio ratione mfamic: z abiuratio rafi 
one furpitionis vebememio que cofur 
git ep Dictio tefiium: tamen vbt tcfico 
funt fingulareo cocotdant tn in fubfia 
tta faai z euidentia facti concurrunt« 
tnc indicio eoufei^ria ibi oneraf ep in 
directodo babetur quefiio quotiens, 
pofiitu tefies cjcaminari». 

0Mc(ito tercia 

i^|3od fi queritur 

% qr ) 0 trumiude]c tefies poflica 
pellere ad iurandum ocDicc 
jda cidem in caufa fidei feu maleficarn 
, jvcritatcm»(Et etia3 pluries eoo eicamS 
Jnarc»^nDcf q fic:p2cferttm ccclefiafii 
fcuo iudeje vt fup:a paruit in »c»vt offici 
iim.§’,verum»(Er q tefiee cogendi fut 
in caufio ccclcfiafticio ^bitate^ Dcpon 2 
medio iuramento eje oc tefti.cogen.c,. 
peruenit.aliaotcftimonium non vale 
bit.lEt ertra oe bcrcd.capirulo cjccom 
municamuo itacp.^. addicimuo.Diciv 
tur :q arclnepifcopuo vel epifeopus 
parroebiam in qua fama fuerit berc# 
ticoa babfiare ciccuineac a ibf treo 



Q,tt€ftioquarw 

plurcs bonf teftfmonii vCrosivcl ctiz$ 
fi expedire vidcblJ coravicfnas iurarc 
compellart fcqme infra*©( dvcro c)c 
viQ iurammtC rcUgfonc obftitiartonc 
Damnabili rcfpultesmrarc fpztc no^ 
Inerint cjt bodpo tanm*?crctici repn^ 
tentur,j£^ aut plunee pofTit c)camia> 
ri_» 3 ta oicit arcbi*in.ca*vt ofTiciu*^*ve 
ru.rap vcr«teftiu.vbi oz (ic*]i^nquilTto: 
bic aut iudc)c ocbet efTc foIUcitua vt fi 
teftce confufc oepofuerut.t oe ca fcic' 
tie minud plene requiftti fuerut q> itc^ . 
raroicu em inquirat,j^35lb oc iurc fie 
ri poteft.ejctra oc tefii^cogendis. vt fu 
p:a tactu cll,'t,ff,oeqlWonib’ repeti, 
©Mettio quara oe coivdirto 
netefttum. 

/'“^Bellio fup coit 

t fcitione0 tefiiu,|^ota $ e^rco 

'^municarf.Jtempticipcszfo 
criminrn, Jti infames ‘t criminofi 
A ferui contra bfios admittutur ad agen 
/Idu^ tefiificandu in caufa fidei quacun 
/ ^♦!ftem ficutbereticus contra bereti 
cum ad tefiiiicadu admittitur: ita ma 
leficus ? maleficum in oefectu tamen - 
V alia^tpbationu^fpp-tnonpzo.vico: 

’ ctiaz fili|T familiares p z no pzo,ar.p* 
c.filq,oebere.li,v|.zb io. qz eo:;: teU^ 
moniu efl: magis efficaic adpb 3 ndu 5 
i^e pzimis patet in ca.in fidei.b bere, 
fbide.^n fidei fauoze concedim^vt in u 
negocio indfitionisberetice pzauita' ('/ 
tiscjxoicati et participes vel foci) eri 
minis ad tellimoniu admittant in oe 
fecm alia:;: 4)bationu ^ bcreticos cre^ 
Dentes receptato zes fautozes-t oefen^ 
fozes eo:;: fi eje verifimilib^coniecturif 
z c)c numero tefiiu aut pfona;: tam oe 
poiientiu ^ eo;r contra quos agitur z 
Deponitur qualitate autalqs circufii 
tijsfictefimcatesnofalfa Dicere pfu- 
mant. ^e piuris qn pfumit qt) o^o 
imnt 5elo fidei.pt; intC*accufdtusti^.U 


CUI 

cet.vbi fupza.vbi Dz. 'licet vero periu 
rilet poft pniam repellantur fi tfi bi q 
cozamt infra.fi e)c manifefiis indiciis 
apparuerit tales no ante leuitaie aut 
odi) fomite feu cozruptone pecunie ^ 
5 elo fidei oztbodojce Dictu fuu vellent 
cozrigere ac mo que pzius tacuerat re 
uelarc in fauozc5 fidei nifi aliud oblli 
terit liari oebet tam contra fe m 
attellationibus cozunde.(£t cp infami 
z criminofiz ferui p ons admittuntur 
i^rcbi.in.c.allc,accufatus.in.^d5.ru2 
verbo ejcceptuDicit ita.Cantac labes 
criminis berefis ^ ad ei^actione eria5 
ferui aduerfos duos fuost quilibet cri 
minofus.etia infames aduerfus qu: 
libet admittuntur. vt.if.q.vij.^. buic 
opponitur. 

qumt^ait mimictca 
pitalce ad teUificandum ad-- 
muiiaiitur. 

Jveroquerimr 

^truiude]cinimicos capita 
les alic^blati polTit i tK ca ad 
tellificandufeu agendu admittere c 6 
tra illu.^xefpondem*' ^ no.^it arcb. 
vbifupza.J^otri intelligas ^in boc 
crimine inimic^capitalis admittif ad 
actione.iq.q.v.c.ij.z De fymo. licet bc 
li.in finc.De boc etia fatis notat botll. 
in fum.Dcaccu.S^.do poflTit.^d oiennf 
inimici capitales, ^ota qz folii roc 
inimicitie 4 s repellif-z no quecunc^ rc 
pellit § capitalis intelligif:qz mozs in 
ter eos elt oe facto illata vel fuit inten 
tata feu ca q funt ad mozte inductiua 
autviavelvulnera grauia -i letalia fut 
fecuta:^ fiTia que ad peruerlitatez ma 
lignitate agentis cotrapalTus indicat 
manifellc.^terqbpfumitttr q? ficut 
intentauit contra illu moztem cozpo 
ralem per illum modum fc5 vulneran 
Do.intcntaret etiam per illum crimen 
berefis imponedo.z ficut voluit ci au 



pars tcrda 


ferre vitam vellet auferre fama qUarc 
taleo Immfcicapitaleo a teltimomo Ic 
gitilmc ejcpcllutuf/jjflie vero 
ne pferrim srauce z ^ut ctlal faciliter 
mulieres ad immicirias comouemr;^ 
z (i no repellunt totaliter m oictu eo:^: 
Debilitant aliqualiter vtnon Iit plena 
fides co:p atteftationib^adbibeda.led 
cu aliis adminiculis^ teftiii ol¬ 
etis poifunt plena facere jpbationem 
pzefertimvbi iudejc oelam interrogat 
'^n ne putet febre inimicu* 4 tale cri^ 
men ad motte fibi ej: inimicitia impo 
nere auderet* fi Dicet ita, interrogabit 
a illalTtperfon3,'ttunc iude)c aduer- 
ter ii illa pfona De qua furpitio c ^ ejc 
inimicitia Depofnerit Denotauinln ta 
Ii em cafu vbi iudej: etia oe ca inimici' 
tie per alios boneilos infojinaf.-r alia 
adminicnlano occurrutzalio:p tciliu 
Dicta poterit fecure talem teftem repej 
lcre,^i vero Delata perfona Diccr,05 
fpero alique tale bfe inimteu licet inf' 
Dum brigas cu mulieribus babuerim 
vel fi Dicet babeo inimicu, z no e)cp2ef 
fit Debite fed quenda alium dfoztaflTis 
no Depofuit,tunc Dicta talis teilis ert' 
am ffalii Diceret cp ca inimicitie Depo^ 
fuiiTet,indc)B m no Debet repellere fed 
ad plena ^bationem cu aliis arnmini 

culis coferuare, l^xepiunmr Mplures 
min’ ^uidit circufpccti qui bmoi Dc 
politiones mulie^t reftuarc z annibi^ 
Ia rcquerutDicetes Illis ftanduno ce 
co q fepilfime cum ri;:ofe fint eje inut 
©iaDeponere folent,1i5iq2 ignojant 
ftUutias-t cautelas iudicum loquutup 
€t iudicant vtceci dc colo:ib^, dc 4b^ 
gftutqs iu,]ci.'e,)cij,quellion€ ptebit. 

0ecundfl pare qualiter ^cef 
fu@ eft contmuaud^ queftio fe- 
m*£rQii^ltf^truuttcfle0 ejra 
mmauduupiefcutia quattuot 


aliarum perfonarruet qualiter 
•t>elataelt luterrogauda DupU 
citer^ 

nunefettq 

j I queritur qnaliter pJOcelTus 
»- ^ > moi aduerfns maleficas in 
ca fidei (itcontiuuandus,(ronfiderari 
Du eil p:imo q q: in ca fidei a>ccditur 
fummaric ITmpUciter ctDc planoz abf 
c^aduocaro^-ciudicio? firepitu z& 
gttra,vt 5 .c,ilatuta,li,vi.qualiter etiam 
ill3'{>ba inrelligautur p5 ejctra oc ver* 
lig.c,fepccoBniigit.in cle.vbi Dicitur*. 
Sepccontiugitqpcaufas comitimus 
z in co^ aliquibus fimprr z dc plano 
ac fine llrepituz figura iudicii pzdcedi 
mandamus dc quo?: fignificatoc ver^ 
bo;: a multis contenditur tqualiter^^ 
cedi Debeat Dubitaf, ^oo aut Dubita 
tione bmoi ^tum eft nobis polfibile- 
Decidere cupientes bac in perpanum 
valitura coullitu tione fancim^ vt (n^ 
Dcjc cui taliter caufam comittim^ne' 
celTario libellu no e)cigat,liti6 cotclla^ 
tionem non pollulct.tgc feria?: ob nt 
ceffitates boim indulta^zaiurc p:occ 
Derevaleat,amputetDiIatione.raatcrl 
am litis ^mm poterit faciat b:euio:c 5 ' 
cjcceptiones appcllatones-r Dilatones 
frufir3f02i3s repellendo* partin aduo 
cato?: z ^cur3to:nm contentiones ce 
iurgia.reUifjqj fupflttam multitudini 
reffcnado,no fictu iude)c litc 5 obmat:, 
4n ^baiioncs necelTarie admittentur 
citationem vero ac ^tellationcm iu> 
ramenti DC calnmniafiueDe Dicenda 
veritate ne veritas occultcf per comif 
fionem bnius intelligimns no cjcclu^ 
Di,bec ibi,(£t quia pjocelTns vt vifa 3 f 
fup:3,crt: tripliciter incipiendu0,quia 
vel pzopter inilantiam accufato:is. .vT . 
pzopter 3 elum Dcnunciatozis, vel pjo 
pter clamoienWame labo»m(s.« piOi, 



QxicfUo fem 

ceffue fttad mHaittlam partii K' 
cufantle iodcjc in bac matcrfa non oc 
bct acccptarccnm maleficarum facta 
opere ocmonom occultanmr»nec ac^ 
cufato: per culdenrtam facti fic i alfis 
crlmlnalib^^cedere z fe oefendere 
immo confulere oebet accuflatod qp a 
moneat verbum accufatlonie z ponat 
tennnclatonle.^ boc^ter accufato^ 
rle granec(cnlnm*ldco fnpcr fecun 
onm modum quitviitamot fimiUter 
fuper terclu in quibus ^cediturz non 
ud inllantiam partis, ^otandu qp da 
oictii eil in pzecedcntib^ ^ iudee fpe^ 
cialiter oebet interrogare oamnciate 5 
qui feiunt cum eo in tali caufaz d pnr 
rcire.Jdcoiudcjcfacietcirari illos tC' 
ftesqiiosoenuncians intimauit.etd 
magisvidentur feire in faao:etfc0to: 
conrinuabit ^celTus feribedo fic». 
que attendens ipc iudeje oenunciata 
nbi bereticalia antcdicta fote ejc fui na 
mraelTetalial^tamgtauiaqueno pof 
fuiunec oebent conntuentibus ocut' 
tol erari.cum cedant in obptobtiu oi' 
uine maieifiatis. z tam fidei catholice 
^ reipublice oetrimentu.Dercendit ad 
fe infonnandu z ad teiles ejcaminaiv 
per modum qui fequitur* 

^^^ terrogatoua fug tc[leg> 

J "\?l!listelKst)ctalilocodrat^iU' 
m t ;| rams z interrogat^fi cognofeit 
^l^ eicptimendo nomen oelati 
(Et oi]cu^ fic. ^te interrogat^ oc ca 
pgnitoist oijcit q» ^ eo^ viditt locut^ 
i fibi pluries.feei fic vf alias q: ftiert 
fociiz ejcptimenmrcaufe cognitonis. 

^tem interroga.oe cognitois tpe.ei 
oicit gp funt occem anni vel tot. 

Jtemlinterrogatus oe fama illiusf 
pteferti ad ca que funt fidei. (Et oicit 
qpquoadmo:3liaeft bomo bone fa^ 
me vel male.^tum autem ad ea que 
funt fidei oijcit <$ efl fama in tali loco 
g p?acti«t aliqui contra fidem vt ma 


cim 

Icficus. Jt^rfi interrogatus quid c(t 
fama^toidt» Item interrogatus (t 
vidit vel audiuit,talem talia faciente c 
oi)cit. (Item interrogatus vbi audp 
nit Dici ruptadicta.-t oi)cit q?i tali loco 

Item interrogatus iu quomm pte^ 
fcntia.zoidt^illomm. 

;f tem interrogatus ficjc fua confati 
guirtitate aliqui p 2 oprer maleficia fuif 
fent oudum iucinerati vel fufpecti ba 
biti:etoi)Ci't. 

“^te interro.au cum fufpeais maie^ 
ficis buit familiantate:^ oipit. 

Item interrogatus oe modo « cau' 
fa g Dicta fueruut.(£t oi)cit g ca oe ca 
z tali modo. 

ftem interrogante fi videtur fibi ^ 
taiis Dijeit feu fecerit trufato:ic feu rc^ 
citatozic feu auimo indeliberato vfpo 
tius afTertiue et animo Deliberato. (Et 
Di)cit(peredit^fecerit fuptadicta iO' 
cofe et trufato2ie feu rcciratiuc et non 
animo fic credaidi vel aiTcrfiuc. 

jtem interrogatus De canfa credat 
ticbmoi.(EtDijcitq'crcdit pzo eo fic. 
quia file qui Dicebat ridendo Di)cif.(Et 
oc illis elt multum Diligenter inquire 
Dum.quia noituunq? Dicunt aliqui rc 
citando aliomm verba vclrrufandovr 
conferendo vt alios alUciant vel inci'' 
tent* licet etiam interdum afiereudo, 
vel affirmando. 

■^tem interrogatus fi bec Deponit 
odio vel ranco2e feu Dimittit amo:c 
vel f3U02C.(Et Di)cit q ec. (Et fequitur 
ftiiunctum e(l fibi tenere fecrctu.^ctt 
funt bec in tali loco oietali in pzefcu' 
tia talimn telltum vocatouiin ct roga 
tomm.ct mei notari^ feu feriprons. 
^btfemper aduertaidum q in tali 
cjcamine ad minus perfone quinc^ dc 
bent pzcfenres effe.fciUcet iudeje iqmv 
rens.tellis vel Dcnnncians. ^c(po\u 
oens vel ipic Delatus pollea copares; 
Cercius ell notarius feu feripro:. vbi 
Dedi notarius et tunc adiwngat fi- 


par6 

bi alfum boncItu3 qui cuo fnpplcbut 
vices notarq vt fupia tactu c.-z & apo ^ 
(tolica autoutate qua tunc in (Uo actu 
fnngunftVt fupia in.ca.vtofficiU5. oc 
berc.li\vi\(Et uuo boneftjyiri ran^ tc 
Hes eoxr quiuepoimtur. Jte aduertc^ 
Ou q» tertio citarus oebet ctia eflTc iura' 
fuo.i.vtprtet iuraitientu mo ^ fupia 
cc oicendaveritarc.alias falfe infcribe 
returcifat^-tiuratus» (Tonfimllrt ejc 
aminenturalqtertes.iBuib^ e]camia^ 
tis.^i iudejc videat factu efle ^jbamj 
plcnetvcl (i no plene tn efle majcima l 
oiciaz fufpitones vebemetes^iEtnota 
qj loquimur non oe leur fufpitione 5 
ejc lenibus coniccturif ozif,^ q? multu 
oiffamsca ert fup maleficia pueromm 
iuniciiio:;: ic.Cunc ludejc fi timet oc 
fiiga oelati vel celate faciet eii capi* fi 
alit no timet ce fuga faciat eum citari 
(J:t fme capiatur fine non p:ius faciat 
iudev' eius cornu impjouifcfcrutari z 
cuncta fcrinia aperiri z in angulis pf 
jcidest: oia inrtrumcnta tolli q repiun 
tnr.^t lic conrtitiuodudeic.coltectfbif 
ce qmb^ert celat’ et ce bis ce quibuf 
crt p tertes conuictusvel babit’ fuipe- 
crus foimetinterrogatortafuper illis 
ac inarat babito fecu notario -tc* vt fu 
pia.pftito pji^coipafi iuramento ad q 
mo? cei euangeUa ce ciceda veritate 
tanicefe^cealijs.ift bocp moduj 
qui fequitur cofcribantur etia fingfa* 
5nterrogatoua generalia fiv 
pefmaleftca aut m3leftctt5. i£t 
d^pttmugact^. 

j ^?0li6 bc tali loco cclat’iuratus 

4 t uup quamo:cei euangelia C02* 
Tpoialitertactatlcefc^cealiV 
iscicereveritatem.zvnde interroga-^ 
tus vnde ert feu vn ozigine traicitiEt p 
pendit q> tali loco talis ciocelTs 


“^tem interrogatus d funt ei’pareit • 
ites fjLfontviui vel mQ2tm*(^c rcipddit \ 


terda 

$ viui in tali loco vel mo2tui in tali, 
3tcm intcrrogatus.vtrnm naturali 
mozte vel icinerati*et ciicit 9? tali.l0bi 
nota q boc fit q:vt plurimuvt in fecu» 
ca pte opis patuit malefice ^iioq in 
fantes cemonib’offernnt aut cos in* 
llruut.-r coiter tota ^pGcnics e]cirtit ife^ 
cra.iEt vbi ccponenrco affirmaffent et 
ipa negaret iam eflTetfufpecta. jtem 
interrogatus vbi fn it nutrit’* tvt i pUi 
ribno conuerfams.z ci]cit q> in tali lo' 
covel tali*(Etrtvideat ($ mntauit locu 
^2in q? fo:te mater non fuit fufpecta 
nec alids eje parctela*^ tu conuerfat’! 
alieno z prertini in locis in quibus co 
fueuert malefice vigere infrogabif fic*. 
• ^tem interrogatus quare mutauit 
fne natiultatis locu z fe tranrtiiUt ad 
c6mo?andu in tali loco vcl talib’.^: ci 
>tit ($ cjctali ca. IJte interro.li in cieris, 
locis vel alibi audiuit loqui ce mate^ 
ria malefica» puta q? tempertates c 5 > 
citate vel iurheuta maleficiata t vacce 
liquo:c lactis ptiuate 1?*cc tali mate¬ 
ria ce qua crt celata* t fi cicit q fic.^ii 
terrogeris* ^tc interro. dd audiuit 
lod»€t feribatur fingula q ciccr.^i af 
negat et ciettre nibil audinifferue fic*. 

■5teminterr05a.fi credit maleficas 
clfe z q» talia polTint fierid referuntur 
vtrepertates concitare.iuraeta infite^ 
re-t boies.-t ci)cit*.(Etnota q malefice 
vt plurimu negant pjima fronte. vm5 
fufpicio 02itur ma^is^ fi refpoderct 
fi fint aut no fint comitto fupiojibus 
vnde fi negant tnne interrogentur. 

5tcm intcrro.quid ergo vbi cobura 
rur tunc innocenter pdenanf.^-t ci^ciu 
3lnterrogatourt particularia 
^ fupereordem*^ 

^>-rHn!^ijertatiude)c q no ajcrarticr 
fnbfcdntes interrogatones fcd 
delate aponat. 

rogatn^cur cois populus eam time^ 
tet,^;ci;:itN 3tcm interrogat’an feC'^ 




V 




€tuefHo.vq. 


CV 


Tct Tc clTe DiWamat 5 »t odio babcref* 
«oitit. ItcmiiKcrrog.curilW gfone 
obiccit oiccndo.m tioit trlfibio impu- 
nc,€t oijcir, Jtc5 imcrrogatiw quid 
mali fibi fcalTet Hia pfona ralia ver 
ba iu ciu0 oamuu ^tuUIfa TCijcit* 
(Ecnotaq^bccimerrogatioeil necef 
faria vt ocuciriaf a 4 fuudamem inimi 
ae.q: i fine oelaca allegabit inimicitia5^ 
fcd vbi non eft capitalt&fed modo mu 
licbti cocirata no impeditr iBocat.cll 
malefiicaru^Hu cocirarc adtterfU3 fCr 
vel vcrbto iniwHib^aut faai0« pura q: 
perit fibi p:ellari aliquid. aut infert ei 
oamnu aliquodinouo zfifia .^^ad boc 
vtoccafionc recipiant^ fe manifcftat 
in verbo vHn opc»qu3 manifcftatoem 
babent facerefad inllamia.oemonu^vt 
(ic peccata aggrauenf iudicu 0113 ma> 
nent impumta»i^ota etiam q talia fa 
ciunr nb m alio;: putia vt li oeponenar 
vellet tcllcs^Klucerc non baberer. 
ra etia q^ inatanf a ocmonib^vt a mul 
ris maleficiaz poli incinerads eicpti ftt 
inuddra q> ? iparu volunraie babet iU' 
dtare z maleficiare. Jtbinterro»quo' 
effea^potuit confequi fuper minaa vr 
puer aut iumentii ta5 cito malef(ciar?\ 
iur«t oi)cit. jreminterroateru-rqua^ 
fe oiicilti q^nun^oeberct I>abcre fanu 
Piem.t ita faaum cft.z oi]cir^ 5te5 fi 
omnia negat.imerrogcturoe ah|s ma 
leficifo alife tedibtis iilario puta in iu^ 
mentisvel pueris^ l|tcm interro.cur 
vifa fuerit in campis vel in flabulo cu 
iumentisran^^endoput interdu folct 
facerc.t oijcir. Item inrerro. cur reti' 
gitpuerum.^ q» poflca male babuit:ir 
t>i^:in rem inrerro,quid egit fn cam 
pis tempe tempeftatio^t fic oc multis 
aliis» jtem vndecum babeatvna 
vaccam aut ouas ^plus abudat in la 
cte ^ vicine babentesquatuo: aut feje 
^rc5 cur manetin (latu adulteri) aut 
cb<ut^ta.l5 non Defcrniant ad<® ofitn 


tn rurpftoem generant amplius^fup 
^bas z boncHas oelata8.it nota q fc 
pius fuper articulos cotra ea oelatos 
interroganda eft viru maneat in eode 
polito autuon. (Bua cofcfltoue 
aaa ifcripta ftuead ptem negatiuam 
fiueaffirmatiuamiiuefub ambiguo, 
feribatur poto,'^eta fui w bec iu talf 
loco.ec.vt fup:a, 

©ueftio fcpfima irt quavarfa 
tmbiacfcdammrruper ptemi.f 
fa inrerrcrgatotfat refponfioea 
ncgatina^.an odafa (it mcar^ 
ccrenda.-r qn pro manifefte oe 
prebenrain Ocrefil maleficarum 
iit babencla:£t eft actus fccu-* 

I \3eritur pjimo 

^ f quid agendufi vt plurimum 

contingit perfona oelata oia 
/ti egat.lxefpondef. ;jud eje babet errea 
itria attenderc.f 4 ‘aperinfamiam 4 uper 
wndicia facti.-t fuper oiaa telUum.fiv( 
\ delicer omnia in (tmul cocurrunt. aut 
I non.fi omnia, iniimul vr plurimn etr 
i am contingit eo q malefice fiarim pto 
pter fote faaa in aliqua villa ant ctui^ 
rate infamanf»indicia etiam faert funt 
p:e ocirris.puta in puerismaleficiatis 
autininmentis que fepius inficitor 
aur lacte ptiuanf.numerus etiam telll 
om c iuferiptus. qui I5 fint fingnrarcs 
puta quia vnus oepofuir q pueru fibi 
malcficauerit.aliusfo iumentu.terci^ 
^0 fup iufamia.t fic b alqs, C” 
ftamia facti concordant puta in malo 
ficiis-t q vt maleftcafif fufpecta. z ifM 
reites licet noii fufficiaurad condona^ 
dum abfc0 infamia vel etiam cum infa 
mia.vt fnpra rafaum cft quefiioncter^ 
cia.tamc cum irtdicus facti polTer poP 
fetembis tribus itp umul reputari, n® 


•p^mtcrcCa 


ttftifpectavebemmter «rnt violenter 
©cquibiio fofpirtoinb^inferiao occla^ 
rabitunfed reputari vt manifefte oep" 
beufainbereri malcftcaru vb(v(c5 te^ 
fleo idonei id eft n 5 eicinimicicia t fuf 
licietes in numero puta feje octo vl'oc 
cem inrati cocurrcrcnt. z confequettr 
beberet pcnfe*in*c;ad abolendam,^ 
fcnti40eberc»rubiaccrc,-t.c.e]cc6ic9m^ 
ii*z boc fiue critnai fit fafla fUnc no, et 
bec 0cj>b3n^*^am qb oictu cft ($ vbl 
omnia tria ptefata cocurmt tuc p nvi' 
nifefte oepbcnfa in berefi &eb5 reputa^ 
ri non cft imelligedu q neccITario oia 
tria incurrere led^batur fic g argume 
tum a fottioti, i^am vnilquodc^ per 
Te inter illa ouo que fune iudiciu facti: 
z tellium^pductio legitima pbtreddc/' 
re aliqu^vt^ Depbenfo in bcretica pra 
uitatebabcaf.quatomagj vbi ambe^ 
batonea pariter concurrunt^ jf^am iu^ 
rille vbi querunt iit modia De iure ali" 


in alia bcrelT folom fofficeret.bic adiu 
gamua tria.j^e fecundo f o q talia Dc 
pbenfua I5 negaret tn iujcta illa capim 
la effetpuniendue fic^b 3 tur,^a 5 dc. 
pbeitfua facti euidentia vel per tcllca 
aut faterar crimcnvel non.fi fatef z cft 
pcnitena tradendua eft btaebio fecula 
ri vltimo fupplicio feriendue. iujcta.c» 
ad abolendam,vtfup:a,cft carccri per 
petuo Detradend’,iu)cta,c.c)ccoicam’. 
tj\^i autem non fatetor fed ftat in nc^ 
gatiua cft vt impenitene trad^dua ^0 
teftati corie fecularia animaduerfioc 
Debita pimiendua. vt notat l^oftie.ifi 
fum.ti,Dcbere, qualiter Dc^bendanf* 
^5ic ergo concludif q fi iudep ifto m 5 
^cederet fuper interrogatoria z tcftiii 
Depofit6ea,cumvt oictuj cft in caufia 
fidei fummariefimpliciter z dc plano 
^cedipot.-iipam.Delatflcarccri Dcpit 
taret ad tempua vel ad annoe pluree* 
fi fortepoft annum fqualoribua carce 
ria Depreifa crimma fateretur non in^ 




QMc^oodsm 


CVI 


nc ofmfttcnda.t bi rom tacte 

m^ccdei|dqucftione»qoia vic 5 babeJ 
A> imniflik oc^cnfa vbi tlla trfa coti 
ante (ncamatoncm 
pojp cauriont ndeuiiro;: reUiiquiata 
^riTugam caperet ^ tunc conuicta 
baberetnr.ls poli uic3rccrat6c5 fup nc 
gatmae refponftonce non fit cam^ont 
vel maimlente rebnqtfcnda,qn vlC 5 il' 
Ia tria pcurrunt fupta notata, eo q mc 
non pofTer fentenclart z plecti ad moz^ 
tem.^ bic innirtf confuetndinf.Ccrcii 
funt qui Dicnt ($ no fit oanda Infallibl 
lid regula.fed indicl fit reUnqnenduvr 
fm Oleta teflm z infamia pfonc.« fi In 
dlcla facti concurrunt ranco ^aui^Dl' 
fccrnamr per modu patrie fernado er 
confuemdine 5 ,concludeinc^ q^finon 
polTet babere fidclulTozed iiot^ilco z 
rou^alTio fnrpccta oc fti^a q> tunc carce 


gom5 fcntcntia licitum fitboc tripli 
cl refpeau. Pzlmo quia vtlti qncftoe 
(ntroductozla bulua tercle partta pa 
tult plurimo? fent^tla. immo talium 
oocto? quo? oleta rpiobare nemo ait 
det.vt ^olncn.t (^ffre. cll q llcltuj 
cfi vana vanlo contundere, (teperlcii 
tia ocnlqj Immo z maleficanmi faffio 
neeocmonftrant q»^feplus per takm 
modum capte raclmrnltatlf malefiais 
amlferuntimmo ^plnrea Incinerade 
petentee vt faliem pede vno fcrra 3 tan 
gere permlttcrcnf.oum ele fulfl^ oene 
gatum z in fine fclfiitatu cur tamen terj 
ram tangere optafrent,£5cefponrum ( 
fi retlgilTent felpas llbcralTcnt multis 
aUiefulmlnlbua rnteremptlo/^lia cl ' 4^*^^ 
nam boclpm manlfeftu cjciftit.vtln fc 
eunda parte operla patuit q? in pnbli- /// 
ca iufilcia omncs|vires maleficii fran/// 


rl mancipetur, z bec tercia videf rona \ gunrnr quo ad pterita«fed quo ad fu 
bllioz.fictamen qp oebitua feruef mo^mranlfioc nono ei a oiabolo fuccur-' 
duo qui fiat in mbuol pnmovt oom^r^fatur in maleficio taciturnitatio omla 
cius quantum polTibn< cfi pcrlufiref crimina fatetur. I^camuo ergo iuicta 
fiib z fupza in omnibuo angulio folTio ! apoftolum.dEuecunc^ verbo vel ope 


z fcriniio.z (iqnidcnt famofa malefica 
ctkifiit.mnc abfqj oublo iiifi pziuo fint 
ab ca occultatavarta infimmenta repe 
riunf .ficttt fopza t3cm5 efi. Secundo 
vt fi babet ancillam aut confodaleo q 
«illevelillaireozfnm includanf eria 3 fi 
non fint oclke.pfumimr cao non late 
refecreta aliqua illino oelate. Cercio 
^ in capiendo fi i oomo^iiacapltur.* 
^non Demreifpaaum intridi Came 
ram.eo q tuc folentcerta maleficia ac 


re agimuo omnia in nomic oni nofirl 
iefu cbzifii fiant.! fiquidem innocens 
fiierit beccaptlo llon ei nocebit.Ccrco 
rcrpeCtU.qaiafifmooctozcs liciracfi 
per vana opera maleficia tolfere. quta 
in boccoiicozdant omnes lic 3 oiicrc^ 
pant in illo q illavana non oebeant ti 
illicita.Bndc oletum B^ofiicn.vbi of 
cit q licirum fit vana vanio contunde.' ;/ ^ 
re.glofamr ab alifomota q Oicit vanis/// 
non autem illicitio.a foztiofilicitum ^ - 


cipere ct fecum oeferre p taciturnitate maleficia impedire, ad quod impedi- 
^curanda * datione cuius Incidit ou menmm bic rerpeems babef z non ad 
bium. ?ljimodus capiendi malelkas aliquodilticims ejtercendus. ^otar in 
qui ab aliquibuo obfemaf vbi a famu fuper iudejc q efi ouplej: incarceratio. 
lio fubito a terra eleuamr z in fpofia fif vna ad penam vbl criminofi ponumr 
iieiin fpatuUo ne terram vitra tangat Hltci a ad cufiodiam tln. z bec in pjr 
tefertur: fir licitus ♦ dcfpoderl potell tofio fit. (Et bc ouecnfiodic notatur in 
eje cai}onifiaru3 % quomndam tbeoto caplrutitiulto? qumlatVt fupra.vndc 

• n 


•parsterda 


iad iii(nO0 ad coflodiam clt fncarccri' 
da.rt aut Icu(a efTenr^ 4^U0 cffet accu 
fata Jta qno clfet infamata ntc eent in 
dicta facti in pucria % mmentia.tuc re 
mittaf ad oomu.fed q: familiaritatem 
babuir fotte cu malencie t nouit eotu 
fecreta.oet fideiuiroted^uof fi babere 
no poLiuram entia? pcnia alf ricta oo 
mu no ejceat nifi vocata.anctUe autes? 
oomeificeocqutbuo fupia ad citffodi 
am t no ad pena oetineanf. 


©ueftio notia quid agendu; 
poftcaptocmtTan ocponetiil 
noiafintcimanifcftandat 
acgfoquarwo, 

^^2^oautew poli 

\ f captoem fiunt.fed quid pm u 

^ inter illa ipdicireUnquifXoe 
i fenlTonu cocelTio^? in loco tottureno 
j| tn p tottur^ ejeaminato* '( 9 nmu no oa 
J turnifipetierit,^ecudunont.niltp2i' 
\ / ns ancille fe» cpnfodaleo fi babuit in 
t)omo cpmincnt ' 07 occd^fnn& :taib 
etdine polito. <Si oelata oicat fe inno 
cente ? <$ falfe fit oelata»? ^ liberer ve^ 
Iit taleo accufatozeo infpicere? eoo an 
dire.tnnclisnum ellcr petit pefenfio' 
ne0,6edaniude]c teneatur ei oepone 
tes manifellare ? ad confp ectfi ei^pft' 
care.H^ic aduertat iude)c g nullu illo:;: 
tenef facere nec nola manifeftare ♦ n ec 
adconfpectu^fentare ni(T oeponeteo 
p fe,? fponte ad boc fe offerunt.vtvic5 
co:p afpcctibuo pfentenf»?ca que oepo 
fuerunt eio in faciem obticere. <$ ante 
notenef iude)c.?boc ^ter perifulu oe 
ponentiu^batur. ^am I5 biuerii fum 
mtpontlnces oiuerfa fcnferut^ nullus 
infenfit ($ iudejc tencref in tali ca 
telatonoia t>cpcnentiu5 manife/lare. 
nec etiam accufa.tpr.lic5 bicnd^pcedi' 
mu0p modu acculationio.fed potius 
aliqui fenrerunc q in nullo cafuiicerct 


atiqui to q^ in aliquo. Cand^ aut l^o 
nifaciuo ©ctanuo flatuim pt 5 in ca.lla 
tuta.^.inbibemuo.li.vj.vbi fic oicitur 
3fnbtbemu0 tti q? fi accufatonb^vel te 
ilibus in caufa berefis interucnietib’ 
feu Deponentibus ^ter potentia pfo/ 
naru cotra quas inquirif.videat ef 01 
inquifito:. ^ota lu ^ inquifitoze et 
epo iudiccquecuncn ?tra maleficas p 
cedente tp cofcnfu cfii ? inqulfitojis. 
q: idem efl? vices fuas comirterepnt 
vt in qone introduaozia patuit, vnde 
^ talis iudejc quicuni^ etia fecularis p 
cedit apllcaauctozitare.? no fotu ipe^ 
ratpzia.requif.$raue periculu iminere 
fi contingat fieri publicatdem eonld^ 
ipo:;: nola non publicent ?c. (Et fequlf 
infra.celTante to periculo fuptadicto. 
accurato^: vel teiliu noIa<put inaltjs 
fit iudictis publicenf.Httendat enam 
Circufpectus iudejc Depotenna pfona^ 
rum.q: illa efitriplejc.f. potentia gene 
jiQ ? fantiliepotcntia pecunie.? pote/ 
|ia mMicie Q plus timeda e $ alie Due 
qp eje illa tellibuf grauia picula poiTent 
Imminere fi eis $5 quos Depofuerut eo 
rum nomia publicarenf.? ratio e. rna/ 
Ius enim cflpericuiu nota teiliu publi 
care alicui celato paupi bliti in malis 
complices rebelles? bomicidas d ni^ 
bil babentnifipfona perdere.^ gene/ 
rofo vel Diuiti abundanti in tpalibus» 
quid aut fit grane pericuiu ? quaU ce 
clarat 3 o.an.fup pdicro ver.piculunu 
Dicens ita pericuiu * quia timef mozs. 
vel Detruncatio ipo^z vel filio:;: vel pa/ 
rcntfi fuo^r.vel cenaflatio fubilatievel 
bis fifia/^duertat infup iudejc;^ cum 
apolloltca auctozitate eje beneplacito 
ordinari) t bis^cedir.qd ad illud fecre 
tumXtenb rcuclando tefiificantmho 
miuatamipe^omnes alii aficlTozes 
quicepofitoes teiliu interfucnmt aut 
in futuru circa fniam ferenda interefic 
poterunt tenenf fu b pena cjccoicatois 


dftfllio.r. 

«Itiam contra eos IT oppolTm 5 fcccrfnt 
c(j6 folminarcporerit «z m iicrcuclet 
a pznicjpto^cefTuo ad mifins tmplicl' 
te fnlmiiiauit. 10nde m allcg^c.ftatU' 
ta.^.z n eo:midem,ita_o(cif,€t vt eo^ 
rutide 3ccufato:p zrelliu periculis effif- 
cacius occurratur z cautius inqfttidis 
ne^ocio ^cedatur pntiscouflimtonis 

aucioiitate pmittiinus qp eps z inqulf! 
tozes tu ituelUge ficut fupza pofTint iii 
dicere illis quibus vt ^mifluin c(tp:o 
ceiTum bmoi cjcplicabunt. z in eos ar^ 
d)aua cofilq feu^celTus fibi fub Tccrc^ 
to ab eifdcepoz iuqmTitojibuspatefa 
cra pter ipo:p licentiam alqs pateface^ 
reiit cecoicationisfiiiam qua ejc fecre- 
tt violatoc ipo facto incurrant fi eis vi 
debit^mul2:3re.i^otandu vlterius 
fient pena anneica e(l vbi nomina tellf 
om indebite publicarenf. ita pena ell 
anneica vbi indebite occultarenfXilUs 
quibus merito funt manifeftanda. fc 3 
peritis z aflTelTonbus oe qao:p confilio 
Cii ad fniam^cedendu.vel vbi no pub 
licarenrvbi line periculo tediu publica 
r( polTmt.vt in oicto ca.(latuta. circa fl 
Item fcquftur.Ccterum in oibns pteci 
pimus tam e^os^ inquiiitotes puras 
t4)uid3m intentoes babere ne accufa^ 
toB vel tedium nola rupp:imcndo*vbi 
ed fecuritas periculum ede oicat * nec 
Ui eop Difcrimine fecuritate aderit vbi 
tale periculum immineret fug boc c§^ 
fcientias eo? onerantes.vbi 'drcbi,ita 
Dicit. j0 tu quicuntp iudeje in tali cafu 
bene aduerte verba ida nam non oicit 
leue periculu fi jtratte,noli;isif reu pjf 
Dare iuris o:die fine magna caufa. qm 
boc fieri non pot fine olfenfione oei. z 
notandu ed lectoti q: omnia pcede^ 
tia z etiam fequentia vfcpquo pueniaf 
ad modof fentemiandi abfc^^pena fau 
guinis in quibus ecciadicus iudcjc iu 
dicare babet fieri pofiuntcumlconfetv 
fu Diocefano? per fccularcm iudicem 


CVII 

fdeo non impediat lectorem fi in ca.a 
legatur iude^ ecclefiadicus z no fccu> 
laris qui modos fentennandi fupfan^ 
guine capiet cj: modis fentenciandi a 
penitentionandi ordinario?. 

Dccimd qualiter funt 
t>efeiirioiie0 concedende cu oc 
putatione aduocati ♦ % c actua 
quintue* 

i igitur befen- 

V lionc3 peritqno concedi pof 
funt vbi nomina tedmsoino 
occnltanf. I0icendu <$ ocfenfio dat in 
tribuo.‘Primo^t ei aduocatus oepu^ 
temr.^ecnndo vt illi adnocato nom< 
na tedinm non publicent nec ad fecre 
tum etias tenendu fub prediro iurame 
ro fcd informetur oe fiugulis cotentis 
iupceflTu.Cercio oelati caufa quantuj 
poted in meliori partem interpretet li 
ne tamen fcadalo fidetz oano iudieic. 
vt patebit z procurator pari forma cui 
^kcITus totius copia ♦ fuppreffis tam^ 
tedinm z oeponenrtu nomiuib^.z id^ 
aduocatus etiam ^curatorio nomine 
pcederc poterit. (0no ad primu.^o^ 
tamr^ aduocatus non oepuratadbe 
neplacitn oclati.pura quiaivellet babe 
vnumadfunm placitum oe illooino 
caneat iudcjc non concedere boiem 
ligiofum.maliuolumqui faciliterpc^ 
cumis pofiit corrumpi, put fepe tales 
tnueniuntur.fed concedat fibi viru 
bnmz oc legalitate non fnfpectum.ft 
notare oebet iudcjc quatnor in adnoes 
to.qnefi obfernata fuerint ab adnoca 
ro permittat cum adnocare. afo baber 
eum rcfutare.i^am aduocatus primo 
oebet eicaminare qualitatem canfe.z (i 
viderit cara indam tunc fi voluerit aP 
fumat cam.fi <»o iniuda rennuar. vnd 
oiligcntercauerc oebet ne caufas aifii/ 
mat iinudam r oefpcratam* Berus q 

p fS 


•parstcrda 


ab fnftio occ^taoit c 3 m 
i:cu5bocpccDnta.<ii^cdrutft cosuo^' 
oit cim ocfpaata.tunc (ic cliccalo fno 
.{.oclato^ quo oiii aflompfit «6 con 
fulultvcccderccratadu rcccpm3 tcnrf 
rcftimerc f ra (gotfrc.qb^pbarmdef p 
ir«t>e iudt.rcm nS nooa, JI(C5 
cicat^pporitu.f.Dcfalario rcflicuedo* 
iilii moullrtofcfcdirct.^n ii nequam 
ednocatue cUenmlu fuuni fdeutcr ui' 
ducat ad otfendcndu cam (niqua5 ad 
oatuna z ad ejcp^aa taie^«€*t)e admt. 
Ctt.nd cft tgnotu*^ccnndn <$ obfcrua 
re 05 vtfcruct Ut adoocaudo tda. 
tno modefham vt nou ^cacUcr uec c 5 
u(c(audo necvodferando^onac» C 
co.qm.^ccundo vedtat^^ vt no m 
damr.falfaoroneovd^batScs (udu^^ 
cendo.nccfaifoetefteoamtura fiperi 
tue effet.ncc oUatbee petat pfertim U} 
bac caufa vbl fummarte liropliciter er 
t)c plaito^vt fupja tn qonc fc)cta ractuj 
cft.z taiig:!? dM.q.vtj.bcc tria» €t rerciu 


bebet abforare publice eo tam epoda« 
fEta.c.accuratue.freqader alkgamm* 
bcc ad longum polita funt nec parui« 
pedat illa:U]de]c.qDia cjtaduocato fets 
^curatote vbi falfc^cedere nitlf. plu^^ 
rima pericula euentrefolent* rnde lu> 
dee oino bebet cum refntaret^cedere 
fm actat^pbata vbi rcpbenftbilie ad-^ 
nocat^ fuerit* 10crutainen fx iudejcba 
buerit aduocam irrepbenftbile pto be 
lato virum Klofum z inUicie amatotd 
nomina teUium ei indicare poterit^ad 
recretum tamen tenedufobiptellito i» 
ramento* 

©udtio.jcj .qwd fmet aduo 
caru0 cutn fibr nomiiia reitiunt 
notr publicaiiturtacma,vf» ^ 


( ^odfiqucrimr 

\ Jbimd ergo aduocattib enant 
d>cnrato 2 io nomine p bclatb 

qnod obfcrwf ifteitetcfalarii 

deraffm cotoetpdmSrcgfoufo.bqna^ Stoem w^^atonm^^eoara ^ 
roaterfatract3E.itj.q.vi|.S.arcOTr.t.S. 


^udejc itapfcriptascoditoco aduoca 
to^onar.e in fine adiungat nc fauto^ 
liam bcrclio incorrat.q: tuncl.c)cc6iea^ 
tU0 efret.iu]cta ca.ciccoicamuod ,§xrc 
denteo* 0 cc valet fijoicat iudici no 
bcfcndit errotem fcd perfona.q: no bc 
bet bcfendere quouifmodo vt ndjpcc' 
datnr fummarte fimpUater e 6 plano 
q6 faceret Upeter evellet oino bilatio^ 
nco*vel immifccre appcllatoncs*^ pia 
refntanf *vt ibi in qone fejeta recitatur* 
q: I5 errotem no oefendat cU5 lic bam- 
nabiliot ipto maUiicis effet* z potile 
refiarcba $ bcreticao maleficu6*vt pt5 
|ceuii.q.iM*qui illo^MU q: indebite be^ 
fendit iam ruTpcctu be bcreli tan^ fau 
to:em fe fadt.e no folu leniter fed z ve 
bcmeitf er f in bcfenfione quam feqt.i 


dem copia5 babere velit* ruppteiTio th 
noibuo teihnm tradaf fibi * z (ic infot" 
mams accedat pelatu z (Ingula fibi^ 
ponat.« ii materia poilplat* vtpote qt 
multu onerofa bel3to*cum ad patiam 
quatu pot bo2tef*€t telauie vbiiteru 
ate^ iterum inllatvt iibirelfc^j publicd 
tur.lkprpondcre p6t ep faais que con 
trate belata funt cbiecturare teiteo po 
terioma tali malciiciamre puer anriiu 
mentu.aut tali mulieri feu viro bi^tilf 
co qp talem rem qua petebao tibi ppte^ 
ftarcnolebat.tulenries q meliuofuif' 
fet vt mibi rc5acc6modafre9.poll: que 
verba taUs infirmat’fubito facta tua 
vttellimonia claniant.que plus pode 
ranf $ teftimonia verboy^vel etiaj tn 


(Suieftio.xi. 

fds tc fnfamatS.-i a longo tpc fnfjKaa 
oe multit* makfkiio t olnto boibud ll 
latis. lic r wUcando finaltrcr ad boc 
t)cnenict c? ipa aat immicitias allega^ 
bit alTercne fibi c]c inimidrid oWccra^ 
aut oiccf ,5^atcoj mc t>i)ci(Tc fc bcc ver 
ba*rcd ncaio nocendi. (0aareadus^ 
camo miK indid z alfeirotibuo t>e 
ino,v(c 5 Dc inimicitia babet^^ponerc t 
ludejc inquirerc.Ci fiqmde ilU ountaf 
lnucniret.vtpore«q: inter maritosvd 
confangninfoo fuiiTet mo :0 intentata 
vel fectita vel alicuiuo criminis incul^ 
pacio.vn^utdfoaet pleaeduoQpnbU 
' cam (odicid.vel fuerutvulnera grania 
e]c cotroneritlie z btigio illata, mc 
tlidue ittdeic cnm foio aifelTotibuso^ 
fcutiet an e]c parte Delate inimicitia^ 
granalf vel ejc pte Deponentis. puta ja 
marims aut amici Delate alios ejcptc 
Deponentis iniuile;opplTernt.mnc qui 
dem fi n5 afTunt indida facti in puerif 
fcn iumentis fi ne bolbus malenctatis 
nec etia5 aifunt alt| teiles am etiam q 
publica infamia no labo:ac.mc pfnmi 
tnrq^roneviiidicte cdmi ea Depofoc' 
rit.z eil Dclata olno abfoldenda z libe" 
re Dimittenda fnb oebita camdc De n6 
vindicattdo-tc. vt mods indicd ed.©} 
lqncrif.kat!jerina babetptter» maled" 
ciatd fcn ipa per fe cd makdciata.feD t 
iumentis pcepit^pturima Damna<t fo" 
fpicaf fuper illam cnins marit^am c6' 
fanguinei erii p piius iniiide M ms" 
rim 5 aut confaiiguined op^ifem^rin 
pnblico iudido.vut^ cn bic Dupler (ir 
6iinticitia er prc Deponentis, q: inuni 
caf roue maleiici} illati ‘trone infamie 
^iudeobiectefuo marito aut confan^ 
guiuco.cdneeiiisDepoiltio repelkn^ 
daaufn6.zqoidc5ervn3 parte vfdef 
fi[c.q: tnimicitia ibi l cjc-altera <p no: 
qt^err indicia facti, idndef ^ in cafn 
quo no alTunt alu Dcponetcodicc etia 5 


cvin 

pnblica labotat infamia pDclarS.mnc 
non flatur dus Dcpofitioni tm § repei 
limr.t Delart tfiTeddif fufpecta fi«in 
quamu motbus e malcdciorus.t non 
ejc naturali Defectu, z qualiter boc co> 
gnofcimr inferius patebitq^canonice 
eft pnrganda * ^ed fi treru5 querif an 
alif Deponeres <m babent fup indicia 
facti ptimu Deponere qnc ipis aut aliff 
cotigemnr.aut folumf^ infamia.^e 
fpodef g> fi fup aliqua indida facti De 
ponunt bene quide.ft autem tm fup in 
famia c ita in re e^flitmnc inder I5 re 
puleririDeponcnt^.^er inimidnatd 
indiciu fac^’qd^ultr. t ofledk indcjc 
ejcaf^ tdfibus que fup infnnif Depo 
fueruntcapiet^^interdgno fup fufpi/ 
toem vebemane e]c qua ipa Delata dc 
tenta indicari poterit a iudice fup tri" 
pUcempeua.f.canonicepurgatdis.^" 
prer unamia. ea* inter follicito. 
dirtcs.ejcrraDcpuT.car^iemfoij abiU" 
ratdem apter fiifpitidcm.iujctax.occn 
fams.i» pjindpto.afm varias fufpitf 
dnesad varias abuirorocs vi patebit: 
in qrto modo fententiandiviftppindl 
da fwti fl crimen fatetur spenitet. nd 
relfnquimrbtacbio fecnlariad puni- 
tSem fangufnfs fedper ccciaflicn iudt 
cem ad perpemos carcer^udicatur.. 
per fecularjtm tamen indicem non ob 
flame^ad pcrt>ctuos carceres fit p re 
dcnafncumhfdfc^ fudicatns.poret^ 
famcu fpm propter Damna rrmpalin 
tradere fgnf.iujcca!.c.a<iabolcndam.^* 
pfentf.T iu]cfac3^e]cc6inttnicamu0.ijw 
De bcre.que omnia patebunt inferius 
cfrcsfccmm modii fententiandi. (^pl 
loganao.i^ttendatindejcptimo ^ns 
fit facilis ad credendn adnocato.^f^ 
Ddata allegat intmiciriam capiralcm.r 
eo <¥ rarifrime in tali crimine ds Deps 
nit flue fnimicirfa cnmimaldlc fp eco^ 
fc oibus babeanf * f^ccudo arrodat 

p Wi 




cnm qnatlfo: niod{0 mdlefica por con 
uitici.r.p tcdcd.p eatd^ria facti.p indi' 
cti faai.T p coiifclTioric t boc 

vel fup infamia ttb. qd tm fieret boc g 
fellee»vel fug fafpltoem tunc g euide/ 
tiS facti aut Indicia facti fierct»e)c dbue 
fufpltlo pot ludlcarl Icutevelvebemce 
veJvlolenta^Tbec omnia abfcBcofeffl 
one^tla que ll concurreret tuncvt vi' 
au5 clt p:occdaef»Ccrclo applicet p/ 
lUlITa all fuum ptopolltu fup pfonam 
oetaitam ad obulanduaduocato: fed 
videlicet fit tanmniodo fup Inr 3 mla 5 
telata^aut ($ ibl concurtant allqUa In^ 
dlcla vndc rcddlf fnfpecta vebemfter 
vcl leulter.^ttuc aduocato fup Inlmlcl 
clam allegata refpondere poterit* (Etb 
• ^tum ad Illam partem vbl aduocatue 
p20 oelato In Inlmlclclam oeponentlu 
cllcgault.^ed vbl allegat fcbm vldc> 
llca ($ Illa verba que p2otullt cotra oc^ 
poncntc*tufcntic 0 lnb 2 eul 4 dbl eue^ 
filent*autmnonbabebi0 pluree vies 
fanoo* aut veniet In b:eulf tu velles 
fnlbl talem rem aaomedalfc aut ven^ 
dlpllTe et fimllla* Cunc aduocams ad 
iungat. licet malu aliquod fuerit fub^ 
fecumm Deponenti In rebus vel cotpo 
rlbu0,non tamen pjopter bocfequlf: 
^ Illa oelata buluo mali fit caufa tan$ 
inalefica*eo Infirmitates varqs mo-' 
dis accidere polTunt.iltc 5 allegat ^ c 6 
inuneellmullcru5 verbis bulufmodl 
mutuo contendere -tc.Super Illas al' 
legatones ludejc babet obulare p bunc 
modum fi quidem infirmitas ce vcfc' 
cm nature acddlt tuc cecufatlo locum 
babcfl poterlt.Sed quia ce fignist ce 
perlmcfuls oppofitum confiat vtpotc 
q: nullo remedio naturali curari po" 
tulr* Jtem q: ludlclo medlcop ludicaf 
vt motb^malcficiallsvulgarltcr naebt 
fcbaden*'|tcm ludlclo foztalTis Incau/ 
fatrlcum aliarum que alTcrut feu alTc' 
rnerut motbum ciTcmalcficlaUm^Itc 


quia fublto fupcraenlt abfq^ aliqua p' 
ula ocbllltaflone«cum tamen naturt-» 
Ics infirmitates fuccelflue folent oebl^ 
litare* Jtem quia fottalTls curata fuit 
Ideo quepperlt certa Inftrumcuta fub 
leao aut indumentis fue altjs locls.ec 
illis amotis fublto fanatl refilmta fuit 
' ^ut fepllTlmc ptluglt* IBt rup:a i feba 
parte operis pamit vbl b remedijs tra 
ctatur.tt per bec feu fimllla ludeje fa/ 
clUlme pot obulare ^ talis Infirmitas 
potlnfeic maleficio ^ naturali Defectu 
contlgit*€t per minas oblectas fufpb» 
catur b maleficio* Cicuta fimtll Tl (\s 
dlceret*volo rtbl cobnrere bo:ren*t ef' 
fecms fubfcqnlf* vtltp violenta caiifat 
fufpltloncm*^ Ille d minas ^tulltboi 
reum fucccnderlt.ljfojtalTls ali^inoii 
ipe cobulTertt* 

©equitur ad idc qucflio ouo 
decima magie occlaraue quali 
ter fit mimicitia capitalia mue 
ftisanda*act^fcptimu 0 * 

jaCtentoqjare^ 

J\ t^lfilmonlofercdo tantnmodo 
CLt^^-lfplmlcl capitales reppellunf, 
vtfupia quinta quefilone tactum fuit 
^nlmlcltlS aut talem Declarare e]c bis 
W^ue in caplmlo pcedentt tacta funt iU' 
dici fottalfls nimis obfcurnm z Dltflcl 
le vldearar*attcnto Delams vel eius 

^curat 02 nollent faciliter elns acqule^ 
facere Dcclfionl fnp materia taaam que 
Dicatur Inimicitia capitalis z que non» 
5deo cjcpfimcndl funt aUj modi dbus 
fn notlclam tallf Inlmlcltle ludejc Dcue 
niret*vtlnfont€m fic minime Danaret» 

tamen reum per Debitam lufilcla pu 
nlret*€t bl modi llc 5 fint caurdofi feu 
criam Dolofi* tamen ludee lllospjacrt 
care pot In bonu fidei z relpubllcc.cuj 
z apofiolus Dlcat*cum elTcm afint^ do 
Io eos cepl.fpcclallter eti^ bl modi 



QMctHo.xii* 

ctfanf rnpcr celatoa non eiffamatos 
publice fcu etia no notatoe p altqnod 
indicium faai.15 etiam iudeic fup quof 
cuncp oclato0»vbi inimicitias cotra oc 
ponentes allegarent.t nomina teftiu5 
omnino fcire vellet. :|^:imu0 modus 
e(t.^am Datur oelatofeufuo aduoca 
to copie^eflfus ad partem fuam.fcils 
Dco:fum t nomina Deponentiu feu dc 
ferentiu ad prem aliam.non tn eo otdi 
ne quo Deponunt, fed illo modo vt no 
men tellis qui.'e phimus in copia fit fc^ 
fcms vel feptimus in ccdula. z 4 fccun 
dtts litpcnultim^vel vltimus. z (ic dc 
I ams.quis{boc Deponat vel illud, z 40 
fit ptimus vcl fecundus in fua copia * 
quo (tante, aut Dabis ornes inimicos: 
aut non. (T omnes, eo citius rcp:eben^ 
detur Delatus Dc mendaao.vbi ca ini/ 
micitie per iudicem ferutabit. fi quof- 
dam <>o mne facilius caufa fnimiertie 
fnueitigabif. fecundus modus cfTct 
e (imili vbi Daret aduocato^celTus co 
pia ad ptem vnam t Deponentiu nola 
' id ptem aliam.t adfuncris altis ejctra 
neis que alibi a maleficis fuerut ppe^ 
trata.z nd a Depon^ibus feu tedtbus 
fuferipris Depofita.lic Delatuf no pote 
rit alfertiuc Dicere illum vel iftum ini' 
micu capitale5. quia nefeit que (int ab 
filis contra eum Depolita. CcrcPmo^ 
dus qui z fupta taaus capitulo quin^ 
to. ^am quado Delams cjcaminat in 
fine fecundi ocaminis ante^ petat Dc- 
fenliones z ante$ aduocatus fibi Dc^ 
putat.yntcrrogetur.?|n repurct fe ba 
bere inimicos capitales qui orni Diuio 
timotcpodpofito falfo imponeret Hbi 
iabecu berelis maleficarum.^c nlc fo: 
te impmeditatus ac imptouifusz non 
vifis Deponentiu atteilatoibus.refpo^ 
det q> no reputet fe baberc tales inimU 
cos.vel fi Dicit puto me babere.tucno 
' minat.-t illi infcribant z caufa etia ini^ 
inicitie.vtpodmodu5 mdc;c valeat co 


CIK 

certicis irt&edigarc.pod$ copia ^cef/ 
fus t nola ieod^um fuerint tradita mo/‘ 
dis4buf fnpza.i^df quartus modus 
vt iterom in fine fecundi eicaminis aut 
confeiTionis De qua in fejeta qone circa 
fecunda iuterrogatotta ante^Denmr 
bi Dcfcnliones interrogat dc tedibus 
4 sratti’Dcpoftterut?eup bucmodtt 
ftognofeio tu talem vnu nolando b te 
dibus qui grauioza Depofuit. z tuc Df^ 
cet q fievd q no.Si Dicit q no.mc no 
poterit cjcpod Dando fibf Defenfiones 
z aduocatu ponere illnm capitale ini' 
micu.cum Dijcerit medio iurameto p:i 
ns opporini5.f.non nofcere illum. 
aut Dicit qfte. tuc interroget fi fcit vcl 
andiuit q ipc vel ipa egerit ali4d cou^ 
tra fide ficut malefice folent facere.^! 
Dicit q fic. Calta z talia fecit, ^nterro' 
get fi ed eius amicus vel inimicus.da 
tlm refpondcbit q amicus, z boc ideo 
vt eius tedimonio demr.i: ejctunc in il 
Ia caufa nd pot Dare illum inimicu ca ^ 
pitaleperfuumladtiocatu cu5 medio 
iuramento p antea Dijcit eu amicu.^l 
aut rcfponcfcat q nibil fcit dc eo.tuc in 
cerrogat an fit eius amicus vcl inimi' 
cus.‘t ipe datim rndebit q amicus. qt 
allegare inimidi b quonil mali nouic 
nb fadt.Bicet ergo fum fuus amicus* 
'btttamen fi feirem aliqua nb omitterb 
4n illa rcuelarb. ^n tali ergo caufa nb 
poterit cum ponere cjcpod inimicu. vP 
ad minas allegabit caufas inimicitia 
capitalis a pzincipio.tnmc aduocato 
adbibebit ftdcs.vBuinms modus cd» 
nam Dat Delato feu aduocato copia p 
cefTusfuppzclTis noibus Deponentiu5 
^vbi aduocatus infozmabit cu5 De fin 
gulis.coiecturatquisvel qui Depofue 
runt tulia p eu. z frequeter venit in co 
gnitbcm.zmncfiDicet talis edinimi 
cuscapftalis.-ivolopbare p tcdcs.tnc 
indet babet confiderarc fi concozditer 
iujcta^ccdum.nolauit ♦ z tnne q? Dij;d 


T^afstcrda 


vcll^^arc 5 tefte0*fllo3 cjcamfnabiw 
canfad cjcamiaba fecrere.co 

nocato adboc bono confiUo ptritoju 
velantiqooisfiiqbae later pmdemta. 
^ fi fra tnncnerft canfafintoitcine capi 
ralidrntficlenteo^cancrepellat pno te^ 
ftes.-z dU ormitieJ fi no aflTnnt aUa gra 
namina aUo:p moduodn 

fuo vt comunfe obfcrnat i bc fco rna- 
Icfice cito ec copla^cciTuf eliciunt qbi 
vel qnc adocrfna eam oepofneriim«€t 
qnarfiTimefn talt canTa inueniii mtmi 


omnes aftringar.t bc (Ilo an boc face^ 
re velint pziue babct inquirere«qt afa 
cnno no funt eis nomina illa eirponen 
da.^icpoft bicat qualiter p talem z la^ 
leni modum inquirendo bc uiimiatia 
nulla potuerit ppendere;:^ttame fub ^ 
inferat fi videbitur Tibi e buobnsvnu^ 
aut per cofiliu bifeernaf qm fint oe 
ponentibusrepell^ditan^ inimici ca^ 
pitaleazquo aut eligant tree quatuot 
aut quinq^ qui amplius nou erur invii 
la aut oppido.amicitia vel inimicitia* 


citia capitalis.q 2 niit ea que ejt cau ma belati z tediu.z qui no funt pntes i co 
lis operibus Olitur* 3^6 iudejcbefacili filio ^publicent illis tantumonomCa 


febabet per pfatos modos refolucre 
attento etiam q? fepius beponetes affc 
ctant fe pcrfonaliter maleficis 'pntare: 
z in facies obijeere ea ^ p maleficia cis 
funt illata. z alius z vUim'’ad que 
finaliter iudep recurrere pot vbi piedi 
cfi modi foitalTis iudicarent ab aliqui 
bus bolorf^t per afiutia piacticatt bfer 
tim qnamoipiimt.io oino ad fatiltad 
endu z quietandu fcmpulofas metes: 
z ue indici quic^ obqciat* aduerrat $ 
f>o(l$ p pedentes modos c^epertus i 
no eife aliqua inter Delatu z xkf^oniti 
capitali inlmiciri j.vult tfi boc ides 
cofilio alio;: aiTeffo;: c5cludere infin^ 
rre ribt|4c^ obifciatiaciat boc. oet be^ 
latoli^cu eius aduocaro copiam piocef 
fus.beponentiu tn z oeferentiu nomi^ 
tiibnsfup^flfis.zqibcfendcndo Dicit 
febabere inimicos capitales, z foiraf^ 
fis caufas inimiciciaru varias allegat 
fiue in re ira ftnt (Tue no. congregat tii 


belati z tefiiu.no aut articuli ^ceiTus* 
z fiabimr iudido eomd^. €% pmo no 
poterunt bene tefies repellere.attento 
qpiudcicruos modos inquiredi piaal 
€aufi.€)c fecundo to totaliter fe imu^ 
nc faciet Tocm a fe finifirs fnrpiticcm 
Occutiet.Cenef etiam buucvltimu mo 
du feroare vbi beUms in alieno locos 
patria effet captus. €t bec fuificidt a4 
bifeernendu fup inimicitii* 
^ueltto.jauf.fue ea que 
te luKrrogatotiatn lococar^J 
cert 0 ;« totturepropou£da. 
bctiudeeaduertere ,ti9cta9 
oci^uue: 

/ ^^ d beniq 5 iu> 

A ' Idice agendi fit clare ps 


ice agendi fit clare patet* fl 
^ cfii vt cois cjcigir iufticia * ad 
apenam fanguinis b 6 indicat uifipio^ 
|>:ia confemone pu ineat .$Uis c]e al^ 
<udc)c cSfiliu perito? cuinfcnc^facnlz-^^uobusbabet^ manifefiebcpbcnfal 
tatis fi comode baberc p6t. vel ad mi^ beretica piauitote.f.oc euide^ feu in> 

nuscjc^uidistbonefils pfoni&dbuf 
cnncp.qi ad boe tenet iujcta ca. fiamta 


ficqncnter allegam.a iliis tomj5cclTu5 
(ntegraliter z ^<cK p uotariu feu feri^ 
pto«m tegi faclat.t tcfiiu feu bepen^' 
tiu5 nola publice eicponar.ita tn qb ad 
tmeuduicccemrub ptefiiiio mrameto 


beretica piauitote.f.cjc euidetia feu in> 
dida facti z e)c tcfiiupdnctoc legitima 
vt fup:a qonc feptima tactu fuit. i b ta 
li etiam Delata ad pns agitur, tunc vti> 
m qonibus ^Jtojmcnris^ crimini faf^ 
iionc ejcponcfur.iEtvt quefiioclara fit 
ponatur cafus qui z fpirc contigit z ad 
C9eait.Ctuida}ba> 


QxieMo.xia* CX 


fteftod wim mtiUerd ctranfcn 

do «wi rt ad natum fn vendtSone ct^ 
tofdam rei voiaUa complacere voluif' 
Itt.nia Indignata poflerg (}5 clamauic. 
<n b:euC optalTca vt annuOTea. z cft vlt 
tattta ITc ntodna loquendi maleUcaru 
tcl a (imilt fenfu qn maleficiu p auiTa' 
menta rolunt lnfcrre,mc Ille Indtgna^ 
ftt& ?no Immerito fup eam vultu poft 
tergum vertit vt eam quo animo ver^ 
bzjpmM^ Infplccrct*^ ccce fublto ma^ 
tendo pcttfluaoa fuumln obliquum 
boutblU uefotmltate vfcp ad aurea cp' 
tendlturaiecrerrabere potuit fedmul 
tot^c In Illa uefojmitatepdltlt. i^lc 
euldcna fatt «5 ludld^jponlmr. cafuj 
ponlmna^an^raanlfelte oepbenfai 
berelT maleUcaru^ fltbabenda qucrit* 
liefpondere optet eje verbla l^crh* in 
iglo.ozdlnarla»^ m ca.ad abolenda* vt 
fupta q5ne notata tangit qplic-ico q^trl 
bua modia vt Ibl tangif quia vt taliter 
be^bcnfua Indicatur * tilia ^lam tria 
tion copulatiue*!*^ omnia tria babent 
litlrmul edeurrere. fed vnuquodc^ per 
fe.r.euidentla facti.tdllu Icgitima^dn 
criotj)3uac6fe(rio.reddlr maleiicavt 
rnani^Heoepbenfam reputari. Judi^ 
dum aut facti oilfert ab euldentla * 4^ 
cum mlnua ITt# euldentla tn capitur 
etiam cc verbiat opibue maIefico:p,vt 
(n ilia qonefeptima tangltur.t ludica 
tur c]c maldictia non ita fublto fed p' 
ceiflt templa lllatla*p mlnaa tame etll 
pccdentca.ltcc^ concludamua ^oeli 
mllib’malcficle otlatla ♦ t que fub oc' 
fcnfionlbua vt pmiflum eft .oefeccrut 
etiam vd no oefcccrunt*co p no fnert 
concclTc,no concelTe aiit quia no fuert 
pctitc.iam noftra queftio verfaf.dd In 
dici agcndu.t qualiter ad q6neo llt.p^ 
cedendum^ oicenda veritate In puni 
t6cm fangul^iia. ^bl plura funr indi' 
clarer Ingcntca labotea cotra malefio 
du tadturtntatla aduertendo que etll 


fuccclTioc p caplmla tcdiiccntl<Et 
mu ed^q^ad maldaci quedlonandanf 
n5 fTt^ua*babeat td ad ceraa Itgna 4 * 
fequenf aduertcntil«<^uare aut no oe 
bet dfc facllla.catifa ed*qula nili oiui^ I 
na coactio p fanem angdu vt maldici ^ 
clu Diaboli abfccdat*pcnrrat*ita infen' ^ 
(tblllo in illia Dolodbuo dficif *vt mi' 
btatimdtiuojDifccrperef ^aliquid ve 
ritatlo fateri valeat, ^cc «ppter omitte 
du.m qt non equaliter oco funt bmol 
maledctto irretlrc.tnm etiam quia ol» 
boluo fponte imerdu non coaaua fan 
cto angelo malefica fateri crimina per 
mlmt.^pto cninaincellecm ea que fu 
p:a infecunda parte operio. De modo 
^(ladibomaglu Diabolo tacta funt ad 
uertenda«^untnancD que fub ccrtlo 
annlo ptluf Diabolo milltatvt fcp octo 
aut Dcccm annlo ante^ fibi bomagld 
piedanr.f.ln cotpote z aia fe elo Deno ' 
uettdo.vbl tamen alie a ptlncipio fibi 
^Utendo fidei abnegat$cm eria 5 fubi^ 
to bomagiu ptcftant.Cur aut Dlabol^ 
bocfpaclum templo podulatumacce 
ptat vtlc^ ea oe caufa.vt Illo itermedlo 
maleUcam ejcperiamr an otc nfit; non 
cotde fidem abnegando. limlll modo 
etiam bomagiu flbl ptdlaret. cu 5 
olaboluo Intima cotdlo no nili per eji' 
terlota z colccturallter cognofeere b5* 
vt In pnma parte operio fub olffilculta 
rate an Dcmoneo ad odium vcl amote 
mcntcobomi Immutare polTunt. plU' 
reo cttanj rcpcrlanf que neceflitate ali 
qua aut egeO:ate Inducte per allao ma^ 
leffcao.T fub fpe confelTionio z enzfio' 
nlo a fide In toto vel In parte apolfatat 
taleo vtlc^erlamnort ccaaus a faiicro 
angelo rcimquIt.vut) z faclltrer fua cri 
mina fatentur.cum tamen alie q (Tcut 
ozclmmo zcoidcfibi adbefcruntpzo 
vlrlbuo ab eo DefeJidanftinduramur 
ad taciturnitatis malcficiu.€t per bcc. 
patetfpluflo ad qduera.vuddwcni*'"^* 



*Par8terda 


ccrtc matfffcc tjcfacfli fatcf. aUe ni< 

nmie,q«(a vbi ominims Diabolus uo 
repellitur adbuctn fpoteillas rclmcif* 
vt per tpalem cofufioiic -z bozribilcin 
moue ad oerperardem luducat coz' * 
de allicere nuncp poterat. 'Parent bec 
etiam ejcfacramentalibus earuconfef 
(ionibiio.m 4 bus afTcruntfenuncp vo 
luntarle adbeliire.t plura maleficia co 
acte a ocmonib^intulilTe. (5lte^^a!ia Dlf 
ferentia Q>cernufalfque poli falTlon^ 
chniiun libipis mo 2 re 5 Intenrarcvt la¬ 
queo vel furpendio vitam fibipisaufe 
r 3 nf.qt 5 vtic^ inimicus ille operaf.ne p 
iacramentale confeffione venia 3 a oeo 
confequanf.z boc pcipue illis que no 
voluntarie fibi adbeferut I 5 e altis q (i 
bi voluntarie adbererurpoit crlminu 
falTion^intentat.rcd tunc cernil q^Dia 
bolus coscte malefica babuit relinque 
rc.vi ccludamus q tantus vel etia ma 
ioz pfupponif laboz ad quefiionandu 
jP Dicenda veritatemalenca quam’ad 
^o:ci 5 andu a Demone polTelTum^ '%6 
iudejc nec voluntarius nec facilis ad l> 
cfTe Debet nifi vt Dictum cft in punitio 5 
fan^sUinis.Sede in bac caufa faciat Di 
ligcntia^uc fequtf pzimo ferendo fen^ 
rentiam* 


@ueft^o♦jl:^^|^^cmodo fent^ 
tiatidi Delatam at> quellionea 
^ quo puma Die fit queftionau 
da^Taupoflitcouferuatoemvt 
te ^^zomittere^actus nouue: 

I |BidDeniq5fe- 

^ f cudo loco iudcjc babet aduer 
tere fiat poftacms in coqfc^ 
ret fnfam p modn qui fcquif* l^os iu^ 
dc)c t alTelTo:es.attcndetes merlris.fcu 
cofiderantes merita ^eflus facti per- 
nps cotra te taleri1.talis loci, talis Dio- 
Dilificmcr omnibus cjcaminatJ 


(nucnimus q> tu es varins in mfs coit 
felTionlb’.vtpotc qz Dicis tales minao 
^tulilfe no aiit co nocendi aio.-z tn ni- 
bilominus fnnt indicia varia que fum 
fuificieutiatead ejeponendu qombus 
z ro:mentl 8 .(ra.|ptervt veritas ab ozc 
tuo^ziobabeaf.-z vt Deinceps aures 
iudiemn non offendas. 5 ntcrloquedo 
Ded3raiT!us.iadicamus z fentetiam’. 
Die pnti-t boza tali te fiipponendii que 
fiionibns z tozmms.lata fiiit bcc feti 
tentia -tc.Sjecundo ftataaus in co q ?5 
vtpmtirum eft adbuc non fit volunta 
rinsad qucfiionandu.red carcenb’a4 
penam mancipams.-rnon iam adeu/ 
ftodia 3 tni vt pzins z adbibitis ei’ami 
cis vt penas fnbterfugiar.t f foztalTis 
mozti non tradef .15 a^s punicf vbi veri 
tatC 3 faref.tUis.iponat.z ($ ad bocipm 
Delatu inducere velint boztaf. 0^ me 
ditatio frequens t carceris calamitas 
ac replicata infozmatio ^o^z virozuj 
Difponut adveritat^ erudienda.'^ a no 
bis cjcpcrtu efi ^ p bmoi infozmatoeo 
malefice taliter confoztaie fuerut vt iti 
fignu rcfificntlc in terram fpuentes q< 
in faciem Diaboli Dicebant.ejceaf male 
dicte Diabole faciam qb iufiurn erit et 
confequcntcrcrinua fua fatcbanf.^f 
❖0 couenienter Delato cjcpeaato z tpc 
congrueter^rogato z multipliciter lil 
fozmato.Credatiudejcboua fideipfu) 
Delatum negare veritatem.quefiion^c 
CU 5 moderate vtpote fine fanguiiiis cf^ 
fufione.fcientes ^ quefiiones fum fal 
laces.z fepius vt tactU 5 efi inefficaces 
(Eft aut modus incipiendi talis, vt du 
minifiri fe Difponut ad quefiionaudu 
poft ejcpolieut cum.vel fi efi mulier 
U63Ute(^ad carceres pensfofDucemr 
al alqs mulieribus bonefiis z bone fio 
me ejcpolictur.ea Dc caufa vt fi mafefi • 
Cium aliquod infutum effet veftimeris 
^utfepec)cinfo:mati 6 e Dcmonupza 
cticanttcjc membris queri non bapUfji 






CXI 


tf.fn vtpoen' vflTofte beatifica pii 
acntur«(Et oum inftrumciita oifponii ' 
tur iudc]c p fc zp alioe bonoe tiroe fi 
dei 5cl3to2C0 inducant quellionandu^ 
ad fatendo veritatcfibere.t fi faterino 
lueritmadetmimllrie^ adcotdasM- 
gef«vct adalialnlfrutucnta applicetur 
^ ibi ilatim obtempent u6 leti fed qua 
fi turbatupofl: itero foluaf ad petit6e5 
aUqoo^i»-; ad ptem trabafe iteru indu 
caf z inducendo mfozmef <$ n6 tradef 
tnoztt 10bi qoaif . -^n boc iude]c fup 
celatu infamatu.^ p tcfles z indicta fa 
cti legitimccouictu.cum nibi! oeiitni 
IT vt oze^zio crimen fateatunpolTitli 
cite in coicruatocm vite c6pK)mittere 
cum tn fi crime fatef vlttmo fupplicio 
puniet 6:ndemr a varno varia fentiu/ 
tundam quida ita fenriunt ^ ii cela^ 
raeil plurimo infamata z fup indicia 
facti violenter rufpeaa«7 $ i 5 a in ma^ 
$nu nocumenti} iit tan$ alia:pmdlefT v 
caru magiltra^etiatuncfecurari polTet / 
ce vita fub bio circuilatqd* vt ppetoio 
carceribu0m pane z aqua adiudicare 
mr.oumodo aliae maleficae fub cert^ 
z veriffimie lignis manifcilazet.nectn 
illa pnia carceris vt ponif ei manifcfla 
da elTetded cutajcat fecuritas vite pzo * 
mittenda taliquali pnia puni^daper 
cjciliu vel alio mo punieda. (£t fine m 
bio^ malefias famolTs z ^ferrtrn que // 
maleficis medicaminib^iniTfiut. z ma 
leficiatos rupilitiofis aaibus curat ta^ 
liter feruande eflent.vt aut maleficiatj 
rubuenirent autmaleficas^deret. nec 
rn eoo ^ditioni flaref eo^ oiabolus 
mendaenifi pariter z alia indicia facti 
cum tellibus cortcurrcrent,?llM0 vide 
tur ad idcm in cafu quo fic carceribus 
ceputata effet ad tps^miiTio feruada» 
z poil fpaciu tempis incinerSda, Cer 
cti funt qui Dicunt iudicem fecurepof 
fc in coferuatonem vite copiomittere^ 
ita tamen q cf^poit a fnia ferenda fe.cjc 


oneraret e in fuu locom aliu fobihtuc 
fet^lnter quos modos ptimus l5Vidc 
retor vtilis^ter maleficiato^r curatos 
tamen quia no ell licitu malcficiaper 
maleficia feu illicita opa tollere lies vt 
in qoncpzima z introdoctozia bui^ter 
de partis patuit.plurim©:? opinio fit* 
q^licimm fit maleficia per opavana'et 
fuplhtiora tollere, S 5 in bis magis 
cocet indices ejeperietia ate^ vfus z nc 
gociop varietas^ ars alicuius feu oo 
ctrina,ldeo relinquit boc indicibus. 
Certum eil autem vt eicperientia plii-' 
ries oocuit,multi faterenf veritate nllT 
meto moztls retrabtmf. Cercio itat 
actus in iito cpfi nec minis nec talib*^ 
^miffis fateri voluerit veritates, tunc 
minfiri fniam latam cjccquanf. z que * 
(lioncf confuetis modis z non nouis. 
nec ocquifitis lenius vel foztius fm q 
crimen cjcigitDelinquentis.i oo quc' 
ilionaf De certis articulis. fup quibus 
queitionaf.interrogetur. tbocfepe et 
frequenter a leuio 2 ib%cipicndo*qz c< 
tius concedet leuia ^ grauioza. Ct do 
bec fiunt notarius totum fcrtbatin^^ 
celTu,t quo queliionaf z Dc quibus in 
terrogaf z quo refpondef .Ct nota ^ fl 
fatetur p t 02 mcnta Ducatur poftea ad 
alium I6cum,vt Denoo recognofeat. z 
non tantum odo vi tozm^o^cogno 
iierit,<©uarto tlat actus in illo ^ fi d' 
(honatits Decenter noluerit fateri veri 
tatem/Ponanf aliatomiento:? gene^ 
ra cozam eo Dicendo q oponeat eu fu^ 
(linere niTi fateatur veritatem, (0uod 
ii nec fic poterit ad terrozem vel etiam 
fl d veritati induci,tunc^ fecunda aut 
tercia Diequcllionanda ad continuan 
dum tozmenta non ad iterandum, 
iterariiion Dcbcnt,infi noua fupuenif 
jent indicia feretur cozam eo fenrentia 
in modum qui fe^itur.Ct nos pzefa^ 
ti iudej: vt fupza.Wignamus tibi ralt 
piem talem ad queilionesprinuandu 



iTParstcrda 

vt a tbo o:e.fp 2 fo vcrftas ouiatur^t tO' rt pot Pelatam maleficio fadmrnftatj 
ru 5 ponat in^cclfu a notario, €t infra infectam, qnam tacimrnitat^ eiwUcrc 
illud tpe airignam 5 iude)c per fcautp non p6t.vna t mfatlibilis oepingi rc^ 
aUoojJboo viros inducent cu ad fat^' gula fiue modus.imo etiam oare non 
dum veritate modo pmiflb cum fecu^ clTetmmm.co q cum illum modu cd 
ritate vite ii itavidebitur e)cpcdire.?!d fequenter alTnetum ac regnl33 genera^ 
iiertat etiam iudc)c vt infra illud tpns Icm.oum tcncb:a?r filq puiderent ipm 
cotinuc apud eam fint cuilodes.vt vi' tan^ laqueum fuc perditionis facrii’ 
delicet fola no relinquat, qt a ocmone cnitarentfeu ciiam pcauerent. Curet 
frcquentabit.vtfibipimo 2 tcm inferat igit pmdens ac induftrius iudejcocca 
fi t inquam» Diabolos i(>am oefererc lione z modo inten ogaedi accipe fiuc 
Intcndit.aut ad oefermdu ip33 oioini^ c]c teitinm refponiis ka aneftatoibos 
tusarcetur.bocif)m.n.Diabolu6meli^ fiue eje bis que alias cjtpicnria eu3DO' 
Hs nofeere pot ^ aliquis feriptis refe• cuit.fiue c)c;bis que ingenu aeii^ 


rare 


men aperitjWcriptis cautelis vr^o. 
■js fi inneffiaare affectat an mal efio 

@ite(!io.ri>Xuperto:mmt^:^ioBcitiuii5^iijiiLiiittQ^ 
j^AMfiniianda T Oecautflis 'Z ft aql^cbnmareco^ameoilandoqnpflf^ 

iii^ autto^mi flUis eicponendo.bocipm .U» 
gni0 QUl^ cogltofcere pot lU ^ certiffiririoTiguo eje nuedigno^anti' 

OCjC ntillCiXCam♦ Z quo ic ao qua relatione ac^pjia ejcpientia ooceit 
maleftcijo oebf t pzcmuuirc.ct te adeo reptum clt q etiam fi ad lacbit 
oaofmtabradcdcivbifttatja •"»'»'’» cefDratjonf^sbeatftcom' 
8,«mak(lmat.fco»Jua.» 

^eclaratloniboo vanjo ab ob- <jcni nebiies voces z cp fputo genas % 


uiaudum maleftcio taaturu ita 
ti0*teftactu0*i:. 



oculos linire aefi fleret attentabit, (uff 
quo acircomitantibnscaute aduertd 
dum erit.I^odos aut piurandi ad la^ 
cbtymas veras fi innojciafueriMcobl 
_ ICl 911CC COn tC bere lacbJfmas falfas ♦ talis vel con^ 
lUenter reflat iudicifup er tor fimilif in fentciia p;acticar( potell a^iu 

_ menta ptinuanda.Cftaduer diccfenp(b«>.manufnper caput Del® 
/fendupjimo.q?ficotnooim mo:bo 9 tifeuDefatcponendo.Conioro teper 

/f cft eadem medicina.fed potius oiucr^ 8ino:of3s faebtimas a noftro faluato/ 

/Iro» z fingulo:{z funt Diuerfe aX»ng«lS' re uno iefu^po in ctucc^ falutc mmv 
/Ires medicine. ficnec ad oesbcreticos di elfofas.-jlcpcr ardentifTimas lacbjl 

/ - feu oe berefiiDelatos. idem modos tti' mas tpius gloziofiiTime virginis ma^ 

^ tcrrogandiinquircndl-tcKaminandi^. r te marris cmsfii per vulnera ipiusbo 
' ad articulos cft fernandus.fcd fm vc' ra vcfpertina fparfas. z per omnes la/ 

ritate fectaru z perfonaru varius t Di> cbzymas quas bic in mundo oes fan^ 

Bcrfus modus cjcammadi.lccirco If^ cti z eleai Dei effoderunt, z a quotum 
pmdes iudejc vt medicus qui putrida oculis iara oem lacht^mS abfterfit. vt 

membta z fcabiofas oues refccare z fe inqoantu fis innojcia lacbtymaf effou 

' queflraic db inuo; Hs.nitiftiam efiima das»fi ootens nullo tno4o4n noU pa/ 









trfe X oocaif 

quanto amtniuocoiuraban^canto m< 
nus flere poterant* cum tn vebemeter 
fc ad fletum fltmulabant z $emo fpU' 
to bameaabant**poiTibfle m vt poli i 
abfentfa fudfao z ejctra locum z tem^ 
pustotture co:am cullodibus flereva 
Icant * q> ll caufa tmpedfmetf fletua fn 
tnaleOcif querfmr. t^otcfl ofet quia 
gratia lacbnmard in penitentibua p^ 
cipuidoomsafcribiturcum celumpe 
tmrarcz fnuincibil^vinccre bumilia 
lacbzfina a bernardo alTcrif♦ nulli m' 
bium quin z inimico falutio plurimn 
©ifpliccrcnofci{,vndcz fummia cona . 
tibua illaa impedire nemp.ambtgatvt 
Analia impenit^cia potiua introducal 
^ed quid fi adutia Diaboli oeo pmic^ 
tente etiam maleficam flere continge^ 
ret cum flere nere z oecipe etiam p20<' 
p^ium mulierum Dicamr* l^efponde^ 
rf potell cum occulta fint Dei iudida*(l 
afa non poifct conutncf per legitimoa 
tedef fuper aliqua indicia facti* nec ett 
am furpecta effet grauiter aut violeter 
vti(B etiet abfoluenda zp leui fufpitio 
ne in qua daret piopter infamia qua5 
tedea oepofuerut baberet berefim ma 
ledcaru abiurare* vtin fecundo modo 
fenteutiandi Difcutictuil^ecuda cau^ 

/1 tela non folum pod banc ptitna obfer 

uanda^veruetiamomnitempeiudto, 
^ ' ofnllTbiia aiTOToMbur aduerted i^no | 

• perthittani: i^ab ea tairgicoigallR r^^^M 
lertim juper nudam iunciuras mMuu> 

^"BH^PlDCTd omnino iaum pertiw 

iflieyoicKamin Di e onteo palmanTe n 
^g^'ba$ bffledlctaCT eem re a infimni 
cu3 CCra bgttgdictiThuoluta z in cdTlo 
Depottata.vt fupza in fecunda pre ope- 
ria Dc remediia cotra malcficiaiea in-' 
firmitatea z Defecma patuit, miras ba 
bent efficaciam pieferuandi n@ folum 
cjc malcficaru tedimonija ♦ veruetiam 


exn 

et vlft «pfuctudirte ccclelTc que in buc 
ffnc$ bmoi etozeisate benedicit, vtpQ 
in earu ejcozcifmia cnm Dicitur ad effit 
gandas omn^ potedate inimici <tc, (Et 
nonvideatur qaraneu De tacm iunetti 
rarum fcu membzop.quia Diuiua per^ 
miffioneinterdupertacmaliqnpervl , 
fum aut per auditum verbo? ab cis.p 
lato? malcficiare operatoe Dcmouunt 
poiruut.pzecipuc eo in tpe vbi quedio ' 
nibuse)cponttnmr,(E)cpcrientia no9\ 
edocente,nouimua quafdas in cadrie( 
Dctentaa que nil aliud a cadellauta in> | 
ftantifTimia ^cibua flagitabam nili vt^ 
fn aducnm iudfcie aut alterius ^lid^- ' 
tiseiscoucederef vtpzimu intuitu vi 
ftts m ipm iudices Dirigere polTent an> 
te^ ab eo vel alqs effeut vifc e)e quo in 
tuitu etias foztite qi talis iudcjc aut alij 
fui adeffozcs,ita alienati iu eo? cozdi^ 
bus fuerunt qi omnem fi quam babue 
ram Dignatoem amifert.ncc ipas mo^ 
ledare quoquo modo pfumeBam,fe<l 
libere abire permiferunt: qui fcit z e)c,’ 
pertus ed verum Dat tedimoniu,-! vtO ' 
nam taliapcurarc non polTentno par 
uipendantmdices talia auifamenta et ' 
remedia.cum vilipeniio talium p’tan 
ta auifamenta in eternam eis cedet dS 
nationem.iujctafaluatozis oiems,^! 
nonveniffem z locutus cisnou fuiffes 
peccatum uou baberent, nunc aute c? 
cufationem non babent pzo peccato ♦ 
;jiauniam ergo fc pzemilus ep eccledc 
inditiuoc,-: fi comode ftcri poted. ipai 
a tergo oozfnm vertendo ad iudices et 
affcITozcs introducatur, z non folns fd 
pzcfentiactuvernm in omnibuspee^ 
dentibusz fcqnentibu& figno crucis 
fe muniendo et viriliter aggrediendo 
frangcnmr cum oci adiutoziovires an 
qu i ferpentis, ^cc quis bomiuus cdi> 
mat fuper ditio fum vt a tergo iutrodn 
catur cum(vtfepe taaum ed)caiionf^ 














*Par0terda 


ftc an follcndtt t (mpcdi^dS maleficia 
' 777^ maioia coccdunt.'?: vana tani e corun ^ 
, ' V / dcrcfpokantcffclicmudTerdacautC' 
^ ^ la^n pnd acm viidedmcv obfcroanda.^ 

vt pUi c]c omni' prc coipia abradanf.et 
cft cad^ ro fient fnpta oe vellimtis eic^ 
Dendis.babenrmdnrcrdn p maleficio 
tacimmitatio aliquao fupftitiofas alU^ 
gamrae quarnnda rerum fine in vefif 
mentio fine in pilio coipio z interdii i 
locio fecretilTimio no noiandio, quod 
fi obiicercf*|^unqd oiaboluf abfq? b» 
iufmQdt ligaturis rerupofiet mentej 
malefice indurare*vtermina novalcat 
fateri.ficut Talij fcelerofi fepiuo inue- 
niunf.fub quibufeue^ majtimio totme 
tioquatumcuncp per indicia ^ctiaut 
g tefieo fint couicti* j^efpodef vtic^ ve 
rum effe q abfcp rebno dbufcune^ oe^ 
mon valeat talem taciturnitate^cura" 
re«illi0 tn rebuo vtfi in aia^z pdiroem^ 
©ffeniim maiozc oiuinc maiefiario*q6 
Tytclariuo pateat JBalefica queda5 in 
oppidobagenotvecequaa fupta in fc 
eunda pteopio tactu cfi.talc malefici 
um tacirornitatf^curarefeiebat vt ma 
feuluo recenter natus z n6 baptifams 
« eumboc pzimogenituf interempms 
^ in foznaceaifams^ cum alno rebus 
quas c)q>nmcrcn6 ejcpcdit incincrat’^ 
z. puluert3atuo*fi qua malefica aut fia 
gitiofuf c)c bis quic^ fecii Deferret nui. 
Is mo fua crimia fateri polT5,:^ic cla^ 
rum ell q? fi centum milia pueri adbi^ 
berenf ei: naturali inclinatoenun^ ta 
tem effectu taciturnitatis caufarepof' 
fent.vtif tn vt cuicp intelligentl pat5 in 
— aia:? pditoem -i Diuie maiefiatis offen 
fione.Sed-tbocqd allegaf q^.fepefla 
gitiofi boies z n,malefici tale penes fe 
taciturnitate rctinent*Bicendu c taf 
taciturnitas triplici eje ca puenire por.^ 
•I^dmo ee naturali quodan^o Duricia 
mentis. quia ficutaliquifunt molles 
eotde feu vecoides,.^ ad leuem totto/ 


ram omnia concedereuretiam qoecu^ 
cnfalfadtaaliquifuntifa ouri q^quan^ 
tumcuncp vc)cbif veritas ab cis no ba 
betur*^ peipue illi dafs fiieruf quefii' 
onati.quo^ biacbfa cito ficur trabunf 
itatflcauuf.^cundo^uenit tjcma 
leficio penes fc rctcnroput Diau eft fi 
ue iu vcfiimcittis feu in pilis cojpoiis 
Cercio q> interdu licet peius fe no ba^ 
beat malefida infuta aut allegata ma^ 
leftciimf rn ab ali|s maleficis quannV 
cnuq^ rcmotis*,putmalefica qucdl in 
tfbzuckfciactarefolcbat q> vbi ad m< 
nusftluejcveftimetis alicuius octen^ 
ti baberct tm efficere pofiet quanru^ 
cuncB ronneiitarcf etiam vfcp ad moa^ 
tem nibil fateri poffet. quare patetru' 
fio ad obieaoem.Scd quid iu oiocefi 
ratifboncnfi cafus ptigiffe afferitur *q? 
Dum quida bererici ejc^tia cofetTioue 
ocuicti uonfolumvt impenitentcs.im 
mo vtbefenfojcsinittsptrfidci mottf 
fuifTentfadiudtcativacciditvt illefi in 
igne renranctent.tande p aliam Tniam 
ad rubmerfione adtudicati nibil;pfice 
re potuerurftupentibus oflms z fidc 5 
ipo^vtiuffamoefcndere DumquidI 
conabantur follicituf ptefui fuger gre 
gem triduanu icfunitt,indi)cit. quo oe- 
notc c)cpleto cuidam nonficaf q^ in cer 
to loco cozpis vic5rub btaebiovuo ma 
leficium quodda inter pericmt C8rne5^ 
infutum baberentquo reperto t amo* 
to cotinuo incendio cofumpti fuerunt 
licet ab alqs opinaf ($ quida uigromS 
ticus c]c Demouis confultatoc qui iibf 
boc indicaucrat^didiffct.fed quo cucp 
modo facm5 fuerit.verifimile eil q^ of 
uiua virtute oemon coactus oum fent 
per ad fubnerfione5 fidei maebinarur 
boc manifefiauerit. ?11 fimil i vbi talis 
indici acciderit cafus. qnid faciendu5 
fojet elicere p 6 t.fi videlicet ad Diumn5 
rccnrrcrc pfidium. vt ieiuniis trotoni^ 
bua oeuotaru pfouaru boc gen^ocma 




jCapimlum.xvi^ 


CXIII 


Rfo:om a maledcia e)cpella(in cafu^ 
n« per mntationem indumento:? ant 

_ toiifu2am pilo^ ad veritatem fatendaj 

—- fub tonura Induci valeant,,(Et Ucet (n 

(Ji l • alemanicpartibue taUeabiafura pte^ 
ferrtm circa loca fecreta plurimu ceuPe 
rurinbouefta.quaoecaufanec noeiri 
quifirozeo vft fum^fcd tonfic capillio 
capitiscum calice aut cipbo aque bC' 
nedicte guttula cere benedicte immit^ 
fcndo.et fub inuocatoe fanctilTimc tri^ 
nitatio ieiuno llomacbo trinieein po' 
tum miniftrando per bei gratia a plc^ 
rifcB tacimrnitatio maleficium abliult^ 
muo.tamen in alito regnio iuquiliro^ 
res talem per totu coipus abzafurd fic 
ri mandat vnde z cumanus inquilttoi 
nobis inlinuauit q anno elapfo 4 fuit 
' TOccccljc)c)cv.]cl.et vna malcncas^inci' 
nerari mandafTet^omnibus per torum 
. cotpus ab:afis.et boc in oiflricm z co' 
mitam burbie, vulgarii ivurmf er bad 
fn pftnib^arcbidncis aultrieiifus mc>' 
diolanu,<Bb liquerif.antpc oeceiTita 
tis quo nullis remedqs pgruis malefi 
. cin ranoueri vt pmiiTum elt liatU 5 fo 
jec oiuinatrices que etia 5 maleficia cn^ 
rarcettollcrc folent^ amotione talis 


in feqRcfitCqocftone patebit,ti*Co:in. 
i[t:,?Cbudcti« in ome op^bonus.^icbo 
q fi ocficii recurfu 3 b6at <p confilio ad 
alios boic04 fojte fibi remcdiU5 4 
nunc^ cogitauerat impartirei eo qv^ 
rij funtmodi ad maleficia toUCda,Ce: 
Cio fi pdicta oeficiut b^t rccurfum ad 
oeuoras pfonao. in)rta illud (Ecctt.jcjc^ 
pvii.Cu viro fancto affiduus cRo que 
cu(^agnoueri9obfcruantc timoieoei 
Iftem vtfeti in patria inuoccnf g cos* 
fene Ii omia befeccrint recurfum ba/ 
beat immediate ad bcu 5 iudeti otnis 
pprsieiuniis ctoiatonib^vttale malc^ 
ficiu fua pietate amoucaf, ficut ;|ofa^ 
pbat,ii»palip.icic.Cum ignozam’ quid 
agere ocbcam^.bocfclujbabem^refi-' 
duiivt oculos noftros oirigam^ ad te. 
z fine ottbio oe^ in ncccfranjs uris no 
Deficiet,'©!» z ?5ug,et babef, )C]cvi.qo. 
vit.no obferu8b^t^(0^^ bas z quafcu^ 
q^ Diuinatoes aut fata aut auguria ob 
feruataut attendit,aut confentit obfer 
nantib’,auttalib’CTcdit,f.ope^fcqu£> 
do,aut ad oomu ea? vadit, aut in do>' 
mu fu^ introducit.aut intertogat.fciae 


fe fidem jt^ianam^ baptifmumpuarl 
cafTe.i: pagana tapoRata-roei inimi' 
malcficit cofulcrcJiVftfio quiccld fit oc cum ,iram oei in ettrnu grauiter incur 
negocioratifbon^aao ejcboitamur fi rcrc.nifiecclefiaRicapenitentiaemen" 
' in DUO vt in nullo cafu^tumcunqj ne datus: oeo rcconcilicf,^on oeficiat^ 
, ceffario^ republica oiuinatrices cofn^^iudej: femper licitis vtendo iujcra pre 
lcnf,t boc^ter magna offenfam oiur mifia remedijs et finaUtcr fubfcriptis 


ne maieRatis cu tot alia fint nobis rc^ 
media coccffa.p que oino alTequi pote 
rimus.autinpzopiia petiti foima.aut 
■ in equiualenti.ita q oino veritas c)cpe 
rictur vel ab eius o:c vt incincrari va^' 
Icat vel ocus auferet ipfam oc medio, 
elia mo 2 t^ fuper eam pmittendo.i^cc 
aut nobis remedia^onunf, vt piimo 
faciat bomo id qb poteR e,c pjopiia in 
duRria et eje p jopna viriu fuaru5 c,cer^ 
citatone modis fupza tactis ‘infiRendo 
plaries er pzefertim cerris oiebus vr ii 


cautelis, 

©ueiKo, jcv j, De tempoze z 
De fecundo modo interrogldi 
z eftact^,jcj,fuper fiualeo cau 
f clao a tudice obferuauda^. 

/-^Bperpremilta 

h V fuutaliq aduerteda. ‘pzimo 
q facratiozib^oiebus et iufra 
Inifia? fol^nia fut inf rogande, ita vr z 
pp^s adborref ad implozidu oiuinum 

P 


*p4r5terda 


•vir 


W/i 


Win 


oatf0 vcffto^non? brcf: Tmd fg pcfo^ 
r£0eflFicianf,$)3bocp|^curctQ> bua^ 
nitcr dbo et poto rractef et imerim uu 
trcnt boocftc znd fufpcctf q etia frcqii 
ter oc oiucrlTeiii princntib^ei coUoqrv- 
mr.i tande vtpfidcntcr cofultar q fare 
atur vcr(tate3 jjmittcndo q' uidcjc fibi 
fadet gratiat-r q vcimt ce tatt^ m cdia 
to:e0. t in fine bni^mtrabit iudeje^p 
mittet facere gram.fub intelliscndo vf 
fibi ant rcipublicc in ctii^pfcruat5e5 to 
tum q 5 fit eft 0ratiofa5.l1 ^0 fibi ao vl 
ta^mitteret qne fap:a.q.)ciiij.fug tres 
modos tacta uu.lcribanf iTngnla a no 
lario z fub q fotroa verbo:;: ac intento^ 
tie fitgratia ^mifla» (£t fiquide oelata 
ITc gra5 picticrit z facta oi]cerit. oicatur 

, ____ verba generaUaq^ampU^fict fibi quaj 

idfrontare:tac iade]c in^ ipfa petierit in fine vt amplioti conde/ 
fateri veUct fi tclles fibi tia loquaf* ^^a cantela i boclacm q 
wuii.vbi fi annueret tuc indu oino noluerit oetegere vcritajted?eat 

cendi tefies eent z cotaj eo (latuendi fi^*^(ude]c vt fupta tactu Dc ei^ pplicib^finc 
fotte rubo« feu verecudia quic^ fate- ipfi’ feitu ejcaminatis et fi quidb^mol 

ref .Ultimo fi videat ip35 no velle oe^ t)epofuilTcntp q coiiinci poffetbec iu/ 

tegere flagicia fua«iuter:o0abit an pto de)c.fponatteioiligenter oe fingulis in 
/ua innocetiaxudiciu candent^ferti vel — uelligeM: ad idem fi q infirumenta vlT 
let fubirc.-t q: illud oms affectat feien^ vnguenta et pieides in como fuiffeni: 
les Q? p bemones a Icfione preferuanr reperta fibiofferentur.e ad fj vfa fuerit 


Soitfliu frt gcneralinibil fpecificado ni 
fi vt cetra qfcucscemonu infeffatoes 
feti itmocenf. ©c6o ea d fup:a tacta 5 
fale z alifo rcb ^ bndictio cu fepte tb(s 
dicpc^tulitincruccin cedula pfcrip' 
tioe iniimul colligat^collo ei^alligenf 
longitudo epi fug nudu5 co:p’ejccera 
bndicta circudngaf.fi quidc5 longitu^ 
do ipa comode bri pot.e]cpientia oocu 
It miro mo bia rcb^ipas moleffari vi)c 
es retinere peipue aut relidas fetomm 
^is fic cifpofitis et ad bndtcta inj^o/ 
lura potrecta.oifponat iteru ad qoes, 
ptinno ejcboitando vtpti^ onni aura 
certa elenaf.fi p tale moduiotmcntaf^ 
(udcic legatvel legi faciat cteta teffiura 
fnbraiffis noib^taliter oicendo.ccceu 
teffes pniaa es.lte5 fi tcftcs vellent le 
fadead fade adfrontare 
lerjtogaret.an 
faci^ pfitarenf .vbi fi annueret tuc indn 


vn etia q vere malefice eeiffant cogno 
fcunf.replicabit indejt. q temeritate fc 
tantis periculis fnbraitt^ poffit.-t om^ 
Hia coferibanf.^ illud candem^ferri 
ludiciuuo fit cis c6ccdendu5*inferius 
p 3 tebit.?l[duertat eria iude)c q fe)ct[fe/ 
riispcipuevfcs cum fit copulfuspro 
cjcpiratoe nri faluato^is iuterrogate fc 
pe faffe fuerut.S5 qt fup cjctrtmu uof 
^cedere optet vic5 fup oimoda ei^ ne- 
gatiua^.in q fi pftiterit iudcjc rclaicabit 
ca.': fequcntib^adboc vtaf cautef.edn 
cendo ea ce carccrc penofo ad aliU5 p 
cuffodia tnbh munim.ua tn q fibioi- 
uo caneat q» nullo mo tradaf cautioni 
bns feu fideiuffiomb^nec alias mann 
leiucjia cecreto^qt a talibos manulete 


^.Cercia cantela fi adbnc pfeucrat iti 
fua ptinacia et babeat confodales e)ca/ 
minatas cpte cotra et no oepofu^ 
iffcnt.vel fi no bab5 ^jcuret alium fido 
cignu que nouit cetente no ingratum 
fed tan^ amien z fant02t\qui quoda5 
fero intratad malcftc35 ^trabendo lo^ 
cntiones.ettandem itquidem non cft 
cc complicibus, fingat nimis effc tar/ 
de^ receffu et remaneat in carcere cuj 
eadem z ce nocte pariter colloquatur. 
fi vero oe complicibus tunc edentes z 
bibentes mutuo etia5 conferunt ccre 
bus comiffis. et tunc fitotdinatuni q 
fient ejetra carcerem in loco cogruo ep 
plotames eos anfcultafcs z verba coi/ 
ligcmes,-; fi optis fuerit feriprot fit ctl 



(auemo.wf. cxmi 


XI 



dfdcmQuarta cautela vt fi' tunc fnc( 
piet otccrc vcniatc5* nullo modo oimt 
dictludcic reclgcciuo confclfione ctta5 
media nocte fcd continuet quamu po/ 
tefi«t fi in oie no curet fi ^to^et p:an^ 
dium vel cena fcd inflet quoaduic^ t>i' 
jccrit veritatefaltem quoad pnneipa^ 
Ii3,na5 per oimidiatoncotintermpti^ 
onco ftequentius cft repertum q rede 
unt ad vomitu z no aperiut veritatem 
qu35 Detegere inceperat babtto cofilio 
oetcrio:i,€raduertatiude)cq? poflco 
feflfionem nocumento? bominib’ aut 
lumentio illato? inquirat quot annio 
incubu Demone3babuerir.'z a quanto 
lempe fide abnegaueritqt fient De bio 
mm^ fatenf.nifi ptius alia fuerint faf 
fc,ita ctiaoinoinfine funt intertogan^ 
de* f^uinta cautela fi predicta omnia 
©eficerent.tunc fi fieri pot Ducaf ad aU 
qb callru tibi certio Dieb^cultodiema 
cipata fingat fc caflellanuo ad partes 
longinquas p€regrinatnru3 et interim 
familiares aliqui vel etii mulieres bo 
iieflc eam vifirantrs ^jmiftaut ei q vc 
Iincca50ino Dimittere libere abire du^ 
modo infotmet cos vel eas oe cerree?' 
pertmenrfs.i^t aduertar iude? q Tepif 
fime p talem modii faffe fuertit et con 
i>icte,(gtnouifiime in Diocefi ^Irgentf 
iten.^eoppidu ^lailat z caflto kyn 
iiigfbeim malefica Detenta nullis tot' 
mentis z qonib’ induci poterat ad fa-' 
rendu fua crimina.rand^ modo fopza^ 
dicto oe cailellano feruato, licet fifens 
erat in caflro ipm tamen malefica cili> 
mabatabelTe.rrcs familiares iPirablit 
z cr liberam relajcationcm ^jmirerunc 
Dumodo fuper certa ceperimenta cos 
info:ni3ret*€tlicetp2ima fronte renu 
crct.c! q Dclofc cum ea agerent^onc 
rer.randem imerrogans oe quib^infot 
mari vdlent,vnus Di)eir fop grandme5 
occitandu.alter fup carnalia facta tan^ 

dcmvbifupgrand(ijeillu 3 


volebat rtfcotella aqua plena appotta 
ta malefica fibi iniU]cilTet vt Digito pau 
luluaquamooerct^inipfa certa ver^ 
ba^tuUlTct fubiroad locii qnc 3 eicplo^ 
rato: nolaucrat.fifilua adiacentem ca^ 
ftro tanta potcftas z grado repleuit ff" 
cut a multis annis vifU5 no fuerat.Jit 
cafu tamen quo omia Deficeret vel ctia 
in cafu quo crimina farcref quid vltC' 
rius fndrei p fentdia fadendu fit vt to 
tus^celTus fineaf in quo vltima parsr 
bui^operis rerminaf reftat Declarate, 

©equitur tercia pare bui^vl 
time partis operis qualifer^^ 
eelTtts ifteftdei fit oebito finc 
per feuteutiam oifFmitiuam ter 

S dus^ 

:r Deigratiam bis ejcpcdiris q 
d cognit6ncm.fp:ietatum fnp. 
erefim malcficaru Deferuiunt 
ia) qualiter ptocetTos fidei ad 
«erfus lUa fit initiandus « ^inuandPt 
refiat nnc Difetitcre qiwlitcr talis p?o^ 
ceflTns p Debitam fententia fiteongrui» 
fiiie terminartdus.)gibi primo notan^ 
dum.qrcu 3 bcrefisbec vt in ptincipia 
bui^vltime partis tactu cfi* p affia bc^ 
refib^fimplicib^boc babear q^noneft 
pura fcd mi]cta crimine cccleiiafiico ct 
cinili.vt dc fc parct,3f6o dc modis fen 
tentiandi tractando 4 ):imo tractandu 5 
cft DC quadam fententia ad qnam ma> 
icfice fofent appellare oe qua fcculatisi 
mdejeperfeirrequifito oidinario agie 
fecundo De bis in quibus fine otdt^ 
nario agere non poteft. fic tertio ^ 

modo otdinarqfc cjccncrare poflunt 
patebit, 

0 Mcifio*jcrijJaperpurgQti^ 
onem vulgarem tpreeipue fip 
pcrcjcmcncmdentie ferri ad 
quoD mqleftce ap pellant. 




> 

•0aJ6terdt 


—TiM atitem tmle- 

Ii fic3;vu!gar(pnrsat6c.oeqoa 
ca» mono- 

macb{a*ritfup Fatu tcptartuc purgada 
z 0 laofce fccular^ ad d alhing^da vcl 
admittenda ad indicins candent^ ferri 
fi ad boc appellat tv: q^fiCt^^asficut 
t>nellu ad preraat6e5Vite^2ie In.ca cri 
tninaU vel re:$r rua:p in ca ciuUi otdinaf 
Cea t ludicln candmtTferri p tactU5 vel 
aq bnlltent[p patu. f p^imu licitu e in 
alid cafu.iujcta fetm Cbo.fe^ fe.q, jccv* 
<n fine vltimi articlV.vbi oicit ^ tuc OU' 
cllu pot effe licitu vbi ad coem ronem 
roztiuappzopinquat^ctia in ali4 ca^* 
fu iudicium ferri ca?\dent^ 3re3 mnItC 
pzincipea fete vite z 4 bono:p pfilio vtc 
banf vt fanct9:^enricu3 impatot erga 
piug^virgin^ kunigundaiqua oe adui 
rerio fufpecta babuerat e^edenit» '%tc3 
ficut iude)c qui babet cura coitatia licC 
ce pot minoza mala pmittereadvitan^ 
dumjjeiozavt nieretrices in ciuitatib’ 
ne omia turbenf libidinibMuicta aug* 
fnlUrbi.tollc meretrices-r omia tur^ 
babis libidine,^ta p tale iudiciumvbC 
quis ab infultibus z iniurifs alicuius 
coitatis fuper cam criminale aut ciui' 
lem liberari polTet.ltcm qz min^ell Ic 
fio manuu p candent; ferru ^ vite inf 
feaio p ouellu.ideo z fi oucUu admit> 
Citurvbi cofuemdo babefafomozict 
cicamen candentis ferri, Contrarium 
b 3 bef.ij-fi‘V.monomacbia,vbiDicitut 
bcc 'tbmoifectantcsoeu temptare vC 
dentur,vbi attendendu elTe oicunt oo/ 
ct02es,Q» quia non folU5 a malo iuitta 
flpfmq^Cbef.v, fedetiam ad babente 
fpeciem rhali abfiinendu cfi.ideo non 
bicimr in illo ca, omnes bec fectantes 
temptat oeu/edvideF temptare vtin^ 
teUigaf gppofito cafu^ aliquis talia 
cjcercene intendat aliu nne foztc rectu, 
quia tamen apparentia efimala cau^ 


dum efi.iRndeo,^ tale fudiciu feu epa^ 
men fit illicitu pzecipue candent^fer li. 
oeducif e]c t>uob’,p2imo, qz ozdinaiiF 
ad indicandum occulta,q oiuino iudC 
Cio rcreruant,Scbo etia qz bmoi iudC 
ciu noniell aucte oiuina aut etia ooett ' 
mentis;rct 6 p patru fancitu, 10 h in ca, 
confululfii,i),q,v.q 6 feto;: patru oocn 
mento fancitu no eft, fupfiitiofa adin^ 
uentione cll^fumendu,et^tepban’ 
papa in code ca.fpontanea cofelTiione, 
vel teftiu appzobatone oelicta cocelTa 
funt veftro|regtmini indicari zocculta 
<mz incognita illi funt relinqueda quC 
folus nouit cozda bown, ell tfi oJia inf 
buellu z ferri candentis cjeamf. feu ert 
amputubulicnti0a4,qzt)uella magf 
accedut ad coem ronem foztiu, vtpotc 
qz pugiles funt penitus pares virtute 
« arte,^ecame cadentis ferri.qz licet 
vtrfiqj ozainaf ad alicui^ facti occultC 
inquifitdnem per aliqb factu ab bomC 
iic,tamcn quia in indicio candentis fec 
ri aliquis miraculofus effectus cjcpc/ 
ctaf qi 5 non coringitin ouetlo,vbi folu 
modo contingit interfecuo vniusvel 
ambozum.ideo ejcamen illud eft oifii^ 
no illicim.lic5 ouellum non fit ita iWU 
citum.‘Ifncidentalitertn pzopter pzin^ 
cipes tludices feculares fup buellum 
admittendu eflnotandu. occafione 
bo;: vcrbo:pfcti Cbo.qui bac oiftinctt 
onem ponit i^icola.oe Ifza in pollilla 
fua fup bliblia.i.Ecgu.jcvif.occafionc 
etia ouelli feu condictus ipfius oauid 
cum pbilifieo vult dicere q» in aliquo 
cafu ouellum polTit clTe licim5, ideo qg 
boc no fit oe mete oocto,tbo.§ potius 
oppofim^bat paul^urdegalcfi, p ni' 
colau pfaD'KUi^^batoe5 bn aduertere 
bebet pzicipes z iudices fecfazes, ^zi 
mo p boc qz ouellu ficut z eicameu ab 
tern5ozdinaf adiudicandu occulta 4 
biuiuo iudicio referuantur vt fopza ta 
cm e.nec pc otei q infionf babnerit e|e 


Lucilio .xvq. 

jWCceooatifd.q:fibircuclatufuit aoo 
mino imcri02i initiem vt tale certamc 
tnircoebercr z ($ iniurfa fibi illatam q 
cum vindicare ptra pbiUllcu volebah 
qo c% verbia J^auid elicif, (£go venio 
ptra te in noie oei viuentia,^ iic no fU/ 
it<pp2ie ouellatoz. fed biuine iullicie et 
ccutot.^cbo et boc qt 5 p2ecipue iudi 
cibud elt aduertendum*qaia in Duello 
Daf potellae vcl faltim concedit licen^ 
tia vtri(^ intej-ficiendi fe mutuo z cum 
alter eo;: Ut innocens.ideo pilatur aU' 
cto 2 it 39 vel faltim licentia mterncicu' 
di innocente.qb cum fimplicirer ell il' 
licitum. q2 contra oictamen iuria na^ 
ruralia z oiuinu pcepmm. ;|deo orni' 
noillicimm tam e]c parte appeflantia 
^ recipientia cj^ etiam iudicantia z c 5 
fulentiuquiomebomicidc reputatur 
iercioe)cbocq2cnmDuellu litfingu 
laria pugna Dttoip vtp victoriam vni^ 
apparear iuHicia tan^ p Diuinu iudicl 
um z altertua iniullicia. non obHante 
q? tuc oe’temptaf. vn reddit illidtfi ete 
parte appellantia et recipictia* tri cum 
(plT iudicee alqa mebije fulltim indici 
um aut terminat6c5 liti0’pcarare poU 
fent.cum boc no faciut fed pfuluntfeu 
oifiino pmittunt cum ^bibere polfent 
vticp ad interfectonem innocetie coU' 
UminulBcm q: non ell vcrifire.pollil 
latore Nicolaum bec latuilfe aut igno 
ralTe.'|dco vbi Dicit in aliquo cafu DU' 
clluni-abfcp peto pmitti mortali, loqui 
rur et: parte iudicantiu aut pfulus* vbl 
non p ipfo:^: induct6e5 autpfiliu fed p 
Ipfoa appellante-t recipiente tale ejea/ 
men ecercet liuealio rcfpectu. et quia 
non ell nollre fpeculatoniabia imora 
ri 4 De iplia maleflc[ DilTcrere.clare pa 
ret ^ U in aliia criminaKbua canlia cir 
ca furtii aut latrociniu tale ejeamen in^ 
babet.quanfomagia bic vbi pilat ma^ 
leficaaciJncta maleficia aucilio Demo 
nuA)cwfate.lioe ilefionOTfefediftiiu^ 


cxv 

cftrandia feu tollendia.am ipediett dia 
^ccmi:{:q?opeDemonua lelionibua 
in tali ejeamine pferuant malefice. cu5 
vtnaturalea tradurd‘uccua cuiufdam 
berbe vbi man^inugunt pbulloe poP 
ritpferuare.<cu ipfum Demon^ virm 
tea berba:;:minime latet.Dato q> p int^ 
pofirfenc alicui^corpia inter man^De-' 
ferentia z ipfum ferru.lefionc no inter 
cipet ^ut inuifibiliter peutare poteU* 
tnpbmoinamralea rerum^rietates 
boc efficere poifct.vnb min’^ quibuf' 
cuncp alfis malefactorib^ipfia maleff 
cia^ter intima familiaritete qua cum 
Demomb^ten^t tali ejeamine funr pur^ 
gande % ipfo facto vbi ad boc appellat 
am v£ fofpeae m alefice funtbabende 
l^eferultadbocfaauqbin coudanti 
cnfi Diocefi rrib^annia vi|c iam elapfia 
ptigiiTe ferf.^am in Dominio comitii 
De furdeitberg ptinet nigre filue.male 
ficaquedafamofatplurimuab inco^ 
liapiffamata. vbi p comiti adindantl 
am plurimo^rfulnetppbenfat De plit 
rtmia indiaia fup varia maleficia Dela 
ta tande ini tormeta et qonea intcrro>' 
gareror manua oim volca euadere.ad 
cjcam^ candentia ferri appellauit. lu^ 
nenia cornee nec multfi inbia ejepert^ 
ci:amcn^dmifittDumcandeu9 ferrd 
p tres Dutaitat pafP bferre adiudicata 
p fcjc fijiffj Deportauit offerea fe Denuo 
ad ipfum languori fpacio Deportare* 
(0ua eic re Dum manifedu babuilfent 
indicio maleficii iudicare.qr nuUua 11 
cto;r pfumpfilVettalii Dina alTidentil 
teptare. ipfa tame abfoluta a vinculia 
z illefa vim in pna non vtic^ in partiuj 
fidei fcandalupreuerat* 

Difftmtiuji in fc tt qudlitnr eft fe 

p in 


wJstcrcia 


i lOnfeqii&erad, 

^ A tractartdij oc bis m quib’ fc' 

V^'ViMarisfudcjcpre cosuofcerc 
t fniare pot Diocefanis ii Ubct maiicri' 
iib’C)coneratis.boc (pnt ctn pfupponi 
mus vt.nedu noHpfi ^nqmTitoies (sU 
ua fide z iiiUicf a fimus ab bis rentemt 
audi modis cpncratiivcm t ipfos oi 
ocefauos cade fiuceritate cjcoucratos 
Qffectam‘'ipf(?:p facultate z iurtfdtcrio^ 
ne minime amput3do4 tu (ivtijvelia 
necclTefoiet^ nos inqiitotes, iujcta^c* 
multo;: querela^oc bcrc.in de.piter co 
currereSttendant tn ^ q: boc CTimeii 
malefica;: no elt mere cccftalhcu. 10n 
nccp^tlb^^onistpalib^ad iudicadu 
z fentiandu n imc«t>t inqiTtonis. §*s>' 
bibcm^.oel^credf vf.interdictu 4^ 

bus tn pfata potellaf Diffinire z cogno 
fcerc fine Dtoedanismb p6t;fimilif dc 
dttcct .^5 p:imo vidcndu 5 oe ipfa fnia 
fn fe*fcbo qualiter fit fereda. rercio 
modts*i©c piimoXum fm aug.vt.q* 
q.f.c.f* ^os in qnen^ fniam ferre no 
polTum^.nifiaut eonuictuaut fponte 
c6felTum*(Et fententia fit triple?:»vt Di^ 
citglo.fummaria in piindpio queflio 
ni8»f»^uterlocuto:ia.Diffinitiua z pcc' 
ptLz a.aymund^e]tcmplificans Dicit* 
nterlocutozia fnia Dicitque non fup 
pjincipali fed fop aliisqueftiouib^^/ 
fertur inter p:incipiu caufe z fine eme: 
geutib^vt eflDetefie repellendo vf De 
DilaroneDanda vel non»-t bmbi, ^cl 
fo:te Dicitur interlocuto:ia»q: inter par 
tes loqucndo^ferf fine feripture fole- 
nitate»^iffinitiua aute fententia Dicit 
qfi ptincipalis queftio Difflnift ff* pe re 
fudi.l»!» lententia pzecepti ellquado 
maio: p:ccipit mino:i*^e pzimis du^ 
abus noftra pfcqaenfer erit fpcculatio 
pzecipue fup fententiam Diffininuam* 
dotandum fecundo ^ licet in glofa p 
fau Di€atur*9^ fi fent^a Diffiniriua fu 


erit lata obmilTo otdinc ftirfsfpfo fore 
nulla cfi.q.q»v|.Si.quando.^.8ilfim-' 
tiua»€t pofi Dicaf.fcias <$ Duplcj: e o:^ 
do iuris» 19nus qui cft De iiecefTaria 
fubllantia iudicio^.vt fiat litis coutc' 
ftatio-r teftes recipianf.^i contra biic 
o:dinem feraf fententia non tcnet»C£ll 
alins ozdo qui non efi De fnbfiantU iii 
diciotum vtfcilicet fententia non fera 
curfub conditone.z vtpnusno^nun 
cietur De polTcfiionc ^ De ^rictate» fi 
tamcnbocnon feruef tenet fententia: 
vt4»q.vi»'^tcrio:;:.^.bidnn5*lnbac 
tamen caufa»qnta efi caufa fidei z bere 
fis crfiiten.licer miptn.pccdif fumma 
rie fimplidter z Dc.pl3no*vt pat5 in.c* 
fl:atnt3»li,v)»« qualiter ifia verba inteb 
liganfbabcsfupza.q^vi»-?: vt ibiDedtt 
€(tor»indc)cnecenrario libellu non cjd^ 
gat»litis ptcftatoncm non poftulct zc* 
fequif^bacones tamen ncceflarias ad! 
miit 3 t,fimilitcr citationi zptcMoc^ 
iuramenti Dc calunta «c* l^nde et ali* 
moduspccdcndiiam p iura noUa De> 
daraf*Bc fecunda afjt qualiter ftrfa^ 
rcnda»|?iot3 qfiftrri Dcbct a iudicc ct 
non ab alio afs non valet* ^tem in lo^ 
co publico z bonefio etia 5 fedendoM 
ii].q»iij.fndudc»^.fpacinm» (5t fitnilif 
Dc Die z non in tcndbtie.z fic dc multj 
que ibi notanf. tum q: ibi contmef,q? 
no Diebus feriatis»^ gp no in feript^ fc^ 
ratur» potanda q> qma bic fummarie 
fimpliciter z De plano vt fupza tactum 
cft pzoccditur.-i De verbo»figni.c. ^C' 
pe contingit.in (Elemc.Dicitur.q^ tem> 
po:e feriarum ob neceflitatesbommu 
indultarum.a iurc ptocedere valcat.et 
q> iudeje amputet Dilationem* jdeo fi 
indici libet feruarc illa potuit» l^ec feri 
pto pwferrctenctnr.cum fmlob.an. 
^lurcs fint cafus in quibno fine feri^ 
pto fententia val 5 . z inter illos enume 
ramr confnemdo loci vd fo:i» Diftinc. 
ftltcorifucmdinis* i^piTcopns eriant fi 


fft(adc)cpoteftpcr alium fcutcnriam 
recitare ad inllar lllufl:rium* 3 Jcm no^ 
ta Q^Iicct fn actioufbua crimiualibuu 
ei:ecutio femcntle uou iTt oiffereda.fal 
Iit tamen boc in certie cafibuu peipue 
quatuoi.fcd^bac materia capiimmr 
t)Uo*p:imu 9 filataeilin muliere p:e' 
gnante oifferf enim vfcp ad temp’par/ 
tu 9 .ff.oe re.in.l.ptegnantis. ;^te 5 cum 
quis ell confeflue crimeu z poftea ne' 
gat.intellige fi confelTio p:iu 9 non fu/ 
ft reiterata modo quo fupiatacmm fu 
tt.q,i:v«Be tercio autem quot fcil 5 tno 
di 9 fit fereuda.quia pfcquenter vfc^ in 
finem operie oe bia tractibimue. funt 
tamen adbuc aliqua pcermtttenda oe 
luodia quibua pfona oelatareddif fm 
fpecra.eo q? variefententie fuper vari^ 
00 furpitonea funt feren de* 

©ueltio Decimanons* quot 
modio capitur rufpitiopzo fm 
tcutjafercuda* 

/^BfpcetiOe be^ 

alio crimine quotmo 
» dia z quib^ticendi funt.ctan 
fn tali cafu^ tali cnmine e]c illia tudi^ 
ciindi z fententiandi fUit vbi queritur* 
^Kndendum c&.z p antiqua et pcr(no^ 
naliura.l^am glo.fup.c.noa in que 
(n ^cedenti qone allegato.oicit q qua^ 
tuo 2 funt modi puincendi ren.aut fcilt 
cet iure.vt inftrumentia z tellibua.aut 
facti euidcntia*c)ctra oe cubabi.cler*c* 
tmMm iurie interf ratione, vt fcpiua 
citatum efTcreum.iii.q.ii:* occreuim^* 
Mm violenta fufpiticne.iccjCM.qo.i.oi^ 
|cif* 0 otant etiam canonilleq? tripleie 
cftfurpitio.*p 2 ima temeraria, oequa 
canon, pullum iudicetia rufpiitonis 
arbitrio.i|.q.|.p:imo.^ecundapzob 3 
bilia «becpnrgatonem inducit, no au 
tem piima vt.ij.q. iiii'. pzef brter.dTer^ 
Cia eu violenta, que comdemnationes 
fnducitt-t oe baemtelligimroiaw l?ic< 


CXVI 

r6nrtnf.^v]ca:oimirti poteifpzoptcr 
foznrcat 5 nem aut fozuicatonta fufpiti 
ouem.)C)c>:u.q.i.ciicit. 0ota inrupcr q 
fecunda que cft^babilia admittit ad 
femiplcnam pzobationcm. vt ertra oe 
pfumpto.in moltia.'^ude coadiuuat 
ad pzobatonem fi alfiutalia amiuicu^ 
la.vndc foUim admittimr ad purgati 
onem indiccndam.Bc violenta etiam 
que ad condemnatonem fufficit: nota 
q eft ouple?:.oum quedS iuria z oc iu 
re.vt cum iua;fingitt (latuit aliquid fii 
per facto et contra banc non admittit 
pjobatio.ejcrra oe fponfa. nec 4 fidem 
vbi oicitur q fi quia oederit fidem mu 
lieri oe contrabendo matrimonia ;cu5 
ea:t pollea copula Tequitur: matrimo 
nium eife piefumitur z ptobatio in co 
trariu uon.admittieur. (0ucdam c ia* 
rie fed nou oeiure:vtvbiiue pfumit: 
fed nou (latuit altqufd.vt ftvir oiu mtt 
liericobabitauitpzefumimr abeo co^ 
guita.|:iU^fi.q.|.oicit.(Etcoutra bac ad 
mittit p»3batio*3lpplicando ad ^pofe 
lum nofiru fuper bcrelim maleficard 
z fup noua iora.oicimua q in ture trt/ 
ple)c fufpitio fuper crimen berefia ba^ 
betur. pzima eft modica, fecunda ma^ 
gna.tercia maieima.l^zima que a mo.» 
dica in iure vocat Ibfpitio lenia,ita b« 
betar.c.9lccUfatn9.ocbcrc.libjo.vi.iri 
pnn.ybi oidrur.^i autem lenia z mo 
dicafufpmotUafmtqnan^ ejcboc fit 
graniter pnniendnemon tamen oebet 
pena in berefim rclapfozuj puniri* (Et 
bec fufpirS ideo oicitur modica (lue le 
uie.tu quia modica et leui oefcnfionc 
toUif.tnm quia e)c modicia etleuibuo 
oaitur coniecturia* oicitur mo^^ 
ca a modicia indicije. et oicitur leuis 
a leuibue coniccturi3.'Btpofc (n fim* 
plici berefi circa fide5 fi aliqui reperi$> 
mr occulta puenricula celebzanrea vel 
vita vel mozib^a coi puerfatone fideli^ 
pm ocn(aU0tVi patct*ta*eji;c6icamu0, 

P iuj 


•parstcrda 


jfmo.ejctfft ^ebcr^'c(rca malcficaru 
erclim.^unilimoclo vbt coucnrtcu 
fa m angariis aut facrat(o:ibu 0 ani 
p«:ib’ in campis aut filuis fiue oc oie 
fiue oc nocte conuenirent. aut aliq fc-' 
o?roni reperirentur, aut non frcqucn^ 
tare oiuina tcmpozibus confuet^-r me 
dis confuetis.autcum fufpcctis male 
ficis familiaritates fccrctas contrabc' 
rc.talcs enim leniter ad minus oc berc 
fi babentur rufpcctuco talia frequc' 
ter facere buiufmodi comptobamur* 
oequa etiam leui fufpitionc babef.lT* 
oebere.l.q.in fine*vbi oicitur/^ereti' 
C 02 U vocabulo continenmr t latis ad- 
uerfuscosfcntemijs oebent fuccum- 
bere.qui vel laiiargumento aiudicio 
catholice religionis et tramite octecti 
fuerint ocuiarc,€t buiefententie con- 
co:d3t l^oftien.in fumma^ti.oe pfum 
pri.^^ftnaluvbi oiciM^otandnm 
uis beretici Icuiiargumento oeteganf 
fciltcet ad boc ^ fufpccti habeantur ta 
itiert non oebent vt beretici babcri.z ^ 
batpcr p2ecedenti3t ©ecunda fufpito 
que c(t magna i iurc vocaturvebtmes 
fiue fortis.oe qua iterum in allegatote» 
?§ccuratu 0 tin p:incipio. ^tcru 5 fic ba 
betur accufams oc bcrefiVel fufpectuf 
contra quem oe boc crimine magna z 
vehemens fufpitio 02 ta erat zc» 3bi.n* 
bec coniunctiOt et. non tenetur copu- 
latiue: fed ecpofitiuevt notat Joban* 
andree ibidem. ']0cbemens aut idem 
cft quod fo 2 ris vt picit 'tfircbidi.fuper 
aMegato.c. Hccufatns. z verbo, vebe- 
mens.vt oicifpapias z ;]^uguitio.q? 
vehemens idem efl: (yfoJti«liuegranr 
dis.?tllegat etia ^teg.i.motaf.^eu/ 
IUS vebemes irruit. 10n oicimus ali/ 
quem vebemente 5 habere cafum cum 
babet fo 2 tc 5 .bec ibi.Crgo fufpitio ma- 
gnaioicif vebemes fiue fo 2 tio z fic uo - 
min3l'.q2 non nifi vebemcntib^ctfoz- 
tibusoefenfatonib^^repellif» z etiaj^® 


eje magnis et vebementib’ ac fo 2 tfbod 
02 if coniecturis argumentis z indiefir 
10rpotc in fimplici berefi fi alid com- 
perianf qui eos quos fciut bcrcticos 
fo 2 c occultant.fauord impendat. alTo- 
ciant.vifitant.mucraofferant.recipiat 
oefcnfat z fifia cjcerc^es .tales ni^vc 
bementer oe berefi,Tofpecti funt.z fifi- 
ter cognofeonf circa berefim malefica 
ru.eo Q' fufpitio 02 itur q» participat cu 
eis in criminez peipue notanf:bic mu 
lierifam viri:qui ad amote vel odium 
inotdinatu.licetnon ad alias lefiones 
boim tendant aut iumento^ folet ma^ 
leficare.^imilia em vt pmiffum cft;irt 
quacunc^ berefi cjcercentcs vebemen- 
ter funt fufpecti.vt patet p allegatu ca* 
accufatus.t.^.illo vero.-i p notata ibi¬ 
dem p arcbidiaconu.Cum no fit oubf 
um eos talia facere in fauote illius bc 
retice ptauitatis. Cercia fufpitio B eft 
inajcima.-i in iurc vocaf violcnta.cap» 
cum ptumacia. z ca. ?Cccufatu 0 . li.vf* 
oe bere.t per notata p atcbidiaconum 
ctlobanncandrce.fuper.c.^llccufat’. 
et verbo.vcbem^s.vbi oicut. Bicit vc 
bemens no violenta.fupta oepfump» 
ca.literas.10e bac fufpitoue loquif ca- 
non.oi.]C)C)ciiu.quo 2 nnda 5 .(Et bec pte- 
fumptio feu fufpitio oicif violenta.tU 5 
2 violmrat cogit z artat iudice ad cre- 
endil. 0CC tergiucrfatonercfcllif qlf 
cun<^«tu qi eje violentib^couincentib’ 
ateo coberccntib’o 2 if coniecturis. 
pii gfa in fimplici bcrefi.fi alid reperii 
turquibereticosadotauerim. id efire 
uerentia fuo amote ejcbibuerint confo 
lationem vel communione 5 ab eis ac- 
ceperint.vel fimilia que ad ritum cotu 
pertinent perpetrauerint. tales nan$ 
violentajufpitione oe berefi et bereti- 
cotum credentia funt conuicti .per ca. 
fili|.€t per ca. ^Jccufatus. oc bere.lib. 
vf. et per notata per ?trcbidiaconum 
fuper capif .quicunc^.bereticos.et ver- 


QMeMo^XiX* 

bo.crcdente0*codcm libzo.vi.cnm no 
fit oub(um CO0 raUa facere in credenti 
am bercticc ptamtarf.^uper berefim 
vero malcftcaram 3 fimikqni perpe^ 
trant ea que ad rftum maleficarum p/ 
tiuent.et talia cum fint varia videlicet 
eliquando per verba folum contume^ 
liofa.oiccndo»m fcnties in b:eui que ti 
bi euenient vel fimilia in effecm* vel p 
tactum folum tangendo bominesaut 
beiliammanibue.autper vifum tan^ 
tum femanifeftando nocturno vel oi' 
nrno tempotecertis ootmientibus iu 
cubilibus^et boc vbi bomines aut iu< 
menta nitunmr maleftciare. licet circa 
grandines varios alios obferuant mo 
dos fc alijs oiferendo ceremoniis* cir^ 
ca flumen aliqb fe agitado oiuerlTmo/' 
de vt in ptecedentib^circa modos ma^ 
leficia inferendi patuit.tales vtitp vio^ 
lenta fufpitonefup berefim malefica;? 
vbi reperiunf z fama labotat funt pui 
ctit^ferti vbi effect^ell fubfecut^in ma/ 
leficio fiue ilatim fiue^p fuccelfum tem 
potis*quia tuc euidens factum cocur^ 
fit fiue indicium facti vbi inftrumenta 
malefioL} in aliquo loco repofito repe^ 
rietenf. licet fuccciTus tempotis no ita 
aggrauaretqd euidentiam facti manet 
tamen.fufpecta vebemeter z a fottioti 
amplius ^ circa fimplicc5 bc:efim.€t 
(t queritur nundd oyabolus abfc^ vifo 
aut factu muliezu malcficiaze P0IT5 bo 
mines feu iumenta * fiefpondef vtic^ 
(i ocus permittit.^ quia maio: oei per 
milTio vbi creatura oeo oicata per fidei 
abnegationetaliis bozrendis icelcri- 
busconcurrit.ideo zoyabolus ampli 
us talem modum maleficiandi creatu 
ras affectatamo z oici potefl: q> o^^abo 
Ius etia3 fi abfcp malefica poff5 adbuc 
fumme p maleficam talia ejcerccre af' 
fectat variis refpeaibus vt in pceden^ 
tibus pamit*€pilogand0 ad noftruin 
pzopofitumfupmodosejc pzefumpti 


cxvn 

onibos fodicandi. J^icendu ^ fup pfj 
tam Difiinctof m furpecri oe bcrefi ma 
lehcarufunt in triplici genere cum qui 
dam leuitcr.quidi vebementcr.t ddaj 
violenter.leniter funt fufpecti qui ta^ 
lia modica vel lenia pagut e)c eis ozi 
tur modica vcl leuis fufpmo ptra cos 
oe tali berefi.-r I5 vt oictU5 eft vbi quis 
fic inuenif fufpectus non fit bereticus 
babendus.tn oeb5 libi indici canonica 
purgatio.vel iniungi tam^^ leni abiu 
ratio.(£t quide5^ purgatio poflit fibi 
indici babef ca.ejccoicamus.i. in pzin. 
ejetra oe bere.vbi oicif. (0ui aut inue-* 
tl fuerint fola fufpitocnotabilcs.rurpf 
tione^babili.boc eft leui.^: que Icuiter 
apparet.oic ^oftien.fcquif. nifi iujcta 
cofideratoes fufpirois qualitatcc^pfo 
ne|p:iam innocentia cogroa purgati¬ 
one moftrauerint anathematis gladio 
feriantur, z vfc^ ad fatiiTactoem condi' 
gnam ab oibus eoitenf. Ita q» fi p aiv 
nu in c]cc0icatione perftiterint eictunc 
velut bcrctici condenenf. 'Bec ibi. €t 
nota ($ indicta fibi purgatione canoni 
ca fiue confentiat liue no. fiue oeftciat 
fiue no.eft p oia iudicandu ficut oe oif 
famato oc berefi cui eft purgatio cano 
nica indicenda. (Bed t boc qp abiurato 
poflit tali indici fan$ leuiter fnlpecto 
oc bcrefi.pt5 p ca.accufatus. in pzinci* 
vbi oicif.'^ccufams oe bercfivel fufpc 
ctus.cotra que oc boc crimine magis 
z vcbemes fufpitio ozta erat, fi berelT3 
in indicio abiurauit-t poftea comittit 
in|ipa cenferi oebetquada iurilTictonc 
rclapru3.l5 ante abiuratoem fuam bc> 
refis crimcnpbatu no fuerit ptra ipm 
<JBi aut modica z lenis fuit fufpitio il' 
la.quan^ e)c boc fit grauiter punied^ 
tn non oeb3 in berefim rclapfo? pena 
puniri.'^ecibi.(0oidam autem cum 
fint fufpecti vebementer.t fqnt illi qui 
talia vebementia z fonia peragunt.qtJ 
ejc eis onrur vebemens z magna fufpl 


terda 


rt0*« UUs Ucct criam non (iiit hcrttki 
ncc vt bcrcnd pdcmnandi co ^ cppiic 
badcf c)ctra oe pfumpdo.c.lftcrao.^.ci 
circa.^ullusi) fnfpitione vcbemaiti 
eft oc tanto crimine pd€mmnd\0.a3 
ibi ita ol,( 0 ao circa mandam^^qjjatc 
nuo cu^tpter folain fnfpitionem ^uie 
vebemcnie.nolnm^ illfi oe tam grani 
crimine codemnari.m oc tali (ic vebe^ 
mentcrfufpecto ocbcrfibi mandari;^ 
abinrct generaliter omnem berefim z 
fpalitcr in qua incidit taii$ vebemen- 
ter fufpeauo.p allcgam.c/^gccurams* 
in pjin.vt eft oictu.t p,c,inter follicim 
dlne0,e)ctra oe our.ca.-r p.c« literae.ejc 
tra oc pfump w li ponmodii rclabaf 
vel in pjiftina vel in alii» vel in eoo qs 
fcit malcftcoo aut bereticos aflbeiet vi 
fitetveloeducac^vcl confiilat munera 
oonando.vcl mittatlcu fauotc eis ini 
pcndat.rclapforu penam no euadet.p 
aUcgatu^c/tfl^ccufatue.lBbi oidmr.fic 
lEumi>oqaiinvnaberclis fpecie vel 
fecta pmifit^aut in vno fidei artiefo feu 
facrameto ecclcfic errauit*(Etpoitmo/ 
dum berefimifimpliciter vel generaUV 
ter abiurauif ejeme in aliam rpon 
bcrefis fine fecta ac alio articulo feu fa 
cramento pmittat^volum^vtrelapfus 
in berefim iudicari.IUe ergo oe cuius 
lapfttinberefim an;abioratone 3 pfiite 
rit vel nuc pllar.fi poft illam abiuratio 
nem receptat bercticos oeducat. vifi^ 
tet fine aflbciet.ac oonaivf munera eis 
bonet vel mittat.feu fauozem eis im^ 
pcndat.-t infra merito ocb5 indicari rc 
lapfus.cum illu eje app jobato a fe pn^ 
us errore non fit oubium illud fecilTc. 
bec ibi. €ic quibns verbis apparet q? i 
tribus cafibus in genere fufpectus oc 
bcrefi vebementer poft^ abiurauit pc 
na plectit relapfomm.prim^eft qua^ 
do relabimr in eandem z prifiinam be 
refim oe qua fufpecras fuerat vebeme 
tci.^ccttndtts quando berefim fim- 


pliciter vel generaliter abioraoit et re^ 
labitur tame in alia berefim. efio q> oe 
ea antea nnncjp fufpectus babims fuc/ 
rit nec oelat^. Cercius qn bcreticos re 
ceptat.z cos oeducit z fauo2C3 impen^ 
dit.Ctbic cafus pplcaif multos cafus 
z babet multos finus.vt pt5 in allega. 
^■.Cnmfo.in.c.^ifccnfatus.freqncnrf 
ne repetito, ^cd qnerif quid ageu/ 
dum fi talis vebementer fufpectus ad 
mandantu fui iudicis no pfcnferit coii 
tinne abiurare. aCn tradendus fit fccm 
lari arbitrio potefiatis almaduerfione 
oebita puniendus p.c. ^.d abolcnda5 
§.pnti.vero,^\ndct,neqna$.qr.c.illd. 
«.^.e^epreife loquif no oc fnfpccrj:^ 
oe manifefte oepbeniis in berefi -ic.ct 
rigorofius ptra ocpbenfos manifefie. 
^ pira fufpectos tantnmodo eftagen' 
dum.€t fi qnerif qualiter ergo fit^e 
dendii ptra talem.jliftdcf. ^cedetur 
ptra cum.p.c.eiccoicamus.i.-t p.^.quf 
vero fola fufpitonc 'tc.fupcri^iiiferioz 
ejccoicabic in qua cjccoicatone fi p an^ 
num ficteriteftvtbereticus pdemnan 
dus.p allcga.c.i 0 nida autfufpectifut 
violentcr.-t funt illi qui talia violentia 
pagut.qb e^ illis o:if violenta fufpitio 
contra eos talis vt beretteos eit bab^-' 
dus.tficutceoc^benfo in berefi ^oe 
co pomia indicandu.p.c. cj:coicamus 
|.e)ctra oe bcre,§^.qiii vero.i p.c.cu co^ 
tumacia.-r p.c.vt officiu.li.vi. |!^a3 vel 
fatenf crimen.vcl non.fi fic.-t volut re^ 
dire-tberefim abiurarcadpniam rc' 
cjpiendi funt p.c.ad abolendam.-t p.c. 
ejccoicamu^.ij.^. finali qd fi non pfen 
ferintabiorare tradendi funt cnrie fc^ 
culari animaduerfione oebita punicti 
di.p.c.?Ed aboleud 35 .S^.pnmo allcga- 
tum.^i autem non fatenf crimen p^^ 
^ eft connictus.nec confenftt abiura> 
rc.efl: vtbereticus impenitens eodem/ 
nandtts.per.cad abolendam, '^iol^/ 
ta em fufpitio ad pderanandu fulRcit^ 


Qndtioxx. CXVIII 


.«^bationcm in contrarin non admft' 
tn.Tt babef ejctra oc pfun]^4C.litcri0,‘C 
c.‘?ltfcrte.(Et cii bcc oifcamo locu5 ba^ 
ber in fimplici berefi, ablq^ cuidentia 
ant indiciu factuficut ecii in Tcjcro mo^ 
do fcmcnrianoi patebit, vbi quis vi bc 
micuspdcmnaf.etiallno fit bctctic’ 
bi rc.quatomagis circa berefim male^ 
fica:;r,vbi femp peurzit aut cuidens h' 
ctum in pueris,bominib^antiumentj 
inaleficiatis,aucindiau5 facti, puta p 
infirumenta reperta. (Et licet in fimpR 
ei berefi penitentes^abiurantes ad pe 
nitenti 35 z ad ppetuos carceres recipi 
anf vt tactu cit.ln bac tamen berefi li 
cet ecclefiafticus iudeje recipiat vtfic 
ad penitentia.ciuilis tamen ,pprer fo2e 
facta circa oanatempalia vltimo fnp^ 
plicio punire pot nec cccUfialticus i p^ 
fnm impediet qui licet non eu5 tradat 
od puniendum tamen relinquere po^ 
teli. 



©ucftiovicefwna fuper pri-' 
medum kntcnmndu 

ia ergo bcla^ 

fa perfona. 

' 0 cl reperif immunis et ab^ 
^fnenda totaliter. 

10cl reperif folum Diffamata oc bC' 
efi generaliter. 

“j^el reperif vitra infamia quefi6n(> 
bns t totmentis eeponeda aliqliter. 
10 el reperif fufpecta Dc berefi leuif. 
"^elrepiffufpectaoe b6fi vebem^ 
T 0 c\ repif fufpecta d befi violenter, 
■^el reperif Diffamata dc betefi z fu 
fpectainfimuUcoiier. 

10 el reperif cofeffa berefim z penl^ 
tens z no relapfa veraciter. 

■^el reperif pfeffa berefim z peniti 
relflpfa p 2 ob 3 bilirer. 

IBci repezif pfeffa berefim z impeni 
tJs^ no relapfa realircr. 

^el reperif pfelTa berefim t impeni 



tens atq? rclapfa cerrimdinalitcr. 

IBcl repif no pfelTa ^ puicta D berefi 
legitimis reftib^ z alias indicialita*. 

) 0 cl reperif puicta De berefi § fugiti 
tta vel Qbfens cotumaciter. 

■^el reperif ab alia malefica incinc' 
randa vel incinerata Delata. 

"^el repif maleficia no inferedo fcd 
tolledo p remedia illicita z incogruef. 

^el repif vt malefic^fagittari^ et ar^ 
mou incantato: interim^do letaliter. 

I^cl reperif vt malefica obftetrije in 
fantes Dcmonib^c)cecrado boflilitcr. 

10 d reperif remedio appelbtois fc 
tuendo frinolc z fraudulenter. 

(Et fi qnide reperif imunis totafr erit 
p fequente modu fententianda finaUt. 
;^bi notandu q> pfona Dclata mc repe 
ritur fmmunis totalif qfi 4>ee(Tu6 mc^ 
ritls Diligcterlcttbono pfilio pcritom 5 
Difcoffisrto puincif nec cofelTionc^^ 
p2ia.nec facti euidentia.ncc teftiupdii 
ctionc legitima ,q 2 vic 5 Diferepat in pn 
cipali,ncc etia5 alias illa pfona fuit fu> 
fpccta aut Diffamata publice b antedi- 
cto crimine.q:ftaio fi oealiq alio cri-^ 
mine cff5Diffamata,nec etia fnntindi 
cia facti ptra talem pfonam, Circa tale 
talis pjaciica feruaf, quia abfoluenda 
efi: per cpifcopu5 aut indicem p fniam 
tenqtis fcquentis. 

/ \^0.^.mifer3toe Diurna crnis 
j /Halio ciuitatis.aut indc)c talistc 
1 / ferten dcJxscp tu talis De t?Jtlo 
co z talis Diocefis fuifti nobis celatus 
vcl Delata De tali beretica p 23 nit 3 tc,fc 5 
m3lefica:{r.?Ettendctcs etia iUa effe t 3 ' 
lia q’ n6 valebamus nec Debuimus cp 
niuentibus oculis pcrtranfire.Dcfcen^ 
dimus cd inquirendum fi ptcdicta fui 
cirentur aliqua veritate tellcs recipies 
do te ejeammado z alia faciedo q oece^ 
blt fmlcanonicas fanctones ea pp vi' 
fis z Diligerer cicaminafroib^acfit acti 
mli bac ca, babitoc^ pfiUo pito? in iu 


‘parsterda 


rcaccHafntbcoloj^kaficoItatc fllotij 
fcplus repetiro fcdctef^ rrlburtali nio 
re iudtcre ^ndicanrid ac bnted p ocuUs 
folu ocu-r negocij veritate facrofanctj 
cinanselijQ pofitie co:a iiobie vt 6vul^ 
m t)ei iudiciu noftrupdeat z oculi no^ 
ftri videat equitati ad no lira oiffinlti^ 
uafma 5 ^cedimnbuc moduicpinoie 
iuocato.(Buia p ea q vidim’^ audiut- 
m^-t^ducta z oblata^acta z acticata (t 
cota nobis in pnti ca. no innenim^ ali' 
quid ptra te legitime ^bam fote b bis 
x>c quib^oelatus fueras co:a nobis.p 
nunciamus occlaramus z fenretalitcr 
citfinim^ptra te no ce aau legitime co 
ram nobis.^ter qb polfis z oebeasvt 
bereticus aut malefic^ indicari nec fU' 
fpectusbaberl aliqualiter ocbcretica 
ptauitate.quarc a puti indantia indii' 
tionc z indicio totaliter te relaicam^da 
ta fuit bcc fnia «Xaueaf vr no ponaE 
infniaquacuncBq? oclatus fit infons 
vel immunis^ q no fuit^batu legiti 
me contra cu.ifeuia fi poilmodu tpis 
^ccifu iterum ocfcraf z legitime ^baE 
/"p6’t non obllantc ptcdicta abfolutotia 
fnia pdemnari.l^ota etiam q^eifdem 
modis abfoluendused quisqnelloc 
latus oe receptatione oefenfationefeu 
alia fautotia berericc ptauuatis vbi ni 
bil^batur legitime ptra eum.^ecula 
ris iudcjc commiffionc epifeopi modo 
iuo indicabit* 


©ue(lio*jCjcj*riiper kcmdns 
modum fententiandi t)el 3 ta 5 z 
tantummodo Diffamatam.? 


/^£cundii0 mod9 

jv Vjfententiandiellquando&cla 
-Iv^ rasveloelatapcelTusmcritt 
bfligerneroifcufiiscus bono confilio 
peritotum repetitur tantummodo oc 
tali berefi Diffamatus in aliquavilla ci 
uitate vela>niud3.(Etboc ell qn Dcla' 
os talis no pninciE necopna cofeffio/ 


nc.nec facti cuidetfa.ttcc 

one legitimamec fnnt ^cunq; indicia 
olia^bata cotra eu nifi peife fola infa^ 
mia ita q in fpcciali nullupbaE malefi 
ciu ppetratu.qb quidc5^barc potfup 
vebemente aut violenta fufpitione qn 
verba pminarotia fup lefionc inferedS 
O^ruliffet oic^do in effectu vel in fent^/ 
tia.ln bzc tu fenties ^ tibi cucnidz p’ 
effectus aliquis fuiff5 rubfccutus in le 
fione co:po:tz aut iumcto^.Circa ifiU3 
igiE ptra que nibila3baE nifi peife infa^ 
mia talis ptactica c feruanda, ^n tali 
em cafu qtfnia no p6t<p ©elato rcrii ab 
foluendo eunde, ficut in p:imo mooo 
tactu ed:^ ptra indicedo fibi canonici 
po:tionc4|bo epusfeu eius officialis 
autiudejcaduerrantptimo q incaufa 
berefis no refert fi aliquis fit tantumo 
apud bonos z graues pfonas oiffama 
tusdmo attendiEbic q etii apud quo/ 
cunc^viles z fimplices fit Diffamatus 
^t ratio ed,quia a quib^quis pot acen 
fari (uaimincberefis apud illos etii 
pot quis infamari.^ quiUb5 bereticus 
pota quibufcutppfonis accufaricum 
taimimodo inimici capitales vt fupta 
patuit cjccipiunE.ergo apud illos pot 
infantan. 

eretleri^o epifeopuo feu 
dejcfupercano* pur.lfententiaj 
per buuc modum vul conffmi^ 
im* 

( V ^s.^^,mireratone Dlna cps ta 
J /r lis ciuitat^ant iudeie talis Domi 
I Imnii.Cofidcrates q meritf 
Tus facti p nos p te tal^ talis Diocelis 
nobis Delatu De tali beretica prauitate 
Diligcter Difcuffis -ic* 3^6 inuenimus 
te pfeffum nec puictu5 De pdicta labe* 
nec alias fufpectu ad minus leuiter ni 
fi q te rcperim^legitime z vcradtcrdn 
tali villa citatevel Diocefi z apb bonos 
z malos publice Diffamatu. €a!pp ad 
purgadu bmoi infamii ^vt bon^odot 


Qaeflio.xnV 

(h ccm fidelia indicim^ca/ 

ijonicd purgatoes vt eft iiiria alTignan 
do rtbi tal^ oiera taliomenfio t talem 
D02I talio oicLjnqaappareao pfona 
liter cotanobio vtporgeoma infamia 

tanta manu o20iniotiii4 quide5com 

purgato:co lint boieo fide catholici ac 
vita^bati z qai puerfat6c3 tu 5 ac vUS 
nouerut n 5 tam moderno tpe$ tranf 
QCto»^ignificanteoq? fiin purgatone 
©efcceriotcbabebimu0p2o conuicto 
pjOttt volant canonice fanctioneo, 

'—t 7 >k Jcautaatpfiderandaeilq^qn 
I Ij alids repif legttime oe aliq bi(i 

_ _^ /publice oiffamat^tp cn alidd 

nonpoafmifi infamia (pfa fola indici 
tur libi canonica purgatio boc e cp ba^ 
beat ali^o viroo.^eptem oecmvcl vi 
ginti vel triginta fm q pluo vel mi^ 
nuo z in locio plurib^vel paucio:ibuo 
magio vel minuo in fignib’fuerit oif^ 
famatuo.qui funt fue pditonio feu 
dinio^vt fi oifFamatuo religiofuo et illi 
fint religiofi fi cleric’ fecolarioe illi cie 
rici fecularcoifi militeo z illi militeo» 4 
purgat cum a criminc.Dc 4 efl oiffama 
mo qui ppurgatoteo oicunf cifc boieo 
fide catholici z vita^bati qui z illi’ co 
uerfationc z vita no tam moderno tpc 
^ 3 nti 4 'nonerut,vt babef c)ctra b pur* 
ca.inter foliicitudineo.^i autc fc pur^ 
gare noluerit cjccoicctquam cjccoica^ 
tionem fi pannum fuftinuerit animo 
indurato eictuc vt.bereticuo pdemnaf 
iujcta ca.cjccoicamuo itac^^^. qui aut* 
©i aut fe purgare oecreuerit g in pur' 
gatone oefeccrit.boc efi^ copurgatO' 
reo talco z tanto0 put ei iniunctu fuit 
qui eu purgcnt.no inucncrit^ conui/ 
fto babef.t fic vt bcreticuo codemnaf 
vt babef c]ctra 6 here* cjccomunicam’ 
|,y. 3 di(cfmuo.z verfi.qui non fe.et oe 
purga.ca.Cum oilectuo.Cenfideran" 
dumautellbic q> quando oicif^ in/ 
dicaf Ditfamato qtenuf purget fe trina 


CXIX 


vrquarfamann otdinioTuiq^oidofii 
mif ibi in genere z no in fpecic*vnde (i 
epo purganduo elino negaf quin cu5 
epio purganduo polTit admitti* i^bba 
teo z reli^ofi pief byteri z in alfio pari 
foimaloe purga*ca*( 0 uotieno purga/ 
bitautfebiifamatuo pmodu quifed/ 
ror.vt colligif cjctra oe purg.ca. quoti 
eno*^.po:ro*etc*acccpimu0*tI^uo ad. 
6 fec undum * 

or^T-VjPbenientcaut termino eidem 
I oiffamato ad fe purgandum ca 
fl J\ I ^ pnice alTignato coparebit pfo/ 

Haliter purganduo cu fuio copurgato/ 
ribuo co :3 epo z inquifitote i loco vW 
nofeif infamat’^ ille qui Diffamat’ cll 
poneomanufuplib^: eu 3 ngclio:pan/ 
te eu pofitu, oicet fic, (^go iuro fuper 
iffa quatuoi euagelia feti oei q talem 
berefim ejeptimendo ea oe q fum oiffa 
matuo nun$ tenui nec credidi nec 00 
cui nec teneo nec credo* ncg 3 bit*f*illt 5 
cu iurameto oe 4 cft oiffamat^qcdd fit 
illud,( 0 UO facto 0^ ppurgatojeopo' 
nent manu fuplibip pdictueuagelio^ 
( 5 t 4 libct oicet ita ♦ €t ego iuro fup iffa 
feta oei euangelia q credo ipm verum 
iuraffe,€ttuc canonice e purgstuo. 

Confiderandu eff etias Diffamat’ oc 
bcrefi ibi eff purgand’ vbi nofeif oiffa 
mat’.‘r fi fuerit in mult[locio infama/ 
tu^imponaf fibi q in omibuo illio fi/ ^ 
dem catholica publice^ftteaf et oete/ 
ftcf berefim oc qua nofeif mfamfit’oc 
purg,C 3 .inter foUicitudineo.nec ptem 
nat qui canonice fe oc berefi purgauit 
nam fi poffpurgatoe5 incidit inberc/ 
fim iam purgata p lapfo babef z vt rc 
lapfuotradenduo eff curie feculari.iu 
)cta,c.e)cc 6 icamu 0 *i.^.adticim’* z ver* 
vel fi eff poff purgat 6 e 5 .‘r.c. 3 d abolen 
dam. ^.illoo quocp fecuo aut fi in alii 
berefim incidit oe qua fe ante no pur/ 
gauit,iu]cta*(a,aliegatum« 


•parsterd^ 


©ucfto-witl.fuper teratt mo 
dum fentcntiandt Mffamatam 
t ^ue ftiontbua ocponeudain. 

i A -^ 11 ^ 1101110 (^ 1 X 0 

m A ftdc^ ftnicBdi z tcrm< 
if^dtcftqnoelgmsDcbcieri 
^cefTus mcnris oilfgentcr confideratj 
cu bono conliKo perito?: repertf vari’ 
vel babcne uidicfa contra fc ad queft^ 
ottcs vt,f*c)cponaf qwcftionibus z to:^ 
mcnti 9 ,vt (i quefl:Conat’m'bil conceflTe 
rtt^immuntztnnocerc babeaf. (ft^. 
cll qn oelame no cft Dcpbcnfns nec p 
pnaconfeflioncnec facti enidetia nec 
teftin legitima^dnctionc nec funt in^ 
dkia ad talem mrpitionc vr babeat bc 
rcftm abmrare,(Ell tamen in fmocom 
feffionibii3 variuo.l^el aliae funt in/ 
dicia fnfficientia ad queftionce etto:^ 
menta.Circa iilnm talie pzactica i fer 
ttanda,'|n tali aut cafn q: fententia itt 
terlocutozia eit contra oelatu^fercnda 
«nd^eo.^deopinqmfitotem conin^ 
ciim ^no oiuifim e(l ferendaauicta ca*^ 
iimlto?r.‘fn pamie fi talis deterit i'nc 
gatitiie firmiter et nnflatentts licet in- 
duane p ptobos viros fateri voluerit 
veritatem feref fententia^ videf fapc- 
re vim oiffimriuc fnic p modum tcno^ 
|Meqnentis« 

/ iL ^s.^^^miferatione oiuina eps 
J /r talis ciuitatis aut iudc)c in ter^ 
i / l^ris Ditioni talis tmi fnbfcct^?ilic 

1 tciAlentes meritis p:occffus facti per 
R OS contra tc talem talis loci talis oio 
cciisetoilicenter qcaminatis ^tues 
vanus in tuis cofeffionib^-t nibilomi- 
nus funt indicia multail funt fufficie^ 
tcad eicponcndu quedonib’ et tov 
tneims.iEa^ter vt veritas ab oit tuo 
^:io babeaf z vt Deinceps aures iud< 
cum no offendas interloquedo Decia. 

r3m.^mdicam’« faitcntiam^oic pftut t 


z bota tali tc fuppsiKndu c^nib’i t(oa 
mentis lata fuit becfententta. 

^i ^ffionand^reperiaf vari’tt in It- 
mul fint indicia alia td qdnes fufficil' 
tia ponef vtru(^ in fma.vt in pdicta po 
fitu eff:fi aut bec duo no pcuriat ^ vnfi 
tm vtpote varietas (Tne a!t)s [indictis: 
vel alia indicia liiie varietate portetur 
in fcnt^iavttnuenifXnia ailt lata mo]c 
ecequaf vel cjcequi fimulef,iS6 fit ta^ 
men iudejc mulm voluntari’ad ^ffio- 
nandu aliquema 3 qucfliones z totme 
ta no inferunf nifi intefecm alia?: pzo 
bationu.iEt ideo pquirat alias^jbatio- 
nes ($ (i no inneneritt tcnct^babiliter 
q> Delatus eff culpabilis: fed metu ue-, 
gat veritate bonis modis z qnt^ cante 
lolts interdu adbibitis.eius amicis |tn 
ducentib’ad veritate Dicenda faciat fu 
am Diligentia vtab o:c ci^babeat veri/ 
tarcm z riegociu no feffinct,na 3 medb 
ditatio ffcqu^s z carccris z calamitas 
ac replicata informatio ^bor viroms 
Difponutadvcritate eruDicnda»<Bb fi 
Delato puenlcnter ejcpectato z tpe con- 
graeter^iogato ac oclato moltiplici/ 
ter info 2 mato»€redat fide bona eps er 
indejc omib^pfidcratis ipm Delam ne¬ 
gare veritate qucHionent eii modera^ 
te fine tfi effnfione fanguinis fcictes q? 
qucfliones funt fallaces z inefficaces* 
^am aliqui funt in molles coide cvc 
cordcs q ad lene to:tura omiscdcede 
rent quecut^ falfa, '?!liqm aut foutita 
ptinaces q ^tumcunqj vejcarcnmr ab 
cis veritas n 6 baberef/alliqni fut quf 
fuerat altas queilionaii z iftom aliqui 
melius fuffinent qones, qz ffatim bza/ 
cbia trabunf z flectuuf.aliqui aute rc- 
manftDcbiliozes -tficminus fuftincf 
qones aliqui etiam fiinf maleficiati et 
in qncilonib^maleficijs vtunf quii an¬ 
te mozerenf ^ alicjd faterenf:efficiniu 
mr em quafi inkn(\bikQ,<^mrc4nil* 
dionib’ cu maxima pmderig ed agcn/ 


0.netti(y*xx^. 


cxx 


iam X ad pdirioite^ciBcIhonadi mplu 
rimu attcndciidinCum am lata rncnt 
mo)c mmillrt fc otfponSr ad queftona- 
t)um oclam5* (Et cum oifpondt fc eps 
aut fudcjc ct p fc t p alios bonos viros 
fidd 5ctato:c6 Inducant qucftlon3du5 
«d fatcndu Ubere. ctla5 ppzomlttcndo 
ad coferuatlonem vite li opus Ut vt fei 
pta tactum e(l.j£^ U nec lic pot^t ad 
tcr:o:c vel ctl 5 ad veritati fatenda5 Ir 
dud potcrut fc 6 ara vel tcrcla aflTl 
finarc ad ptlnuand» to:maita non ad 
iterandum q: Iterari no oebent nlll no 
uls fupuenlcrtb^lndldis ptra eu t mc 
pnt fcd ptlnua:l non^pblbef olcef creto 
1 Tc.(Et nos.l^.c^s x.f^Audcpfi afflt p 
fati aflignam^tlbl tali t)letale5 ad que 
itiones ptlnBandB3 vt a tuo o:c ^:lo 
veritas cruaf z tom ponaf In pzoccffu 
<Et Infra temp^cldem alTl0nam5 -i p fc 
^ p allos^bos viros Inducet eu ad fa>' 
tendu veritatem. l*l fatcii noluerit 
ole aflignata poterunt qones pnnuart 
^ fic qucltlonef clfde vel alqs graulb^ 
to:mcnro;r fo:tl^vcl Iculusfm maiote 
culpa? gr 3 ialt 3 tc 5 . ^tpoterutludlccs 
tnulias cautelas licitas adbibere z In 
Ws z lu fact Is.vtverltas babeaf quaf 
jna^soocer ejcplentla atqj vfus et nc' 
"^odom varietas $ ars alicui^ feu oo/ 
ctrlna.) 0 bl aut occenter qdionatus et 
totmetts cjcporit^oluerlt oetesere ve 
rltateampll^no veeef ^ Ubere abire ol 
nilttaf.^l aut pftltcrlt In Ipfa cofclTlo^ 
nc cuderit veritati culpa^pjla cogno 
fccndo z ab ccclefia veni 5 poltulando 
fan^ oe^cnfus In berefim^Ua con^ 
feffionefed penltes. 7 fu)cta.c.ad abol^ 
dam. f.pnrl.abmrct z fniallter vt ocp^ 
benfus publice pdemnefp modum d 
pdemuanf In berelim ocpbculi ^prla 
pfclftone.vt olcef infra in octauo mo^ 
doetpedicndlbmoloepbcnros vldea 
turibi.vblvero verita tendent et non 


ci ceaturit) 

rii¥' 

M (Igt 
® bll coBnt 



lliteritc rclaprusnon fuerit condem» 
nabif .lu]cta.c.ad aboicda3,^.pritl.c c]c 
pcctafcopetenter Infotmat^ occenter 
tradef btacbio fcculari vltlmo fuppU^ 
clo fcrlend^rvt oiclf Infra In occio mo 
00.^1 aut relapfus fuerit pdemnablf 
p modu quo oocef Infra i oecimo mo^ 
do pzoccflTam aliquem terminandi v^ 
deaturlbl» 

'fc autc efl olUgentl’ attenden^ 
dum ($ Ille q qucftlonand^e ari 
uedlbnes Interdu coutra fe ni 
tef nec allquldpbaf ^pter qi 
polTlt nec oebeatbereflm abluratc nec 
^tcr^bcreUm pdemnari z oc talib^agl 
tur blcc olet» eft ftatlm.^nterdu amd 
Ipfc oelat^ell In berefim ocpbenfus vf 
afs funt alia ptra eu<pbara Indicia p:o' 
pter queoebet ablurare vt Icultervel 
vcbemfteroc bercfl furpeems p:opi 
que iion ell dlllouandus: fed fl vitra & 
negat aliqua q non pzobanf: fcdfut In 
dlcla fuffidentla ad qucftloncs.c cum 
jp talibus qucftouaf fed nlbtl ptopter 
qouca conmeaf nibllomln’ llfa no eH 
abfoluenda lujcta p:lmu modu: ^ fm 
^bata contra eampcedaf z adlurablt 
vclvt fulpcctusvcl vtocpzebenfnslt 
vir ptout ptoceflTus mcrfta ejdgent ct 
requlrcnt.ri vero ptopter queftbesco^ 
fitearar IHa vel comm aliqua p:opter 
que quelllonaf mn c ablurabit bec z ll^ 
la et p:o iftls et llUs fcntentla cotraidi 
eft ferenda. 

©.ucfi:io,ji*jaij.fuper quartuj 
modum kntcntimdi odatam 

0 rectam Icuiter, 

Bartns modus 

^ccITum fidei fniandlct rcr^ 
^ mlnadleftqnioelatus oebe-' 
TefipccIfuG meritis olllgder oiTculTls 
cu bono pfillo In lurc piro? reperif tin 


jKHlmedr fcdlln bcreii pertlnadtcr per | fufpectus oe bcrefl leniter et b cft qn 


•parsterda 


delatos oe bcrcff n 5 Depbcndif nec c 5 
fcITfone^iia nec facri euidetla nec tc^ 
(Itu^ductone Icgttima.nec afa funt irt 
dicia fo2da feu vebcmcnria oc tUa be^ 
reli cotra cu fcd tmmodo modica ct Ic 
uia z taUa cITe p cofiliu fiidicata flJtcr 
^ vt fafpcctne leniter oc berefi potcfta 
t)ebct;vt taUe illa berefim oc qua ocia 
tus Cjctitir abiurarc z talis fi relabatnt 
pena rclapfi oobita no punif. liccr gra 
uius tuc fuerit puniendus ^ fi non in 
antcabiuraflTet.luictatC, accufatus. in 
pjin.oe bere,lKV|. Circa illu talis pta^ 
ctica elt^eruada, Calis em fi babemr 
fufpeaus publice, abiurabit publice 
in ccclelTa per modum qui fcquitur in 

3 ^ 

Rotalis oiocelTs talis babita^ 

2 ciuitatis vel loci talis in iu^ 
Cio pllimttts co2a5 vobis ono 
ciuitatis.facrofanctis cuage^ 
li|s politis cora me z ^pnjs manibus 
cis p me tactis* ^uro mc credere co2^ 
de ct^liteo2 02e illa fanai dde catboll 
cam et apodolica qua facrofancta lio 
mana eccleiia credit confitef ^dicaret 
obreruat.'5tem iuro me credere co2dc 
f ^co2 02e <$ ons iefus %pc cu omib’ 
fanetis octcftaf bcrclim pelfiml male 
fica? z q’ oms illas inrequentes feu illi 
adbcreiues cternis ignib’cruciabunt 
cu oaybolo z angelis ei^ cternalirer nf 
fi rclTpircat ct ccclefic fanae p peniten^ 
tiainjccociliati fiierint.Ct pnter abin^ * 
ro abnego et rcuoco illas berefim ocq 
babetis me fufpecta vos otii eps z ofFi 
cialis dcsq> familiaritate cumalcficj 
babuCeo? errotes ignotanteroefendi 
odio babui inquiiitotes z illarum per 
‘fecutotes feu etiam <$ eo2um crimina 
non oetejci.^tem inro ^nun^predi^ 
ctam berefim credidi nc<p credo: nec 
Illi adbclT nec adbereo nec vn^ credi 
nec^ berebo nec illam oocui nec oocc^ 
rc imaido q d aliquid prediao? fece^ 


rim in foturu oeos auertat penis itt 
ris taliter abiuratis ^mpto animo me 
fubmitto paratus fubirc omne peniti 
til q«a.pbis que kciz oi)ci merito mc 
baberis fufpectu volueritis'inibi inu^ 
gere illa iurop virib^adlmplercvtlnul 
latenuscontrauenircficut meoe^ad-' 
iuuet z bcc euangelica facrofancta* 
^tedicta aut abiuratio fiat in vul 
gari vt ab omibus intelligaf. (Bua fa-^ 
cta iudejc fi adefi aut olficialis pot fibf 
oicerc publice in vulgari taliaverba vt 
fimilia in etfectu.fili vcl filia tu fufpitf 
onem qua b te babebam’ vt non ime^ 
rito abiurafti z purgaflK p abiuratide5 
prelibata oc cetero coueas tibi <$ no in 
eidas in banc berefim abiurarl. 0 ain 
licet fi peniteres non traderis btaebio 
feculari.fluia abiurafii tanquafufpc^ 
ctus leniter z non vebementer. tamen 
mc multo fo2tius punieris ^ fi no ab/ 
iuraifes z amodo p20 modico baberis 
fufpecta vcbemenrer z vbi vt talis ab/ 
lurares z prolaberis peua rclapfis oe 
bica punieris z abfc^ mifericozdia tra> 
deris curic fccfari vltimo fupplicio fe/ 
rienda.^Bi autabiurat fcCTctc in came 
raeptfeopi vel camera iudicisquado 
fcilicet non ell factu publicum modo 
confimili abiurabir.(Buibu0 peraais 
'axtfniz in bnne modu* 

\ 0 s miferaroe oiuina eps talia 
^ /f^initatis aut iudejc fi adell \ tcr^ 

/ Wris talis ofii oitoni fubiect^ 
renuentes vifis z olligentcr confide 
ratis ptocclTus meritis p nos facti con 
tra te talem oclatum nobis oc bctctica 
prauttate reperimus te talia z talia c 6 / 
mifilTe oicanf illa que te reddut fufpc/ 
ctum leuiter oc berefi ‘rppter que te ta 
Icm merito babentes te fecim^vt leuif 
fufpectu oe pdicta labe eand^ berefim 
abiurarc.l0c?nep2edicta ptcpmifia 
remaneat impunita z vt efficiar^ cauti 
02 in fdmm oe mXtoi^z magnn? pfilio 



0juellidvicefnim Q»aita OCXI 


fh (urc perito:;: ac ct(a rcUstofo9«ln t 
fupcr bio babfto maturo pariter i oC ^ 
gcftio bnteo ^ocults folu oeu ac <rrc' 
fragabilcm fanae fidei catholice i>ita^ 
tem facro fatictld euagelitopoiitia co/ 
ram uobis^^t oc vultu oci iudicium 
nrm ^deat z oculi nolfcl videant equi 
tatemfedentefcp^ tribunali mo:c iu^ 
dicum iudicanciu te tal^ bic in nofka 
pntia pfoualiter conditum per modii 
qui fcquiJ condemnamuo fentiamue 
feu potiue penitentiamus rc5 ne oe ce 
iero vnqp fciehter teneae aflbeies *^bi 3 
oefendao lei>a0 feu babeas talem :7 nc 
Deinceps -ic ♦ ponaJ illa que commifit 
Apter q furpecca fuit babita oc pdicta 
beretica pzauitate lata fuitbec fenten 
tiafeupenitentia. 

Caucate^ notarius <$ in pceflTu po > 
nat q^ talis abiuratio ed facta tan^p 
furpectubabimmoe bcrefi leuiterce 
non vebementer: alias periculum ma 
gnum efTc podet* 
®ucllto*jcjcui|*ruper quintft 
modum feuteucuudi fufpecri 
veb^euter* 

i \Bmtus modus 

\ q f ^peeiTum ftdei finicdi e termf 
nandi cd quando oelata oc 
/bered^ceirusmeritisoiUgeter oifcuf 
1 (13 cu bono confilio in (ure pitop repe 
vitur fufpecta oe bcrefi vebementer.et 
p ed quando oelata oe beretica ptaui'' 
tate non reperif legittima oeptebenfa 
nec cofefiionc <m:ia nec facti cuiden ^ 
tia nec tediu A>ductoe legittima: % fut 
magna z grauia A>bata indicia contra 
camtz talia p confilin indicata d illas 
reddunt fufpcctam vebementer ocp ^ 
dicta beretica pzanitate, Circa idu taf 
ptaettea ^ feruSda * Calis nanip oebet 
vtfufpecmsvebem^er oetali berefi 
dbiurare ilU beretica ptauitat^: ita q^ 
It pod modtt relabaf pena rclapfi oe / 


bita puniaf b ^ q? tradaf btaebio fecu" 
lari vltimo fnpplicio ferieda»lu)cta.c« 
accttfat’*(n ptin^oc bcrc.li.vi;Ct abiu^ . 
rabit publice vffecretcfm^ fufpect^ 
c babif*^ publice vel fccrete z apo plu^ 
res veljpauciotcs z graues vel leues: 
vt oiem e dati oe illo 4 e fufpect’ Icuif 
oe berefiti babet vt tale berefim aWit 
rsKce^TBod’ aut oifponcdi ad abmra^ 
ttom talis e*^dueni^e nanc^bie oni 
ca ad sbiuratoem fact^da z ad audie^ 
da fuiari feu puiam abinrado iponett 
da;bdicaif>j fmone faciet generalem * 
(Buofactcieganf publice p notarius 
vcldcricuei»t)c4busipc abiuranduf 
e couiaus z aia c)c 4bus bitus ed fu^ 
fpectus o^berei vcbemeuf»1^odoi' 
ccf fibi p iudicevtl officiale^Ccce q^ep 
bic recitatis m es lobis fufpeaus oe 
tali bcrefi vebemeier qrc opottet q tn 
purges te tabiuresberefim fupzaoi^ 
ctamt^ttucponef coiiabiurado liber 
euigelio:p t ipe ponet manu f^ illus 
z fi fcit legere copctcntcr tradenibi fe 
quens abiuratio in feriptj z leget coti 
oi populo^Sf aut nefeiat legere c6pc> 
tenter notarius legat ea fpaciofe ^ab 
iuradus rndebit alta z itelligibtli voce 
pbucmoda*^anotan'usvel clericuf 
oicetfic:€go talis oe tali loco«Ct ide 
rndebit p eadem ^ba: z ille in iudicio 
coditutus:^ ide rndebit p ead^ verb^ 
vulgari femp^Ct fic 4»^^ abiuratio fit 
(inita z abiurabitper fotmam tenoris 
fequentis^ 

tsUs oc tali loco talis oiocefis 
(n indicio pfoualiter conditums. Co> 
ram vobis veneradis onis eptfeopo ts 
lis ciuitatis z tali indice in terris oitio 
ni talis ont Tubiectis facro fanetis ca$ 
gelns politis corI me Aprns manibus 
p me tactis* luro me credere corde et 
A>fiteo: ore ilia fanctam fidem catbolf 
ca z ap^ca quas Iscro feta romana ec ^ 
€lefiaooc€tA>ficef pdicatt tenet* 

Q 


T£)ars 

Jtcm fttro mc credere et ^fiteo: ojc 

zc. (EicpHcef articulus catbolic’ co 
trarius ilU berefi oe quavebementer c 
fufpcctus vt verbi gra.Si eft oc bcre^ 
ITmalcficaru rncef nc»;f uro me crcdc' 
re <$ no folu (impkceebcrctici aut fcif 
marici cternis ignib’ cruciabunftve^ 
fu p omnes berefi maleficarum infectf 
oemoniis fidem qu^ in facro fonteW 
ptifmatio peeperut abnegares z pur^ 
cifi|6t>iabolicispimplendis er^pia 
uis oefideriis infiftut boibus «meti^ 
terre frugib’ pfima nocumeita infere 
tes.vEt confequenter abiurt^abnego z 
rcuoco illa berefim fcu pdrius infide^ 
litarem q falfe z menda^ter afierir no | 
aliqu5 malefica in terr0 z q nemo cre, 
derc oebeat illas pol^ nocumenta iti' 
ferre aujcilio bemonu cu talis infideli 
tas ejcpteflTe militat^^t ia 5 cognofeo ad 
uerfus oeterminatiocm fancte matris 
ccclefie z oim catholico? t>octo?umo 
z aduerfus leges impialcs ^ bmoi c6' 
buredas DecreuerSt/ 3 rc 5 iuro ^nu^ 
pdicteberefi credidi fupple ptinaciter 
neq^ nuc credo necp credam: nec adbc 
reo oe pnti:nec adberere intendo: nec 
oocui nec oocere intendo nec ooccbo 
Jtem iuro z amitto q talia z talia qi' 
ptimanf f^ter q betis me fufpectu oc 
bmoiberelivebementer nnm faciam 
nec operi vt fiant oaho.iS^ li aliqd oc 
pdictis fecero in fumru qb oeus auer^ 
tat penis oe iure relapfis oebitj;p:om 
pto animo mc fubmitto patus mbirc 
oem pniam qua p bis que fcci z oijcf 
^ter que baberis me furpectum oe oi 
cra berefi vebementer oecrcueritis mi 
bi iniugerc z illa iuro z ^jmitto p viri 
bus adimplere z nullaten^ ptraire: fic 
mc oeus adiuuer z bec euangelia fa ^ 
crofancta* 

^tedicta aute abioratio fiat in vul- 
gari vt ab o ibus capiaE:nifi fieret folu 
modo cota pfonis cccriafiicis 4 U0Ua 


tcrcii 

latina irttclligeremppetentenSi autf 
abiuraueritfecrete rc 3 in palatio e^ivf 
camera epi qn rc 5 factu no elt publicu 
modo conlTmili abiurabit« 
jFactaaucepdicta abiuratoe iude? 
auifabtteuvr fupza^no incidatrcta^ 
bendo in penam relapfo?» 

^it cautus notarius q ponat i actj 
quo talis abiurario facta efi p tale vt p 
fufpectu oe berefi vcbemenrer ad b vt 
fi relabercf feiref ^lif^r puniref tqz pc^ 
na relapfis ocbita,<0uib’ pactis feref 
fententia fcu pnia in bunc modum * 

/f ^V^s*|^.eps talis mimwtz friS 
In / r ter fi afiit. 0. «indiito: bereticc 
I ( ^tau itatis iu terris talis oni oi^ 
notn lubiectis a fancta fede apfica fpe 
cialiter oelegatus * ?Erteudenres q tt» 
talis oe tali loco z talis oiocefis tali» 
z talia pmififti oieanf illa:vt e)c ^cclT^ 
meritis oiligfteroircuflTsIegitime no 
bis coftat ^tcr 4 merito bemus te fu 
fpectu vebemeter oe tali berctica pta» 
uit3tc,(Pt vt taliter fnfpecmjte fecim^ 
abiurarcoc magno cofilio iniureperi 
to:u lufiicia roadentc*10eru vt cfficiai 
ris cautio: iu fumru z ne reddaris 
cliuio: ad fifia pagenefa z ne crimina u 
maneat impunita vt fis ceteris oelin > 
quetibus in ejccmplu oe mnlto? ^ ma 
gno? in iure c5filio pito?: ac etiam iu 
facultate theologica ingFo? fcu oocto 
rum.ln z fuper bis habito maturo et 
oigefio bntespteoculisfoluoeumac 
fancte fidei catholice z aptlice veritate^ 
facrofanctis euangelijspofitis coizs 
nobis:vtoc vultu oci iudiciu nofiruj 
<pdeat:t oculi noftri videant equitat? 
fedentefe^ p tribunali mo:e iudicu iu^ 
dicauriu te rale bic in nofira pfentia p 
fonalitcrconfiitutufomiaqua fcquif 
condemnamusfeu potius penitcnri» 
mus: videlicet nc oe inceps talia vel t» 
lia facere vel oicere aut ooccre p:ertt 
nif 0 : p onanf illa 4 coimlcil comifiiTe 


0.uelKoviceriniaqnmm CXXII 


^terSifuftrarpccmsbitustie pdicta 
bcrefi t>ebemeter z nonulla q fi comit 
leret mcidcretIcultc r m rclaprum:fed 
alfa fibi Irnpouan! ^ut nesocq vanlCf 
tas c^pofiiilat z rc4rit* )0rpotc gp mv 
^ fdentcr babeat taUa cjcerciaa vcI ne 
CO0 4® rduerit abmraflTe receptet z fi ^ 
inllla lata fuit bec fentcntla* 

■^^t^endendu aut ^ fufpectl t>e bere^ 
f( z no oeptebenfi fiue fint fufpecti ve 
bcmtouoeleultcrno oebet ppetUo 
incarccrari nec ppemo imurari: quia 
bec efipena illo:{r 4 fuerunt bercrici et 
poftea penimerut. vt pt 5 imc.ejccoica ^ 
bcre«t in,c,qm oe berc^U^vi 
g pnt ^ter Illa q commiferut e)c 4bu0 
babiti funt fufpecti ad cerm tps carce 
ri macipari z poftmodu^jutvidebltur 
bifpenfariaujcta.c^vt comilTi.oe bere ♦ 
luviM^ec bmoi fufpecti funtcrucibuf 
66(ignandi:na crucee funt iufigim be 
retici p enitetis :fufpecti aut no fucrut 
beretici babiti quare nd funt cofignau 
di p5t tfi ei 0 imponi <$ lient certis dic 
bns folennibus in valuls taliu ecclefi 
aru: vel circa altaria ou mllfaru folen^ 
nia celebjantur bntes in manlb^cere» 
ardenti tanti poderis; vel <$ vaddt ad 
talepegrinatoemt fifia ^utuegocq q 
litas e)cpedit-t requirit» 

^ueftio .jccv. fuper fejca mo 
dum fenteutt^udi pelatam vio 

/<^£rrus modus 

/k f \ l^ceffus fidei terminandi eft 
IV wlatus oe beretica p:a ^ 

Siitalricemis meriti olligeuter oifcuf 
fis cubono confilioirt iureperitoms 
reperitur be berefi fufpcausvebemen 
ter.€tbocellquadoocUtu0 ige mn 
reperif le^jlttlme oepteb^fuscofcfltO'^ 
ne xpii^ nec facti cuidentia nec telliU5 
pzoauctlone legiittima; fi funt indicia 
non lenia folu vcl vebementia; fed fo; 


tilTima z violentilTima que ipm oela ^ 
tum reddunt mento fufpectum oe Dia¬ 
eta berefi violfter z apier que talis oe 
bet vt fufpcctus violenter oe oicta be/ 
refi iudicari»'(^t vt modus ille clarius 
mtelligatur oemus cjcempla ta oc fim 
plici berefi In fide c^ztc berefi malefi 
caru«^3m in fimplici berefi cafus co 
tingeret qn oelatus ipe non reperif Ic' 
gitime oqpbenfus cofeflionc ^tia zZ^ 
vt fupta.tamen «ppter aliquid qb oijcit 
vel egit vtpotc citatus in non caufa fi 
dei fufiinuit ejccoicarocm per annum 
vel plasualis ia5 efi fufpcctus leniter 
be berefi:quia boc non caret fcrupulo 
beretice ptauitaris.bc penis»c3»grauc 
Citatus autem refpofurus be fide vbl 
nou comparct:fea renuit contumaci / 
ter comparere apter quod cjccoicatur 
tuuc fit fufpcctus oc berefi vebemcu/ 
ter: nam tunc lenis fufpitio tranfit iti 
vebemente zji fufiinet illa c)cc6icatis 
nem per annu animo pertinaci mc fit 
fufpecms be berefi violenter* l^m et 
tnne vebemens fufpitiotranfitin vis 
lentam c§tra qua non admitrif bcfeu> 
fio :fmmo ejetunc talis cllvt beretfcus 
codemnandu0*vt patet tn.c. cn contit 
macia*»notaf ibidem ri*vi * Jn berefi 
veromaleficarucitenipliftcatur fnpcr 
violentam fufpirtonem quado otjat z 
egit aliqua que a maleficis ptacticatiE 
quado volunt alique malenciare:^ qj 
boc comune ellvrverbis cominatotna 
aut factis p vifnm vel tactn fe babeat 
manifellare ^ triplici c)c caufa vtpec/ 
catu iu indicibus aggrauet“i vt fim > 
plices co facilius feducanf: z vt bc^ p 
ampliusolfeudaf tmaiot reuiendiiri 
boies fibi facultas relinqf: vude vio / 
Imf malefica fit fufpectaqn poll^ba 
cdmiuatotia bIcedo:facianbi q in bje^ 
ni fenties vcl fimiUa iu fentetia z poft 
verba effectus aliquis in ipo vel i alio 
fuit fubfccutus;mnc enim no leiii fit 

qij 


ftIfpecta^lclltqa^^tcr famfl^ar^tat^ 
babita cu malencte fiKrut rnfpeoi aat 
qai pcare ad amo:^ itioidmamm aU ^ 
quevoIainrnt:v(delbp2a octrib’fU' 
fpitionibne leni vebementf t violeca* 
^uc videndum e(l qualia pzactica (it 
cu talibue feruauda *0Am circa violc 
ter fuipectu in limplici berefi bcc pra» 
ertea feruaf. ^am licet in re fojtalTia 
nouAtbereticuavtporcqz nonbabet 
erro:^ in mente nec oe illo peinatia iti 
volutate :vt notat ?frcbi,foper*c.3lle. 
nibilominus eft vt berericus pd^nan-» 
dust^pter pdicra fufpitionc violentaj 
ptra qua non ellpibario admittenda: 
condciiar aureberetica (Tc: qb A'nolit 
refilircc berdim abinrare % f&tiifuctio 
nem codigna cjcbibere tradit btaebio 
feculari animaduerAone uebita punie 
duedu]eta« c«ad abolendi.^.pnti. 
aut velit confentiat cu effectu adiurat 
bereAmccarcerippetuo mancipatur 
iU]cta«c.e]ccoicamu 9 .n.De berc * l^ari 
fo:ma ille d Ac elt fufpectuo oe bereA 
violenter. Circa fufpcctu aut violcter 
fup bercAm malcAcarudicet idc m o ^ 
du9 eAet obferuandue: tfi mitiozi mo 
;pcedendo/:^duertendu <$ A Aabit in 
negatma affereno put facere Colent q^ 
non ea intentoe verba Ala ^tulerit: $ 
c)c vehementi z muliebti pa Aione: vn 
z iudici non videt ipam igni poAe ad^ 
(udteare non ob Aatc violenta fuCpitoe 
luciudejc ea in carceribu0 oetenta ind 
rat z ^clamare faciat A in AmAib^ ou 
du notata fu(Acr:*z A Ac vtrU5 publice 
tit oe tali bereA oiAamata: ep qbuo p 
cedere ad vlteriota pt taliter vt aft om 
nia queAionibue totmentis cjcponat: 
z A indicta apparuerint fuper tal^ be^* 
rcAm aut fuper nialeAciU5 taciturnita 
tis:puta quia lacbtymae non effudit: 
immo z quaA infenAbilis ad totmeta 
reperitrqt videlicet cito poA totmeta 
elbus viribus rcAinntuuc ^cedat per 


tcraa 

varias cautelas fupta poAtaevbi oe (1 
mAibus agit.Ct in cafu d oia oeAcerft 
tuc aduertat q^ A AAa oudU5 ppetrauit 
tuc oino non eff oimittenda:§ p annu 
ad minus Cqualotibuscarcerif manci 
panda z cruciandaffepifftme etiam ejc 
omAianda bcipue facratiozib^ oiebus 
^i aut oiffamata cu boc: licet tunc in 
de)e p ea d fupta tacta fut circa Amplia 
cem bcreAm ipam poffet igni adindi ^ 
care:pcipue ppter mulAplicatione5 re 
Aium: z qt fepius iu AmAibus vel in 
alqs maleAcqs fuit notata:tn quia cu5 
pietate ^cedere vult * j^deo indicet el 
canonica purgationem:vtvic 5 .)C]c. 3 Ut 
j:)c]c,c6purgat02es bebeat z ^cedat p 
ut iu febo modo fententiandt tactu eA 
ita vic5 iudicado Abi q^ A fu pnrgatoe 
oefecerit:^ tunc tan« rea igni adiudi^ 
cabimr:cfmbociudc)Cp20ccdere po 
tcA*lu cafu vero quo fe purgarct:tuc 
abiurationc omnis bereAs cum pena 
relapfop ac ppetua pula p modu d fe^ 
quif iu fnia fotmandatfaciat z moduf 
Oifponendi ad abiuratoem talis eA vc 
otetu eA iu quarto z quinto modis p» 
cedentibus ^ceffum fidei terminandi 
^ota etii ^ in fequentibus modis oi 
bns fententiandt vbi indices p via pie 
tatis pcedere vell^tuunc p modu iam 
taaupcederc poffeut*^5 qt feculares 
indices varqs fuis vtuuf modis iu]cta 
rigotem ^noufemper iuicta equitati 
p2ocedentes* 'fdeo ipts infallib ilis re 
gula z modus affignari non poteA A 2 
iudici eccleAaAico qui abiurationent 
recipere poteA fub i^etua peniceutia 
p modu qui fequif.fEgo talif oe talilo 
co talisoioceAsiu indicto pfoualicer 
c 5 Aimt’ C 029 vobis venerabilA>’ onis 
epo talis ciuitaAs t iudteib^ facro fan 
ais euagclqs poAtis coti me eifqj 
pn)s manibus p me cotpaliter cact{ itt 
ro me credere co2de z pAteo? ote Alas 
ranccaAdc^catMicIfapficl^ faao . 


0!iie(lio vicflTm4 ciitmta CXXIII 


fartcta r04ccclc.tciict crcdft pd(> 
cat arcp oocet ♦ (£t colcqocnter abiuro 
o^in berclim z abnego z renoco ectoi 
lenrcm fe aduerfuo fetam romanam z 
apK^am ccclefia co^^^cuc^ fectcfnerit 
vel erroiis ♦ ^tem luro z ^mirto taUa 
z talla cjcpnman^ rtla que egi fen olKl 
^tcr^iet eje culpam ea babet^ me fu 
lpcctU5 oe oleta berefl vlolentfer:oeln' 
cepa nui^ facla vel oic3 vel q? fiat ope 
ram oabo* Jtem luro z pmltto q om 
nem pnlam qua mlbl Inlugere voluc^ 
iltie pdletf vlrlbua adimplebo :nec 
ptrauenla In all^Mic me oeuo adluuet 
t Illa facrofancta eu^gella. fl ptra 
ablurata fecero In fiuuru qi5 oe^ auer^ 
tat e)ctuc penle oe lure relapfla oebltj 
nue pjotuc obligo z allrlngo qtenua 
Illis fcrlo:4^lt cautusnotarlus q fcrl^ 
bat In actis q oleta abluratlo elt facta 
p vnu oe berefi violenter fttrpecm 5 : vt 
n ^baref poli relapfus vt tfic talis iW' 
dlcaref talis z traderef bracblo fecula 
rl* 0go talis oe tali loco talis oloce^ 
ris In ludlclo pfonalltcr coftltutus co*' 
ram vobis venerablllb^ onls> ^ .c6o 
talis duitatis ludlclbus In terris talis 
onl facrofanctlscuangelqspofltls co 
ram me elfcp ^:ljs manibus q mc co: 
po:al(tcr tactisuuro me credere co:dc 
z 4 )fitco: ojc Illa fancta fidem catboll^ 
cam z apflcam qua facrofetd ro*eccle. 
tenet profitetur credit predlcat atep oo 
cet»€tconfcquenter abiuro abnego z 
reuoco omne berefim cjctollente fe ad 
uerfus fancta romana z apoftollca eo 
defiam culufcuqj fecte fuerit vel erro 
rls* 3tem luro z ^Itto z talla z i5 ^ 
lla ejtpzlmanf ttla d egi feu ol)d ^ter 
d e e)t culpa mea betis mc fufpectum 
oe oleta berefi violenter odnccps:nu^ 
& facla vel ooccam q^ fiar opera oabo» 
^tem loro z .pmltto qf oem pniam 
qiia mlbl Intiigere volueritis p pdlctf 
vlrlb^ adlplebo; nec ^uenll In allq 


fic me oens adlnuet z Ifia facro fancta 
euangelia*^ fi pablurata vel lurata 
fecero In futura 5 olabolo Infilgate qt5 
oens auertac penis oe lure relapfis oe 
bitisnucpromeme obligor afirlgo 
qtenus Illis ferior cu Icglttlmc collite^ 
rltmepfeclfic^^lt cautus notari’q? 
afcrlbat lu actis q oleta abluratlo e fa 
cta p tale tan^ p babltu fufpectum oe 
berefi vlolfter.rvt fi <pbaref abluratuf 
rclapfns ludlcaref etvt talis tr3dcre0 
Eblo Peculari ♦ 

;^lbus fic aals ©bfoluat cum 
fa fnia cccolcatols oe q c fufpc-' 
'cms bablt’vlolder ^ Inddcrlt 
Icut In berefibns fupradlctls. ^nde 
'fient bereticus cum rcdijt z ablurat i 
3 fenrentla ejccolcams abfoluend’: qr 
omuls bereticus elt cjccommunlcatuf 
lujeta.capltu.e^jcolcamusq^-r.li.ocbe^ 
re^-t etla IO]ct9«c*9d abolendamfin ^n* 
^Ic talis oe quo aglmrcu fit vt bcre 
tlcus condemnandus vt olctu elt prl ^ 
DS polt$ aWurauerlt elt ab eiccolcatlo 
nls fententla abfolueudus* abfolit 
tloue facta fercf fentenda feu penlten< 
da per modn tenoris fcquentls* 

/ Y^s^^.eplfcopus talis dnfta^ 
in J ds z fi adell mdejt i terris talla 
“ l®onl/?5ttcndentes q tu talis oe 
tali loco talis olocefisrfulltl nobis oe 
iams oe talibus z talibus fidem fetam 
tangendb^ cjcprlmanf Illa z q uos p' 
cdflmusadluformandunos fuperll 
ll6 vt lulhcla fuadebat z meritis pc^ 
fus olltgcntereicalatus-z oibus actis 
z aedtads lu caufa pnd Inuenlmus oe 
talla z talla pmlfilfc c)cpllcenf illa. 
^ter z no Imerlto oe tali berefi ejcplp 
ceuf lUa te fufpecm violenter bntes fc 
dm’te:vttaUffurpectu oem berefim 
' generaliter publice ablurarepnt no-^ 
bis mandat canonice fanctoes. Sane 
cufm eade canonica iltlmta ois talis 
fit vt bcrctlc’ c64emn.and’:t tu fanis 

q fit 


T^ars 

tI con filio inberendo ^ad {jiTcmm fali 
cte matrld ecclclie redcudo abturaue ^ 
ns pmittif omtic bcretica piamtatcrrt 
flJter qp abfolmmus tc a fnia ejccoica 
tionio q vt obnojcius oei cccldic aflrl >• 
ctiio rneruo tenebaris» tn dc cotdc 
vero % fide non fiaa rcuerfus es ad ec 
clelic vnitate.lccireo inter pcnitentes 
Deinceps coputaris ad mie finnm fa ^ 
crofancta eccleiia te recipiens oe pnti» 
^ern qt indignu valde e)ciilit offcnfaf 
Dininas ipunitas pninentibus oculis 
ptraniire z iniurias boim caitigarc cu 
grauius (It Diuina $ bumana kd€ ma 
ieftate z ne tua crimina incentiuu e)ci ^ 
dant 3li)3 Delinquendi: t vt efficiaris 
cautio: in fmnn ac minus ^jcliu^ red^ 
daris in pofteruad pdicta feu (ifia co^ 
mittendavt in futuro feculo leuius pa 
tiari6»|^oscpsciudejc ^fatuspbabl 
to.^tt z fup bis fano z maturo cofilio 
pito;: fedentes p tribunali mote iudi 
cnm iudicamiubntespoculisfolu dc 
um z fancte fidei irrefragabilem verita 
tem facrofanctis euangeliis pofir^ co 
ram nobi3:vt oe vultu Dei iudiciu uo/ 
(Irum ^deat z oculi noffrivideat cqut 
catem te tak in noilra pfentia pfonalif 
conditum bac Die z bo:a tibi in antea 
affignatis fententialiter p modu qui fc 
quif c6demnam’feu potius penitctia 
mus/fn ^mis q datim induaris fup 
vedes oes quas Defers vede Ifijida ad 
modii fcapularis monacbi fine capu^ 
Cio facta ante z retro bnte crucef oe pa 
no croceo longitudinis palm3ru5 triu 
z latimdinis palmae Duo;;'quam ve^ 
lle 5 Deferre babeas fup oes vedes ali 
as p rtn tempus ejcpnmaf vnius anni 
vel Duo:p vel plus vel minus putati ^ 
pa eicigerit oelinquetes z nibilomin’ 
di oiaa vede z crucib’ des in po:ta ta 
lis ecclefie tali z tanto tpe: fc 5 in qtuo: 
fedis ^ncipalibus i>ginis glbfc vel ta 
Ub’ z talibus fedmdaiid’ in valuis ta 


tcrcid 

Ws z ta liu ecclefiaru tecp ad tal? carce-' 
rem ad ppetuii vel ad tale tps fnialiter 
codemnam^^ponanf illa qvidcbunf 
magf ad bonotc fidei eicpedire attenta 
culpe maiozitate feu minoatate feu co 
tumacia Delinquetis ^fequaftretinen 
tes nobis certa fcia z cjipzcfTz vt no^ 
bis cocedut canonica indimta qtenus 
Dicti pniam poflTum^ mitigare aggra^ 
uare mutare tollere in toto z in pte toti 
ens quotiens nobis vifum fuerit facii 
dumdata fuit bec fententia» 

(0ua lecta mo]c ejcecutioi Debite dc > 
mandef z induatur vede ptedicta crip' 
CCS buiufmodi continente» 

0Mcftio.xxvi*(npcv modum 
fmtmtiandioebitam fufpcctS 
x Diffamatam. 

/^"i^ptimnsmod^ 

'iVf Vj^ceffum fidei finiedi z termi 
i nadicdqn Delatus Deberetl 

capzaOitate^celTus meritis Diligent 
Difcuffis cu bono cofilio pito:u in iure 
repimr fufpecms De berefi -e erii Diffa^ 
matus ♦ (£t b ed qn Delat’ ipe no repit 
legittime Depbcnfus nee^ptia pfeflTioc 
nec facti euiddia nec tedium legitima 
^duct6e:firc^f puWicc Diffamaf: ac 
erii repiuf indicia p eu qi^ reddutfu 
fpcctu aliaf dc beretica ptauitate Icuif 
vel vebcmenf»'^tpote q: babuit ma ^ 
gni familiaritate cu bcrcticis qlis ftjit 
file DC ^ agif ♦^n.cdnter follicimdines 
DC pur»ca» (Et tali rone infamie ed indi 
cenda canonica purgatio z rone fufpi-* 
tionisDebs berefim abiurareduicta» c. 
alle»mter follicimdles.Ctrca idu talis 
p:actica ed feruida»Calis emfic pub 
lice DC berefi Diffamatus z vitra infa' 
miicjc aliis indiciis fufpecms babit^ 
De berefica pzauitate in primis purga 
bit fc publke p modu 4 in fcdo modo 


CXXIlII 


tactos e(l.<0aa purgaroc ejcpleta ptr 
<pm Diffamatu mo)c idem Diffamatue 
vt fufpctme alif -t c)c alite indiciie bc ^ 
rcfipeqcfufpccmebime ^dictubne 
libiu cuagcUo^ coia pofitie abiurabit 
p^rbunc modum* 

(Et ego talie De tali loco taf Diocclie 
<oza vob isvencrabiUb^Dniemcie.^* 
cpotalie ciuitatie t iudicci terrietalie 
tmi i mdicio collitutue gfonalii facro 
fctie cuagelije pofitie cozam me cifcp 
;pp 2 ife maiiib^ cozpalif p mc tactMU' 
fo me CTederc cojde ac ^fitcoz ©jc illa 
fetam fide apricam qua ro.ecclefia cre^ 
dit^fttef pdicat z obfcruat.iEt pfeque 
terabmro Deteftoj abnego et reuoco 
bcreiim c)ctollfte fc aduerfue fan 
<ta z apttea ecclcfia cniufcuc^ fccte fiijc 
rint fctt crro 2 i 0 :»poftca vt fupza tactu 
€*ltc iuro z pmitto q talia z talia que 
egi ^ter cj z merito fum Dc tali bcreli 
t)iffamat’vt vitra voe me betis fufpc 
cm cjcptimanf illa nu$ Deinceps facii 
feu Dica ne(p opera Dabo fiat* Ite 
iuro z amitto q oem pniam qna mi ^ 
bi iniugere Decreueritf p pdictis p vi 
rlbus adtplebo nec^nia 5 io aliq: (Tc 
meDeusadiuueteifia euagelia facro 
rcta)£|i fi ^ pdicta furata t abiurata fe/ 
cero l futuar qb De^ anertat a penis ta^ 
lib^De fure Debitf me nuc p mc libere 
fupponoobligot aftringo qtenWple 
ctar cumbam legittime ectiterit me ta 
lia comififfe* flfduertedu tn bic q fi I 
4 icia funt taliat tafojtia q cu infamia 
^dicta vel abft^ ea reddat pdtetu Ditfa 
niara fufpecm De berefi vebemenf mc 
fibiurabit ocm berefim gencralif vt bi 
w c fi retabant in qudmm berefim pe 
ha relapfis Debita puniet.vt in.c*fm:cr 
follicitudies.Dc pur* c* z in.c.accurat^ 
oe bere.li.vf* 

^i aut indicia illa lutita modica et 
leuiaQ^ctiacupdictaifamia n reddat 
«ufofpecm De berefi vcbcmcni§ folu 


leuii:tnc fufficiet q abiuret no genera^* 
liter nec fimpliciter g fingulariter berc 
fim Dc qua babimf eft fufpecmsfita q 
fi ^baf in alia fpem berefis pena rela^ 
pfis Debita non pomef:g m eade rone 
abiuratois q: fc 3 fufp ect’ leniter abiU' 
ratuit pena relepfis Debita non punief 
lic5 Durius q fi afs no abiurQir3:vt oia 
bec patet in.c.accufat^.in pn. De bere* 
li.vf ♦ ^jtone aut purgatois canonice i 
Dubiu an fi poftpurgatoem canonicd 
in eend^ rpc 3 berefis De q fc purgauit 
canonice ^labaf pena relapfis Debita 
b eft vitio fupplicio feriaf. (Et videf q 
fiic p.c.cjccoicarn^j. ^.addqcimuf.ver*. 
vel fi poft purgatocm.t p.c*ad aboleii 
dam.^.illos di[c^.Dc bcre.in antiquis ♦ 
^it caums notarius q feribat in a ctj 
an talis abiuranerit tan^ fufpect’De 
berefi leuiter vel vebementertq: mul^ 
tu intcrell vt afs freqacntcr.Dictum eft 
(0uib9 fic actj feref fnia feu pnia p foi 
m 44 ^no:is fequentis* 

{ \ ^s.^.eps talis ciuitatr aut ii> 
In fl dcjcin terris Ditioni talis Dnf 
I /|rubiectis*^ilig^ius attendert 
tesfem talis dc tali loco z talis Dioce 
fis fuifii Delatus nobif dc tali beretica 
p tau itate cjcptimanf illa. (Et nos vol^ 
tesvt tenebamur iudicialiter in fotma 
n an tu incidifies in ptcdictam berc ^ 
fim condemnatam od inquirendum: 
tefies ad cjcaminandurattecp citanduj 
€t interrogandum medio luramento 
<ad alia facienda que fienda erant per 
nos Defeendimus z ^effimusvt Dece 
bat.(0uibu6 peractis vifis z Diligfter 
fnfpectis pariter et oifculfis ptoceffust 
meritis buiufmodi caufe et omnibua 
et lingulis ptoductis actis et actitatia 
babitot^ in et fnper illis tbeologotnm 
atcB i iure pito? plurief maturo colilio 
ac Digellio repim^te De pdicra berefi 
t tali loco fcu talib^locj ap6 bonos et 
gues publice Diffamatu qb vt non 

fi iifi 


bfo itiartdant canonfca 
)cimu6 t(bi purgat65 canonica q co:a5 
nob bic publice te purgalli.t ipi com 
pttrgato:c6piterrcpurgarut*lnucni 
muaetia te talia comiftffe cjcpzimanE 
illa ^ter que t no immerito fufpectu 
te babttim^vebfmanter vel leniter 
camr i! eil illO( e) illud.t boc oe pjc 
Dicta berctica ^/iamtate fi fecim’ 
tevt taliter fufpecru bereum abiurarc 
Dica^ oe5 bereitm ii abiurauftvt fufpe 
ctnavebcmetitervelberellm fuptadt^ 
cta fivt furpectus lcaittr,10tif qj non 
polTumus-t ocbem^talia ^ pegifti nui 
latcn^tolerare g cogimur ea vitare i\i' 
(licia fuadete ad boc vt reddans cauti 
07 in fiimytvt crimina n6 remaneant 
impunita-ivt ceteri no reddanl ^cliui 
o:co ad rifia comitreda.iEtvtcreatotis 
(niurie no equanimiter tolerenf .(f a fi 
pter tale pdictu purgatu « abiuraram 
bic iit nra pntia pfonaliter conilitum 
in boc loco^t bota tali tibi in antea affi 
gnatj.^oa eps aut iudci: pfati feden 
teoptribunali mote iudicu iudicatiu 
facrofauctia euageltta polltie cota no 
biovt Dc vultu oei iudiciu nrm ^deat 
« oculi nrivideat equitate fentetiam^ 
fctt penitentiam^p modu 4 fequil.f.^ 
tencari0ic.*^onanEill3 4 videbutur 
magie ad bonojc fidei elTc z cjctermia 
tione bcretice ptauitatM^tpote <$ ccr 
tio Diebus oniae e fefliuie b^at (lare 
ad p07ta talievitalis ecclefie cu cereo 
tanti ponderis in manu ou miiTarum 
folenia celebzanl capite oifeoopto et 
pedibus nudatisz offerre ad altare cc 
rcU5 antediemz q> beat fejctis ferfis ic^ 
iunarcT q» certo tpc locu illu no aude¬ 
at e)cire fed certis Diebus ebdoniade fc 
babeat epo vel indici pfitarcz filia 41- 
iungenda videbuntur fm culpa:? e)ci- 
gcntilt varietate q: no pt oari regula 
vna gcncralis.lata fuit bec fentenria. 

(I^ua lata c^cquaf poterit^b oifpcn 


tcraa 

farivel mitigarivcl comutari fm q>ne 
gociu penitentis cotrectio t builitas 
bec requirunt q:pt5tem habet epifeo 
pust iudc)c.t boc DC iurc.vt in.c.vt co 
iiiifff.Debcrc.U.v|, 

@ueftio*]CjcvM.riipcr moduj 
renteutiaudi bcrcfim cDitfdfasf 
red^mitentem* 

j ^tauus modus 

\ P^ceffum fidet terminandi et 
Icntcntiandi finiendi efl qua 
DO Delatus De berctica ptauitate meri 
tis p7occflti0 Diligenter Difcuffis cum 
bono ^'onfilio in (urepito:? repitur co 
feffusbcrcfim^penitenssalias non 
rclapfusvcracitcr.^t boc cll qfi Dclaf 
ipeconfitemriudictalitcrcota epo et 
inquifitoze medio iuramento foteve^ 
qp i^e tanto tpe fletitt pfeuerauerit in 
illa feu alia dc qua Delatus efl bereti' 
ca ptauitate. t illi crediditi: adbefTr § 
pollmoduad infotmattoneepitalio 
ruvnlt refilire« ad gremiu ccclic redi 
re.€t illat o^m alia berefim abiurarc 
t fatiffacerc ^ut ipivoluerut otdinarc 
c no repitur nunip ali§ berefim ali^ 
qtt§ abiurauerit fed nuc abiurarc pm 
ptu anio cll patus.Circa illu talis pta 
ctica efl ftruanda.Cal cm cflo q mul 
tis annis (Ictertt in berefim pdicta ac 
cti^ alqs quibufeue^ illafcB crediderit 
p:acticaucrir multofep iudujccrit in er 
roies fi tande cu effectu illas bcrefes 
confenferit abiurarc t fatiffactionem 
congruam ad arbitriu epiz indices ec 
clefiaflici c)cbibere no cll tradend^bta 
cbto fecularivltimo fupplicio feried’ 
nec fi ell clericus Degradandi g cll ad 
mifct5iam admittendus.iujcta.c.ad a- 
bolendam.^.pnti.c)ctra De bere.t abi 
iiirata (imims berctica ptauitate ell i 
perperou carcer^ retrud^dus.injcta.c. 
cccoicami.M.^.fi quis ei abfolutonis 
bnficio impartito z intuncto eide 5 q6 


€Laeftioviceriinart’ptiin^ CXXV 


ralib^ confacaityaptzxM 
officia, fiaifo m folcrtcr nc ftmulata fi 
ct 6 nc redeat fraodulcntcr/ecttiarc eri 
am b:acbia fmpedire no phr, 3 Bod^ 
•uttbmraudt cft vt fupia tactum efi. 
ttfimo addif*vt cojl pplb felltuo ote i 
cedefia crtmma fua oze jp:(o confitea 
tordta vCcsvtuum ab officiaU interro 
gator.tu tot anute pfcuerafW i tair be- 
r?fi malefica:^? lUe refpoudebtt.ita* et 
pellmbecebcc feciftt vt confeffus es 
z ille rtidebit itaz fic coufequentcr^^t 
tuucpofloUabiurabitflccis genib^ 
(Et qui fufpeai oc bcrefi uuUateu^a^ 
beautuM^t q: ifte qui ell fic ocpiebeu 
riisiubercricap:auitateell tjicoiczt^ 
iamxxpcdic^m^4,t,ii,6 bere, t per 
abiiKat 55 redqtad gremium ecclefie. 
3 ^deo eft ei abfolutonis beneficiu im- 
i>end^du.ia]cta*c* vt ofiiciudn ^nci.Dc 
bere.U.vf.quare pollpdicta abiuraf 65 
cft abfolued^t modu bnt abfolu^ 
bi a maiori e)ccoicac 6 e qt vtumr apo^* 
(lolica auctojitatec flarim feratur feu 

a per bunc modum* 

I 0 S talis eps talis ciuitat^ aut 
iudeje in terris talis uni Ditoni 
rubiectis*i!!ttcndentea q» tu ta 
ali loco talis Diocefis fuifli nob 
fama publica referite ac fidediguom 5 
Infinuatoe oelatus se beretica ptaui^ 
tate*€t qz illa infccms fueras multis 
annisirunaguu tueanle oetrimentu 
que oelario nollra pcozdia acriusvul^ 
nerauit nos quib^icubit ee officio no^ 
bis tradito fetim fide 5 catholica i coz' 
oibusboimcoplantare ac p 2 auitate 5 
beretteam ab to^ mentibus eneruare 
volentesvt tenebamurt tenemur* In 
ct fuper bis certius infozmariz videre 
ft clamoz qui ad aures noflras puene 
ratveritate aliqua fulciretur* 10 r fi fic 
veritas fe bFct^uidcrcm’oc ialubri re 
medio oponuno oefcendimus ad in j 
rcpdu tcfles cjcaminandu tec^vocadu 


ac vt congrucmi^potuim’in et fup C9> 
tra te oenuciatis te intcrrogandu 5 m e 
oio iuramentoead pagenduoiat fiii- 
gula q p nos erant flenda iullicia ejet'" 
gente ac vt nobis mandant canonice 
lanaiones.^anc cuvellem^caufe tue 
bmoi congruu ffn^ oare e videre clare 
q» comptu fuerat an.f.ambulares m te 
nebrisvel in lucez an fozes infect^bc • 
refis labe nec ne ^ceffus meritis acri¬ 
tatis folenne tam in facra theologia fa 
cultate $ in iure cononico et ciirili pf 
to:p cozam nobis confilium ozdinaui 
mus congregarifeientesq^fm cano^ 
nica inflituta integru ell iudidu quod 
plurimo^: fententris confirmaf t bito 
inz fuper oibusi fingulis actio z acri 
tatis in c5 pfiti fano maturo ac Digello 
confTlio pito^r pdicto:pvtfiftp ac oilig^ 
ter inrpectispceffus meritis oibufc^z 
lingulis in eo contentis libzaris inuc' 
nimus te gpria confefrione*in indicio 
recepto p nos medio inram^to l mul¬ 
tiplici pzauitate maleficap oepteben- 
fum ejcpzimanf articuli* ]0e:pcu mi» 
fericozs et miferatoz ofis nonullos p » 
labi pmittat aliqn in berefes z errozes 
n6 folu vt viri catholici literari i factis 
eloqufis ejcercenf. 10cru etiavt fide la 
pfi bumiliozes oeinceps fiant ac in pe 
nitentie opibus ejccitenf eiufde jacef- 
fusmeriris DiligentersirculTis reperi 
musqmadinfozmatonem noflram 
frequentem noilreqpz alio^z pbozum 
adberendo confTlio faniozi ao gremiu 
fancte matris ccclcWcz ad eiufdemviri 
tatem falubziter euolafli pdictos erro 
res ct berefes Deteflando ac fidei fete 
catholice agnofeens irrefragabilem ve 
riiatc 5 tuis internisvifceribus inflige- 
Do pzopter quod illius vefligifs inbc- 
rentes qui neminem vult perire te ad 
mifimus ad adiuratszia c abiuratozil 
publicam cautionem faciendo te in p 
fentia:p pzefatas berefes z aliam oem 


bcrcfim poblicc abfumreqoa comple 
ra abfoluini’ te a (Viia e^coicatoie ma 
(o:fs qua eje lapfu m berefiim eictitlftC 
fnnodat^-zterecodUando fancte mrC 
ccclelTe rellituim^ecclclTallids facria 
tum tamcu te cojdcverot fide non fi 
cra redieris ad cedefie vnitatc <put tc 
fecilTe crcdimusi fpamus* Sane cu5 
fndiginlvalde ejciflat tnoijz tpalin uu^ 
riasvkiTdstcuqp celo2u creatons oim 
fnUirias equanimiter tolerare.cu mul 
tograulus fu eterna^rpalcm Icdere 
inaie(late5 z vt ipc peccato:^ miferato? 
rui mifereatur Tifc^ ceteris i e]ccplum« 
(£ivt crimina no remaneant ipunita z 
vt efficiaris cautio: in futuar z vt non 
reddaris ^cliuio: g tifficilio: ad 6 di^ 
cta-t qcu£^ alia illicita pmitteda^^os 
eps-i iudc]c feu iudices in ca fidei ante 
fati fedetes^ tribunali more vt fup:a 
^ induaf veffe liuida «♦^te te fnia^ 
liter condemnamus ad ppetuu carce^ 
remvt ibi femp pane tolods -taq am 
guftic crucieris retineres nobis c]c cep 
ta feia^ e]cp2effc quaten^poffim’ libc^ 
re Dicta fnlam feu penitentia mitigare 
aggrauare c 6 mutare tollere totalifvf 
in parte fi et qn z ^ut nobis z totiens 
quotiensvidebirur faciendum lata ffu 
ftbecfentcntia zc.<B.na lecta iudee af 
fumet per puncta ctticat fententiato 
becvel (imiliain effectu fili fententia 
vcl penitentia tua ftatinboc ^Xpo:' 
tes toto tempo2evitc tue cruces q Ites 
in fcala cum eis in po2ta talium ecde 
fiarumz^ fis in carcere perpetuo ad 
panem et aquam fed fili ne fit tibi gra 
ne quia Certifteo tc q fi patienter tolle 
rcs.mifericordiam apud nosinuenief 
non Dubites nec oefpercs fed firmiter 
fperes.quibus Dictis fententia e)cecu' 
tionf Dcbitc temadetur-t fiatim velWs 
prcdicta fibi induature in fcala in>lto 
ponaturvt ab egredientib’ eminenter 
videatur circudantib^cu mifiris (urte 


terda 

fecolaris«^02a aut p2adii tucaf a ml 
niffris ad carcercz pofi fiant alia ^)ut 
ponuntur in fnia.ifeum aut ipc indui 
tur z ad po2ta ccclefie tedudt* Ifudcp 
ecclefiafticus non fe amplius itromit 
tat fi curia fccularis contentatnr bencv 
quidem^fi non agat ad libitum. 

^ueftio.jcjcvuj.fupcr modii 
fementiaiidi berefim confeifaj 
fed relapfam licet pemtentem* 

/ \ 0nus modus 

i / L «pccfitjm fi<^ei terminandi cf 
T l^ententiandi e qn Delatus 

' ^beretica pjauitatepjoceffus meritf 
Diligenter Difcuffis cu bono cofilio re^ 
peritur confeffus berefim t penitens 
fed relapfus rcaliter.(Etboe cll quian> 
DO Delatus ipc confitetur iudicialiter 
coram epo aut indicibus ats fe omne 
berefim abiuraffe.-t ita legitime repit 
€t q poft credidit tali berefi feu errorf 
10 c\q fpeciahtcr bcrcfim adiurauft 
fc5 maleficarum z pofi redtit in eandd 
fed pofi adberens confilio faniozi pc^ 
nitet credit catholice ^reuertif ad cc' 
clcficvnitate tali em no funt fi bnmill 
tet petat Denegande pnlet eucbarifiic 
facrafed ^mene^ peniteat nibilomi^ 
n’vt rclapfns cft tradedus biacbio fc> 
culari vltimo fupplicio fcriendMI^oc 
aut intelligitnr vbircpitur q» abiura^ 
ncrit t3$ Dep:cbcnfu 9 iu berefim feit 
tancp fufpectus Dc berefi vebementer 
no aut leuiter tm.Circa aut ifium talif 
ptacticaefiferuanda.^am concluTu 
in confilio pitotum maturo patiter et 
Digefto et fi oponuerit replicato q 6^ 
Dictus Dclat^ DC iure efi rclapfus.Cpu 
aut iudeje mittent ad Dicmm rda ^ 
pfum Delatum in carcere inclufu5 ou^ 
os vel tres probos viros et p^fertim 
religiofos feu clericos fidet 5elat02e3 
eidem rclapfo non rufpectoenec igr» 


0.«eftiovi'cefintaomua CXXVI 


tO0 fcd familiarw gratos.z ifti mtra 
bunt adicum captata boza copctenter 
t loqnent fibl oe contemptu mj5ix mi 
ferne vttc pnte gaudijs ac ctlona pa 
Mdili z ocmu bie pmllTis indicabunt 
iibi. Qtc cpi feu iudicie ^ no potell 
cuadere ntoztem tpalcm z io ^ curet 
ocfaiuteaieilteac oii^ponatoe pecca 
to;: fuo:jr cofcflTionc t facri eucbariHie 
Qccptioncz illi freijntabunt eu induci 
tC0 itlu ad pniam ac etia ad patientia» 
CofirmStes eu fi viribue in catholica 
veritate taliter vtipm oiligfter faciat 
conitteri ac conferri eidem petenti bu 
militer eucbarillicfacfm»^am bmoi 
faefa non funt talibus Deneganda, iu 
lcta,c.fupeo.i 5 bere,li.vi,(Buib’ facra 
mentio receptis eo q bn DifpoiTto ad 
falutcittdicio pdictoippolljDuos ’vel 
tres oies.^rt anibus p pdictos in fide 
catholica connrmcfz ad patientiam i 
t>ucatur.€ps feu iudcjc loco cius mi 
dabunt balino lod feu ptari curie fecu 
laris quatenus tali Die et boza.f.no fc 
HiuSf^ cu fua familia t tali platea feu 
loco cjctra eccleitam tamen ad recipic 
dum De fozo fuo quenda relapru5 que 
l^i cps et iudcjc tradet ei.€t nibilomi 
nus cp Die plijta De mane feu pccdente 
faciat publice pconifari perciuitatem 
feu locum in locis illis feuvicis in qui 
bns peonifatones alie coiter folet fieri 
tali Die et boza i tali loco pdicatoz 
pzo fide fermonem faciet et epifeopus 
z alq iudices cotzdemnabunt qndam 
relapfnm inbereticam pz9Uitate5 tra 
oendo eu brachio fcculari* Confide 
randum autem bic ell q ille qui lic re 
lapfus ed ii fuerit in facris ozdinibus 
conltimt^ vel alias facerdos vel cuiuf 
cu^ozdinisfeu religionis obumbza 
ffone fufeatus pzius ante^ tradaf ell 
totius eccleliamci ozdinis progatiua 
nud«ttdtt0.elicomni officio cccleiia 
dico cjcpoliams relinquatur fecularis 


arbitrio porcllatis animadncrlioe Dc 
bita puniend^^.vtin.c.ad abolendum. 
§,pntuDebcre.(Bu3ndoigF talis cd 
a fnis ozdinib’ Degradandus z fccuia 
ri curie [relinqndus.Cps conuocet p 
latosz viros religiofos fuc Diocclis. 
quia licet non olim nunc tn folus cps 
cu p Utis z alijsviris religiofisz pitis 
fuc Dioccfis pt in facris ozdinibus co 
dimtu Degradare cum ed reliiiqudus 
bzaebio fcculari vel ppetuo immuran 
ous^ bererica pzauitatc.^u]cta,c.qin 
Dc berc.li. vi.?f^dueuiete au t Dic pzeff 
Degradando relapfo ac tradendo ii 
fuerit in facris ozdinibus conditurus 
iu bzaebio fcculari aut relinquendo fl 
fuerit laicus ad audiendu5 oiffinitiua 
fmamiualtquaplateafeu loco c)ctra 
eccleitam populo congregato z facto 
fermoncperinquiiirozcm ac ipi rela 
pfo inibi (n alto loco condituro et pzc 
fenti curia fcculari fi Degradandus ip 
fc relapfus fuerit.Cpus iu pontificali 
bus indutus z pzclatis fue Diocefis ei 
Dem alTidentibns ipm Degradandum 
cozam eo cjcideiuem z indutum ac Di 
fporitU5 ac fi Deberet in fuo ozdinc mi 
nidrareafuo ozdiue Degradabit a fu 
periozi ozdiue incipiendo et fic grada 
tim vf(^ ad vlrimum et lic conferendo 
ozdincm verbis vtitur epifeopns ad 
boc per ccclciiam ozdinatis ita oegra 
Dando in qualibet Depofrtioue z cafu 
le et dole et fic oc altis poterit vti alid 
bus verbis contrarijs pzimis, 0 xn 
quidem Degradatione facta vbi fieda 
fit per modum fmquem oe iure feu 
confuemdinis ed fienda. Officialis 
mandabit notario feu religiofo vel cic 
rico quatenus legat fententiam que 
fententia fine relapfus laycus fine clc 
ricus ed Degradat^ feretur per modUf 
tenozisfequentis» 




pars 

/ \ ^9*^.mifcr9toct)fufnae^u3 
Jn /L taUs duitates % (ude]c (n terris 
i ^•taU0Ofiioitton(fobtcai9*?!tt2 
deteo legittlmc ifoimari ra tal't)c m 
U locotaUttaUsotoceftsftjifh co:a5 
nob (6 fi ita foerd feu cotra taUb’ cpo 
-z indkib^ Delatus oe tali berertca p:a 
uftate feu talib’ eicpliceuf. Jn db’ bc- 
rcfibus vtlegimme fuit copcrm fuifii 
a pfefTionc ^pila oepbenfus ac cril tC' 
fiibus couia’: 't cf m llhs pftlteras ti 
to fempo:e animo Indurato Dlcaf ^uc 
fuit ^ poft adberens confillo fanlon' II 
las berefes m taU loco pnbllcc ablura 
ftllnfo:ma ecckfie cofueta abnegafil 
z reuocafil flater que pdtcrl e^s t ind 
firojicredentes re veraciter puerfu5 ad 
grcmlu ecclefie fete te ab eiccolcati 
onls fnla: q afirlcms tenebaris abfob 
u entes fi tn oe coide vero z fide non fi 
cta reuerf^ effes ad fanac ecclefie vnf/ 
tatern Iniu^crut tibi penltentla faluta 
tarc veru poli oia f^tadlaa z tot an ^ 
nonim curriculis la elapfis noc noul^ 
ter Iteru oelams nobis ejctltlftl ^ Ite? 
incideras In tales berefes ablurat^ eje- 
pllcenf mofcB licet oirpliceter oe te ta 
ha audllfemus: tn lofllcla nos cog^tc 
oefcendimusad Inqrendum tefies ad 
ejcamlnandu tec^ vocandu5 z Interro' 
garidiim medio Inramento nec no ad 
oia z fingula facienda ^ per nos fien^ 
da erantfm canonica infiltuta, ^anc 
cn vellemus pntem caufam fine ocbi' 
to terminare folennepfillu tam In tbc 
ologlca facultate ^ i lure canonico ac 
ci ulli plto? iulTlm^ cogregarl z bito p 
dlctoKCofillo maturo plterz Dlgeftlo 
in z fiiper oibus z fingulls actis z acti 
tatis ac vlfis z olllg^nter olfculfis pio 
ceffus meritis i oibus equa lance It' 
btaris <put fieri eligebat reperlmof le 
gittlme ta p teftes ^ per 4p:la tua con 
felTlone ludlclallter recepta gp m relU' 
cldifii lu berefes abluratas*^! reperl 


terda 

mus qi> talla z talla Mjclfilvel feclltl » 
(£)cplicenf oia/piopt q z merito oe p 
dicto? confillo tc babuim’ z babem’^ 
prelapfo. ^uj:f 9 canonica Infiltuta 
Dolenter referim’ z referendo Dolem ® 
^ q: ad Infotmatoem nFam z ^bomm 
viro? catbollco? Diulna gfa mfplratc 
Iteru es reuerfus ad gremln ecclefie et 
ad eiufdem fidei ventate pdlctos erro 
res z berefes Dcteftido z credendo ca^ 
tbollce 'ftdemcR catholica ^tefiado ad 
mlfimus tc adrcclplcndu penltentlc 
z euebarifile petita p tc bumllrt eccle ^ 
fiallica Iaera menta* 10 eru cu ccclcfia 
Del in tc z drea te vitra nonbabeat c|d 
faciat cum ira mlfcrlcozdltcr fe babuc' 
rlt erga te vt ptediiclmus z tu tlla abu' 
fus fueris in abluratas berefes incldd 
do.Ca^ternoseplfcopusz ludicer 
antefati ledentesp tribunali mote ni 
dicum ludlcantlum facro fanetis eua' 
gelqs poliris co:am nobis: vt Dc vul > 
tu Del iudlclum nofiru5 ptodeat z octt 
II nollrl videant cqultatem babentes 
pieoculls folum Deum et fancte fidei 
Irrefragabilem vertratem:ac c)cftlrpa> 
tlonem beretlcc ptaultatls tc talem 
boc loco Dic z bow tlbi ad audiendam 
DltftnltluamfenDentlamlnantea afit' 
gnatis fententlalltcr ludlcamus te ef' 
fe veraclf relapfu In berertca ptanltatl 
Ilc5penlta^tvtvcracltcrrclapfu Iti 
eandem Dc foto noftro ccclefiafilco re 
pioqclraus et relinquimus biacblofc 
culari tradlms:rogamus tamen et efil 
caclter Dictam curiam feculurem qua' 
tenus citra tcclrcafangulnls effufis' 
nemetmonlspertculuj fuam fentcii 
tlam modcrctur*€t fic eplfcopuf z fui 
eflrefTotesreced^tes curia fecularls fU' 
um officium cjccquetur * 
?llttendendum efi cpnls eplfcopos 
ctmqulfitoz Debeant effe fum opere dI’ 
llgentes et per fe et per alios facere 
vt relapfus peuiteat et §d fidem qtbo 


^ueltiovicerunanona CXXVil 


Ifcam conaertamr* rn poft^ penfme^ 
rft ct conclDfum fiicrit In conftUo q I5 
pen(teat nibUom^nna verac((er c rela^ 
pftt0^ftta»0tr«(lmd’eft bacbio (c' 
cuIarC fpi pfonaltter q taU fnia 05 plC' 
crt c(d^ n6 mdCccnt. q: facice Micis 
coiidcm 5 andu»€t f ba fua ma^ 
610 mducunt plectendam ad impeni 
tentta m ad pat(ent<a*(z 10 nec e]cmnc 
nec an miam nec poft eam fibi faciant 
pfitarlvtnomoueamranto ptra CO0 
q In cafa tali mottm olllgentlne eft ca 
oendum^fed vt ell olcm mittat ad C05 
flllquo0vlro0 ^bo0 ptcfertlm religio 
fo6 fea clerlcoa el non Ingratoo ^gra 
to0 qnl futnri fniam atm morte5 infll 
gendd Indicant eum ad nde pUrmcnt 
ad patientia ejcbottenmr z poH fniam 
cu affoclent confolenmr cd eo eicoiett 
0b eo no olfcedat oonec fplrlm reddi 
t>erlt creatori* ^Int Iglmr canti z aul 
fati ne 4d agent feu oleant ^ter qb re 


nltcna n 5 tamen relaprtt0.S5 tarlf 
fime Inuenlmr talla carn04lcet Inf du 
nobla InqnllTtorlbua contigerit tamc 
e^0z ludlceo cutall no oebent fedlna 
re fed bn cnlloditlt copedlta ad pner 
ftonem Inducere etla p plareo menfea 
ponendo q In corpe z ania fle Impc 
nlteno oamnabltar*(0ttl fl tand^ nec 
p2ofperl0 necadnerfla nec minio nec 
bUndlcl|0 poterit emolliri vt refillat 
ab error&nafnlot fuerit p«dlcro c6 
gruo tpe e)cpect3ttt0»€p0z ludlcea ol 
fponent fe ad tradendueu feu rellnqit 
oum bracblo fecalari z mandabunt p 
cedulannnclofeuballno feu potella 
cl curle fecularl quatenua tali ole non 
fedlua et tali bora fit lu tali loco e]efra 
ecclefta tn cum fua familiae Ipl tradet 
(iblquendam beretlcu Impenlt^tem 
et nlbllomlnua q’ cp pte eo^ fiaclat pn 
bllce pconlfarl In Ulla vicia feu locla i 
qulb^alle pconlfatlonea funt fieri con 


lapfna mortem preueulafz t^l efficlaC fuere q^ ole z bora ac loco 5 dlct^'^re 
Irregal3rea.(£t vu oebebant meritum olcatoz factet f mone p fide ac tradet 
oeportare oeferit fecu pene plter ate^ beretlcu quenda bracblo fecularl*? lo 
culpI.Conriderandu ell etla q taf feit q oeavenlant z Interfunt z b^uut In 
rentle tradedl allque curle fecularl no oulgentla pfueta* (Bulb^ ejepletla tra 
pfueoerut fieri ole fedlua vffolenl nec Detur curle fecularl p modu teuorla fe 


etla In ecclelTa fed ejctra In allq platea 
qr fbia eft 4 ad morte.? bonelll’ 
cd q feratur In ole ferlall ? cjctra eccle 
fiam cum olea fedlua ? ecclelia ooml 
no ITnt Dedicata* 


quentlafepl^tnammouendop prlua 
vtrelillaf? penlteat*^ li omnino no 
luerit fertur fuia* 

/ \ 0 s. 0 ,mifem 5 nc olulna e^a 
I n/r talla clultatla,? ludejc lu terrla 


®UcfllO*jCjCl]C*fupcr modurn 4 l%taUaonl*?Ertendcute 0 ^mtair 

fenteitfiandibererim confeffar^ oetaMlocotaUBOjoceiisfuiiM nobis 

Dclatua fama publlca oeferete ac fide 
fed impenitcntem ct tamcu re-- Inanuatone oe bcretlca praul 


i £dmua mod^ 


la^ljun. 

\\ Ipcelfum fidei terminandi et 
fcutentlandledqn oelat^oc 
berctlca praultate ^celTua merltla ol 
llgenter DlfcuflTla cu bono pfillo pito^ 
IU in lare replf pfefTaa berelim‘z: Impe 


tate. (£)cpllccnmr berefea ? q> fu Ulla 
bereflbua ? factlapdlteraa multlajan 
nla lu tue auie oetrlmeutu*^orc^ qui 
bua eje officio' Incubebatpraultatem 
bcretlca c)etlrpare. l^olemea vtfeuc 
bamur lu ? fup bla cerrl^luformarl vf 
Dcreauambularealn teuebrlavel tn 
lucc olllgetcr*3n4liUHa’ oe prcdlct^- 


Ipars 

tcc^ cftantceac cflfifcarftef fnfro^ated 
rceim^repdto infccmberenca pmuf 
tare^^anccup cunctfsnoftreim^tis 
^ei^derab^Ub 9 infodiat co:di nro fidtt 
fancta catboUd m ppfop pcotdifc 
plantare eradicata beretica pzauitatc 
modos Oinerfoevariosz congruos tl 
per nos ^ p alios adblbnim^qtenus 
f cfilires ab bcrefibnsz erro2ib’anred( 
ctis in db’ deteras atep dabas ^nt et 
nnne das pmmaciter ac ptinacif anlo 
indurato.l0e^2cnb«ani generis ini^ 
mico mis pco:di )6 afrtdetec^’in oletis 
crroJib^volnete-i innolnente nolueris 
nec^ velis a fepe oictis berelib’ refilt^ 
re'plu 0 eligens mottem anie incurre^ 
re gebennalez co:pis tpalem ^a/ntefa 
tasberefcsabiurareacadgremiu ec- 
ckfie aduolare-r aniani lucrifacere iu 
rep:obum fenfum oatus^iga cum 
fis ab ecclefia fancta oci ejccoieatonis 
vinculo innodatus^ meritot numero 
a c^rege oriico fepatus ac pticipationc 
bonott ecclefie p:iuatus z ecclefia cir^ 
cate non beat vitra dd faciat cuin ad 
te puertendu fecerit iujeta poffe» ^^os 
eps-i iudices in ca fidei fepefati feden 
tes p tribunah mo:e iudicu indicanti 
um^crofanctis euagelus politis co^ 
ram nobis.vt oe vultu oet iudiciu no 
ftru ^deaK oculi nrivideanfequitate 
babentefep p oculis folu oeu z fancte 
fidciveritate ac ejcdirpatione berettee 
ptauitatis bac oie bo:az loco tibi i an¬ 
tea alTignatis ad audiendi fniam oif- 
finitiua condemnam^ac fententialiter 
iudicam^te edevcraciter bereticu im> 
penitentemtvt veraciter tale tradedu 
relinquendu btaebio feculariz fic vt 
bereticu Ipenitente p banc nfam fnias 
oefo:onodro ecclefiadico te^ticim’ 
t tradim’fett reUndm^btaebio fecnla 
ri 3f ptati^Curie feeularis oicta curias ' 
fcculare efficaciter oepzecantcs qten* 
circa ce citra faaguis effufione z moc- 


term 

^spcrfcnlnmftiam fuiam moderef. 
lata fuit bccTentcntia. 

^ K^ueftio,jC]Cjc.riiper berefim 
cofeffamT relapfet tpenicente^ 

Tnp^cfeamiis mo 

B /1 oua ^ceffum ftoei terminldl 
' l ^ finicdi e qn oelat^ oe bereti 
ca ptanmte pceffus meritis oi ligenC 
oircuffis cu bono pfilio in fure pitozii 
repitur confeffusberefim ac ipenitcs 
z relapru 6 .€t b ed qn oelat^ o:e 
confttef iudicialiterltalia et talia fe cre 
ocre z practi cafTe circa idu ed p2acti- 
cmdttrtfupzQzfcratfniacozi epo et 
iudicib^d tfi funtbereticalia maifede 
p ^ml tcno2i6 fequenns* 

/ Y^s^i^.miferatione oiuia eps 
r /t ciuitatis ant iude)c fn fris 
* ( ^talis oni/^ttederes g? m tafoc 
tali loco talis oiocclis fuidi nobis feit 
talib^pdeceffo2ibns nFis oelat^ oe bc^ 
retica p2auifate c)cpliccfit‘f n quibus 
vt legitime ed copeitu fuidi confeffio 
ne^p2ia iudicialiter ac fidcd^gn^sted^ 
bus oep2cbaifttsz <$Ui illis pditeras 
jtanto tpeaio indurato oicaf <puf fuit 
fed q? pod fano confilio inberedo illaf 
berefes publice abiuradi in tali loco 
in fo 2 m 3 eccriepilueta^pf d Edicti eps 
z iudejc credentes te vieraciter refiUffe 
ab erro2ib’anfelatist ad grcmiukcclc 
fic credendo catholice aduolaffe tfbf 
abfoltttonis bencficiu iparrirut abfoli» 
nentes te ab ejccoicationisfnia q adr^ 
ct^ in antea tenebaris fi tft oe cozdc vc 
roz h*deuon ficta conoerfus ejetiteris 
Id fancte ecclefievnitate tibi falntarej 
pniaminiungentesadmifctJiam recc 
pernt.q2 cccfia feta oei nd claudit gre^ 
miu reuerteti, l^e^ pod oia atedicta 
fuidi nobis oelat’ q oifpliccntcf acce 
pim’ cp ite^ icideris;! oanams berefea 
p te publice i antea abiuratasfea tf^ 
z talta comifidi f abiurata pfibatas io 


0LiiclKo tricdimapzima CXXVIIi 


hie anie oetrfmcntu.^icplicent 0of' mo:atf fcdftce^ tribmiaW !tio:e (adi 
Pifphcctfa fautiart ^ oe te U' cu mdiciriu facrofanctis caaselijs po 

lia audiffem^ nibilomin’ iumcia nos fitls cota nobis vt oc vultn oci mdici' 
cogente oefcendim’ ad indrendum te iim nfm ^deaw oculi nrivideant ed^ 

ires e^cammandu tec^ vocanduz inter tate babftefe^ p oculis folu oeu et bo 

roganduvt oecebat medio iuramento note fanac fidei ottbodoicc» l^ac oie 
c ad faaendu oia« fingula q p nos fie bota z loco ad audienda fniam oitfini 

Oa erant Pm canonica inilimta* ^ne tiua tibi in antea afTignatis te talem i 
cumveilcm^pntem caufam fine oebi" nra pntia conftitutu fnialif codemna 
to terminare fol^ne tl pito? in tbeolo mus z condenado iudicam^ec verad 

gica facultate $ iniure; canonico z ci' ter impenitente bereticut rclapfum z 

uili pfiliu fecim’pgregari.(£t bito cu5 n talem realiter tradendu feu relinqn 

pdictis (nz fup oibust fingulis in p:e ou bzaebio feculariz fic vt ve^ bercti^ 

fenti carduetis oeductis aettst actita cu impenitentem pariter z relapru 5 p 
tis confilio mamro piter ac oigeilo ac banc nPam fniam oiffinitiU35 oe fo:o 

ctia replicato vilTfc^ ac oiligder oifcuf noftro ecclefiafiico te pioijdmust rra 

fis ^cefius meritis b^caufe ac oibus pimus feu relinquimus biacbio fecu 

iput iusT iullicia fuadebat copim^ U' lari ac potefiati curie fecularis oepea 

^time tam p tefies oignos fide ^ p tu tes efficaciter fecularc curi35 antelata 5 

am pfeiTion^^zia pluries p nos rece quatenus citra fanguinis effufioneni 
pti te icidiffe i berefes abiuratas, et monis periculum erga te fuam feu 

repim’^ taliat talia Pijcifii vel egifii* tentiam moderetur data fuit 15 fnia. 
(£j;pliccnfoia^eq«merito oc pdeo ^MCftlO.XXXj* ftipcr COUlCta 


ra coulio tebem^mis crigdib^eicceP 
fib’^ rlapfo fm canonicas fanctbnes 
qb ooleter referim^t referedo oolem’ 
nouit ille d nibil igno:at co:diu itima 
oim ituef t cutotis nris pcotdijT cupe 
rem’<put adbuc cupim'^ te reduc? ad 
fete eccfievnitatc ac enumerare a tuis 
vifccrib^pfata beretica ptauitatem» vt 
fic faluares alam tua ac morte euade^ 
res corpist aie gebcnalP conat’ nros 
cjcercuim^ad tefalubriter puerterten* 
pu modos pgruosvarios adbibentes 
fi tu i reprobu fenru5 oat^maligno fpi 
ritu Duct^pift feduct^ pelegifii tordri 
piris ac ppetuis cruciatib^i infernum 
t b tpalibus ignib^co:paliter pfumari 
qua adberedo cofilio fanion' ab errori 
bus D^abilib^ac peltiferis refilire et 
ad gremiut ad mifebiam fete mris ec 
clcue aduolare^Ca .fpter cu ecefia bc( 
vitra no b^at lerga te qd faciat cu ad te 
^ouertedtt tom e.tprcuit poiTefuum*: 
000 ep0% indices in basfidei i$ me^ 


ritis Diligenter bifculTiscu bono con 
filio in iure peritorum reperimr in bc 
refim oeprcbenfus facti euidentia vel 
tellium productione legitima non ta 
men confeflione propria t b efl quan 
DO ipe Dclat^couincif legitime De aliq 
beretica prauitare vel facti euidentia 
vtpotc qr bcrefim publice practicauit 
vel p teftcs legitimos cotra ds e)ccipc 
re Delatus legitime u6 potuit tamen 
ipeficconuictus Dcprebenfus pfifiit 
firmiter iu negatiua z cofitef coltarer 
iujeta notata per 2^ollien» in funutit» 
Debere.S^qualiterquis in bcrefim oc 
^bendaft^ patuit fBpra»queflt;:jc]ciuj' 



Z Deptebenfuin omnia tamen 


C^rca (ftu taUs practica efl feroanda. 
dT alie t>uro carccrc ell tcnend’in co' 
pcdibue-z catbcna frcqnter ab officia^ 
Itbua coniunctfm^ Diuiftm^ per f€;ac 
paUo 9 ^ efficaciter ad monendae 
cis octegat veritate indicendo ei q fic 
faciat-r confiteatur erro:e fuu ad mi 
fericoidia admittef abiurando p:imi' 
tus illa berericam p2auitarem*ioiaui: 
nolueritTed (feteritin ncgatiuaq* ad 
finem relinquetur biacbio feculari et 
mo2te nd poterit euadere tpalem«i£^ 
fi Diutius infamatus^ ejcpectatusfie^ 
terit in negatiua eps ^ o^iciales mo^ 
Doconiunctimmooiuifim nuncp fc 
nunc p alios ^bosvirostrabat ad fe 
movnu tefie mo aliu infomiando efi 
vt attendat 4 d oepofuit^^t fi oi)cit vc^ 
ru vel non.q2 no feipm Danat eternaU 
rerz aliu tpaliten? vereatur faltteie 
recreta Dicere ne ille Delatus moiiaf i 
iufie et verba talia fiudeantei Dicere 
vt clarevideant fi Deporuerutveritate 5 
nec ne.i^ fi tefies ficut infotmati fie 
terint in affirmatiua % Delatus i nega 
tiua nec adboc fiatim velint e^st of" 
ficiales negotiu p fnlam Determinare 
tradedo ^iter Depzcbefum bzaebio 
fecularifed Diutius eu teneant nuc itt 
Ducendo Dep 2 ebenfu 5 ad affirmatiui 
nunc tefies Diuifim tn ad ejccutiendu 
bene confeientiam fuam«(£t fingulari 
ter attendant epsz officiales ad illum 
lefic quem viderint melius Difpofitu 
ad bonu 1 4 videatur melioiis cortfd 
cntic.it circa fllu infient Diuti’ fi res 
ita fe babnitvt oepofuit nccnc ei^cofd 
entid onerddo % fi viderint tefiem ali^ 
qu^vacillare vel alias beant indicia ^ 
eu^cr 4 fuipectus ($ falfitatem bi)cc 
rit merito baoeamr De bono pfilio pe 
ritoyarrcfiaitcumct^cedant vt iu^ 
fiiciafuadebinComptumndt^ i fre^ 
quentere frequentius qp fic Deptebett 
fos cefiibus fidedignis pofi$ in nega 


tercia 

tiua Diu pfiitit ad cot reduct’ ^fertim 
veraciter info2matus no tradef bjs 
cbio feculari fed ad mircDia5 admitti( 
fua Detegit p2auitate z veritate quam 
iam Diutias negauittunc libere confl 
tetur z frequenter repertu cfi ^ tefies 
malitia agitati ac inimicitia fnperati fe 
adinuicemcolligaruntad impoucn^ 
Dum lufontiberetica p:auitate» *poll 
^ ad info2mato5 frcqntcm epi z offici 
ales remotfu confeientie fatigati ac Dl 
uinims mfpirati reuocant qua Dieert 
z fatentur maliciofe fe illi ipofuilfe t 9 
tam labem ^tcr qt 5 talisz taliter d 0 
benfus non efi g fniam fefiinandus | 
Diutius q: p vnu annu z plures ejcpc/ 
ctandus aiite$ fic tradatur curie fecti 
l 3 ri,(Huo cftpectato tpe copetenti et 
adbibita Dilig^tia condcceuti fi fic Dc> 
latus Icgtttime Dep:cbcufus recogno^ 
uerit culpa fuam acconfelfus fueriri» 
Dicialiter fe fuiffe illaqueatu tpe pfats 
beretica ptauttateacilla ac oem bere^ 
fim confenferit abiurarct fatiffaccre 
ad arbitrium epi et iuquifitofis ^rU' 
um.ejcbibcre tan$ in berefim Dep:ebc 
fus et ^2ia confeffione z tefiius 
tima p 2 oduccioue«^t bcreticus peni 
tensabiurefomnem berefim publice 
per fo2mam*Be qua agitur 6 ctauo 
modo fupza pofito p2oce(rn5 fidei tetf 
minaudfivbt De talibus agitur.^i vc 
ro fic cofclfns ^ incidit fic in berefim 
fed fiat in illa animo pertinaci vt ipc>» 
nitens rclinquemrb:acbio feculari et 
agarar circa illum per modus fiuo fu^ 
pia agitur in Decimo modo ^jcelfunt 
fidei terminddi^vbi De talibus agitur* 
©i aut ipc Depiebenftts fieterir cofid^ 
terinnegatiuafedipitefics refilierint 
a fua afiirmatiua fuu tefiimoniu reus 
cando ac culpam fuam recognofceds 
qz infonti tantam labe impofoert ran^ 
coze et odio agitati pcc feo precio oe* 
ouai$coelatovtimmnnea indicis 


OMdUotnccfimpUmii CXXIX 


relaxato panlcf i^fvt falli teUef accufa 
t€f fcii oefemefvt norat paul^fop^c^mV 
tom.T veUUos in ^ii,oe berc,m dc. t 
feret friia fcu pnia ptra eos ad arbltrlii 
c^l z Indicitroitio tfi ad ppctuos carce 
res tales falfi^tcftes condonando et 
in pane z in aq ad oles vite penltetlan 
do tponedo etla poli ad fcalvis an pot 
tas eccHe tales -tc.bnt^tn pt5tc epi mi' 
rigare aut etla ^ggrauare poll annu et 
teai^r fozml tenozls fequentls. 

I 'J aurem ^aliter oepzebenfus p 
annnrti vcl plus vel 'alio malo 



ri congruo;tettipo:e cjcpectatus 
>erlllterltln negatlua continue et tej^ 
Tles legitimi In afflrmatlna olfponant 
feeplfcopusetludlcesad rellnquen 
dum eundem bzacblo fccularl mltten^ 
do eld cm aliquos pzobos viros fidei 
3 eIato: cs:et pzefertlm rellglofos eld ea 
non Ingratos fed familiares et grato j 
qui fibt indicent q mozte 5 non p otell 
euadere tempozalem oum fic llatlm i 
negatlua fed tradetur tali ole vt beretl 
cus Impenltens potellatl curle fecula^ 
rls,(£t;nlbilomlnu3 cplfcopus et offl^ 
clalls mittat baUno feu potellatl ctKle 
fccularls quatenus tali ole z boza z in 
ralllocoejctraecdeliam tamen veniat 
cum familia fua ad recipiendum que^ 
damberedeum Impemtentem quem 
tradent el.€t edam <$ faciet publice p 
conlfarl In locis lUls in quibus pzeco^ 
nlfatlones alie fieri cofueuerunt om 
nes iTnr tali ole z boia l tali loco ab au 
dlendum fermonem quem pzedicato: 
faciet oc fide z tradent cplfcopus z of 
ficlalesquendam beredeum pertlna ^ 
cem bzacblo Peculari, '^duenlcnte aut 
ole pzedlcta ad ferendum fententiam 
alTignatamterunt eplfcopns t officia" 
les in loco piedlcto Ipo tradendo ibi ' 
dem c)clllentem alto cleroz populo co 
gregato vt eminenter ab omnibus vl ^ ' 
diautur:acpzefemcpotcllatc curlcfc^ 


cularlsllando Ipo tradendo.(Bulbus 
lectis feretur fentenda perbunc 
dum. 

/ \0Q mite ratione olulna eplfco^ 
in 11 pus talis duitatis autludejtln 
1 (^Ijerrls talis oomlnl. ';j|ttenderv 
tes cs tu talis oe tali loco talis oleceiis 
failll nobis oelat^ oe tali beredea pza^ 
ultate.(E)cp 2 lmantur. t vellemus cer 
clozarl an ea que oe te z contra te no ^ 
bis oleta fuerant veritate aliqua fulci 
rentur-t an m ambulares In tenebzls 
aut In luce oefcendlmus ad nos Infot^ 
mandum teftes olllgentlus ejcamln^ 
dum ttecp vocandum ac Interrogan ^ 
dum feplus medio Inramento oefenll 
onefm eicblbendu3:3c ad omnia ? fin^ 
gula raclendu'qtte per nos fienda erat 
fm canonicas fanctlones.l^eru cum 
vellemus pzefens tuum negotium 
ne oeblto terminare folenne confllluj 
tam In theologica facultate ^In lurc • 
canonico z clulll cozamnobis feclm’ 
congregari et vlfis ac ofllgenter olfcuf 
fis pzocelTos merltf et omnibus z fiu 
gulis (n pzefentl caufa pzoduct^ oediv 
cds actis et acdtatls pzedlctomm c6 ^ 
filio olgello pariter et mamro repcrl > 
mi^ contra ce leglttlme pzobatum 
fullh tanto tempoze Infectus beretlca 
pzaultate z lam reperlmus qp feclfll et 
oljclfil talla z talla. (Ejcpumantejc qul^ 
bus appar 5 maulfelle q ef legldme oe 
pzebenfuslnpzedlctam beredea pza^ 
ultatem.Sane cum cuperemus pzo ^ 
ut adl>uc cupimus te veritatem fat^ > 
do refillreao berefi antedlcta z reduci 
ad gremium ecdelic Pancte ac ad Pan ^ 
cte fidei vnltatemvf fic faluares anl^ 
mam tuam z tam $ cozpozls moztem v 
euaderes gehennalem tam per nos ^ 
per alios nortram olllgentlam epere^^ 
tes ac per te longa tempoza c)cpectan> 
tfs tu In repzobum PenPum oamscou 
tempfifit acquicPcere nollro confide 

r 



T^ars 


tcrdi 


ran(o:( fmrno plhrillt z pcriTfha in per 
tinada ac conmmacla arjimo mdara" 
to qt 5 ooimtca refeilmoo t referendo 
plangmiaa ac oolemue. ^cru5 eu ec 
clefia ocf tamo tempoje cjcpcctaucrit 
quatenue renitrea recognofeendo pzo 
pnam tuas culpam uolucrie nc<^ vc' 
119 z non babeac vitra qdtibi gratiefa 
ciat ac mercedi0.(Ea .tptervt iio cctcrf 
incjcemplnm ^ alq abbmoi berefib^ 
arceanf-t tanta facino:a non remane^ 
ant impunita» epifeopns z indi^ 
ce0 in caufa iidei memotati federee p 
tribunali more iudicum indicantium 
facrofanctio cnangelqspofitis coram 
nobi0:vtoc vultu oei iudiciu noffrnj 
prodeat z oculi noftri vidcaltt equita^' 
tembabenteo p oculiefolum oeumiet 
fancte fidei gloria tbonorem te talem 
in nollra pfentia conlhmtum bac oie 
boraz loco ad audiendam oiffinitiuas 
fententiam aifignatio oiffinim^ oecla ^ 
ramu0 ac fententiam^ te elTc bcreticii 
impenitente tradendum feu relinque^ 
dum vt talem braebio feculari acp no 
ftram fententia vt vere bcreticu ptina' 
cem t impenitente a foro ccclcfiM' 
co te ^i|'cimu0 z tradimo0 feu relin^- 
ttmrbracbio feculari acpotcHati curic 
fcculari 9 »(^andc curiam fccularem ef' 
fieaciter oeprecateo quatenuo circa ci^ 
tra fanguinia efiufionem z mortis pe^ 
riculnm fuam fentententiam moderef 
la|;|^bec fententia* 

Y^k^terunt autem epifeopus z iu 
p ■ dices oifponere q aliqui probi 
^ 4 , " viri fidei selatores ipi relicto cu 

rirTeculari non ingratos f familiares 
z gratos affocient oictu relictum oum 
curia fecularis in eu fuu officium ejee> 
q uef qui eu confolentu r z adbuc ind^ 
eat ^fatendo veritate c recognofcedo 
culpa fua refiliat ab errorib^ fuis. 
flforfanpoft fententiam z iamrelict’ 
0d locum vbi ell comburendus oedu^ 


ctos oiiterit fe velle fateri veritate z rc 
cegnofcere culpam fuam z ita fecerit 
ac paratus fuerit bmoi berefim z om^ 
nem alia abiurare licet ^umafqp boc 
faciat plus metu mortis $ amore ve 4 
ritat[ credere q ejcmifericordia polfit 
recipivtbcreticuspenitcs I perpetuo 
immurati*! u]cta g{o*fuper*c. ad abo^ 
lendam.^.pnti.^r ver.aQdientia*e.c. ec 
cdicamus.ti.oc bere.^uis oe rigore iit 
ris nec tali cduerfioni eft magna fides 
a indicibus fidei adbibenda: (mmo et 
;tpcer Damna temporalia illata ipftmi 
femper punire poffunt. 

0,uc(tio.vmi.fupcr comi^ 
ctum fcd fugitiuu vel fe contu ^ 
mgerterabfentantem * 

y VRedecim^-rvl^’ 

m t nimus modus peeifum fidei 
^ijninandi fi fcntdiandi eil: 
quando oelatlrs oe beretica pranitate 
^ceffus meritif Diligenter Difenifis cii 
bono confilio in inrc peritorns reperif 
conuictus Dc beretica pranitate eft ta 
men fugitiuus fen abfens comumacif 
fed congruo tempore cjcpcctams, 
boc eft in tribus eafibus. "Primus eil 
quando Delatus efl Deprebenfus in be 
relTm vel cfifelfionc ^pria vel facti eul 
dentia vel tefitu ^ductione Icgittima 
g fugeritvel fe abfentauertt z citatos le 
gittime noluerit pparcre* ^ct 56 cafos 
eft quando aliius eft Delatus z rccept’ 
aliquali iformatione contra ens babe^ 
aliqualiter feu leuitcr fufpectus z fic cl 
temr rciponfurus De fide z quia renuit 
conramacitcr coparcre c)cc6icatur z c)c 
coicatus fufttnet illa ejecoicatione ani 
mo pertinaci z femper cotnmaciter fe 
abfentatCcrcius cafus eft qn aliquis 
tmpediuit Direcre fententia feu ^ccifn 
fidei epi vel iudicus vel 4 ad b Dederit 
auiciliu confiliu vel faoore talis eft ep' 
coicdtionis mucrone peufius quam (i 


0.iielliotriceiim3fccuda CXXX 


fuftinocritpannttalo (ndarato cjcroc 
cll vt bereticus condenand^ per.ca.vt 
fndfitioni6.5^,|>blbcm’*t>e berc.U.vi * 
^ «cotnmacicer rc abfentauit * Jn pm 9 
caftt ille taUa efl ipenitene bcrctic’ co 
dcmnandas.m^ra.c.ad abolenda, . 
pha*'^n fc6o cafu z terefo no eft bere ^ 
cne impenitciis mdlcandns fcd tan^ 
f en vtpciiitcnsbercrtajscondemnan 
dnsdnicta.c.cam conrumacla.T pcr.c. 
vt inqnltlold.^.^btbemue oe berc.U. 
vj.Cirea qnelibet illo^r taUe p:ac«'ca 
cftfcruanda.Calis emeongrao tempe 
cicpcctaras cltef p eplfccpnm z officia 
lem tn ecclefta catbcdrall illino oloce ^ 
Ilo In quo Deliquit z In alqo eccleftjo t| 
tino lod vbl Domlclllu contrahebat et 
Ijpeclalltcr vn fugit z citabitur per foj ^ 

a totlofequentlo. 

^o.^.mlferationcDittlna epl 
:opu0 talio clultatlo -r^.aut lu 
e)c talio Dloccria rplrltu conii- 
rl0/p:cterca cuctlo nollre me 
tio beltderabillbuo Illud potKflmu (n 
figitur coidlnoftro tempo:lb’ noUrlo 
In Dicta tali DloccH vberem fto:cnteq^ 
ccclella vincas Inqua Dnl fabaotb quo 
fumml patrio Dejetera Tmolio coplan 
tauit qui elurdcm patrio filluo^iq ac 
vlulficlvnda cruoilovberluo Irrlgault 
qua Ipe almuo fplrltuo paracllmo ml 
rio Incffabilibufc^Donio Intlmuo fecu 
dauluquas tota l^a incomptebenftbl- 
Ilo ate^ Inattlngtblllo trlnitao bta gra- 
dlirimlo var tifc^ |>ullegti[o fanctluo do 
tault pfterc^ Dltault aper Deitlua qui e 
c 6 : beretlctto 4llbet abfoibcat z oepa 
fcat fruct’ fidei vbereo Dcuartadb ac la 
ccrlteo berefirti vepreo palmitibus lu 
ferendo rcrpcnfcp toituofuo nPiipto - 
buo buanl generis Inimicus efflas vl^ 
rus defifatbanaszDlaboluselufdes 
vince Dnlcc palmlrcs Inficiat ateg fru - 
ctuo virus p:auitatls bercflcc imltten 
dpi^ccetll ager Iconicus populus 


lu qua catbollcus ad que cjccolendus 
pariter z ferendu Defeaidlt De fummo 
rumpolo:?: arce Del patris vulgcnlms 
ate» ^mogemras lemlnault miris fan 
aifcppdlcatlouibus Dlfcurrltpvlllas 
t caftclla Docens non fine magnis fa 
tlganonlbu0.(£le^'t apros viros vtlt^ 
operarios indnftrlos ac conducit dI ^ 
rans Illos eternlo retrtbutdibus cjcpe- 
ctas ipe Del filius De agro Illo magno 
Illa Dicmdlcfi ectremo vbcres maul' 
pulos colligere z per manus fanctojfi 
angelo^ recondere In celefil bo:reo fl 
ctofuo.^ampfonifcp vulpecule icer ^ 
ta te q ficut perfone labe beretica pta ^ 
Ititate facies quidam babenteo Diuer^ 
fas caudas § ignitas ad initice colliga 
tasrqula De varietate fiamme conueni 
unrin id ipm Tegete Dfilcam iam albi 
ad mcITem fplcndozibus fidefrcluceli 
tcmmozfuamarlinmo Demolianf ac 
Difcurfn fubtililfimo pergit impetut^ 
validifiimo accedat pariter t accedant 
Dilfipet z Deuafiit finccrltatc fancte 
dei catholice fubtlliter z Damnabiliter 
fnbuertendo.(Ea ^ter cum m talis in 
cideris in Damnatas berefeo malefica 
rum illas publice in tali loco pzactica^ 
do fcu taliter Dica!: fcu fueris p tcftes 
Icgittimos conulctus De beretica p:a^ 
uitate flue pzopna Depzebenfus con ^ 
feffione in indicto per nos receptus et 
poli captus fugeris medicinam refii ^ 
tansfalutarem citauerlmus tcvtoe«^^ 
fuper bis cozam nobis manifeftlus re 
fpondcrcstmpDucms maligno fp iri- 
tu pariter z fcducms rcnnueris com - 
parerc.l0el fic, €a ^tcr cum m talis 
Delatus nobis oe beretica pzaultare et 
recepta In fozmatlone contra teafs oe 
eadem effes nobis fufpect^ leniter qm 
fozco infectus labe p:edlcta.CItaulm^ 
te quatenus co:am nobis perfonallrer 
cqpares oefide catholica rcfponfurus 
cuifi citat^rennuerie cdpar^cocomacl 

t 4 




rer ejccomunjcauim^ic ac ejccomtinka 
tum fecimus publicari» Jn qua ftcnlli 
p annu feu annos tot animo pcrrinaci 
latitans zindc ita q nunc quo te t>u^ 
|:eritfpiritusmali$nu 6 ignoiamue^ 
tn tc qcpectaocrimus mifcricotditer z 
bcnignevt reuertcris ad gremium fait 
ac fidei vmtatem tu facere contempfi' 
fti in reprobum fenfum oams ♦ ^ane 
votum^vt tenemur iufticia nos coge^ 
te caufam mam[bm 6 i fine oebito ter ^ 
minaremeevaleamus ta nepbanda crl 
mina conuiuenttbus oculis tolerare» 
^os epifeopus z iudices in caulis fi ^ 
dei fupradictis te talem fepefatu latita 
tem ^fugumz fugitiuup pfensnfm 
ediemm publicu requirim^^piter.-t ci ^ 
tamuspempto:^ quatenus oie tali ta 
lis mentis oe tali anno in tali eccleiia 
catbedrali talis oiocefis bora terciaru 
copareas pfonaliter cora nobis Diffini 
tiuam fententiam auditurDs»^ignifi 
cantes q fiue comparueris (iue no p' 
cedemus ad nollra DiifinitiuS fententi 
am ptra te <put ius z iufticia fuadebut 
(Et vt prius noflra citatio perueniat ad 
tuinoticia nec valeas ignorantie vela 
mine te tueri pfentes Iras Dictas redfi 
tionem z citationem noftras in fe coii 
tinentcsvolum’1: mandamus affigi 
in valuis publice talif predicte ecclefie 
atbedralis.ln quoy teftimoniu (in ^ 
gulorum prefentes noffras litteras im 
prcffionenoftrorumligillorum iuffi^ 
mus communiri»Batum» 

Bueniente autC3 Die prefi)ca ad 
iioT^audiendam Diffinitiuam fente^ 
J tiam alfignata» Si profugi co/ 

paruerit z confenferit publice omnem 
berefim abiurare bumiliter petens ad 
mitti ad mirericordia poffulando fi re 
lapfus non fuerit.admittcturt-i fi fuc ^ 
rit Deprebenfus ^ria confefTione vel 
teffium legimma productione abiura 
bit z penirebit n bercticus penices 


tcrciS 

modu quo agitur fupra in octano m® 
do ^ceflTum fidei terminandivbi dc ta 
libus agif:§ fi fuerit rufpecms violcn 
ter ita q citatus refpofurus De fide no 
luit coparere z fuit eje boc ejccomuni > 
catus z ffetit in ejccoicarione per annii 
animolpertinacit penitebit admittet 
z abiurabit omnem barefim z penite ^ 
bit vtbereticus fufpectus De berefi vi 
olentcr»‘peniteu0fmmodu quo agi 
tur fupra in fc]cto modo pceffum fidei 
terminandi* Si aut coparuerit et non 
confenferit abiurare tradef verus berc 
ticus impenitens braebio feculari per 
modum quo Dicmm ell fupraa agirar 
in Decimo modo ^ceffnm fidei termi^ 
nandi*Si aut^ contumaciter renuerit 
c 6 parerc:tunc formef fententia p mo 
dimi tenoris fcquentis» 

/ B0*0.*cpifcopu0miferationc 
, i II /iDiuina talis ciuitatis «attenden 
1 i Ites q^ tu talis De tali l o co talis 
Diocefis fuifti nobis Dc beretica praul 
tate fama publica referente feu fidedi^ 
gno:p infinuatione Delatu0*^o0 qui^ 
bus e]e officio Decumbit Dcfcendimus 
ad videndum ac inquirendum an cla^ 
mor qui ad aures noftras peruenerat 
veritatealiqua fulciref» Berum cum 
inueniffemus te in berefi Deprebefnj 
Deponentibus contra te ^pluribus tc 
ftibus fide Dignis te cora 5 nobis aduo 
catum iuflimus Detineri: Dicatur ficui 
factum fuit an videlicet comparuerit 
t medio iuramento interrogatus faf/ 
fus fuerit vel non. Sed poft maligni 
fpiritus confilio Ductus z feduct^ mc' 
mens tua vulnera vino z oleo falubri 
ter confoneri:aufugifti: an ponatur fi 
ita eft carceremi: arreftum ffegifti pari 
ter-laufugiiH latitans bine zin^czSi 
te malignus fpiritus DU)cerit antefat* 
totaliter ignoramus»Belfic» Bemm 
cum inueniffemus contra tc taliter vt 
p;edicimrnobisDelamm dc beretica 


0xidli6tncctimkcMi CXKXl 


fwanftatc multa inditis jj^cr ^ fufpc^ 
cmm Icultcr oc beretfca pzanltate f>di 
ctatc merito babcamus citaulmus te 
Cpublicu edictum (utaltbudz talib^ 
ccclefi|0 taUs olocefis quatenus mfra 
certu terminum nobis pfijcum co:am 
nobis in tali loco pfonallter compare 
res.lfn z fuper pdteris cotra te oepolT 
ils'^ alias oe fide catbolica z eius arti^ 
culis rerponfurus: tu ^o infano conii 
lio adberendo rennuifli contumaciter 
pparcretcucp iufticia ejcigcntc te cjccol 
cauerimus ac fecerimus ejccoicatunt 
publice oenuciarl tu medicina refutaf 
falutar^ Dicca5 ejecoicationem vitra $ 
per annu3 fuilinuiHi z adbuc fullines 
<n reptobu renfum oatus animo ptina 
ci z pfugus latitas bine z inde vt 4 te 
maliiFnns fpirlms oujcerit ignotamuf 
Sane cum longo tempote quia tanto 
^ette cjcpectauerit ecclelia fancta oei 
mifericotditer benigne quatenus ad 
cius mifericotdie gremium euolares 
•b errotibus reltliendo z iucta fident 
catholicam .pfe(ra5 operando ipac^ te 
clementia vberibus cnutriet:maligno 
rumreducmsconltlio ac( 4 efcercrec» 
faili in tua pertinacia pfcuerans. 
cum vellemus ^ut volumus z oebe ^ 
mus iullicia nos cogente caufam tui 
fine-oebitoper fententiam terminare 
citauimus te quatenus bac oie ^bota 
t boc loco c 5 parcrcs perfonalitcr co' 
ram nobis oifl^niriuam fententia5 a» 
<liturus;zqui 3 rennuifii contumacif 
comparerctmerito teotlcndis velle p^ 
petuo in tuis berellbns z erronb'» re ^ 
manere quod Dolentes rcferirttis e re 
ferendo oolcmus. S 5 cum non polTu 
mus nec velimus iuiticii fubterfuge' 
retncc tantam inobedientiam z contii 
macia ad oei ccclefia tolerare.?lld ceal 
rat 5 cm fidei o:t]>odo)te z ad ccdirpati 
oni 5 bcrcnc: p:auitati:s:iufticla cjcigen 
ttztxn inobcdicniia z coutimucia re 


quirente bac oie bota z loco tibi in atf 
teaadandiendnm oiffmitiuam fenta 
tiam perempto:^ aifignatispjebabito 
mulfo:pconfilio pito?2tamin tbeolo^ 
gica facultate ^ in (ure canonico x 
Ulli ^celTus meritis vifise Diligenter 
DiTculfis Cedentes pto tribunali mote 
indicum indicentium CacroCanaC eni 
gelfis pofitis cotam nobis vt Dc vnltti 
Dci indicium noitmm ptodeat z oculi 
noilri videant equiratem: babentefe^ 
pteoculis folnm ocum z fancte fidei ir 
refraglbftem veritatem contra te talef 
abfentem vt pfentem beati paulrapo 
ftoK vcftigia imitantes fententiam oif 
finitiuam taliter ferimus^in bis feriptj 
^pi noie inuocato. ^os epiCcopus et 
indices in caufa fidei memotaritatrcif 
dentes in caufa iila fidei ac pceiTibuar 
inde confectis otdinem iuris fote fer^ 
nctum.?lttendcntes ctia ^ legitime ct 
tatus non comparuifti nec per te ncc 
per alitt te equaliter e)ccufa(li.?ittcnd 5 
res ctia in pfatis berefibns longo 
pote conmmadrer pllitifti z adbuc ct| 
am pfeneras ac ejccoicatSem p tot an^ 
nos in caufa fidei fuflinuifli ptout et 
HUC fuftines antmo indurato ♦ ??tten> 
dentes etii q^ecclefia fancta oei no b^ 
bet vitra erga te quid faciat cum perfe 
ueres z perfcuerarcvelis iu ejccommif 
nicationc z berefibus ptelibatis. 
perbeati pauli spolloUveftigia fc^ 
(tautes Declaramus Difimimus ac feia 
tenuamus te talem abfentem vt pfen> 
tem effe bertneum pertinacem z vt 
lem relinquendum btaebio fccuiarn^t: 
per noftram fententiam Diffimtina3 tc 
a foto ecclefiallico ejcpcUimus z rclnr 
qnimus poteftatl curie fccularis. (Eatf 
dem curiam affecmofe Dcptccantesvt 
fi quando tebabucrit in fna potcilatc 
erga tc citra fanguims cffnltonem e^ 
mottis periculum fuamfeiirentia 
deref *lata fmt bccfentcima ^c. €cv-^ 

t 


tardi 


. dcronduni cO bk q (i jUc c5 

turncjjc fuerit oepjebearus iii bcrcfi xY 
cofelTjoiie vel tcfribue legitimis 
z aute abiuratfonc fugitieftp reiitenti> 
cm vere bercticuo iinpemteo iudican^ 
dus z ita lu fentcntia poneiidu eft. 
aut aliter no fuit oepbenfus nifi quia 
©elatus z rufpectus babitus fuit cita^ 
tus rcfponfurus oefide: zqi rennuit 
coparere fuit c]cc6icatus;t in cjccoicri' 
tionc lletit vitra ^ per annu animo in 
durato z tande noluit coparere ille no 
clt iudicandus bereticus ^ vt berctic’ 
z vt talis condenandus: z ita ponedu 
cll in fententia vt oictu eft p:ius * 


©jxcftio.xxxiiiSaptr perfo 
nam oelataab alia malefica in 
cineratavelincineranda quali 
terfitfententiaiidia* 



/~\©aitufdedmuf 

^ modus pceflum fidei termi ^ 
nandi «fententiandi eliqua^ 
(A do Dclamsoeberetica p:auiratepcef 
|| fus meritis circa oeponcnte 5 oiligeter 
©ifculTis cubono confilio in iure peri 
romreperif ©e tali beretica ptauitate 
tantumodo ab altera malefica incine 
rata vel incineranda ©elatus vel ©cla^ 
ta z boc contingere poteft tredeci mo^ 
dis tan$ per tredecim cafus q: ficoe' 
latus» >0el reperif immunis z abfol 
uendustotaliter ♦ ^el reperitur cum 
boc Dilfamatus ©c tali berefi generali 
rcr»^el reperif vitra infamia queftio 
nibus e)cponendaf aiiqualiter^l^el re 
perif fufpectus ©e berefi leuiter ♦ ^el 
repent fufpectus ©e berefi vcbemeter 
X^el reperif fufpectus ©e berefi viole 
ter.‘^el reperif ©iffamatuo z fufpect’ 
infimnl z comnniter* Ct fte confeqne^ 


ter iu alqs cafib^ ^utfn vicefTma qne 
If ioue tactu eft vfqj ad trcdecimum itf 
cluriue.'pnmu0 modus fit qn tanm^ 
modo ab ipa malefica ©ctenta ©elamf 
cflt-i non conuincif nec confelfione fi' 
p:ia necteffmm ^ductione legittime 
ncc>liasrepcriunf indicia e)c quibus 
verifirr tan^ fufpcaus iudicari polTet 
talis orno venit abfoluendns etia5 per 
<pm indicem feculare qui ©eponente5 
aut incinerauir aut incinerare^na au 
ctoiitate aut ec comiiTione cpifcopi iu 
dicis otdiuari) babuit z abfoluef p fen 
tentiam iu p:imo modo ^ceiTum ftdef 
terminandi circa vicefima qucffione5 
contenta ♦ ©cfis modnsincidit qn vl^ 
tra boc a ©ctenta ©elams ell etiam p 
tota illa villam fen cinitate5 ©itfimata 
c)ciltat:ita ^tantumodo infamia pteci 
fe z fola labotanit femper: licet ©epoft 
p©epofit6cm ©cti^tcmalefice infamia 
iit aggranata»Circ3 tale talis ptactica 
ell fernandaiq: indc|c confiderando q? 
vitra infamia nibil in pticulari aducr^ 
fus eas ab alijs fidedignis in villa ant 
oppido^bafilicetfotte ©etenta certa 
grania adnerfns eus ©epofuit: quia tn 
fidem pdiditabnegado illam ©iabolo 
vn z Difficulter eius ©ictis a indicibus 
fides adbibef nifi ec altjs circumflans 
rijs illa infamia aggrauaretnrt-t mciti 
terciii iam fequenrcs modu incideret ♦ 
^deo canonica purgatio erit tuc indi' 
cenda :z jpcedef per fententiam in fe s 
eundo modo ^cefTum fidei terminan 
di circa viccfimafccunda qncllione co 
tentam»(f t fi iudcjc ciuiUs illas purga^ 
tionern co^am cpiTcopo cecrenerit fte^ 
ri z folcniter (n finem vt fi ©eficeret vt 
tunc per ccclefiafiicum z ciuilcm indi 
CCS in cjcemplu alio:t co ftrmio:i fente 
tia puniretur:bcne quidem fit»$5i aut 
per fe volueriHEjccqiU mandet vt ©ecc 
velviginti compurgatozes oidinis fui 
babeat z pzoccoat vt in fecundo mo ^ 


04 jefh'otnccriiitatcrd 3 CXXXII 


do fcntcnrtandi' tales tactui elb lUli c? 
vbi cjccommuriicandoa c?Tct q tuc ad 
Ipm o:duiarmm rccurriini b5beat.(Et 
boc contmgerct vb( fe purgareitoUet* 
Cercius modus incidit fuper ta!c3 oc 
latum vbl licet non vincatur confelTio 
ne ^:ia nec teftlum .pductlone legit 
tlma nec facti cmdentia nec ctl35 funt 
mdkla fuper aliquod factum In quo 
vn$ notatus fuKTet ab alus mbablta 
toab^ vlllc aut oppidi nlli q Infantia 
tantum labozault apud eos aggrauaf 
autem Infamia ep oetente malefice oe 
politione vtpote qr alTcrult illuvel lUa 
in omnibus fullTe foclam z fecum i cri 
niinibus partlclpalTetboc ipm tamen 
ficut conltanrer oelata negat Ita z ali)s 
inbabltatonbus vel non eft notum vf 
ce nulla nili ce bonella conuerfarloc 
feu cria participatione Ipls collatXir^ 
ca talem talis p:actlca feru 3 b^ 2 imo 
q ad frontare fe babent facie ad facle5 
z oblectlones mumc z refpoliones oi 
llgentcr funtconflderande: z fi quldc 
varietas aliqua in verbis incideret: vn 
iude)c verlfiinlllter e)c concelTls z nega 
tis pfumere poteft ipam celatam me^ 
rlto queftlombus ejeponendam: pcc' 
datur per fententlas in tcrcio rnodop 
ceffum fidei terminandi clrcavlcefima 
terclam qucllionem contentas ipfam 
toimentis leultcr eicponcndo adbibi ^ 
tls cautelis alqs (^plurimis z neceffa' 
ri|s ce quibus circa principium bmuf 
tercie cartls fupra patuit ad longum: 
et c)c quibus p:efumlf talem effe aut 
innoriain aut ream^ifiuartus moduf 
incidit vbl talis celatus Inuenltur fu** 
rpectusleultcrret boc vel confelTione 
p2op:i3 vel oepofitlone alterius ceten 
te:ct funt qui ad banc leuem rufpino ^ 
nem reducunt illos qui ad p:ocandu5 
inuUeres maleficas confuluiiTeut: vel 
vbi luter coniugatos odio fe mutuo 
perfequentes amotem piocuralTent: 


aut etiam pro aliquo commodo tem ^ 
porall apud maleficas laboraiTennfed 
qma tales vti(^ ejccomniunlcatl funt 
bcrctlcorum credentes, lujcta ca 
pltu,c?:communicamus.|. creden ^ 
tes libro.vi.oe bere.vbl clclrur.credcn 
tes aurem eorum erroribus bereticos 
fimiliter iudicamu 3 :qula etiam e)tfa-' 
ctis prel^umitur ce affectu. ad boc ar. 
]cjc)ci).quefiio.ii.qul viderit.idco vide ^ 
tur qp acrius fint puniendi ct fcntentl' 
andi ^ llll qui ce bcrefi leuiter baben 
tur fufpectlprout ludicandl funt a!l' 
qui ec leulbus conlecturls: puta quia 
clsferuitla ejcbibullfent: litteras oetn 
lUTentreorum crrorlbusficnullam fi^ 
dcmadblbulITent^ tamen lllop non 
manlfefialfent alimonia ab eis accepif 
fent. I 5 cd liue llll fine llll Intelllgatur 
boc quod In confillo peritorum con> 
clufum fuerit fuper leuem fufpltlonc5 
profeciuendum erit a indice per talcni 
pracilcamttaUs enl5 aut ablurablt aut 
canonice fe purgabit: Pm q In quarto 
modo proceifum fidei terminado fub 
quelllone vlcefimaquarta tangitur * 
^ed tamen quia potius videtur q ab 
iuratlo fit tndlcendarct boc propter al 
ie.cap(.c]ccommunlcamus.i.^.qnivc 
ro Inuentl fuerint fola fufpltlone nota 
bill-jc.tamennooebent fi relabantur 
pena relapfomm pnnlrl et procedetur 
prout in quarto modo procelfn5 fidei! 
terminando circa vlccfimamquariani 
qnellloncm tactum efi. (B.ulntusmo 
dns inciditvbl talis celatus inuenltur 
fufpect^ vebementer et boc fimlll mo 
do:vel confelTiouc proprla:vel cepofi 
tlonc akerius malefice cetente et funt 
qui ad banc leuem fufpltlonem redu' 
eunt Impeditores ludlcum clrecte vel 
Indirecte corn5 officio Inquirendo ma 
leficas Impediendo cumodo boc fclc 
terfeccrmt.er.^vrinquifirlonis nego 
Cium* i. Vj,ce bere, 3 itc 5 reduciit oes 4 

r lu| 



{ftipcd(cntibtt 3 p2cltant 'fcffnter aO)t(^ 
liom cotifiUum vel fauo2em.patef per 
allega.c^vt mqulfUionls. jtem redU' 
eunt qai citatoe aut capro 0 :bcretico 3 
(iiftruunt oc celanda veritate z vt iltaj 
fiibtaccant velfalfttaten) afferant: et p 
qc.c.accufams^^.M* Jtem reducunt 
oes qol eo0 quos fciunt bererteof recc 
pranr fcfenrer oeduent vffTtat vel affo ^ 
ciat mnnera miftfltjfeu fauotc fmpen ^ 
dut:que omnfa in fauotem non pfone 
^ culpe ftut vbi feienter fiunt. (Et Ideo 
Picant cpvbi oelata perfone participat 
pe ^tniffis z bcc per confiliu ita iudi ^ 
catum fuerit,Cunc iujeta quintU5mo/ 
modum ^cernim fidei terminadi fub 
quefiione vicefimaquinta fcnmtim' 
^ cfi:taliter vt omne5 berefim fub pc 
na relapfoq: vbi recidiuaretbabeat ab 
<urare* 10 oirum’ tamen afferere adqci 
endoQ^iudiceerefpectu babeant fup 
vniurcuiufc^ malefice icincrateaut pe 
rente familiamptolem feu etiam 
niemteo t$ vt plurimit tales repetlunf 
tofecte cum malefice etiam ^2ios in 
fantes eje pcmonu5 informatione ip is 
babcntofferrcvndetindubiein qbnf 
cunc^flagit!jsinfo2marepatet bec e)C 
prima parte operis. *p:obaf zepeo^ 
licBt in firaplici bereli ^er agnitemi 
bereticorum familiaritate5 pum quis 
pe bcr efi infamatus ejcillic etiam con ^ 
requenter ratione familiaritatis efi pe 
berefi vebementer fufpectns: ita et in 
baeberefi maleficarumtprcfams aure 
cafus patet in.ca.mter follicitudines. 
e)ctra pc pur.ca.vbi apparet.q^ ratione 
fnfamte pe berefi fuit Pccano cuidam 
indicta purgatio canonica* (Et rone fa 
miliaritatis beret(co:p abinratio pnbli 
catzronefcandaUfbitprinams bene^ 
ficio quonfcpfcandalum fopiref. 
pms modus incidit vbi talis pelatns 
efficitur fufpcctus violenter: bocautc 
fit non ad fimpUeem Tcl nudam pepo 


tetdd 

(Ttfonem alferius malefice petaue:re-l 
ad indicia facti que eliciuntur eje qbuf 
dam verbis z factis a malefica peten ^ 
ta perpetratis'iprolati0:quib’ad mi 
nus Pelata affcritnr interfuiffe z operi 
bus peponentis communicalfe. ^ro 
quorum intelligentia aduertanda fuc 
ea que fupra quefiione pccimanona 
tacta funt: prccipue fuper violentam 
fnfpitionem quomodo ep violcntibuf 
z connincentibus oritur conieemris t 
qualiteriudeitviolentaturad creden' 
dum ep fola fufpitione aliqucs eife be> 
retlcum qui tamen fortaiUis bonus ca> 
tbolicus in corde ejcifiir.^icut canoni 
fie e^emplificant circa fimplicem bere 
fim pe eo qni citatus in caufa fidei ad 
rcfpondcndnm rennnit comparercco 
mmacitcr:^terquam contumaciam 
c^coieatur in qua vbi per annum pep 
feucrauitcfficirarfurpcctus pe berefi 
violenter. ( 0 U 3 re z a fimili circa talc5 
pclata aduertanda funt indicia facti 
ep quibas efficif violenter fufpecta: et 
ponatur cafus:petenta !malenca affe ^ 
ruit illam interfuiffefuis maleficqs: 
tamen pelata confianter negat quid cr 
go f 3 Ciet:vti(^ opus erit cofiderare an 
ep aliquibus operibus fit vebementer 
fufpecta z anvebemens fufpitio invio 
lentam valeat tta(nfire:ficut in prefato 
cafu citams reiponfurus vbi non com 
paret g rennnit conmmaciter fitfitfpe 
ctus leniter pe berefi:etiam vbi citatuf 
fuit in non caufa fidei:fi autem in cat^ 
fa fidei citams rennnit ceparere z pro^ 
pter contumaciam e^coicamr tunc kt 
lufpecms vebementcr:quia mne Icuif 
fufpitio tranfit in vebememem izfig 
annum perfifiatmnc vebemens rran 
fit inviolent 3 m:i(a confiderabit iudeje 
fi ratione familiaritatis contracte cu$ 
petenta malefica fit pelata vebem^tcr 
fufpecta vt immediate in quinto mo ^ 
do incidendi tactum fuit; tunc opus 


0.ueftid trtcefimaquaru CXXXill 


erit conlTderare an ipfa vebcmens fu ^ 
fpitio in violenta tranlTre poflTit: prcfu 
mif em q tranlTre poflTit id cll q fla^i ^ 
tM 0 Detenta ipa Delata interfuit vbi fa^ 
niiliaritatc cum ea frequenter babuit* 
ergo ^cedendum indici iujcta fC' 
jctum modii ^celTum fidei tcrminan^ 
ditant in vicefimafcjcta quellione tan 
gif fi queritur quid faciet iudce fi 

adbuc talis Delata ab altera malefica 
octcnta oino pfillat in negatiua no ob 
flantibus quibufcnuc^ indiciis aduer 
fus ea pductis*|\ridef.'p 2 imo iudeic 
©ebetaducrterefupncgatiuas refpon 
floncs an c)c vicio feu maleficio taci > 
tnrnitatis ^ueniat ITue no: z ddem vt 
in pnmis quefliontb^ quc(tione»]cv»ct 
jcv)*buiu 0 tercie ptis patuittiudejc co ^ 
gnofccre pt fi ftere z lacbrymas emitte 
renonvalcatrzvbi in quefiionib^qfi 
infenfibtlis reddif ita qi’ ad pzillinasvi 
res faciliter redit tunc quidem violen 
ta fufpitio aggrauaf t omnino non ell 
libere Dimitteitda: §.vt in feicto m9do 
fententiandi z peelTum fidei termina 
di paruit fupza alle^^ato ppetuis carce 
nbus ad penitentia pagenda Dcputan 
da.^i vero maleficio taciturnitati no 
fit infecta ^ter vebementes Dolozes 
quosinqueflionibus fufiinetvere et 
realiter cu 3 tamen alie ck maleficio ta 
citurnitatis quafi iufenfibiles reddun 
tur vt Dictum efl: mc vltunu refugiu5 
fudc)c babere potefl fuper canonicam 
purgationem qne fi a feculari indice l' 
dicif Dicef vulgaris licita jquia non De 
numero illaru purgationum vulgari ^ 
iim Dc quibusaj.q.iiifiCofuluiftKT.ca* 
monomacbia.tractatur.lu qua pur^ 
gatione fi Defecerit vt reus vel rea iu ^ 
dicabitur ♦ Septimus modus incidit 
vbi Delatus Ipe no reperitur Icginime 
ocpzebeufus nec ^zia cofefiTone uec 
facti cuidetitia ucc teftiuj lejittima p/ 
d»ctione*4 rm reperimr a ostenta ina’ 


leftca Delatus vel oelatat-r cu boc repe 
riuufindiciaqipm reddunt fufpect» 
Icuitcr vel vebementer vtpotc: q: foln 
modo batmit magna familiaritate cu? 
maleficis roc tali ronc infamte eft indi 
cenda c3nouic3purg3tio^1n)cta,ca.3l 
Icanterfollicitudines:-!: roue rufpitio^ 
nisberefimabiurate cupeua relapfo^ 
rum vbi recidiuarct fi vebementer fu ^ 
fpecmstveHTne illa fi leuitert-t ^eda 
tnrvt in feptimo modo ^ccffiim fidet 
terminando circa*]C]cvu.qucftioiK 3 ta- 
etnm eft.Sctauus^moduo incidit vbt 
fic Delatus repertf cofelTus berefim il¬ 
lam ^ penitens z nuq relapfus * ^bi 
notaudu q? ebrequemer vbi agif De re 
lapiTs z u6 relapfis peuitentibust no 
penitentib’; tales Diflinctiones facte 
funt ^ter ecclefiafticof iudiccsquioe 
vltimis inferedis fnppitcns non fe in' 
termittut^ldeo ciuilis indeic fup con' 
felTam fine peniteat fine non fiue rela 
pfa fuerit fine uou p ciuiles z imperia 
les leges ^cedere pt vt indicia fuade' 
bit.tmmodo recurfum ad ipos trede ^ 
am modos fentetiaudi babere poteft 
z f m illos fe refolucre vbi aliquod am 
bigttuimeruemret^ 

^ncttio.xxxniiSnpcr modii 
fentetttifindi maleficum malefi 
da tolicntcm,3^(\xpcY etia ftt'" 
permaleficafobftemcef-?: ma> 
Icftcof fagittariof ♦ 


i 

1 q Imod 

nanti 


inmfdedniuf 

odus p:oceflu 5 fidei termi' 
nandi-t fententiandi ed qua 
do Delams oe bcretica pzamtate repe- 
iritur maleficia non inferentem ^ tolle 
^tem«Circa idnm talis pzactica ed fer- 
uanda quia ant vritnr remedijs licitis 
^ aut illicitis t-ifiquidcm licitisnouvt 

r V 


‘Pars 

maleficus fed vt 'jcpfcola fudicand^ 
oequfbns licitis remcdfis fupza circa 
piincipiubuiustercie part^ adjongii 
patuir. vero illicitus: tunc bifiin ^ 
gHendu:qui3 aut funt illicita fimplici 
fer aut quid: fi fimpliciter adbuc 
ouplicitcrrquia vel nocumcto <p]cimi 
vel fine[nocuinentovtro(^ tamen mo 
do femper cum ejcpzelTa oemonu luo^ 
eationeifi vero illicita 9 m quid puta: 
quia abfcp ejcptelTa licet non abf(^ taci 
ra oemonum inuocatione fiunt: talia 
iudicanf vana potius ^illicita nomi 
nari a canonillj z cert^ tbeologisvt fu 
ptainpdma quefiione buiusvltirne 
partis totius operis patuit ♦ ludejc er 
00 quicucB fiuc eccleiiafiicus fiue ciui 
Iis licet pjimos z vltimos non babeat 
reptobarezfignanter ptimos potius 
comcndare: z vltimos tolerare ptout 
canonille alferunt licitus eflTe vana va ^ 
nis contundere. tamen qui cus 
cicp:cira oemonum inuocatione male 
ficia auferunt nullo modo tolerare oe 
bet ptecipuc illos qui curn nocumeii' 
tqp20]cimi talia comitturiti': oicuntur 
cu nocumento <p]cimi ptacticare quaii 
do maleficium ita ab vno aufertur qtJ 
alteri infertur* i^ec obfiat fi illa cui in 
fertur fit malefica per fe fiue non:z fi¬ 
ue fit illa que maleficium intulit fiue 
nontziiue fit bomo fiue quecuc^ alia 
creatutatpatent fuper bec omnia acta 
t gefia in p:ima quefiionc fupza alie - 
03 ta:oeducta,:Sed queritur quid faci 
et iude,t vbi taf afierit fe maleficia tol¬ 
lere per licita z no illicita remedia aut 
quomodo poffit talia veraciter iudeje 
cognofeere* ^efpondetur ($ citato il - 
lo interrogetur quibus medus vtatur 
nec tamen verbis fuis liandum erit: ^ 
ccclefiallicus iudejc cui e)c olTicio incu 
bit Diligenter inquirat fiue per fe fiue 
per plebanum aliquemtquia fingulis 
parroebianie ejcacte fub pjeilito iura / 


fcrcid 

mento quod ejcigerc potell perqoira 
quibus remediis vtatur: z fi quidem ? 
uenta fuerit pzout comuniter inueniii 
tur cum fuperllitiofis remediis omni 
no non funt ^ter bozribilespenasa 
canonibus innictas vt inferius pate - 
bit tolerande ♦ (Et fi queritur vnae pof 
funt remedia licita ab illicitis Difcernl 
cum femper alferunt fe quibufdasota 
totibus z berbarum app licationibus 
bmufmodi amouere * t^efpondef boc 
facile fotet Dumodo Diligens inquifi - 
tio fieret* 035 quia neceife babent fua 
fuperllitiofa remedia occultare: eo vt 
non repjcbendantur feu vt facili^ me¬ 
tes fimpheium illaqueare valeant ♦ io 
buiufmodi verbis aut berbarus appl j 
cationibus infillunt:tamen e]c quatt» 
o: fuperllitiofis eotum actibus tan^ 
fottilege z malefice manifelle reptebe- 
duntur .^unt enim De occulti Diuina 
tes z ea wiue non nifi malomm fpiritn 
um reuelationefcire polfunt referan - 
tes* (E]cempli gratia: vbi p:o fanitate 
acquirenda frequentantur a lefis cau- 
farn lefionif aut maleficii aperire z ma 
nifellare fciunnvt fi ratione altercatio 
nis cum vicina acciderit vel aliqua eje 
caufa alia boc ipfum perfectiffime no 
fcunt et indicare frequentanribus*Sc 
eundo vbi ad vnius nocum^ti feu ma 
leficii curam fe intromittunt: alterius 
vero minrme:p:out in Diocefi Spiren 
g^'afefica quedas in loco quoda 5un 
l 5 ofen nuncupato ejcillit que Ilcerplu- 
res fanare videatur cert0s:tamen mi - 
nime fe polfe curare faterur:nuUa5 ob 
aliam De caufa nifi vt ab incolis fertur 
q maleficia talibus illata fint tam fo:- 
titer ab ali|s vt alferit maleficis ip:cf- 
fa e^ boc vtic^virtute Demonum quod 
illaamouere non valeant quia videll 
cet Demo no femp Demoni cede pt aut 
no vult.Cercio vbi fup bui^ maleficia 
illata fingulares ejcceptones facere no 


0MdHotriccfimmi^m CXXXIIII 


fcunf pm in ipa ciuftate rpiraifi cort^ 
tfgilTe nofcit.oum queda 5 boiiell 3 'q' 
foiia malefidata m tibije bmoi 
natrfcc ob fariiratls gram aduocalTet. 
Ula oomu mgrclTaz eam oum inmira 
fmITer talem cjcceptlonc fecit» li iqult. 
fquamost capflioo in vulnere no ba^ 
buerisrellqna oia ejctrabere potero, 
canfam etiam lefionlo apernlt licet ep 
rure z ad ono miliaria adnentalfet ol^ 
cene.qnla cn5 vicina altercafll tali ole 
Ideo tibi accldlt,p:eter fqnamoo etla5 
ct plloa alias ^plnres olnerfomm ge 
nernm ree ejctrajclt z fanltatl reftltnlr. 
(inarto vbl rnperllltlofie InliUut ant 
inMcrc faciunt ceremonlje.vt li ante 
folle o:tnm vel alio oetermlnato tem 
po:e fefreqntarl volunt»olcentee <$ in 
firmltateevltra angariam Illatae fana 
re nequeannauto» tantummodo on^ 
ae ant tree perfonae per annum fana^ 
revaleant.llcetnon fanando fed a kd' 
onlbne certando fanare videant “Pof 
fnnt z addi ^plnree alie conlideratlo 
nce drca talln perfonarnm conditoee 
quia vf plurimum retroactis tempori 
bus male z reprebenfiblllevlte fuerut 
clifamate feu aduttere aut maleffcarn 
fupllltesvnde e]c nulla fanctltatevlte 
bec gratia fanltatls a Deo collata. Jn' 
cidentallter reducuntur z obrtetrlces 
malefice omnes alias maleficas In fla 
gltl|s ejccedentes.De quibus z In pma 
pte operis Deductum eft^quarum etla 
tantus numerusvt cjc earum confelTl^ 
onlbus Apertum ert non eftlmamr 
vlllulavbi bmol no replanf eiciftlt. cui 
plculovtlc^ 3 pfidentib^ foret m parte 
fuccurrendii vt no nlfi lurate oblletrl- 
ces a pfidentlb^Depntaretur cum alfiT 
remediis q In feda parte opis tacta fnt 
Tncldlt-t De maleficis faglcarlis In co- 
tumella vtlc^ )cplane religionis tanto 
plculofi^Detcgentes^to z fecurlores 


babent in terris optlmatu z pnclpum 
receptatores fautoref z Dcfenfores.fed 
omnes tales receptatores fautores 
«.omnibus maleficis pleruqjln cer^ 
tls caflbus Danabillores c]clftut fic Dc 
claratur.i^am talium Defenfores a cs 
nonlftlsztbeologlsln Dupllcl genere 
alTlgnantur.iBulda nanc^ errore ♦ allf 
vero perfonam funt Defendentes, z bl 
quidem qui errorem Damnabiliores 
Ipls qui errant ejclllunt cum non folii 
beretlcl Immo bere fiarcbe babcdl fur. 
vt5.ic)clll).q»lli.qullllorum.(Et De bis 
Defenfortbus colter non loquutur lu^ 
ra eo ^ ab alifo beretlcls no DlrtiguuS 
In quibus etla babet locu.c»ad abolcii 
Dam,§^»pntl.fepe allega.iBuida alfi ff 
qui licet no Defendunt errorem Defen^ 
Dunftn pfona errantevtpote 4 refiftut 
vlrlb*’-: potentia ne tales malcfta feu 
4 cu(^ alii beretlcl veniant ad man^lu^ 
Dicis fidei ad eicamlnadu vel punledu 
z fimilla.^lmlll mo etla fautores ta¬ 
lium funt In Dupllcl genere 4 fi 3 nanc^ 
funt qui publica fimguntur auctoritas 
te boc eft publice perfone vt Dnl tpalef 
feu etiam fpualesrpalem lurifdltlonc 
babentes qui etiam fautores elTc pnt 
Dubbus modls.obmlttendo z comlts 
tendo» iBbmlttendo.fifacere ea circa 
maleficos vel fufpectos.lnfamatos vt 
credentes.receptatores.Dcfcnfores et 
fautores ad que eje eorum officio obli 
gantur»cum tamen ab eplfcoplsvl’ in 
quifltorlbus vel eorum alteri requlrli 
tur.vtpote freos non capiat vf captos 
non Diligenter cuftodlanr.vel Infra Dt 
ftrlcmm fuum ad locu3 De quo elsma 
Datur non Deducant aut e^ecutloneni 
promptam De eis non faciat z fimiha 
vt patet In C 3 .'Bt Inqulfitlcnlsan pU' 
clplo.ll.vj.De bere.Cbi-nlttendo aute5 
vtpote fi captos bmol line epl aut Iu- 
Dicis eius licentia vel mandato a car- 




P3rs 

ccre Uberent vel piocefTum indicinm 
vel fcntemiain eojurn oirectc vel indi' 
recte impediant vel fimiUa peragunt 
vtp3rer*c.alle0a.vtotficium.^.p:obi 
bemns^pene talium in ptecedentib^ 
circa fecundum puncipalebuitia ope 
rie % circa finem vbi oc maleficio fagit 
ranis-t 3li)0 armom3 incantatotibuo 
tactum eft Declarate funt,?tfd pno fuf 
ficiatq? omneo raleo ipo iure funt c)C' 
comunicati t^jci).magnae penao icur 
runt.paret e?:tr3 oe bere.e]cc6munica^ 
inus,p2imo,§,credente9.z,c»alleg.vt 
inquifitonio^S^^ptobibemus. In qua 
eiccoicationc fi per annum perflircrit 
animo pertinacicjctuncfunt vt bereti 
ci condemnandi.vt eo.c.-t^^.allegato* 
(0ui vero oicen di funt receptatozesz 
an babendi funtvt beretict.txefpondc 
. tur q? recipienteo buiufmodi malefio 
coofagitarios aut quofeuep armo 1115 
<ncantato:e0 nigromauticoe feu ma- 
leficoe bereticoe oe quib’ in toto ope 
tractatum cll funt in ouplici genere fi 
cut etiam oe eoms oefenfotibuo z fm 
to2ibu0 tactum ell^^uidam nac^ fut 
qui non tm feinel vel bie fed plurieez 
frequenter talco fnfcipiunt.i ifti ^2ic 
cfimvim vocabuli oicuntur recepta 
to2e0.a receptando quod cll verbum 
freqntatiuum.t taleo receptatotee qn 
oocp funt fine culpa vrpote fi ignotan 
ter boc faciutnec aliquid vnq? finillri 
oe ci0 fufpicati funr.illiquando funt 
in culpa vtpote quando eo2U5 erroref 
fciunt.t non (gnotant <$ ecclefia taleo 
femperpcrfequiftanc^crudelifiimoa 
fidei bollee.Ct nibilominus oomini 
terrarum eoo receptant» tenent» oefen 
ount ic»tale0 p2op2!e funt er oicuntur 
berctico2um rcceptato2e6. z oe talib^ 
etiam loquuntur iura* et q-funt e^co 
inimicati iurt 3 »ca. cjccomunicamuo» 
P 2 imo»^»credente 0 . (Euidam aurem 
tiou pluries et frea»<^nter fed tanmm_^ 


terda 

fcmelvfbio buiufmodi maleficos aut 
bereiicoo receperunt z illi non videri 
rur p2op2ie oici rcceptarotco quia non 
freqnenraruntfed rcceptoteo quia eof 
receperunt»': non receptauerunt»lic5 
i?frcbidiaconu0 oicat contrarium in 
C 3 pitn,quicnnq^ fuper ver» receptato 
reo.oe quo tamen iion cll magna vis 
quia non oe verbio fed oe factio cura 
oumell« 10 onitur tamen oifferentia 
inter receptatO 2 e 0 cr rcccptc 2 e 0 . co q? 
oomini terrarum femper oicuntur r» 
liumrcccptatoteo» vbi fimplicco qnf 
eoo etpcllere non babent nec pofTunc 
fi rcceptoteo fintfunt tamen fine cni 
pa»'^ltimo autoe impedirotibuo of 
ficti iuqnifitionio epifeopotnm cotra 
buinfmodimaleficoo bercticood fut 
zfibcrctici oicendifunr»’^dquod rc 
fpondetur ^ bntufmodi im peditotes 
funt in ouplici genere. ( 0 uidamn 3 cg 
funt qui impediunt Oirectc vt qui ca 
ptoopioberciiocrimica carcere p2o 
ptia temeritate liberantvel p 2 occlfu 9 
inquifitionio lacerant.telleo in caufa 
fidei P20C0 quia teilifteati funt vulne 
rant.vel fi oominue tempojalio fiatn 
at <$ nulluo nifi i^e oe boc crimine co 
gnofcat.i^ntqpnnlluo nifiTibi oeboc 
crimncaccufari pofTitnec reltificari nl 
fi co2am eo fimrlia z illi impediunt 
oirectc intra notata per Jo.andrc.ni 
capitu.llatumm» luper ver.oircctc.U 
b20»vi»oe bere»(Et qniptocelTum; indi 
dum vcl fcntentiam iu tali caufa fidei 
oirectc impediunt.vel qui ad bec age 
03 ptellitcrinrautilium confilium vP 
fauo2cm»€t talee licet fint mulm5 cui 
pabileo.nou tamen et boc funt bereti 
ci indicandi nifi aliter appareret q ef 
fent confimlUbuo erroribno malefico 
rum inuoluti cum pertinaci volunta 
te.fimttamenipo mre etcoicationis 
mucrone perculTi.iutra.ca.Btincififi 
oniOtS^»i)bibem’t fic q fi i ilia cteom 



€t0efliotrlcefinwquint4 CXXXVi' 


munfcatoe Hctermt per atinu an loprt 
nad ejctitc fnnr vt bcrctid condenadl 
vt 5 .c*t,^,alles.< 0 a(d 3 vero funtd nn 
pedinnt (ndirccte ytpotc 4 ftatuunt q 
nullus ponet arma ad capiaidu berc 
ticos nid oc famtUa oni rpaUs i fitta 
ftt)cta notata per Joan.andre.m.c» fla 
tutu.fupcr verbo indirecte* z toles fut 
minus culpabiles ^P2lml.necfut be 
reticl fed funt c)ccdicatl*^uict3 allecta* 
c*.^t lnqmTit6ls*(l:t ctll pftafcs ad 15 
confil!u*au]ciliu vel fauo?^.tallter q ft 
ileterlntuiillaejccolcatoep annu aio 
pttnacl ejctunc velut berctlcl funt con 
oemnandl.p alle*c*t*^* ptobibemus* 
iBuod(!ce(tlntelll0endu5$ beretlct' 
condemnantur taliter q flvolunt redi 
re reclplutur ad mircblam*erro2e P2l’ 
•blurato*al’s vtlpenltetes tradurur cn 
rle fccularl*vt5 p.c*ad abolciida*^*p2e 
fentl*(Ep 7 log 3 do*m 3 lcftccobftetrlces 
^ut alie maleUcc malelicla Inferentes 
rm qualitate crlmlnu condemnantur 
^ rententlanf«c a Itmlll malefice male 
ficla fupllltlofc vt olctu cft ope olabo 
tl toHentes*cu no Dublu llt q (Tcut an^ 
ferre Itat Inferre pftt*vnt c)c quodi pa 
cto taliter malcUcc eje oemonu lnfo:a 
tloneconuenlut*vtbeqmde ledg alie 
vero fanare oebeatvt lic eo fadll^eii 
tes (impllclu tlladando fua perfidla5 
ougmentant* Saglttarq vero t alq ar 
nio:;: Incantato 2eslmalelicl*cu non nt 
fl c)cfauo2e oefcnlTonc receptatoe 
oentlu fullentanf*ocs tales penis p2e 
fcrlptls fublacent 14 officiales 4fcnc^ 
^ bmol maleficos aut eoy fauto2cf tc* 
(neo^ officio ImpcdlrJtfifl mo cjccol 
cati funt.t cibus penlsvtl fau_ro2es rt 5 
lacent*ve;2vbi fteterit per annii in illa 
cjccoicatone alo pertinaci* fl redire vo 
' luerint sblurant Impedimenmt fauto 
riat ad mifcblam admittiitur afs vti- 
penit^tes berctlcl tradutur btaebio fe 
cttlarlti^tvblno ftentpannuj nibilo 


minos contra Impedltotes bmol pot 
^cedlvtcdtra fautotes bcrertco^r.ar^ 
c.accur 3 fa 3 * 5 '*vlrlmo* (Et quod oiaii 
eff oc faut02ibus ocfcnf©2lb^ccepta' 
totib^t lmpcdlto:ib^fnp maleficos fa 
gutarlos tc,ldet p ola intelligendum 
eff erga quafcuq^ maleficas aut male 
ficos boibus lumcntlst terre frugib’ 
varia nocumenta inferentib’*^cru z 
Ipl malefici quicfiqjvbl In fo20 penite 
tie fpirltu contrito et bnmlllato pecca 
ta oeflentes t pure confitentes venla5 
pctlerlntrad mlfctJlam reclpiunf* 3 liaf 
vbl iunotefcunt contra eos p2ocedere 
oebcntquibnsejcofflclo Incublt cita 
00 arrellando capiendo tpcedendo 
In omnibus luicta criminum quallta 
tem vfqjad fciitentiam oiffiuittua5 ut 
clufiuevttaaum cft fit inquatituni 
bmoi ptefidenteo cterne oamfiatSnis 
laqueum piopter c)Cc 6 icanonem eis 
db ecclcfia inntetam cuaderc velint* 
©ucftio.jcjcjcv^biiiue vltunc 
partis fuper modos kntentU' 
Mmalmcos quorcriq5 firmolc 
lufte appellatcs* 

_ vero ad ap 

►ellatonis remedium fiuall£ 
_ 'ociarum confugere iodeje cer 
^n^ret.^otandum ptimo q>bec infdu 
valida ate^ iufi 3 *!nterdum friuola at^ 
cj^ nulla Decernitur* Cum eifi In nego 
cifs fidei fnmmaric fimpliclf t oc pia 
no fit p20ccdendum vtcjc ptecedentf 
bus fepe tactum eff cic.c.mulrotum q 
rela*in cle*vbit appcllatois remediu5 
lnterdicitur.?l!rtamcii quia iu<Clces lii 
terdumrponrcp2cprernegod]| ardui 
tatem Ubciucr ipm piotogart Dilatat. 
Ifcdeo aduertere poffunr^vbi oelat’ 
fentirct fe a iudice reslttcr t oc facto p 
luttiufficiam aggrauamm vtpoteqt 
cum ad fe Defendendum admitr? no • 
luir.vel qt folus fine confiUo dUotuin 


sut etiam t 

—4 ocia 




'0^r3 

vel etiam fuic aflcnfu cplvel elflsvlca 
ii|\pnimciauit celatu qucmonarc cu 
aliae fufficictee ^batoncep babc 
re poruilTciu z bm^ fifia.tunc quidem 
appellatio fozet iufta.aPe nou.g^ccun 
conot3duq>iude]c appellatoc bmoi 
fibi pnrata^tunc abfc^ pturbatde-t mo 
tu cebct petere copia appellatcnio P' 
reflando verbo q non currat fibi rps 
T cu ipc cclatue tradiderit fibi copias 
appellatcnio aduertat q? adbuc babs 
cuoo cieo ad refpondcndu z poH bec 
cuoo adbuc triginta ad aproo ejebibe 
cum .(Et licet ftatim po (Tit r efpondcrc 
'rapoiloloscareilloovelilloovbi fit 
multue.rpertuoTpituo.tamen vt cau' 
fiuo ptocedatur meliuo efl alique ter 
minum.)c,vel.]C)c.aut.)cicv,Cfer eidem 
ad oandum paritert recipiendu apo^ 
ftoloo qualeo care cecreueritaiTigna^. 
re cum potcHate ptozogandi. Cercio 
notandum efl iudici ^ infra temp^iu 
riot infra tempuo alTignatus cebet ci 
liberer attenderem cifcutcre canfas ap 
pellationie fcu grauamina allegata.m 
fi videt babito bono confitio pitomm 
^iniufleet indebite celatum aggra^ 
uauit ad fe cefendendum no aditi itte 
covelquellionibttonon ccbito tem^ 
po 2 e eicponendo vel (imilia aduenieu 
te termino aiTignato corrigat errorem 
fuum et reducat proceflus ad punctus 
m (latum in quo erat quando cefenfi^ 
oneo ille petiuit vel terminum ad ini' 
loquendum alTignauit et (Tmilia.m tol 
latgrauamen quo ablato procedat^ 
utante.quia per ammonitionem gra 
uaminio appellato que erat aliqua fit 
nulIa«Tu)cta.c.celTante.c]ctra ce appel 
la.^ed bic attendat circumfpectuom 
prouidu6iude)c.q>quedam funt gra^ 
uamina reparabilia z funt illa ce qui^ 
buo iam Dictum ed. z tunebabeut lo> 
cum ea que Dicta funt.i^ucdam awe 


terda 

funt reparabilia.vtpote fi oelatuo fue 
ritqueftionamorealiteretce facto et 
poft cuadene appellat.^^cl fi Cleno^ 
Ciam aliqua vrilia fimul cum vafio m I 
flrumentio quibuo malefici vtunf fue 
runt recepti et combudi-t (Tmilia q nc 
queunt reparari nec reuccari m tuc u 5 
babet locum pdictuo moduo.f. pceP 
fum ad datu reducere in quo fuit gra 
uamen buiuo irrogatum.tBuarto no 
tandum iudici ed q> licet a Die refpon^ 
fionio babeat trigita cieo ad apfos e)c 
bibendum.iujcta.c.oe appelf. m pCiTit 
petenti adignare vitimum Diem iuria..! 
boc ed tricefimum ad apfoo recipiens' 
Dum.tamen nevideafur q velitvejcarc 
celatum m ce vejcatione indebita red^ 
Dat fufpectum.-t nevideatur confirma 
regrauamen fibi iinpofitum propter 
quod ejetiut appellatum meliuo ed q? 
affignet infra tempuo (urio terminus 
copetentem vtpote Decimum ciem vf 
vicefimuet poted podmodumfi e)c^ 
pedire noluerit adueniente termino 
prorogare.Dicendo fc fuilTealiio nego 
ci)0 implicatum vfbmoi^ciEluiiKo no 
tandum iudici ^ quandoprefigit fm( 
num appellanrimapodoloopetcnti 
nonalTignetrolumadapodoloo cau 
cum.fed ad oandum pariter m recipit 
cum quia fi adignaretad Dandum ta^ 
tum:tunciudejca quo appellaref bret 
appellanti mittere.Hdignabitergo el 
terminum.boc ed talem Diem taf am 
ni ad oandum eio m recipiendum a itt 
ciceapodoloo taleo qualeo oarcDc^ 
creuerir.^e^fo notare cebet q in adi> 
gnationc buiuo terminimon oica t re-' 
fpondendogeabitapodoloa negati 
uooaut affirmatiuoo «Ted vtpleniuo 
Deliberare polTit.cicet q> cjcbibebit ta 
leo qualeo tunc cecreuerit ejcbibcdos 
^fttendat etiam q» in adignatione b® 
termini appellanti yt tollatur omm '9 


Queltio mcefimaqmnta C XXXVI 


caatclataUutiectmalide appellatirtf 
afngnet locum m rpecie oicrn z bo2a5 
vtpote ^ alTignct vicefimum oiem au 
gulli auiii pzcfentio et bo:am vcfpcra 
rum ct cameram ipfiua iudkis fu oo 
mo tali taUs cmftatie vel locf fitam ta 
IfappcUautfad oandumet recfpfeu^ 
oum apoftoloatalee quale$^ oecreuc 
rft e)cbibeudo0.^cptimo uotar 
oecreuft fu aufmo fuo oetfuere Delatu 
crfmfue requfreute et fuftfcfa ejcfgde. 

u alTfsuatoue termfuf pouat ^ afff 
guat talem termfuum ad Daudum vel 
recfpfcudum pcrfoualfter apoflolo '5 
Ipff appellautf alTfgnetcp talem locu5 
efdcm appellautf ad Daudum efdemz 
recipiendum ab eo apoflolos^oe quo 
fit fu poteftate fudfcfo appellantem U 
berc retfuere.oatis tamc pzfus flatfm 
apoftolfeuegaimfs alfao nou, 0 cta 
uo notet fudeic ne alfqufd luuouet cfr 
ca appellantem fpfum capiendo vel 
quellfonando fcu a carcere liberando 
vel alias ab bo2a qua fuft fibf appella 
rfop:el'entata vfc^adbozain qua tra 
Dfdft apollolos ntgatfuos.Ctpf logau 
Do.^otafcpecontfgftq? Delatus qn 
Do Dubftat q contra eum feratur fente 
tfa.qufacoHatnbf De culpa fua fre^[n 
ter recurrit ad appellatonio remediU 5 
vtficfubterfugiat iudicfs fententiam 
vndeabipfo appellat z caufas friuo 
lasalTignat. vtpote q?fude]ceum ca 
ptum tenuit z ca utioni idonee eu3 tra 
Dcre noluft]ct fimilia friuola colotata 
qua appellatione indici p2efentata co 
piam appellationis petat.qua babita 
ftatim vd pofl: ouos Dies refponfio 
ne^Diem bo 23 m ct locum appellanti 
ad Dandum ctrccipiendu 5 apoflolo 3 
tales quales Decreuerft p 2 cfig 3 t. infra 
crmmu tamen inri 6 .vfpote.)c»]cv.]C)c 
vel.tjcic.oiem talis mcnfis.fnfra quc5 
terminum alTignatum iude^: copiam 


appellatfonis t granamla fen caufas 
p2opter quas appellat Diligenter Di^ 
fcutiat t cum bono confilio furifperi' 
totum Deliberet an eiebibeatappellau 
ti apollolos negatiuos boc cft refpoii 
fiones negatiuas appellationem non 
admittendo vel affinnatiuas boc eH 
refponlioncs affirmatiuas-r reueren^ 
tiales mittendas ad indicem ad quc5 
appellat appellationi Deferendo»^i 
enim videat q caufe appellatonis fuc 
falfc vel frinole att^ nulle et q appel^ 
laus nou vult mfi ludidum fubterfu^ 
gere feup2020gareDet apollolos ne^ 
gatiuosiiuerefutatorios* ^i auteni 
videat q grauamiua fimtvera etiniu^ 
Ile iibi illata et non fnnt reparabilia 
vel Dubitat ii etl ira vel alias fatig atu 
p20pter maliciam appdlantts^vult fc 
a tanto onere liberare etbibeat appel^ 
lanti apoilolos affirmatiuos feu rene 
rentiales/^tduenicnie igimr appella' 
titermino alTignato il iudeic nondum 
fotmauitapollolos feu refpouliones 
vf alias non ell Difpodms.perem pro 
ricpotellp202ogare fimul vel fuccef' 
fiue vfc^ ad.^:)C)c.Diem qui efl vltimus 
terminus iuris ad ecbibeudum apo' 
Holos alTiguatos.^i autem fotmauit 
et eH Difpofitus potell ilatim Dare a' 
poflolos appellanti.^i igitur Deere' 
uerit Dare apollolos negattuos feu re 
futato 2 io 3 aduenide termino perem 
pto2io aifiguato ejcbibebitper moduj 
qui fequitur iu feriptis» 

a Dictus iude)c refpondens p' 
X mtcriecte appellationi fi oi 
appellatio niereatur,Dicit q 
z fm canonicas fancriones 
fen etiam imperialia llatuta feu leges 
p20ccfl‘it'2: p20cedere mtenditeta iU' 
ris vmufqj tramite no DifcelTit. nec nf 
fced$ ittMit,miu^c^ ip5 appellate agg' 





tercin 


fianft nec aggranare ^nten dit aot itc!- 
Ie)cft.qt5 p 5 q caufascolojafao allege' 
136 fingulae Cecemcdo.l^ion em gra' 
uault m boc cu cepit z capm tenuit 
q 2 .’cu fit fibl Dclat^oe rali bercpca pia^ 
lutarem tcfleo muUoo bsbear ccrra ea 
mento Ipm tan^ conulctu oe berclT* 
vel fiblvebemcntcr fttfpcctu captu te¬ 
nere Pebint ate^ oeb3.n€Csrau3ult eu 
qj oare l^m noiuli;caution(.na cii cri' 
tnen berefio fit crtnie oe niato^b^’-; Ip 
k appeUaa elTctconuictuat fiatim m 
negattua nequa^ eret.ncc eOeaureni 
ctla maicime oddue.fcd edt erat i car^ 
ceribae cctlnend^.^t fic otfeurrar per 
aliae ratfone 0 ,( 0 no facto oicat fic q- 
re apparet q> ipe indc% ocbitez luftej) 
ccirit^3lurt0fcmitl0 mufinie oeuia* 
nit.mmurc^ipm In ali^ aggiauault^ 
Ipe appellane per canfae coloratae ac 
effictae nititur fubterfugere ludicms 
inmfie z indebite appeUando.ptopter 
que eiD6 appeUatio i Irluola atq^ nul-^ 
Iavtpote a nullo grauamine inrerlecm 
peccanom materiae: fo?m3*€rcu ap' 
pellatlonibua friuoUe nec lura oetC' 
lant nec fit a ludicepcfcrendum^Jbo 
tncit if)c ludcjc ($ intenectam appella' 
llonem non admitrltnec admittere Iti 
fendir,ncc ei oefert nec oeferre propo^ 
nlnCt banc refponfionem offert ofeto 
tali fic indebite appellanti p«> apofto 
li 0 negatlulei-t mandat Infert fiartm u 
mediate poli appellationem ^dictas 
eidem p 2 deiuataiii«€t fictradatnota 
rto qui appellationem eide pfcntauit*. 


J ^VlBibttsapofioUonegatiulofic 
1 adbiblrio appcUanri.fiarim tu 
X f te% continuando Ipm fuum of 
(iefum cjceqnaiurvmandando cund^ 
j capi feu oeantTKvel ipiu arrclladovc! 
'cermmuin ad con^parcnclmn coism 
fe eidem alf»,ju^ ndo vd aliquod fimi 
feiptoptcrquod appareeiquodoc te 


ITnlt elTe ladeic, conrlnnablti^ pjocef' 
fum fuum contra appeUaotem quotif 
qj a ludice ad qnem e(l appeUam5 fic 
ptoblbituo ne ptocedac*^ aueat tame 
ludc^ ($ nullam noultatem faciat con 
rra appellantem perfonammee Ipfus 
capiendo nec (1 capme cft a carccre IU 
bcrando nec allas>ab boaa qua fuit fi' 
blappellatlo pjefcnrata.qoonfcp apo 

llolo0 el tradiderirnegatiuo04 <^rtnc 
vt ptcdiclmr potent fi iufiicla boc rc' 
quirar.quoufqj fit pzobibitue a ludice 
ad quem fuerat appellamm.-r mncca 
pzoccfiVbno claufioT figiUatlet cum fl 
bc ac tura cufiodla Idoiiea cautione (! 
opojtucrlt rcmltrat cum ad ludice an 
tedlctum.^f aute5 ludcjc ejebibere oe 
creuerltapofioloe aiflrmatluoo et rc' 
ueceunaleeaduenleute eidem fmtna 
l^remptoJlo alflgnato adoandum et 
reclp lendum apoftoloe. jcbibebitip 
modum qnl requtcut In fcrlptio* 

olctae lodcje rcfpondcndd 
•■v^jefatcinterlectc appcllatoul (I 
X ^Ict appellatio mereatur* 

gtpfe lude er pzout ocbult iu ca ^eu' 
ti pzocelTum ecnoualtae uee olcm 5 ag 
grauamui fe appellalTe aggrauare lii' 
tcndlt.quod patet ad allcgataa rarlo" 
neo fingulao oircurrendo*^ou enim 
Iprunt aggrauault tu boc ($ olclt 'zc.ol 
fcurratpercaufasfingulae appellati 
oniemeliozlmodo et cun>veritate q 
poterit refpondendo* Concludenda 
fio*quarc apparet qplpfeiudej: olcrug 
appellantem nuHateuao aggrauauie 
nec caufam ocdir cidc 5 appcUantl me 
tuene nc fc-^m eiuo Dcmcrlra ad MU 
clam p20ced3tur*p:oprcr ernad eiua 
appclbrto cft friuda ate^ nulla ♦ quia 
3 Bullo grauaminelnterlccfa.ncccl i 
lure a ludice oefercudunt* 10rrimi j> 
pterrcuercntlaniicdi3 apoftoliee ad 
quam ejctirtt appellatum olciilpfc m 


^aefliotricelimaqmnta CXXXVH 


oqcQ^oictaappeUatonc admittit c(cp 
Defert z oeferre ifir^dit»tottt pna nego 
ciu ad fctiiTimu onm nrm papa z fan^ 
cta fedc apfica. remitt^do alTignando 
eide appellanti certn t^oJ.tot mefes 
pKimc fnbfc^lntc9»lnfra 4« cn^cciff 
D^clauitdz figtUatie (ibi g i^m indici 
trad^did.vel alias oata idonea cantoe 
De pzefentando fc in romana curia» vf 
cu (ida^r tota cullodia eid^ g ipm iodi 
ce ejcbibeda.babeat fe i romana curia 
pfttare ono nFo pape^Ct bic refponli^ 
on^ offert ipc iudejc eide appelldti p:o 
apfis alftrmatiuidz mldaf el iferi (m 
mediate p’infiect 3 appeU 3 t 65 eidem 
P2efcnt3ta.ct lic tradet ea notario qoi 
appellat 65 eide pzefentaoit. 

f Ctedat autem pmdes (ude)c <$ 
:i «plmoicvtaprosreucrentialesap^ 
jLjJpellati eicbibuit in ca illa p q il 
^Teapp^auit llatim ipe bftnit ec iudee 
^ec pt ampU^oe illa pgnofcere nift d 
bi cd remiifa g fetiiTimu Dnm nrm pa^ 
pa qre oe ca illa fe ampli’ non itromit 
latnifimittFdo Dictu appellantem g 
modu pdictU 5 ad onm nrm papa aflfi- 
gnado eide termino ppetent^ ♦ vtpotc 
vnius menfis Duo^zvel trio qtenus iti 
ierim poffit fe ad eunde Difponere et 
parare recipiate^ab eo oepgendo -tfe 
pzefentando in romana curia infra eu 
Dem termino affignam idonea cautoe 
“^el fi aty ellis no pt illa bflare» mit^ 
taf cum nde et tuta cuifodia* ‘^cl 
obliget fe melius ^ poterit quatenus 
fe infra terminu affignatu in romanas 
corii pntabit Dno nro pape vel g ipm 
no ftabit,©iautiuDe)cb5cam alia ac 
^cedit p ea in alia ca in q oelat^no ap 
pellauit»^n i^a illa ca iudejc remanet 
^ut an iudce»€tia fi poft admiflra 5 ap 
pcllato 3 a Datis apfis reoerCtialib^ipc 
appellas accufaf-r Denuciaf indici De 
alifs berefis criminib’.oe db’ no agif 
iuc 3 i)qappcUauitno Definit elTe i» 


Deje imo ^t jp fe ad infozmadil z tefies 
ejcaminadu libere pnt pzin0.(£t finita 
pzia ca i romana curia vel ad indicem 
remiffa pt^cedere.liberein fecunda. 
itfOducrtat aut indices q» ^pccfins clau 
fost figillatos ad romana curia init* 
ratiudicib^affignatisd iufticiil faciSt 
^effus meritis actitatismec indfito^ 
res ibi curent agere p appellites g Di^ 
mittat eos pdictis fois (ndicib’iudici 
dos 4 iudices fi indfitozes nolut facc 
regtepappellatesijcedent cp officio 
ad pcurat65 appellatio fi voluerit e)c 
pediri.il^uertant.etil iudices ^ fi ad 
appellatio infiitia citenf gfonaliter z 
ppeant^caueanttnoino Uteno (orare. 
^ attedit <pceifu 3 ejebiberez tota cam 
ad illos rcducere-t ^curetvt citt’potc 
rut remeare ne ibi tediis mifertif labo 
rib’^ ejcpefis Danabilif fatig^f*fcquu' 
totnacp D§na eccleficTberetici pfoztl 
tur.zcjcp^ no inueniut iudices tantu 
fauozez reuer^tia nec rimef ^ut eozu 
pfitia facit.^t^ ipi beretici ali| dcuc^vl 
D^tes iudices l romana curiaratigail 
z Detineri eriget fibi coznua z cbtenei 
acmalignabuturz audacius berefes 
feminabut.-tvbi agif ? eos fifi mo ap'' 
pellabut.^^lij' etia iudices efficiunf dc 
biliozes ad negocia fidei ^fedndu 5 ct 
adbcreticos eicftirpadu metueres ne 
p pfifes appellatones tcdqsz miferiis 
fatigemrz 5 oia cedet i magno piudi 
ciu fideiz ecclefie fete Dei a 4 b’ fingulT 
fpofus ipi’ecclefieea pfiuareDignef. 

Bnno t>eitatLt)&cccc.]cciaf\ 
p:efcii 0 Uber que editoi 
leumallcftcaru mtitulauit per 
jglutonium Hoberger TTlurber^ 
eu/auceftipzelTuet ad.buc 
uem pcrcluctU0.]CVM^ Dtc 
ft0(fl&ard|. 

























.W^: r K" :' : •■.•«7,v>= ' . 1'•'ri'-,;? #° "fy.-.» ^ -f: 

1 - '.v ii . V'. - ;,,:i' .':s 


Vi 


r '‘w>i 


i " . / .. ‘ ‘« ‘ 


'Y- '! 

.: . : il». 

,';■ • .' , '' r. 


“f 

• f 


'■.t 




. t v .'^■>r..: 


T 7 ' 
1 .' • 


, r;', 



■‘ vJ. . .'SC ■ .. 


' i . ^ 

I . 




■ ■ «w' V-f '• J, ' v/, 


t 


J 

.'fl'' •- 


8 ki.<*« .^K'*', 

W-^Y 


' ■ •.: '? ■^ 


Kt"' , 






,rA > *.. 
j /V';- ■ 


>* t 


'H' 


I ... 



• "* ■ ' ■ fY- * * ■ ■' 


/ 


.#**,.. 


•V . , 


.. ' 






. . Vl 


S-" 

■ I »• 





k 








- . - 2 . 


■><■ 

'.^1' 


>faAk« 




























I 








Jc' 




\ 






1' ■ ‘r;'